Prawo administracyjne calosc , Nauka, Administracja


Prawo administracyjne

I Pojecie administracji publicznej i prawa administracyjnego

Ujęcie

ADMINISTACJA PUBLICZNA

Podmiotowe (organizacyjne)

  • naczelne i centralne organy administracji rządowej

  • terenowe organy administracji rządowej (wojewoda)

  • organy administracji samorządowej (JST) np. prezydent miasta, wójt gminy

  • inne podmioty wykonujące zadania z zakresu administracji powołane na mocy ustaw lub na zlecenie

Przedmiotowe (materialne)

Są to sprawy administracyjne, zadania i kompetencje w zakresie władzy wykonawczej - definicja pozytywna

Działalność państwa, która pozostaje po wyodrębnieniu działalności ustawodawczej i sądowniczej - definicja negatywna

Formalne

Jest to cała działalność organów administracji publicznej

Podział administracji publicznej na ujęcie podmiotowe i przedmiotowe ma istotne znaczenie z tego powodu, iż wiąże się z zasadą podziału władzy. Zasada podziału władzy polega na przydzieleniu określonych działań państwa określonym organom państwowym.

Cechy administracji publicznej:

Władztwo (imperium) administracyjne - możliwość użycia przymusu bezpośredniego (czyli beż udziału sądu) przez organy administracji publicznej dla realizacji ich jednostkowych rozstrzygnięć (zarządzeń).

Delegacja władztwa: organy administracji publicznej w zakresie zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego

Akty administracyjne, w celu użycie bezpośredniego przymusu, korzystają z domniemania ważności. Podmiot, którego akt dotyczy, jest zobowiązany dostosować się do niego, a jedynie inny organ państwowy, z reguły organ wyższego stopnia, posiadający odpowiednie kompetencje, może taki akt znieść albo zastąpić innym aktem, zwalniając w ten sposób adresata aktu od obowiązku zastosowania się do aktu poprzedniego.

Klasyfikacja administracji publicznej

  1. Podział ze względu na kryterium środków stosowanych przez administrację publiczną dla realizacji jej zadań

    1. administracja władcza (zwierzchnia) - realizacja zadań administracji publicznej poprzez wydawanie jednostronnych aktów prawnych (z wykorzystaniem atrybutu przymusu), czyli ingerencja w sferę prawną obywatela np. prawo o ruchu drogowym, wywłaszczenie, zobowiązania podatkowe.

    2. administracja nie władcza (zwiadowcza) - jest to działanie przez stosowanie środków prawa cywilnego lub działań faktycznych w realizacji zadań administracji np. środki prawa cywilnego - umowa sprzedaży, umowa najmu, umowa zlecenie, umowa o dzieło; działania faktyczne - mandat

    3. administracja świadcząca - zapewnia obywatelowi określone świadczenia i inne korzyści np. pomoc społeczna (MOPS), dotacje i subwencje

  1. Podział wg kryterium rzeczowego (przedmiotowego) podziału zadań (wg działów administracji publicznej):

  1. Podział wg kryterium podmiotowego

    1. administracja rządowa - naczelne i centralne organy administracji publicznej

    2. administracja samorządowa (trzy stopniowa)

Prawo administracyjne

  1. Zbiór norm prawnych, które regulują administracyjną działalność państwa

  2. Gałąź prawa, która reguluje działalność organów państwowych, podejmowaną w celu wykonania ustalonych prawem zadań organizatorskich wypełnianych w swoistych formach działania

Normy prawa materialnego (normy te dotyczą konkretnych działów administracji publicznej np. prawo budowlane, górnicze)

Normy prawa formalnego - procesowego (normy te bezpośrednio dotyczą toku działania organów administracyjnych)

Normy prawa ustrojowego (normy te bezpośrednio dotyczą organizacji aparatu administracyjnego)

  • określa prawa i obowiązki obywateli oraz innych podmiotów wynikające z faktu funkcjonowania w państwie i określonej zbiorowości zobowiązując jednocześnie organy administracji publicznej do określonych zachowań

  • określają zadania organów administracji publicznej

  • regulują ochronę dóbr zbiorowych i wolności obywatelskich, kształtują podstawy do ingerencji państwa w sferę tych wolności tworząc jednocześnie instrumenty obrony przed ingerencją nie znajdującą podstaw w prawie

WNIOSEK: Kształtują prawa i obowiązki.

PRZYKŁAD: prawo obywatela do uzyskania pozwolenia na budowę - obowiązek organu administracji publicznej wydania takiego pozwolenia przy spełnieniu przez obywatela wymagań stanowiących przez prawo budowy

  • określają tryb (sposób) dochodzenia określonych praw i roszczeń publiczno prawnych

  • precyzują, w jaki sposób i w jakich terminach ma być załatwiona konkretna sprawa obywatela czy określonej jednostki administracyjnej

WNIOSEK: Decydują o wszczęciu postępowania w sprawie, o terminie i trybie sprawy, o odwołaniach itd.; kształtują system organizacji procedur dochodzenia praw i nakładania obowiązków.

PRZYKŁA: decyzja odmowna na pozwolenie na budowę

  • kształtują system organizacji i funkcjonowania administracji publicznej

  • wskazują organ właściwy do załatwiania określonej sprawy (właściwość organu będzie następstwem jego miejsca w systemie organizacji administracji publicznej i będzie pochodną regulacji między organami administracji wyznaczonych zakresem decentralizacji funkcji

II Stosunek administracyjno - prawny

Nawiązywanie stosunków administracyjno - prawnych

Przedmiot stosunku administracyjno - prawnego to działania leżące w sferze prawem określonych zadań administracyjnych objęte kompetencją jednego z podmiotów administracyjnych.

