komentarz do kpc, prawo postępowania cywilnego


POSTĘPOWANIE CYWILNE :

0x08 graphic
0x01 graphic

SĄDOWE POZASĄDOWE

= droga sądowa

0x08 graphic
0x01 graphic

TRYB TRYB

PROCESOWY NIEPROCESOWY

- ART. 13§ 1 kpc - katalog zamknięty

domniemanie trybu - rozpoznawanie spraw cywilnych procesowego drodze

procesowego nieprocesowej: #sąd polubowny

# komisja pojednawcza

0x08 graphic
0x01 graphic

postępowanie postępowanie

zwykłe odrębne

- ART. 13 §1 zd.2 (Tytuł VII ) - odstępstwa od trybu ogólnego

W postępowaniu cywilnym rozpatruje się sprawy cywilne ( def. ust. )

Art. 1. kpc :

Kodeks postępowania cywilnego normuje postępowanie sądowe

Domniemanie drogi sądowej ( art. 2 kpc) - dopuszczalność drogi sądowej - podręcznik

- droga sądowa - bezwzględna przesłanka procesowa dopuszczalność ch. Pozytywnym , jej dopuszczalność jest badana przez sąd z urzędu.

KPC:

Art. 2. § 1. Do rozpoznawania spraw cywilnych powołane są sądy powszechne, o ile sprawy te nie należą do właściwości sądów szczególnych, oraz Sąd Najwyższy.

- obecnie nie ma w Polsce sądów szczególnych

- SN nie jest sądem powszechnym ( ustawa o SN )

- sądy powszechne: 1.) sąd rejonowy

2.) sąd okręgowy

3.) sąd apelacyjny

§ 1a.  W wypadkach wskazanych w ustawie czynności w postępowaniu cywilnym mogą wykonywać działający w sądach referendarze sądowi. W zakresie czynności im powierzonych referendarze sądowi posiadają kompetencje sądu, z uwzględnieniem przepisów art. 5181 § 1 i 2.

§ 3.  Nie są rozpoznawane w postępowaniu sądowym sprawy cywilne, jeżeli przepisy szczególne przekazują je do właściwości innych organów.

Instytucja referendarza: zob. ust. o ustroju sądów powszechnych

Art. 147. § 1. Do wykonywania określonych w ustawach czynności należących do sądów w zakresie ochrony prawnej, a w szczególności postępowania w sprawach związanych z prowadzeniem ksiąg wieczystych i rejestrów sądowych, w sądach rejonowych zatrudniani są referendarze sądowi.

Art. 149. § 1. Na stanowisko referendarza sądowego może być mianowany ten, kto:

1) posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich,

2) jest nieskazitelnego charakteru,

3) ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznane w Polsce,

4) ukończył 24 lata,

5) odbył aplikację referendarską i złożył egzamin referendarski albo odbył aplikację sądową, prokuratorską, notarialną, adwokacką lub radcowską i złożył odpowiedni egzamin, albo złożył egzamin referendarski.

§ 2. Aplikacja referendarska trwa rok i kończy się egzaminem referendarskim.

Art. 150. § 1. Stosunek pracy z referendarzem sądowym nawiązuje się na podstawie mianowania, z dniem określonym w akcie mianowania.

§ 2. Referendarza sądowego mianuje i rozwiązuje z nim stosunek pracy Minister Sprawiedliwości na wniosek prezesa sądu okręgowego. Prezes sądu okręgowego przed wystąpieniem z wnioskiem o mianowanie referendarza sądowego zasięga informacji o kandydacie z Krajowego Rejestru Karnego.

§ 4. Referendarz sądowy w zakresie wykonywanych obowiązków jest niezależny.

KPC:

Art. 3.  Strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody.

- zasada sporności

- zasada prawdy

Art. 5.  Sąd powinien udzielać stronom i uczestnikom postępowania występującym w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego potrzebnych wskazówek co do czynności procesowych oraz pouczać ich o skutkach prawnych tych czynności i skutkach zaniedbań.

- gwarantuje równość stron procesowych

- tutaj owa powinność oznacza obowiązek

Art. 6. Sąd powinien przeciwdziałać przewlekaniu postępowania i dążyć do tego, aby rozstrzygnięcie nastąpiło na pierwszym posiedzeniu, jeżeli jest to możliwe bez szkody dla wyjaśnienia sprawy.

- zasada ekonomii procesowej, wg niej postępowanie powinno być szybkie, niestety nie ma warunków do realizacji tej zasady

Art. 7.  Prokurator może żądać wszczęcia postępowania w każdej sprawie, jak również wziąć udział w każdym toczącym się już postępowaniu, jeżeli według jego oceny wymaga tego ochrona praworządności, praw obywateli lub interesu społecznego. W sprawach niemajątkowych z zakresu prawa rodzinnego prokurator może wytaczać powództwa tylko w wypadkach wskazanych w ustawie.

- udział prokuratora

Art. 8.  Organizacje społeczne, których zadanie nie polega na prowadzeniu działalności gospodarczej, mogą w wypadkach przewidzianych w ustawie dla ochrony praw obywateli spowodować wszczęcie postępowania, jak również brać udział w toczącym się postępowaniu.

- udział organizacji społecznych

Art. 9. Rozpoznawanie spraw odbywa się jawnie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Strony i uczestnicy postępowania mają prawo przeglądać akta sprawy i otrzymywać odpisy lub wyciągi z tych akt.

- zasada jawności postępowania ( proces)

Art. 10. W sprawach, w których zawarcie ugody jest dopuszczalne, sąd powinien w każdym stanie postępowania dążyć do ich ugodowego załatwienia.

- ugoda

Art. 11. Ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Jednakże osoba, która nie była oskarżona, może powoływać się w postępowaniu cywilnym na wszelkie okoliczności wyłączające lub ograniczające jej odpowiedzialność cywilną.

- związek postępowania cywilnego i karnego

Art. 12. Roszczenia majątkowe wynikające z przestępstwa mogą być dochodzone w postępowaniu cywilnym albo w wypadkach w ustawie przewidzianych w postępowaniu karnym.

