RELIGIE SWIATA - wyklad, nauka - szkola, hasło integracja, rok II, religie swiata


RELIGIE ŚWIATA - WYKŁAD. Ks. Dr Dominik Drapiewski

19.02.2004r. WYKŁAD 1

Tematyka zajęć:

Religie pierwotne.

Istnieją plemiona, w których reguły religii nie są spisane nawet na piśmie. Są one przekazywane z pokolenia na pokolenie ustnie. Istnieją też plemiona, w których podstawowym źródłem religii są księgi.

Ludy niepiśmienne: Indianie, Aborygeni, Eskimosi - na czele ich szczepów stoją mężczyźni; tylko w kulturze staroigryckiej mogą stać na czele szczepów.

Religia jest częścią kultury. Wszystkie religie afrykańskie mają swego najwyższego boga (często jest on utożsamiany z niebem, gwiazdami, itp.). Mają oni też różnorakie określenia swego boga, np. Mulungu - tak plemię Bantu określa swego boga. Plemiona Kikuju uważają, że bóg jest najwyższy i nie może być inaczej.

U Pigmejów bogiem jest tęcza; niektóre plemiona afrykańskie za boga uważają lwa lub tygrysa, albo słonia, czyli utożsamiają boga z naturą nadając mu cechu zwierząt. Religie afrykańskie są przejawem ANIMIZMU człowieka (anima - dusza) - kładzie się tu duży nacisk na duszę człowieka.

Okultyzm - np. taniec religijny. Prawie każdej religii towarzyszy problem modlitwy (dialogu człowieka z bogiem). W każdej religii ważny jest problem odniesienia do nadprzyrodzoności. W plemionach, głównie afrykańskich uosobieniem boga jest król. Wszystkie religie zajmują się problemem tłumaczenia snów, wróżb, zdarzeń. W niektórych religiach występują takie osoby jak: prorocy, znachorzy, szamani - oni tłumaczą zachowania religijne.

We wszystkich religiach stawiane są takie problemy jak: ochrona przed niebezpieczeństwem, ochrona człowieka przed złym wpływem, zaspokojenie doczesnych potrzeb. Wysuwa się też problem etyki i sumienia człowieka.

Totemizm - z indiańskiego „totem” - zwierzę roślina lub przedmioty martwe. Jest to forma wierzeń religijnych ludów pierwotnych.

Fetyszyzm - z portugalskiego „fetysz” to coś wyjątkowego - jest to coś rzucające się w oczy, np. kamień, korzeń, któremu przypisuje się nadziemskie moce; symbole przynoszące nam szczęście.

Magia - jest to związane z jakimś przekonaniem i nadaniem siły nadludzkiej codziennym wydarzeniom. Jest związana z czarowaniem. Wyróżnia się czarną i białą magię.

Czarna magia - uprawiana jest głównie przez czarownice i czarowników. Posługuje się trucizną; sprowadza zło, choroby, nawet śmierć. Jest negatywna. Opętanie jest pewnego rodzaju magią.

We wszystkich religiach występuje problem życia pozagrobowego. W plemionach afrykańskich występuje 5 różnych przejawów duchowości u człowieka. Istnieją w różnych religiach różne dowody na to iż człowiek już nie żyje, np. brak oddech, brak pracy serca, brak cienia.

W plemionach afrykańskich z szczególna świętością odnosi się do ziemi bo jest ona uważana za boga. We wszystkich religiach jest mowa o sądzie ostatecznym - człowiek będzie sądzony za swe życie. Religia jest problemem filozofii człowieka, trzeba zwrócić uwagę na moralność, etykę itp.

26.02.2004r. WYKLAD 2

Teorie o istocie i genezie religii.

Na przestrzeni wieków występowały różne metody badania religii:

Przedstawicielami byli - Engels, Marks, Lenin. Religia wg nich to przemijające zjawisko społeczne. Religia zależała od: sytuacji społeczno - ekonomicznej i z drugiej strony religia była zniewoleniem człowieka. Religia wg nich była nadbudową. Religia przeminie, a jeżeli się nią zajmujemy to jest to upowszechnienie oświaty tylko dlatego, że się nią zajmujemy.

Czym jest religia i jaka jest jej istota?

Religia jest komfortem osobowości człowieka. Światopogląd powinien pokrywać się z przekonaniami religijnymi człowieka. Religia jest osobistą relacją ze swoim bóstwem każdego człowieka.

Cyceron tak pisał o religii: „....religia pochodzi od słowa „relerere” czyli odczytywać ciągle na nowo, przestrzegać tego co ma związek z bogami”.

Laktancjusz: „...religia pochodzi z łacińskiego „religare” - związek, łączność”.

Istotą religii jest związek człowieka z bogami. Podmiotem religii jest zawsze człowiek. Przedmiotem odniesienie do bóstwa. W 98% religii występuje problem kultu.

Geneza religii.

August Comte - uważa, że w historii istnieją trzy etapy rozwojowe religii:

  1. Czysta religia

  2. Filozofowanie, metafizyka

  3. Nauka pozytywna.

Czysta religia może się realizować w trzech wymiarach:

Religia jest infantylizmem człowieka. Tak pisał o niej Freud. Na religię patrzy się w relacji materialistycznej. W religii można posługiwać się rozumem. Oprócz racjonalności mówimy w religiach o emocjonalności. Każdy powinien się bać własnego boga - wg Freuda. Religia pełni ważną funkcję społeczną - ma zapewnić ład moralny. Negacja idei boga wiąże się tylko z biologiczną wizją człowieka.

