Kwestie definicyjne instytucji:
Pojecie instytucja może być dwojako rozumiane:
Po pierwsze jako zespół funkcjonalnie powiązanych norm prawnych.
Po drugi, jako organ, czyli wyodrębniona publicznie struktura organizacyjna
Zasady regulujące działalność instytucji Unii Europejskiej.
Nie występuje tu ZASADA PODZIAŁU WŁADZY
ZASADA SUBSYDIARNOŚCI (POMOCNICZOŚCI) odnosi się do podziału kompetencji pomiędzy Wspólnotami Europejskimi a państwami członkowskimi oraz ich jednostkami podziału administracyjnego.
- Zasada ta ma zastosowanie, gdy państwa członkowskie UE nie mogą skutecznie osiągnąć swych celów, a instytucje wspólnotowe mogą do nich dążyć efektywniej.
Nad przestrzeganiem tej zasady czuwa Komisja Europejska
ZASADA JEDNOLITYCH RAM INSTYTUCJONALNYCH, która oznacza, że UE ma do dyspozycji ujednolicone struktury wewnętrzne, których rolą jest zapewnienie spójności i ciągłości działań, podejmowanych w celu realizacji jej zadań przy zachowaniu i rozwijaniu zadań na podstawach przew8idzianych w traktacie.
- Za realizacje tej zasady odpowiedzialne są w zasadzie wszystkie główne organy UE, tj. RE, PE, KE, ETS, Sąd I Instancji, które są zobligowane do ich wykonywania ustalonych w traktacie.
ZASADA JEDNOŚCI INSTYTUCJONALNEJ, oznacza istnienie ścisłych więzi i zależności między formalnie odrębnymi systemami instytucji, UE i Wspólnot w sensie organizacyjno - kompetencyjnym.
ZASADA LOJALNEJ WSPÓŁPRACY MIEDZYINSTYTUCJONALNEJ ta zasada oznacza, że instytucje i organy WE są zobowiązane do współdziałania w celu realizacji zadań wynikających z traktatu lub z działań [podejmowanych przez instytucje
ZASADA RÓWNOWAGI INSTYTUCJONALNEJ, oznacza, że każdy organ UE wykonuje swoje zadania z poszanowaniem kompetencji innych. Ponadto rożne kompetencje nie podlegają koncentracji w obrębie jednego organu lecz przysługują kilku organom wspólnie w celu uniknięcia koncentracji władzy
Równocześnie poszczególne organy posiadają autonomię, pewien margines swobody, np. w procesie regulaminów wewnętrznych, ale autonomia ta ograniczona jest poprzez obowiązek współpracy.
Na straży tej współpracy stoi Europejski Trybunał Sprawiedliwości.
Typologia instytucji UE:
I Kryterium pozycji ustrojowej instytucji UE:
instytucje o znaczeniu strategicznym dla rozwoju UE
Rada Europejska - nie posiada osobowości prawnej, ale o jej politycznym znaczeniu przesądza reprezentatywny skład, czyli m.in. szefowie krajów i rządów, przewodniczący KE. Decyduje także sposób podejmowania uchwał na zasadzie jednomyślności i znaczenie tych uchwal w określeniu strategii integracji
Instytucje pierwszej kategorii, które określane są jako organy (RUE, KE, PE, ETS, Sąd pierwszej instancji, Trybunał Obrachunkowy)
Instytucje drugiej kategorii, określane jako GREMIA DORADCZE (są to komitety , komisje, które doradzają organom głównym, np. Komitet Regionów, Komitet Ekonomiczno - Społeczny, Komitet Ekonomiczno Finansowy, Komitet Koordynacyjny, Komitet Naukowo - Techniczny)
Instytucje trzeciej kategorii, są to organy ze specjalnym szczególnym statusem, a więc organy, które wypełniają autonomiczne zadania, należą do nich:
Europejski Bank Centralny
Europejski System banków centralnych
Europejski bank inwestycyjny
Europejska Agencja Ochrony Środowiska Naturalnego
Europejskie Biuro Policji Europejski Urząd Rynku
5. nieformalne gremia, głównie o charakterze dyskusyjnym, których zadaniem jest wypracowanie rozwiązania określonych problemów (np. Eurogrupa)
II kryterium podmiotowości w zakresie prawa wspólnotowego, pozwala wyodrębnić instytucje wspólnotowe oraz organy wspólnotowe
instytucje wspólnotowe musza spełniać określone kryteria, aby korzystać z podmiotowości prawnej:
ich ukonstytuowanie jest następstwem woli narodów państw członkowskich
ich kompetencje są bezpośrednio określone w traktatach wspólnotowych
mają przyznana autonomie prawną, finansową, także administracyjna w granicach swoich kompetencji.
