Owce 2w, Zootechnika, Owce


WYKŁAD 2
SYSTEMY UTRZYMANIA

System bardzo ekstensywny

Baza paszowa - step i obszary półpustynne

Wielkość stad - ponad 4000 szt.

Liczba owiec na 1 ha - 0, 5

Częstotliwość wykotów - 1 raz do roku

Sezon wykotów - wiosna

Plenność - 100 - 110%

Typ użytkowy owiec - wełnisty, smuszkowy

Występowanie: Ameryka Południowa, Afryka Południowa, Australia, Azja Środkowa

W Polsce nie występuje.

System umiarkowanie ekstensywny

Baza paszowa - naturalne użytki zielone

Wielkość stad - od 500 do 3000 szt.

Liczba owiec na 1 ha - 1 - 4

Częstotliwość wykotów - 1 raz do roku

Sezon wykotów - wiosna

Plenność - 110 - 130%

Typ użytkowy owiec - wełnisto-mleczny, mleczny, wełnisto-mięsny

Występowanie: Góry Europy, Ameryki Południowej, Australii, Nowej Zelandii

W Polsce występuje - Podhale.

System intensywny na użytkach zielonych

Baza paszowa - kulturalne pastwiska

Wielkość stad - od 1500 do 3000 szt.

Liczba owiec na 1 ha - 6 - 20

Częstotliwość wykotów - 1 raz do roku

Sezon wykotów - wiosna

Plenność - powyżej 150%

Typ użytkowy owiec - mleczny, wełnisto-mięsny, mięsny

Występowanie: Europa, Ameryka Południowa, Australia, Nowa Zelandia

W Polsce występuje.

System intensywny na gruntach ornych

Baza paszowa - pola uprawne

Wielkość stad - od 100 do 1000 szt.

Liczba owiec na 1 ha - ok. 5

Częstotliwość wykotów - 1 do 1,5 razy w roku

Sezon wykotów - różne terminy

Plenność - powyżej 150%

Typ użytkowy owiec - mleczny, wełnisto-mięsny, mięsny

Występowanie: głównie Europa

W Polsce występuje.

System bardzo intensywny

Baza paszowa - pasze przemysłowe

Wielkość stad - różna

Liczba owiec na 1 ha - bez znaczenia

Częstotliwość wykotów - częściej niż 1 raz w roku

Sezon wykotów - różne terminy, zachowana ciągłość produkcji

Plenność - powyżej 150%, dąży się do uzyskania 3 - 4 jagniąt od owcy rocznie

Typ użytkowy owiec -mięsny

Występowanie: Europa Zachodnia, USA

W Polsce nie występuje.

Dzień dzisiejszy i warunki rozwoju owczarstwa w Polsce

Pogłowie owiec w latach 1990 - 2002 (tys. szt.)

W 1990 roku pogłowie utrzymywało się na poziomie powyżej 4000 tysięcy sztuk, w 1992 roku ilość owiec spadła poniżej 2000 tysięcy. W 1993 było już poniżej 1000 tysięcy sztuk. W 2000 - 2002 roku poziom pogłowia utrzymywał się poniżej 500 tysięcy sztuk.

Chów owiec w Polsce w 2006 roku

- najmniejsze pogłowie w historii od kilkuset lat: 300,8 tys. owiec ogółem, w tym 194,5 tys. maciorek

- najmniejsze w naszej historii znaczenie chowu owiec na dominujących w kraju obszarach nizinnych - poniżej 0, 1 wartości produkcji rolniczej

- najniższa obsada owiec na 100 ha użytków rolnych spośród krajów europejskich - 1,9 szt.

- nikły odsetek gospodarstw w chowem owiec - 0, 6% (co dwusetne gospodarstwo utrzymuje owce); na 1 gospodarstwo rolne przypada około 0,1 owcy

wg GUS, spis powszechny 2002

- średnia liczba owiec w gospodarstwie prowadzącym chów owiec: 19,3 (w 1996 r. - 10,5)

- 79,5% całego pogłowia owiec znajdowało się w gospodarstwach utrzymujących 20 i więcej szt. owiec (w 1996 r. - 64,1%)

- obsada owiec na 10 ha UR w gospodarstwach z chowem owiec - 138,7 szt. (w 1996 r. - 69,6 szt.)

- obsada owiec na 100 ha użytków zielonych w gospodarstwach z chowem owiec - 552 szt. (w 1996 r. - 297,3 szt.)