- postępowanie adhezyjne

- roszczenia z postępowania

Art. 13. § 1. Sąd rozpoznaje sprawy w procesie, chyba że ustawa stanowi inaczej. W wypadkach przewidzianych w ustawie sąd rozpoznaje sprawy według przepisów o postępowaniach odrębnych.

- domniemanie procesu

- postępowanie odrębne

§ 2. Przepisy o procesie stosuje się odpowiednio do innych rodzajów postępowań unormowanych w niniejszym kodeksie, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.

- odesłania

- jeśli w trybie nieprocesowym coś jest nie rozstrzygnięte to stosować można przepisy dotyczące procesu

POSTĘPOWANIE CYWILNE PROCESOWE:

I: Postępowanie pojednawcze

II: Postępowanie zabezpieczające

III: Postępowanie wykonawcze ( egzekucyjne )

2.) pozwany - strona bierna

b) przypozwanie

- wyrok

- nakaz zapłaty

- apelacja

- kasacja ( III instancja, w kpc jest to zwykły środek odwoławczy, a kpk jest to

środek nadzwyczajny)

  1. Postanowienia:

- są one wydawane w przypadku zaistnienia jakichś kwestii

wpadkowych, incydentalnych.

- są one zaskarżalne - przysługuje na nie zażalenie

Art. 394. § 1.  Zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia sądu pierwszej instancji i zarządzenia przewodniczącego, których przedmiotem jest:

KATALOG ZAMKNIĘTY:

1) zwrot pozwu, z wyjątkiem zwrotu pozwu dokonanego na podstawie art. 1301, odmowa odrzucenia pozwu, przekazanie sprawy sądowi równorzędnemu lub niższemu albo podjęcie postępowania w innym trybie ( to jest zarządzenie !!!)

2) odmowa zwolnienia od kosztów sądowych lub cofnięcie takiego zwolnienia, oraz odmowa ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwołanie;

3) oddalenie opozycji przeciwko wstąpieniu interwenienta ubocznego oraz niedopuszczenie interwenienta do udziału w sprawie wskutek uwzględnienia opozycji;

4) rygor natychmiastowej wykonalności;

4.1) wstrzymanie wykonania prawomocnego orzeczenia do czasu rozstrzygnięcia skargi o wznowienie postępowania;

5) skazanie świadka, biegłego, strony i osoby trzeciej na grzywnę, zarządzenie przymusowego sprowadzenia i aresztowania świadka oraz odmowa zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od przymusowego sprowadzenia;

6) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania;

7) odmowa uzasadnienia orzeczenia oraz jego doręczenia;

8) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa;

9) zwrot kosztów, jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy, koszty przyznane w nakazie zapłaty oraz wynagrodzenie biegłego;

10) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego;

11) odrzucenie zażalenia.

§ 2. Termin do wniesienia zażalenia jest tygodniowy i liczy się od doręczenia postanowienia, a gdy strona nie zażądała w terminie przepisanym doręczenia postanowienia zapadłego na rozprawie - od ogłoszenia postanowienia.

§ 3. Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia ze wskazaniem w miarę potrzeby nowych faktów i dowodów.

b) zarządzenia:

- co do zasady wydaje je przewodniczący - wówczas odwołanie do całego składu

- a sąd jeśli ustawa tak stanowi

- istnieje tylko jedno zażalenie, na które przysługuje zażalenie !!!

Art. 394. § 1. pkt.1) - zwrot pozwu, z wyjątkiem zwrotu pozwu dokonanego na podstawie art. 1301, odmowa odrzucenia pozwu, przekazanie sprawy sądowi równorzędnemu lub niższemu albo podjęcie postępowania w innym trybie;

( ale nie dotyczy to formułki, bo wtedy ma zastos. Art. 130 kpc )

Art. 130. § 1. Jeżeli pismo procesowe nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych, przewodniczący wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do poprawienia lub uzupełnienia go w terminie tygodniowym. Mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym.

§ 2. Po bezskutecznym upływie terminu przewodniczący zwraca pismo stronie. Pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego do sądu.

§ 3. Pismo poprawione lub uzupełnione w terminie wywołuje skutki od chwili jego wniesienia.

§ 4. Zarządzenie przewodniczącego o zwrocie pozwu doręcza się tylko powodowi.

POSTĘPOWANIE CYWILNE NIEPROCESOWE:

1.) wnioskodawca

2.) uczestnicy - ich wskazuje we wniosku wnioskodawca (bez limitu)

- od nich przysługuje: apelacja i kasacja

b) natomiast od postanowień dot. kwestii wpadkowych i incydentalnych przysługuje

zażalenie - art.13 + art. 394 §1 kpc - odpowiednie zastos. w trybie nieprocesowym

Zażalenie składa się do sądu I instancji, który : - może zmienić orzeczenie

- może go nie uwzględnić i przekazać do

zob. art. 17 kpc sądu II instancji

( sąd okręgowy = I instancja)

I instancja

sąd rejonowy

sąd okręgowy

II instancja

sąd okręgowy

sąd apelacyjny

III instancja

SN

SN

WŁAŚCIWOŚĆ SĄDU :

Art. 15. § 1. Sąd właściwy w chwili wniesienia pozwu pozostaje właściwy aż do ukończenia postępowania, choćby podstawy właściwości zmieniły się w toku sprawy.

§ 2. Sąd nie może uznać, że jest niewłaściwy, jeżeli w toku postępowania stał się właściwy.

Art. 1097. Jurysdykcja krajowa istniejąca w chwili wszczęcia postępowania trwa nadal, choćby jej podstawy odpadły w toku sprawy.

- jurysdykcja krajowa = podleganie sądowi danego państwa

SĄD WŁAŚCIWY :
- art. 15 - chodzi tu o każdy możliwy rodzaj właściwości

Rodzaje właściwości sądowej :

  1. WŁAŚCIWOŚĆ RZECZOWA :

- podległość sądowi danej instancji

Art. 16.  Sądy powiatowe rozpoznają wszystkie sprawy z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów wojewódzkich.

