Lista zagadnień z przedmiotu Hotelarstwo, Turystyka i Rekreacja


Lista zagadnień z przedmiotu „Hotelarstwo” (wykład) - WSB Wrocław

  1. Opisz syntetycznie początki światowego hotelarstwa.

Od początku powstawania miast powstawały miejsca, które świadczyły usługi noclegowe i żywieniowe;

Starożytny Egipt. Budowano tu pomieszczenia o charakterze bytowym dla kupców, zabezpieczającym nocleg, schronienie dla towarów i zwierząt.

Babilonia. Powstały normy prawne dotyczące usług gościnnych w ramach Kodeksu Hammurabiego

Grecja. Obok agor, czyli rynków-targowisk budowano stoa, budynki służące do wykładania towarów i czasowego schronienia. W miejscach kultu religijnego budowano państwowe gospody oferujące usługi żywieniowe i noclegowe zwane pandokia.

Rzym. W imperium rzymskim istniały schroniska, gospody i zajazdy. Występował tutaj również zawód hotelarza caupo- prowadzący gospodę i stabularius - prowadzący gospodę i gospodarstwo rolne.

Średniowiecze - Przy klasztorach zaczęły powstawać hospicja, udzielające podróżnym noclegów, pożywienia, kąpieli i opieki lekarskiej;

  1. Opisz syntetycznie początki polskiego hotelarstwa.

Pierwszym udokumentowanym było hospicjum przy klasztorze w Poznaniu w 1187 roku, zwanego komandorią. Najdawniejszą formą hotelarstwa były karczmy przydrożne oraz taberny (gospody);

  1. Opisz stan polskiego hotelarstwa na progu transformacji ustrojowej.

W hotelarstwie przeważały ośrodki wczasowe (wypoczynek pracowników) oraz schroniska młodzieżowe, domy wycieczkowe i ośrodki kolonijne (wypoczynek dzieci); Oprócz zakładów pracy ich właścicielami były także stowarzyszenia i organizacje społeczne oraz związki zawodowe, którym podlegała największa instytucja organizująca turystykę socjalną, jaką był Fundusz Wczasów Pracowniczych

  1. Scharakteryzuj rozwój ilościowy i jakościowy polskiego hotelarstwa po 1989 roku.

  1. Jaka jest różnica między bazą noclegową a hotelarską?

Baza hotelarska wchodzi w skład bazy noclegowej, natomiast bazą noclegową jest oprócz bazy hotelarskiej wszystkie inne obiekty, które świadczą usługi noclegowe

  1. Jakie rodzaje obiektów są zaliczane do bazy noclegowej, zgodnie z podziałem GUS

Hotele, motele, pensjonaty, domy wycieczkowe, schroniska, schroniska młodzieżowe, kempingi, pola biwakowe, szkolne schroniska młodzieżowe.

Pozostałe - Ośrodki wczasowe, kolonijne, szkoleniowo-wypoczynkowe, domy pracy twórczej, zespoły ogólnodostępnych domków turystycznych, ośrodki wypoczynków sobotnio-niedzielnych oraz świątecznych, zakłady uzdrowiskowe, pozostałe obiekty nieklasyfikowane tj. internaty, domy studenckie, hotele robotnicze

  1. Scharakteryzuj hotel.

Obiekt hotelarski dysponujący, co najmniej 10 pokojami posiadający większość miejsc w pokojach jedno i dwu osobowych świadczy on szeroki zakres usług związanych z pobytem gości. W zależności od wyposażenia i zakresu świadczonych usług wyróżnia się pięć kategorii hoteli oznaczonych w gwiazdkach (od 1 do 5)

  1. Opisz uniwersalne cechy hotelu. (bez odpowiedzi, nie byłem na wykładzie i Jacek nic nie na pisalł

  2. Dokonaj podziału przedsiębiorstw hotelarskich biorąc pod uwagę kryteria: forma własno­ści i forma prawno-organizacyjna.

Forma własności:

- przedsiębiorstwa hotelowe sektora publicznego (komunalne, państwowe)

- przedsiębiorstwa hotelowe sektora prywatnego

- przedsiębiorstwa hotelowe o mieszanej formie własności

Forma prawno organizacyjna:

- przedsiębiorstwo hotelowe osoby fizycznej

- spółki (cywilne, jawne, z.o.o, akcyjne

-spółdzielnie

-przedsiębiorstwa państwowe

  1. Dokonaj podziału przedsiębiorstw hotelarskich biorąc pod uwagę kryteria: przeznaczenie i wielkość.

Przeznaczenie: -miejskie (biznesowe) - tranzytowe -wypoczynkowe - kongresowe -uzdrowiskowe - hotele-kasyna -apart hotele -extended stay - boutigue

Wielkość:-małe - do 100 pokoi -średnie - 101 - 350 -duże - powyżej 350

  1. Dokonaj podziału przedsiębiorstw hotelarskich biorąc pod uwagę kryteria: standard i za­sięg działania.

Standard:-wysoki (***** i ****) -średni (***) -niski (** i *)

Zasięg: lokalne, regionalne, krajowe, międzynarodowe

  1. Dokonaj podziału przedsiębiorstw hotelarskich biorąc pod uwagę kryteria: sposób zintegrowania działań.

- hotele niezależne

- hotele zintegrowane

*poziomo (wszystkie zakłady prowadzą działalność noclegową)

*pionowo (wszystkie zakłady prowadzą działalność turystyczną)

*konglomeraty( przedsiębiorstwa prowadzącego działalność hotelową, jak i poza turystyczną)

  1. Dokonaj podziału przedsiębiorstw hotelarskich biorąc pod uwagę kryteria: model zarządzania, pozycja rynkowa i stosunek właścicieli do środowiska naturalnego.

Model zarządzania:

-samodzielne zarządzanie hotelem przez właściciela - kontrakt menedżerski- franchising

- umowa o zarządzaniu z operatorem - kontakt operatorski - dzierżawa

Pozycja rynkowa:

-konkurencja doskonała -konkurencja monopolistyczna

-oligopol (dwa hotele ustalają ceny) - monopol

Stosunek właścicieli i zarządzających do środowiska naturalnego

-tradycyjne - ekologiczne

  1. Opisz hotele miejskie i tranzytowe.

Hotele miejskie (biznesowe): najczęściej zlokalizowane są w centrach dużych i średnich miast i przeznaczone są na podróżnych w sprawach służbowych i zaspokajają lokalny popyt (restauracje). Ze względu na ceny gruntów zagospodarowanie terenu wokół takich hoteli jest często raczej skromne.

