PSYCHOSOMATYKA.
literatura:
Martin Siems - Ciało zna odpowiedź,
Jung - Sen jako drogowskaz,
L. Hay - Lecz swoje ciało,
Lise Bourbean - Wsłuchaj się w swoje ciało,
Daniel Dufor - Wewnętrzne drżenia,
Kurt Tepperwein - Co choroba mówi o tobie,
Caroline Myss - Anatomia duszy,
Rudiger Dahlke - Choroba jako symbol,
Rudiger Dahlke - Kryzysy życiowe jako szanse rozwoju,
Rudiger Dahlke - Choroba jako droga,
Rudiger Dahlke - Choroba jako język duszy,
-/-
Psychosomatyka - szukanie przyczyn dolegliwości psychicznych.
Komunikacja interpersonalna - jako dialog wewnętrzny - przekonania o sobie, ludziach, świecie.
Ciało - Umysł - Dusza (są nierozerwalnie związane ze sobą).
Słowa - 7%, np. „w związku duszę się” (oddech będzie płytki),
Głos - 38%, np. smutny głos świadczy o tym, że ktoś jest nieszczęśliwy,
Ciało - 55%,
Terapia poznawcza - poznanie i zmiana myśli negatywnych.
Terapia psychoanalityczna - szukanie winnych.
Każdy człowiek mający kłopoty oczekuje od terapeuty, aby poparł jego przekonanie w danej sprawie. Jeśli na brak poparcia ze strony terapeuty klient uważa go za wroga i zaczyna krzyczeć, to oznacza, że nie jest gotów do terapii.
Poprzez emocje łatwiej pracować nad zmianą.
Prawdę o nas mówi nasze ciało.
Oddech mówi nam, jaki mamy kontakt ze światem (płytko oddycha osoba z problemami).
Sylwetka skulona - to jest chowanie serca. Uginanie nóg świadczy o poczuciu niepewności.
Postawa agresywna - szeroko rozstawione nogi, wyprostowane ramiona, ręce z tyłu ( postawa żołnierza amerykańskiego).
Prawidłowa postawa - sylwetka powinna być wyprostowana, nogi powinny być ustawione na szerokość bioder, środek ciężkości powinien znajdować się między stopami (jestem tu i teraz) Energia wtedy wykorzystywana jest prawidłowo.
Postawa pochylona do przodu - świadczy o nadmiernym zajmowaniu się przyszłością, środek ciężkości znajduje się z przodu (gonitwa myśli), postawa taka wyczerpuje energetycznie.
Postawa pochylona do tyłu - osoba zajęta jest przeszłością, środek ciężkości znajduje się z tyłu w stosunku do stóp.
Ćwiczenie.
Stań w prostej postawie, nogi ustawione na szerokości ramion, wykonaj kilka oddechów (3*6), następnie poczuj swoje stopy na ziemi (rozczapierzone palce, stawaj kolejno: na palcach, na piętach, na bokach stóp), określ, w jakiej pozycji stóp czujesz się najlepiej,
lepiej czuję się stojąc na pięcie, na palcach czuję się źle - boję się przyszłości,
lepiej czuję się stojąc na środku stopy źle czuje się na piętach - nie chcę wracać do przeszłości.
Noszenie wysokich obcasów świadczy o całkowitym braku kontaktu z ziemią. Kobiety poprzez obcasy demonstrują potrzebę rozbudzenia seksualnego mężczyzny.
Medytacja.
Usiądź wygodnie, wyprostuj kręgosłup, zamknij oczy, odpręż się, wykonaj kilka oddechów (3*6).
Wyobraź sobie, że jesteś w lesie, idziesz i czujesz ziemię pod stopami, poczuj swoje stopy.
Przed sobą widzisz wodospad, wejdź tam, poczuj jak woda przepływa od głowy przez całe ciało aż do ziemi, woda przepływa na zewnątrz i wewnątrz twojego ciała i obmywa je.
Pamiętaj, jeśli będziesz kiedykolwiek potrzebował obmyć swoje ciało, to wrócisz do tego miejsca, zapamiętaj to miejsce. Jeśli jesteś już gotów, to wróć do tu i teraz. Poczuj swoje ciało, otwórz oczy.
-/-
Zdrowie - ciało, umysł i dusza pozostają w harmonii i dobrze funkcjonują. Naruszenie tej harmonii oznacza chorobę.
Zdrowiem możemy też określać stan fizycznej, psychicznej i społecznej sprawności organizmu.
Definicja zdrowia zmienia się na przykład w zależności od światopoglądu.
Zdrowie - złe samopoczucie - choroba - śmierć.
Ludzie mówią: „walczę z chorobą” - co nie jest prawdą, bo choroba jest przyjacielem, który ostrzega, że coś złego dzieje się z człowiekiem.
