dr Jolanta Danielewicz - opiekun Studenckiego Koła Naukowego „Lekkoatleta" Kuzawiński Gabriel - student ni roku Magdziak Tomasz - student III roku
AWF Józefa Pilsudskiego w Warszawie, Zamiejscowy Wydział Wychowania Fizycznego w
Białej Podlaskiej
Lekkoatletyczne formy aktywności fizycznej studentów Zamiejscowego Wydziału Wychowania Fizycznego w Białej Podlaskiej w czasie wolnym.
Słowa kluczowe: lekkoatletyka, aktywność fizyczna, czas wolny, studenci.
Wstęp.
Co roku dowiadujemy się o nowych formach aktywności ruchowej. Coraz częściej proponuje się aktywność fizyczną, którą można nazwać lekką, łatwą i przyjemną, wymagającą małego wysiłku, ale powodującą utrzymanie kondycji psychicznej i fizycznej. Współcześnie proponowane formy aktywności fizycznej łączą w sobie pracę ciała z odprężeniem umysłu. W tym roku w USA i w Europie zachodniej, odnosi sukcesy jogilates, czyli gimnastyka łącząca popularne u nas ćwiczenia pilates z jogą na specjalnej desce. Jogalites skupia się na oddechu, elastyczności i wyciszeniu umysłu [2].
Zastanawiające wydaje się, że nasze społeczeństwo tak łatwo sięga po te nowoczesne formy nieutylitarne, które mają w swoim charakterze dużo sztuczności, nienaturalności i abstrakcji. Uleganie modzie przyczynia się do eliminacji takich form aktywności fizycznej, które są oparte na klasycznych, wartościowych dyscyplinach.
Lekkoatletyczne formy ruchu proponują naturalny wysiłek podejmowany na łonie natury. Uprawianie ich stwarza doskonałe możliwości wspomagania rozwoju wszystkich zdolności motorycznych i cech wolicjonalnych człowieka [ 3,4].
Dostępność, przydatność, wymierność i zdrowotność, to główne zalety „królowej sportu". Uprawianie lekkoatletycznych, naturalnych form ruchu takich jak bieg, skok, rzut i chód odbywać się może w każdych warunkach: w terenie otwartym, lesie, w parku, w sali gimnastycznej. Stanowi to zachętę do aktywności opartej na lekkoatletyce. Charakter ruchu opartego na konkurencjach lekkoatletycznych jest bezpośrednio związany z czynnościami codziennego życia człowieka. W bardzo wielu sytuacjach potrzebny jest nam szybki marsz, bieg, skok, rzut. Nie należy tego zapominać i w całości zastępować naturalną lokomocję zdobyczami motoryzacyjnymi.
Lekkoatletyka jest taką dziedziną działalności ruchowej, która odpowiednio realizowana w szkole może przygotować do aktywności sportowo - rekreacyjnej w życiu dorosłym . Zadaniem nauczyciela jest takie prowadzenie lekcji wychowania fizycznego z
lekką atletyką by miała wartości prospekcyjne czyli uczyła i, przyzwyczajała młodego człowieka do tego by uprawiał lekką atletykę w czasie wolnym obecnie i w przyszłości[l,5].
Celem doniesienia jest ukazanie miejsca lekkoatletycznych form aktywności fizycznej uprawianych w czasie wolnym przez studentów ZWWF w Białej Podlaskiej.
To przede wszystkim absolwenci uczelni wychowania fizycznego mogą przyczynić się do popularyzacji lekkiej atletyki i spowodować by nie była zapominana i pomijana w sportach całego życia. Realizację postawionego celu umożliwi uzyskanie odpowiedzi na następujące pytania badawcze:
Czy badani studenci uprawiają lekkoatletyczne formy aktywności fizycznej w czasie
wolnym ?
Które konkurencje lekkoatletyczne cieszą się największą popularnością wśród
badanych ?
Jakie czynniki zachęcają do uprawiania lekkiej atletyki w opinii badanych ?
Materiał i metoda.
W badaniach przeprowadzonych w marcu 2005 roku wzięło udział 118 studentów (60 studentów i 58 studentek) III roku studiów stacjonarnych kierunku wychowanie fizyczne Zamiejscowego Wydziału Wychowania Fizycznego w Białej Podlaskiej. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego, a narzędziem badawczym był kwestionariusz ankiety.
Wyniki badań.
W badaniach dotyczących czasu wolnego uwzględniono dni nauki i weekendy oraz czas wolny w przerwie międzysemestralnej i wakacyjnej. Wyniki badań dotyczące czasu wolnego badanych wskazują, że w czasie zajęć na uczelni od poniedziałku do piątku 34,5 % studentek dysponuje 4 godzinami czasu wolnego. Wśród studentów 35,0% przyznało, że ma 3 godziny czasu wolnego. Natomiast podczas weekendu 41,3 % studentek i 41,6 % studentów posiada 6 godzin czasu wolnego w ciągu dnia. Szczegółowe wyniki zawiera tabela 1. Tab.l Czas wolny badanych studentów w dni nauki i weekendy.