Podmioty:

  1. organ administracyjny uprawniony do żądania określonego zachowania lub świadczenia ze strony drugiego podmiotu

  2. osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, do której skierowany jest nakaz lub zakaz, lub, która żąda określonego zachowania się od organu administracji publicznej

Cechą charakterystyczną stosunków administracji prawnej jest ich nie równorzędność. Obowiązki lub uprawnienia administracyjne mają charakter obowiązków lub uprawnień osobistych i wygasają wraz ze śmiercią zobowiązanego lub uprawnionego z wyjątkiem zobowiązań podatkowych i roszczeń odszkodowawczych wobec skarbu państwa.

Obowiązki i uprawnienia organy administracji publicznej realizują w trzech formach:

O tym, w jakiej formie są realizowane przesądzają przepisy prawa materialnego (nie ma tu dowolności).

Sposoby nawiązywania stosunków administracyjno - prawnych:

  1. z mocy ustawy - ex lege, czyli bezpośrednio, np. z mocy ustawy nakładane są podatki, obowiązek szkolny, kodeks drogowy

  2. poprzez akt administracyjny, czyli poprzez konkretyzację i indywidualizację obowiązku lub uprawnienia określonego w ustawie w sposób generalny i abstrakcyjny, np. zgoda na wcześniejsze przyjęcie dziecka do szkoły, czyli przed ukończeniem 7 lat w danym roku kalendarzowym

  3. w drodze umowy administracyjnej

  4. w wyniku działań faktycznych np. sam fakt dopuszczenia do korzystania z gminnego urządzenia publicznego

Rodzaje stosunków administracji prawnych

Materialne (Prawo administracji materialnej)

Proceduralne

Stosunki administracyjne

Indywidualizacja i konkretyzacja praw i obowiązków na podstawie (wynikających) z prawa materialnego - administracyjnego

  • podstawą jest Kodeks Postępowania Administracyjnego

  • ma charakter czasowy, przejściowy

  • rozpoczyna się w chwili wszczęcia postępowania na wniosek zainteresowanej strony lub podjęcia czynności z urzędu i trwa do chwili wydania aktu administracyjnego

  • konflikt interesów

Stosunki sporno - administracyjne

  • podstawą są przepisy prawa dopuszczające zaskarżenie aktów administracyjnych do sądu

  • mają charakter czasowy (rozpoczyna się, gdy petent zaskarża akt administracyjny (wnosi skargę), kończy się na wydaniu orzeczenia przez sąd

  • w tym stosunku podmioty są równorzędne

Stosunki administracyjne:

  1. jednorazowe, krótkoterminowe (ad hoc) np. pokazanie biletu w autobusie

  2. trwałe:

    1. związane z prawami osobistymi np. obowiązek szkolny, służba wojskowa

    2. stosunek służbowy urzędnika, czyli podrzędność urzędnika

    3. zawiązane z prawami majątkowymi np. podatki, pomoc społeczna

    4. korzystanie z zakładów użyteczności publicznej np. wodociągi, komunikacja

  3. nadzoru np. administracja wewnętrzna - organ wyższy nad niższym

  4. egzekucyjny - realizacja przymusu

III Źródła prawa administracyjnego

Źródło prawa jest to forma, w której norma prawna powstaje i jest ogłaszana np. ustawy, rozporządzenia, konstytucja.

Źródła poznania prawa - organy publikacyjne (dzienniki ustaw) ustawa z dnia 20.07.2000 o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych aktów prawnych

System źródeł prawa administracyjnego - całokształt źródeł prawa we wzajemnych powiązaniach

  1. źródła prawa stanowione przez centralne organy administracji rządowej:

  1. źródła prawa stanowione przez organy terenowe:

Podział konstytucyjny źródeł prawa

Źródła prawa powszechnie obowiązującego (art. 87 K):

  • Konstytucja

  • Ustawa

  • Ratyfikowane umowy międzynarodowe

  • Rozporządzenia

  • Akty prawa międzynarodowego

Źródła prawo wewnętrzne (art. 93 K) - źródła prawa wewnętrznego regulują stosunki wewnątrz organów administracyjnych

A Źródła prawa stanowione przez organy centralne

1. Konstytucja

2. Ustawa

Inicjatywę ustawodawczą mają:

Rola Konstytucji i ustawy w prawie administracyjnym:

  1. Zasada suwerenności narodu

  2. Zasada suwerenności i niepodległości państwa

  3. Zasada demokratycznego państwa

  4. Zasada hierarchicznego systemu źródeł prawa

  5. Zasada społeczeństwa obywatelskiego

  6. Zasada podziału władzy

  7. Zasada społecznej gospodarki rynkowej

  8. Zasada przyrodzonej godności człowieka

Główne zasady administracji

  1. Nadrzędności ustawy w systemie prawa

  2. Wyłączność ustawy (wyłączność materii ustawowej)

3. Rozporządzenia z mocą ustawy - wydaje wyłącznie Prezydent RP, tylko i wyłącznie w stanach nadzwyczajnych:

4. Rozporządzenie to akt normatywny wydawany na podstawie upoważnienia stanowionego przez organ władzy wykonawczej. Rozporządzenie jest:

Rozporządzenia wydają (art.92 ust.1 K):

Różnice

Rozporządzenie

Uchwała i zarządzenie

Forma stanowienia prawa

Stanowi prawo powszechnie obowiązujące (upoważnienie konstytucyjne)

Stanowi prawo wewnętrzne

Adresat i treść

  • prawa i obowiązki obywateli

  • organizacja i kompetencje organów państwowych

  • podległe organy

  • inne podmioty administracji

  • pracownicy administracji

Czego dotyczy

Dotyczy regulacji ustawowych i wynika z upoważnienia ustawowego

Dotyczy spraw wspólnoty samorządowej, wymaga bezpośredniego upoważnienia ustawowego

Upoważnienie konstytucyjne do wydawania rozporządzeń nie ma charakteru generalnego, ale podkreśla, że każdorazowo rozporządzenie jest wydawane na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania.