- wysoki udział stada hodowlanego w stadzie krajowym - 48% (w 1996 r. - 44%)

Zmiany stanu pogłowia owiec w latach 1999 - 2005 x)

Województwo

1999

2002

2005

1999 = 100

2002 = 100

Dolnośląskie

15,415

13,490

8,357

54,2

61,9

Kujawsko-pomorskie

43,534

29,654

27,461

63,1

92,6

Lubelskie

33,914

26,029

22,995

67,8

88,3

Lubuskie

7,087

3,842

3,214

45,4

83,7

Łódzkie

21,329

23,686

20,180

94,6

85,2

Małopolskie

60,937

80,350

91,846

150,7

114,3

Mazowieckie

17,229

11,956

9,658

56,1

80,8

Opolskie

3,588

3,529

1,823

50,8

51,7

Podkarpackie

11,791

13,663

15,063

127,7

110,6

Podlaskie

28,114

22,687

25,994

92,3

114,4

Pomorskie

13,643

13,095

11,454

84,0

87,5

Śląskie

20,757

21,393

20,758

100,0

97,0

Świętokrzyskie

6,453

4,294

4,002

62,0

93,2

Warmińsko-mazurskie

10,440

10,279

8,579

82,2

83,5

Wielkopolskie

62,504

46,013

41,039

59,9

89,2

Zachodnio-pomorskie

15,229

8,161

5,297

34,8

64,9

Polska

317,964

332,121

317,669

85,4

95,6

x) stany owiec ogółem według spisu grudniowego

Czy słuszne są dość powszechnie przyjmowane w kraju opinie, że:

- nasz kraj ma dobre warunki do prowadzenia chowu owiec

- opłacalność produkcji jagniąt rzeźnych na nizinach zależy przede wszystkim od plenności raz matecznych

- na nizinach dominuje intensywny system produkcji owczarskiej a na terenach górzystych system ekstensywny

Zmiany stanu pogłowia owiec na wybranych terenach górskich i nizinnych

Tereny

1999

2002

2005

wzrost lub spadek

tys. szt.

%

tys. szt.

%

tys. szt.

%

Górskie x)

72,7

19,5

94,0

28,3

106,9

33,7

+47

Nizinne x)

106,0

28,5

75,7

22,8

68,5

21,6

-35

Kraj

372,0

100,0

332,1

100,0

317,7

100,0

-15

x) woj. Małopolskie i Podkarpackie

xx) woj. Wielkopolskie i Kujawsko-Pomorskie

Struktura użytkowania gruntów i owce na terenach górskich

Tereny

Ogólna pow. Gospodarstw w tys. ha

Procentowy udział w powierzchni gospodarstw

Pogłowie owiec (tys. szt.)

Obsada owiec na 100 ha UR

Liczba gospodarstw z owcami (w tys.)

użytków rolnych

odłogów

użytków zielonych

Tereny górskie x)

672

76,8

15,6

36,4

85,4%

16,5%

4,4

Polska

19,210

87,4

11,9

18,4

345,3

2,0

17,9

Udział terenów górskich (%)

3,5

-

-

-

24,7

-

24,6

x) tereny pow. 350 m nad poziomem morza, 5 województw: małopolskie, dolnośląskie, podkarpackie, śląskie i świętokrzyskie

xx) w tym: małopolskie: 68,8 tys., podkarpackie - 7,4 tys., dolnośląskie - 5,1 tys., śląskie - 4,1 tys.

- zmiany w rozmieszczeniu pogłowia owiec w Polsce, w tym wzrost pogłowia na terenach nizinnych, wskazują na coraz mniej korzystne warunki dla chowu owiec na dominujących w naszym kraju terenach nizinnych, a jednocześnie na dobre wykorzystanie warunków do rozwoju owczarstwa na terenach górskich

- znaczne zmniejszenie pogłowia owiec w województwach o intensywnej produkcji rolniczej: wielkopolskie - o 40% i kujawsko-pomorskie o 26%, a jednocześnie o najbardziej do niedawna intensywnej produkcji owczarskiej (intensywny chów owiec „na gruntach ornych”) wskazuje na coraz mniejszą opłacalność intensywnego systemu chowu owiec

Zmiany struktury rasowej pogłowia owiec w Polsce w latach 1999 - 2006 x)

Rasa

1999

2002

2006

1999 = 100

tys. szt.

%

tys. szt.

%

tys. szt.