Podmiotowość prawna instytucji wspólnotowych jest następstwem osobowości prawnej wspólnoty Europejskiej.
Instytucje wspólnotowe maja zdolność ponoszenia odpowiedzialności majątkowej, prawnej.
RUE, PE oraz KE maja kompetencje do tworzenia prawa wspólnotowego, a także posiadają zdolność sadową czynną.
b) organy wspólno twe, mają osobowość prawną w określonych obszarach integracji, np. EBI ma ta zdolność w systemach (obszarach) bankowych, tj.
EUROPEJSKI TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI, SĄD I INSTANCJI.
Adwokaci (Rzecznicy) generalni ETS - obok sędziów wspólnotowych.
Głównym zadaniem rzecznika jest publiczne przedstawienie składowi orzekającemu Trybunału obiektywnej i dobrze umotywowanej opinii, która dotyczy rozstrzygnięcia sprawy.
Opinia ta powinna być oparta na wnikliwej i kompletnej analizie sprawy dokonana w sposób bezstronny i niezależny.
Powinna wskazać, jaką drogą ETS ma iść.
Opinia wydawana jest w przypadku skarg bezpośrednich, jak i skarg pośrednich (procedury prejudycjalnej).
Rzecznik nie jest przedstawicielem żadnej instytucji.
Rzecznik to niezależny opiniodawca.
Rola rzecznika kończy się w momencie wydania opinii Trybunałowi Sprawiedliwości.
Nie uczestniczy w tajnych posiedzeniach Trybunału.
ETS nie jest związany opinia rzecznika generalnego, aczkolwiek Trybunał taka opinie bierze pod uwagę.
W skład ETS zaangażowane są rożne służby administracyjne ETS i Sądu I instancji.
W ramach ETS i Sądu I instancji można wskazać 4 służby, które są charakterystyczne dla Sądów Wspólnotowych.
są wspólne dla ETS i Sądu I instancji
pracownicy rekrutowani są w drodze konkursu i posiadają status funkcjonariuszy europejskich
wspomagani są (pracownicy) przez pracowników tymczasowych
4 służby (dyrekcyjne):
dyrekcja do spraw biblioteki, badań i dokumentacji
dyrekcja do spraw przekładów i tłumaczy (zatrudnia pracowników lingwistów; dokumentacja tłumaczona jest na język roboczy - francuski)
dyrekcja do spraw tłumaczy kabinowych (zatrudnia 40 tłumaczy, którzy w końcowej fazie dokonują tłumaczenia, tłumacze Ci również obsługują posiedzenia międzynarodowe.)
dyrekcja ds. informacji i prasy (udzielanie wywiadów)
Ogólny nadzór nad tymi dyrekcjami, pracami służb administracyjnych ETS i Sądu I instancji pełni SEKRETARZ.
2. Sekretarz wybierany jest w głosowaniu tajnym, wybierany jest przez sędziów i rzeczników generalnych.
Wybierany na 6 lat.
Kadencja jego może być przedłużona.
Sekretarz odpowiada przed Przewodniczącym Trybunału.
Sekretarz jest strażnikiem pieczęci Trybunału.
Jeśli są obrady Trybunału, sekretarz ubiera również togę jak rzecznicy, adwokaci, ale nie zabiera głosu, jedynie uczestniczy w posiedzeniach.
Sekretarz nie bierze udziału w wydawaniu orzeczeń.
3. Podstawowe reguły postępowania przed ETS i Sądem I instancji.
ETS i Sąd I instancji posiadają odrębne regulaminy wewnętrzne.
1) WNIESIENIE SPRAWY
Procedura postępowania w przypadku skarg bezpośrednich rozpoczyna się od wniesienia odpowiednio przygotowanego wniosku przez powoda do Sekretarza Trybunału.
Procedura postępowania w przypadku skargi pośredniej (prejudycjalnej) sprawa jest kierowana przez Kancelarię Sądu Krajowego. Każda sprawa wpisywana jest do rejestru przez Sekretarza i otrzymuje swój nr porządkowy. Wniosek jest przesłany stronie pozwanej.
Po wniesieniu wniosku Sekretarz Trybunału wyznacza Sędziego sprawozdawcę.
