Nakrywanie na śniadanie (zabawa dla dzieci najmłodszych):
Zabawa rozwijająca zdolności obserwacji zachowań, kojarzenia funkcji przedmiotów
Zabawę zaczynamy od rozmowy z dzieckiem na temat tego, co jemy na śniadanie, jakich do śniadania używamy naczyń. Do przeprowadzenia zabawy będziemy potrzebować komplet naczyń stołowych dla lalek. W zależności od wielkości naszej rodziny przygotowujemy trzy, cztery, pięć kompletów naczyń zawierających: talerzyk, kubek, łyżeczkę, serwetkę.
Nakrycia ustawiamy na bocznym stoliku, a przy stole na krzesłach dziecko usadza kolejno lalki grające rolę członków rodziny. Nasze zadanie to ustawienie przed nimi pojedynczych naczyń z kompletów śniadaniowych np. przy pierwszej talerzyk, przy drugiej filiżankę ...itp. Prosimy dziecko o to, by posłuchało, o co każda lalka prosi, sami przysuwając ucho do jednej z nich, tak jakbyśmy słuchali. Teraz głośno mówimy, o co prosiły lale i uzupełniamy po kolei braki w nakryciach. Teraz już czas przystąpić do śniadania - nasza pociecha ma za zadanie najpierw skompletować nakrycia dla każdej lalki, potem nakarmić lale. Na koniec bawimy się jeszcze w mycie naczyń i ich układanie w kredensie.
Źródło: Z. Bogdanowicz, Zabawy dydaktyczne dla przedszkoli, Warszawa, 1990
___________________________________________________________________
Duży - Mały (dla dzieci najmłodszych):
Zabawa rozwijająca umiejętność rozróżniania wielkości i pojemności przedmiotów
Do zabawy potrzebujemy dwie foremki do piasku - jedną dużą i jedną małą, dwie zabawki (lalki lub misie) tej samej wysokości, ziarna grochu i dwie piłki lub papierowe kule - dużą i małą. Dziecko siada przy stoliku i ogląda foremki. Zwracamy uwagę malucha na fakt, że są one innej wielkości. Podajemy dziecku lalki i prosimy o sprawdzenie, czy one są równe. Odwracamy foremki do góry dnami i prosimy o ustawienie na nich zabawek. Która z nich stoi wyżej? Dlaczego? Chyba dlatego, że foremki nie były tej samej wielkości - jedna duża, a druga mała. Kolejne zadanie dla malucha to napełnienie foremek ziarnkami grochu. Gdy już nasypaliśmy ich po brzegi, ziarenka z foremek wędrują na papier. Młody odkrywca musi wskazać foremkę, w której było więcej ziaren. W końcu przechodzimy do kul lub piłek. Teraz zadaniem małego odkrywcy jest zdecydować, która kulka lub piłka schowa się pod którą foremką.
Źródło: Z. Bogdanowicz, Zabawy dydaktyczne dla przedszkoli, Warszawa, 1990
___________________________________________________________________
Co Mikołaj ma w worku (zabawa dla dzieci starszych):
Zabawa rozwijająca znajomość kształtów, nazewnictwa oraz zwiększająca zdolności manualne dziecka
Coraz bliżej Święta Bożego Narodzenia. Przygotowując się do nich mamy wspaniałą okazję włączyć do przedświątecznych przygotowań nasze pociechy. Do pierwszej zabawy będziemy potrzebować worek oraz kilka ozdób kojarzących się ze Świętami Bożego Narodzenia (bombki, łańcuch, gwiazdki, orzechy). Zanim zaprosimy pociechę do zabawy, wszystkie świąteczne rekwizyty wkładamy do worka. Teraz zawiązujemy oczy zgadującemu, a następnie prosimy dziecko o wylosowanie pierwszego przedmiotu i odpowiedź na pytanie: co zostało wylosowane. Warto poprosić, aby nasza pociecha, zanim jeszcze zobaczy na własne oczy, co wylosowała, opowiedziała nam co trzyma w rączkach, używając jak największej ilości przymiotników: czy jest to przedmiot mały, czy duży, delikatny, czy masywny, gładki czy chropowaty oraz do czego jest on używany w czasie Świąt Bożonarodzeniowych.
___________________________________________________________________
Choinkowe serduszka
Jeśli dzieci wykonywały już np. w szkole tradycyjne ozdoby takie jak gwiazdki lub łańcuchy z krepiny proponujemy przygotowanie choinkowych serduszek. Do ich przygotowania potrzebujemy: komplet kolorowego papieru wycinankowego, nożyczki, klej i cienką tasiemkę. Najpierw składamy kolorowe kartki na pół; w części przy zgięciu rysujemy połówkę serca tak, aby po wycięciu i rozłożeniu kartki otrzymać serce o dwóch symetrycznych połówkach. Odrysowujemy serce na kolejnej kolorowej kartce i wycinamy obrys. Następna czynność to przygotowanie uszka - aby mogło ono powstać odcinamy kawałek tasiemki o długości około 20 cm, a następnie przyklejamy jego oba końce razem w środku górnej krawędzi jednego serduszka. Czas skleić dwa serduszka (jedno z uszkiem i jedno bez niego), po to aby obie jego strony ozdoby były kolorowe. Gdy już serca po sklejeniu wyschną można na każdym z nich napisać dobry uczynek, jaki w okresie świątecznym zechcą spełnić najmłodsi. Pięknie na serduszkach będzie wyglądać obietnica pomocy mamie w porządkach, zobowiązanie złożenia życzeń świątecznych pani nauczycielce, wsparcie babci w przygotowaniu świątecznych pierników. Takie serduszka najpiękniej ozdobią każdą choinkę.