%

Merynos polski

33,9

32

27,8

28

24,9

26

73,4

Polskie owce nizinne

30,7

29

27,6

27

25,5

26

82,9

Polskie owce długowłose

10,1

9

9,0

9

7,8

8

77,7

Polska owca górska

10,4

10

12,3

12

12,9

13

124,2

Rasy mięsne

17,7

16

19,7

20

20,6

21

116,1

Inne rasy

4,1

4

3,9

4

5,6

6

135,1

Razem

106,9

100

100,3

100

97,2

100

90,9

x) - wg stanu maciorek zapisanych do ksiąg hodowlanych

Poziom rozrodu owiec w stadach ras matecznych

Rasa

Wskaźnik

1999 rok

2002 rok

2005 rok

Merynos polski

plenność

134,8

137,1

131,8

użytkowość rozpłodowa

116,7

120,8

108,3

Polskie owce nizinne

plenność

141,1

140,1

127,4

użytkowość rozpłodowa

128,7

128,0

106,9

Polskie owce długowłose

plenność

138,4

139,2

132,5

użytkowość rozpłodowa

123,0

124,4

108,9

Polska owca górska

plenność

135,7

136,4

131,1

użytkowość rozpłodowa

129,2

131,1

121,7

Poziom wyników rozrodu w stadach matecznych po okresie wzrostu do 1999 roku i stabilizacji w latach 1999 - 2002, wyraźnie obniża się, co może świadczyć o coraz gorszych warunkach dla intensywnej produkcji owczarskiej.

Nowe warunki organizacyjne produkcji owczarskiej w latach 2007 - 2013

- w roku 2006 skończył się „okres przejściowy”, w którym można było dopłacać z budżetu krajowego do chowu i hodowli owiec (dotowanie maciorek na różnych poziomach hodowli)

- od 2007 roku przewiduje się wspieranie chowu owiec (podobnie bydła i kóz) poprzez zróżnicowanie dopłat do powierzchni paszowej. Warunkiem uzyskania wyższej dotacji (około 200 euro/ha) będzie utrzymanie na 1 ha powierzchni paszowej od 0,4 - 1,5 szt. dużej. Przy niespełnieniu tego warunku dotacja wyniesie około 80 euro/ha. Różnica wyniesie około 120 euro/ha, co w wypadku owiec oznacza „dopłatę” od 55 - 160 zł na 1 maciorkę z przychówkiem (9 - 3 szt./ha)

- przewidywana jest pomoc do hodowli zarodowej: do 100% kosztów prowadzenia ksiąg i do 70% kosztów prowadzenia oceny przez związek hodowców owiec oraz w formie zwrotu kosztów ważenia jagniąt przez hodowcę. Fundusze z budżetu krajowego na prowadzenie hodowli zarodowej będą dostosowane do wielkości stada niezbędnego do produkcji rozpłodników

Podsumowanie

  1. Niekorzystne warunku ekologiczne i ekonomiczne dla intensywnego systemu produkcji owczarskiej na nizinach sprzyjają ekstensyfikacji chowu owiec

  2. Postępująca ekstensyfikacja chowu owiec ogranicza znaczenie merynosa polskiego, a powoduje zainteresowanie chowem polskich owiec nizinnych i długowełnistych

  3. Wzrost lub stabilizacja stanu pogłowia na terenach górskich wskazuje na korzystne warunki dla chowu owiec na tych obszarach

  4. Małe stado krajowe i zmniejszający się w nim udział owcy merynosowej będzie wpływał na większą sezonowość produkcji jagniąt i przestawienie głównego terminu sprzedaży na okres wiosenny. Może to okazać się korzystne z uwagi na coraz mniejsze zapotrzebowanie na jagnięta na rynku europejskim w okresie grudniowym, a utrzymywanie się ich niedoboru w okresie wiosennym

  5. Rozwój owczarstwa w Polsce jest możliwy głównie w warunkach chowu ekstensywnego. Na nizinach możliwości takie dają niewykorzystane obszary trwałych użytków zielonych oraz tereny odłogowe. Na terenach górskich możliwości te wydają się większe ze względu na większy udział tych obszarów w użytkach rolnych

  6. Wsparcie pozaprodukcyjnych funkcji owiec, zwłaszcza w ochronie środowiska i kształtowaniu krajobrazu, powinno poprawić opłacalność ekstensywnego chowu owiec

Program rolnośrodowiskowy

Rozporządzenie Rady 1698/2005 z 20 września 2005 roku w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013

Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 lutego 2008 roku w sprawie szczegółowych warunków i trybu przekazywania pomocy finansowej w ramach działania „Program rolnośrodowiskowy” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013 (Dz. U. 08.34.200).