- właściwość sądu rejonowego jako zasada

Wyjątek - art. 17 => katalog zamknięty

Art. 17.  Do właściwości sądów okręgowych należą sprawy: (na pamięć !!!!)

1) o prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe !!!oprócz spraw: - o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka,

- o unieważnienie uznania dziecka oraz

- o rozwiązanie przysposobienia,

( rozwiązanie przysposobienia = tryb procesowy, ale nawiązanie przysposobienia = tryb nieprocesowy)

2) o ochronę praw autorskich, jak również praw wynikających z opatentowania wynalazków lub rejestracji wzorów użytkowych i zdobniczych oraz znaków towarowych;

3) o roszczenia wynikające z Prawa prasowego;

4) o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa trzydzieści tysięcy złotych, oprócz spraw o alimenty, o naruszenie posiadania i o zniesienie wspólności majątkowej między małżonkami oraz spraw o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym,

Kryterium kwotowe: = kryterium WPS

5) o orzeczenie przepadku świadczenia na rzecz Skarbu Państwa, jeżeli świadczenie to zostało spełnione w zamian za dokonanie czynu zabronionego przez ustawę lub w celu niegodziwym,

6) o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni.

!!!!! Uchybienie co do pkt. 1,2,3,5 - skutek NIEWAŻNOŚĆ

Uchybienie co do pkt. 4 - nie skutkuje nieważnością !!

- jest no krytykowane, jakoby miało wpływ na wyrok sądu

- art. 19 - 26 kpc

- przy dochodzeniu roszczenia w treści pozwu określa się WPS, która zazwyczaj pokrywa się z kwotą, której się dochodzi lub jeśli dochodzi się określonej rzeczy to przelicza się jej wartość

- kwestia właściwości sądu - rejonowy czy okręgowy? ( 30 tys. zł )

- ma znaczenie dla interesu Skarbu Państwa ( od WPS zależy wysokość wpisu )

- ustawa o kosztach w sprawach cywilnych ( w ramach badania pozwu ze względów formalnych - bada się też czy strona powodowa wniosła opłatę, tzn. czy jest wpis )

Co się wlicza do WPS ?

Art. 20. Do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego.

- przepis ten ma na celu wyłączenie podwójnego naliczania odsetek

- co do zasady odsetki nalicza się od dnia wniesienia pozwu, jeśli świadczenie było wymagalne ( przy świadczeniach terminowych określone jest to w umowie lub ustawie, przy bezterminowych chwila wezwania), przy szkodzie od dnia uprawomocnienia się wyroku

- od chwili wymagalności można domagać się odsetek

- KAPITALIZACJA ODSETEK - oblicza się odsetki od należności głównej dodaje do owej należności głównej i to razem = WPS; jeśli jest kapitalizacja to odsetki nalicza się od dnia wniesienia pozwu.

Art. 21. Jeżeli powód dochodzi pozwem kilku roszczeń, zlicza się ich wartość.

- przedmiotowa kumulacja roszczeń

- dotyczy roszczeń wobec jednego podmiotu

WPS może być sprawdzana przez sąd.

Art. 25. § 1. Sąd może na posiedzeniu niejawnym sprawdzić wartość przedmiotu sporu oznaczoną przez powoda i zarządzić w tym celu dochodzenie.

§ 2. Po doręczeniu pozwu sprawdzenie nastąpić może jedynie na zarzut pozwanego, zgłoszony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy.

- istnieje pewna cezura czasowa

0x08 graphic
0x01 graphic

§ 1: przez sąd z urzędu pewien § 2: potem po doręczeniu, gdy

do doręczenia pozwu moment pozwany zgłosi zarzut, ale przed

( ale oczywiście jest to czasowy wdaniem się w spór co do istoty

odpis pozwu ) (= doręczenie pozwu) sprawy

- chodzi tu o formalny zarzut

procesowy ( o sprawdzenie WPS)

§ 3. Jeżeli sąd w wyniku sprawdzenia wartości przedmiotu sporu uzna się za niewłaściwy, przekaże sprawę sądowi właściwemu; jeżeli jest kilka sądów właściwych - przekaże temu z nich, który wskaże powód.

Art. 26. Po ustaleniu w myśl artykułu poprzedzającego, wartość przedmiotu sporu nie podlega ponownemu badaniu w dalszym toku postępowania.

- WPS może być w procesie zbadana tylko 1 raz

  1. WŁAŚCIWOŚĆ MIEJSCOWA:

1. OGÓLNA WŁAŚCIWOŚĆ - dokładnie

art. 27-30 kpc

Art. 27. § 1. Powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania.

§ 2. Miejsce zamieszkania określa się według przepisów kodeksu cywilnego.

Art. 28. Jeżeli pozwany nie ma miejsca zamieszkania w Polsce, ogólną właściwość oznacza się według miejsca jego pobytu w Polsce, a gdy nie jest ono znane lub nie leży w Polsce - według ostatniego miejsca zamieszkania pozwanego w Polsce.

Art. 29. Powództwo przeciwko Skarbowi Państwa wytacza się według siedziby państwowej jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się dochodzone roszczenie.

Art. 30. Powództwo przeciwko osobie prawnej lub innemu podmiotowi nie będącemu osobą fizyczną wytacza się według miejsca ich siedziby.

2. PRZEMIENNA WŁAŚCIWOŚĆ - przeczytać, znać art. 31 kpc

- art. 31-37 kpc

Art. 31. Powództwo w sprawach objętych przepisami oddziału niniejszego wytoczyć można bądź według przepisów o właściwości ogólnej, bądź przed sąd oznaczony w przepisach poniższych.

Art. 32. Powództwo o roszczenie alimentacyjne oraz o ustalenie ojcostwa i związane z tym roszczenia wytoczyć można według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej.

Art. 33. Powództwo o roszczenie majątkowe wytoczyć można przed sąd, w którego okręgu znajduje się jednostka organizacyjna pozwanego lub jej zakład mający za zadanie prowadzenie działalności gospodarczej, jeżeli roszczenie pozostaje w związku z działalnością tej jednostki lub zakładu.