___________________________________________________________________
Świąteczne zgadywanki
Propozycja kilku zagadek dla dzieci, sprawdzających ich wiadomości na temat Świąt Bożego Narodzenia
- Czy pamiętasz: kilka tytułów kolęd? ("W żłobie leży", "Lulajże Jezuniu", "Wśród nocnej ciszy" itp.)
- Jak nazywa się okres poprzedzający Boże Narodzenie? (Adwent)
- Czym dzielimy się podczas kolacji wigilijnej? (opłatkiem)
- dla kogo zostawia się puste nakrycie przy wigilijnym stole? (dla osoby samotnej, niespodziewanego przybysza - to symbol, że każdy gość jest mile widziany przy wigilijnym stole)
- Jakie imiona nosili Trzej Królowie odwiedzający narodzonego Jezusa? (Kacper, Melchior i Baltazar)
___________________________________________________________________
Co pani kucharka wkłada do garnka
Zabawa rozwijająca znajomość kształtów, nazewnictwa oraz zwiększająca zdolności manualne dziecka
W pierwszej zabawie wykorzystamy kilka charakterystycznych kształtów warzyw, najczęściej używanych w kuchni. Najpierw wyczyszczone warzywa układamy przez dzieckiem, pytamy o ich nazwy, a następnie zamykamy oczy i wybieramy losowo jedno warzywo. Dotykając warzywo zgadujemy, co wylosowaliśmy, np. "To warzywo jest długie z jednej strony cieńsze, a z drugiej grubsze, to mysi być marchewka". Teraz kolej na młodszego uczestnika zabawy. Zawiązujemy mu oczy i wsłuchujemy się w jego odpowiedzi, prosząc o informacje, jak zgaduje że trzyma w ręku np. pomidorka, a nie ziemniaka.
Druga część zabawy wymagać będzie pokrojenia posiadanych warzyw na dwie, trzy proste bryły, które następnie nasze dziecko będzie musiało do siebie dopasować. Żeby zabawa wymagała większej koncentracji od naszej pociechy układamy na stole kawałki warzyw w przypadkowej kolejności. Pierwszym zadaniem będzie wybranie cząstek tego samego warzywa. Gdy już wszystkie cząstki tych samych warzyw są odnalezione, zwracamy się z prośbą do dziecka o dopasowanie do siebie cząstek w taki sposób, aby tworzyły całe warzywo. To będą nasze domowe puzzle witaminowe.
Źródło: I. Dudzińska, T. Fiutowska, W co i jak się bawić, Warszawa, 1998
___________________________________________________________________
Pasujemy do siebie
Zabawa rozwijająca zdolność logicznego dopasowywania przedmiotów oraz określania ich funkcji
Do zabawy potrzebować będziemy kilku dopasowywanych funkcjonalnie przedmiotów, takich jak kredka i papier, gwóźdź i młotek, papier i nożyczki, łyżka i talerz. Wszystkie je wkładamy do jednego koszyka, mieszając "komplety". Następnie wprowadzamy dziecko prosząc o podanie kilku pasujących do siebie przykładów i podając mu obrazowy przykład np. młotka i gwoździa. Teraz kolej na naszą pociechę! Prosimy dziecko o wyjęcie wszystkich przedmiotów na stół, a następnie dopasowanie "braci", pracujących razem przy różnych czynnościach. Po zakończeniu dopasowywania prosimy o uzasadnienie, dlaczego pary przedmiotów połączone zostały właśnie tak, a nie inaczej.
Źródło: Z. Bogdanowicz, Zabawy dydaktyczne dla przedszkoli, Warszawa, 1990
Czarodziejski worek - zabawa rozwijająca zmysł dotyku.
Dzieci siedzą w półkolu. Nauczycielka informuje dzieci, że w tym worku ma różne przedmioty. Prosi jedno z dzieci aby włożyło rękę do worka i chwyciło jeden z przedmiotów nie wyciągając go. Dziecko próbuje za pomocą dotyku odgadnąć, co to za rzecz. Odgadnięte przedmioty odkładamy na bok.
__________________________________________________________________
Co się zmieniło - zabawa rozwijająca spostrzegawczość.
Nauczycielka układa przedmioty na kocyku lub na stole. Prosi dzieci aby dobrze przyjrzały się przedmiotom, a następnie odwróciły się. Teraz nauczyciel zabiera jeden z przedmiotów i chowa go. Na umówiony znak dzieci odwracają się i odgadują, którego przedmiotu brakuje. Zabawę powtarzamy kilkakrotnie. Utrudnieniem będzie, jeśli nauczyciel zmieni położenie dwóch przedmiotów.
__________________________________________________________________
O czym mówię
Zagadki słowne dotyczące przedmiotów leżących przed dziećmi.
__________________________________________________________________
Dopasuj przedmiot do obrazka
Nauczyciel prosi dziecko o wybór jednego z przedmiotów, a następnie dopasowanie do obrazka z historyjki o Kopciuszku, wcześniej przedstawionej dzieciom.
__________________________________________________________________
O kim myślę - zabawa z wykorzystaniem rysunków postaci z bajki.
Nauczyciel wypowiada charakterystyczne cechy postaci, np. ma piękną twarz, nosi koronę, trzyma bat w ręku, ma długie wąsy, ma brzydką minę, ma długą, siwą brodę, ma zaczarowaną różdżkę (dla dzieci starszych mniej widoczne szczegóły).
__________________________________________________________________
Niteczka przyjaźni
Dzieci biorące udział w grze połączone są w pary. Tancerzy tworzących pary zawiązuje się kawałkiem wełny na wysokości boków tak, aby nie mogli oddalić się od siebie dalej niż na metr. Na głowie każdego z nich ustawia się odwrócony papierowy kubek. Prowadzący daje sygnał, rozbrzmiewa muzyka i tancerze rozpoczynają tańce, starając się nie zrzucić kubka, który mają na głowie i nie przerwać wątłego sznurka, który ich łączy. Jeśli jakiś kubek spadnie niesprawny tancerz przerywa taniec, podnosi kubek, ustawia go na głowie i ponownie może tańczyć. Jeśli wełniana nić się przerwie, tancerzy eliminuje się z gry; zupełny brak zgrania wyklucza ich z turnieju par tanecznych.
