Podejście kosztowe

• Specjalizacja - wydajność;

• Efekt skali - wytwarzanie dużych serii produkcji;

• Mała elastyczność;

• Wypychanie produktów w dół łańcucha dostaw;

• Specjalizacja - wydajność;

• Efekt skali - wytwarzanie dużych serii produkcji;

• Mała elastyczność;

• Wypychanie produktów w dół łańcucha dostaw;

Filozofia zapewniania jakości

• Wysoka jakość produktów;

• Wysoka jakość procesów;

• Planowanie i harmonogramowanie procesów produkcyjnych;

Podejścia zorientowane na czas

Lean production

• Eliminacja wszelkich strat (czas, zapasy, zdolności produkcyjne);

• uproszenie procesu produkcyjnego (mapowanie);

• planowanie i harmonogramowanie w oparciu o dokładną wiedzę o popycie

• elastyczność (krótkie serie);

• Współpraca z dostawcami;

- Toyota production system

Agile production

• elastyczność (wolne zdolności produkcyjne);

• skracanie czasu dostaw;

• koordynacja w oparciu o rzeczywisty popyt;

• ścisła współpraca z dostawcami i odbiorcami;

Np. SMART

Agile production - case study SMART

SMART (Swatch - Mercedes Art);

Cechy charakterystyczne produkcji/ łańcucha dostaw MCC:

Produkt: budowa modułowa (40 - 50)

Dystrybucja: skrócenie kanału do minimum (centra SMART + satelity), oparte na technologii IT: EPOS; klient konfiguruje produkt na poziomie BOM

Dostawcy: długookresowa współpraca; zaangażowani w fazie inwestycyjnej projektu; zlokalizowani w sąsiedztwie MCC, dostarczają 90% wartości produktu;

Wnioski:

• elastyczność: budowa modułowa;

• Skracanie czasu dostaw: eliminacja ogniw pośrednich w kanale dystrybucji, lokalizacja dostawców;

• Koordynacja w oparciu o popyt: EPOS;

• Ścisła współpraca z dostawcami i odbiorcami: dystrybucja - franchising, dostawcy - wspólna inwestycja;

produkcja - świadoma działalność podejmowana przez człowieka bądź zespoły ludzkie nastawiona na wytwarzanie produktów w celu zaspokojenia różnych potrzeb klientów. Produktami są wyroby materialne, usługi bądź ich kombinacje

System produkcyjny

System jest układem elementów oraz relacji między nimi i zasad przekształcania czynników wejścia do systemu na czynniki wyjścia z systemu

  System produkcyjny - jest celowo zaprojektowanym i wykonanym układem materialnym, energetycznym, informacyjnym, eksploatowanym przez człowieka, służącym do produkcji określonych dóbr materialnych i usług w celu zaspokojenia różnych potrzeb ludzkich.

Systemem produkcyjnym może być uznane całe przedsiębiorstwo, zakład przemysłowy, części zakładu, a nawet pojedyncze stanowisko pracy

Elementy systemu produkcyjnego

1. Wejścia - czynniki produkcji:

• Człowiek

• Środki pracy

• Przedmioty pracy

Proces transformacji (produkcyjny)

Wyjścia

• Produkt

• Odpad

• Informacja

• Zarządzanie: organizacja i sterowanie

Dekompozycja systemu produkcyjnego

ze względu na podział procesów produkcyjnych:

1. Procesy podstawowe

2. Procesy pomocnicze

3. Procesy Informacyjno - decyzyjne

ze względu na podział procesów produkcyjnych:

1. Procesy podstawowe

2. Procesy pomocnicze

3. Procesy Informacyjno - decyzyjne

Proces produkcyjny

1. Przekształcenia wektora wejścia do systemu produkcyjnego w wektor wyjścia z tego systemu;

2 Uporządkowany zbiór operacji polegający na wykorzystaniu czynników produkcji do stworzenia produktu

3 Całokształt czynności, w wyniku których z materiału lub materiałów powstaje produkt gotowy o określonej wartości użytkowej

Proces produkcyjny może dotyczyć zmiany:

• Postaci fizycznej;

• Struktury chemicznej;