„Mam grypę” - mówi ktoś inny, tak mówi jego ego, które chce mieć tę chorobę.
Z otrzymywanych informacji należy wyciągać wnioski. Wypadki informują, że należy się zatrzymać, czasem wypadek jest ukaraniem siebie samego. Jeśli zdarza się wypadek, to należy przyjrzeć się, co dzieje się w naszej sferze fizycznej, psychicznej i społecznej.
Jeśli choruje dziecko, to trzeba zobaczyć, co dzieje się w relacjach między rodzicami (np. dziecko ma astmę i onanizuje się, na pytanie od kiedy to się zaczęło i co się wtedy stało między rodzicami, okazuje się, że wtedy rodzice przestali spać ze sobą i udają, że wszystko jest w porządku, należy podjąć pracę z rodzicami).
Bodziec (sytuacja) myśl automatyczna reakcja fizjologiczna (np. bicie serca), reakcja emocjonalna (np. strach), ucieczka.
Myśl w emocjach (w strachu) powoduje reakcję fizjologiczną (np. strach przed pająkiem).
Psychosomatyka jest wpływ psychiki na ciało.
Symptom jest językiem naszego ciała, wskazuje nam informację o nas.
Gdy mówimy - ja muszę, to oznacza przymus w świecie zewnętrznym, chcemy pokazać, że zrobimy, ale należy liczyć się możliwością wystąpienia blokady.
Gdy mówimy - ja chcę to załatwić, to oznacza potrzebę wewnętrzną człowieka.
Medytacja.
Usiądź wygodnie, wyprostuj kręgosłup, zamknij oczy, odpręż się, wykonaj kilka oddechów (3*6).
Wyobraź sobie, że jesteś na plaży, jest ciepło, świeci słońce.
Poczuj jak czerwona energia przepływa od podstawy do góry, rozchodzi się po twoim ciele, napełnia cale ciało energią. (Kolejno kolory poszczególnych czakramów rozchodzą się po twoim ciele, napełniają ciało energią). Czujesz się wspaniale …
Jeśli jesteś już gotów, to wróć do tu i teraz. Poczuj swoje ciało, otwórz oczy.
-/-
Ciało czuje, czy było w dzieciństwie chciane, czy też nie, pamięć tę niesie ze sobą przez życie.
Świadomość przeniesiona.
I. Charakter schizoidalny.
Okres.
Prenatalny, podczas narodzin, wkrótce po urodzeniu (do paru tygodni).
Ciało.
Energia wciągnięta do środka, zimne ręce i nogi, silne napięcie w stawach, szyi i karku, płytki oddech, wąska talia, oczy bez wyrazu - nie wchodzą w kontakt, ręce zwisają bezwładnie, stopy często rozstawione. Ciało anemiczne. W ciele nie ma miłości. Osoby chodzą na krawędziach stóp.
Przyczyny.
Odrzucenie przez matkę, niechciana lub zagrożona ciąża (zagrażająca życiu), wrogość (matka).
Matka odrzuca dziecko, nawet jak je przytula. Dziecko nie jest kochane, przytulane (w ciele nie ma miłości).
Podstawowe doświadczenie.
Strach, zagrożenie.
Pierwotne uczucie.
Nie chcą mnie tutaj, nie ma dla mnie miejsca.
Sondy (afirmacje).
Jesteś bezpieczny. Masz prawo istnieć. Cieszymy się, że tu jesteś. Kochamy cię. Przyjmujemy cię z miłością.
Główny temat życia.
Bezpieczeństwo.
Pierwsze indukcje w dziecku pozostają na zawsze. Jeśli są to dobre indukcje, to dają poczucie bezpieczeństwa w późniejszym życiu.
Przykładem człowieka dorosłego tego typu może być - wysokiej klasy informatyk. Nie patrzy ludziom w oczy (pracuje z komputerem). Samotnie mieszka, samotność daje mu poczucie bezpieczeństwa. Kontakt fizyczny nie istnieje (nie był głaskany czy dotykany przez matkę i ojca). Typ twórczy - siłę czerpie ze swojego zamknięcia. Odrzucenie w tym okresie (brak informacji od matki: ja ciebie kocham i ochraniam) skutkuje, że później w związkach występuje strach przed odrzuceniem. Między innymi obżarstwo może być ochroną dającą poczucie bezpieczeństwa.
W terapii potrzebuje ugruntowania - kontaktu z ziemią i ludźmi (chodzenie na boso, a także praca z ciałem i dotykiem).
Praca z ciałem i dotyk powodują „wymywanie” braków.
II. Charakter oralny.
Okres.
Od 1 do 9 miesięcy.
