Wskaźniki oceny użytkowości nieśnej

1. Procent nieśności - najczęściej podawany w okresach tygodniowych. Najczęściej liczony w stosunku do aktualnego średniego stanu niosek:

Procent nieśności =

liczba jaj zniesionych w danym okresie * 100/średni stan niosek * liczba dni

• Można go też liczyć w odniesieniu do stanu początkowego niosek tj. liczby kur wstawionych do kurnika (rzadziej stosowana, nie uwzględnia ptaków padłych i wybrakowanych)

2. Liczba jaj od nioski w stosunku do stanu średniego - średnia produkcja

Liczba jaj od nioski w stosunku do stanu średniego =

liczba jaj zniesionych przez stado / średnia liczba niosek w stadzie

• Określa wysokość produkcji od jednej nioski w stadzie w sztukach zniesionych jaj za cały okres użytkowania (270 - 300 jaj/rok)

3. Liczba jaj od nioski w stosunku do stanu początkowego =

liczba jaj zniesionych przez stado / liczba niosek stanu początkowego

• Nie uwzględnia padnięć i brakowań w stadzie

4. Procent ubytków (brakowania i padnięcia) w całym okresie nieśności:

Procent upadków =

liczba niosek padłych i wybrakowanych * 100 / liczba niosek stanu początkowego

• W dobrych stadach upadki i barkowania nie przekraczają 7%

5. Przeżywalność w stadzie w całym okresie nieśności

Przeżywalność = liczba niosek stanu końcowego* 100 / liczba niosek stanu początkowego

• Nie powinna być mniejsza niż 93%

6. Zużycie paszy na produkcję 1 kg jaj - miernik opłacalności użytkowania nieśnego na fermach towarowych (koszty paszy = ok. 70% wszystkich kosztów). Wielkość wskaźnika zmienia się z wiekiem i nieśnością. Liczony jest w regularnych odstępach czasu i na zakończenie okresu nieśności:

Zużycie paszy na produkcję 1 kg jaj = masa spożytej paszy (kg) / masa zniesionych jaj (kg)

• Wielkość tego wskaźnika zależy od: wysokości produkcji nieśnej, masy ciała nioski, masy znoszonych jaj, jakości paszy, warunków środowiska (temperatura)

• Wskaźnik nie powinien przekraczać wartości 2,5 kg paszy/1 kg jaj dla całego okresu nieśności

7. Zużycie paszy na produkcję 1 jaja - odnosi się do liczby zniesionych jaj:

Zużycie paszy na produkcję 1 jaja = masa spożytej paszy (kg) / liczba zniesionych jaj (szt.)

• Wielkość wskaźnika dla całego okresu produkcji nie powinna przekroczyć wartości 150 g paszy na 1 jajo

wskaźniki użytkowości mięsnej

1. Szybkie tempo wzrostu (tw) - pozwala na osiągnięcie dużej masy ciała w krótkim czasie oraz przyczynia się do lepszego wykorzystania paszy (zmniejszenia jej zużycia na 1 kg przyrostu)

tw = (mk - mp )*100/ 0,5 * (mp + mk )

gdzie:

tw- tempo wzrostu

mp - masa ciała w początkowym okresie wzrostu

mt - masa ciała w końcowym okresie wzrostu

• Wskaźnik ten można oblicza w dowolnych okresach chowu brojlerów

2. Wykorzystanie paszy - dobre wykorzystanie pasze i w efekcie mniejsze jej zużycie decyduje o opłacalności produkcji

• Zp = ogólna masa zużytej paszy (kg) / uzyskany przyrost (kg)

• Przyrost oblicza się, odejmując od masy, jaką osiągnęły brojlery w chwili zakończenia produkcji - masa ciała w momencie rozpoczynania produkcji (masa jednodniówek)

Metody oceny użytkowości mięsnej

1. Ocena przyżyciowa:

• Masa ciała (w kg, dag, g) - miernik szybkości wzrostu kurcząt w danym wieku. (fermy zarodowe - 6,7 tyg., fermy towarowe - rzeźnia)

• Wykorzystanie paszy - opłacalność produkcji

• Budowa ciała - określana przyżyciowo pozwala określić pośrednio stopień umięśnienia tuszki (pomiary zoometryczne, usg):

• Wielkość kąta piersi - wyraża kształt klatki piersiowej (6-7 tydzień) - kątomierz - kąt 90° = dobre umięśnienie i pożądany kształt klatki piersiowej

• Pomiar szerokości piersi - suwmiarka

• Obwód klatki piersiowej

• Głębokość klatki piersiowej - odległość między grzebieniem mostka a linią grzbietu

• Długość skoku - suwmiarka

• Metoda organoleptyczna - odpowiednie chwyty

2. Ocena poubojowa

• Wydajność rzeźna

Wydajność rzeźna = masa tuszki schłodzonej z szyją i podrobami * 100 / masa przed ubojem

Wydajność rzeźna = masa tuszki schłodzonej z szyją i bez podrobów * 100 / masa przed ubojem

• Analiza rzeźna częściowa - polega na podzieleniu tuszki na poszczególne części ciała: uda, podudzia, pierś, grzbiet, skrzydła, szyję

• Analiza rzeźna szczegółowa - polega na podziale tuszki na mięśnie, kości, tłuszcz i skórę.

3. Europejski wskaźnik wydajności (EWW) - obiektywna ocena wartości użytkowej brojlerów różnych gatunków drobiu:

EWW = x * p * 100 / t * a

gdzie:

x - średnia masa ciała brojlerów (kg)

p - przeżywalność, liczba odchowanych piskląt w procentach

t - liczba dni odchowu

a - zużycie paszy na 1 kg przyrostu masy ciała

---