2012-01-02
typy użytkowe owiec:
typu użytkowy jednostronny (jednokierunkowy)
wełnisty
mięsny
mleczny
kożuchowy
futerkowo-smuszkowy
typ użytkowy dwustronny, mięsno-wełnisty (kombinowany, dwukierunkowy)
typ użytkowy wielostronny
typ wełnisty
owce merynosowe
merynos australijski, kaukaski, nowozelandzki, bułgarski
merynos polski nie jest typem wełnistym
- selekcjonowane w kierunku pofałdowania
- zbyt pofałdowane powoduje wycieranie
cechyszeroka głowa z długą częścią twarzową (pył australi filtrowany)
rogate tryki
wrąb (na połoczeniu szyi i kłębu)
spadzisty zad
wyczuwalne wyrostki kolczyste
długie nogi - do długiego podruży
wyraźnie pofałdowana skura szyi
obrośnięty bzuch i kończyny
pożna dojrzałośc w 2 roku rzycia
małe wymagania paszowe
konstytucja sucha (bardzo słabo umięśnione)
cieka weła (18) 20-22 µm
tryk 10 kg
maciorka (nie mylić z maciorą u trzody chlewnej) 5-5,5 kg
system bardzo ekstensywny - ubogie pastwiska
australia - 30% światowej produkcji wełny, cienka więc wysokiej jakości
typ mięsny
rasy angielskie
suffolk
dorset
francuskie
charolais
ile de france
berrichone du cher
holenderskie
texel
rasy niemieckie
czarnogłówka
klimat umiarkowany wilgotny
konstytucja limfatyczna
wysokie wymagania paszowe (żyzne pastwiska lub pasze)
wczesno dojrzewające 1,5 rż
wełna jednolita - równej długości i grubości w zespole włosowym
grupsza wełna (średniej grubości)
umięśnione
wydaje się że którtka szyja
brak rogów
skóra napięta
kończyny krutkie mocne spionowane (patrząc od zadu kształt owróconej U
dorest horn i poll horset - tryki i maciorki rogate wyjątkowo
charollais - mogą wybrać spod śniegu do -10 °C
il de france - durze głowy - uwaga na poród
berricon du cher - mnijsze
texel - holenderska (tam większośc) słabiej owełnione nogi
carnogłówka - od safola się różni się „czapeczką” - większe pole obrostu, czarny łeb i pojedyncze carne włosy
typ mleczny
wschodnio -fryzyjska owca mleczna (holandia niemcy) (hodowane przez Kluskę)
lacaune (francja) - z jej mleka ser rofore
awassi i assaf (izrael)
brytyjska owca mleczna (wleczna)
konstrukcja delikatna
sylwetka wpisana w trójkąt
długie nogi
golizny (wełna białko)
szybka przemiana materii
silnie rozwinięte wymie
cienka kość
długie nogii
wschodnio -fryzyjska owca mleczna (holandia niemcy)
plennośc 200% - od jednej maciorki średnio 2 jagnięta 230%
nagi ogon - cehca rasowa nie obcina się ogonów bo tam po krzyżówaniu widac włosy
od wykotu do zasuszenia laktacja 250-300 dni wydajnośc mleka 600 - 700 kg mleka (1000 l)
lacaune (francja) - z jej mleka ser rofore
widać duże golizny
wełna jednolita
awassi i assaf (izrael)
wełna mieszana - wydziela się w trókąty
brytyjska owca mleczna (wleczna)
typ korzuwowy
plennośc >200%
owca romanowska
rasa asezonalna - cały czas ruja równo a u sezonalnych jesienią ruja
(merynos poski ruja przez 10mc)
wrzosówka polska
wrzosówka niemiecka
cienkie ciepłe mocne skóry
cienka mizdra (cześć nie owełniona)
włos się nie filcuje
dużo włókien sprężystych
okrywa mieszana
włosy puchowe (cienkie długie ciepłe): rdzieniowe 7:1
typ futerkowo smuszkowy
karakuł
z dwu trzy dniowych cieląt bo starsze nie przyjemną grubą wełnę
najczęstsze czarne