Pierwszy Rzecznik Generalny wyznacza Rzecznika Sprawozdawcę. (Rzecznik nie występuje w Sądzie I Instancji)
Sędziowie ETS i Sądu I Instancji mogą zapoznać się ze stanem faktycznym, natomiast Sędzia sprawozdawca i Rzecznik Sprawozdawca mają za zadanie szczegółowo zapoznać się z tą sprawą.
2) REPREZENTACJA STRON
W postępowaniu przed Trybunałem i Sadem I Instancji strony nie mogą występować samodzielnie. Muszą być reprezentowane przez pełnomocników adwokatów, czyli osoby posiadające upoważnienie wykonujące funkcję adwokata państwa członkowskiego (musi byś wpisany na listę adwokatów)
W imieniu Rady Unii i Komisji Europejskiej występują wysocy urzędnicy będący pracownikami ich służb prawnych. Mogą towarzyszyć tym urzędnikom adwokaci lub urzędnicy służb branżowych.
Natomiast państwo członkowskie przed ETS jest reprezentowane przez wysokich funkcjonariuszy.
Osoby fizyczne, prawne muszą być reprezentowane przez adwokatów.
3) JĘZYK POSTĘPOWANIA
W przypadku skargi bezpośredniej powód ma prawo wyboru języka postępowania.
Jeśli natomiast w przypadku państwa członkowskiego, osoby prawnej, osoby fizycznej językiem urzędowym jest język tego państwa.
Językiem urzędowym ETS i Sądu I Instancji jest język francuski.
4) FAZY POSTĘPOWANIA
Tu istnieją dwie fazy:
faza ustna
faza pisemna
Sędzia sprawozdawca sporządza raport pisemny skierowany do Sędziów Trybunału.
Na podstawie raportu wyznaczane jest posiedzenie administracyjnego, gdzie zapada decyzja o tym, czy np. nie potrzebny jest biegły? Czy sa wystarczające dowody w tej sprawie?
Wszystko co dzieje się do tego momentu ma charakter inkwizycyjny (nie biorą w nim udziału strony).
Następnie rozpoczyna się rozprawa, która ma charakter ustny i jawny (jawność może być wyłączona z różnych powodów)
(Czasem nie zachodzi do tej sprawy ustnej, ale kończy się na fazie pisemnej, w przypadku gdy sprawa jest prosta)
Rozprawa przez ETS przebiega podobnie, jak w każdym sądzie. Występują adwokaci, strony.
Po rozprawie ma miejsce NARADA SĘDZIÓW (ma to charakter tajny). Sędziowie debatują przed wyrokiem. Natomiast Sędzia Sprawozdawca przygotowuje projekt
Orzeczenia
Orzeczenia ETS nie podlegają kontroli
Trybunał może w okresie 10 lat zrewidować swoje orzeczenie
Art. 225 TWE ,, odwołanie od sądu I instancji do ETS
5) WYKONYWANIE WYROKÓW ETS
ETS nie dysponuje żadnym aparatem wykonawczym.
Wyroki, które nakładają zobowiązania pieniężne stanowią tytuł egzekucyjny i wykonywane na terytorium danego państwa członkowskiego.
W ramach stosowania kar wykonywane są postępowania krajowe.
PROCEDURA BUDŻETOWA. UCHWALANIE, REALIZACJA I KONTROLA BUDŻETU.
Procedura budżetowa określa rodzaj, zakres i limity czasowe niezbędnych przez określone podmioty UE w celu zaplanowania i uchwalenia budżetu na dany rok.
W tej procedurze naczelną rolę pełni:
PE
RUE
KE
Są one odpowiedzialne za uchwalenie i realizacje budżetu.
W samym procesie planowania i uczestniczy Sekretarz Generalny i Komisja Budżetowa wraz z jej przewodniczącym.
Etapy:
a) PLANOWANIE BUDZETU
Obejmuje wszelkiego rodzaju czynności podejmowane przez Komisję, które maja na celu ustalenie wstępnego projektu budżetu na dany rok kalendarzowy.
Jest to proces złożony, obejmuje trzy równolegle odbywające się procesy:
Uaktualnienia perspektywy finansowej na kolejny rok.
Planowanie własnych dochodów i wydatków przez podmioty określone w sekcjach.
Planowanie budżetu wewnątrz Komisji.
Rozpoczęcie procesu ma miejsce na około 14 miesięcy przed wejściem budżetu w życie.