MARKS: „Religia jest sercem nieczułego świata, jest duszą bezdusznych stosunków, jest westchnieniem uciśnionego stworzenia, jest opium dla ludu”.

U podstaw religijności człowieka leży jego doświadczenie ograniczoności. Mówiąc o religii pytamy jakie jest sakrum. Wg Otto - sakrum to jakiś bóg. Wg Wanderleeuwa sakrum to świętość a profanum to zło człowieka.

Cztery podstawowe postawy człowieka odrzucającego wiarę:

  1. Obojętność religijna

  2. Niewiara

  3. Ateizm - „Athos” z greckiego to wyszydzenie boga

  4. Bezbożnictwo - coś się przyjmuje ale nie praktykuje

Deis - czysta forma ateizmu.

Przedmiotowy wymiar religii - tajemnica, coś wyższego, bóstwo, jakiś tam bóg, sakrum człowieka.

Sakrum jest transcendentnością (przekraczać). Fikcja pewnego rodzaju; jako pewnego rodzaju wartość usługowa człowieka.

4.03.2004 WYKŁAD 3.

Określenia człowieka:

Religia wg Marksa to sprawa zewnętrzna zwłaszcza w dziedzinie ekonomiczno - społecznej. Religię tworzą trzy rzeczy:

Religia zaistniała w całkowitej zależności od przyrody. Człowiek personifikuje przyrodę i jej często oddaje cześć boską.

Podział religii.

Są różne podziały:

Wg kryterium opartego na obserwacji historycznej, czasowej:

Kilka religii powstało w ostatnim 10 - leciu, są to: bahaizm; kaodaizm; mormonizm.

Podział religii ze względu na zasięg oddziaływania:

Podział religii wg Durkalalca:

Wg ilości wyznawanych bogów:

TWÓRCY WIELKICH RELIGII.

Islam - Mahomet - z arabskiego „muhamed” co znaczy ktoś chwalony, godny chwały. Pochodził z rodu Haszenitów. Urodził się ok. 570 r.n.e. Zajmował się handlem i pasterstwem. Po 40 roku życia miał objawienia. Zaczął od tamtej chwili głosić nowe zasady wiary. Musiał uciec z Mekki do Medyny bo go wypędzili, to wypędzenie nosi nazwę „Hidżra'. W roku 622 kodyfikuje swoje zasady prawne i etyczne, zdobywa wielu zwolenników. Powraca do Mekki jako człowiek polityczny religii. Umiera w 632r.

Buddyzm - Budda - Oświecony. Prawdziwe imię Sidharta Gautana - budda urodzony w 560 r.p.n. e. Umiera w 477 r. p. n. e. Pochodził z rodu książęcego. Ożenił się wcześnie, mając 30 lat zostaje oświecony i oddaje się medytacją. Pierwsze kazanie wygłosił w Kenersem. Jest autorem czterech pierwszych szlachetnych prawd:

Budda zmarł po 40 latach wędrowania po Indiach zmarł a jego szczątki zostały spalone.

Judaizm - założyciel Mojżesz ( Moszek - ten wyciągnięty z wody). Żył w XIV wieku przed Chrystusem. Był przywódcą Żydów. Jego księga - Tora. On wyprowadził Izraelitów z niewoli i prowadził do ziemi świętej. Przypisuje mu się stworzenie monoteizmu. Jednak badania naukowe nie potwierdziły historyczności Mojżesza. Na kanwie judaizmu wyrasta chrześcijaństwo, którego założycielem jest Chrystus.

Na dziś problem ateizmu na świecie jest różnie określany. Dzieli się go na:

Fenomen religijny - jakaś tam wyższość, transcendentność - coś ponad nami. Jakaś relacja niezależna ode mnie; otwartość na drugiego, jakaś słabość.

Pierwszym problemem religii było zagadnienie natury bytu boskiego. W refleksji filozoficznej słowo bóg ma nowe, inne znaczenie. Kartezjusz mówił o człowieku religijnym i etycznym. Chciałby całe życie sprowadzić do natury, ale miał problem z określeniem boga.

Religia w wymiarze społecznym obejmuje takie rzeczy:

ANIMIZM.

Ta religia występuję dziś głównie w Afryce. Dla nich stworzycielem świata jest Ruanga - jest to dobry, życzliwy bóg, ale bardzo odległy. Wszystkie inne duchy są bliższe i one kierują światem. Nad nami wszystkimi czuwają te duchy zmarłych. Za złe zachowanie duchy karzą np. różnymi chorobami a nawet śmiercią. W religii tej nie ma świętych ksiąg, całość przekazują starsi - historię, doświadczenie poprzez czuwanie historii. Dominuje tu modlitwa prosząca duchy o ochronę i wstawiennictwo. Jeśli człowiek umiera chowa się go w kolorze białym. Pogrzeb jest zwykłą procesją ze śpiewami i tańcami przy dźwiękach TAM TAMU (taki instrument). Wszyscy uczestnicy procesji są pomalowani na twarzy by nie zauważyły ich złe duchy.