Hotele tranzytowe: zlokalizowane są drogach o dużym natężeniu ruchu, przy dworcach, portach i lotniskach, oprócz całodobowych usług noclegowo-gastronomicznych często również znajduje się stacja obsługi pojazdów, stacje paliw. Hotele tranzytowe są większe niż motele i świadczą więcej usług.

  1. Opisz hotele wypoczynkowe i kongresowe.

Hotele wypoczynkowe położone są w miejscowościach o wysokich walorach turystycznych, klientami hotelu są osoby lub rodziny głównie nastawione na wypoczynek, pobyt trwa zazwyczaj kilkanaście dni, są one lepiej wyposażone i pokoje są większe, i wokół hotelu jest lepiej zagospodarowany, oprócz tego zazwyczaj na terenie hotelu znajduje się zaplecze, w którym świadczone są usługi rekreacyjne i zdrowotne. Również dobrze rozwinięte są usługi gastronomiczne i rozrywkowe

Hotele kongresowe zlokalizowane najczęściej w miastach, dysponują pomieszczeniami przeznaczonymi do prowadzenia kongresów, konferencji lub zjazdów, z wyposażeniem audio wideo i poligraficznym. Posiada również bogate zaplecze rekreacyjno gastronomiczno rozrywkowe.

  1. Opisz hotele uzdrowiskowe i specjalistyczne.

Hotele uzdrowiskowe występują zazwyczaj w miejscowościach o walorach uzdrowiskowych(wody mineralne, mikroklimat) o właściwościach leczniczych, pobyt trwa od 2 do 3 tygodni, hotele są wyposażone w zaplecze: sanatoryjne, świetlice, biblioteki, personel posiada wykształcenie o charakterze medycznym, gorzej ma rozwinięte usługi gastronomiczne, rozrywkowe, rekreacyjne

Hotele specjalistyczne obiekty dostosowane do specyficznych wymagań klientów. Mogą być zarówno całe obiekty hotelowe jak i części stylizowane tematycznie (kasyno, park wodny)

  1. Opisz aparthotele i hotele butikowe.

Aparthotel- eleganckie mieszkania przeznaczone na dłuższy najem, wraz z obsługą hotelową, brak rozbudowanego zaplecza gastronomicznego i mniej liczny personel hotelowy

Hotele butikowe - hotele wysokiego standardu, zaspokajające wyrafinowane potrzeby gości. Często zlokalizowane e centrach miast, nawet w zabytkowych budynkach. Są to najczęściej niezbyt wielkie lokale z oryginalnym wystrojem wewnętrznym.

  1. Scharakteryzuj motele.

Obiekt hotelarski zlokalizowany najczęściej na obrzeżach miast, oraz wzdłuż ważnych szlaków komunikacyjnych, przy portach, przejściach granicznych, poza usługami hotelarskimi świadczy usługi motoryzacyjne dysponuje parkingiem, musi posiadać, co najmniej 10 pokoi (większość jednoosobowych), oraz świadczyć usługi gastronomiczne (standaryzuje się w skali 5 gwiazdek)

  1. Scharakteryzuj pensjonat, dom wycieczkowy i kemping.

Pensjonat: Obiekt świadczący usługi hotelarskie, łącznie z całodziennym wyżywieniem, dysponuje, co najmniej 7 pokojami (standaryzuje się w skali 5 gwiazdek)

Kemping: (skala 4 gwiazdek) zwykle zadrzewiony, strzeżony, oświetlony mający stałą obsługę recepcyjną i wyposażony w urządzenia (sanitarne, gastronomiczne, rekreacyjne), który umożliwia turystom nocleg w namiotach, kamperach, czy przyczepach mieszkalnych

Dom wypoczynkowy: obiekt położony na obszarze zabudowanym lub w pobliżu zabudowy, posiada, co najmniej 30 miejsc noclegowych, dostosowany od samoobsługi klientów. Każdy dom musi posiadać 1 placówkę gastronomiczną (kategoria od I do III w rzymskich literach)

  1. Scharakteryzuj schronisko, schronisko młodzieżowe i pole biwakowe.

Schronisko: obiekt położony poza obszarem zabudowanym przy szlakach turystycznych świadczący minimalny zakres usług związanych z pobytem klientów, posiada minimum 1 placówkę gastronomiczną

Schronisko młodzieżowe: obiekt przystosowany do turystyki młodzieżowej, dostosowany do samoobsługi, zlokalizowany w samodzielnym, lub wydzielonej części budynku (od I do III rzymskich)

Pole biwakowe: wydzielone miejsce w terenie zadrzewionym, niestrzeżone, oznakowane i ogrodzone prowizorycznie, które umożliwia turystą nocleg w namiotach, znajdują się tutaj punkty poboru wody, oraz elementarne urządzenia sanitarne i rekreacyjne.

  1. Opisz produkt hotelarski w ujęciu wąskim i szerokim.

Z punktu widzenia producenta (hotel, pensjonat) - ujęcie wąskie- dotyczy oferty usługy

Z punktu widzenia konsumenta - ujęcie szerokie- produkt hotelarski, jako element większej całości, na którą składa się całościowy produkt turystyczny obszaru, na którym zlokalizowany jest obiekt hotelarski.

  1. Przez pryzmat, jakich aspektów możemy rozpatrywać produkt hotelowy?

Duża liczba potrzeb zgłaszanych przez gości w trakcie pobytu w przedsiębiorstwie hotelarskim sprawia, że produkt hotelarski ma charakter złożony i niejednorodny, gdyż obejmuje on zarówno dobra materialne jak i usługi. Komponenty produktu hotelarskiego, można uporządkować według stopnia ich materialności oraz przedstawić na schemacie zwanym kontinuum materialności.

  1. Podaj po 5 przykładowych komponentów materialnych i niematerialnych produktu hotelarskiego. Co to jest kontinuum materialności tego produktu?

  2. Przykłady niematerialne

    Przykłady materialne

    -sen i wypoczynek

    -gościnność

    -bezpieczeństwo

    -informację

    -klimat

    -komfort

    -spolegliwość

    -zaufanie

    -rozrywka

    -dobra kupowane w obiekcie hotelarskim (kawa, ciastko, obiad)

    -dobra znajdujące się na peryferiach obiektu hotelarskiego (foldery, pocztówki, mydło w łazience

    -dobra, bez których usługa nie mogłaby istnieć (pokój hotelowy i jego wyposażenie, stoliki i krzesła w restauracji)

    -dobra wytworcze wykorzystywane w procesie swiadczenia usług hotelarskich (komputery w recepcji, telefony)

    Kontinuum materialności są to komponenty produktu hotelarskiego, uporządkowane według stopnia ich materialności

    100% charakter materialny I charakter usługowy 100%

    Gościnność

    Bezpieczeństwo

    Rekreacja

    Informacja

    Nocleg

    Kongres

    Restauracja

    Drink bar

    Punkt handlowy

    1. Co to jest usługa hotelarska i jakiego rodzaju usługi możemy wyróżnić, biorąc pod uwagę kryterium charakter zaspokajanych potrzeb?