Wygrywa para, której uda się, pomimo kubków i wełnianych nici (albo właśnie dzięki nim) stworzyć harmonijny taniec.
__________________________________________________________________
Łańcuszek
Cel: rozwój mowy.
Siedząc w kręgu jeden z uczestników mówi np. „samochód”. Drugi kontynuuje i mówi: „Samochód przypomina mi wycieczkę”. Na to kolejny: „Wycieczka przypomina mi kąpielisko”, itd.
__________________________________________________________________
Moja książeczka (dla dzieci 3 - 4 - letnich, lub o specjalnych potrzebach edukacyjnych)
Środki dydaktyczne:
Obrazki o wybranej tematyce, kartki papieru lub blok rysunkowy, klej, paski papieru o jednakowych wymiarach.
Cele dydaktyczne:
Rozwijanie twórczego myślenia, spostrzegawczości oraz koordynacji wzrokowo - ruchowej. Bogacenie słownictwa czynnego dziecka.
Cel wychowawczy:
Motywowanie do wykonywania zadań poprzez rozbudzanie ciekawości i zainteresowanie nową formą pracy.
Przygotowanie i przebieg zabawy:
Podczas poznawania wraz z dzieckiem określonej tematyki, zbieramy obrazki np.: ze zwierzętami, o zabawkach, czy innej tematyce, którą dziecko się interesuje. Obrazki wklejamy np.: do zeszytu bez linii, bloku rysunkowego, lub na osobne kartki, które potem łączymy. Stosujemy zasadę jeden obrazek na jednej stronie. Powstaje nasza książeczka z obrazkami. By utrudnić dziecku rozpoznanie obrazka, rozbudzić jego ciekawość, przygotowujemy paski papieru o jednakowych wymiarach i przyklejamy do grzbietu stron z obrazkiem. Dziecko stopniowo odsłania obrazek przez odkrycie jednego lub więcej pasków i nazywa ilustrację.
__________________________________________________________
Kolorowe wieże (dla dzieci 3 - letnich lub ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi)
Liczba uczestników: czworo dzieci
Środki dydaktyczne:
Woreczki z materiału ściągane sznurkiem, karty, klocki - wszystkie te przedmioty przygotowujemy w kolorach: żółty, zielony, czerwony i niebieski.
Cele dydaktyczne:
Kształtowanie umiejętności rozpoznawania i nazywania kolorów: żółtego, zielonego, czerwonego i niebieskiego. Doskonalenie sprawności manualnej, próby klasyfikacji wg.: dwóch cech (kształt i kolor).
Cele wychowawcze:
Budowanie pozytywnego obrazu samego siebie, kształtowanie umiejętności współpracy podczas budowania z klocków.
Przebieg zabawy:
Dzieci siedzą przy stoliku, na którym są rozłożone karty w czterech kolorach. Uczestnicy losują po jednej karcie, nazywając wybrany kolor. Następnie nauczycielka prosi dzieci o wybranie klocków w wylosowanym kolorze. Dzieci poraz kolejny nazywają kolor i budują z tych klocków wieżę. Każde dziecko podczas budowania jest obdarzane uwagą a na koniec chwalone za budowlę. Nauczycielka prosi o posprzątanie klocków przez włożenie ich do worka z materiału w odpowiednim kolorze i zamknięcie worka przez ściągnięcie sznurka.
___________________________________________________________________
Pudełko z przegródkami (dla dzieci 3 - 4 letnich lub ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi)
Cele dydaktyczne:
Ocenienie „na oko” wielkości, próby klasyfikacji, umiejętność tworzenia zabawkowych serii.
Cel wychowawczy:
Kształtowanie umiejętności oczekiwania na swoją kolej podczas oceniania sposobu wykonania zadania dziecka przez nauczyciela.
Środki dydaktyczne:
Pudełko tekturowe w którym wykonujemy przegródki. Wielkość przegródek powinna być dostosowana do wymiarów przedmiotów, które dziecko będzie do nich wkładać. Klocki, kręgle, piłeczki, małe piłeczki, itp. w takich ilościach, ile jest przegródek w danym rzędzie pudełka.
Przebieg zabawy:
Dzieci wkładają zabawki rzędami, tworząc zabawkowe serie. Dziecko ma za zadanie ocenić „na oko” wielkość przedmiotów i dopasować zabawki we właściwe miejsce.
Uwagi:
W zabawie może uczestniczyć 2 - 5 dzieci. Dla każdego z nich przygotowujemy osobny zestaw.
Gry i zabawy dydaktyczne sprzyjające kształtowaniu klasyfikacji.
Gra "Dobieranka"
W grze bierze udział 12 dzieci. Na stoliku są rozłożone obrazki
przedstawiające różne przedmioty: zwierzęta, ludzi, środki lokomocji...
Polecenie: Trzeba uporządkować te obrazki. Należy poukładać razem
to, co do siebie "pasuje". Każde dziecko wybierze takie obrazki, które pasują do siebie.
Treści merytoryczne tkwiące w grze.
Mamy tu do czynienia z grupowaniem przedmiotów w kolekcje według spontanicznie wybranej przez dziecko cechy. Dzieci dobierają w pary oraz w grupy te przedmioty, które mają ze sobą pewne cechy wspólne.
Cele dydaktyczne.
1) Ćwiczenia w porządkowaniu przedmiotów.
2) Wyrabianie umiejętności łączenia w logiczną całość.