brązowe
różowe
siwe karagkuły - gem semi letarny aa nie przeżywa
mora - z wyporków (ze stucznie wywołanych poronień)
bardzo ekstensywny system
na ogonie poduszka tłuszczowa - tłustoogoniaste - okresowe głowdówki dobrze na skóry wpływją
typ żytkowy dwustronny mięsno - welnisty
corriedale (nowa zelandia - najwiekszy producent jagnięciny)=anglomerynos
kent lincoln leicester (wielka brytania) anielskie owce długowełniste
leine (niemiecka)
corriedale (nowa zelandia - najwiekszy producent jagnięciny)=anglomerynos
dobrze się przystosowuja do waruków śodowiska
na pastwiskach
kent
duża wysadność (bez rozciągania) wełna (=długośc odrostu) 14-20cm
lincoln
odrost 40 cm - dwa razy do kroku
leicester (wielka brytania)
odrost 25 cm
leine (niemiecka)
odporna na kulawkę (zapalenie rogu racicy) - twardsza
plenność 110 140%
typ wielostronny
trudne warunki środowiskowe nie pozwalają na specjalizacje
odpornorne
małe wymagania paszowe i zoohigieniczne
owca fińska
najplennijsza rasa >300% (rekord 8 jagniąt)
wczesna dojrzałość płciowa
krótko ogoniasta
(tłuszcz na ogonie lub pośladkach jako magazyn pokarmu i wody)
węgierski cygaj
w pl
80 lata świetności
pogłowie 5 mln sztuk
od 1987 spadek pogłowia zwiazany z przejściem na system gospodarki rynkowej
liczba owiec w momencie stabilizacji 331,1 tyś co stanowiło około 6,8 % pogłowia z 1986 roku
obecnie 300 tys owiec
wzrasta udział w pogłowiu ras mięsnych do 2010
w polsce 1985 2006
merynos polski 41,6 26
polska owca długowełniasta
radsy i linie plenn
owca polska nizinna
polska owca góska
w pl
użytkowy jednostronny - kożuchowy - wrzosówka polska
dwustronny
mięsno wełnisty - większośc pl ras
wełnisto mleczny - polska owca górksa
mięsna - czarnogłówka polska
linie syntetyczne
typ urzykowy wielostornny - świniarska
pl rasa = wyhodowana (a nie tylko hodowana) w plsce
wrzosówka polska czarne jagnięta i siwa barwa i grzywa u rogatego tryka
maciorki ze sczątkowaymi rogami albo bez
200% plenności
nie lubi koniczyny
owce zwiększają bioróżnorodność - szczególnie odchodzy dlobrze dla kaprofagów - bogate w azot, duży nacisk racicki na podłoże, lepiej krzewią się rośliny, nisko obgryzają rośliny - hamuja dominujące rośliny
(jest gatunek ptaka który robi gniazda z krowich odchodów)
(wrzos lepiej kwitnie - dla pszół lepiej)
(owce zbieraja babie lato - dla pszczuł)
typ mięsno-wełnisty
merynos polski
polskie owe nizinne - merynos polski urzyty w kżyżowaniu
owca welkopolska
corriedale polski
owca żelaźnieńska
owca uhruska
polskie owce długowełniste (bez udziału merynosa)
owce pomorskie
owca kamieńska
owca olkuska
merynos polski grubość 22-26 µm
płodność (ile owiec zostaje skutecznie pokrytych) 95,5%
plenność ( do ilości wykoconych maciorek) 136,7 %
odchów jagniąt (do ilośći wykoconych maciorek) 93,3%
pleność odwrotnie proporcjonalna do odchowu (przy trojaczkach potrzeba dopajania)
nizinne 140 % peolność
zelźniejńska 165-180% plenność, rocznie wełny 7kg
owca olkuska plenna (zdarzają się pięcioraczki) (też wychodowana na żelaznaej)
polska owca górnska biała zachowawcza (są dpłaty)
linie syntetyczne - wiedzieć że są
świniarka
pieczeń że świniarki - produkt regionalny