KE zwykle prace rozpoczyna na początku stycznia. Dokonuje wtedy zazwyczaj korekty dotychczasowych zobowiązań, płatności.
Ta uaktualniona przez KE perspektywa ostaje przekazana Radzie i Parlamentowi, - które muszą ta perspektywę zaopiniować. Termin, do którego mają to zrobić to do końca kwietnia. Praktyka jest taka, że RUE i PE robią to do końca lutego.
KE przedkłada RUE i PE zmiany.
Instytucje i organy UE przygotowują katalog wydatków i dochodów na kolejny rok budżetowy.
Instytucje i organy UE szacują tylko i wyłącznie wydatki administracyjne. Natomiast KE szacuje wydatki administracyjne i wydatki operacyjne.
Organy UE muszą przesłać te wewnętrzne budżety (wstępne projekty) do końca czerwca KE.
KE ma prawo zakwestionować przedstawione projekty, ale korzysta z niego rzadko.
b) OPRACOWNIE WSTĘPNEGO PROJEKTU BUDŻETU PRZEZ KE
Wstępny projekt zostaje opublikowany w dzienniku urzędowym WE. Następnie przekazany RUE i PE do rozpatrzenia. Po otrzymaniu wstępnego projektu budżetu Rada przystępuje do procesu uchwalania budżetu.
Na KE składają się określone dyrekcje generalne. Dyrekcja 19 zajmuje się...
Gromadzi ona informacje pozostałych dyrekcji oraz o potrzebach finansowych innych organów i na tej podstawie opracowywany jest wstępny projekt budżetu.
W tej procedurze wyróżnia się 5 zasadniczych etapów:
(1) Przygotowanie rocznego cyklu strategicznego dotyczącego planowania i programowania.
(2) Opracowanie resortowych projektów budżetu w przekroju dyrekcji generalnej.
(3) Wewnętrzna debata nad resortowymi projektami budżetu.
(4) Debaty międzyinstytucjonalne nad priorytetami budżetowymi (tu biorą udział Rada, KE, PE)
Etap ten zapoczątkowuje dalszy cykl spotkań podmiotów. Celem spotkań jest osiągniecie politycznego kompromisu w kwestii wydatków budżetowych.
(5) Uchwalanie wstępnego projektu budżetu.
c) TRYB UCHWALANIA BUDŻETU OGÓLNEGO
Rozpoczyna się od procedury I czytania w Radzie UE
Każde odejście od projektu przygotowanego prze KE Rada musi konsultować z KE oraz z organami, których dotyczą zmiany.
Rada UE przyjmuje projekt budżetu kwalifikowana większością głosów
Projekt trafia do Parlamentu
W PE odbywa się tzw. I czytanie
PE może przyjąć projekt przedstawiony przez Radę
Parlament może też wprowadzić poprawki do projektu oraz może wprowadzić zmiany do obowiązkowej części wydatków budżetowych
Jeżeli w ciągu 45 dni od przedłożenia Parlamentowi projektu pozyska on akceptację parlamentarzystów bądź nie wniosą oni żadnych poprawek to wówczas projekt uznany zostaje za ostateczną wersje budżetu na kolejny rok
Jeśli są poprawki (zmiany) projekt powrotem trafia do Rady. W Radzie UE odbywa się II czytanie projektu budżetu i RUE zobowiązana jest przedyskutować poprawki z KE.
WYMOGI PROCEDURALNE W AKTACH PRAWA POCHODNEGO.
WYMOGI PROCEDURALNE, (jeśli chodzi o akty prawa wiążącego) - nie ma tu określonych sankcji nieważności.
Wymogi dzieli się na dwie grupy:
Akt Wspólnotowego prawa pochodnego jest ważny, ale nie wywołuje on skutków prawnych. Taka sytuacja ma miejsce, gdy nie dopełniono obowiązku opublikowania aktu lub obowiązku notyfikacji.
Gdy na skutek wymogów proceduralnych akt prawa wtórnego jest nieważny na skutek:
Po pierwsze, nie podania [przyczyn uzasadniających wydanie tego aktu,
b) po drugie, nie dopełniono procedury opiniodawczej i wnioskodawczej.
Nie dopełnienie tego jest zagrożone sankcją nieważności.
Trybunał Sprawiedliwości może orzec o nieważności aktu.