Dom modlitwy - nie ma w tej religii czegoś takiego; wszystkie święta, modlitwy odbywają się na środku wioski na placu, który jest centralnym miejscem takiej osady. Najwięcej do powiedzenia mają w tej religii szamani i uzdrowiciele. Choroby leczą za pomocą roślin.

Święta - raz do roku na początku marca odbywa się święto Ruangi; proszą go wtedy o ochronę i dobre plony - jest to ich największe święto.

Animizm jest religia mało wymagającą od człowieka; wielki szacunek mają w niej starsi i uzdrowiciele; jest to religia mocno przyrodnicza; występuje obowiązek modlitwy rano.

11.03.2004r. WYKŁAD 4.

Hinduizm.

1.Wiara, bóg - Brahma, Wisznu, Śiwa.

2.Św. Księgi - Wedy (wiedza) - dzielą się na:

3.Społeczeństwo dzieli się na kasty.

Hinduizm występuje w Azji i Indiach. Jest to tak zwana religia „tysiąca bogów”. Dominującym bogiem jest Brahma, Wisznu i Śiwa. Wg tej religii bóg mieszka w każdym człowieku. Każdy powinien sam, indywidualnie się starać by poznać swego boga. Życie doczesne człowieka ma wpływ na życie pośmiertne człowieka. Religia ta przyjmuje reinkarnację - ponowne wcielenie. Jeśli za życia doczesnego było się dobrym to to wcielenie też będzie dobre, będzie bliżej swego boga. Jeśli życie było złe to można się odrodzić ale w niższym statusie.

W VI w. P. n. e. Po fermencie religijnym powstały buddyzm i dżinis. Była wtedy duża rytualność i silny podział na kasty; człowiek chciał sam, indywidualnie poszukiwać boga.

Powstanie hinduizmu datuje się od IX do XI wieku n. e. Świętą księgą hinduizmu jest Weda. W tej religii słoń, byk są świętymi zwierzętami i oznaczają bogów, natomiast gałązki figowe oznaczają bogactwo.

Rigweda jest świętą księgą hinduizmu, zawiera teksty mocno wychwalające boga i mówiące o człowieku i jego znaczeniu; Bhagarad - gita jest to pieśń do wzniosłego, czyli hymn do tych najwyższych bogów; Samaweda jest to zbiór pieśni liturgicznych; Jadżurweda są to formuły modlitwy składania ofiar; Atharweda są to pieśni czarownika i wiedza zaklęć. Wszystkie te księgi nazywane są SANHITAMI.

W tej religii uprawianie jogi uwalnia od cierpienia fizycznego. Wyznawcy tej religii muszą przynajmniej raz w życiu odbyć pielgrzymkę życia. Każdy wyznawca rozpoczyna dzień od porannej modlitwy ( Rudży), siedzi wtedy po turecku przy zapalonych kadzidełkach i odmawia modlitwę. W tej religii występuje bardzo dużo obrazków. Wyznawców hinduizmu nazywa się hinduistami. Świętą rzeką jest dla nich Ganges, gdzie tłumnie przybywają raz do roku by się obmyć.

Hinduizm jest mocno związany z przyrodą. Ziemia jest ich matką. Jest u nich mocny kult przyrody. Mają zakaz zabijania krowy, małpy, węża i krokodyla. Są to u nich święte zwierzęta.

Brahma - jest to symbol boga stworzyciela;

Wisznu - jest to symbol boga, który trwa, jest wieczny;

Śiwa - jest symbolem diabła, zniszczenia; uosobieniem końca świata. Jest też bogiem miłości i miłosierdzia.

Bramini są to ludzie pełniący święte obrzędy;

Bogowie w tej religii mają wiele cech człowieka w sobie. Dzisiejszy hinduizm jest taką składanką wielu religii. Bramini są dziedziczną kastą, często są nazywani „guru”. Również często są to osoby z klasztorów, wędrowni asceci.

W hinduizmie mocno jest zaznaczony podział na kasty. Najważniejszymi świętami są:

Obowiązki hinduisty:

Karma - są to dobre czyny.

W tej religii występuje podział religijno - społeczny na kasty:

Małżeństwo jest tylko możliwe w tej samej kaście. Nie wolno przebywać i jeść z człowiekiem z innej kasty. Nie wolno np. przyjąć wody od człowieka z niższej kasty nawet gdybyśmy umierali z pragnienia. Za takie przewinienie można zostać wykluczonym z kasty. Bramini mają na głowie wycięte kółko z włosów, takie charakterystyczne i tak ich można odróżnić. Kobiety z najniższej kasty mają kropkę na czole. W tej religii nie ma żadnych sakramentów. Jedynymi ludźmi, którzy mogą ze wszystkimi rozmawiać są Bramini. Siudrowie mają przepisane tylko do spożywania jedzenie jarskie. Alkohol jest ogólnie zakazany. „SOMA” jest to napój rytualny zwany napojem „szaleńców”.

Hinduiści uważają, że prawo naturalne dla każdego wpisane jest we wszechświecie. Czyny doczesne mają zapewnić życie wieczne. Zakładają, że każdy człowiek powinien mieć na swoim koncie choć jeden dobry czyn. Ich prawo jest ściśle związane z rytuałami. Cele etyczno - moralne hinduistów:

Istnieją dwie podstawowe drogi do zbawienia wg nich:

1.Droga emocjonalna

2.Droga wiedzy i poznania;

Dla nich obowiązek religijny jest równy obowiązkowi państwowemu. Braminem zostaje się głównie przez dziedziczenie. Jeśli wojownik lub rolnik idzie na wojnę to może za szczególne zasługi wskoczyć do wyższej kasty.