Takie upoważnienie z nazwy wskazuje organ właściwy (Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów, Minister właściwy do spraw oraz Minister Obrony Narodowej, Minister Sprawiedliwości - art.144 ust.2 i 5, art.187 ust.1)

Zasady techniki prawodawczej - Monitor Polski nr 44 poz. 310 załącznik do uchwały 147 Rady Ministrów z 25.11 1991 r.

UPOWAŻNIENIE

FAKULTATYWNE (dobrowolne)

OBLIGATORYJNE (obowiązkowe)

PRZYKŁAD: „Rada Ministrów może określić w drodze rozporządzenia...”

PRZYKŁAD: „Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia...”

Współuczestnictwo (upoważnienie wspólne)

  1. Wspólne wydawanie rozporządzenia przez upoważnione organy

  2. W porozumieniu z innym organem

  3. Za uprzednią zgodą innego organu

  4. Zainicjowanie wydania rozporządzenia przez inny organ

Rozporządzenie - w kacie promulgacyjnym (Dz.U.) musi powoływać się na upoważnienie ustawodawcze

Kontrola legalności wydawania rozporządzeń

Wewnątrz administracyjna

Sądowa

Trybunał Konstytucyjny

Skarga konstytucyjna (art.79 K)

Rada Ministrów na wniosek prezesa Rady Ministrów może uchylić rozporządzenie ministra w wyniku

    1. kontroli legalności (działania na podstawie przepisów prawa)

    2. kontroli celowości

Zakres: zgodność z konstytucją, ustawami i ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi

Moc wiążąca: orzeczenia mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne, podlegają ogłoszeniu w DZ.U.

Podmiot: skarżący (pełnomocnik), prokurator generalny kontra organ, który wydał zakwestionowany akt normatywny

Skargę może złożyć każdy czyje prawo zostało naruszone po ostatecznym orzeczeniu sądu lub organu administracyjnego, po wyczerpaniu wszystkich środków odwoławczych. Skargę można złożyć w terminie do 2 miesięcy od dostarczenia prawomocnego wyroku; postępowanie zabezpieczone jest przymusem adwokackim (radca prawny)

5. Uchwała i zarządzenie

Uchwała jest to akty wydawane przez organy kolegialne np. rady Ministrów, Rady Polityki Pieniężnej, Zarządu NBP. Zarządzenia są wydawane przez organy monokratyczne np. prezes, minister

Uchwały i zarządzenia wydawane są na podstawie upoważnień ustawowych.

Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i Prezydenta RP wydawane są w dzienniku urzędowym RP „Monitor Polski”.

Akty normatywne ministrów resortowych oraz kierowników urzędów centralnych ogłasza się w dziennikach tych organów.

6. Umowy międzynarodowe

Ratyfikowane są przez Prezydenta RP, dzielą się na dwie kategorie

Ogłaszane są zawsze w dzienniku rządowym Rzeczypospolitej polskiej. Jeżeli nastąpi kolizja ustawy i normy ratyfikowanej umowy za zgodą ustawową pierwszeństwo ma umowa ratyfikowana. Nie podlegające ratyfikacji ( umowy zawierane przez Radę Ministrów oraz umowy resortowe) nie są zaliczane do źródeł prawa powszechnego i muszą być ogłaszane w dzienniku urzędowym RP.

B Terenowe źródła prawa

Akty prawa miejscowego są to przepisy prawne powszechnie obowiązujące na oznaczonej części terytorium państwa, wydawane przez organy samorządu terytorialnego lub terenowe organy administracji rządowej. Wydawane na podstawie upoważnienia ustawowego i ogłaszane zgodnie z prawem.

Klasyfikacja terenowych przepisów prawnych

  1. Ze względu na podmiot wydający

    1. wydawane przez organy samorządu terytorialnego - samoistne lub wykonawcze

    2. wydawane przez organy administracji rządowej w terenie (wojewoda) - samoistne lub wykonawcze

  2. Ze względu na rodzaj aktów prawa

    1. akty zawierające STATUTY:

      • Statut gminy - uchwala rada gminy na podstawie upoważnienia art.3 ust.1 ustawy o samorządzie gminnym. W statucie gminy mogą znaleźć się przepisy dotyczące: wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych, organizacji urzędów i instytucji gminnych, zasad zarządu mieniem gminy, zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

      • Statut powiatu - na podstawie upoważnienia o samorządzie powiatowym (dotyczy to też miast na prawach powiatu), uchwala rada powiatu, a starosta w ciągu 7 dni przekazuje statut wojewodzie

      • Statut województwa - upoważnienie zawarte w art.7 ust.1 ustawy o samorządzie województwa, uchwala sejmik województwa w uzgodnieniu z prezesem rady ministrów, podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym

  3. przepisy WYKONAWCZE - są to akty wykonawcze wydawane na podstawie upoważnień szczegółowych

  4. przepisy PORZĄDKOWE - wydawane na podstawie upoważnień generalnych zawartych w przepisach ustaw

Klasyfikacja przepisów porządkowych wg przedmiotu regulacji:

Przepisy porządkowe mogą przewidywać sankcje karne na zasadach i w trybie prawa o wykroczeniach. Grzywnę przepisami porządkowymi można nałożyć tylko w trybie sądowym lub mandatowym.

