RENTY
Renta jest to szereg płatności dokonywanych zawsze w jednakowej kwocie i w jednakowych odstępach czasu. Płatności w ramach renty nazywa się ratami odstęp czasu między poszczególnymi ratami nazywa się okresem bazowym.
Renty można pogrupować ze względu na:
Liczba płatności: renty czasowe (skończona ilość rat) oznacza się wtedy przez A (ang. Annuites) oraz renty wieczyste (wypłacane bezterminowo) oznacza się przez P (ang. perpetuities).
Moment płatności: renty zwykłe (na koniec okresu) i renty należne na początek okresu.
Zgodność okresu bazowego z okresem kapitalizacji: renty proste okres bazowy pokrywa się z okresem kapitalizacji odsetek, renty efektywne okresy nie są zgodne.
Renta czasowa prosta.
Wartość renty można wyznaczyć wykorzystując wzory dla wartości przyszłej i bieżącej przepływów pieniężnych, wykorzystując założenia dotyczące rent.
Wartość przyszła renty zwykłej:
... ciąg geometryczny o wyrazie pierwszym
oraz ilorazie
Korzystając ze wzoru na sumę ciągu geometrycznego
podstawiając za
otrzymujemy wzór:
a po uproszczeniach
Wartość przyszła renty należnej
Różnica pomiędzy rentą zwykłą i należną polega na tym, że wszystkie raty przypadają o jeden okres wcześniej. W związku z tym, Wartość przyszłą należy liczyć ze wzoru:
Korzystając ze wzoru na sumę ciągu geometrycznego uzyskujemy:
Po uproszczeniach wzór można zapisać w postaci:
Wartość obecna renty zwykłej
Zgodnie z zasadami obliczania wartości obecnej przepływów pieniężnych:
Jest to suma ciągu geometrycznego o ilorazie
i wyrazie pierwszym
Zgodnie ze wzorem na sumę ciągu geometrycznego można zapisać:
Po uproszczeniach otrzymujemy wzór:
Wartość bieżąca renty należnej
Wzór na wartość bieżącą renty należnej można uzyskać w wyniku podobnych przekształceń jak w przypadku renty zwykłej
Jest to suma ciągu geometrycznego o ilorazie
i wyrazie pierwszym
Zgodnie ze wzorem na sumę ciągu geometrycznego można zapisać:
Po uproszczeniach otrzymujemy wzór:
Warto dodać , że przed podstawieniem do wzoru stopę procentową należy sprowadzić do okresu bazowego.
Przykład 1.
W nagrodę za dobre wyniki w nauce jeden ze sponsorów uczelni ufundował roczne stypendium płatne na koniec każdego miesiąca w wysokości 600 zł. Oblicz bieżącą i przyszłą wartość tego stypendium, jeżeli roczna stopa procentowa wynosi 6% a odsetki naliczane są co miesiąc.
Dane A=600 zł r roczna =6% n=1 rok = 12 miesięcy.
Obliczamy wartość przyszłą renty zwykłej:
Obliczamy wartość obecną renty zwykłej:
Przykład 2.
Jaką kwotę należy wpłacać na początek każdego kwartału do funduszu inwestycyjnego aby po upływie 8 lat zgromadzić kwotę 20000 zł ? Stopa zwrotu tego funduszu jest stała i wynosi 8% rocznie, a od każdej wpłaty fundusz pobiera opłatę 3%.jak zmieni się wielkość raty, jeżeli byłaby ona płatna na koniec każdego kwartału.
Dane:
Liczba rat w rencie czasowej prostej
Dla renty czasowej zwykłej
Ze wzoru
należy wyliczyć n
dalej
dalej
stąd
ostatecznie:
Dla renty czasowej należnej analogicznie ze wzoru
należy
wyliczyć n
dalej
dalej
logarytmujemy obustronnie
ostatecznie
Renta dożywotnia prosta
Wartość przyszła renty dożywotniej prostej dąży do nieskończoności, możliwe jest natomiast ustalenie wartości obecnej takiej renty (PVP) Należy w tym celu wyznaczyć granicę przy n dążącym do nieskończoności.
Renta dożywotnia należna
Kredyty
Zaciągnięcie kredytu wiąże się z koniecznością terminowej, najczęściej comiesięcznej spłaty rat kapitałowych wraz z odsetkami. Najczęściej banki pobierają też prowizję za udzielenie kredytu. Poza tym, zwłaszcza przy większych kwotach banki żądają ubezpieczenia kredytu. Jest to zazwyczaj stała kwota wyznaczona jako procent wartości kredytu zwiększająca ratę kredytu.
Plan spłaty kredytu
Raty kredytowe składają się zwykle z dwóch części raty kapitałowej i raty odsetkowej. Rata kapitałowa to część raty którą spłacamy kredyt czyli zmniejsza nasz dług w banku. Rata odsetkowa zawiera naliczone za dany miesiąc odsetki. Banki stosują dwa typy rat kredytowych : raty malejące i raty równe.
Raty malejące
Kredyt spłacany ratami malejącymi oznacza, że raty maleją z miesiąca na miesiąc. Wynika to ze stałej raty kapitałowej i malejącej raty odsetkowej (odsetki naliczane są od malejącego kapitału)
W tym wypadku łatwo jest wyznaczyć ratę kapitałową.
Przykład. Mamy kredyt 12000 zł z oprocentowaniem rocznym 12,99%. Sporządzić plan spłaty kredytu.
Raty równe
Raty kredytowe są jednakowe w każdym okresie spłaty (najczęściej miesiącu). Ponieważ raty odsetkowe maleją więc raty kapitałowe rosną.
Aby wyznaczyć ratę kredytową w przypadku kredytu spłacanego w równych ratach należy skorzystać ze wzoru na wartość bieżącą renty zwykłej.
Przykład2
Wyznaczyć miesięczną ratę kredytową oraz sporządź plan sp-łaty kredytu na kwotę 5000 zł, zakładając, okres spłaty w równych ratach przez 8 miesięcy, gdy oprocentowanie w skali roku wynosi 14,5%.
r=14,5% n=8
Ratę kredytu wyznaczamy z równania:
po obliczeniach otrzymujemy A=659,46 zł
Obliczanie planu spłaty