    Usługa hotelarska krótkotrwałe, ogólnie dostępne wynajmowanie domów, mieszkań, pokoi, miejsc noclegowych, a także miejsc na ustawienie namiotów lub przyczepy samochodowych oraz świadczenia w obrębie obiektu lub poza nim, usług z tym związanych.

    1. Podstawowe - zaspokaja potrzeby podstawowe tj. sen, wypoczynek, higienę, zaspokajanie głodu u zapewnienie bezpieczeństwa- usługi noclegowe i gastronomiczne

    2. Dodatkowe - zaspokajają potrzeby pozostałe lub umożliwiające realizację usług podstawowych np. usługi telekomunikacyjne, rozrywkowe, rekreacyjne, parkingowe, handlowe, zdrowotne

    1. Dokonaj podziału usług hotelarskich według kryterium przedmiot oddziaływania.

    1. Usługi skierowane na ciało ludzkie- udzielanie noclegu, zaspokajanie głodu i pragnienia, odnowa biologiczna, transport osób, usługi fryzjerskie i kosmetyczne

    2. Usługi skierowane na ludzką świadomość - przywitanie, pożegnanie gości, udzielanie informacji, dostarczanie poczucia godności, szacunek, tworzenie nastroju, bezpieczeństwo, komfort psychiczny

    3. Usługi skierowane na dobra materialne - przechowywanie rzeczy, pranie, czyszczenie odzieży, transport bagażu, dozór samochodów na parkingu

    4. Usługi skierowane na niematerialne zasoby- wymiana walut, telekomunikacja, przesyłanie informacji pocztą bądź elektroniczną, itp.

    1. Opisz cechy produktu hotelarskiego.

    1. Stały potencjał jego wytworzenia- podaż usług hotelarskich jest sztywna w krótkim okresie. Obiekty dysponują ograniczoną liczbą miejsc noclegowych, w wyniku, czego na skutek występowania fluktuacji sezonowych popytu turystycznego i znacznego jego okresowego nasilenia, muszą odmawiać przyjęcia rezerwacji, ponosząc przy tym określoną stratę finansową

    2. Nietrwałość - produktu hotelarskiego nie można magazynować (dominanta usług), więc niesprzedane miejsca hotelowe, na przykład w okresie mniejszego popytu turystycznego również stanowią nieodwracalną potencjalną stratę finansową.

    3. Natychmiastowość - usługi hotelarskie musza byś świadczone natychmiast, zaraz po zgłoszeniu chęci zaspokojenia określonej potrzeby przez turystę.

    4. Złożoność - obiekty hotelowe świadczą nie tylko usługi noclegowe czy gastronomiczne, ale również szerokie spektrum usług dodatkowych. Zakres usług dodatkowych jest ściśle uzależniony od najważniejszego segmentu rynku obsługiwanego przez dane przedsiębiorstwo.

    5. Różnorodność - usługi hotelowe wchodzące w skład produktu hotelowego są różnorodne, gdyż występują w różnych zestawach i rozmiarach, zaspokajają różnorodne potrzeby gościa od tych podstawowych (potrzeby zamieszkania) poprzez potrzeby społeczne (potrzeba komunikacji) aż do potrzeb wyższego rzędu (potrzeby uznania)

    6. Elastyczność- polega na tym, że hotelarz oprócz oferowania standardowego produktu, musi być przygotowany na konieczność wytworzenia produktu niestandardowego, w zależności od zgłaszanych przez konsumentów popytu.

    7. Pracochłonność - wytworzenie produktu hotelarskiego jest bardzo pracochłonne i wiąże się z zatrudnieniem czasami dużego personelu

    8. Kapitałochłonność - świadczenie produktu hotelarskiego wymaga zaangażowania znacznych zasobów kapitałowych - od budowy obiektu poprzez jego eksploatację

    1. Opisz strukturę marketingową produktu hotelarskiego.

    1. Rdzeń produktu hotelarskiego - podstawowa korzyść, jaką uzyskuje nabywca produktu, czyli wypoczynek, sen, wyżywienie, rozrywka. Duża złożoność produktu hotelarskiego sprawia, że występuje zazwyczaj kilka rdzeni

    2. Produkt rzeczywisty- oferowane w hotelu usługi oraz dobra materialne, które umożliwiają zaspokojenie potrzeb klientów. W ramach produktu rzeczywistego uwzględnione są wszystkie standardowe usługi, których klient może oczekiwać korzystając z oferty przedsiębiorstwa hotelarskiego danego typu i kategorii.

    3. Produkt poszerzony - wszystkie dodatkowe usługi oferowane klientom hotelu wraz z procesem ich świadczenia. Wzbogacenie oraz ulepszenie produktu ma na celu jego wyróżnienie na tle ofert innych przedsiębiorstw, co ma czynić przedsiębiorstwo bardziej atrakcyjne

    4. Produkt psychologiczny - związany z doświadczeniami, wyrażeniami i emocjami, jakich doznaje turysta podczas pobytu w obiekcie hotelarskim

    1. Podaj przykłady produktów hotelarskich.

    1. Weekendowy- nocleg, wyżywienie, rekreację, zazwyczaj po obniżonej cenie

    2. Biznesowy - nocleg, wyżywienie, udostępnianie pomieszczeń do spotkań biznesowych

    3. Konferencje - nocleg, wyżywienie wraz z obsługą konsumpcyjną w trakcie konferencji, udostępnienie Sali konferencyjnej i obsługi.

    4. Rekreacyjna -wypoczynkowa - nocleg, wyżywienie, usługi rekreacyjne, zdrowotne i odnowy biologiczne

    5. Okolicznościowe (bankiety, wesela) - nocleg, wyżywienie, obsługa konsumpcyjna i rozrywka imprezy okolicznościowej.

    1. Jaka jest rola międzynarodowych organizacji hotelarskich?

    Celem tych organizacji jest m.in. reprezentowanie interesów swoich członków, szkolenia, wzajemna wymiana doświadczeń, podnoszenie jakości obsługi turystycznej oraz wyznaczenie jej standardów, a także prowadzenie statystyki turystycznej.

