PRAWO WYKROCZEŃ - 4 wykłady, MATERIAŁY PRAWO, NA UCZELNIĘ


PRAWO WYKROCZEŃ

Wykroczenia w kodeksie wykroczeń

Przykłady:

Kryterium, które pozwala odróżnić wykroczenie od przestępstwa:

  1. kryterium formalne (kryterium sankcji karnej, czyli kary)

  1. kryterium społecznej szkodliwości czynu

wniosek: wykroczeniem będzie czyn społecznie szkodliwy nawet w stopniu znikomym.

Zasady stosowania prawa wykroczeń

  1. zasada określoności wykroczenia, tzn. że do odpowiedzialności za wykroczenie może być pociągnięty tylko ten, kto dopuścił się czynu zabronionego przez ustawę w czasie jego popełnienia (ta zasada wymaga, aby zespół znamion został określony przez ustawę w sposób jasny i jednoznaczny);

  2. zasada stosowania ustaw aktualnie obowiązujących - zgodnie art. 1 KW jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia wykroczenia stosuje się ustawę nową należy jednak zastosować ustawę poprzednio obowiązującą, gdy jest ona względniejsza (wniosek: zmiana ustawy nie może prowadzić do pogorszenia sytuacji sprawcy - bierze się pod uwagę rodzaj i wysokość sankcji oraz możliwość złagodzenia i zawieszenia wykonania kary);

art. 2 §2 KW jeżeli wg nowej ustawy czyn nie jest już zabroniony, to ukaranie uważa się za niebyłe (jeżeli kara nie została jeszcze wymierzona, to nie można jej już wymierzyć)

czas popełnienia wykroczenia art. 4 § 1 KW wskazuje, że czasem popełnienia wykroczenia jest czas działania lub zaniechania (uwaga! Nie czas nastąpienia skutku; art. 101 § 3 KK w przypadku przestępstw materialnych bieg przedawnienia liczy się od momentu gdy Kutek nastąpił

  1. zasada terytorialności art. 3 KW - odpowiedzialności na zasadach określonych w KW podlega każdy, kto popełni wykroczenie na terytorium RP jak również na polskim statku wodnym lub powietrznym (w przeciwieństwie do KK obywatel Polski nie odpowie za wykroczenie popełnione za granicą, chyba że przepis szczególny przewiduje taką możliwość - art. 131 KW z przepisu tego wynika, że czynami za które obywatel RP odpowie za granicą są: kradzież, przywłaszczenie, niszczenie cudzej rzeczy, paserstwo (art. 119 KW) [czyny przypołowione, czyli liczy się kwota]);

uchwała SN z 2008 r., która mówi że czynem przypołowionym nie jest rozbój);

miejsce popełnienia wykroczenia art. 4 § 5 KW

    1. miejsce, gdzie sprawca działał lub zaniechał działania;

    2. gdzie skutek nastąpił;

    3. wg zamiaru sprawcy skutek miał nastąpić;

Definicja wykroczenia

art. 1 KW, art. 47 KW - wykroczeniem jest czyn wypełniający znamiona zachowania zabronionego przez obowiązującą ustawę pod groźbą przynajmniej jednej z kar wymienionych w art. 1 KW przy czym czyn ten wykazuje społeczną szkodliwość, a jego sprawcy można przypisać winę.

Elementy art. 47 § 6 KW:

Ustawowe znamiona czynu zabronionego - zespół cech zawartych w dyspozycji przepisu. Ten zespół cech podlega udowodnieniu, brak jednej z tych cech nie pozwala na uznanie czynu za wykroczenie i powoduje umorzenie postępowania.

Podział znamion:

II podział znamion:

Wyróżniamy także znamiona odsyłające - takie które odsyłają do innych przepisów prawa, np. art. 105 KW odsyła do Prawa rodzinnego

III podział znamion:

art. 47 § 2 KW wykroczenia podobnymi;

Tego podziału nie ma w przypadku wykroczeń.

Strona przedmiotowa to także okoliczności dotyczące:

Strona przedmiotowa pozwala również określić:

KW wyróżnia 2 postaci umyślności:

Przy obu mamy do czynienia z umyślnością.

Nieumyślność - art. 6 par. 2 KW nieumyślność zachodzi wówczas, gdy sprawca nie ma zamiaru popełnienia wykroczenia, popełnia je jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach.

§ 2 art. 6 pozwala wyróżnić:

Formy stadialne i zjawiskowe

Formy stadialne popełnienia wykroczenia - etapy popełnienia wykroczenia czynu. Wyróżnia się następujące formy stadialne:

Podział usiłowania:

Karalność usiłowania - na gruncie KK usiłowanie jest karalne i wymierza się karę jak za sprawstwo. Na gruncie KW usiłowanie jest co do zasady niekaralne, jednak ustawa może wskazywać na karalność usiłowania, np. art. 119 § 2 KW.

Na gruncie KK wyróżniamy:

Art. 11 § 4 KW przewiduje 2 instytucje skutkujące wyłączeniem odpowiedzialności za usiłowanie:

Formy zjawiskowe powodują, że odpowiedzialność karną poniesie nie tylko sprawca główny, ale również osoby, które popełniły czyn wspólnie z inną osobą, osoba nakłaniająca, pomocnik, współsprawca.

3 koncepcje sprawstwa:

Formy zjawiskowe - na gruncie prawa wykroczeń, to rzadkość:

Podżeganie (art. 12 KW) - podżegacz swoim zachowaniem wywołuje w sprawcy wykroczenia zamiar jego popełnienia (do konkretnego czynu). Strona podmiotowa podżegania może polegać tylko na zamiarze bezpośrednim.