Hinduizm nie ma założyciela. Nie można przyjąć do hinduizmu tego, który odszedł z innej religii. Musi się nawrócić cały ród, plemię, szczep bo pojedynczych jednostek nie przyjmują.

Dziś w hinduizmie Wisznu jest czczony pod innymi imionami. Żaden bóg nie jest kobietą. Jest to religia bardzo ortodoksyjna. Jest filozoficzna ale niezmienna. Jest to religia cierpienia i cierpiętnictwa. Nie patrzy się u człowieka na wygląd zewnętrzny.

Zbiory Wedyjskie nazywają się SANHITY. Hinduizm jest pewnego rodzaju filozofią indyjską. Określany jest jako religia najbardziej pokojowa.

18.03.2004r. WYKŁAD 5.

Odłamy powstałe na kanwie hinduizmu:

Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kriszny - ruch Kriszny, który za punkt honoru ma nawrócenie Zachodu z choroby pieniądza.

Pierwsze rozprzestrzenienie się hinduizmu nastąpiło w roku 1772 w Anglii. Przedstawicielem był tam Ram Roy. Był on braminem na początku, potem przyjmował baptyzm. Walczył mocno o prawa człowieka, chciał równouprawnienia dla wszystkich, głównie w sferze edukacji.

Przejawem Kriszny w Europie jest New Age. New Age - przekonanie, pogląd, że świat istnieje materialny i duchowy. W New Age wyróżnione zostały takie etapy życia człowieka:

NA krytykuje monoteizm; dla nich religijność człowieka jest oparta na mistycznym kontakcie ze swoim bóstwem. Indywidualizm nie istnieje. Nurtami dominującymi w tym odłamie są feminizm i ekologia. Jest tam bardzo rozwinięta medycyna niekonwencjonalna i wiara w UFO. Muzyka odgrywa tam dużą rolę, ma wprowadzać w zamyślenie i w stan skupienia. NA pokazuje cykliczność przyrody jako element udoskonalenia człowieka.

Odłam ten odrzucił judeochrześcijańskie pojęcie boga. Najważniejsze u nich jest:

Ruch ten wkracza w życie głównie przez media.

Odłamy powstałe na kanwie hinduizmu określane są mianem prądów kulturowych. Ks. Tiszner powiedział: „Kriszna i New Age są nową modą uprawiania gnozy”.

W hinduizmie dużą role odgrywa praktyka uprawiania jogi. W jodze zaś dominującym elementem ma być medytacja. Ważna jest rola mistrza duchowego - guru. Dominuje element boskości opiekuńczej. Z teorią tej religii związane są obowiązki religijno - społeczne. Bóstw w hinduizmie jest wiele, skierowany jest on na cierpienie człowieka. Następuje tu wielkie oderwanie od rzeczywistości a dominuje religia. Hinduizm jest religia najbardziej pokojową i dba o ekumenizm.

25.03.2004r. WYKŁAD 6.

JUDAIZM.

Jest najstarszą religia świata. Judaizm do roku 500 p. n. e. Był wiarą w jednego boga. Polegał on na tym, że tego boga się bano, utożsamiano go jako tego, który wyprowadził naród z niewoli. W tej religii ważna funkcje spełniają prorocy, czyli ci, którzy w imieniu boga przedstawiają swemu narodowi prawdy o życiu, np. Mojżesz. Do XVIII w. Religia ta przezywa mocny rozkwit, powstają odmiany judaizmu: hasyci, lerguskowie. Judaizm jest religią mocna zakorzenioną w rodzinie, jest zdolny do asymilacji. Dziś J. Nie jest prostą kontynuacją starego judaizmu. Podstawową księgą judaizmu jest TORA, czyli pięcioksiąg : Księga Rodzaju, Księga Wyjścia, Księga Powtórzonego Prawa, Księga Kapłańska i Księga Liczb.

Judaizm - pojęcie pochodzi od jednego z pokoleń żydowskich - JUDA.

Izraelici - pojęcie pochodzi od plemienia ze Starego Testamentu - IZRAEL.

Hebrajczycy - jest to określenie jednego z plemion wojowniczych, które pojawiło się na terenie Palestyny.

Symbolem judaizmu jest „gwiazda Dawida” lub „tarcza Dawida”. Gwiazda jest sześcioramienna (heksagram). Ten symbol używany był wcześniej przez ludy koczownicze.

Kolejnym symbolem jest MENORA - siedmioramienny świecznik, do dziś istniejący w godle Izraela.

Judaizm jako religia wyrasta z tradycji starożytnego Izraela; lud Izraelski pojawił się w XII w. P. n. e. W Palestynie w wyniku złączenia się kilku plemion zachodniosemickich.

Założycielem Judaizmu był Mojżesz, żyjący w XIIIw.p.n.e. Pochodził z plemienia Lewiego. Był on przywódcą Izraelitów, dzięki niemu przeszli przez Morze Czerwone, zawierał przymierza i dał im DEKALOG.

Całe objawienie się boga dla tego narodu dokonało się w biblii hebrajskiej. TALMUD - komentarz podstawowy do pięcioksiągu

TORA - na nią składa się prawo (czysta forma Tory); przepisy proroków (Nebizm) i pisma (Ketubim).