    1. Opisz Międzynarodowe Zrzeszenie Hoteli i Restauracji.

    Organizacja powstała w 1946 roku w Londynie z połączenia najstarszych i najaktywniejszych branżowych organizacji hotelarskich na świecie. Organizacja, jako reprezentant i rzecznik interesów przemysłu hotelarskiego skupia ponad 100 narodowych zrzeszeń hotelarskich, po jednym z każdego kraju, około 100 międzynarodowych, największych systemów hotelowych, restauracje o charakterze międzynarodowym oraz osoby indywidualne działające na rzecz hotelarstwa, np. dyrektorów i właścicieli hoteli oraz dyrektorów szkół hotelarskich.

    1. Opisz Międzynarodowy Związek Krajowych Organizacji Hotelarzy, Restauratorów i Właścicieli Kawiarni.

    Została utworzona w 1949 roku w Zurychu. Do organizacji należą krajowe zrzeszenia hotelarskie, hotelarsko-gastronomiczne z ponad 39 państw oraz hotele i restauracje. Wśród celów organizacji są:

    W ramach działalności organizacja prowadzi wymianę doświadczeń i bieżących informacji o pracach poszczególnych organizacji członkowskich, szkoli zawodowo, a także udziela poparcia oraz ułatwia wymianę międzynarodową wymianę młodych pracowników hoteli i gastronomii. Wszystkie zakłady hotelarskie, restauracje i kawiarnie zrzeszone spełniające określoną warunki dotyczące poziomu usług i wyposażenia zostają umieszczone w corocznej publikacji International Guide of Hotels, Restaurants and Cafes i mają prawo korzystania z emblematu Recomended by HoReCa. Związek jest członkiem Światowej Organizacji Turystyki. Polska przez Zrzeszenie Polskich Hoteli Turystycznych (obecnie Polskie Zrzeszenie Hoteli) należała do HoReCa w latach 1968-1974.

    1. Opisz Polskie Zrzeszenie Hoteli.

    Jego rodowód sięga lat dwudziestych XX wieku, kiedy rozpoczęła swoją działalność Naczelna Organizacja Polskiego Przemysłu Hotelowego. Działalność PZH realizowana jest poprzez działaczy, skupionych w wyspecjalizowanych komisjach

    -Usług Hotelarskich,

    - Gastronomicznej,

    - Kształcenia i Doskonalenia Zawodowego,

    - Techniki i Wyposażenia,

    - Prawno-Ekonomicznej,

    - Integracji Zawodowej,

    oraz w organach doradczych:

    Przez ponad 40 lat zrzeszenie zorganizowało kilkaset konferencji, kursów oraz wydało 500 książek zawodowych. Jest również organizatorem targów Trend-Hotel. Zajmuje się ponadto doradztwem w projektowaniu, budowie obiektów, ich wyposażeniu i zabezpieczeniu oraz prowadzi inwestycje infrastruktury przyhotelowej (program rezerwacji), pomaga dostosować obiekty do obsługi gości niepełnosprawnych. Działalność tę umożliwiają szerokie kontakty z producentami, bankami, instytucjami finansowymi, doradcami architektonicznymi, prawnymi, public relations, sieciami hotelowymi w kraju i za granicą. Zrzeszenie brało czynny udział w tworzeniu podstawowych wymagań kategoryzacyjnych dla obiektów świadczących usługi hotelarskie. PZH ma swoje oddziały terenowe. Jest ich 11 i mogą mieć one charakter międzywojewódzki, wojewódzki lub zakładowy.

    1. Opisz Polską Izbę Hotelarską.

    Została powołana w 2002 roku a jej siedziba mieści się w Warszawie. Założycielami i członkami PIH, zostali byli działacze PZH, a także przedstawiciele obiektów hotelarskich, firm prowadzących działalność na rzecz branży hotelarskiej, szkoły hotelarskie i instytucje badawcze i statystyczne.

    Główne cele PIH:

    Każdy członek PIH otrzymuje na piśmie tzw. polisę bezpieczeństwa. Z chwilą przystąpienia do członkowstwa w PIH przedsiębiorstwo otrzymuje kompleksową opiekę, m.in.: pomoc
    w sprawach wymagających lobbingu izby, wsparcie zarządzających hotelami, itp. PIH uruchomiło również Hotelarskie Centrum Szkoleniowe, jest inspiratorem działań zmierzających do wdrożenia systemów jakości według norm ISO 9000 oraz wdraża kodeks etyki hotelarza.

    1. Wymień czynniki rozwoju produktowego i instytucjonalnego rynku hotelowego.

    Czynniki rozwoju produktowego

    1. Dynamiczny wzrost ruchu turystycznego

    2. Wzrost i zróżnicowanie wymagań gości hotelowych

    3. Globalizacja

    4. Procesy integracji w Europie i na świecie

    5. Postęp naukowo- techniczny

    6. Rozwój rynków finansowych

    7. Liberalizacja przepisów prawa

    8. Wzrost cen surowców i kosztów pracy

    9. Wysoka kapitałochłonność branży hotelarskiej

    10. Duża konkurencja wewnątrz sektora hotelarskiego

    Rozwój instytucjonalnego rynku hotelarskiego

    Przedsiębiorstwo hotelowe

    0x08 graphic
    0x08 graphic

    Hotele niezależne Zgrupowanie hoteli

    0x08 graphic
    0x08 graphic

    Kooperacja Koncentracja

    0x08 graphic
    0x08 graphic
    0x08 graphic
    0x08 graphic

    Pozioma Pionowa Pozioma Pionowa

    1. Scharakteryzuj hotele niezależne. Jakie są ich wady i zalety?

    Najliczniejsza i najstarsza grupa podmiotów gospodarczych realizująca podaż usług hotelowych. Hotele niezależne należą zazwyczaj do sektora mikro, małych lub średnich przedsiębiorstw. Decydujący udział w procesie zarządzania mają ich właściciele, którzy są zazwyczaj również jedynymi dawcami kapitału. Przedsiębiorstwa tego rodzaju nie mają zbyt mocno rozbudowanych struktur organizacyjnych, posiadają ograniczony dostęp do środków kapitałowych oraz niewielkie zasoby. Niezależne przedsiębiorstwa hotelowe, aby odnieść sukces rynkowy muszą realizować oryginalną strategię rozwoju. Powinny one być ukierunkowane na wykorzystanie własnych atutów tj. ciekawy, zindywidualizowany produkt, orientację na klienta, elastyczność i szybkość reagowania na zmiany w otoczeniu, oraz przedsiębiorczość i innowacyjnych właścicieli. Hotele niezależne spełniają odmienne od zgrupowań przedsiębiorstw hotelowych role w zaspokajaniu potrzeb swoich klientów, które w stosunku do całego rynku mają raczej charakter komplementarny, niż substytucyjny.