Ciało.
Zapadnięta klatka piersiowa, lekko wypięty brzuch, kolana sztywne lub zablokowane, głowa wysunięta nieco do przodu, ciało wydłużone i szczupłe, mięśnie słabo rozwinięte, długie nogi, stopy cienkie, fizyczne oznaki niedojrzałości, dziecięcy wygląd, często zanik owłosienia.
Przyczyny.
Brak matki spełniającej potrzeby niemowlęcia; matka nie reaguje na płacz dziecka, które rezygnuje z płaczu i nie sygnalizuje swoich potrzeb (matka).
Podstawowe doświadczenie.
Nie dostaję tego, czego potrzebuję, osamotnienie.
Pierwotne uczucie.
Nie dam sobie rady, to wszystko nie ma sensu.
Sondy (afirmacje).
Dasz sobie radę. Dostaniesz to, czego potrzebujesz. Jestem i będę z tobą (indukcja matki i ojca do dziecka).
Główny temat życia.
Zaspokajanie potrzeb.
O takim dziecku mówi się, że wszyscy go przewracają. Dziecko płaczące koduje w sobie rezygnację, w późniejszym życiu nie będzie potrafiło prosić, bo nie wierzy, że to dostanie. Rozpada mu się związek, bo nie dostaje miłości.
Często jako ludzie dorośli są to „Zosie - samosie” (muszę poradzić sobie sama, nikt za mnie tego nie zrobi).
W dorosłym życiu skłonność do schizofrenii.
Uważa się, że schizofrenia jako choroba ma związek z faktem wystąpienia w poprzednim pokoleniu (do sześciu wstecz) nie ujawnionej zbrodni.
III. Charakter psychopatyczny.
Okres.
Około 1 - 2 lata.
Ciało.
Wyraża chęć imponowania, nadęta pierś - cała energia wciągnięta do góry, słabo ugruntowane nogi i stopy, brzuch podciągnięty do góry. Pokazuje, że jest groźny.
Przyczyny.
Kontrolująca i musztrująca matka, manipulująca dzieckiem, które jej na złość nadyma się (matka).
Podstawowe doświadczenie.
Strach przed poniżeniem i ośmieszeniem.
Pierwotne uczucie.
Lek przed podporządkowaniem i wykorzystaniem.
Sondy (afirmacje).
Jesteś dla nas ważny. Szanujemy cię. Jestem po twojej stronie.
Główny temat życia.
Władza.
Są to najczęściej politycy, biznesmeni. Reagują ostro na każdą krytykę, a nawet na krytyczne spojrzenie. Podporządkowanie uważają za poniżenie. Emocje są odpowiedzią na dzieciństwo.
Terapia - potrzebują dowartościowania.
IV. Charakter masochistyczny.
Okres.
Około 2 - 3 lata.
Ciało.
Masywne, mocno ugruntowane, nawet zbyt dobry kontakt z ziemią, stoi jak pień drzewa, lęk przed atakiem z tyłu - zapiera się więc plecami, ciało krzyczy jedno wielkie „nie”, kipi od gniewu. Krótka szyja - wpycha głowę do środka, talia krótka i gruba, miednica wypchnięta do przodu.
Przyczyny.
Okazywano mu miłość tylko wtedy, gdy był grzeczny i posłuszny, matka nie pozwalała mu na wyrażanie swojej woli, matka poświęcająca się - ojciec pasywny (matka).
Podstawowe doświadczenie.
Należy znosić wszystko z pokorą, nieumiejętność obrony swoich praw, nic nie może wydostać się na zewnątrz (gniew, złość, wymioty).
Pierwotne uczucie.
Brak wolności, lęk przed odrzuceniem przez matkę, nie jestem nic wart.
Sondy (afirmacje).
Masz prawo do wolności. Twoje życie należy do ciebie. Masz prawo wyrażać gniew. Masz prawo do szczęścia. Lubię cię (kocham) nawet wtedy, kiedy jesteś zły.
Główny temat życia.
Wolność.
Dorosła kobieta z tego typu będzie chciała być perfekcjonistką (lęk przed odrzuceniem, nic nie jestem warta). Często zdarza się, że kobieta masochistyczna poświęca się partnerowi i rodzinie, a w końcu partner ją zostawia.
Terapia - uczenie się wyrażania gniewu; uświadomienie sobie, że ma prawo być niezadowolony. Mam prawo do wolności.
V. Charakter sztywny.
Okres.
Około 3 - 6 lat.
Ciało.
Pochylone nieco do przodu, ramiona wciągnięte do tyłu, wygięty kręgosłup, w klatce ucisk, silne napięcie mięśni, trzyma się prosto, nieugięcie, stała sztywność, błyszczące oczy, żywotność gestykulacji i ruchu.