TALMUD - jest ustną Torą i składa się z dwóch podstawowych części:

KABAŁA to komentarz do Tory powstały w Hiszpanii; w krajach Europy Wschodniej jest uważana za ważniejszą od Tory: Polska, Hiszpania; Francja.

Podstawowe zasady wiary zostały zawarte w modlitwie „SZEMA IZRAELU” - modlitwie Żydów.

Dziś Judaizm szuka nowej formy, szaty zarówno dogmatycznej jak i liturgicznej. Judaizm swoja postawę religijną przyznaje bogu i stwórcy. W języku hebrajskim nie pisze się samogłosek. JAHWE - „jestem bo jestem”; Żydzi wymawiają Jahwe jako ADONAI, czyli pan. Określeniami zastępczymi są: nasza tarcza, nasza skała, pan.

Moment stworzenia świata wg nich przypada na 7. 10.3761 r. P.n.e Datę tą obliczył Rahbi Hilalella. Mówił, że obliczył to na podstawie gwiazd.

Według tej religii bóg jest transcendentny - czyli przekraczający wszystko. Odrzucają boskość Chrystusa, dalej czekają na zapowiedzianego Mesjasza, który musi być wybrańcem boga pochodzącym z rodu Dawida.

Poruszają problem końca świata, nastąpi wtedy nadejście królestwa niebieskiego i przemiana świata - to jest dla nich najważniejsze ta przemiana. Wg nich koniec świata poprzedzi trzęsienie ziemi i huragany. Dla nich koniec świata to koniec doczesności, a wszyscy pójdą do SZEOLU we wnętrzu ziemi.

Mają mało położony akcent na stronę praktyczną. Obowiązuje ich dekalog i zakaz baubochwalstwa, czyli czczenia innego boga. Istnieje również u nich zakaz jedzenia mięsa z żywych zwierząt. Cały dzień Żyda związany jest z modlitwą. Obowiązany jest trzy razy dziennie się modlić i istnieją jeszcze modlitwy okolicznościowe. Szatą modlitewną jest TALID, która jest obowiązkowa podczas modlitwy. W dni powszednie Żyd używa do modlitwy 2 rzemyków modlitewnych, jeden kładzie przy sercu a drugi przy czole. We frędzlach przy szacie umieszczają kawałki Tory. Koniecznie podczas modlitwy musza się zwrócić w kierunku świątyni.

BAR MICWA - obrzezanie; chłopcy mający 13 lat uzyskują możliwość publicznego czytania Tory.

Zmarłych w tej religii chowa się bezpośrednio w ziemi, nie ma trumien a ciało jest zawinięte tylko w prześcieradło. Ich cmentarze są zwykle umieszczone na górach.

Nieczystość powoduje wykluczenie z grupy. Mają rytuał tzw. OBLUCJE - jest to obmycie. Osoba nieczysta powinna się oczyścić zanim wejdzie do świątyni.

Cotygodniowy SZABAT jest obowiązkowy. Rozpoczyna się zawsze na 45 minut przed zapadnięciem zmroku. W tym dniu jest całkowity zakaz pracy. SZABAT poświęcony jest modlitwie i składaniu ofiary. Miejscem modlitwy jest SYNAGOGA. - świątynia Żydów.

Wyznawcy tej religii przyjmują kalendarz gregoriański

Święto Nowego Roku - jest to dla nich początek kolejnego czasu.

Dzień Pojednania - JOM KIPPUR - jest obowiązek całodziennego przebywania w Synagodze. Tak jak u nas środa popielcowa, coś w tym stylu.

JOKUSZ - modlitwa ranka;

Święto Paschy - obchodzone na pamiątkę wyjścia z egipskiej niewoli;

Święto Tygodni - jest to święto dziękczynienia, związane ze zbiorami owoców ziemi;

Święto Namiotów - moment przypominający przechodzenie przez pustynię.

Kapłani są osobnym stanem, na ich czele stoi Arcykapłan. Na czele gmin żydowskich stoi Rabin - udziela ślubów, wygłasza kazania, nauczania i msze.

Dziś judaizm jest problemem złożonym. Po powstaniu chrześcijaństwa nastąpiły zmiany w Judaizmie. Powstał odłam Judaizm Rabinistyczny. Po zburzeniu świątyni rozproszyli się po całej ziemi. Najwięcej znajduje się w Hiszpanii.

Dzisiejsi Żydzi maja wpływ na politykę światową. W 1948r. Powstało państwo Izrael.

1.04.2004r. WYKŁAD 7.

Dzisiejszy judaizm dzielimy na:

„Człowiek dziś jest, jutro go nie ma”.

Judaizm do innych religii.

Ma trudności otwarcia się na inne religie. Żydzi prawdę historyczna nazywają antysemicką. Wielu Żydów unika dyskusji na tematy doktrynalne. Uważają się ciągle za biednych i pokrzywdzonych. Duża część Żydów ortodoksyjnych odrzuca dialog z Kościołem katolickim.

Podstawowym prawem, którym rządzi się judaizm jest dekalog. „Deka” - dziesięć słów: Bóg, imię, święto, rodzice, życie...