    Zalety hoteli niezależnych:

    1. Duża aktywność właściciela, który może szybko i elastycznie podejmować decyzję oraz dopasować świadczenie usług do indywidualnych potrzeb odbiorców.

    2. Specyficzna gościnność, mają tutaj charakter instytucyjny, którego podstawą są uwarunkowania o charakterze geograficznym, społecznym i kulturowym

    3. Silny związek z obszarem recepcji turystycznej, na którym są zlokalizowane: oferowany produkt wpisuje się najczęściej w specyfikę regionu i zawiera komponenty związane z jego historią, architekturą, zwyczajami czy folklorem.

    Wady

    1. Niewielkie zasoby i ograniczony dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania

    2. Niewykorzystywanie nowoczesnych instrumentów zarządzania i marketingu

    3. Ograniczone możliwości analizy otoczenia, głównie dalszego rozwoju

    4. Brak dostępu do nowoczesnych kanałów dystrybucji

    5. Niezbyt duża siła przetargowa

    1. Opisz zgrupowania kooperacyjne przedsiębiorstw hotelarskich. Wymień wady i zalety kooperacji hotelowych

    Organizacje skupiające niezależne hotele, których celem jest dobrowolna współpraca między przedsiębiorstwami umożliwiająca uzyskanie poprzez ich członków korzyści wynikających z działania na większą skalę, a także z efektu synergii.

    Hotele niezależne do konsorcjum są na ogół całkowicie niezależne finansowo i prawnie, a głównym ich celem jest rozwój w perspektywie długookresowej. Aby osiągnąć ten cel członkowie konsorcjum muszą ze sobą współpracować, racjonalizując operacje gospodarcze, poprawiając swoją konkurencyjność i pozycję rynkową. Do najbardziej popularnych obszarów współpracy należą: zakupy, sprzedaż, marketing, zarządzanie informacją oraz zarządzanie zasobami ludzkimi.

    Zalety

    1. Redukcja i rozłożenie ryzyka prowadzonej działalności gospodarczej na większą liczbę podmiotów

    2. Powiększenie skali działalności oraz zwiększenie wartości uczestniczących w konsorcjum

    3. Centralny system zakupów- zakup dużych partii towarów wprost od producenta lub hurtownika z pominięciem pośredników, dzięki czemu można nabyć produkt po niższych cenach, uzyskać rabat

    4. Koordynacja i ujednolicenie działania marketingowego

    Wady

    1. Brak możliwości uwzględnienia indywidualnych preferencji uczestników konsorcjum

    1. Opisz grupy markentingowe.

    Są to grupy niezależnie, dobrowolnie zgrupowanych hoteli przeważnie różnych typów oraz należących do różnych właścicieli, którzy prowadzą wspólną politykę marketingową (programy marketingowe, promocyjne, lojalnościowe, czy wymiana doświadczeń na zasadzie benchmarkingu)

    1. Opisz zgrupowania koncentracyjne przedsiębiorstw hotelarskich. Co to są koncerny hote­lowe?

    Zgrupowanie to polega na połączeniu różnych przedsiębiorstw w jedno, w wyniku tego procesu powstaje całkowicie nowa jednostka gospodarcza, najczęściej przybiera ona formę koncernu hotelowego, czyli następuje koncentracja kapitału, poprzez wykup pakietu kontrolnego akcji lub udziałów, fuzję, franchising (tworzenie grupy zysków lub wprowadzanie dyrektorów lub członków rady nadzorczej z jednego przedsiębiorstwa do drugiego)

    1. Scharakteryzuj systemy hotelowe.

    Systemy hotelowe, czyli zgrupowanie obiektów hotelowych, podlegają one jednemu zarządowi oraz prowadzą wspólną politykę ekonomiczną i marketingową

    1. Scharakteryzuj łańcuchy hotelowe. Co to jest typ hotelu?

    Łańcuchy hotelowe - zespół hoteli, który nie tylko prowadzi wspólną politykę ekonomiczną i marketingową, ale również utrzymuje jednolity standard i zakres usług, posiada własny system rezerwacji miejsc noclegowych lub korzysta z przynajmniej jednego ogólnie dostępnego systemu rezerwacyjnego oraz posiada wspólną nazwę bądź jej część. Unifikacja hoteli wchodzących w skład łańcucha postępuje jeszcze dalej i bardzo często dotyczy także: wspólnego znaku firmowego, cech użytkowych (lokalizacji, architektury, kategoryzacji) oraz form własności i zarządzania.

    Przykłady: Sofitel, Novitel, Mercure, Mariott, Hilton, Hotel 500, Qubus, Ibris

    Łańcuchy hotelowe: ten rodzaj może być zarówno częścią systemu hotelowego jak i funkcjonować samodzielnie. Podstawową cechą łańcucha jest jednak to, iż tworzy go zawsze określony typ i/lub typy hoteli, które stanowią jego odrębność w stosunku do innych struktur.

    Typ hoteli- grupa hoteli wyróżniająca się podobnym dominującym przeznaczeniem (np. biznesowe, wypoczynkowe itp.) lokalizacją (nadmorskie, górskie, itp.), standardem (wysoki, średni, niski), wielkością (małe, średnie, duże), zakresem świadczonych usług (hotel z pełnym zakresem usług, hotel garni - ograniczony zakres usług - tylko nocleg i śniadanie itp.)

    1. Scharakteryzuj sieć hoteli.

    Sieci hotelowe - zgrupowanie hoteli, które należą zazwyczaj do określonych właścicieli i/lub zlokalizowanych na określonym obszarze. W ramach sieci mogą funkcjonować zarówno systemy, łańcuchy oraz typy hoteli. Najważniejszym atrybutem sieci jest wyraźne zaznaczona własność i lokalizacja, a struktura hierarchiczna nie ma już tak dużego znaczenia. Np. OST GROMADA, Paradares, ORBIS.