Program rolnośrodowiskowy 2007 - 2013

Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone

Pakiet 2. Rolnictwo ekologiczne

Pakiet 3. Ekstensywne trwałe użytki zielone

Pakiet 4. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000

Pakiet 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000

Pakiet 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie

Pakiet 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie

Pakiet 8. Ochrona gleb i wód

Pakiet 9. Strefy buforowe

Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie

Wariant

Rasa

Wariant 7.1.

Zachowanie lokalnych raz bydła

Bydło rasy polskiej czerwonej, bydło rasy białogrzbietej, bydło rasy polskiej czerwono-białej, bydło rasy polskiej czarno-białej

Wariant 7.2.

Zachowanie lokalnych raz koni

Koniki polskie, konie huculskie, konie małopolskie, konie śląskie, konie wielkopolskie, konie sokólskie, konie sztumskie

Wariant 7.3.

Zachowanie lokalnych kas owiec

Owce rasy wrzosówka, owce rasy świniarka, owce rasy olkuska, polskie owce górskie odmiany barwnej, owce rasy merynos barwny, owce uhruskie, owce wielkopolskie, owce żelaźnieńskie, owce korideil, owce kamienieckie, owce pomorskie, owce rasy cakiel podhalański, owce rasy merynos polski w starym typie

Wariant 7.4.

Zachowanie lokalnych raz świń

Świnie rasy puławskiej, świnie rasy złotnickiej białej, świnie rasy złotnickiej pstrej

Kolor czerwony - nowe rasy w stosunku do programu rolnośrodowiskowego 2004 - 2006

Wymogi pakietu

Bydło

Konie

Owce

Trzoda chlewna

Minimalna liczba samic w stadzie (stan średnioroczny)

4

2

olkuska - 5

pozostałe - 10

puławska 10 - 70
złotnicka biała 8 (6)* - 100

złotnicka pstra 8 (3)* - 100

Wpis do ksiąg hodowlanych

+

+

+

+

Prowadzenie dokumentacji hodowlanej

+

+

+

+

Realizacja programu ochrony zasobów genetycznych

+

+

+

+

Inne

kontrola użytkowości mlecznej

-

na 300 maciorek, 1 tryk w stadzie

ocena wartości użytkowej

*stada objęte programem ochrony przed 31.12.2005

Gatunek/Rasa/Odmiana

Wielkość populacji krajowej

Całkowity budżet na lata 2007 - 2013

2005

2013

Owce

8 004

40 300

63 775 800

Owce rasy wrzosówka

1 833

7 000

11 946 000

Owce rasy świniarka

228

1 200

1 782 000

Owce rasy olkuska

179

800

1 197 900

Polskie owce górskie odmiany barwnej

142

1 000

1 485 000

Polskie rasy merynos barwny

84

600

841 500

Owce uhruskie

228

5 000

8 778 000

Owce wielkopolskie

1 376

5 000

7 425 000

Owce żelaźnieńskie

122

600

891 000

Owce korideil

192

600

983 400

Owce kamienieckie

622

2 000

2 970 000

Owce pomorskie

2 998

6 500

11 253 000

Cakiel podhalański

-

5 000

7 095 000

Merynos polski w starym typie

-

5 000

7 128 000

320 zł/szt.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Lekcja welniste(1), Zootechnika, Owce
Owce-wyklady, Zootechnika UP Lublin, Chów i hodowla owiec i kóz
egzamin owce odpowi, Zootechnika SGGW, owce
łowce (kolos) pytania 30-40, Zootechnika SGGW, owce
ściaga owce, Zootechnika, Owce
typy użytkowe owiec, Zootechnika, Owce
owce pyt 21-24, Zootechnika SGGW, semestr V, owce
Odpowiedzi OWCE egzamin, Studia Zootechnika, Owce
Łowieczki pytonia kolokwia, Zootechnika SGGW, semestr V, owce
rasy owiec(1), Zootechnika, Owce
Owce - wyklady, Zootechnika UP Lublin, Chów i hodowla owiec i kóz
pytania z zerówki z owiec 2010, Zootechnika SGGW, owce
zerĂłwka z owiec 2009, Zootechnika SGGW, owce
Opracowanie pytań z owiec, Zootechnika SGGW, owce
pytania na owce, Zootechnika SGGW, owce
Lekcja welniste(1), Zootechnika, Owce

więcej podobnych podstron