Nadzór nad stanowieniem prawa miejscowego:

  1. Jednostki Samorządu Terytorialnego wg konstytucji - podlegają ochronie sądowej pod względem samodzielności zaś działalność podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności

  2. Akt prawa miejscowego wojewody oraz nie zespolonej administracji rządowej - premier dokonuje czynności kontrolnych, uchyla akty niezgodne z ustawami i rozporządzeniami, a także polityką rządu, z zasadami rzetelności i gospodarności

  3. Każdy czyj interes prawny został naruszony aktem prawa miejscowego może po wyczerpaniu środków odwoławczych zaskarżyć da sądu administracyjnego w terminie do 30 dni od uprawomocnienia się ostatniego odwołania

  4. Utrata mocy obowiązującej aktu prawa miejscowego:

IV Form działania administracji

Podział

  1. czynności prawne (ich celem jest wywołanie określonego skutku prawnego)

    1. czynności administracyjno - prawne - występują gdy administracja działa władczo i są regulowane przez prawo administracyjne

    2. czynności (akty) prawa cywilnego - występują gdy administracja nie działa władczo i są regulowane przez prawo cywilne

  2. inne działania administracji nie podlegające na wydawaniu aktów prawnych, nie będące czynnościami prawnymi, nie wywołują skutków prawnych

  1. działania społeczno - organizatorskie są to społeczne formy administrowania nie poparte przymusem państwowym np. akcje społeczne

  2. działania faktyczne (czynności materialno - techniczne); dzielą się na działania wewnętrzne np. prowadzenie rejestrów, ewidencji oraz działania zewnętrzne np. utrzymanie czystości na ulicach, budowa urządzeń publicznych

  3. „zwykłe” poświadczenia

Czynności administracyjno - prawne

1. Według adresata

    1. akty zewnętrzne - mogą być skierowane do wszystkich obywateli i podmiotów nie podporządkowanych organizacyjnie, ale nie pozostających w szczególnych stosunkach zależności np. zależność zakładowa

    2. akty wewnętrzne - są skierowane do podmiotów pozostających w szczególnym stosunku zależności (akty skierowane przez organy nadrzędne do organów podrzędnych

    3. akty procesowe

2.

  1. akty generalne (normatywne)

  2. akty indywidualne

  1. Akty administracyjno - prawne ze względu na stopień konkretności oznaczenia adresata aktu

    1. rozporządzenia (najbardziej generalne) określają metody postępowania

    2. akty planowania - nakłada obowiązek wykonania planu

    3. akty tworzące sytuacje prawne dla obywateli (zarządzenia ogólne) np. ustalenie zakazu kąpieli

    4. akty administracyjne, czyli akty tworzące uprawnienie lub obowiązek dla oznaczonego adresata (bezpośrednio, czyli bez pomocy sądów) np. nadanie obywatelstwa

    5. akty egzekucyjne (o ile są czynnościami prawnymi) np. wyposażenie budynku w sprzęt gaśniczy; zalicza się je do kategorii aktów administracyjnych

Akt administracyjny to władcze działanie prawne organu administracji skierowane na wywołanie konkretnych, indywidualnie oznaczonych skutków prawnych. Podstawą aktu administracyjnego są przepisy prawa. Akt taki jest szczególną formą czynności prawnych organów administracji.

Podział aktów administracyjnych

    1. Ze względu na zdeterminowanie aktu administracyjnego przez podstawę prawną (ze względu na moment powstania skutku prawnego):

  1. akt deklaratoryjny - stwierdza że dany stosunek prawny zaistniał i ustala wynikające obowiązki i/lub uprawnienia; działa ex tunc, od chwili gdy zaistniał dany stosunek prawny

  2. akt konstytutywny - ma charakter twórczy, tworzy, zmienia lub znosi stosunek prawny, przy czym skutek prawny aktu następuje tutaj nie z mocy ustawy ale z mocy aktu administracyjnego; stosunek powstaje ex nunc, czyli z chwilą wydania (ogłoszenia lub doręczenia)

2. Wg stopnia sformalizowania

  1. akty formalne np. decyzje administracyjne odpowiadające formą wyrokom sądowym

  2. akty nieformalne np. policjat kierujący ruchem drogowym

3. Według stosunku wydającego akt do adresat tego aktu

  1. akty zewnętrzne - skierowane są do podmiotów nie podporządkowanych organizacyjnie organowi wydającemu akt

  2. akty wewnętrzne - skierowane są do podporządkowanych organów i innych jednostek organizacyjnych oraz do podległych pracowników

4.

  1. akty pozytywne - w całości uwzględniają żądania adresata (strony)

  2. akty negatywne - nie uwzględniające choćby w części żądań strony i nakładające na stronę obowiązek prawny bądź ustalające taki obowiązek

5.

  1. akty jednostronne - wydawane są niezależnie od woli adresata aktu (większość aktów administracyjnych

  2. akty dwustronne - wydaje się za zgodą adresata

6. Wg treści rozstrzygnięcia

  1. akty nakazujące np. powołanie do wojska, znaki drogowe

  2. akty kształtujące np. nadanie obywatelstwa

  3. akty ustalające np. stwierdzenie obywatelstwa, prawo wyborcze

Trwałość aktu administracyjnego

Formalna

Materialna

Akt administracyjny jest niezaskarżalny, strona nie może spowodować uchylenia ani zmiany aktu przez wniesienie zwyczajnego środka prawnego, czyli akt jest nieprawomocny dopóki stronie przysługuje prawno wniesienia zwyczajnego środka odwoławczego.

Akt jest prawomocny formalnie jeżeli upłynie termin do wniesienia zwykłego środka odwoławczego lub jeżeli jest to akt od którego nie przysługuje odwołanie z chwilą jego wydania

Prawomocność materialna, tzn. że akt nie może być zmieniony ani zniesiony aktem równorzędnym (niewzruszalność aktu), obejmuje wyłącznie akty zewnętrzne kształtujące konkretną sytuacje prawną.