K (%) |
M |
|
U) |
|
|
|||||||
Dni |
1h |
2h |
3h |
4h |
5h |
6h |
1h |
2h |
3h |
4h |
5h |
6h |
Pn-Pt |
5,2 |
12,0 |
29,3 |
34.5 |
8,6 |
10,3 |
3,3 |
15,0 |
35,0 |
25,0 |
15,0 |
6,6 |
Sb - Ndz |
5,2 |
5,2 |
8,6 |
22,5 |
17,2 |
41,3 |
6,6 |
5,0 |
13,3 |
13,3 |
20,0 |
41,6 |
Natomiast w czasie przerwy semestralnej i wakacji 61,2% studentek i 50,1% studentów zadeklarowało posiadanie 6 godzin czasu wolnego.
Jeżeli chodzi o miejsce aktywności fizycznej w czasie wolnym badanych to 38,0% przeznacza na nią 2 godziny dziennie w ciągu tygodnia w okresie nauki. Wśród mężczyzn 45,0% deklarowało dziennie 2 godziny aktywności fizycznej od poniedziałku do piątku. Podczas weekendu 32,7% kobiet przez 2 godziny uprawia aktywność fizyczną a wśród mężczyzn 33,3% - 33,0% od 1 do 2 godzin dziennie[Tab2]
Tab.2 Aktywność fizyczna badanych |
studentów w czasie wolnym. |
|
|
|
|
|||||||
K (%) |
M (%) |
|||||||||||
Dni |
1h |
2h |
3h |
4h |
5h |
6h |
1h |
2h |
3h |
4h |
5h |
6h |
Pn-Pt |
18,9 |
38,0 |
34,4 |
3,4 |
5,1 |
_ |
25,0 |
45,0 |
18,0 |
7,0 |
3,0 |
1,6 |
Sb-Ndz |
27,5 |
32,7 |
20,6 |
13,7 |
5,1 |
_ |
33,3 |
33,0 |
16,6 |
6,6 |
5,0 |
5,0 |
W czasie przerwy semestralnej i wakacji 32,7% badanych studentek opowiedziało się za 3 godzinami aktywności fizycznej w ciągu tygodnia. Największy odsetek mężczyzn (45,0%) przyznało że 2 godziny dziennie.
Następnym zagadnieniem do którego odnieśli się badani były rodzaje aktywności fizycznej uprawiane przez badanych. Badane studentki bardzo często spacerują (maszerują) -69,0%, jeżdżą na rowerze - 41,3%, uprawiają gry zespołowe - 32,8% i tańczą - 20,7%. Lekkoatletyczne formy aktywności fizycznej zostały wskazane przez nie (10,3%) jako bieganie, (6,9%) atletyka terenowa,(5,2%) skoki i (3,5%) rzuty. Jednocześnie aż 55,2% studentek przyznało że wcale nie uprawia rzutów. Szczegółowe wyniki zawarto w tabeli 3. Badani mężczyźni bardzo często uprawiają gry zespołowe(36,7%), ćwiczenia na siłowni (30,0%), spacery, marsze(30%). Wśród lekkoatletycznych form, bieganie (11,7%), atletykę terenową i skoki (po 10,0%), rzuty (3,3%). Duży odsetek badanych (50,0%) wcale nie uprawia rzutów, (40,0%) skoków i atletyki terenowej (25,0%) [Tab3]
Tab.3 Częstotliwość wybranych form aktywności fizycznej uprawianych w czasie wolnym przez badanych.
|
bardzo często |
często |
sporadycznie |
wcale |
||||
|
|
|||||||
Rodzaj aktywności |
K |
M |
K |
M |
K |
M |
K |
M |
jazda na rowerze |
41,3 |
16,7 |
27,6 |
31,7 |
22,4 |
33,3 |
8,6 |
18,3 |
spacer, marsz |
69,0 |
30,0 |
19,0 |
48,3 |
12,6 |
13,3 |
- |
8,3 |
bieganie |
10,3 |
11,7 |
46,6 |
33,3 |
34,5 |
55,0 |
8,6 |
- |
pływanie |
15,5 |
11,7 |
22,4 |
16,7 |
46,0 |
58,0 |
15,5 |
13,3 |
skoki l.a |
5,2 |
10,0 |
19,0 |
15,0 |
41,3 |
35,0 |
34,5 |
40,0 |
rzuty |
3,5 |
3,3 |
10,3 |
13,3 |
32,7 |
33,3 |
55,2 |
50,0 |
gry zespołowe |
32,8 |
36,7 |
34,5 |
40,0 |
27,5 |
21,7 |
5,2 |
1,7 |
sporty walki |
6,9 |
13,3 |
12,0 |
5,0 |
17,2 |
30,0 |
63,8 |
51,6 |
tańce |
20,7 |
6,7 |
34,5 |
28,3 |
27,5 |
35,0 |
17,2 |
30,0 |
atletyka terenowa |
6,9 |
10,0 |
15,5 |
18,3 |
39,6 |
46,6 |
37,9 |
25,0 |
siłownia |
6,9 |
30,0 |
12,0 |
30,0 |
44,8 |
36,6 |
36,2 |
3,3 |
inne |
8,6 |
3,3 |
8,6 |
5,0 |
18,9 |
6,6 |
63,8 |
85,0 |
Przyjęto, że uczestnictwo w zawodach lekkoatletycznych jest przejawem zainteresowań poszczególnymi konkurencjami. Najwięcej wśród badanych kobiet (41,5%) startowało w konkurencjach biegowych, (20,7%) w skokach lekkoatletycznych i (17,0%) w wielobojach. Najmniejszym zainteresowaniem cieszył się chód sportowy (1,8%). Jeżeli chodzi o zainteresowanie lekkoatletyką przejawiające się w ich uczestniczeniu w zawodach to 51,7% biegało, 44,8% startowało w skokach, a 20,7% w rzutach. Podobnie jak u kobiet najmniej badanych (7,0%) startowało w chodzi sportowym [Tab4].