    1. Jakie formy mogą przyjmować powiązane koncentracyjne i kooperacyjne?

    Formalne i nieformalne, silniejsze, luźniejsze, z powiązanym kapitałem bez udziału kapitału wspólnego

    1. Opisz okresy przełomowe w ekspansji zagranicznych przedsiębiorstw hotelowych w Pol­sce.

    1. Początki rozwoju międzynarodowych systemów hotelowych w Polsce sięgają lat 70-ych XX wieku. Wówczas Orbis w wyniku decyzji rządowych otrzymał zgodę na budowę hoteli w ramach importu dewizowego. W związku z powszechnymi problemami w polskiej branży budowlanej, zdecydowano się na budowę hoteli według standardów zachodnich, z zaangażowaniem zagranicznych przedsiębiorstw i w oparciu o dewizowe kredyty inwestycyjne. Zgodnie z decyzjami rządu niezbędne do spłat zaciągniętych kredytów środki finansowe należało wypracować poprzez świadczenie usług noclegowych. Dlatego wybudowane hotele przeznaczone były przede wszystkim dla turystów zagranicznych, dysponujących walutami obcymi. W ramach importu dewizowego wy-budowano w latach 1973-1988 w Polsce 16 obiektów, z czego 10, w celu maksymalnego wykorzystania potencjału usługowego, włączono do trzech międzynarodowych systemów hotelowych.

    2. Drugim okresem przełomowych dla rozwoju międzynarodowych systemów hotelowych w Polsce był przełom lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku. W 1989 roku powstał hotel Marriott, co zainicjowało nowy etap umiędzynarodowienia polskiego hotelarstwa. Był to, bowiem pierwszy hotel sieciowy w Polsce niezwiązany z Orbis. W celu wybudowania obiektu w roku 1987 powstała spółka joint venture, utworzona przez LOT, austriackie przedsiębiorstwo budowlane i system Marriott Corporation. Zmiana systemu politycznego i ekonomicznego w Polsce w latach 90-ych ubiegłego wieku nie spowodowała jednak automatycznego napływu inwestycji zagranicznych. Potencjalni inwestorzy bardzo ostrożnie oceniali możliwości rozwoju gospodarczego Polski, brakowało również odpowiedniej polityki gospodarczej ze strony władz publicznych w odniesieniu do przedsiębiorców zagranicznych.

    1. Scharakteryzuj Orbis.

    Polskie Biuro Podróży Orbis powstało we Lwowie w 1920 roku. Założyciele biura, chcieli stworzyć biuro podróży o międzynarodowym standardzie obsługi, instytucję, która byłaby oknem na świat dla obywateli nowo odrodzonego państwa polskiego. Wkrótce Orbis znalazł się w gronie 10 najlepszych biur podróży na świecie, a w 1933 roku, po zakupie jego akcji przez państwowy bank PKO, siedziba spółki została przeniesiona do Warszawy. Orbis szybko rozwijał działalność: w 1939 roku biuro dysponowało 136 oddziałami w Polsce i 19 za granicą oraz czterema hotelami oferującymi łącznie 360 pokoi. W 1939 roku Orbis obsłużył ponad 5 milionów klientów. W 1944 roku w Polsce powstało PP Orbis, które wykupiło akcje przedwojennej spółki. Do końca lat 40-tych, przedsiębiorstwo obsługiwało międzymiastowe połączenia autobusowe w Polsce oraz dysponowało paroma hotelami. W latach 1946-1959 przedsiębiorstwo zarządzało siecią pensjonatów oferujących 5000 łóżek oraz obsługiwało wagony sypialne i restauracyjne w pociągach. W 1951 roku dziewięć najlepszych hoteli w Polsce włączonych zostało do Orbisu, aby przygotować je do obsługi gości z zagranicy. Do 1956 roku podstawą działalności Orbisu była obsługa przejazdów robotników i rolników jak również organizacja zjazdów młodzieży, spotkań dla pracowników administracji państwowej i tym podobnych. Orbis organizował również wyjazdy zagraniczne: pobyty nad Morzem Czarnym, jeziorem Balaton i na jugosłowiańskim wybrzeżu Adriatyku oraz wycieczki do krajów Europy Zachodniej i cieszące się popularnością rejsy Batorym. Część hotelowa Orbisu rozwinęła się w latach 1960-1980 - powstały 34 nowe hotele. Polska, coraz bardziej otwarta na świat, potrzebowała dużej sieci hotelowej, w 1980 roku Orbis posiadał 60% pokoi hotelowych w Polsce. Frekwencja w hotelach wyniosła 65,1%, z czego połowę zapewniali goście zagraniczni. W latach 70-tych, w okresie realizacji pierwszych w powojennej historii Polski inwestycji w standardach międzynarodowych sieci hotelarskich, wybudowano sześć Novoteli, z których cztery funkcjonują do dzisiaj. W Pod koniec 1990 roku sieć hoteli Orbis liczyła 53 obiekty. W 1991 roku PP Orbis przekształcono w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa. W lipcu 1993 roku z dotychczasowej struktury wyodrębnione zostały dwie spółki: Orbis Travel oraz Orbis Transport, w których Orbis S.A. posiada większościowe pakiety udziałów. Od 15 listopada 1997 akcje Orbis SA są notowane na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. W sierpniu 2000 roku nastąpił ostatni etap prywatyzacji, Orbis SA pozyskał partnera strategicznego - Accor. Orbis SA wraz ze spółkami zależnymi Hekon-Hotele Ekonomiczne i Orbis Transport tworzy największą w Polsce oraz w Europie Środkowej Grupę Kapitałową działającą w branży usług hotelowych i transportowych. To największa sieć hoteli w Polsce i Europie Środkowej, która oferuje 10,5 tysiąca pokoi w blisko 60 hotelach, które zlokalizowane są 24 miastach w Polsce oraz w Wilnie na Litwie. Grupa Orbis, u progu trzeciego tysiąclecia otwiera nowe i modernizuje istniejące hotele, wprowadza międzynarodowe standardy działania by lepiej odpowiadać na potrzeby ludzi. Hotele Grupy oferują kompleksową obsługę ruchu biznesowego oraz turystycznego. Działają pod znanymi na świecie markami należącymi do firmy Accor: Sofitel, Novotel, Mercure, Ibis i Etap, a także pod polską marką Orbis Hotels i oferują usługi w standardach od pięciu do jednej gwiazdki, dając tym samym gościom ogromne możliwości wyboru. W najbliższych latach Grupa zamierza rozwijać sieć hoteli klasy ekonomicznej, przede wszystkim marki Ibis i Etap.