Talmud dzieli się na dwie części:

        1. MISZNA - stanowi traktaty po hebrajsku, jest podzielona na 6 rozdziałów;

        2. GEMARA - jest ważniejsza; składa się z licznych komentarzy; ma objaśnienia do Miszny;

Żydzi są skrupulatni co do prawa. Nie mogą brać opłaty od pożyczonych pieniędzy. Judaizm jest dziś obecny w całej Europie. Całość historii zasadza się w Kanaanie (Izraelu). Zaczyna się od Abrahama. Mojżesz jest dla nich tym, który ma być zbawicielem. Chrystus jest dla nich tylko prorokiem.

SZABAT (szabas) - co tydzień od piątku do soboty wieczora jest to święto. Nie pracuje się wtedy. Święto to rozpoczyna się piękną kolacją. Ojciec i najstarszy syn wszystko prowadzą. Mężczyźni noszą JARMUŁKI - takie mini czapeczki. Spożywana żywność przygotowywana jest wedle ściśle określonych reguł. Mają stały schemat jedzenia. Mięso musi być oczyszczone z krwi. Nie wolno go łączyć z nabiałem. W sobotę rano cała rodzina udaje się do Synagogi by się modlić i słuchać czytanej Tory. Rabin jest to osoba duchowna, która jest odpowiedzialna za całość obrzędów w synagodze. Tora w Synagodze jest w specjalnym zwoju i specjalnej szafie (AROM - H - KADESZ - szafa ołtarzowa).

Wystrój synagogi jest prosty, nie ma żadnych rzeźb. Kolejnym miejscem modlitw jest „ściana płaczu”. Elementem modlitwy jest fragment Tory, a swoje intencje piszą na karteczkach i wkładają w ta ścianę.

CHANUKI - święto to odbywa się w grudniu przez 8 kolejnych dni; potrzebny jest świecznik ośmioramienny. Każdego dnia zapala się kolejną świeczkę, a dzieci dostają prezenty. Nazywane jest świętem świateł. Na ostatni dzień wypieka się specjalne ciasto.

GOJE - odłam Żydów najbardziej nienawidzący chrześcijan.

1333 - 1370 - pierwsza wzmianka o tym, że w Polsce pojawili się Żydzi;

Wiek XVIII nastąpił rozkwit w Polsce Żydów. Rozpoczynają się prześladowania; część Żydów uciekła do Austrii, Czech i na Morawy.

Od czasów III Rzeszy jest jawna dyskryminacja Żydów.

18 mln Żydów w tym - 3,5 mln w Kanadzie; 400 tys. W Rosji; 0,5 mln w Izraelu.

Organizacje Naukowe Żydów:

Rok ma u nich 354 dni. Każdy miesiąc ma 29 lub 30 dni. Styczeń - Szewab; Luty - Awar; Marzec - Nissan; Kwicień - Ijar; Maj - Siwan.

Święto Jozuego - 25 kwietnia przez 3 dni;

Święto niepodległości - maj;

Koniec ELLU - święto związane z końcem roku, odmawiają modlitwy dziękczynne za miniony rok.

SUKKOT - święto pokoju; spożywa się posiłki w szałasach z gałęzi; wieczorem jest śpiew i są tańce; wszystkim rozdawana jest woda.

Mają wielki szacunek i cześć dla świąt. Mają czasy postne i nie maja postu konkretnie ustalonego datą.

15.04.2004r. WYKŁAD 8.

Według Judaizmu religia jest problemem publicznym bo odnosi się do wszystkich i wszystkiego.

W każdej religii ważne są takie elementy:

Wszystkie religie stawiają dziś w centrum zainteresowania człowieka - tzw. personalizm.

Relacje chrześcijaństwa z judaizmem rozpoczęły się 13 kwietnia 1986r. Podczas spotkania papieża w Synagodze Żydowskiej.

Dzisiejszy judaizm realizuje się w 3 kierunkach:

SABATAJA CWI - ogłosił się Mesjaszem Boga Jakubowego w roku 1664. Ogłosił rok 1666 rokiem wybawienia Żydów i ich powrotu do Palestyny. Sabatjanizm opiera się na surowej ascezie. Wg niego można łączyć się z bogiem w głębokiej ekstazie. Na dziś największy w Grecji i Turcji.

HASYDYZM - mistyczne obcowanie ze swoim bogiem; modlitwa jest tu ważna. Opiera się na instytucji KADYKA - duchowny pośrednik (przywódca religijny).

CHRZEŚCIJAŃSTWO.

Religia ta narodziła się 30 lat po rozpoczęciu naszej ery na terenie Izraela. Jest związana z Judaizmem. Osobą łączącą wszelkie odłamy jest Chrystus. Nam jawi się jako Bóg i człowiek, który narodził się by dać nam zbawienie. Całe nauczanie Chrystusa opiera się na Biblii ( 72 księgi - 27 Nowy Testament, 45 Stary). Biblia została przetłumaczona na 1246 języków świata. Zawarta jest w niej historia świata, nauczanie. Wyraża prawo, opisuje historię życia wielu osób. Podstawowe zasady życia Chrystusa spisane ś a w Dekalogu.

Są różne źródła udowodnienia historyczności Chrystusa:

Istnienie osobowego boga, na którego obraz zostało powołane całe stworzenie; Bóg jest stwórcą całego świata.

Wszystkie świadectwa mówią, że Jezus urodził się w Betlejem i że do 27 roku życia przebywał w Nazarecie. Wszystkie mówią też, że został ukrzyżowany.