Każdy akt prawomocny materialnie jest jednocześnie prawomocny formalnie, ale nie na odwrót.

Klauzule dodatkowe, które mogą być umieszczone w akcie administracyjnym:

      1. oznaczenie okresu obowiązywania np. prawo jazdy

      2. o warunku zawieszającym (gdy zostanie spełniony warunek akt administracyjny wywołuje skutek prawny

      3. o warunku rozwiązującym

Wyrok sądowy a akt administracyjny

Wyrok sądowy

Akt administracyjny

1.

Akty stosowania prawa są sformalizowane i wywołują skutki prawne

2.

Rozstrzyga w sposób wiążący i ostateczny w interesie porządku prawnego

Jest skierowaną na przyszłość formą działania administracji

3.

Spór rozstrzyga bezstronny i neutralny organ

Organ administracyjny jest organem rozstrzygającym i zarazem jedną ze stron

4.

Formą stosowania prawa przez organ jest orzeczenie (wyrok, postanowienie)

Formą stosowania prawa jest akt administracyjny

5.

Wyrok jest rozstrzygnięciem prawnym

Akt administracyjny jest to działanie zdeterminowane na osiągnięcie celu

6.

Sąd działa wyłącznie na wniosek

Organ administracji działa na wniosek i z urzędu

7.

Postępowanie jest formalnie ukształtowane i wyposażone w wiele gwarancji procesowych

Postępowanie jest mniej sformalizowane (zasada szybkości i sprawnego działanie)

Akt uważa się za prawidłowy gdy odpowiada wszelkim prawnym wymogą; akt wadliwy jest sprzeczny z prawem

Wadliwość istotna

Wadliwość nieistotna

1.

Wzruszalność aktu administracyjnego dot. aktów ostatecznych; powoduje możliwość uchylenia lub zmiany

Akt jest ważny, wiąże adresata , wada może być usunięta

2.

Bezwzględna nieważność aktu

Naprawa aktu przez sprostowanie, uzupełnienie

Uznanie administracyjne (tzw. swobodne uznanie) istniej wówczas gdy administracja dla urzeczywistnienia stanu prawnego może wybierać między różnymi rozwiązaniami (norma prawna nie determinuje w sposób jednoznaczny konsekwencji prawnej)

Inne formy działania administracji

  1. umowa cywilno - prawna - akt, który dochodzi do skutku w wyniku zgodnego oświadczenia woli stron; administracja w tym wypadku nabywa lub zbywa określone składniki majątkowe; kontrahentem może być osoba fizyczna lub inny podmiot administracji. Umowa jako forma działania administracji znajduje szersze zastosowanie tam, gdzie pewne dziedziny życia gospodarczego zostały znacjonalizowane, gdzie państwo występuje jako właściciel określonych dóbr i dlatego może korzystać z form przewidzianych w prawie cywilnym

  2. umowa administracyjna - zawierana jest z osobą, w stosunku do której, w innym przypadku musiałby być wydany akt administracyjny. Umowa administracyjna może powodować nawiązanie, zmianę bądź znoszenia stosunków administracyjnych. W naszym porządku prawnym nie ma generalnego upoważnienia dla organów administracji publicznej do zawierania tego rodzaju umów

  3. ugoda administracyjna - to ugoda pomiędzy stronami postępowania administracyjnego zawierana przed organem przed którym toczy się postępowanie administracyjne. Jest ona zawierana indywidualnie, w czasie trwania postępowania i przez co najmniej dwie strony o spornych interesach. Ugoda administracyjna po jej zatwierdzeniu przez organ administracyjny zastępuje decyzję w sprawie

  4. porozumienie administracyjne - jest ono instrumentem organizowania działalności podmiotów w sferze przydzielonych im zadań. Obecnie porozumienie mogą zawierać gminy z organami administracji rządowej w sprawie przejmowania przez organy gminy zadań z zakresu administracji rządowej

  5. przyrzeczenie - jest to szczególny rodzaj oświadczenia organu administracji przez które zobowiązuje się on do podjęcia określonego działania albo do dopuszczenia do pewnego działania. Instytucja przyrzeczenia nie jest w naszym państwie prawnie uregulowana

VI Zasady powiązania podmiotów administracji publicznej

Koncentracja - ciężar administrowania spoczywa na organa naczelnych i centralnych które decydują we wszystkich ważnych sprawach. Organy niższe są silnie skrępowane i niesamodzielne.

Dekoncentracja - ciężar administrowania leży na organach terenowych, które wykonują większość zadań administracji. Organy centralne zachowują prawo do udzielanie wytycznych, poleceń, rozkazów.

Decentralizacja - przesunięcie ciężaru administrowania na organy niższych szczebli przy jednoczesnym wyposażeniu tych organów w samodzielność i względną niezależność

Centralizacja - podejmowanie decyzji należy wyłącznie do organów wyższych; organy niższe mają jedynie pozycję organów przygotowujących rozstrzygnięcia.

Hierarchiczne podporządkowanie organów administracji - niższe organy są podporządkowane wyższym w układzie pionowym. Zasada ta przejawia się w podwójnej zależności:

VII Regulacja administracyjno - prawna statusu osoby fizycznej

Obywatelstwo - to więź prawna między jednostką (osobą fizyczną) a państwem, z której wynikają określone wzajemnie uprawnienia i obowiązki.

Zasady ogólne prawa o obywatelstwie polskim

Zasady konstytucyjne

Art. 34 ust.1 K

1. Obywatelstwo polskie nabywa się przez urodzenie z rodziców będących obywatelami polskimi. Inne przypadki nabycia obywatelstwa ustala ustawa.