3) Intuicyjne ćwiczenia w ustalaniu (i wyborze) cechy, według której dokonuje się typizacji.
___________________________________________________________________
Zabawa "Tworzymy kolekcje"
Pomoce: obrazki przedstawiające zwierzęta, ubrania, urządzenia przydatne w domu, rośliny warzywa owoce. Obręcze, napisy. W zabawie bierze udział 10 dzieci. Na dywanie leżą rozrzucone obrazki.
Polecenie:
Musimy zrobić tu porządek. Dookoła dywanu są rozłożone obręcze, na którym wspólnie przyporządkujemy napisy. Rozrzucone obrazki trzeba tak ułożyć aby odpowiadały przyporządkowanym napisom. Dzieci gromadzą doświadczenia z zakresu grupowania przedmiotów ze względu na ich przeznaczenie, miejsce występowania w czasie.
Cele dydaktyczne w zabawie:
1/ Umiejętności tworzenia kolekcji.
2/ Utrwalenie pojęcia "para"
3/ Doskonalenie umiejętności posługiwanie się liczebnikami głównymi.
___________________________________________________________________
Zabawa "Segregowanie guzików"
Do gry są potrzebne różnorodne guziki w czterech kolorach, kartoniki określające cechy guzików, pudełka, tyle w ilu kolorach są guziki.
Przebieg gry:
Nauczyciel zasiada naprzeciwko dzieci. Wysypuje guziki i rozkłada pudełka. Zwraca się do dzieci:
1) Pogrupuj guziki według koloru, do każdego pudelka inny kolor. Żeby nam się nie pomyliło oznaczamy każde pudełko kolorowymi kartonikami.
2) Poszeregujemy guziki inaczej, teraz nie jest ważny kolor, ważna będzie liczba dziurek.
3) Teraz podzielimy według wielkości, nie ważny będzie kolor ani liczba dziurek. Najważniejsza jest teraz wielkość.
Gra zawiera różne treści merytoryczne a także matematyczne, które można za jej pomocą ćwiczyć. Efektem tej zabawy są doświadczenia logiczne w zakresie segregowania z uwzględnieniem określonych cech.
Konkretnie chodzi tutaj o kolor, wielkość, oraz ilość dziurek (przeliczanie). Nie bez znaczenia jest tutaj zmiana cechy (podstawy klasyfikacji) oraz związanie z tym przechodzenie od jednej do drugiej klasyfikacji tego samego zbioru.
Cele dydaktyczne zawarte w grze:
1) Umiejętności segregowania według podanych cech.
2) Wybranie umiejętności wykorzystywania symboli.
3) Próby tworzenia zbiorów (umiejętności wyciągania logicznych wniosków).
4) Zdolność do zmiany kryterium klasyfikacji.
Zabawa dydaktyczna “Co jest w tym kolorze?'' - grupa dzieci sześcioletnich.
Cel: Przypomnienie barw niektórych przedmiotów. Kształcenie wyobraźni.
Pomoce: 30 kartoników w kolorach: czerwonym, zielonym, niebieskim, żółtym, pomarańczowym, brązowym, fioletowym, czarnym, białym. Po 3 sztuki każdego koloru.
Liczba uczestników i miejsce zabawy i czas: Cała grupa. Przebieg na otwartym terenie lub na sali. Około 20 minut.
Wprowadzenie: Nauczycielka prosi, by dzieci wymieniały wszystkie znane kolory, a następnie pokazuje dwa np. żółty i zielony i pyta: “Czy znacie coś, co jest zawsze koloru żółtego czy zielonego?
Przebieg: Dzieci siedzą kołem w ogrodzie lub na sali. Z wyjątkiem jednego pozostałe otrzymują po jednym kartoniku. Wskazane przez nauczycielkę dziecko, które nie posiada kartonika rozpoczyna zabawę. Wstaje ono ze swego miejsca, podchodzi do dowolnie wybranej osoby, kłania się, wskazuje kartonik i pyta: “ Powiedz, co jest w tym kolorze, który trzymasz w ręku?”. Zapytany odpowiada np. mak polny. Jeśli trafnie odpowie oddaje swój kartonik pytającemu, staje na środku koła i również wybiera osobę, do której zwróci się ze zbliżonym w treści pytaniem. Jeżeli zapytany nie umie znaleźć odpowiedzi, wówczas może go wyręczyć inne dziecko z koła, które ma kartonik tego samego koloru, ale wówczas prawo pytania przechodzi na niego.
Prawidła: Dzieci stawiają pytania zgodnie z przyjętą formą. Prawidłowa odpowiedź uprawnia do stawiania pytania. Nie wolno powtarzać nazw przedmiotów, które były już wymieniane.
___________________________________________________________________
„Zgaduj zgadula”- gra ta ma na celu sprawdzenie i utrwalenie wiadomości dzieci o otoczeniu , oraz przypomnienie niektórych prawideł zachowania się.(6 lat)
POMOCE. a)Plansza-karton o wymiarach 25x25 cm, na nim zbiegające się na środku kwadratu 4-6 dróg -każda składająca się z 6 kółek w innym kolorze. Wymiar kółek ok. 1,5 cm. U zbiegu dróżek żółte , dwu - krotnie większe kółko, b)4-5 pionków, dowolnego kształtu. c) Kartka z wynotowaną serią pytań. d) Bączek.
LICZBA UCZESTNIKÓW I MIEJSCE ZABAWY. 4-6 dzieci . Przebieg gry miejsce przy stoliku na sali lub na otwartym terenie.