Art. 34. Powództwo o ustalenie istnienia umowy, o jej wykonanie, rozwiązanie lub unieważnienie, jako też o odszkodowanie z powodu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy wytoczyć można przed sąd miejsca jej wykonania. W razie wątpliwości miejsce wykonania umowy powinno być stwierdzone dokumentem.

Art. 35. Powództwo o roszczenie z czynu niedozwolonego wytoczyć można przed sąd, w którego okręgu nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

Art. 36. Powództwo o zapłatę należności za prowadzenie sprawy wytoczyć można przed sąd miejsca, gdzie pełnomocnik procesowy sprawę prowadził.

Art. 37. Powództwo o roszczenie ze stosunku najmu lub dzierżawy nieruchomości wytoczyć można przed sąd miejsca położenia nieruchomości.

3. WYŁĄCZNA WŁAŚCIWOŚĆ - przeczytać

- nie ma innej możliwości

- wyklucza właściwość ogólną !!!

- art.38-42 kpc

Art. 38. § 1. Powództwo o własność lub o inne prawa rzeczowe na nieruchomości, jak również powództwo o posiadanie nieruchomości można wytoczyć wyłącznie przed sąd miejsca jej położenia. Jeżeli przedmiotem sporu jest służebność gruntowa, właściwość oznacza się według położenia nieruchomości obciążonej.

§ 2. Właściwość powyższa rozciąga się na roszczenia osobiste związane z prawami rzeczowymi i dochodzone łącznie z nimi przeciwko temu samemu pozwanemu.

Art. 39. Powództwo z tytułu dziedziczenia, zachowku, jak również z tytułu zapisu, polecenia oraz innych rozrządzeń testamentowych wytacza się wyłącznie przed sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da się ustalić, przed sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część.

Art. 40. Powództwo ze stosunku członkostwa spółdzielni, spółki lub stowarzyszenia wytacza się wyłącznie według miejsca ich siedziby.

Art. 41.  Powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne zamieszkanie, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze stale przebywa. W braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a gdy i tej podstawy nie ma - sąd miejsca zamieszkania powoda.

Art. 42. Powództwo ze stosunku między rodzicami a dziećmi oraz między przysposabiającym a przysposobionym wytacza się wyłącznie przed sąd miejsca zamieszkania powoda, jeżeli brak jest podstaw do wytoczenia powództwa według przepisów o właściwości ogólnej.

- kryterium: źródło, z którego wynika właściwość sądu

  1. USTAWOWA WŁAŚCIWOŚĆ :

  1. rzeczowa

  2. miejscowa

  3. funkcjonalna

  1. UMOWNA WŁAŚCIWOŚĆ:

Art. 46. § 1. Strony mogą umówić się na piśmie o podanie sądowi pierwszej instancji, który według ustawy nie jest miejscowo właściwy, sporu już wynikłego lub sporów mogących w przyszłości wyniknąć z oznaczonego stosunku prawnego. Sąd ten będzie wówczas wyłącznie właściwy, jeżeli strony nie postanowiły inaczej. Strony mogą również ograniczyć umową pisemną prawo wyboru powoda pomiędzy kilku sądami właściwymi dla takich sporów.

§ 2. Strony nie mogą jednak zmieniać właściwości wyłącznej.

- forma pisemna dla celów dowodowych

- dotyczy to tylko właściwości miejscowej

- nie wolno!!!! właściwości rzeczowej, funkcjonalnej i miejscowej wyłącznej

- można wytoczyć sprawę wg właściwości umownej ( jako przemienna czy wyłączna)

- można wyłączyć przemienną ( wybór mają strony)

- nie jest możliwe!!!! zawarcie umowy co do właściwości sądu w trybie nieprocesowym, jest to dopuszczalne tylko w obrębie postępowania procesowego

  1. DELEGACYJNA WŁAŚCIWOŚĆ :

- wynika z przekazania delegacji

a) ze względów konieczności

- tryb procesowy

Art. 44. Jeżeli sąd właściwy nie może z powodu przeszkody rozpoznać sprawy lub podjąć innej czynności, sąd nad nim przełożony wyznaczy na posiedzeniu niejawnym inny sąd.

Art. 45. Jeżeli w myśl przepisów kodeksu nie można na podstawie okoliczności sprawy ustalić właściwości miejscowej, Sąd Najwyższy na posiedzeniu niejawnym oznaczy sąd, przed który należy wytoczyć powództwo.

  1. ze względów celowościowych

- postępowanie odrębne z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych

- postępowanie procesowe - art.461 § 3. Sąd właściwy może na zgodny wniosek stron przekazać sprawę do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu, rozpoznającemu sprawy z zakresu prawa pracy lub ubezpieczeń społecznych, jeżeli przemawiają za tym względy celowości. Postanowienie w tym przedmiocie może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Sąd, któremu sprawa została przekazana, jest związany postanowieniem sądu przekazującego.

- postępowanie nieprocesowe - art.508 § 2. W wypadku gdy sąd właściwy nie może z powodu przeszkody rozpoznać sprawy lub podjąć innej czynności albo gdy wymagają tego względy celowości, sąd nad nim przełożony wyznaczy na posiedzeniu niejawnym inny sąd do rozpoznania sprawy w całości lub w części.

§ 3. Wyznaczenie następuje z urzędu albo na przedstawienie sądu właściwego, albo też na wniosek właściwego organu lub osoby zainteresowanej, po wysłuchaniu w razie potrzeby innych osób zainteresowanych.

SKŁAD SĄDU :

Art. 47.  § 1. W pierwszej instancji sąd w składzie jednego sędziego jako przewodniczącego i dwóch ławników ( 2 + 1) rozpoznaje sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych oraz sprawy ze stosunków rodzinnych, z wyjątkiem spraw o alimenty.

§ 2. Postanowienia poza rozprawą oraz zarządzenia wydaje przewodniczący.