I PUBLIKACJA, NOTYFIKACJA - określone w art., 254 TWE, z treści tego artykułu można wyprowadzić 4 obowiązki:
(1) po pierwsze, wszystkie akty wspólnotowe, które posiadają moc wiążącą (dyrektywy, rozporządzenia, decyzje), które zostały przyjęte w wyniku zastosowania procedury współdecydowania, muszą być opublikowane w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich. (procedura współdecydowania - tu uczestniczą trzy instytucje: RUE, KE, PE)
(2) Rozporządzenia wydawane przez Radę oraz przez KE. Rozporządzeń, które skierowane są do wszystkich państw członkowskich. Te rozporządzenia, aby mogły wywoływać skutki prawne muszą zostać opublikowane w Dz. U. WE.
(3) W art. 254 TWE można wystosować obowiązek publikacji wszystkich dyrektyw, które adresowane są do wszystkich państw członkowskich.
(4) Pozostałe decyzje i dyrektywy - podlegają obowiązkowi notyfikacji, który polega na powiadomieniu adresata aktu wspólnotowego. (Dotyczy m.in. decyzji wydawanych przez KE)
Wymogi proceduralne wiążące się z sankcją nieważności.:
1. powody wydania przyczyn wydania aktu - Traktat w art. 253 stanowi, iż pod rygorem nieważności wiążące akty wspólnotowe powinny określać przyczyny, dla których zostały wydane.
Od 1993 r. (od momentu przyjęcia deklaracji o redagowaniu aktów prawa pochodnego przez instytucje, one nadały obowiązek by akty były czytelne i nie stanowiły żadnych wątpliwości,
Jeśli chodzi o ich odczytanie)
procedura wnioskodawcza i opiniodawcza
WYKONYWANIE PRAWA WSPÓLNOTOWEGO
Implementacja dzieli się na dwa typy:
a) bezpośrednia - wspólnotowa (wyjątek)
Część prawa wykonywana bezpośrednio, przez uprawnione instytucje
Wykonywana jest głównie przez dwie instytucje Wspólnotowe:
Rada
Komisja
Czasem implementacja bezpośrednia powierzana jest wyspecjalizowanym służbom administracyjnym Komisji lub tez przekazywana jest organom posiadającym osobowość prawną i odpowiednie kompetencje, tj. np. Europejskie Biuro Harmonizacji Rynku Wewnętrznego
Rada ma ograniczone kompetencje w sytuacji:
- przekazuje wykonanie prawa wspólnotowego Komisji.
- nakłada na siebie sama taki obowiązek implementacji prawa wspólnotowego (przepisy unii walutowej, czy polityki handlowej).
- ma funkcje kontrolne.
- może wydawać akty
- bazuje na trzech komitetach: doradcze, zarządzające, regulacyjne
Komitety te odgrywają istotną role w implementacji bezpośredniej (komitologia - dziedzina bardzo rozbudowana)
Komitet doradczy - formułują opinie o charakterze niewiążącym. Komisja Europejska zapoznaje się z treścią tych opinii, ale KE decyzje podejmuje sama. Komitet doradczy może zasugerować KE inne rozwiązanie problemu.
Komitety zarządzające:
mają uprawnienia bardziej..
funkcjonują głównie na obszarze wspólnej polityki rolnej
są systemem alarmowym Rady
Komitety te posiadają uprawnienia zawieszające w stosunku do kompetencji wykonawczych komisji i mogą spowodować uchylenie jej decyzji przez całą Radę
Komitety regulacyjne
powoływane do wykonywania wspólnotowego prawa celnego (polityka handlowa, ochrona środowiska)
komitety te mają największy wpływ na uprawnienia wykonawcze KE, gdyż KE może działać wówczas, gdy posiada poparcie kwalifikowanej większości ekspertów zasiadających w tym komitecie.
Komisja Europejska wykonawcze funkcje komisji europejskiej polegają na wypełnianiu norm prawa, które wspólnota realizuje sama. Dotyczy to budżetu UE, funduszy strukturalnych, czy tez cła zewnętrzne Wspólnoty.
KE posiada uprawnienia kontrolne, dąży do tego by wszystkie podmioty prawa wspólnotowego wykonywały wszystkie obowiązki.
Zgodnie z art. 284 TWE Komisja może pełnić funkcje prokuratorskie, ściga naruszenia prawa wspólnotowego i składa skargi Trybunałowi Sprawiedliwości.
Komisja może nakładać kary finansowe na przedsiębiorstwa.