Strona przedmiotowa: nakłaniania, czyli wywołanie zamiaru.

Forma i działanie (art. 14 KW) - podżeganie jest przestępstwem skutkowym. Jest karalne tylko wtedy, gdy kodeks tak stanowi (art. 51 § 3 oraz art. 52 § 2).

Podżeganie może być samoistnie karalne w części szczególnej, np. nakłanianie do np. żebractwa, do prostytucji.

Pomocnictwo

Strona podmiotowa (zamiar ewentualny i bezpośredni)

Art. 14 KW - odpowiedzialność pomocnika uzależniona jest od dokonania przez sprawcę czynu.

Jest możliwość krzyżowania się form sprawczych i niesprawczych - pomocnictwo może przybrać formę sprawstwa, współsprawstwa, sprawstwa kierowniczego i sprawstwa polecającego.

Karane jest wtedy, gdy kodeks tak stanowi (art. 51 KW, art. 49a KW)

Sprawstwo - sprawca sam swoim zachowaniem realizuje znamiona czynu zabronionego. Jeśli nie realizuje ich sam, to wchodzi w porozumienie - wtedy mamy do czynienia z współsprawstwem.

Współsprawstwo, która wymaga co najmniej 2 osób, które działają wspólnie i w porozumieniu.

Ze współsprawstwem mamy do czynienia gdy:

1 teoria formalno-obiektywna (formalna) - ta teoria wymaga od współsprawcy realizacji przynajmniej części znamion czynu zabronionego.

2 teoria materialno-obiektywna - współsprawcą jest już osoba, która ułatwia popełnienie czynu (np. organizując transport do ucieczki z miejsca zdarzenia) lub zmniejsza ryzyko związane z popełnieniem czynu.

Sprawstwo kierownicze (art. 18 KK) - dot. osoby, która kieruje, czyli panuje nad czynem. Nie jest formą wykonawczej zachowania. Zakłada iż sprawca polecający sam nie wykonuje czynu zabronionego, ale sprawca kierowniczy bierze udział w akcji przestępczej.

Sprawstwo polecające (art. 18 § 1 KK) - zakłada iż sprawca polecający sam nie wykonuje czynu zabronionego:

I teoria - do wykonania sprawstwa kierowniczego i polecającego wystarczy samo wydanie polecenia lub kierowanie.

II teoria - do wykonania sprawstwa kierowniczego i polecającego konieczne jest dokonanie czynu przez sprawcę wykonawczego.

Przyjmuje się, że I teoria jest teorią słuszną.

Zbieg przepisów ustawy - ma miejsce gdy jeden czyn wyczerpuje znamiona co najmniej dwóch przepisów prawa wykroczeń.

Rodzaje zbiegów przepisów ustawy:

Pozorny zbieg przepisów - występuje, gdy czyn sprawcy wyczerpuje wprawdzie znamiona określone w co najmniej dwóch przepisach, ale na podstawie reguł wykładni prawa (inaczej wyłączania wielości ocen) właściwa jest kwalifikacja tego czynu tylko z jednego przepisu;

Reguły wyłączania wielości ocen

Warunkiem stosowania tej reguły jest:

Wskazanie przepisu pomocniczego może być dokonane przez:

Rzeczywisty zbieg przepisów - występuje wtedy, gdy czyn narusza przynajmniej dwa przepisy i nie można zastosować reguł wyłączania wielości ocen w celu wyeliminowania drugiego przepisu (art. 95 i art. 88).

Art. 11 § 1 KK - ten sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo.

Art. 9 § 1 KW - jeżeli czyn wyczerpuje znamiona wykroczeń przynajmniej dwóch przepisów stosuje się przepis przewidujący najwyższą karę -> reguła ta nazywa się eliminacyjnym zbiegiem przepisów (tylko w prawie wykroczeń). To rozwiązanie różni się od rozwiązania przyjętego w KK, ponieważ w KW bierze się pod uwagę tylko jeden przepis.

Organ orzekający bierze pod uwagę:

Idealny zbieg przepisów (tylko w KW [art. 10], nie ma w KK) - pozwala ukarać sprawcę zarówno za przestępstwo jak i wykroczenie pomimo iż popełnił on jeden czyn. W takiej sytuacji jednak kara wymierzona za wykroczenie nie podlega wykonaniu.

Sprawca popełnia 2 wykroczenia

Na gruncie KK w przypadku rzeczywistego zbiegu przestępstw sąd orzeka karę łączną (art. 85 KK). Kary łącznej nie ma w prawie wykroczeń;

Wielość zachowań należy traktować jak jedno wykroczenie, jeżeli zachowania sprawcy charakteryzuje zbieżność co do miejsca i czasu i zachowania te stanowią poszczególne stadia lub postacie tego wykroczenia bądź też czerpią swój byt z dokonanego wykroczenia.

Np. dwa wykroczenia do 250 zł przy czynie ciągłym zmieniają się na przestępstwo.

Okoliczności wyłączające winę:

Z a. 1 par. 2 KW wynika, że czyn musi by c bezprawny, karygodny oraz zawiniony. Nie wystarczy fakt, że popełnił czyn bezprawny, karygodny (społecznie szkodliwy). Dwie sytuacje wyłączające winę:

  1. Błąd - na gruncie KK mamy do czynienia z 3 rodzajami błędu: błąd co do faktu, prawa, kontratypu (28 - 30 KK). Na gruncie kodeksu wykroczeń: Błąd w wersji skróconej to nic innego jak urojenie pewnych okoliczności lub nieświadomość pewnych okoliczności. Jest to niezgodność między rzeczywistością a jej odbicie w świadomości sprawcy.