2. Obywatel polski nie może utracić obywatelstwa polskiego, chyba, że sam się go zrzeknie.

Art. 3 ustawy o obywatelstwie polskim

1. Zawarcie związku małżeńskiego przez obywatela polskiego z osobą nie będącą obywatelem polskim nie powoduje zmian w obywatelstwie małżonków.

2. Zmiana w obywatelstwie jednego z małżonków nie pociąga za sobą zmiany obywatelstwa drugiego.

Istnieją dwa systemy nabywania obywatelstwa:

1. prawo ziemi - ius soli - obowiązuje między innymi w USA. Obywatelstwo uzyskuje się

przez urodzenie się w danym kraju.

2. prawo krwi - ius sangriuris - obowiązuje w Polsce. Obywatelstwo uzyskuje dziecko po

rodzicach. (może uzyskać ich dwa, gdy jedno z rodziców ma jedno obywatelstwo, a drugie -

drugie)

Bez względu ile dany obywatel miałby paszportów (obywatelstw) w danym kraju, jest on

traktowany jako obywatel tego właśnie kraju.

Nabycie obywatelstwa w prawie polskim:

  1. z mocy prawa:

  1. na podstawie aktu indywidualnego

  1. przez złożenie oświadczenia woli i jego przyjęcie przez właściwy organ

formy uproszczone:

Obywatelstwo nadaje:

- Prezydent RP

- Oświadczenia przyjmuje wojewoda

- Właściwy Konsul (gdy poza granicami kraju)

Utrata obywatelstwa polskiego:

Art. 13 ust. o obywatelstwie polskim

1. Obywatel polski traci obywatelstwo polskie na swój wniosek po uzyskaniu zgody

Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego.

VIII Akty stanu cywilnego (prawo o aktach stanu cywilnego)

Status osoby fizycznej:

Stan cywilny:

Rejestracji podlega:

Zmiany w tych aktach wykonywane są na mocy postanowienia sądu.

Czynności z zakresu rejestracji stanu cywilnego dokonuje kierownik urzędu stanu cywilnego lub jego zastępca w formie aktu stanu cywilnego, decyzji i postanowień.

Urodzenie dziecka należy zgłosić w ciągu 14 dni w urzędzie stanu cywilnego właściwym ze względu na miejsce urodzenia dziecka.

Akt urodzenia sporządza się na podstawie zaświadczenia wystawionego przez lekarza lub zakład służby zdrowia. Do zgłoszenia urodzenia dziecka są obowiązani w kolejności:

    1. ojciec

    2. lekarz lub położna albo inna osoba obecna przy porodzie,

    3. matka, jeżeli jej stan zdrowia na to pozwala

Jeżeli urodzenie dziecka nastąpiło w szpitalu lub innym zakładzie, do zgłoszenia urodzenia jest obowiązany szpital lub zakład.

Osoba zgłaszająca urodzenie dziecka, którego rodzice pozostają w związku małżeńskim, przedstawia odpis skrócony aktu małżeństwa.

 

Jeżeli dziecko nie pochodzi z małżeństwa, może być za zgodą matki uznane przez ojca przed sporządzeniem aktu urodzenia, przy sporządzaniu aktu urodzenia lub po sporządzeniu tego aktu.

Uznanie dziecka może nastąpić przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego albo przed sądem opiekuńczym, a za granicą przed polskim konsulem, jeżeli uznanie dotyczy dziecka, którego rodzice są obywatelami polskimi. Uznanie dziecka nie może nastąpić po jego śmierci.

 

Kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia przyjęcia oświadczenia o wyborze dla dziecka więcej niż dwóch imion, imienia ośmieszającego, nieprzyzwoitego, w formie zdrobniałej oraz imienia nie pozwalającego odróżnić płci dziecka.

Rodzice mogą w ciągu 6 miesięcy od daty sporządzenia aktu urodzenia złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego pisemne oświadczenie o zmianie imienia (imion) dziecka wpisanego do aktu w chwili jego sporządzenia.

 

Po sporządzeniu aktu urodzenia, kierownik urzędu stanu cywilnego, wydaje osobie zgłaszającej urodzenie, odpisy skrócone aktu urodzenia w liczbie 3 egzemplarzy wolne od opłaty skarbowej.

Małżeństwo może być zawarte przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego wybranym przez osoby zamierzające wstąpić w związek małżeński, a także w obecności duchownego kościoła lub innego związku wyznaniowego.

Nie może zawrzeć małżeństwa osoba, nie mająca ukończonych lat osiemnastu. Jednakże z ważnych powodów sąd opiekuńczy może zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła lat szesnaście.

 

Osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo są obowiązane przedstawić kierownikowi urzędu stanu cywilnego miejsca zamieszkania jednej z osób zamierzających zawrzeć małżeństwo:

1. dokument stwierdzający tożsamość oraz złożyć odpis skrócony aktu  urodzenia, a także dowód ustania lub unieważnienia małżeństwa, jeżeli pozostawała poprzednio w związku małżeńskim,

2. złożyć pisemne zapewnienie, że nie wie o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa,

3. złożyć zezwolenie na zawarcie małżeństwa, jeżeli tego wymagają przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

 

Cudzoziemiec zamierzający zawrzeć małżeństwo jest obowiązany złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego dokument stwierdzający, że zgodnie z właściwym prawem może zawrzeć małżeństwo. Na wniosek cudzoziemca sąd może go zwolnić od złożenia takiego dokumentu, jeżeli otrzymanie dokumentu jest utrudnione.