Wśród badanych studentek najczęściej podejmowanym rodzajem aktywności ruchowej jest; spacer: b. często (69%), często (19%), jazda na rowerze: b. często (41,3%), często (27,6%), gry zespołowe: b. często (32,8%), często (34,5%) . Natomiast wśród badanych studentów dominującą formą aktywności fizycznej są gry zespołowe: b. często (36,7%), często (40%), spacer: b. często (30%), często (48,3%),a siłownia: b. często (30%), często (30%)(Tab4).
Tab.4 Uczestnictwo badanych w konkurencjach lekkoatletycznych jako przejaw ich zainteresowań.
|
K |
M |
Konkurencje l.a |
(%) |
|
|
|
|
chód sportowy |
1,8 |
7,0 |
przełaje |
7,5 |
10,3 |
skoki l.a |
20,7 |
44,8 |
trójbój l.a |
17,0 |
28,0 |
biegi |
41,5 |
51,7 |
rzuty |
11,3 |
20,7 |
Badana młodzież akademicka 63,8% studentek i 40,0% studentów uprawia lekką atletykę ze względu na potrzebę i kształtowania zgrabnej sylwetki. Na aspekt zdrowotny uprawiania lekkiej atletyki wskazało 60,3% i 53,3% studentów. Uprawianie lekkiej atletyki jako źródła lepszego samopoczucia zadeklarowało 50,0% kobiet i 38,3% mężczyzn. Wyniki zawarto w tabeli 5.
Tab.5 Czynniki zachęcające do uprawiania lekkiej atletyki w opinii badanych studentów.
|
K |
M |
Czynniki |
(%) |
|
lepsze samopoczucie |
50,0 |
38,3 |
odczuwanie przyjemności |
22,4 |
18,3 |
chęć poprawienia techniki |
29,3 |
6,0 |
chęć sprawdzenia się |
20,0 |
28,3 |
dbafość o sylwetkę |
63,8 |
40,0 |
aspekt zdrowotny |
60,3 |
53,3 |
inne |
3,5 |
11,7 |
Dodatkową informacją uzyskaną od badanych były miejsca uprawiania aktywności fizycznej opartej na konkurencjach lekkoatletycznych. Ze względu na specyfikę kierunku studiów i infrastrukturę uczelni, aż 74,1% kobiet i 70,0% mężczyzn wskazało obiekty na terenie uczelni, na następnym miejscu wskazany był stadion przez 44,1% kobiet i 38,3% mężczyzn. W plenerze ćwiczy 29,3% pań i 23,3% panów. Studenci wymienili również teren wokół uczelni.
Wnioski
Wśród rodzajów aktywności fizycznej) które uprawiają badani studenci w czasie wolnym
znajdują się te, które opierają się na konkurencjach lekkoatletycznych.
Największą popularnością cieszą się spacery, marsze i bieganie. Konkurencje biegowe są
też tymi, w których badani najczęściej startowali.
Badani studenci dostrzegają następujące czynniki zachęcające do uprawiania lekkiej
atletyki: możliwość dbałości o sylwetkę, działanie prozdrowotne oraz poprawa samopoczucia.
Piśmiennictwo
. i.
cjVr
Danielewicz J.,Kubińska Z.,(2003)„Lekkoatletyczne formy aktywności w
wychowaniu do rekreacji fizycznej. W: Lekkoatletyka w teorii i praktyce" red. Prusik
K. AWF Gdańsk, wyd. „Sport" Bydgoszcz, s. 117-121,
Linard J (2005) Czysta forma. Newsweek 13, s. 68-69,
Żukowska Z, red. (2000), Ja - zdrowie - ruch. Warszawa, . i. {rumu U' i
Zukowski R. (1993), Miejsce i rola lekkiej atletyki w rekreacjVrurystyka, rekreacja i
sport jako problem społeczno - wychowawcźytezłowieka. PDW „Ławica" Poznań, Ą J3
Zukowski R. (2003), Lekka atletyka w szkole przygotowaniem do aktywności
sportowo - rekreacyjnej w życiu dorosłym, W: Lekkoatletyka w teorii i praktyce, red.
Prusik K. AWF Gdańsk, wydawnictwo „Sport" Bydgoszcz, s. 87 - 89.