Historię Kościoła dzielimy na:

DOGMAT - oznaczenie zasad wiary w pierwotnym chrześcijaństwie dla wszystkich wyznawców; Dziś oznacza doktrynę zawartą w objawieniu boskim przekazaną przez urząd nauczycielski Kościoła, który może go przekazać w sposób uroczysty lub klasyczny. Człowiek jest zdolny do formułowania dogmatów.

Przyczyny powstania dogmatów:

Dogmaty ogłaszane w Kościele do XIX wieku były uchwalane na Soborach. Najwięcej dogmatów i pierwsze na Soborze w Nicei w 325 roku; potem w Konstantynopolu w 381 r. (prawosławne). W 1854 papież Pius IX uchwalił dogmat o niepokalanym poczęciu Najświętszej Marii Panny; Na Soborze I Watykańskim uchwalił dogmat o papieżu, w 1950 o wniebowzięciu NMP.

Kościół Rzymskokatolicki - tychy się to określenie chrześcijan, którzy mają łączność z biskupem Rzymu.

22.04.2004r. WYKŁAD 9.

Trzy odłamy chrześcijaństwa:

- prawosławie

- protestantyzm

- katolicy

Kleros i Lajcuz- występują we wszystkich tych odmianach chrześcijaństwa.

Kler dzieli się na : Biskupów (występuje w Prawosławiu i u Katolików), Prezbiteran, Diakon (słabo w protestantyzmie).

W prawosławiu i protestantyzmie diakonaci mogą się żenić.

Istnieje również podział chrześcijaństwa geograficznie:

- wschód ( Konstantyn Wielki 320 r. przeniósł kościóła wschodniego z Rzymu do Bizancjum- dzisiaj Athos)

- zachód (Rzym)

Podział na wschód i zachód dokonał się w wyniku:

  1. kwestie władzy papieża,

  2. kwestia filiokłe - skąd się wziął duch Św. - Duch Św pochodzi od Ojca i Syna, inni mówią że jest samodzielny,

  3. prawosławie ma na czele patriarchę Konstantynopola,

  4. każdy patriarcha jest samodzielny, ale najważniejszy jest moskiewski.

PRAWOSŁAWIE

- okres hizmy 1057- początek myśli prawosławnej

- Celurariusz - 1054 Leon IX wykluczył go z zakonu patriarchy

- Credo Soboru nicejskiego 325

- ustosunkowali się negatywnie do soborów katolickich, przyjęli tylko sobór nicejski z 725r.

- mocno rozpragowany kult obrazów

- problem wiary w Chrystusa jako syna Bożego

- pneumatologia - bardzo duża wiara w Ducha, duża duchowość w prawosławiu

- autokefalia - niezależność

- mnich nie zakłada rodziny

- inwazja prawosławia- Tatarzy

- 1917 - Bolszewicy, powstaje Rosyjski Kościół Prawosławny

- różne są odłamy prawosławia np. grecki, jugosłowiański, bułgarski

PROTESTANTYZM

- XV- XVI wiek- Marcin Luter i Kalwin

- dom modlitwy - cerkiew

- początki - 95 tez Lutra w Wittenberdze 1517

- sobór w Spirze 9 luty 1529 r.

- nazwa od greckiego potestanteo - nie zgadzam się , protestuje

- chrześcijańskie związki zawodowe po reformacji - odrzucają zwierzchnictwo papieża

- różnica w przyjmowaniu Pisma Św. - bez interpretacji, tylko wiara

- mają ciekawe odniesienie do Boga , Trójcy

- odłamy:

fundamentaliści

liberałowie - interpretacje symboliczne Pisma Św.

- odrzucili kult Matki Boskiej

- 2 sakramenty: chrzest przez zanurzenie, eucharystia związana z Wielkanocą (pamiątka wieczerzy)

- związki wyznaniowe i kościół wydaje święcenia Kobiet

- małżeństwo- inna interpretacja, nie jest to sakrament, bardziej związek dwóch osób

- 1925 konferencja w Sztokholmie (próba połączenia tych trzech religii

- 1937 Oxford

- 1920 Światowa Unia

- światowa Rada Kościoła w Amsterdamie: należą prawosławni i protestanci

Ekumenizm w chrześcijaństwie, protestantyzmie i prawosławiu:

1)

2) nie wolno robić z innej religii karykatury

3) respektowanie (nie koniecznie akceptowanie) innych religii

4) szacunek dla duchowych przywódców

6) prawda jest zawsze trudna, ale nie należy ją odrzucać

7) nie kradnij

8) religie, wspólnoty mają prawo do autoprezentacji

9) wzajemna krytyka jest potrzebna

Kościół - oryginał, wspólnota

Sekta - to coś co się od wspólnoty religijnej oderwało

Sekty są często grupami fanatycznymi

Odłamy protestantyzmu - tzw sekty:

Anabaptyści:

- gr. anababtizeo - nowo ochrzczony

- przyjmują tylko chrzest dorosłych

- fundamentalizm co do dogmatów i Pisma Św.

- idea: kościół wybranych

- do nabożeństwa wprowadzili śpiew

- przeciwnicy kary śmierci, wojny, dożywotniego więzienia, nieufność do świata

- założyciel Mennos Gimonsen 1539 r.