§ 3. Sprawy inne niż określone w § 1 sąd w pierwszej instancji rozpoznaje w składzie jednego sędziego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej

§ 4. Prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów zawodowych, jeżeli uzna to za wskazane ze względu na szczególną zawiłość lub precedensowy charakter sprawy. ( !!! przewodniczący wydziału też może zarządzić)

- jako zasada skład 3- osobowy (§ 3 )

- wyjątki (§ 1, § 2, § 4)

+ Art. 379. Nieważność postępowania zachodzi:

pkt. 4) jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy,

- jeżeli uchybi się przepisom o składzie to przy apelacji będzie to podstawą do stwierdzenia nieważności postępowania

- w razie apelacji sąd II instancji winien z urzędu zbadać przesłanki nieważności

WYŁĄCZENIE SĘDZIEGO:

    1. „ ex lege” :

Art. 48. § 1. Sędzia jest wyłączony z mocy samej ustawy:

1) w sprawach, w których jest stroną lub pozostaje z jedną ze stron w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziaływa na jego prawa lub obowiązki;

2) w sprawach swego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia;

- inaczej jak przy świadkach !!!

3) w sprawach osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;

4) w sprawach, w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem albo był radcą prawnym jednej ze stron;

5) w sprawach, w których w instancji niższej brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jako też w sprawach o ważność aktu prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez niego rozpoznanego oraz w sprawach, w których występował jako prokurator.

§ 2. Powody wyłączenia trwają także po ustaniu uzasadniającego je małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli.

§ 3.  Sędzia, który brał udział w wydaniu orzeczenia objętego skargą o wznowienie, nie może orzekać co do tej skargi.

    1. na wniosek ( „iudex suspectus”)

Art. 49. Niezależnie od przyczyn wymienionych w artykule poprzedzającym, sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli między nim a jedną ze stron lub jej przedstawicielem zachodzi stosunek osobisty tego rodzaju, że mógłby wywołać wątpliwości co do bezstronności sędziego.

- stosunek osobisty nie = się stosunek służbowy

- przedstawiciel = przedstawiciel ustawowy i pełnomocnik

- chodzi tu o wątpliwości co do bezstronności - art. 50 => uprawdopodobnienie ( stosowne oświadczenie)

Art. 50. § 1. Wniosek o wyłączenie sędziego strona zgłasza na piśmie lub ustnie do protokołu w sądzie, w którym sprawa się toczy, uprawdopodabniając przyczyny wyłączenia.

§ 2. Strona, która przystąpiła do rozprawy, powinna uprawdopodobnić ponadto, że przyczyna wyłączenia dopiero później powstała lub stała się jej znana.

§ 3. Aż do rozstrzygnięcia sprawy o wyłączenie sędzia może spełniać tylko czynności nie cierpiące zwłoki.

- czynności nie cierpiące zwłoki: - muszą być dochowane by proces był w toku i nie doszło do jego ustania ze względów formalnych, są to takie czynność, których niewykonanie spowodowałoby niepowetowane straty, szkody dla stron

Art. 53. Zgłaszającego w złej wierze wniosek o wyłączenie sędziego sąd, oddalając wniosek, skaże na grzywnę do wysokości pięciuset złotych.

- jeśli zła wiara wnioskodawcy

- grzywna obligatoryjna

Art. 52. § 1. O wyłączeniu sędziego rozstrzyga sąd, w którym sprawa się toczy, a gdyby sąd ten nie mógł wydać postanowienia z powodu braku dostatecznej liczby sędziów - sąd nad nim przełożony.

§ 2. Postanowienie wydaje sąd w składzie trzech sędziów zawodowych po złożeniu wyjaśnienia przez sędziego, którego wniosek dotyczy. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym.

Czy przysługuje na nie zażalenie? (art. 394)

- na pozytywne - nie

- na negatywne tzn. niezgodne z wolą lub jeśli wywołuje ujemne skutki - tak!!!

PROKURATOR w postępowaniu cywilnym:

- III przesłanki udziału

(wg oceny prokuratora)

Art. 7. Prokurator może żądać wszczęcia postępowania w każdej sprawie, jak również wziąć udział w każdym toczącym się już postępowaniu, jeżeli według jego oceny wymaga tego:

W sprawach niemajątkowych z zakresu prawa rodzinnego prokurator może wytaczać powództwa tylko w wypadkach wskazanych w ustawie.

- art. 59 - tylko powiadomienie

Art. 59. Sąd zawiadamia prokuratora o każdej sprawie, w której udział jego uważa za potrzebny.

II FORMY UDZIAŁU :

  1. Wszczęcie postępowania:

- mają zastos. przepisy o współuczestnictwie jednolitym

a) wytoczenie powództwa na rzecz oznaczonej osoby ( art. 55, 56,58 kpc)

Art. 55. Prokurator, wytaczając powództwo na rzecz oznaczonej osoby, powinien ją wskazać w pozwie. Nie dotyczy to spraw niemajątkowych z zakresu prawa rodzinnego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Art. 56. § 1. Osobę, na rzecz której prokurator wytoczył powództwo, sąd zawiadamia o tym, doręczając jej odpis pozwu. Osoba ta może wstąpić do sprawy w każdym jej stanie w charakterze powoda; w tym wypadku do udziału prokuratora w sprawie stosuje się odpowiednio przepisy o współuczestnictwie jednolitym.

§ 2. Prokurator nie może samodzielnie rozporządzać przedmiotem sporu.

Art. 58. Wyrok prawomocny zapadły w sprawie wytoczonej przez prokuratora ma powagę rzeczy osądzonej pomiędzy stroną, na rzecz której prokurator wytoczył powództwo, a stroną przeciwną. Jednakże w sprawach o roszczenia majątkowe prawomocne rozstrzygnięcie sprawy nie pozbawia strony zainteresowanej, która nie brała udziału w sporze, możności dochodzenia swoich roszczeń w całości lub w tej części, w której nie zostały zasądzone.

b) wytoczenie powództwa nie na rzecz oznaczonej osoby ( art.57 kpc)

Art. 57. Jeżeli prokurator, wytaczając powództwo, nie działa na rzecz oznaczonej osoby, wnosi on pozew przeciwko wszystkim osobom będącym stronami stosunku prawnego, którego dotyczy powództwo.