    1. Błąd co do prawa - art. 7 par. 1 KW definiuje i wskazuje na błąd co do prawa. Ważne jest to, iż: na gruncie KW błąd co do prawa jest błędem co do karalności. Na gruncie KW nie chodzi o nieświadomość co do sprzeczności czynu z normą prawną, lecz o nieświadomość że czyn jest karalny. Błąd co do karalności na gruncie KW jest okolicznością wyłączającą winę. W przypadku błędu co do karalności nie można sprawcy przypisać czynu ze względu na fakt, że czyn jest niezbawiony. Błąd co do prawa na gruncie KW wyłącza winę.

    2. Błąd co do faktu - błąd co do znamion - art. 7 par. 2 KW - w tym przypadku, ustawodawca definiuje ten rodzaj błędu: nie popełnia wykroczenia umyślnego ( wniosek - błąd co do faktu wyłącza umyślność, nie winę). Konsekwencje tego że błąd co do faktu wyłącza umyślność - na gruncie KK sprawa nie ma tak dużego znaczenia jak na gruncie KW. Każde wykroczenie można popełnić umyślnie lub nieumyślnie. W przypadku przestępstw można je popełnić tylko umyślnie, w przypadku wykroczeń - umyślnie i nie umyślnie. Błąd co do faktu nie będzie miał dużego znaczenia na gruncie prawa wykroczeń. Aby błąd ten wyłączał umyślność, musi on być błędem istotnym. Jest on istotny wtedy gdy dotyczy znamion czynu zabronionego. Błąd co do faktu nie może dotyczyć znamionstronypodmiotowej. Przeważnie błąd co do faktu dotyczyć będzie strony przedmiotowej czyli zachowania karalnego. Przykład błędu nieistotnego - sprawca chce okraść x a okrada y.

    3. Błąd co do kontratypu - ten rodzaj błędu nie jest uregulowany w KW. Przyjmujemy że błąd co do kontratypu jest możliwy na gruncie prawa wykroczeń. Są dwa poglądu dotyczące podstawy prawnej tej instytucji na gruncie KW:

      1. Pogląd , że stosujemy wówczas jako podstawę prawną, art. 29 KK, który definiuje i określa błąd co do kontratypu na gruncie prawa karnego.

      2. II poogląda - w tym przypadku stosujemy art. 7 par. 2 KW a więc przepis dotyczący błędu co do faktu.

    4. Okoliczności wyłączające bezprawność - kontratypy Cechy i warunki byśmy mieli do czynienia z kontratypami:

        1. Kolizja dóbr - dwa dobra prawne, które są w kolizji,

        2. Musi istnieć konieczność poświęcenia jednego dobra prawna dla ratowania drugiego dobra,

        3. Musi wystąpić społeczna opłacalność poświęcenia jednego dobra,

        4. Motyw sprawcy - sprawca musi działać w celu ochrony dobra prawnego,

na gruncie KW - możemy mówić o 2 kontratypach:

      1. Obrona konieczna - art. 15 KW- obrona konieczna polega na odpieraniu bezpośredniego i bezprawnego zamachu na jakiekolwiek dobro prawne. Zamachem może być tylko i wyłącznie zachowanie człowieka które nie tylko narusza dobro prawne ale również takie które stwarza wysokie prawdopodobieństwo niezwłocznego naruszenia dobra. Zamach musi być rzeczywisty (musi istnieć obiektywnie, nie może być urojony), musi być bezpośredni (gdy stan zagrożenia dla dobra - niebezpieczeństwo naruszenia dobra jest realne), musi być bezprawny (nie będzie zamachem bezprawnym działalnie policjanta w granicach prawa czy działanie komornika - nie zawsze, bo może być niezgodne z prawem.) Przekroczenie granic obrony koniecznej:

        1. Ekces intensywny - gdy sposób obrony jest nieadekwatny do niebezpieczeństwa zamachu.

        2. Ekces ekstensywny - gdy obrona jest przedwczesna lub spóźniona.

W tych przypadkach mamy do czynienia z czynem bezprawnym oraz karalnym. Odpieranie zamachu musi polegać na realizowaniu znamion czynu zabronionego czyli musi być wykroczeniem. Odpieranie zamachu polega na działaniu i może być skierowane tylko przeciwko dobru napastnika. Zamach jest tylko i wyłączenie zachowaniem człowieka, dlatego że tylko zachowanie człowieka może być bezprawne. Obrona konieczna nie ma subsydiarności

      1. Stan wyższej konieczności - art. 16 KW . Polega na działaniu w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa, które zagraża dobru prawnemu. Różnice , tutaj mamy do czynienia z niebezpieczeństwem a nie zamachem. Niebezpieczeństwo jest pojęciem szerszym, może być wynikiem zachowania człowieka ale nie tylko np. sił przyrody. Niebezpieczeństwo musi być bezpośrednie tj. realne i rzeczywiste - nieurojone, nie musi mieć cech bezprawności jak w wypadku zamachu. Mówimy tutaj o zasadzie subsydiarności- stan wyższej konieczności może mieć miejsce tylko wtedy gdy niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć. Dobropoświęcone musi być dobrem osobytrzeciej a nie dobrem napastnika.

  1. Niepoczytalność - art. 17 KW

KARY

To jakie są kary wynika z art. 1 ale nie tylko. Również art. 18 mówi o tym. Jest to tzw. katalog kar.(analogicznie 32 KK).

  1. Areszt - trwa najkrócej 5 dni, najdłużej 30. Jest karą względnie oznaczoną. Karę wymierza się w dniach. Podobnie jak kara pozbawianie wolności na gruncie KK jest kara orzekaną wyjątkowo. Następuję to w następujących sytuacjach:

Musi to być czyn umyślny.