Przyczyny.
Przypodobanie się ojcu (ojciec).
Podstawowe doświadczenie.
Przypodobać się ojcu.
Pierwotne uczucie.
Nie jestem dostatecznie dobry, muszę więcej pracować, muszę być lepszy, nie kocha mnie takim jakim jestem.
Sondy (afirmacje).
Lubię cię i kocham takim, jakim jesteś. Jesteś OK. Nie musisz nic robić, abym cię lubił i kochał.
Główny temat życia.
Osiągnięcie.
Jest to nieumiejętność obrony i sztywność stała.
Terapia - akceptacja siebie takim, jakim się jest.
VI. Konflikt struktury charakteru.
Typ schizoidalny (istnienie - potrzeba).
Jeżeli wyrażę swoją potrzebę bliskości, moje istnienie zostanie zagrożone (mogę istnieć, jeżeli nie będę potrzebować bliskości).
Typ oralny (potrzeba - niezależność).
Jeżeli będę niezależny, muszę porzucić wszelkie pragnienia wsparcia i ciepła (mogę wyrażać swoją potrzebę dopóty, dopóki jestem niezależny).
Typ psychopatyczny (niezależność - bliskość).
Mogę być blisko, jeżeli pozwolę ci się kontrolować i wykorzystywać (możesz być blisko mnie dopóty, dopóki mnie respektujesz).
Typ masochistyczny (bliskość - wolność).
Jeżeli będę wolny, nie będziesz mnie kochać (będę posłuszny, a ty będziesz mnie kochać).
Typ sztywny (wolność - poddanie się miłości).
Mogę być wolny, jeżeli nie stracę głowy i nie poddam się miłości (rozdzielenie miłości i seksu, daje mu to poczucie wolności).
VII. Typy a związek.
Typ schizoidalny.
Całkowicie unika intymnej bliskości. Np. informatyk, który obcuje tylko z komputerem, dziecko, które zamyka się w swoim świecie.
Typ oralny.
Może ustanowić relację bliskości jedynie na podłożu swojej potrzeby ciepła i wsparcia, a więc na podstawie infantylnej.
Typ psychopatyczny.
Wchodzi w związek z osobami, które jej potrzebują na tak długo, jak jest potrzebna; rozwija się ograniczony stopień bliskości.
Typ masochistyczny.
Związek połowicznie satysfakcjonujący, bardziej intymny niż poprzednie typy.
Typ sztywny.
Względnie bliskie związki, rozdział seksu i miłości.
VIII. Emocje.
Emocje są to narzędzia wewnętrznego świata człowieka, pozwalające się zorientować, gdzie znajdujemy się w drodze zaspokojenia naszych potrzeb.
Hamujemy je poprzez napinanie mięśni, spłycanie oddechu, a także krytyczny monolog.
To energia, która nie paruje z nas jak woda.
Po intensywnym treningu wychowania zaprzestaje się odczuwać emocje.
W tłumieniu emocji zakorzenione są wszelkie masowe uzależnienia współczesnej cywilizacji.
Wyrażanie emocji jest wrodzone we wszystkich kulturach.
Wyróżnia się sześć podstawowych emocji:
- Strach - energia orientacji pozwala oszacować niebezpieczeństwo z punktu widzenia zaspokojenia podstawowych potrzeb.
- Smutek - energia powiedzenia „żegnaj”, rozstania. Życie jest nieprzerwanym procesem mówienia „żegnaj” i opuszczania kolejnych etapów rozwoju.
- Żal - smutek jak i żal dają energię do rozstawania z przeszłością. Rozwój wymaga ciągłego umierania i rodzenia się od początku. Jest uczuciem leczącym.
- Poczucie winy - formuje nasze sumienie. Bez niej człowiek stałby się psychopatą. Pozwala stanąć w obronie czegoś ważnego i kształtować wewnętrzny system wartości.
- Wstyd - pozwala robić błędy i rozumieć, że potrzebujemy pomocy. To źródło duchowości.
- Radość - energia informująca, że wszystko jest w porządku. Wszystkie potrzeby są zaspokajane. Tworzy nową i nieograniczoną energię.
Przeciwieństwa emocjonalne.