PRZEBIEG GRY. Dzieci otrzymują po jednym pionku. Ustawiają każdy przed jedną z obranych dróg. Wychowawczyni nakręca bączek na środku stolika. Gdy się przewróci , to dziecko ku któremu zwrócił się jego zaostrzony koniec rozpoczyna grę odpowiadając na pierwsze postawione pytanie. Następne pytania stawia się kolejno każdemu z dzieci po jednym. Jeżeli ktoś nie umie znaleźć odpowiedzi , lub daje odpowiedź niewłaściwą wówczas jego pionek pozostaje na uprzednio zajmowanym miejscu a to samo pytanie może być postawione jednemu z następnych uczestników gry. Kto dał najwięcej trafnych odpowiedzi ten najszybciej wygrywa.
PRZYKŁADY PYTAŃ :
1) Jaki kolor światła pozwala na przejście przez jezdnię ?
2) Co zrobisz z papierkiem od cukierka , gdy jesteś na ulicy ?
3) Usiadłeś w autobusie. Wchodzi staruszka. Co zrobisz ?
4) Płaszczyk zimowy się zabrudził. Gdzie go mama zaniesie ?
5) Ściany w mieszkaniu są brudne , kto je odnowi ?
6) Wymień dwie marki samochodów.
7) Wymień dwa różne pojazdy do przewożenia ludzi w dużym mieście.
8) Jakiego koloru jest kwiat maku polnego ?
9) Co lubi jeść królik ?
10) Jak nazywa się ktoś kto prowadzi pociąg ?
11) Jak się nazywa ktoś kto kieruje okrętem ?
12) Nazwij zwierzę, które żyje tylko w wodzie
___________________________________________________________________
Wyścig chorągiewek - gra polegająca na szybkim spostrzeganiu jednakowych barw. Pozwala poznać , bądź zapamiętać wcześniej poznane kolory. Wdrażanie do zespołowego podejmowania zadania. ( 6 lat )
POMOCE. a) Kartoniki o wymiarach 6x4 cm w czterech barwach ( niebieskie , żółte , zielone i czerwone ). Każdy kolor w ilości równającej się około ¼ liczby dzieci w grupie. b) Cztery chorągiewki w tych samych kolorach.
LICZBA UCZESTNIKÓW I MIEJSCE ZABAWY. Cała grupa. Przebieg zabawy na sali , lub na otwartym terenie na trawniku.
PRZEBIEG GRY. Czworo dzieci otrzymuje po jednej chorągiewce odmiennego koloru. Pozostałym rozdaje się potasowane barwne kartoniki. Dzieci z kartonikami w ręku siadają w odstępach tworząc półkole. Dzieci z chorągiewkami zajmują miejsca naprzeciw półkola. Na dany przez wychowawczynię znak dwoje dzieci z chorągiewkami ( np. zieloną i czerwoną ) wstaje. Jedno z nich kieruje się ku prawej zewnętrznej stronie półkola , drugie ku lewej. Każde z nich wręcza chorągiewkę temu dziecku , które trzyma w ręku tej samej barwy kartonik a następnie wraca na swoje miejsce. Po otrzymaniu chorągiewki dane dziecko powinno się natychmiast podnieść i przekazać ją najbliższemu sąsiadowi , który posiada również tej samej barwy kartonik , samo wraca na poprzednie miejsce. Odbiorca kierując się tym samym założeniem zanosi chorągiewkę do następnego uczestnika. Wygrywa ta gromadka dzieci która mając tego samego koloru potrafi pierwsza doprowadzić „swoją” chorągiewkę do punktu wyjściowego , to znaczy do rąk dziecka które ją otrzymało z rąk wychowawczyni na początku gry.
PRAWIDŁA. Koło należy obiegać tylko od strony zewnętrznej. Wygrana zależy od sprawności wszystkich uczestników , którzy mają kartoniki w kolorze dwóch krążących chorągiewek. Wygrywa zespół - nie pojedyncze dziecko.
___________________________________________________________________
Ciepło - zimno - zabawa , która pozwala odróżnić czy ktoś jest bliżej czy dalej od przedmiotu.
POMOCE. Przedmiot do chowania niezbyt dużych rozmiarów , np. samochodzik , miś , łódeczka.
LICZBA UCZESTNIKÓW I MIEJSCE ZABAWY. Cała grupa lub mniejsza gromadka. Przebieg zabawy na sali lub na otwartym terenie.
WPROWADZENIE WSTĘPNE. Wychowawczyni wyjaśnia że przedmiot będzie schowany i że dzieci będą mówiły czy ktoś kto wędruje , szukając go po sali , jest od niego blisko czy daleko. Jeżeli jest daleko powiedzą zimno , gdy się przybliży powiedzą ciepło , a gdy będzie bardzo blisko powiedzą gorąco.
PRZEBIEG ZABAWY. Jedno z dzieci opuszcza salę. Pozostałe wybierają kryjówkę. Po wezwaniu szukającego , dzieci kierują od początku do końca jego krokami. Jeśli w zabawie bierze udział liczniejsza gromadka, wychowawczyni wyznacza kolejno po kilkoro dzieci do pełnienia kierowniczej funkcji.
___________________________________________________________________
Wyjaśnianie definicji
W grze biorą udział trzy osoby , które otrzymują taki sam zestaw haseł , ich zadaniem jest wymyślenie jak najśmieszniejszej definicji.
PRZYKŁADOWE HASŁA :
· BAMBOCJADA -
· MARSPIKIEL -
· PATATAJNIK -
· PUCYNEK -
· SARGASSO -
___________________________________________________________________
Podróż dookoła świata
Realizacja zabawy:
Dzieci siedzą w kole, na dywanie.
W czterech stronach sali stoją sztalugi z zakrytymi ilustracjami.
Nauczycielka rozpoczyna zajęcie witając dzieci i zapraszając wszystkich do podróży dookoła świata.
Po ustawieniu się dzieci „w pociąg”, nauczycielka wyrusza w podróż wraz z nimi mówiąc fragment wiersza J. Tuwima pt. „Lokomotywa
„ Stoi na stacji stacji lokomotywa,
Ciężka, ogromna i pot z niej spływa -
Tłusta oliwa.