Jakie przepisy prawa wspólnotowego podlegają implementacji bezpośredniej?
a) przepisy wewnątrz organizacyjne ( kadrowe, finansowe)
b) przepisy dotyczące reorganizacji wewnętrznych struktur organizacyjnych
c) wspólnotowi wykonawcy posiadają tez szereg uprawnień związanych z wspólna polityka rolną, prawo konkurencji, polityka transportowa)
b) pośrednia - krajowa (zasada po 1992 r. TUE):
Wykonawcami tutaj są państwa członkowskie i organy tych państw (administracyjne, sądowe)
Jednym z możliwych wykonywania prawa wspólnotowego jest opieranie się na własnych przepisach proceduralnych.
SKARGI BEZPOŚREDNIE PRZED ETS.
Skarga na państwo członkowskie, podstawa prawna to artykuł 226 i art. 267 TWE.
W ramach art.. 226 TWE - KE ma prawo wytoczenia powództwa określonego jako skarga w trybie nadzoru przeciwko państwu członkowskiemu.
Powództwo może dotyczyć władz terytorialnych, administracyjnych.
Postępowanie z art. 226 TWE można podzielić na pewne etapy:
Nieformalne postępowanie przygotowawcze
Procedura zajęcia formalnego stanowiska
Postępowanie sądowe
Ad. 1 Sprowadza się do zebrania informacji przez KE. KE Formułuje zapytania do władz państw członkowskich albo do poszkodowanych osób fizycznych lub prawnych. Państwa członkowskie zobowiązane są do udzielania odpowiedzi KE. Obowiązek ten wynika z art.> 10 TWE. W razie stwierdzenia naruszenia prawa wspólnotowego KE i państwo członkowskie próbują rozstrzygnąć sprawę w sposób polubowny, jeżeli ten środek zawiedzie to wówczas rozpoczyna się drugi etap postępowania. W drugim etapie KE formułuje pismo ostrzegawcze skierowane do państwa członkowskiego. W tym piśmie przedstawia konkretne zarzuty. KE w tym spotkaniu udziela państwom członkowskim termin udzielenia.
Na tym etapie KE dokonuje przesłuchania stron postępowania. Bada sposób działalności
władz państwowych oraz powstałe zaniechanie.
Na tym etapie KE formułuje uzasadniona opinię.
Jeżeli państwo członkowskie ustosunkuje się w terminie KE naprawi szkodę naruszenia prawa wspólnotowego to wówczas KE na tym etapie zamyka postępowanie.
TE DWA POSTĘPOWANIA TO POSTEPOWANIA ADMINISTRACYJNE!
W sytuacji, gdy państwo członkowskie nie odpowie na wyzwanie lub odpowie na wyzwanie, ale po upływie wyznaczonego terminu to wówczas KE wszczyna postępowanie sądowe przed ETS.
Właściwa rzeczowa ETS wynika z art.. 226 TWE. Opinia KE przybiera postać pozwu i stanowi podstawę skargi. Ważność opinii nie podlega kontroli legalności.
Jedynym podmiotem uprawnionym do wniesienia pozwu jest KE. KE nie musi niczego udowadniać.
W pozwie określa się:
Powody (KE)
Oskarżonego (konkretne państwo członkowskie wskazać)
Przedmiot sporu.
Powód pozwu.
Wniosek, by ETS stwierdził naruszenie prawa wspólnotowego przez państwo członkowskie
Pozew tłumaczony jest na wszystkie języki urzędowe, natomiast termin na wytoczenie powództwa nie zostaje określony.
Państwo członkowskie reprezentowane jest przez pełnomocnika (niekoniecznie adwokat). ETS przeprowadza postępowanie dowodowe analogicznie do sprawy sądowej. Jeśli okaże się, że państwo członkowskie nie naruszyło prawa wspólnotowego, wówczas skarga zostaje oddalona, a KE ponosi koszty postępowania. Natomiast państwu członkowskiemu udowodni się winę to ono wówczas ponosi koszty postępowania. Nie ma przymusowej egzekucji (jest to niemożliwe, przeciwko państwu). Możliwa jest grzywna, wymuszenie opłat przymusowych. Państwa muszą zaprzestać naruszania prawa wspólnotowego zgodnie z zasadą solidarności.
Skarga o stwierdzenie nieważności aktu prawa wspólnotowego (art. 230 TWE).
Na mocy tego artykułu ETS kontroluje legalność aktów uchwalonych wspólnie przez Radę i Parlament. Kontroluje legalność aktów.
Musza być to akty inne niż zalecenia i opinie. W trybie art. 230 TWE ETS kontroluje legalność aktów prawa Parlamentu Europejskiego, które wywołują skutki prawne wobec osób trzecich .