    1. Scharakteryzuj Gromadę.

    Ogólnokrajowa Spółdzielnia Turystyczna Gromada od prawie 75 lat prowadzi działalność hotelarską
    i turystyczną w kraju i zagranicą. Aktualnie firma posiada:

    Wśród hoteli Gromady znajduje się jeden z największych obiektów konferencyjnych w Polsce: Centrum Kongresowo-Wystawiennicze w Warszawie, liczące 6000 m2, z możliwością zorganizowania konferencji i bankietów dla 1000 osób aż po kongresy dla ponad 2500 osób. OST Gromada jest członkiem licznych organizacji krajowych i międzynarodowych, m.in. Polskiej Izby Turystyki, Izby Turystyki RP, Polskiego Zrzeszenia Hoteli, ASTA (amerykańskie stowarzyszenie biur turystycznych), IATA (międzynarodowe stowarzyszenie przewoźników lotniczych), ICCA (międzynarodowe stowarzyszenie organizatorów kongresów).

    Ogólnokrajowa Spółdzielnia Turystyczna Gromada, jako operator turystyczny i przedsiębiorstwo prowadzące sieć hotelową w kraju i za granicą tworzy obecnie swój własny łańcuch hotelowy. W planach Gromady jest również stworzenie nowej poradni rehabilitacyjnej w jednym z warszawskich hoteli oraz wprowadzenie usług medycznych w budowanym hotelu w Krakowie.

    1. Opisz Carlson Hospitality Worldwide.

    Historia przedsiębiorstwa rozpoczęła się od założenia biura podróży w Saint Augustine w 1888. W 1909 otwarto w Minneapolis 16-piętrowy „The Radisson Hotel”. W 1960 roku 50% udziałów hotelu kupuje Carlson. W 1985 roku system ma już 75 hoteli i 20 tys. pokoi, a w 1987 - 195 hoteli i 47 tys. pokoi. W 1994 roku następuje połączenie łańcucha Radisson Hotels Worldwide z łańcuchem SAS International Hotels. W 1996 roku następuje zmiana nazwy na Carlson Hospitality Worldwide. W 1997 roku system ma 585 hoteli i 113600 pokoi. W skład przedsiębiorstwa wchodzą obecnie: Radisson/SAS Hotels Worldwide, Regent International Hotels & Restaurant (pięciogwiazdkowe), County Inns & Suites by Carlson (trzygwiazdkowe), linia żeglugowa Raddison Seven Seas Cruises oraz sieć zakładów gastronomicznych Friday's Hospitality Worldwide. Hotele systemu w Polsce znajdują się w: Szczecinie, Gdańsku, Poznaniu, Warszawie, Krakowie i Wrocławiu (Radisson SAS).

    1. Opisz Best Western International.

    Genezą powstania przedsiębiorstwa jest powstanie Best Western Motels w 1946. W 1951 system liczy już 270 obiektów, a w 1962 - 670 moteli w USA i Kanadzie. W roku 1974 system ma już 90 tys. pokoi i zmienia nazwę na Best Western. W 1980 w wyniku dalszej ekspansji na zagraniczne rynki, następuje zmiana nazwy na Best Western International. W 1998 roku liczy już 3814 hoteli w ponad 70 krajów świata. W 1999 roku następuje otwarcie pierwszego obiektu w Polsce - Wrocław. Obecnie obiekty systemu znajdują się we Wrocławiu, Krakowie, Łodzi, Ożarowie Mazowieckim, Białowieży i Białymstoku. W skład systemu wchodzą przeważnie małe hotele tranzytowe (średnio około 80-85 pokoi), motele i zajazdy.

    1. Opisz Holiday Inn Worldwide.

    W roku 1952 powstaje pierwszy hotel dla zmotoryzowanych turystów w Memphis, dla rodzin udających się na weekend. W 1976 powstaje pierwszy hotel w Polsce (obecnie „Orbis”). System każdego roku oddaje około 100 obiektów i działa obecnie w 70 krajach (20% obiektów jest własnością systemu, 80% działa na zasadzie franchisingu. W latach 90-tych XX wieku w skład „Holiday Inn” wchodziły: Holiday Inn, Crowne Plaza, Embasy Suites, Hampton Inn, Harrah,s, Residence Inn oraz Holiday Inn Express. W ramach systemu funkcjonuje jednolity poziom usług w hotelach różnych typów i dogodny system rezerwacji Holidex. Przedsiębiorstwo oprócz branży hotelowej realizuje też działalność: edukacyjną, meblarską, rolno-spożywczą, transportową i komunikacyjną.

    1. Opisz znane Ci modele zarządzania hotelem.

    1. - Samodzielne zarządzanie przedsiębiorstwem hotelarskim dotyczy małych przedsiębiorstw, niepowiązanych z innymi podmiotami gospodarczymi. Inwestor pełni tutaj zarówno rolę właściciela kapitału jak i menedżera. Kontakty między kierownictwem, a pracownikami są ścisłe i bezpośrednie, szybka reakcja na zmiany otoczenia. Odrębny typ gospodarki finansowej - baza finansową są zwykle zasoby właściciela i jego rodziny. Samodzielność ekonomiczna i oprawna - prywatna własność środków produkcji i osobista praca właściciela i jego rodziny. Niesformalizowana struktura organizacyjna, przejawiająca się w braku biurokratycznych procedur i formalnych nowo organizowanych.

    2. Kontrakt menedżerski - w miarę rozwoju ilościowego i jakościowego przedsiębiorstwa hotelarskiego, zarządzanie nim staje się coraz bardziej złożona i wymaga dużej wiedzy i doświadczenia menedżerskiego oraz określonych predyspozycji kierowniczych. Dlatego bardzo często decyzją właściciela dochodzi do rozdzielenia funkcji właścicielskich od kierowniczych. Konsekwencją, czego jest zatrudnienie profesjonalnego menedżera. Osoba, z którą podpisuje się kontrakt menedżerski na zarządzanie hotelem zobowiązuje się do profesjonalnego prowadzenia przedsiębiorstwa i realizacji wytycznych przez właściciela celów, za co otrzymuje odpowiednie wynagrodzenie

    3. Franchising - rodzaj współpracy między dwoma niezależnymi podmiotami w ramach, której franczyzodawca (sieć hotelowa) udostępnia franczyzobiorcy (właściciel obiektu) specjalistyczny know-how przez cały czas trwania umowy opłaty franczyzowe. W konsekwencji franczyzobiorcami są w Polsce zazwyczaj duże grupy inwestycyjne pochodzące głównie z innych krajów. Przykładowo hotelami należącymi do grupy Inter Continental zarządza w Polsce na zasadach franszyzy przedsiębiorstwo Azure properties z UK, a hotele grupy Accor otwiera w Polsce Orbis, przypadku polskich sieci franchisingowych obiecująco zapowiada się natomiast inicjatywa podjęta przez polską izbę hotelarską, która współtworzy spółkę Chaber Mangament mająca na celu budowę sieci hoteli Chaber.