Wyłączenie kary aresztu:

  • Jeden dzień zastępczej kary aresztu równoważny jest dwóm dniom kary ograniczenia wolności.

    1. Ograniczenie wolności - jest to kara bezwzględnie oznaczona. Trwa jeden miesiąc. W czasie odbywania kary ukarany nie będzie mógł bez zgody sądu zmieniać miejsca stałego pobytu. Będzie zobowiązany do wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne i ma obowiązek udzielania wyjaśnień dotyczących przebiegu kary. Na gruncie KW nie ma możliwości oddania ukaranego pod dozór kuratora co było możliwe na gruncie KK. Praca może przybrać dwa warianty:

    1. Grzywna - na gruncie KK kara grzywny wyrażana jest w stawkach dziennych, w KW kwotowo. Wynosi od 20zł do 5000 zł. Może być wymierzona także w postępowaniu pozasądowym tj. postępowaniu mandatowym. Grzywna może być grzywną samoistną , może być orzekana również z karą aresztu. W jednym przypadku sąd obligatoryjnie obok aresztu wymierza grzywnę tj. wykroczenie popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. W tej sytuacji sad obligatoryjnie obok kary aresztu orzeka również grzywnę. Nie orzeka grzywny tylko w przypadku, gdy jej orzeczenie byłoby niecelowe - tzn. byłaby nieściągalna. Jeżeli egzekucja grzywny będzie nieskuteczna w pierwszej kolejności sąd zamienia ja na pracę społeczno-użyteczną.

    2. Nagana - najłagodniejsza kara, który ma charakter wychowawczy. Sąd może ją orzec jeżeli zastosowanie tej kary jest wystarczające. Karę nagany należy odróżnić od środków oddziaływania wychowawczego (pouczenie, zwrócenie uwagi czy ostrzeżenie). Środki oddziaływania wychowawczego stosuje się wtedy gdy organy ścigania mogą przyjąć, że ukaranie sprawcy jest niecelowe.

    Postępowanie KPW

    Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia reguluje kwestie postępowania. Podział postępowania na 4 stadia:

    1. Postępowanie wstępne - cos a'la przygotowawcze w sprawach o przestępstwa. Polega ono na ustaleniu czy są podstawy do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie. Ma także ten etap na celu zgromadzenie danych potrzebnych do stworzenia wniosku o ukaranie. Postępowanie to ma charakter czynności wyjaśniających. Prowadzi je policja.

    2. Postępowanie przed sądem - postępowanie główne - polega na rozstrzyganiu kwestii odpowiedzialności obwinionego za zarzucane mu wykroczenia.

    3. Postępowanie kontrolne -polega na kontroli rozstrzygnięcia sądu.

    4. Postępowanie wykonawcze - polega na wykonywaniu prawomocnych rozstrzygnięć.

    Rodzaje postępowań w sprawach o wykroczenia:

    1. Postępowanie zwyczajne - jest postępowaniem stosowanym wyjątkowo.

    2. Postępowanie przyspieszone - szczególne

    3. Postępowanie nakazowe - szczególne

    4. Postępowanie mandatowe - szczególne

    Właściwość sądu:

    Sądem właściwym w pierwszej instancji jest sad rejonowy, jedyny wyjątek to sad garnizonowy w przypadku popełnienia wykroczenia przez żołnierza. W sądach rejonowych tworzone są wydziały grodzkie, jeżeli ich nie ma to w sprawach o wykroczenia orzeka się w wydziałach karnych tj. właściwych dla przestępstw.

    W drugiej instancji orzekają sądy okręgowe ale nie zawsze. Sądy okręgowe będą właściwe w przypadku apelacji od wyroków jak i zażaleń na postanowienia zamykające drogę do wykonania wyroku. Przykład to postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania lub postanowienie o umorzeniu postępowania. W innych przypadkach (inne postanowienia i zarządzenia) właściwym sadem drugiej instancji będzie sąd rejonowy. Dla żołnierzy sądem drugiej instancji będzie wojskowy sad garnizonowy.

    Skład sądu: W pierwszej i drugiej instancji sąd orzeka jednoosobowo.

    Właściwość miejscowa sadu: właściwy jest sąd w którego okręgu popełniono wykroczenie.Jeżeli nie można ustalić miejsca popełnienia wykroczenia właściwy jest sąd w którego okręgu:

    Stosujemy tutaj przepisy KPK - art. 32. Jeżeli się nie da ustalić to sąd śródmieścia warszawy.

    Zasady postępowania w sprawach wykroczeń:

    Przesłanki procesowe:

    Są to okoliczności warunkujące dopuszczalność procesu. Brak przesłanek skutkuje tym, że podczas kontroli wniosku o ukaranie brak przesłanek procesowych będzie skutkował wydaniem przez prezesa sądu postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania. Po wszczęciu postępowania brak przesłanek procesowych skutkuje wydaniem postanowienia o umorzeniu postępowania. Jeżeli rozpoczęto przewód sądowy -w przypadku kpk z chwilą odczytania aktu oskarżenia, kpw odczytaniu zaskarżenia? - sad wydaje wyrok o umorzeniu postępowania. Gdy po wszczęciuprzewodu sądowego stwierdzono brak cech wykroczenia albo dowodów pozwalających na przypisanie jego popełnienia sąd wydaje wyrok uniewinniający.