 

Małżeństwo przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego nie może być zawarte przed upływem miesiąca od dnia, kiedy osoby, które zamierzają je zawrzeć, złożyły kierownikowi urzędu stanu cywilnego pisemne zapewnienie, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie tego małżeństwa. Jednakże kierownik urzędu stanu cywilnego może zezwolić na zawarcie małżeństwa przed upływem tego terminu, jeżeli przemawiają za tym ważne względy.

 

Osobom zamierzającym zawrzeć małżeństwo przed duchownym kościoła lub innego związku wyznaniowego, kierownik urzędu stanu cywilnego wydaje zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa. Zaświadczenie traci moc po upływie trzech miesięcy od dnia jego wydania. Wydając zaświadczenie kierownik urzędu stanu cywilnego informuje strony o dalszych czynnościach koniecznych do zawarcia małżeństwa.

Po sporządzeniu aktu małżeństwa kierownik urzędu stanu cywilnego wydaje 3 bezpłatne egzemplarze odpisu skróconego tego aktu.

Zgon osoby należy zgłosić najpóźniej w ciągu 3 dni od dnia zgonu. Do zgłoszenia zgonu są obowiązani w kolejności:

   1. małżonek lub dzieci zmarłego,

   2. najbliżsi krewni lub powinowaci,

   3. osoby zamieszkałe w lokalu, w którym nastąpił zgon,

   4. osoby, które były obecne przy zgonie lub naocznie się o nim przekonały,

   5. administrator domu, w którym nastąpił zgon.

 

Jeżeli zgon nastąpił w szpitalu lub innym zakładzie, do zgłoszenia zgonu jest obowiązany szpital lub zakład.

Akt zgonu sporządza się na podstawie karty zgonu wystawionej przez lekarza lub zakład służby zdrowia.

Osoba zgłaszająca zgon jest obowiązana zwrócić dowód osobisty zmarłego. Kierownik urzędu stanu cywilnego wydaje osobie zgłaszającej zgon 3 bezpłatne egzemplarze odpisu skróconego aktu zgonu.

IX Zmiana imion i nazwisk (Ustawa z 15 listopada 1956 o zmianie imion i nazwisk)

Prawo do zmiany ma pełnoletni obywatel w swoim imieniu lub poprzez przedstawiciela ustawowego, jeżeli jest to obywatel nieletni.

Wniosek o zmianę nazwiska podlega uwzględnieniu, jeżeli jest uzasadniony ważnymi względami, a w szczególności, jeżeli:

1. ośmieszające lub uwłaczające godności człowieka

2. o brzmieniu niepolskim

3. posiadające formę imienia

4. jeżeli wnioskodawca chce zamieścić nazwisko na takie, którego od lat nie używa

Art. 7 ustawy reguluje sprawę wniosków o zmianę imienia.

Wniosek ten podlega uwzględnieniu, jeżeli jest uzasadniony ważnymi względami, a w

szczególności, gdy wnioskodawca nosi:

1. imię ośmieszające i uwłaczające godności człowieka

2. o brzmieniu niepolskim

Organ wpisujący imię wpisuje tylko imię, które spełnia pewne warunki. Między innymi: imię musi umożliwić odróżnienie płci.

Zmiana nazwiska rozciąga się na małoletnie dzieci. Ustawa zabrania zmiany na nazwisko

historyczne, zasłużone itp.: chyba, że wnioskodawca ma dowody na pokrewieństwo, więzy

rodzinne z osobą noszącą dane nazwisko.

Wniosek nie będzie podlegać uzasadnienia, gdy mogłoby to umożliwić, ułatwić

- działalność przestępczą

- unikanie zobowiązań

Organem właściwym w zmianach imion i nazwisk jest właściwy starosta. Jeżeli wnioskodawca nie posiada stałego miejsca zamieszkania organem właściwym jest prezydent m. st. Warszawy.

Ustawa przewiduje zasady pisowni nazwisk (o pisowni decyduje starosta, odwołanie można złożyć do wojewody)

X PESEL

otrzymuje na stałe każdy człowiek zamieszkały na stałe na terytorium polski.

Źródłem zasilania rejestru PESEL są organy gminy, które na mocy Art. 46 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 o ewidencji ludności i dowodach osobistych prowadzą ewidencję ludności w formie gminnych zbiorów meldunkowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 87 poz. 960 z późn. zm.)

Rejestr PESEL - Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności prowadzony jest od 1979 roku i zawiera dane osób przebywających stale na terytorium RP, zameldowanych na pobyt stały lub czasowy trwający ponad 2 miesiące a także osób ubiegających się o wydanie dowodu osobistego lub osób, dla których odrębne przepisy przewidują potrzebę posiadania numeru PESEL. Są to następujące dane:
1. numer PESEL
2. nazwisko i imiona aktualne
3. nazwisko rodowe
4. nazwiska i imiona poprzednie
5. imiona rodziców i nazwisko rodowe matki
6. datę i miejsce urodzenia
7. płeć
8. obywatelstwo
9. adres i datę zameldowania na pobyt stały
10. adres zameldowania na pobyt czasowy trwający ponad 2 miesiące wraz z określeniem czasokresu zameldowania
11. serię i numer dokumentu tożsamości (dowodu osobistego, karty stałego lub czasowego pobytu na terytorium RP) oraz oznaczenie organu, który go wydał
12. datę zgonu

1. Numer PESEL nadaje minister właściwy do spraw administracji publicznej w formie czynności materialno-technicznej.

Numer PESEL nadaje się:
a) obywatelom polskim zameldowanym na pobyt stały lub czasowy trwający ponad 2 miesiące, a także osobom ubiegającym się o wydanie dowodu osobistego,
b) cudzoziemcom zameldowanym na pobyt stały lub czasowy trwający ponad 2 miesiące na podstawie jednego z niżej wymienionych dokumentów:
- zezwolenia na pobyt lub zezwolenia na pobyt czasowy,
- zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony lub na osiedlenie się,
- decyzji o udzieleniu zgody na pobyt tolerowany lub o nadaniu statusu uchodźcy w Rzeczypospolitej Polskiej,
- karty pobytu,
- karty pobytu obywatela Unii Europejskiej lub dokumentu pobytu
c) obywatelom polskim i cudzoziemcom, którzy podlegają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu, z wyłączeniem osób wymienionych w pkt. a) i b),
d) obywatelom polskim zamieszkałym za granicą, ubiegającym się o wydanie paszportu.