    4. Umowa o zarządzanie z operatorem (siecią hotelową) - tym różni się od franchisingu, że operator obok udostępnia know-how, angażuje się również w zarządzanie i bieżącą działalność hotelu. Model ten zdejmuje z inwestora ryzyko prowadzonej działalności gdyż to operator zarządza hotelem na własny koszt i ryzyko. Zgodnie z postanowieniami umowy operatorskiej, operator prowadzi hotel i płaci inwestorowi (właścicielowi) tzw. Czynsz miesięczny może to być kwota stała, procent od przychodu netto hotelu lub kombinacja obu powyższych warunków.

    5. Kontrakt operatorski - model podobny do umowy o zarządzanie z operatorem i nieco częściej od niej stosowany na polskim rynku. Na mocy kontraktu operator przejmuje od właściciela obiektu obowiązki związane z prowadzeniem działalności operacyjnej. Operator zarządza zasobami ludzkimi już na etapie przygotowań do otwarcia hotelu, nadzoruje księgowość w zakresie działalności operacyjnej odpowiada za eksploatowanie nieruchomości oraz rozwija standard świadczonych usług hotelarskich.

    6. Dzierżawa - część przedsiębiorstw hotelarskich odchodzi obecnie od bezpośredniego zaangażowania kapitałowego w inwestycję hotelarskie i korzysta z umów dzierżawy gotowych obiektów lub z budowy nowych obiektów na wydzierżawionych działkach ziemi. W jej wyniku właściciel budynku hotelarskiego i/lub gruntu na którym się on znajduje oddaje przedsiębiorstwu hotelarskiemu w użytkowanie za co otrzymuje czynsz. Przykładem stosowania modelu zarządzania hotelem na polskim rynku - polska sieć De silva.

    1. Opisz systemy rezerwacyjne w hotelarstwie.

    1. - GDS - global distribution system, GSD- globalne systemy dystrybucji: działają na linii hotel - pośrednik. Za nich pomocą rezerwacji w hotelach dokonują organizatorzy turystyki (touroperatorzy), pośrednicy i agenci turystyczni. Prezentują one usługi towarzystw lotniczych, przewoźników, hoteli i innych przedsiębiorstw świadczących usługi cząstkowe i za ich pomocą można złożyć zamówienie na produkty świadczone przez te podmioty. Hotel nabywając system zyskuje dostęp do dziesiątków tysięcy biur podróży, na całym świecie, dzięki czemu poszerza swoje kanały dystrybucji. Rynek GDS zdominowany jest przez cztery systemy: Amadeus, Sabre oraz Galileo i Worldspon funkcjonujące obecnie pod wspólną nazwą: By Travelport.

    2. Centralne systemy rezerwacji - CRS - central reservation systems: działają podobnie jak GDS, lecz z ich usług nie korzystają organizatorzy i pośrednicy turystyczni, ale klienci indywidualni oraz przedsiębiorstwa nabywające usługi hotelarskie od celów turystyki biznesowej (kongresowa, socjalna, motywacyjna). Funkcjonują one również w ramach wszystkich przedsiębiorstw hotelarskich, nie tylko hoteli.

    3. Portale rezerwacyjne:

    1. Portale operatorów współpracujących z hotelami np. hotel reservation service, trans hotel, Expedia, itp. Oraz biur podróży o indywidualnym statusie np. American Express, HEG

    2. Wyspecjalizowane platformy rezerwacyjne - działające na polskim rynku i ich strony stowarzyszone: np. Visit.pl, Hotele24.pl

    3. Własne witryny sieci hotelowych lub hoteli niezależnych.

    1. Co to jest: outsourcing, tailoring, timesharing.

    - Outsourcing - polega na oddaniu innemu przedsiębiorstwu zadań niezwiązanych bezpośrednio z podstawową działalnością hotelu, dzięki czemu on może skupić swoje zasoby i środki finansowe na tych obszarach, które stanowią podstawę jego działalności, w których osiąga przewagę konkurencyjną obszarami są:

    1. Informatyka (konserwacja sprzętu i różne naprawy)

    2. Operacje pomocnicze (obsługa poczty, szkolenia, druki)

    3. Logistyka, zaopatrzenie i transporty

    Tailoring - polega na ciągłym udoskonalaniu obiektów hotelowych i dopasowywania ich do oczekiwań gości. Działania takie wymagają prowadzenia ciągłych badań satysfakcji klientów ze świadczących usług i wdrażania niezbędnych zmian. Personel hotelu musi się dogadywać i uprzedzać życzenia gości

    Timesharing - prawo korzystania z budynku lub pomieszczenia w określonym terminie każdego roku daje ono gwarancję, co do możliwości skorzystania z wybranych usług hotelarskich niezależnie od koniunktury ekonomicznej bez dokonywania wcześniej rezerwacji.



    Wyszukiwarka

    Podobne podstrony:
    ST Zagadnienia 2008-2009, Turystyka i rekreacja
    Zywienie czlowieka- zagadnienia do kolokwium, Turystyka i rekreacja
    LOWIECTWO - opracowane zagadnienia, Zagadnienia do zaliczenie przedmiotu „Podstawy łowiectwa&r
    Hotelarstwo - wyklad, Turystyka i Rekreacja
    Fizjologia człowieka - zagadnienia na kolokwium, Edukacja, Turystyka i rekreacja, Fizjologia człowie
    Spis zagadnień obowiązujących do egzaminu z GT, Turystyka i rekreacja rok1, Geografia turystyczna
    Inwestycje - wyklad 2, Turystyka i rekreacja wykłady, Standardy jakości w turystyce i hotelarstwie
    Filozofia pojęcia i zagadnienia, Turystyka i Rekreacja, Filozofia i Etyka w turystyce
    STANDRADY JAK.WYKLAD II KASIA, Turystyka i rekreacja wykłady, Standardy jakości w turystyce i hotela
    STANDARDY JAK.WYKL.I KASIA, Turystyka i rekreacja wykłady, Standardy jakości w turystyce i hotelarst
    Hotelarstwo - Mrozowicz, Nauka, ściagi dla studentów turystyki i rekreacji ;)
    FILOZOFIA zagadnienia, Turystyka i Rekreacja, Filozofia i Etyka w turystyce
    Pytania egzaminacyjne z przedmiotu Turystyka w Unii Europejskiej, Turystyka i rekreacja wykłady, Tur
    Przedmiot i społeczne funkcje socjologii, Turystyka i Rekreacja, socjologia
    Na kolokwium(zagadnienia-ekologia), ^ Turystyka i Rekreacja GWSH Katowice, 3 semestr, ekologia

    więcej podobnych podstron