    Podział przesłanek:

    1. Przesłanki dodatnie - to takie, które musza zaistnieć aby postępowanie mogło się toczyć. Zaliczamy do nich:

      1. Istnienie znamion wykroczenia w czynie zarzucanym, - czy

      2. Istnienie prawnych warunków odpowiedzialności za wykroczenia

      3. Podległość sprawy orzecznictwu sądów do spraw wykroczeń - sprawcy nie może przysługiwać immunitet(materialne, krajowe, konsularne, dyplomatyczne)

      4. Właściwość sądu (sąd ma obowiązek badania spraw z urzędu, bez konieczności składania wniosku). W przypadku powstania sporu o właściwość spór ten rozstrzyga sąd okręgowy właściwy dla okręgu w którym działa sąd, który pierwszy wszczął spór. (Art. 12 KPW).

      5. Złożenie wniosku o ukaranie przez uprawniony podmiotom - może pochodzić od oskarżyciela publicznego. Są przestępstwa gdzie wniosek musi złożyć sam pokrzywdzony np. 113 par. 3 - kradzież na szkodę osoby najbliższej, 123 par. 2 - wykroczenie ścigane na wniosek pokrzywdzonego - kradzież płodów ziemi. Nie jest przeszkodą procesową brak formalny wniosku o ukaranie. (brak ten można usunąć na żądanie prezesa sądu).

    2. Przesłanki ujemne - tzw. Przeszkody procesowe.:

    Przesłanki ujemne to okoliczności, których wystąpienie stanowi przeszkodę procesowa. Oznaczają one w skrócie zakaz wszczynania postępowania i nakaz umarzania już wszczętego postępowania.

      1. Ustawowa okoliczność uchylająca karalność za wykroczenie np. art. 11 par. 4 KW - przepis mówi, ze nie podlega karze za usiłowanie kto dobrowolnie odstąpił od czynu lub zapobiegł skutkowi,

      2. Przedawnienie orzekania - Art. 45 KW - wskazuje że przedawnienie następuje po upływie roku od popełnienia czynu a jeżeli wszczęto postepowanie to po upływie dwóch lat od popełnienia czynu,

      3. Śmierć obwinionego,

      4. Prawomocne rozstrzygnięcie sprawy w innym postepowaniu,

      5. Zawisłość sprawy przed innym sądem.

    Źródła dowodowe, środki dowodowe - rzeczy lub osoby, od których uzyskujemy informację.

    Źródła dowodowe:

    Wymagają sporządzenia protokołu. Pozostałe notatki urzędowe.

    Dowody przeprowadzamy na wniosek i z urzędu.

    Wniosek dowodowy może złożyć strona lub jej przedstawiciel, czyli oskarżyciel publiczny, oskarżyciel posiłkowy i jego pełnomocnik, obwiniony i jego obrońca.

    Wniosek dowodowy musi zawierać okoliczność, która ma być udowodniona.

    Na gruncie KP w sprawach o Wykroczenia (KPW) - stosujemy art. 170 KPK - oddalenie wniosku dowodowego następuje jeżeli:

    1) przeprowadzenie dowodu jest niedopuszczalne,

    2) okoliczność, która ma być udowodniona, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy albo jest już udowodniona zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy,

    3) dowód jest nieprzydatny do stwierdzenia danej okoliczności,

    4) dowodu nie da się przeprowadzić,

    5) wniosek dowodowy w sposób oczywisty zmierza do przedłużenia postępowania.

    Decyzja o oddaleniu wniosku dowodowego jest niezaskarżalna - w każdej chwili można złożyć ponowny wniosek, nawet jeżeli nie pojawią się nowe fakty ani nowe okoliczności.

    Środki dowodowe

    Wyjaśnienia obwinionego - ma on prawo a nie obowiązek składania wyjaśnień. Może odmówić złożenia, nie odpowiadać na pytania, może odpowiadać np. tylko na pytania swojego obrońcy. Nie ma obowiązku składania prawdziwych wyjaśnień - w przeciwieństwie do świadka. Obwiniony w przypadku pomawiania innej osoby może narazić się na odpowiedzialność karną z art. 234 i 235 KK - fałszywe oskarżenia i przestępstwo tworzenia fałszywych dowodów.

    Dwa przypadki, gdy ten środek dowodowy będzie jedyny:

    Zeznania świadków - Świadek ma obowiązek, nie prawo stawienia się na wezwanie sądu i złożenia zeznań zgodnych z prawdą. Złożenie fałszywych zeznań to przestępstwo, o czym należy świadka pouczyć.

    Są sytuacje gdy świadek będzie mógł odmówić składania zeznań - KPW recypuje tu przepisy KPK - art. 182 KPK.

    Sytuacje te, np.:

    - art. 182 par. 1 - osoba najbliższa dla obwinionego może odmówić zeznań. Osoba najbliższa - art. 47 par. KW - od jakiegoś czasu obejmuje konkubenta/konkubinę.

    Odmowa to prawo.

    - art. 182 par. 3 - prawo odmowy zeznań przysługuje świadkowe, który w innej toczącej się sprawie jest oskarżony o współudział.

    KPW recypuje także art. 183 KPK - prawo odmowy odpowiedzi na pytanie - przysługuje ono świadkowi jeśli odpowiedź na pytanie narażałaby osobę obwinioną lub mu bliską na odpowiedzialność o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.

    Tajemnica służbowa, zawodowa, państwowa - ZAKAZ WZGLĘDNY - osoby te będą mogły być przesłuchane na ta okoliczność jeśli przez właściwe organy z tej tajemnicy zostaną zwolnione.

    ZAKAZ BEZWZGLĘDNY - dotyczy obrońcy, adwokata - dot. okoliczności, o których dowiedział się podczas zajmowania się ta sprawą oraz duchownego.

    Opinia biegłego

    Gdy pojawią się okoliczności wywołujące wątpliwości co do poczytalności obwinionego.