• Wieku

• Właściciela

• Położenia

• Kondycji

• Informacji

Typologia procesów przemysłowych

Klasyczny podział procesów przemysłowych (ze względu na technologie):

1. Wydobywcze

2. Przetwórcze - przekształcające surowce i materiały w wyroby gotowe o zmienionym składzie chemicznym, stanie fizycznym, właściwościach mechanicznych i eksploatacyjnych. Można je podzielić na:

a) Procesy obróbkowe - prowadzą do zmiany formy zewnętrznej, rozmiarów, cech powierzchni przedmiotów pracy.

b) Procesy montażowe - polegają do złożenia wyrobu z co najmniej dwóch części;

c) Procesy aparaturowe - przebiegają w specjalnych urządzeniach zwanych aparatami, w których na przedmiot pracy oddziałują chemikalia lub energia, a pracownik tylko obserwuje i reguluje przebieg ich trwania

Ze względu na zastosowane środki produkcji:

• Ręczne w których wykonawca prostymi narzędziami bez użycia mechanicznych środków pracy, wykorzystując siłę własnych mięśni działa bezpośrednio na przedmioty pracy

• Ręczno-maszynowe - wykonawca obrabia lub przetwarza przedmioty pracy mechanicznymi narzędziami.

• Maszynowe - rola wykonawcy sprowadza się do sterowania i kontroli pracy maszyny

Organizacja czyli odpowiednie ukształtowanie i zagospodarowanie przestrzeni pracy

Organizacja to rozmieszczenie: obiektów produkcyjnych (usługowych), wydziałów, oddziałów, gniazd, linii i stanowisk pracy

organizując przestrzeń pracy (rozmieszczając obiekty) rozwiązujemy dwa problemy:

1) projektujemy strukturę produkcyjną: określamy logiczne powiązanie pomiędzy elementami systemu produkcyjnego;

2) projektujemy strukturę przestrzenną: określamy przestrzenne relacje elementów systemu produkcyjnego;

Struktura produkcyjna to układ komórek produkcyjnych oraz związków kooperacyjnych zachodzących między nimi, właściwy dla danego systemu produkcyjnego jako całości;

KP0 - stanowisko robocze

jest fizycznym zgrupowaniem trzech podstawowych czynników produkcyjnych; stanowi najmniejszą komórkę produkcyjną przygotowaną technicznie i organizacyjnie do realizacji części procesu produkcyjnego;

KP1 - gniazda/ linie produkcyjne

Stanowiska robocze łączone są w:

• Jednorodne KP1 - wyposażone są w maszyny i urządzenia jednego rodzaju, pozwalają wykonywać te same operacje technologiczne - komórki jednorodne rozmieszczone są gniazdowo;

• Różnorodne KP1 - wyposażone są w maszyny i urządzenia różnego rodzaju, które pozwalają realizować różnorodne procesy cząstkowe, składające się łącznie na cały proces wytwarzania lub jego fragment - komórki różnorodne ułożone są gniazdowo, bądź liniowo; w przypadku linii stanowiska ułożone są zgodnie z przebiegiem procesu technologicznego;

Gniazda grupują jednorodne lub różne stanowiska robocze (czyli wyposażone w różnorodne maszyny) pozwalające na realizacje części procesu produkcyjnego dla różnego typu wyrobów.

Linie produkcyjne grupują różnorodne stanowiska robocze ułożone w linii, które pozwalają na realizację całego procesu produkcyjnego jednego lub kilku typu wyrobów

KP2 - oddziały

KP3 - wydziały

KP4 - zakład

Istnieją dwa podstawowe kryteria grupowania stanowisk roboczych/ tworzenia struktury produkcyjnej:

• kryterium technologiczne (specjalizacja technologiczna) - struktura ta powstaje poprzez wydzielanie komórek produkcyjnych wyższego stopnia przez łączenie jednorodnych pod względem technicznym komórek stopnia niższego. Cechą charakterystyczną tak utworzonej struktury jest brak powiązań produkcyjnych wewnątrz komórki

• kryterium przedmiotowe (specjalizacja przedmiotowa) - struktura ta powstaje poprzez łączenie różnorodnych pod względem technicznym komórek niższego stopnia zapewniających wykonanie określonego procesu produkcyjnego bądź jego części. W przeciwieństwie do specjalizacji technologicznej występują tutaj powiązania produkcyjne wewnątrz komórki produkcyjnej: stałe lub doraźne