  1. Przystąpienie do sprawy:

Art. 60. § 1. Prokurator może wstąpić do postępowania w każdym jego stadium. Prokurator nie jest związany z żadną ze stron. Może on składać oświadczenia i zgłaszać wnioski, jakie uzna za celowe, oraz przytaczać fakty i dowody na ich potwierdzenie. Od chwili, kiedy prokurator zgłosił udział w postępowaniu, należy mu doręczać pisma procesowe, zawiadomienia o terminach i posiedzeniach oraz orzeczenia sądowe.

§ 2. Prokurator może zaskarżyć każde orzeczenie sądowe, od którego służy środek odwoławczy. Terminy do zaskarżenia orzeczeń sądowych, ustanowione dla stron, wiążą również prokuratora.

Organizacje społeczne:

Art. 8. Organizacje społeczne, których zadanie nie polega na prowadzeniu działalności gospodarczej, mogą w wypadkach przewidzianych w ustawie dla ochrony praw obywateli spowodować wszczęcie postępowania, jak również brać udział w toczącym się postępowaniu.

- 1 przesłanka udziału

II FORMY UDZIAŁU:

  1. Wytoczenie powództwa:

- tylko na rzecz oznaczonej osoby (organizacja społeczna nigdy nie będzie stroną w procesie)

  1. Przyłączenie się do postępowania:

- art. 61 §1 i 2 , art.62

- art. 61 §3 - tylko za zgodą powoda i to nie jest forma udziału !!!

Art. 61. § 1. W sprawach o roszczenia alimentacyjne oraz w sprawach o ochronę konsumentów organizacje społeczne, których zadanie nie polega na prowadzeniu działalności gospodarczej, mogą wytaczać powództwa na rzecz obywateli. Minister Sprawiedliwości określa, w drodze rozporządzenia, wykaz tych organizacji.

§ 2. W sprawach wymienionych w paragrafie poprzedzającym organizacja taka może wstąpić do postępowania w każdym jego stadium.

§ 3. Organizacje społeczne, do których zadań statutowych należy ochrona środowiska, ochrona konsumentów albo ochrona praw z tytułu wynalazczości, mogą w sprawach z tego zakresu wstąpić, za zgodą powoda, do postępowania w każdym jego stadium. Minister Sprawiedliwości określa, w drodze rozporządzenia, wykaz tych organizacji.

Art. 62. Do organizacji społecznych wnoszących powództwa na rzecz obywateli, jak również do uczestnictwa takich organizacji w postępowaniu dla ochrony praw obywateli, stosuje się odpowiednio przepisy o prokuratorze.

Art. 64. § 1. Każda osoba fizyczna i prawna ma zdolność występowania w procesie jako strona (zdolność sądowa).

- chodzi tu o każdy proces bez względu na przedmiot

§ 2. Zdolność sądową mają także organizacje społeczne dopuszczone do działania na podstawie obowiązujących przepisów, choćby nie posiadały osobowości prawnej.

- mają ją też ułomne osoby prawne

- jest to odpowiednik zdolności prawnej

  1. Odrzucenie pozwu - art. 199 pkt. 3) :jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli powód nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie;

Art.199 § 2. Z powodu braku zdolności sądowej jednej ze stron albo zdolności procesowej powoda i niedziałania przedstawiciela ustawowego lub braku w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem, uniemożliwiającego jej działanie, sąd odrzuci pozew dopiero wówczas, gdy brak nie będzie uzupełniony zgodnie z przepisami kodeksu.

  1. gdy brak można uzupełnić

Art. 70. § 1. Jeżeli braki w zakresie zdolności sądowej lub procesowej albo w składzie właściwych organów dają się uzupełnić, sąd wyznaczy w tym celu odpowiedni termin. W wypadkach, w których ustanowienie przedstawiciela ustawowego powinno nastąpić z urzędu, sąd zwraca się o to do właściwego sądu opiekuńczego.

§ 2. Sąd może dopuścić tymczasowo do czynności stronę nie mającą zdolności sądowej lub procesowej albo osobę nie mającą należytego ustawowego umocowania, z zastrzeżeniem, że przed upływem wyznaczonego terminu braki będą uzupełnione, a czynności zatwierdzone przez powołaną do tego osobę.

  1. gdy braku nie można uzupełnić

Art. 71. Jeżeli braków powyższych nie można uzupełnić albo nie zostały one w wyznaczonym terminie uzupełnione, sąd zniesie postępowanie w zakresie, w jakim jest ono dotknięte brakami, i w miarę potrzeby wyda odpowiednie postanowienie.

  1. Art. 202 zd.2 - tu w tych okolicznościach mieści się zdolność sądowa

Art. 202. Zapis na sąd polubowny oraz niewłaściwość sądu dającą się usunąć za pomocą umowy stron sąd bierze pod rozwagę tylko na zarzut pozwanego, zgłoszony i należycie uzasadniony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy. Inne okoliczności, które uzasadniają odrzucenie pozwu, jak również niewłaściwy tryb postępowania, brak zdolności procesowej pozwanego, brak w składzie jego organów lub nie działanie jego przedstawiciela ustawowego sąd bierze pod rozwagę z urzędu w każdym stanie sprawy.

- chodzi tu o sąd I instancji

Co gdy sąd I instancji nie zauważy braku zdolności sądowej?

PRZESŁANKI POSTĘPOWANIA SĄDOWEGO :

- warunki jakie musi spełnić postępowanie by było:

Art. 189. Powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

PRZESŁANKI : 0x08 graphic
0x01 graphic

FORMALNE MERYTORYCZNE !!