    Nie ma tu instytucji z art. 203 KPK, czyli obserwacji psychiatrycznej.

    Powołuje się tylko o wyłącznie JEDNEGO biegłego. Na gruncie kpk co najmniej dwóch.

    Biegły zobowiązany jest do bezstronności. Należy go odróżnić od tłumacza i specjalisty - są to inne środki. Tłumacz i specjalista także zobowiązani się do bezstronności.

    Art. 233 par. 4 kk - kto jako biegły, rzeczoznawca lub tłumacz przedstawia fałszywą opinię podlega karze.

    Oględziny miejsca, rzeczy lub osób.

    Dowody rzeczowe.

    Przeprowadza się przeszukanie na podstawie postanowienia prokuratora lub sądu. W wypadkach niecierpiących zwłoki przeprowadza się przeszukanie na podstawie polecenia przełożonego lub za okazaniem legitymacji służbowej - w tych przypadkach jednak przeszukanie podlega zatwierdzeniu przez prokuratora. O przeszukaniu mówi art. 44/34? KPW.

    Środki dowodowe tu to - dokumenty, badania krwi (jazda samochodem po alkoholu)

    Środki przymusu:

    Zatrzymanie - czas zatrzymania to w postępowaniu przyspieszonym do 48h, w zwyczajnych do 24h. Zatrzymanie stosujemy wobec osoby ujętej na gorącym uczynku popełnienia wykroczenia lub bezpośrednio potem, jeżeli:

    - zachodzą podstawy do przeprowadzenia postępowania przyspieszonego i

    - nie można ustalić jej tożsamości.

    Przymusowe doprowadzenie:

    - obwinionego - jeżeli nie usprawiedliwi on swojej nieobecności

    - świadka - który nie stawi się na rozprawę.

    CZYNNOŚCI WYJAŚNIAJĄCE

    -art 54 i nast.

    Nie ma postępowania przygotowawczego !!! Jest ono zastąpione czynnościami wyjaśniającymi - POSTĘPOWANIE WSTĘPNE. Ustalamy tu czy istnieją podstawy do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie. Na tym etapie dochodzi do zebrania wszystkich danych potrzebnych do sporządzenia wniosku o ukaranie.

    Wszczęcie tego etapu nie wymaga wydania postanowienia. Czynności wyjaśniające powinny zakończyć się w ciągu jednego miesiąca. Jeżeli okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości z czynności wyjaśniających sporządza się notatkę urzędowa. Jeśli budzą wątpliwości, są niejasne - sporządzamy protokół.

    Podczas czynności wyjaśniających przesłuchuje się osobę podejrzaną. Czynności wyjaśniające przewiduje instytucje z art. 54 par 7. KPW, która to instytucja zezwala na odstąpienie od przesłuchania osoby obwinionej i umożliwia jej nadesłanie wyjaśnień na piśmie.

    Gdy kończymy czynności wyjaśniające - sporządzamy wniosek o ukaranie.

    KPW przewiduje wydanie rozstrzygnięcia nie na rozprawie, a już na posiedzeniu - art. 58 KPW. Daje to możliwość umieszczenia we wniosku o ukaranie, wniosku obwinionego o skazanie bez przeprowadzenia rozprawy.

    Przesłanki, które muszą zaistnieć aby sąd mógł rozpoznać wniosek na posiedzeniu, a nie rozprawie :

    sąd musi dysponować protokołem przesłuchania obwinionego (musiał być przesłuchiwany podczas czynności wyjaśniających)

    brak wątpliwości co do popełnienia czynu

    przekonanie oskarżyciela publicznego, że cele postępowania zostaną osiągnięte bez przeprowadzenia rozprawy

    zgoda obwinionego na taki sposób rozstrzygnięcia sprawy.

    Ustawa nie wymaga przyznania się do winy - ale art. 58 nie będzie miał zastosowania w przypadku gdy obwiniony zaprzecza zarzutowi popełnienia wykroczenia, odmawia składania wyjaśnień lub też jego wyjaśnienia są niepełne lub niewiarygodne.

    Sąd ma obowiązek powiadomienia stron o terminie tego posiedzenia, ale strony nie muszą brać w nim udziału. Obowiązkowa obecność dotyczy obrońcy - pod warunkiem, że zachodzi okoliczność z art. 21 KPW - obrona obligatoryjna.

    Gdy sprawę skierowano na rozprawę →

    obecność obwinionego nie jest obowiązkowa, ale sąd będzie mógł uznać że obecność będzie obowiązkowa i powiadomić o tym obwinionego.

    Tak jak w czynnościach wyjaśniających, tak tez na rozprawie obwiniony może nadesłać swoje wyjaśnienia na piśmie - art. 67 par. 3 KPW (świadek tego nie może zrobić).

    Sąd orzeka jednoosobowo. Powinien wydać rozstrzygnięcie już na pierwszej rozprawie.

    Przebieg rozprawy (4 etapy):

    /TRYB ZWYCZAJNY/

    Wywołanie sprawy:

    sprawdzenie obecności stron (nawet niestawiennictwo oskarżyciela publicznego nie tamuje rozprawy???)

    zgłaszanie przesłanek procesowych (przeszkody)

    Przewód sądowy:

    odczytanie wniosku o ukaranie (od tego się zaczyna)

    pouczenie o prawie do odmowy składania wyjaśnień, pyta czy składa wyjaśnienia czy ich odmawia

    gdy obwiniony przyznaje się do winy i składa wyjaśnienia nie budzące wątpliwości - sąd może zakończyć procedowanie - art. 72 par. 3.

    art. 73 KPW - wniosek o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności (art. 58)

    sąd przeprowadza postępowanie dowodowe (gdy wcześniejsze okoliczności nie zachodzą)

    obowiązek sądu poinformowania stron o zmianie kwalifikacji prawnej

    zamknięcie przewodu sądowego

    Mowy końcowe:

    Wyrokowanie (art. 413 KPK - treść wyroku).