Zalety rozmieszczenia technologicznego:

• Wykorzystanie wyposażenia o ogólnym przeznaczeniu;

• Możliwość wytwarzania różnych produktów za pomocą tego samego wyposażenia;

• Działania są ciągłe nawet jeżeli część urządzeń ulegnie awarii;

• Wyroby mogą być wytwarzane na specjalne zamówienia;

• Ludzie pracują w grupach (lubią stanowisko pracy);

Wady rozmieszczenia technologicznego:

• Nierównomierne wykorzystanie urządzeń;

• Wymagane wysokie kwalifikacje pracowników;

• Kontrolowanie pracy jest utrudnione;

• Skomplikowane trasy przepływu półproduktów

Zalety rozmieszczania przedmiotowego:

• Możliwość osiągnięcia dużej liczby jednakowych produktów na wyjściu;

• Wysoki stopień wykorzystania czynników produkcji;

• Prosty obieg materiałów;

• Proste planowanie i kontrolowanie operacji;

Do podstawowych wad rozmieszczenia przedmiotowego należy:

• Niska elastyczność procesów wytwarzania. Zmiana asortymentu wymaga przestawienia całej linii.

• Awaria urządzenia na jednym stanowisku roboczym powoduje zatrzymanie całego procesu produkcyjnego;

• Monotonna praca

Forma organizacji

Identyfikowana ze względu na powiązania stanowisk roboczych (przepływ zadań)

Stacjonarna,

nie występuje przepływ (przedmiotów pracy) zadań przez system produkcyjny

• uniwersalne umiejętności pracowników

• niski stopień wykorzystania zasobów

• łatwe dostosowanie do potrzeb klienta

niepotokowa,

realizacja danego zadania produkcyjnego jest podzielona na części lub operacje. Dana operacja wykonywana jest na całej serii produktów i dopiero wtedy rozpoczynana jest następna operacja

• Elastyczność produkcji;

• Duże zapasy produkcji w toku;

• Bieżące dysponowanie obciążeniami stanowisk roboczych;

• Luźne powiązania stanowisk roboczych

potokowa

realizacja danego zadania produkcyjnego jest podzielona na części lub operacje. Dana operacja wykonywana jest na 1 produkcie, który natychmiast jest przekazywany na kolejne stanowisko robocze, gdzie wykonywana jest kolejna operacja.

• Niska elastyczność

• Wysoka specjalizacja pracowników;

• Trudności z synchronizacją czynności;

• Opiera się na planowaniu produkcji według systemu planów, raportów i kart limitów materiałowych

• Wysoki stopień wykorzystania zasobów;

Typ organizacji

identyfikowany ze względu na stopień specjalizacji stanowiska roboczego i wynikającej z niej częstotliwości przezbrajania tego stanowiska

Jednostkowa małoseryjna,

wytwarzanie pojedynczych produktów przystosowanych do indywidualnych wymagań klienta; stanowisko robocze charakteryzuje się uniwersalnością i niepowtarzalnością realizowanych detaloperacji;

• Elastyczność;

• wykwalifikowana załoga;

• kierownictwo nad wytwarzaniem danego wyrobu sprawuje menedżer projektu;

• długie cykle produkcyjne;

• niskie wykorzystanie zasobów (kilka %) - niska produktywność;

• wysoki koszt jednostkowy produktu

małoseryjna,

seryjna, wielkoseryjna,

wytwarzanie niewielkiej liczby (grupy) mało zróżnicowanych produktów przy użyciu tych samych urządzeń. Poszczególne serie są jednorodne i realizowane są w określonych odstępach czasu.

• Raczej wyspecjalizowane stanowiska robocze;

• Niewielka elastyczność;

• Średnio wyspecjalizowane wyposażenie;

• Wykwalifikowani pracownicy;

• Stosunkowo wysoki stopień wykorzystania zasobów - stosunkowo wysoka produktywność;

masowa

wytwarzanie bardzo dużej liczby jednorodnych produktów. Jedna ściśle określona operacja na stanowisku roboczym.