Nadanie numeru PESEL następuje na wniosek:
- właściwego organu gminy, w przypadku osób wymienionych w pkt. a i b,
- płatnika składek ubezpieczeniowych, w przypadku osób wymienionych w pkt. c,
- polskiego konsula, w przypadku osób wymienionych w pkt. d.


Dowód osobisty jest dokumentem stwierdzającym tożsamość osoby oraz poświadczającym obywatelstwo polskie. Osoba będąca obywatelem polskim i zamieszkała w Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązana posiadać dowód osobisty:

Osoba będąca obywatelem polskim ma prawo otrzymać dowód osobisty od ukończenia 13 roku życia.

XI Ewidencja ludności (podstawa prawna - ustawa z 10.04.1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych)

Ustawa ta określa, że ewidencja ludności polega na rejestracji danych dotyczących:

Na każdej osobie przebywającej na terytorium RP spoczywa tzw. obowiązek meldunkowy, który polega na:

Obowiązek zameldowania się dot. osób posiadających obywatelstwo polskie i przebywających stale na terytorium RP w miejscu pobytu stałego. Pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania (nie można mieć w tym czasie innego miejsca pobytu)

Pobytem czasowym określa się przebywanie bez zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej miejscowości, lecz pod innym adresem.

Jeżeli dana osoba przebywa w danym miejscu nieprzerwanie dłużej niż 2 m-ce jest obowiązana zameldować się na pobyt stały.

Ustawodawstwo przewiduje, że osoba, która przebywa w określonej miejscowości pod tym samym adresem dłużej niż 3 doby jest obowiązana zameldować się na pobyt stały lub czasowy najpóźniej przed upływem 4 doby licząc od dnia przybycia.

Wymeldowanie się obowiązuje osobę, która opuszcza miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 2 m-ce.

Osoba, która wyjeżdża za granicę na okres dłuższy niż 2 m-ce jest zobowiązana zgłosić swój wyjazd bądź powrót właściwemu ze względu na miejsce pobytu stałego organowi gminy.

Dane osobowe ze zbiorów meldunkowych zbioru PESEL oraz ewidencji wydanych i utraconych dowodów osobistych mogą być udostępnione:

Administracyjno - prawna regulacja zrzeszania się obywateli

Wolność zrzeszania się polega na wolności tworzenia zrzeszeń, wolności przystępowania do już istniejących zrzeszeń oraz wolności występowania ze zrzeszeń

Stowarzyszenia (ustawa z 7 kwietnia 1989 roku prawo o stowarzyszeniach)

Stowarzyszenie to dobrowolne, samorządne, trwałe zrzeszenie o celach nie zarobkowych. Ustawa przewiduje dwa rodzaje stowarzyszeń:

1. Stowarzyszenia, które posiadają osobowość prawną

Może je założyć, co najmniej 15 osób, które uchwalają statut i wybierają komitet założycielski.

Ustawowo przewidziane są 3 rodzaje organów w stowarzyszeniu

Stowarzyszenia podlegają rejestracji w KRS-ie i uzyskują osobowość prawną z chwilą uzyskania wpisu

2. Stowarzyszenia zwykłe, nie posiadające osobowości prawnej. Jest to forma uproszczona nie posiada osobowości prawnej, którą mogą założyć, co najmniej 3 osoby. Tego typu stowarzyszenie rejestruje się w urzędzie wojewódzkim.

Nadzór nad działalnością stowarzyszeń

Katalog źródeł finansowania

Definicja pozytywna podaje pozytywne cechy administracji publicznej

Definicja negatywna mówi, czym administracja publiczna nie jest

Kursywą napisane są moje notatki

Prawo dzieli się na: 1. cywilne (równorzędność podmiotów); 2. karne; 3. administracyjne (nie równorzędność podmiotów)

patrz: załącznik - Konstytucja

patrz: załącznik - Tryb ustawodawczy

Artykuł 92 ustęp 1 Konstytucji

Poświadczenie jest to akt stwierdzający tylko istnienie określonego stanu faktycznego lub określonego stanu prawnego, zwykle na podstawie uprzednio dokonanych ustaleń czy zapisów

prawo procesowe istnieje we wszystkich działach prawa jako służące do realizacji prawa materialnego

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl <<<>>> Zacznij zarabiać http://partner.e-sciagi.pl

3



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
prawo administracyjne calosc
Nauka administracji - program wykładu dra R. Giętkowskiego, PRAWO ADMINISTRACYJNE
notatki, Wyklady calosc Prawo Administracyjne
postepowanie administr wyklady calosc, Nauka, Administracja
PRAWO ADMINISTRACYJNE, Nauka, Administracja
kryminologia całość (2 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
Prawo administracyjne-zestaw egzaminacyjny, NAUKA, wsap
prawo administracyjne sciaga, Nauka, Administracja
prawo całość, Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
System parlamentarno całość, Prawo Administracyjne, SCIAGI NA DZIADZIA
prawo administracyjne calosc
Elementy prawa prawo administracyjne
prawo administracyjne5

więcej podobnych podstron