Skarga taka powinna być wniesiona w terminie 2 miesięcy od daty opublikowania lub notyfikacji. W razie braku publikacji lub notyfikacji 2 miesiące od momentu kiedy dany podmiot dowiedział się o akcie.
Podmioty uprawnione do występowania ze skarga w trybie art. 230 TWE. W zakresie legitymacji czynnej państwa członkowskie, RUE, PE, KE są podmiotami uprzywilejowanymi,
Oznacza to, że mają nieograniczone prawo do wnoszenia skargi w tym trybie, nie musza wykazywać interesu prawnego. Za podmioty pół uprzywilejowane uznaje się:
PE
Trybunał Obrachunkowy
Europejski Bank Centralny
Są to takie podmioty, które mogą wnosić skargę tylko w celu ochrony swych prerogatyw, natomiast osoby fizyczne i osoby prawne to podmioty nieuprzywilejowane - mogą jedynie zaskarżać akty, które dotyczą ich bezpośrednio, np. decyzje i rozporządzenia. Każde państwo członkowskie ma prawo do wniesienia skargi przeciwko Radzie niezależnie od trybu głosowania. Ponadto osoby niepełnoletnie i osoby nie posiadające pełnych czynności (zdolności) do czynności prawnych muszą posiadać reprezentanta, pełnomocnika. Nie jest wymagane obywatelstwo państwa członkowskiego w tym trybie lub miejsce zamieszkania, w którymś z państw członkowskich.
Osoba fizyczna i osoba prawna może wnieść skargę w tym trybie pod pewnymi warunkami:
skarga skierowana jest przeciwko decyzji, której jest ona adresatem
wniesiona skarga jest skierowana przeciw decyzji, która dotyczy innej osoby, ale w sposób bezpośredni wpływa też na sytuację adresata.
Jednostka nie może zaskarżyć treści rozporządzenia.
ETS w trybie art. 230 TWE wydaje orzeczenie, stwierdza nieważność aktu. Przesłanką unieważnienia aktów jest naruszenie wymogów proceduralnych.
ETS może pozostawić w mocy niektóre części tego unieważnionego aktu.
Unieważnienia aktu przez ETS powoduje następujące konsekwencje:
tracą moc wszelkie środki podjęte w ramach i na podstawie unieważnionego aktu
instytucja musi wydać nowy akt prawny
obowiązek naprawienia szkody, która została wyrządzona przez anulowany środek prawny
odszkodowanie dochłodzone jest w ramach odpowiedzialności deliktowej
SYSTEM PODEJMOWANIA DECYZJI W RAMACH III Filaru UE
1992 zapoczątkowano tą współpracę na mocy Traktatu z Maastricht. Do 1992 ta współpraca miała charakter nieformalny, pozostający poza strukturami EWG
Podgrupy:
Walka z terroryzmem
Wymiana informacji
Traktat Amsterdamski wprowadził zmiany w III filarze
- zawężono obszar tematyczny w III filarze, pewne instytucje przeniesiono do filaru I
- filar III ma charakter hybrydowy (międzyrządowy, oparty na współpracy między państwami)
3. JAE zlikwidował wewnątrz europejskie kontrole graniczne oraz porozumienie z Schengen - umożliwił swobodny przepływ osób, co spowodowało swobodny przepływ przestępczości
W ramach deterytorializacji przestępczej wyróżnia się:
a) internacjonalizację - przenoszenie się przestępczości własne poza granice państwowe
b) internalizacja - przenikanie przestępczości dotychczas obcej do granic państwa
4. Szczegółowe cele UE w zakresie III filaru:
a) zapewnienie obywatelom wysokiego poziomu bezpieczeństwa
b) zapobieganie i zwalczanie niebezpiecznych zjawisk- nazizm i ksenofobii
c) zwalczanie przestępczości zorganizowanej ( traktat z Maastricht wyróżnia 4 takie przestępstwa 1. Terroryzm, 2. Handel ludźmi i przestępstwa przeciw (?), 3. Przemyt narkotyków i broni 5. Korupcja i oszustwo)
5. Trzy płaszczyzny współpracy
a) policyjna - EROPOL biuro policji europejskiej
- instytucja powstała w 1995 na mocy umowy
- działalność rozpoczęła dopiero w 1998
- osobowość prawna
- w ramach tej instytucji stworzono specjalny komputerowy system informacyjny
-* wsp. Policji obejmuje 4 typy działań:
* operacyjne
* informacyjne
* szkoleniowe
* techniczne