Stoi i sapie, dyszy i dmucha,
Żar z rozgrzanego jej brzucha bucha:
Buch, jak gorąco!
Uch, jak gorąco!
Puff, jak gorąco!
Uff, jak gorąco!
Już ledwo sapie, już ledwo zipie,
A jeszcze palacz węgiel w nią sypie”.....
Pociąg - rusza, objeżdża salę dookoła i zatrzymuje się przy pierwszej sztaludze - ilustracja przedstawia Murzynka.
Nauczycielka przedstawia postać z ilustracji; czyta wiersz J. Tuwima pt. „Bambo”
Murzynek Bambo w Afryce mieszka,
Czarną ma skórę ten nasz koleżka.
Uczy się pilnie przez całe ranki
Ze swej murzyńskiej pierwszej czytanki.
A gdy do domu ze szkoły wraca,
Psoci, figluje - to jego praca.
Aż mama krzyczy: „Bambo łobuzie!”,
A Bambo czarną nadyma buzię.
Mama powiada: „Napij się mleka”,
A on na drzewo mamie ucieka.
Mama powiada: „Chodź do kąpieli”,
A on się boi, że się wybieli.
Lecz mama kocha swojego synka,
Bo dobry chłopiec z tego Murzynka.
Szkoda, że Bambo czarny wesoły,
Nie chodzi razem z nami do szkoły.
Po wysłuchaniu wiersza, dzieci starają się odpowiedzieć na zadane pytania np.
- Czy wiecie, gdzie mieszka Murzynek?
- Dlaczego Murzynek ma czarną skórę?
Nauczycielka zaprasza dzieci do zabawy ruchowo - naśladowczej
pt. „Murzynek malutki”
I. „Murzynek malutki oczka ma błyszczące,
kręcą mu się włoski do góry sterczące,
buzia cała czarna jak ta czekolada,
mały nasz murzynek po murzyńsku gada.
Ref. Fili mili ha, ha, ha
Fili, mili, ha,
Fili, mili, ha, ha, ha
Fili, mili, ha.
Dzieci wyruszają w dalszą podróż, przy piosence pt. „Jedzie pociąg”.
Dojeżdżają do następnej sztalugi, na której zawieszona jest ilustracja Eskimosa, pingwina, foki i polarnego niedźwiedzia.
Nauczycielka recytuje wiersz J. Andrychowskiej - Biegacz pt. „Eskimos jedzie”
„Hej, saneczki ciągną pieski
Eskimos pogania
Z zimna w oczach stają łezki,
Ciepło od biegania.
Oj, pingwinie na bok zmykaj
Bo Eskimos jedzie
Do niedźwiedzia polarnego
Po solone śledzie.
A ty zorzo świeć wesoło
Gdy Eskimos jedzie
Z foką, która bardzo lubi
Posolone śledzie.
Po wysłuchaniu utworu dzieci odpowiadają na pytania:
- Czy wiecie, jakie zwierzęta stoją koło naszego Eskimosa?
- Czy w Polsce też mieszkają takie zwierzęta?
- W jakich miejscach, w naszym kraju możemy spotkać te zwierzęta?
Dzieci ustawiają się i „pociąg” rusza dalej;
Zatrzymuje się przed kolejną sztalugą, gdzie znajduje się paczka i zaadresowany list do dzieci z grupy średniej.
Nauczycielka czyta list:
Kochane dzieci!
Nazywam się Ling, mam 6 lat i mieszkam w Chinach.
Bardzo chciałabym przyjechać do Polski, ale właśnie skończyły się
wakacje i czas wracać do przedszkola. Dlatego nie mogę być z Wami.
Nie martwcie się, przesyłam Wam paczkę z niespodzianką!
Miłej zabawy.
Pozdrowienia
Ling
Wspólnie rozpakowują prezent od Ling i wyjmują z paczki tekturowe chińskie czapki.
Wybrane dziecko odsłania ilustrację, na której namalowana jest Chinka i dzieci odpowiadają na zadane pytania:
- Czy wiecie, w jakim kraju jesteśmy?
- Co jedzą Chińczycy?.
Nauczycielka zaprasza do wspólnej zabawy w „Chinkę”
Chinka tu, Chinka tam,
Chinka skacze tu i tam.
Jak to miło i wesoło,
Kiedy Chinka skacze w koło.
Jak to miło i wesoło,
Kiedy Chinka skacze w koło.
„Dziecięcy pociąg” rusza dalej i zatrzymuje się dopiero przy ostatniej sztaludze, na której naklejone są widokówki Chorzowa.
Dzieci odpowiadają na pytania dotyczące miejsca zamieszkania, ciekawych miejsc w naszym mieście i przedszkola, do którego chodzą.
Nauczycielka podsumowuje podróż słowami:
„Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej”.
Dzieci siadają do stolików i obklejają kolorową bibułą chińskie czapki - prezent Ling.
Demonstracja gotowych prac i ponowna zabawa w „Chinkę” (w wykonanych czapkach).
Po skończonej zabawie dzieci siadają na dywan i wspólnie z nauczycielką wspominają podróż
___________________________________________________________________
„Powiedz, jak masz na imię”
„Co do czego pasuje?”
„Kto wypowiada Twoje imię?” - zagadki słuchowe.
„Co znajduje się w worku?”
„Kolorowe znaczki”
„Listonosz” - rozpoznawanie kolorów.
„Gdzie jest miś? - zabawa matematyczna (pojęcia na - pod, wysoko - nisko, za - przed, obok).
„Witaj Kasiu” - zabawa integracyjna (M. Bogdanowicz, płyta, cz. I).
„Porządkujemy kolory” - zabawa matematyczna według Z. Bogdanowicz (kojarzenie nazwy barwy z kolorem kartonika).