• Bardzo wyspecjalizowane stanowiska robocze (1 operacja)

• Brak elastyczności produkcji

• Wysoce wyspecjalizowany sprzęt;

• Wysoka kapitałochłonność;

• Bardzo krótki cykl produkcyjny

• Duża skala produkcji;

• Niemal 100% wykorzystanie zasobów - prawie 100% produktywność;

• Niskie koszty jednostkowe

Organizacja procesów w sektorze usług

Restauracje:

Drogie - produkcja jednostkowa, małoseryjna

Kawiarnie - produkcja seryjna

Fast food - wielkoseryjna

Biura (przepływ informacji, komunikacja):

Obszary z większością kontaktów personalnych zlokalizowane w sąsiedztwie;

Zamknięty - otwarty obszar;

Tendencja:

Bez-papierowy obieg dokumentów;

Hurtownie:

Wielkość - rodzaj towaru i możliwości ich przemieszczania;

Minimalizacja tras przepływu i czasów;

Supermarkety:

Maksymalizacja tras przepływu i czasu;

Zasady:

- Rozproszyć podstawowe produkty;

• Nie krzyżować przejść i wyeliminować skróty;

• promocje przy wejściu i początkach rzędów;

• Towary atrakcyjne dla dzieci na ich poziomie;

Definicja sterowania

Sterowanie jest to oddziaływanie systemu sterującego na system sterowany, którego celem jest otrzymanie takich zmian przebiegu procesów zachodzących w ramach systemu sterowanego lub stanu tego systemu w danej chwili, które uważa się za pożądane

Funkcje sterowania

1. Planowanie

2. Ewidencjonowanie (monitorowanie)

3. Kontrolowanie

4. Korygowanie

Planowanie - określanie przyszłych celów i zadań oraz środków i instrumentów służących do ich realizacji

Planowanie strategiczne - rynki produkty i niezbędne zasoby

Planowanie taktyczne - ogólne, przybliżone plany produkcji i sprzedaży; alokacja zasobów

Zakres:

• Plany procesów realnych

• Plany procesów finansowych

• Podstawowy element: ZAGREGOWANY PLAN PRODUKCJI

Planowanie operacyjne - tworzenie planów szczegółowych (harmonogramów) i zlecanie wynikających stąd zadań komórkom produkcyjnym

Etapy:

• Aktualizacja i konkretyzacja planu zagregowanego;

• Czasowy rozkład zadań produkcyjnych;

• Zlecanie;

• Główny element: harmonogram produkcji;

Monitorowanie, kontrola, (regulacja)

PLANOWANIE PRODUKCJI polega na wyznaczeniu celów i zadań produkcyjnych

STEROWANIE PRZEPŁYWEM PRODUKCJI polega na doprowadzeniu tych zadań do wydziałów, oddziałów, gniazd bądź linii a wreszcie stanowisk roboczych, ich monitorowaniu i kontroli, a jeżeli wystąpi taka konieczność korygowaniu

Składają się na nie dwa podsystemy:

• Podsystem sterowania zapasami - określa wielkość i terminy uruchomienia zleceń na elementy składowe niezbędne do wykonania wyrobów finalnych (realizacji planów produkcyjnych);

• Podsystem sterowania zdolnością produkcyjną - jest odpowiedzialny za zabezpieczenie zdolności produkcyjnych i koordynację ich przebiegu w czasie i przestrzeni w celu dotrzymania planów produkcyjnych;

Zlecanie

dezagregacja harmonogramu produkcji na zlecenia na materiały i półprodukty niezbędne do wykonania wyrobów gotowych

a/ zlecanie międzykomórkowe - polega na takim przydzielaniu zadań komórkom produkcyjnym, biorąc pod uwagę ich specjalizację i zdolności produkcyjne, by zapewnić koordynację współpracy pomiędzy nimi

b/ zlecanie wewnątrzkomórkowe - polega na przydziale zadań produkcyjnych wewnątrz komórek produkcyjnych pierwszego stopnia, tak by zapewnić koordynację działań stanowisk roboczych w ramach tych komórek.