- stworzono specjalny program FALCONE - program wspólnotowy skupia sędziów, prokuratorów itp. Z poszczególnych państw członkowskich
b) współpraca sądowa - obejmuje ona współdziałanie organów sądowych p. członkowskich działającymi w sprawach karnych - działającymi podmiotami są Ministerstwa Sprawiedliwości, sądy oraz inne równorzędne organy
- w celu osiągnięcia lepszego współdziałania realizuje się program GROTIUS
- ponadto od 1998 tworzona jest EUROPEJSKA SIEĆ SĄDOWA - jej celem jest stworzenie sądowych punktów kontaktowych pomiędzy państwami członkowskimi oraz ułatwianie współpracy sądowej
- w traktacie nicejskim poszerzono współpracę sądową o zobowiązania dotyczące krajowych organów ścigania przestępców
c) współpraca prawotwórcza- polega na zbliżaniu do siebie zasad prawa karnego
- wymieniono 3 obszary gdzie taka współpraca jest konieczna dotyczy
* terroryzmu
* przemytu narkotyków
* przestępczości zorganizowanej
6. struktura decyzyjna funkcjonująca w filarze III składa się z 5 etapów :
1) RE obradująca w składzie szefów państw i rządów jest najważniejszym organem decyzyjnym współpracy policyjnej i sądowej
- RE ustala ogólne priorytety realizowane w ramach III filaru, wskazuje na polityczne kierunki działań
- w I etapie istotną rolę odgrywa również prezydencja oraz sekretariat rady ministrów
2) Rada Ministrów instytucja decyzyjna III filaru, funkcjonuje jako Rada Współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych i zasiadają w niej: ministrowie sprawiedliwości i ministrowie spraw wew. państw członkowskich
- RM przyjmuje wspólne Stanowiska, decyzje ramowe, oraz konwencje
3) Komitet Stałych Przedstawicieli (COREPER) ambasadorowie państw członkowskich kredytowanych przez UE
- wykonuje swe normalne funkcje przygotowawcze w stosunku do obrad Rady Ministrów, obok funkcji wykonawczych pełni także funkcje informacyjne, koordynacyjne , interpretacyjne, negocjacyjne i obronne
4) Komitet Koordynacyjny pełni funkcje specjalne w jego skład wchodzą: - wyżsi urzędnicy ministerstw spraw wew.
- komitet koordynuje działalność w ramach III filaru
- pełni funkcje opiniodawcze i przygotowawcze nie powinien naruszać ogólnych kompetencji COREPER
- przesyła dokumenty do RM za pośrednictwem Coreper - jest to wymóg proceduralny
5) grupy robocze , funkcjonują na najniższym poziomie decyzyjnym współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych
7. Akty prawne funkcjonujące w ramach III filaru wyróżnia się 5 typów:
1) niewiążące oświadczenia polityczne - jest to najczęściej stosowany typ aktu - zaliczany do grupy SOFT LAW - dotyczy osób z państw trzecich, zapewnianie azylu, listy gończe
2) wspólne stanowiska - dość miękki tryb prawa europejskiego, moc wiążąca jest dyskusyjna, ponieważ akty podlegają jurysdykcji ETS, tylko, gdy istnieje spór, co do treści aktu między p. członkowskimi
3) decyzje ramowe - wprowadzane zostały przez Traktat Amsterdamski, służą do zbliżania do siebie norm prawnych obowiązujących w p. członkowskich, są podobne do dyrektywy obowiązującej w ramach I filaru
4) decyzje - są to akty służące do osiągania wszelkich celów innych niż zbliżanie norm prawnych
5) konwencje międzynarodowe - przyjmowane SA w ramach struktur decyzyjnych III filaru a następnie rekomendowanych państwom członkowskim
Państwa członkowskie w określonym terminie powinny je ratyfikować zgodnie z własnymi procedurami konstytucyjnymi. Konwencje wchodzą w życie po ratyfikacji, przez co najmniej połowę p. członkowskich i wiążą tylko te państwa, które konwencje ratyfikowały
8. Rada ETS w III filarze, 4 sytuacje, w których ETS posiada jurysdykcję w przypadku sporów(art. 35):
a) pomiędzy państwami członkowskimi
b) przekazywanych przez sądy krajowe w celu wydania orzeczeń wstępnych
c) spory dotyczące legalności aktów
d) spory pomiędzy państwami i komisją