    /TRYB SZCZEGÓLNY/

    Tryby szczególne:

    Postępowanie nakazowe

    Sąd orzekał nakazem karnym - ale orzekać można tylko wyrokiem, więc od 2001 roku mamy wyrok nakazowy.

    Najczęściej zmieniane, nowelizowane postępowanie.

    Do 2003 r. było bardzo sformalizowane, wniosek o ukaranie mógł pochodzić tylko od oskarżyciela publicznego. Od 2003 r. nawet oskarżyciel posiłkowy może wnieść wniosek o ukaranie.

    Art. 53 i 54 - postępowanie nakazowe.

    Przesłanka dodatnia (aby postępowanie mogło się toczyć):

    brak wątpliwości co do okoliczności czynu i winy obwinionego.

    Przesłanka ujemna:

    obwiniony jest głuchy, niemy, niewidomy (tylko postępowanie zwyczajne).

    Sąd w tym przedmiocie orzeka na posiedzeniu stron

    Bez udziału stron.??

    Sąd może orzec każdą karę wyrokiem nakazowym oprócz aresztu.

    Wyrok nakazowy nie podlega uzasadnieniu nawet na wniosek stron.

    Środkiem zaskarżenia jest sprzeciw (nie apelacja), który wnosi się w terminie 7 dni. Gdy go nie wniesiono wyrok nakazowy staje się prawomocny. W razie wniesienia sprzeciwu wyrok nakazowy traci moc i sprawa podlega rozpoznaniu w trybie zwyczajnym.

    Postępowanie mandatowe

    Art. 95 i nast.

    Najbardziej uproszczone, drobne sprawy. Można orzec tylko i wyłącznie grzywnę i tylko i wyłącznie grzywnę w wysokości do 500zł.

    Przesłanka dodatnia → brak wątpliwości co do faktu wykroczenia i brak wątpliwości co do osoby sprawcy.

    Przesłanki ujemne

    → gdy istnieje konieczność orzeczenia również środka karnego (np. zakazu prowadzenia pojazdów),

    → gdy wykroczenie wypełnia znamiona przestępstwa.

    Rodzaje mandatów - 3 rodzaje. (testy na aplikacje!!)

    Gotówkowy - wydawany bezpośrednio ukaranemu, który kwituje w ten sposób uiszczenie grzywny.

    Kredytowany - wydawany ukaranemu za potwierdzeniem odbioru.

    Kredytowy-zaoczny - wydawany jest pod nieobecność sprawcy.

    Mandatem gotówkowym może być nałożona grzywna osobie, która czasowo przebywa na terytorium RP lub nie ma stałego miejsca zamieszkania.

    Prawomocność mandatów: (testy na aplikacje!!)

    mandat gotówkowy staje się prawomocny z chwilą uiszczenia grzywny funkcjonariuszowi

    mandat kredytowany staje się prawomocny z chwilą pokwitowania jego odbioru przez ukaranego

    kredytowany-zaoczny jest prawomocny z chwilą uiszczenia grzywny we wskazanym miejscu i czasie

    Postępowanie mandatowe jest postępowaniem warunkowym → może mieć miejsce tylko i wyłącznie pod warunkiem uzyskania zgody obwinionego. Odmowa przyjęcia mandatu powoduje, że mandat traci moc i sprawa rozpoznawana jest w postępowaniu zwyczajnym. O prawie do odmowy przyjęcia mandatu funkcjonariusz ma obowiązek poinformować ukaranego - art. 97 par. 2 i 3 KPW. W razie przyjęcia mandatu stanowi on prawomocne rozstrzygnięcie.

    Mandat nie jest zaskarżalny!!! Co najwyżej może być uchylony, a podstawa uchylenia jest tylko jedna sytuacja → gdy mandat został orzeczony/wydany za czyn, który nie był wykroczeniem.

    Uchylenie mandatu może mieć miejsca z urzędu lub na wniosek ukaranego i ten wniosek składa się w terminie 7 dni od uprawomocnienia mandatu.

    Postępowanie przyspieszone

    Może mieć miejsce w sytuacji, gdy rozpoznanie sprawy w postępowaniu zwyczajnym jest

    niemożliwe lub

    znacznie utrudnione.

    Sytuacja, gdy obwiniony jedynie czasowo przebywa na terytorium RP lub nie ma stałego miejsca zamieszkania.

    Typ ten stosujemy wobec sprawców wykroczeń o charakterze chuligańskim.

    Stosujemy wyłącznie wobec osób ujętych na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem i niezwłocznie doprowadzonych do sądu.

    Podstawą wszczęcia takiego postępowania może być wniosek o ukaranie zgłoszony ustnie do protokołu.

    Postępowanie to powinno być przeprowadzone w krótkim czasie i w razie przerywania rozprawy na okres dłuższy niż 3 dni rozpoznanie następuje w postępowaniu zwyczajnym.

    Skrócone są terminy wniesienia środka odwoławczego - apelacji - 3 dni (a nie 7), od ogłoszenia wyroku.

    Art. 89 i nast.

    ŚRODKI ODWOŁAWCZE (od nieprawomocnych orzeczeń) na gruncie KPW:

    Apelacja

    Zażalenie

    /dot. trybu zwyczajnego/

    Termin na wniesienie to 7 dni od doręczenia lub ogłoszenia orzeczenia.