= PROCESOWE ( materialno - prawne )

- dotyczą przebiegu procesu - dotyczą przedmiotu procesu ( roszczenia procesowego)

- jest to: zdolność sądowa - są to : - interes prawny ( z art. 189 )

- legitymacja procesowa

AD. PRZESŁANKI PROCESOWE :

III podziały : - kryteria tych podziałów są niezależne

podział I:

      1. Bezwzględne

        • skutkiem jej braku ( niespełnienia ) lub pojawienia się niepożądanej okoliczności jest nieważność

        • art. 199 §1 (katalog zamknięty)

Art. 199. § 1. Sąd odrzuci pozew:

1) jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna;

2) jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona;

3) jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli powód nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie;

4) jeżeli rozstrzygnięcie sprawy należy do sądu polubownego.

+ art. 1099 ( brak jurysdykcji krajowej )

      1. Względne

        • są tu skutki procesowe ale nie jest to nieważność

        • zachodzi tu wadliwość i konieczność działania sądu z urzędu

np. art. 200 - niewłaściwość sądu

art. 201 - badanie trybu

podział II:

  1. Ogólne

np.

  1. Szczególne

np.

podział III :

1.) Dodatnie

2.) Ujemne = PRZESZKODY PROCESOWE

!!!! brak przesłanki dodatniej = przeszkoda procesowa

  1. p. procesowa

  2. p. bezwzględna

  3. p. ogólna

  4. p. dodatnia

  1. p. procesowa

  2. p. bezwzględna

  3. p. ogólna

  4. p. dodatnia

  1. p. procesowa

  2. p. bezwzględna

  3. p. ogólna

  4. p. dodatnia

  1. p. procesowa

  2. p. bezwzględna

  3. p. ogólna

  4. p. ujemna

ZDOLNOŚĆ PROCESOWA :

- zdolność do czynności procesowych, odpowiednik zdolności do czynności prawnych

Art. 65. § 1. Zdolność do czynności procesowych (zdolność procesową) mają osoby fizyczne posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, osoby prawne oraz organizacje, o których mowa w artykule poprzedzającym.

§ 2. Osoba fizyczna ograniczona w zdolności do czynności prawnych ma zdolność procesową w sprawach wynikających z czynności prawnych, których może dokonywać samodzielnie.

- art.66,67,68 - przeczytać

Art. 69. Dla strony nie mającej zdolności procesowej, która nie ma przedstawiciela ustawowego, jak również dla strony nie mającej organu powołanego do jej reprezentowania, sąd na wniosek strony przeciwnej ustanowi kuratora, jeżeli strona ta podejmuje przeciwko drugiej stronie czynność procesową nie cierpiącą zwłoki. Postanowienie sądu może zapaść na posiedzeniu niejawnym.

- ustanowienie kuratora

- na wniosek strony przeciwnej

- czynność procesowa nie cierpiąca zwłoki = niezbędna ze względu na tok postępowania

- sąd I instancji bada brak zdolności procesowej powoda z urzędu (art. 202 zd.2)

- ale sąd I instancji nie może odrzucić ( art.199 §1 pkt. 3 )

Co zrobić ?? Nie bardzo wiadomo….

1.) Można szukać rozwiązania w przepisach o zawieszeniu postępowania

- jeżeli strona pozwana w chwili wszczęcia miała zdolność procesową ale ją utraciła

Art. 174. § 1. Sąd zawiesza postępowanie z urzędu:

1) w razie śmierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego charakteru takiego przedstawiciela;

2) jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie;

3) jeżeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje się w miejscowości pozbawionej wskutek nadzwyczajnych wydarzeń komunikacji z siedzibą sądu;

4) jeżeli w stosunku do strony zostało wszczęte postępowanie upadłościowe, a spór dotyczy przedmiotu wchodzącego w skład masy upadłości.

§ 2. W wypadkach wymienionych w pkt 1 i 4 paragrafu poprzedzającego zawieszenie ma skutek od chwili zdarzeń, które je spowodowały. Zdarzenia te nie wstrzymują jednak wydania orzeczenia, jeżeli nastąpiły po zamknięciu rozprawy.

Czy można umorzyć postępowanie ?? ( art. 182 i 183 )

NIE bo nie ma ku temu podstaw.

2.) Pogląd UJ :

Zawieszenie ale na podst.:

Art. 177. § 1. Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu:

1) jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego;

2) jeżeli osoba trzecia wystąpiła przeciwko obu stronom z interwencją główną;

3) jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od uprzedniej decyzji organu administracji państwowej;

4) jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej;

5) w razie niestawiennictwa obu stron na rozprawie, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, oraz w razie niestawiennictwa powoda, gdy powód nie żądał rozpoznania sprawy w jego nieobecności, a pozwany nie zgłosił wniosku o rozpoznanie sprawy;

6) jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu powoda albo nie wskazania przez powoda w wyznaczonym terminie adresu pozwanego lub niewykonania przez powoda innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu.

§ 2. Jeżeli postępowanie karne, dyscyplinarne lub administracyjne nie jest jeszcze rozpoczęte, a jego rozpoczęcie zależy od wniosku strony, sąd wyznaczy termin do wszczęcia postępowania, w innych wypadkach może zwrócić się do właściwego organu.

- art. 177 §1 pkt. 6 - nie można nadać sprawie dalszego biegu …

- jeśli nie wykonanie zarządzeń sądu czyli nie uzupełnienie braku zdolności procesowej

to wtedy ma zastosowanie art. 182 §1 - umorzenie

Art. 182. § 1. Sąd umarza postępowanie zawieszone na zgodny wniosek stron lub na wniosek spadkobiercy, jak również z przyczyn wskazanych w pkt 5 i 6 § 1 art. 177, jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu lat trzech od daty postanowienia o zawieszeniu. Ponadto sąd umorzy postępowanie w razie stwierdzenia braku następcy prawnego strony, która utraciła zdolność sądową, a w każdym razie po upływie lat trzech od daty postanowienia o zawieszeniu z tej przyczyny.

Ale nie bardzo wiadomo jak obejść art. 174 kpc

ZDOLNOŚĆ POSTULACYJNA :

- zdolność do dokonywania czynności procesowych osobiście

Ograniczenia:

1. osoby głuchonieme ze względów faktycznych

2. przymus adwokacki

a) względny - po udzieleniu pełnomocnictwa, gdy strona nie chce sama

b) bezwzględny - określonych czynności strony mogą dokonywać tylko przez adwokata lub radcę prawnego

Kwestia kasacji: - art. 3932 §1 kpc

Art. 3932. § 1. Kasacja powinna być sporządzona przez pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym.