„To jest proste” - zabawa doskonaląca spostrzegawczość wzrokową; porównywanie dwóch takich samych zabawek różniących się od siebie dwiema, trzema cechami.
„Zgadnij o kim mówię?” - doskonalenie spostrzegawczości wzrokowej.
„Całe ciało tańczy” - kształtowanie świadomości własnego ciała.
„Tu laleczki, a tam miśki” - segregowanie zabawek.
„Gdzie dzwoni?” - zabawa z wykorzystaniem instrumentów (bębenek, dzwonki, flet) - nabywanie orientacji w kierunku, z którego dochodzi dźwięk.
„Duża i mała zabawka” - zabawa matematyczna według Z. Bogdanowicz.
„Warzywa do garnka” - zabawa matematyczna według Z. Bogdanowicz.
Zabawy dla trzylatków
a) polegające na rozróżnianiu cech przedmiotów: barwy, kształtu, wielkości
Wkładamy chorągiewki:
Cel dydaktyczny. Utrwalanie znajomości kolorów niebieskiego, czerwonego, żółtego, zielonego.
Rozumienie określeń - taki sam, inny.
Pomoce. 8 chorągiewek na patyczkach. Po 2 egzemplarze każdego z wyżej wymienionych kolorów, po 4 pojemniki.
Liczba uczestników i miejsce zabawy. 4 dzieci. Przebieg zabawy na sali.
Wprowadzenie wstępne. Nauczycielka podnosi w górę, po kolei 4 chorągiewki. Dzieci określają kolory.
Przebieg zabawy. Cztery pojemniki są rozstawione na stolikach. Nauczycielka wstawia do każdego z nich chorągiewkę innego koloru. Dzieci otrzymują również po jednej chorągiewce. Nauczycielka mówi: „Gdy dam wam znak, pójdziecie i dołożycie do każdej chorągiewki drugą tego samego koloru”. Gdy dzieci spełnią polecenie, nauczycielka zastanawia się chwilę i mówi: „A może będzie ładniej, gdy w każdym kubeczku będzie po dwie chorągiewki, ale każda innego koloru. Spróbujcie je zmienić. Każde z was podejdzie do kubeczka, do którego włożyło chorągiewkę, wyjmie ją i przeniesie do innego”. Nauczycielka zamyka oczy, dzieci wykonują poleconą czynność.
Następnie na pytanie nauczycielki, dzieci próbują odpowiadać, w jakich kolorach są teraz chorągiewki w poszczególnych kubeczkach.
Prawidła. Dzieci opuszczają miejsca dopiero po usłyszeniu hasła podanego przez nauczycielkę.
b) utrwalające wiadomości o otoczeniu społecznym i przyrodniczym
Do kogo toczysz piłkę?
Cel dydaktyczny. Utrwalenie imion kolegów z grupy.
Pomoce. Piłka duża, lekka.
Liczba uczestników i miejsce zabawy. 10-15 dzieci. Przebieg na otwartym terenie na trawniku lub na sali.
Wprowadzenie wstępne. Nauczycielka sprawdza, czy dzieci znają imiona kolegów. Jako motyw sprawdzania podaje udział w zabawie. „Musicie dobrze wiedzieć, jak komu na imię, żeby móc uczestniczyć w zabawie, która się za chwilę zacznie”.
Przebieg zabawy. Dzieci siedzą na trawniku lub na podłodze, tworząc raczej zwarte koło. Wskazane przez nauczycielkę dziecko staje na środku koła, rozgląda się, a po zdecydowaniu do kogo będzie toczyc piłkę wypowiada głośno i wyraźnie imię kolegi i dopiero wówczas toczy piłkę w jego kierunku. Jeśli trafi poprawnie, dostaje piłkę z powrotem i ma prawo do powtórnego rzutu, tym razem do innego dziecka. Jeśli chybi, zastępuje je dziecko, którego imię było wywołane. Jest to nagroda za doznany zawód próżnego oczekiwania na piłkę.
Prawidła. Dziecko, które trzyma piłkę, toczy ją dopiero po wypowiedzeniu imienia kolegi.
c) ćwiczące mięśnie narządów mowy
Przygoda kurcząt
Cel dydaktyczny. Przećwiczenie narządów mowy przez powtarzanie zgłosek: pi, hau, ko.
Pomoce. a) symboliczne przebrania dla kury, kota i psa. b) patyk do wyznaczania koła na boisku.
Liczba uczestników i miejsce zabawy. 8-10 dzieci. Przebieg zabawy na otwartym terenie.
Wprowadzenie wstępne. Nauczycielka opowiada historyjkę o kurze, która broniła swoich dzieci przed skradającym się kotem. W obronie kurcząt staje pies. Przepędza on kota. Wszystkie powtarzające się w opowiadaniu głosy zwierząt są akcentowane przez nauczycielkę przesadnie. Po opowiadaniu proponuje się dzieciom odtworzenie historyjki: „Zabawimy się w przygodę kury i kurcząt”.
Przed rozpoczęciem zabawy dzieci powtarzają niektóre fragmenty akcji i naśladują głosy poszczególnych zwierząt. „Kto potrafi tak groźnie zaszczekać, żeby się kot przestraszył? Kto potrafi zawołać tak jak kura? Kto zapiszczy jak te kurczęta, które bały się kota?”
Przebieg zabawy. Na boisku zakreśla się koło o średnicy ok. 5-6 m. Nauczycielka przydziela role: psa, kota i kurcząt i przy wprowadzaniu zabawy po raz pierwszy rezerwuje dla siebie rolę kury - matki. Kurczęta biegają po zakreślonym placu. Kura zwołuje rozproszone dzieci wołając „ko-ko-ko”. Kurczęta piszczą „pi-pi-pi”. Kot okrąża teren miaucząc, Pies przepędza kota groźnym ujadaniem. Kurczęta tulą się do matki, a potem znowu wybiegają ponownie na teren piszcząc wesoło „pi-pi-pi”. Powtarzając zabawę, rolę kury można powierzyć dziecku, które bez trudu i wyraźnie wymawia głoskę k.