- skrytykowani przez Lutra

Babtyści:

- gr. babtizo - chrzczę

- Holandia XVII w.

- Biblia jako źródło objawień.

- dowolność interpretacji pisma

- uświęcenie człowieka dokonuje się przez całe życie

- chrzest jest symbolem duchowej śmierci i zmartwychwstania

- dusza jest nieśmiertelna, nie przyjmują ……

- rozwód w dwóch przypadkach: cudzołóstwo, albo fundusze małżonka

- jest samowystarczalna

- powołują starszego oraz jego pomocnika diakona

Metodyści:

- zał. bracia Wesley'owie - rozprzeszczenili ją wśród studentów

- osadzenie się na kościele anglikańskim

- duża uwaga zwrócona na komentarz Pisma Św.

- indywidualne przeżycie

- rygoryzm i metodyczne życie religijne

Armia Zbawienia

- William Booth- 1865 w Londynie

- najważniejsze jest działanie moralno społeczne, mniej doktryna

- istniała w 82 krajach - 3 mln ludzi

- na czele kościoła stoi generał, stąd nazwa armia

- nie przyjmują chrztu lecz poświęcenie

- wzajemny obowiązek wierności zamiast sakramentu małżeństwa

- pogrzeb ma charakter radosny

Zielono-świątkowcy:

- Ameryka, do Europy w 1906- Norwegia, Szwecja

- zał. pastor Sejmur (murzyński kaznodzieja)

- nazwa: od zielonych świąt zesłania ducha Św.

- zwracają uwagę na wymiar Ducha Św.

- powstała dzięki nim grupa Morana - Taj - przyjście Pana

- odłam: prorocki, gnostycki, apokaliptyczny

Mormoni:

- zał. Józef Smith 1823

- nazwa: Smith miał tzw. objawienie Moronii

- bardzo mocno nawiązuje do tablic Mojżesza

- na czele stoi prorok, wizjoner otoczony 12 apostołami tzw. patriarchami

- musi być przez dwa lata misjonarzem

- wielomałżeństwo - Smith miał 43 żony

- o d 1880 zakazano poligamii

Adwentyści:

- łac. adwentus - oczekiwanie na przyjście

- w Ameryce kaznodzieja William Miller

- bardzo często wyznaczają datę końca świata

- Biblia jest źródłem objawienia

- głoszą potrzebę dążenia do doskonałości

- odrzucają mit świętych

- człowiek leży w ziemi aż do zmartwychwstania

Świadkowie Jechowi:

- 1931 Russel multimilioner

- Rutefold następca

- nazywani badacze Pisma Św.

- Jahwe - stąd nazwa

- Russel założył koło biblijne 1972

- pismo interpretować samodzielnie

- wg. nich każda inna religia jest ludzka- stworzona przez człowieka, tylko ich jest zbawicielska

- wypełnianie przekazań, wolność od państwa ( nie akceptuj służby wojskowej, odrzucają papierosy alkohol)

- mają obowiązek apostołowania

Mariawityzm:

- końcówka XIX w. Maria Kozłowska

- kult Maryjny

- władze carskie popierały ten kierunek, ponieważ prowadził on do rozbicia katolicyzmu

- nie uznają celibatu, dopuszczają kobiet do posługi

- małżeństwa mistyczne

Polski Narodowy Kościół Katolicki

- zał. Hodur

- nie przyjmują celibatu

- księża się żenią


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Koncepcja ewolucjonistyczno, nauka - szkola, hasło integracja, rok II, religie swiata
RELIGIE WIATA - wykadt2, nauka - szkola, hasło integracja, rok II, religie swiata
SCIAGA RS, nauka - szkola, hasło integracja, rok II, religie swiata
„Koncepcja psychoanalityczna C. G. Junga”, nauka - szkola, hasło integracja, rok II, religie swiata
Religie wiata - wykady bez chrzecijastwa, nauka - szkola, hasło integracja, rok II, religie swiata
Religia Egzamin 10pt, nauka - szkola, hasło integracja, rok II, religie swiata
religia sciagi, nauka - szkola, hasło integracja, rok II, religie swiata
Religia Egzamin, nauka - szkola, hasło integracja, rok II, religie swiata
Koncepcja ewolucjonistyczno, nauka - szkola, hasło integracja, rok II, religie swiata
TEORIA ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA-wykład, nauka - szkola, hasło integracja, rok I, Teoria organizacji
TOIZ WYKŁAD, nauka - szkola, hasło integracja, rok I, Teoria organizacji i zarządania
TEORIA ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA-wykład, nauka - szkola, hasło integracja, rok I, Teoria organizacji
Dwuczynnikowa teoria motywacji, nauka - szkola, hasło integracja, rok II, teoria i praktyka negocjac
gospodarka swiatowa, nauka - szkola, hasło integracja, rok II, stosunki miedzynarodowe
PDIUE pytania z cw., nauka - szkola, hasło integracja, rok II
Traktaty Wspólnot Europejskich(1), nauka - szkola, hasło integracja, rok II
dekolonizacja, nauka - szkola, hasło integracja, rok II, stosunki miedzynarodowe
SM - opracowane zagadnienia na egzamin - wersja 2 - ściaga, nauka - szkola, hasło integracja, rok II
pytania NA KOLO, nauka - szkola, hasło integracja, rok II, samorządy i wspólnoty lokalnr

więcej podobnych podstron