Zlecanie - podstawowe zasady

Zależy od typu (i formy) org. produkcji:

• dla procesów ciągłych i umownie ciągłych (produkcja masowa, wielkoseryjna i seryjna) steruje się ilością dopływu/ odpływu przedmiotów pracy z komórki produkcyjnej

• Dla procesów dyskretnych (produkcja seryjna, małoseryjna i jednostkowa) steruje się terminami przypływu/ odpływu przedmiotów pracy

Zlecanie - wg. ilości przedmiotów pracy

1. Zasada sterowania zapasem i ilością odpływającą

Wielkość dopływu uzależniona jest od wielkości odpływu, zapasu normatywnego i rzeczywistego

Qd = Qo+(N-Z)

Metodę te można stosować na poziomie zakładu, oddziału, wydziału, KP1 jak i KP0

 

2. Zasada sterowania ilością odpływającą

Wielkość dopływu równa jest wielkości odpływu + wielkość braków

Qd = Qo+b

Ta metoda jest również stosowana na różnych poziomach struktury produkcyjnej, szczególnie gdy za lub przed KP znajduje się magazyn

3.  Zasada sterowania zapasem

wielkość dopływu ustala się na podstawie zapasu bieżącego i normatywnego

Qd=N-Z

Najczęściej stosowana w magazynie międzywydziałowym

Proste rachunki

1. Zasada sterowania zapasem i ilością odpływającą

• Qd = ? Qd=?

• Qo=100 Qo=100

• N=100 N=100

• Z=90 Z = 120

•  

2. Zasada sterowania ilością opływającą

• Qd=?

• Qo=100

• B=10%

3.  Zasada sterowania zapasem

• Qd=? Qd=?

• N=200 N=200

• Z=80 Z = 210

Zlecanie - według terminów

1.     Zasada sterowania terminem odpływu i okresem pobytu

termin dopływu ustala się w oparciu o termin odpływu i okres pobytu przedmiotu na stanowisku, która równa jest jego cyklowi produkcyjnemu

• Td=To-C

Zasada stosowana w produkcji jednostkowej i małoseryjnej w budowie maszyn ciężkich

• 2.      Zasada sterowania terminem odpływu i stałym wyprzedzeniem

tu również termin dopływu ustala się w oparciu o termin odpływu i stałym wyprzedzeniem, które jest stałym, normatywnym lub standardowym okresem pobytu przedmiotu w komórce

• Td=To-W

• 3.      zasada sterowania okresem pobytu

• stosowana tylko w magazynach - termin dopływu równy jest terminowi odpływu poprzedniej partii

• Td = To

1.     Zasada sterowania terminem odpływu i okresem pobytu

• Td=?

• To= 2.04.2006

• C= 5 dni

• 2.      Zasada sterowania terminem odpływu i stałym wyprzedzeniem

• Td=?

• To= 2.04.2006

• W= 8 dni

Struktura procesu produkcyjnego

• Faza - uporządkowany zbiór podobnych operacji technologicznych, które są najczęściej podstawą tworzenia odrębnych komórek produkcyjnych

• Operacja produkcyjna - zespół czynności realizowanych na jednym stanowisku roboczym przez jednego wykonawcę (indywidualnego lub grupowego) przy jednym przedmiocie (zespole przedmiotów) wykonywanych bez przerw na inna pracę.

• Czynność - część zabiegu lub operacji. Samodzielne działanie charakteryzujące się ścisłym określeniem zadania i niezmiennością biorących w nim udział elementów.

• Ruch roboczy jest najmniejszym elementem procesu produkcyjnego

Rodzaje operacji produkcyjnych:

• Technologiczne - zmiana własności fizycznych lub chemicznych materiału wyjściowego;

• Manipulacyjne - przemieszczenie przedmiotów w ramach stanowiska pracy;

• Przemieszczania (transportu);

• Magazynowania, składowania, dotyczy dłuższego przechowywania w miejscach specjalnie do tego wyznaczonych;

• Oczekiwania tzw. bezczynność - dotyczy chwilowej bezczynności;

• Kontroli;

• Konserwacji;

Stopień wykorzystania SW= PR / WN

(PR- produkcja rzeczywista, WN- wydajność nominalna[teoretyczna])

Sprawność SP= PR / WE , (WE - wydajność efektywna)

---