§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, gdy stroną, jej przedstawicielem lub pełnomocnikiem jest sędzia, prokurator, notariusz albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych, a także gdy stroną lub jej przedstawicielem jest adwokat lub radca prawny.

- tutaj ma ch. względny

§ 3. W sprawach własności przemysłowej pełnomocnikiem, o którym mowa w § 1, może być także rzecznik patentowy.

AD. PRZESŁANKI MERYTORYCZNE:

LEGITYMACJA PROCESOWA:

- skutkiem braku przesłanki merytorycznej jest wydanie wyroku oddalającego powództwo

- jest to zdolność bycia stroną, ale w konkretnym procesie !!!!

- braki w zakresie legitymacji procesowej mogą w pewnych wypadkach być uzupełnione

Art. 195. § 1. Jeżeli okaże się, że nie występują w charakterze powodów lub pozwanych wszystkie osoby, których łączny udział w sprawie jest konieczny, sąd wezwie stronę powodową, aby oznaczyła w wyznaczonym terminie osoby nie biorące udziału w taki sposób, by ich wezwanie lub zawiadomienie było możliwe, a w razie potrzeby, aby wystąpiła z wnioskiem o ustanowienie kuratora.

§ 2. Sąd wezwie osoby nie zapozwane do wzięcia udziału w sprawie w charakterze pozwanych. Osoby, których udział w sprawie w charakterze powodów jest konieczny, sąd zawiadomi o toczącym się procesie. Osoby te mogą w ciągu dwóch tygodni od doręczenia zawiadomienia przystąpić do sprawy w charakterze powodów.

Jeśli powód i pozwany to ta sama osoba to braku legitymacji procesowej nie da się usunąć.

- art.. 195 - usunięcie częściowego braku legitymacji procesowej

WSPÓŁUCZESTNICTWO W SPORZE = KUMULACJA PODMIOTOWA:

- podręcznik str.120-123

- kumulacja podmiotowa polega na tym że po 1 lub po obu stronach występuje więcej niż jeden podmiot

III rodzaje = podziały :

  1. współuczestnictwo materialne / formalne

Art. 72. § 1. Kilka osób może w jednej sprawie występować w roli powodów lub pozwanych, jeżeli przedmiot sporu stanowią:

1) prawa lub obowiązki im wspólne lub oparte na tej samej podstawie faktycznej i prawnej (współuczestnictwo materialne);

- tutaj chodzi o podobieństwo ( a nie tożsamość ) , bo skutki mogą być dla każdego inne mimo jednakowej podstawy prawnej

- art. 21 kpc ma tu zastosowanie wprost

2) roszczenia lub zobowiązania jednego rodzaju, oparte na jednakowej podstawie faktycznej i prawnej, jeżeli ponadto właściwość sądu jest uzasadniona dla każdego z roszczeń lub zobowiązań z osobna, jako też dla wszystkich wspólnie (współuczestnictwo formalne)

Czy tu można stosować art. 21 kpc ? TAK

Art. 21. Jeżeli powód dochodzi pozwem kilku roszczeń, zlicza się ich wartość.

OSN - przy współuczestnictwie formalnym jest tyle przedmiotów sporu, ilu jest współuczestników, a WPS oblicza się dla każdego z osobna.

Cel => ekonomia procesowa!!

  1. współuczestnictwo konieczne / dowolne

- zobacz podręcznik

Art. 72 § 2.  Jeżeli przeciwko kilku osobom sprawa może toczyć się tylko łącznie (współuczestnictwo konieczne), przepis paragrafu poprzedzającego stosuje się także do osób, których udział w sprawie uzasadniałby jej rozpoznanie w postępowaniu odrębnym.

§ 3.  Przepis § 2 stosuje się odpowiednio w wypadku współuczestnictwa materialnego, innego niż współuczestnictwo konieczne.

Czy jest tu związek z solidarnością? Czy solidarność ma charakter współuczestnictwa koniecznego? Przy solidarności wystarczy pozwać jednego, a przy współuczestnictwie koniecznym trzeba wszystkich. Nie ma tu związku.

  1. współuczestnictwo jednolite / niejednolite ( przykłady podr.)

- pełna zasada działania

Art. 73. § 1. Każdy współuczestnik działa w imieniu własnym.

§ 2. W wypadku jednak, gdy z istoty spornego stosunku prawnego lub z przepisu ustawy wynika, że wyrok dotyczyć ma niepodzielnie wszystkich współuczestników (współuczestnictwo jednolite), czynności procesowe współuczestników działających są skuteczne wobec nie działających. Do zawarcia ugody, zrzeczenia się roszczenia albo uznania powództwa potrzeba zgody wszystkich współuczestników.

Kiedy potrzebna jest zgoda wszystkich?

        1. Zawarcie umowy

        2. Zrzeczenie się roszczenia

        3. Uznanie powództwa

!!!! Współuczestnictwo materialne ( np. przy spr. zw. z współwłasnością )

zazwyczaj: - jednolite (99%)

- konieczne (99%)

oczywiście są wyjątki ( OSN )

- szczególny rodzaj współuczestnictwa

Art. 75. Kto występuje z roszczeniem o rzecz lub prawo, o które sprawa toczy się pomiędzy innymi osobami, może aż do zamknięcia rozprawy w pierwszej instancji wytoczyć powództwo o tę rzecz lub prawo przeciwko obu stronom przed sąd, w którym toczy się sprawa (interwencja główna).

- proces interwencyjny - C pozywa A i B między którymi ma miejsce spór w procesie merytorycznym

UDZIAŁ OSÓB TRZECICH W PROCESIE :

Art. 76. Kto ma interes prawny w tym, aby sprawa została rozstrzygnięta na korzyść jednej ze stron, może w każdym stanie sprawy aż do zamknięcia rozprawy w drugiej instancji przystąpić do tej strony (interwencja uboczna).