Emocja |
Ukryte przeciwieństwo |
Agresja |
Potrzeba czułości i bliskości, |
Gniew |
Chęć władzy, dobra samoocena, |
Lęk |
Tęsknota za sensem i celem życia, również agresja, |
Nuda |
Chęć zaangażowania się, prawdziwe wartości, |
Depresja |
Tęsknota za duszą, tłumiony strach, gniew, |
Zawiść |
Chęć samorozwoju, dobra samoocena, |
Strach |
Tłumiona odwaga i podniecenie, |
Żal |
Chęć transformacji poza straty, |
Wina |
Chęć pozbycia się fałszywego obrazu samego siebie, |
Nienawiść |
Chęć integracji części osobowości schowanej w cieniu, |
Nadzieja |
Chęć ucieczki od poczucia desperacji, |
Samotność |
Potrzeba bliskości, |
Miłość |
Chęć pogłębienia wiedzy o sobie i transcendencja, |
Duma |
Tęsknota za prawdziwą pokorą (nie poniżeniem), |
Odrzucenie |
Tęsknota za akceptacją życia i wolnością. |
IX. Twoja własna struktura charakteru.
Regresja w czasie.
Usiądź wygodnie, weź kilka oddechów, skoncentruj się na ciele.
Terapeuta wprowadza pacjenta w stan relaksu i prowadzi go przez ćwiczenie:
co działo się rok temu, w roku ...., gdzie byłeś, co robiłeś, co czułeś (obrazy, fantazje, skojarzenia, przypuszczenia);
co działo się dwa lata temu ............;
co działo się trzy lata temu .............;
co działo się cztery lata temu .........;
co działo się pięć lata temu ............;
co działo się, gdy miałeś 20 lat (jak to mogło być jak miałeś 20 lat);
co działo się, gdy miałeś 15 lat ..........;
co działo się, gdy miałeś 10 lat ..........;
co działo się, gdy miałeś 5 lat ..........;
co działo się, gdy miałeś 1 rok ..........;
co działo się, gdy byłeś w ciele matki i zaczynałeś się rodzić;
co działo się, gdy miałeś 5 miesięcy (przed urodzeniem);
co działo się, gdy byłeś w przestrzeni astralnej i patrzysz na ojca i matkę - jak się zachowują, kochają i poczynają ciebie;
co działo się, gdy umierałeś w poprzednim wcieleniu (nie jest ważne czy wierzysz w reinkarnację);
gdzie byłeś, co robiłeś, jaki był twój los.
Powróć od końca do chwili obecnej.
Najważniejsze poszukiwanie odpowiedzi na pytanie „jaki jesteś”.
Nie jesteś jakimś typem charakteru, ale człowiekiem.
Sama wiedza o tym jakim typem charakteru jesteś w niczym ci nie pomoże, tylko żywy proces zmian odczuwalnych w tobie.
X. Praca z symptomem.
1/ Jaki organ choruje?
Jaką funkcję pełni ten organ w organizmie?
Jaka funkcja duchowa mu odpowiada?
2/ Jaki symptom występuje? Opisz go dokładnie.
Sprawdź wskazówki ze struktury słownej.
3/ Kiedy pojawiły się te dolegliwości?
Co wtedy działo się w twoim życiu?
4/ Co może pomóc twojemu ciału?
5/ Do czego zmusza cię symptom?
6/ Jakie masz wady i słabości?
Jak uzewnętrzniają się one cieleśnie?
7/ Jakie masz słabości cielesne?
Jak odbijają się w twoim charakterze?
8/ Czy jakiś organ bardzo ci dokucza?
Która to strona ciała?
9/ Jakie przeszkody występują w leczeniu?
10/ Jakie są twoje myśli - emocje - przekonania - zachowania.
Przyczyna symptomu leży zawsze w świadomości, w sferze myśli.
Wyzwalaczami choroby są bakterie, wirusy, wypadek, przypadek, itp.
Ćwiczenie (przykład).
1/ Jaki organ choruje? - wątroba.
2/ Jaką funkcję pełni ten organ w organizmie? - wątroba oczyszcza organizm.
3/ Jaka funkcja ducha temu odpowiada? - praca ze złością.
4/ Jaki występuje symptom? - kolka, ale też uciążliwy ból.
5/ Jakich słów używamy w odniesieniu do tych symptomów? - czuję, że żółć mnie zalewa.
6/ Kiedy pojawiły się te dolegliwości? - pierwsze symptomy około 5 lat temu.
7/ Co wtedy działo się w twoim życiu? - zmiana pracy.
8/ Co może pomóc twojemu ciału? - piję zioła lub biorę leki.
9/ Do czego zmusza cię symptom? - unikam przyjęć, żeby nie jeść za dużo czy tłusto, dieta.
10/ Jakie mam wady i słabości? - jestem nieśmiała.
11/ Jak uzewnętrzniają się te słabości w ciele? - chodzę niepewnie.
12/ Czy jakiś organ Ci dokucza? - wątroba, żołądek od brania leków.
13/ Jakie przeszkody występują przy leczeniu tych symptomów? - leki mi szkodzą.
14/ Jakie są twoje myśli, przekonania związane z tym symptomem? - nie poradzę sobie.