    Podstawy środka odwoławczego na gruncie KPW

    Względne podstawy odwoławcze - 4

    → obraza przepisów prawa materialnego, np. zarzut braku znamion czynu zabronionego lub przyjęcie błędnej kwalifikacji prawnej

    → obraza przepisów prawa procesowego, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia, np. w zakresie postępowania dowodowego - naruszenie zakazu bezwzględnego przesłuchania obrońcy

    → błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść orzeczenia. Zarzutu tego nie można łączyć z zarzutem 1 (obraza prawa materialnego)

    → rażąca niewspółmierność kary lub środka karnego.

    Bezwzględne przyczyny odwoławcze (sąd bierze pod uwagę niezależnie od granic zaskarżenia):

    → wydanie orzeczenia przez osobę nieuprawnioną lub podlegająca wyłączeniu albo niezdolną do orzekania (nietrzeźwość),

    → nienależyta obsada sądu

    → niepodpisanie orzeczenia

    → wydanie orzeczenia przez sąd powszechny w sprawie należącej do sądu wojskowego lub odwrotnie

    → wydanie orzeczenia przez sąd niższego rzędu w sprawie należącej do właściwości sądu wyższego rzędu

    → orzeczono karę lub środek karny nieznany ustawie

    → sprzeczność w treści orzeczenia uniemożliwiająca jego wykonanie, np. orzeczenie kary bez określenia jej wymiaru,

    → brak obrońcy w sytuacji obrony obligatoryjnej art. 21 KPW

    APELACJA

    Jest środkiem odwoławczym od wyroku I instancji. Prawo do wniesienia apelacji przysługuje stronom i ich przedstawicielom (pełnomocnik, obrońca). Apelacje może wnieść również prokurator.

    Apelacje cechuje dewolutywność, która oznacza, przeniesienie rozpoznania sprawy do sądu wyższej instancji oraz suspensywność, polegająca na wstrzymaniu wykonania zaskarżonego wyroku.

    Na gruncie postępowania w sprawach o przestępstwa apelacja jest środkiem bezwzględnie suspensywnym i bezwzględnie dewolutywnym.

    Podnosi się, że suspensywność i dewolutywność ma bezwzględny charakter, ale na gruncie KPW art. 82 par.4 przewiduje się możliwość zaopatrzenia wyroku w klauzule natychmiastowej wykonalności. Wyrok ten może być wykonany zanim sąd rozpozna apelacje.

    Termin do wniesienia apelacji to 7 dni od daty otrzymania wyroku z uzasadnieniem. Sąd rozpozaje apelacje na rozprawie, nie na posiedzeniu.

    Sąd odwoławczy orzeka wyrokiem:

    utrzymującym w mocy zaskarżone orzeczenie

    uchyla zaskarżone orzeczenie

    zmienia zaskarżone orzeczenie

    Sąd odwoławczy wyrok II instancji uzasadnia z urzędu. Wyjątek - wyrok utrzymujący w mocy orzeczenie.

    ZAŻALENIE

    Środek odwoławczy od postanowień i zarządzeń. W przypadku postanowień i zarządzeń zamykających drogę do wydania wyroku zażalenie rozpoznaje sad okręgowy, a w przypadku pozostałych postanowień i zarządzeń zażalenie rozpoznaje sąd rejonowy.

    Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od ogłoszenia lub doręczenia orzeczenia.

    Zażalenie jest środkiem odwoławczym o względnej dewolutywności, dlatego że sąd I instancji może je uwzględnić jeżeli orzeka w tym samym składzie, w innym wypadku przekazuje zażalenie sądowi odwoławczemu.

    W przypadku zażalenia suspensywność ma charakter względny - samo złożenie zażalenia nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego postanowienia/zarządzenia, jednakże sąd który wydał zaskarżone orzeczenie lub sąd powołany do rozpoznania zażalenia może wstrzymać zaskarżone orzeczenie.

    Test

    Wziąć indeksy - od razu wpisy.

    Jednokrotnego wyboru, 25-26 pytań.

    Test

    Test z 2 pierwszych spotkań !!!!!!!!!! Reszty nie trzeba!!!!



    Wyszukiwarka

    Podobne podstrony:
    etyka prawnicza - 4 wykłady, MATERIAŁY PRAWO, NA UCZELNIĘ
    Prawo Kościelne wykład 3 26.01.2013, MATERIAŁY PRAWO, NA UCZELNIĘ
    Wykłady z ekonomii, MATERIAŁY PRAWO, NA UCZELNIĘ
    PRAWO KARNE I PRAWO WYKROCZEŃ wykład 4 TEMAT 5
    wykroczenia, wykroczenia 2, PRAWO WYKROCZEŃ - WYKŁADY
    wykroczenia, wykroczenia 3, PRAWO WYKROCZEŃ - WYKŁADY
    Zakres materiału obowiązujący na zaliczenie ćwiczeń z Prawa zobowiązań, SWPS - prawo
    Prawo cywilne II - wyklad I, Materiały - studia, I stopień, Prawo cywilne i umowy w administracji
    PRAWO W TIR, Prawo w Tir wykład IV, CIASTO NA NALEŚNIKI
    wykroczenia, wykroczenia 4, PRAWO WYKROCZEŃ - WYKŁADY
    wykroczenia wyklady, prawo
    PRAWO KARNE I PRAWO WYKROCZEŃ wykład 3 TEMAT 4
    Prawo karne i wykroczen wyklady, Testy
    Prawo Miedzynarodowe Publiczne wyklad 4, Materiały -studia -Prawo i Administracja
    PRAWO KARNE I PRAWO WYKROCZEŃ wykład 4 TEMAT 5

    więcej podobnych podstron