Prawidła. Dzieci starają się możliwie wiernie naśladować głosy zwierząt i ptaków.
4. Zabawy dla czterolatków
a) polegające na rozróżnianiu cech przedmiotów, np.: barwy, kształtu, wielkości, spoistości, rodzaju, powierzchni, dźwięku oraz ustawienia osób i układu przedmiotów w przestrzeni
Kto zmienił miejsce?
Cel dydaktyczny. Utrwalenie imion kolegów. Ćwiczenie orientacji i pamięci.
Liczba uczestników i miejsce zabawy. 7-8 dzieci. Przebieg zabawy na trawniku w ogrodzie, ewentualnie na sali.
Wprowadzenie wstępne. Dzieci stoją półkolem. Nauczycielka poleca 1 lub dzieciom, po kolei, zmienić zajmowane miejsce i pyta: „Gdzie te dzieci stały poprzednio? Kto zauwazył zmianę”?
Przebieg zabawy. Gromadka siedzi kołem. Dzieci dostają wskazanie, by przyjrzały się dokładnie, kto koło kogo siedzi: „Koło kogo siedzi Jaś, koło kogo Basia, Janeczka. W zabawie jedno z was zmieni miejsce. Trzeba będzie zgadywać, kto się przesiadł i powiedzieć, gdzie siedział przedtem”.
Po tej zapowiedzi jedno z dzieci odchodzi na bok, o tyle daleko, by nie słyszeć rozmów kolegów. Dzieci wyznaczają same, kto i gdzie ma się przesiąść, i wówczas wzywają zgadującego. Gdy nadejdzie, pytają: „Powiedz, kto zmienił miejsce?” Po otrzymaniu prawidłowej odpowiedzi dzieci proszą dalej: „To przeprowadź go tam, gdzie siedział poprzednio”. Kto wypełni obydwa zadania poprawnie, jest nagrodzony oklaskami.
Prawidła. Dziecko zgadujące powinno podać imię dziecka, które zmieniło miejsce. Dzieci nie mogą podpowiadać.
b) utrwalające pojęcia i stosunki liczbowe
Słuchamy bębenka
Cel dydaktyczny. Utrwalanie znajomości liczb w zakresie od 1 do 3 przez odtwarzanie liczby słyszanych dźwięków za pomocą zbioru krążków.
Pomoce. a) 12 kartoników ze zbiorami krążków w ilości 1, 2, 3. Każdy jednakowo liczny zbiór powtórzony jest 4 razy. b) bębenek i pałeczka.
Liczba uczestników i miejsce zabawy. 4 dzieci. Przebieg gry przy stoliku, na otwartym terenie lub na sali.
Wprowadzenie wstępne. Nauczycielka uderza młotkiem w klocek lub bębenek - jeden raz. Dzieci określają czynność i mówią, ile usłyszały uderzeń. Następnie nauczycielka uderza dwa razy. Tym razem dzieci wyszukują wśród leżących na stole kartoników te, których zbiór odtwarza liczbę uderzeń.
Przebieg zabawy. Każde z dzieci otrzymuje po 3 uprzednio potasowane kartoniki. Po obejrzeniu odwracają je na lewą stronę. Nauczycielka uderza w bębenek jeden raz, potem trzy i dwa razy tak, by dzieci nie widziały wykonywanej czynności. Za każdym razem czeka, żeby dzieci sprawdziły, czy wśród swoich kartoników mają zbiory odpowiadające liczbie uderzeń i te z nich odkryły. Zależnie od szczęścia niektóre dzieci wcześniej, inne później odkrywają wszystkie kartoniki. Kto pierwszy odkrył „temu się udało”.
Powtarzając zabawę, której przebieg trwa bardzo krótko, trzeba zmienić kolejność liczby uderzeń oraz wymienić rozdane dzieciom kartoniki.
Prawidła. Dzieci przeliczają uderzenia po cichu.
c) utrwalające wiadomości o otoczeniu społecznym i przyrodniczym
Pokaż obrazek, o którym mówiłam
Cel dydaktyczny. Wdrażanie do uważnego słuchania opisu słownego i wiązania go z treścią obrazka.
Pomoce. 4-5 obrazków kolorowych. Każdy z nich przedstawia wyraźnie odmienną od pozostałych scenę z życia dzieci czy zwierząt.
Liczba uczestników i miejsce zabawy. 8-10 dzieci. Przebieg zabawy na sali.
Przebieg zabawy. Dzieci zajmują miejsca przed tablicą, na której wiszą obrazki przysłonięte papierem. Nauczycielka odsłania papier i mówi: „Opowiem wam o jednym z tych obrazków. Nie powiem o którym. Gdy będziecie wszyscy bardzo uważnie słuchać, na pewno domyślicie się sami. Gdy skończę opowiadać, pokażecie mi ten obrazek, o którym mówiłam”. Mając w pamięci dokładną treść każdego obrazka, nauczycielka pisuje, co znajduje się na jednym z nich nie zwracając wzroku w jego kierunku.
Dzieci śledzą opis. Każde z nich stara się zorientować, o którym obrazku mowa. Po zakończeniu opowiadania jedno z dzieci wskazuje obrazek, a pozostałe omawiając znajdujące się na nim postacie, czynności i sytuacje, uzasadniają w ten sposób słuszność wyboru wskazanego przez kolegę.
Prawidła. Dzieci odpowiadają dopiero wtedy, gdy nauczycielka skończy opowiadanie.