15/ Jaką korzyść masz z tego symptomu? - czasami nadużywam wobec bliskich.
-/-
Wywiad.
Przeprowadzamy wywiad z klientem.
Imię i nazwisko.
Wiek, zawód, wykształcenie.
Co jest powodem zgłoszenia się na terapię.
Profil rozwojowy,
przeszłość - rodzina, choroby, wykształcenie,
związki i relacje z innymi - rodzice, rodzeństwo, przyjaciele, osoby znaczące, autorytety,
ważne wydarzenia i przeżycia traumatyczne (np. narodziny brata, uderzenie przez ojca).
Typowe bieżące problemy ( na które się uskarża).
Typowe automatyczne myśli, emocje, zachowania.
Przekonania kluczowe (np. „nie można mnie kochać”, dot. go jako obiektu kochania).
Przekonania pośredniczące (np. jeśli nie umiem sobie poradzić, to jestem do niczego).
Zasady rządzące życie (muszę, powinienem, należy, np. muszę to zrobić, bo ...).
Zasady prowadzenia rozmowy (terapii).
- Ważny jest kontakt wzrokowy, dopasowanie ciała klienta i terapeuty (passing), gotowość, uważność (słyszenie co się mówi i co mówi klient).
- Umiejętność prowadzenia wywiadu: zrozumienie, aktywne słuchanie, empatia, pytania otwarte (kiedy, jak, gdzie).
- Używanie tych samych zwrotów, co klient (parafraza), np. „ręce mi opadają”, „ co czuje Pan, jak opadają Panu ręce?”.
- Koncentracja na celu prowadzonej osoby, bo nie wiemy o co chodzi, nie wiemy jaki cel ma nasz klient w życiu i co jest dla niego dobre.
- Jesteśmy towarzyszem klienta, ale on idzie sam, sam podejmuje decyzje gdzie i jak chce iść.
- Nie możemy stosować swoich „ramek”, bo klient nam ucieknie.
- Terapeuta powinien być odpowiedzialny za siebie, uważny na pytania i na to co mówi klient.
- Klient sam buduje swoje życie, terapeuta pomaga mu przyjrzeć się temu procesowi. Jeśli klient odpowie np. na pytanie: „co jest powodem, że boisz się takiej osoby?”, jest to już osiągnięcie terapeuty.
- Uwaga na zmiany terapii. Jeśli klient zaczyna zadawać pytania lub mówimy o swoich doświadczeniach, to należy zatrzymać terapię. Wziąć głęboki oddech.
- Należy zwracać uwagę na ruchy niewerbalne, nie tylko na słowa.
- Zdarza się, że klienci przynoszą problem, który jest też w terapeucie. Jeśli terapeuta sam nie poradzi sobie ze swoim problemem, to może ten problem wyjść w najmniej spodziewanym momencie, np. molestowana terapeutka.
- Jeśli pod wpływem np. obrazu w filmie zaczynają grać w Tobie emocje, to należy zapytać siebie, co powoduje te emocje, co mówi ciało.
- Jeśli występują gwałtowne emocje, to można zastosować psychodramę, po której emocje będą niższe, nie będą gwałtowne (np. dwa krzesła).
- Ból w brzuchu - świadczy o silnych emocjach gniewu i złości (np. bite dziecko gromadzi ból emocjonalny).
- Energia w rękach - klient trzyma się za ręce, ściska je, pytamy: „co chcą zrobić Twoje ręce?”, dajemy poduszkę mówiąc „uderz”, jeśli klient uderzy, to oznacza, że wszedł w terapię. Mówimy „masz prawo się złościć”.
- Energia w nogach - ruchy nogami, udami. Zmieniamy stan emocjonalny poprzez wyrzucenie gniewu, mówimy: „tup, kop”, oraz „masz prawo się złościć”.
- Należy pamiętać, że ciało jest świątynią, w której kryją się wszystkie wskazówki, ale też pamiętaj, że ciało upomni się o swoje.
- Jeśli klient się nagle odchyla lub zakłada ręce na brzuch, zapytaj „co się dzieje w Tobie teraz?
- Należy postawić zegar widoczny dla obu stron, aby kilka minut przed końcem wizyty móc powiedzieć „powoli zbliżamy się do końca dzisiejszej sesji, do tego tematu powrócimy następnym razem”.
Ważne pytania.
- Jeśli …….. to co by to miało dla Ciebie znaczyć?
- Jeśli kolega powie, że chce się z Tobą spotkać, to co by to dla Ciebie oznaczało?
- Jeśli szef mówiłby do Ciebie po imieniu, to co by to dla Ciebie znaczyło?
- Skąd pomysł na terapię? (jeśli ktoś nakłonił, to terapia może się nie udać, bo brak będzie motywacji osoby poddającej się terapii).
- Z tego, co Pan powiedział poprzednio … (parafraza).
Przykładowe pytania.
Pytania stawiamy do jakiegoś znaczącego słowa w zdaniu wypowiadanym przez klienta.
1/ „Boję się iść do szefa.”
- Z jakiego powodu boisz się iść do szefa?,
- Co takiego stałoby się, gdybyś poszła do szefa?
2/ „Nikt mnie nie kocha”.
- Skąd to wiesz?
- Co dla Ciebie znaczy kochać?
- Nikt to znaczy kto?
3/ „Wszyscy ludzie są szczęśliwi, tylko nie ja”.
- Wszyscy, to znaczy kto? („nigdy” - znaczy kiedy).
- Po czym poznajesz, że ktoś jest szczęśliwy?
4/ „Ona mnie nie kocha”.
- Skąd to wiesz? (pytanie poznawcze).
5/ „Gdybym miała odwagę, to zaprosiłabym go na kawę”.
- Czego potrzebujesz, aby mieć tę odwagę?
- Kiedy miałabyś tę odwagę?
6/ „Nie potrafię nauczyć się języka angielskiego”.
- Czego potrzebowałabyś, aby móc się nauczyć? (np. wstydzi się pracy w grupie).
7/ „Nie lubię swojego dyrektora”.
- Z jakiego powodu go nie lubisz?
- Co powinno się stać, abyś zaczęła go lubić?
8/ „Jestem gorsza od niej”.
- Skąd to wiesz?
- W czym jesteś gorsza od niej?
- Czego Ci brakuje, aby być tak samo dobra jak ona?
9/ „Oni doprowadzają mnie do szału”.
- Oni to znaczy kto?
- Co oni takiego robią, że doprowadzają Cię do szału?
10/ „Nie lubię dzieci”.
- Co takiego robią dzieci, że ich nie lubisz?
- Z jakiego powodu nie lubisz dzieci?
11/ „Nie lubię pracować”.
- Z jakiego powodu nie lubisz pracować?
- Z czym kojarzy Ci się praca?
- Co takiego jest w tym co robisz, że tego nie lubisz?
12/ „Nie lubię świąt”.
- Z czym Ci się kojarzą Święta? (pokazują w jakich relacjach byliśmy lub jesteśmy z rodziną; okres świąt jest okresem depresyjnym).
13/ „Chciałabym być szczęśliwa”.
- Co Ci przeszkadza?
- Co dla Ciebie znaczy szczęście?
- Co musiałabyś zrobić, aby być szczęśliwą?
14/ „Uważam, że nie można mnie kochać”.
- Z jakiego względu tak uważasz?
- Kto Ci to powiedział?
Przykład wywiadu.
- Kwiatkowski Robert,
- 42 lata, właściciel firmy, technik,
- powodem zgłoszenia się na terapię są nieudane kolejne związki z kobietami, a także pojawiające się problemy z oczami, pojawiła się łuszczyca;
- profil rozwojowy: w dzieciństwie ubranie nosił po starszym bracie, pamięta, jak płakał, kiedy ojciec mimo usilnych próśb nie kupił mu wymarzonych butów; miał 17 lat kiedy dziewczyna wyśmiała jego męskość;
- uważa, że kobiety lgną do niego, bo ma pieniądze;
Przeprowadzenie wywiadu jest bardzo ważne, gdyż klient czuje się ważny i słuchany.
Należy pamiętać o pytaniu czy klient woli oficjalną formę, czy też po imieniu.
Nie wolno terapeucie za wszelką cenę pomagać.
Terapeuta powinien być empatyczny, ale nie może przejąć problemów pacjenta, to pacjent sam musi znaleźć rozwiązanie swoich problemów, a terapeuta powinien mu w tym pomóc.
„Ich płaszcz i sami muszą go wyprać, swoimi rękami i swoimi łzami.”.
Ważny jest sen, jaki może się pojawić po każdej sesji. Należy na następnej sesji o to zapytać i ewentualnie przeanalizować.
Należy zwrócić uwagę na pierwsze słowa klienta, gdyż zazwyczaj klient o problemie mówi w trzech pierwszych słowach (zdaniach), potem to tylko rozwinięcie lub zagadywanie.
Jeśli klient chrząka, to oznacza, że czuje się zażenowany, wtedy należy go uspokoić, np. „jeśli na ten moment nie chce Pan o tym mówić, to proszę powiedzieć” lub „jeśli człowiek cierpi, to boli i mężczyzna i kobieta ma prawo płakać”. W taki sposób buduje się poczucie bezpieczeństwa u klienta.
Jeśli podczas sesji występuje reakcja emocjonalna, to oznacza, że proces terapeutyczny idzie w dobrym kierunku, ale to klient decyduje czy chce dalej pracować. Bierzemy głęboki oddech i mówimy mu „masz prawo” (do swojego zdania, do rezygnacji).
Nie wolno dokonywać oceny atrakcyjności klienta, gdyż powiedzenie klientowi, że jest przystojny, będzie informacją z zewnątrz. Osoba sama musi do tego dojść, że jest atrakcyjna, jeśli wymaga tego terapia. Pomagamy w taki sposób, aby klient sam odpowiedział sobie na swoje wątpliwości (np. prowadzimy klientkę o niskiej samoocenie w zakresie wyglądu przed lustro i prosimy, aby wyobraziła sobie, że w lustrze widzi koleżankę i opisała jej wygląd, a potem należy jej powiedzieć, że dokonana przez nią ocena dotyczy jej samej, ona sama musi dostrzec swoją atrakcyjność).
Atrakcyjność jest to odbicie relacji z matką.
Odrzucenie przez ojca powoduje, że człowiek nie czuje swojej męskiej tożsamości. Wykształca się brak zaufania.
Zdarza się, że zakompleksieni mężczyźni doskonale realizują się w biznesie, ale nie potrafią budować relacji partnerskich czy w ogóle ludzkich.
W rozmowie terapeutycznej należy jak najczęściej używać parafrazy, czy powtórzenia słów klienta, np. „ręce mi opadają”, „ co czuje Pan, jak opadają Panu ręce?”.
Zadając pytania nie używamy słowa „dlaczego”, gdyż powoduje on szukanie tłumaczenia, co nie zawsze jest szukaniem prawdy. Pytamy: „z jakiego powodu?”.
Również w rozmowach prywatnych powinniśmy unikać pytań ze słowem „dlaczego”.
Umiejętność prowadzenia wywiadu to zrozumienie, aktywne słuchanie, empatia, (pytania otwarte zaczynające się od: kiedy, jak, gdzie (zamknięte - czy jest? …tak lub nie).
Jeśli klienta rozbolała głowa, prosimy, aby oparł swoje czoło na naszej otwartej dłoni, a drugą dłoń kładziemy mu na tył głowy. Oceniamy, jeśli klient ma trudności z oparciem czoła na naszej dłoni, to oznacza, że boi się lub nie ma nikogo na kim może się oprzeć.
Według niektórych badaczy choroba schizofrenii jest dziedziczna, jest przenoszona, często dotyczy przypadków, gdy któryś z przodków związany był z niewyjaśnionym morderstwem.
-/-
Dlaczego chorujemy?
Największym zagrożeniem dla człowieka jest on sam, gdyż:
- 15% - zdrowie dziedziczone,
- 15% - może znaleźć medycyna,
- 70% - zależy od człowieka.
Choroba pojawia się wtedy, gdy pragnienie duszy i ego są sprzeczne. Ego chce rzeczy, a dusza chce rozwoju. Aby powrócić do zdrowia, należy doprowadzić do harmonii duszy i ego, poprzez:
- odżywianie fizyczne (ćwiczenia fizyczne),
- odżywianie psychiczne (spokój, radość),
- odżywianie umysłowe (kontrola myśli).
Ciało jest projekcją świadomości.
Zdarza się, że ludzie wierzący traktują chorobę jako karę.
Choroba jest drogowskazem do zrozumienia siebie.
Czym jest choroba?
- fizyczne dolegliwości (powoduje fizyczne dolegliwości),
- obniża aktywność zawodową,
- zmienia funkcjonowanie w rodzinie,
- blokuje aktywność towarzyską,
- pogarsza warunki materialne,
- obniża pozycje w rodzinie (np., chory mąż nie zarabia na rodzinę),
- wymusza rezygnacje z wielu planów.
Ciało wysyła sygnały (symptomy), zauważ mnie, bo inaczej sygnały będą coraz bardziej dokuczliwe, aż zauważysz (czasami dochodzi do wypadku).
Ważnym lekarstwem na wszelkie choroby jest miłość, ciepło i akceptacja.
Zagrożenia cywilizacyjne.
- zanieczyszczenie środowiska,
- hałas, pośpiech,
- kult sukcesu i młodości,
- pogoń za pieniądzem i posiadaniem,
- apogeum agresji (gry, filmy),
- „magdonalizacja życia' - wszystko się je,
- „klaping” - od poniedziałku do piątku intensywna praca, a w sobotę i niedzielę „mocny seks”.
Reakcjami na zagrożenia cywilizacyjne są alergie, stres, depresja, alkoholizm, mobing, zaburzenia seksu, zaburzenia jedzenia, cukrzyca, AIDS.
-/-
1
14