BEZPIECZNE DZIECKO- PRZYJACIEL SZNUPKA
SCENARIUSZ DOTYCZĄCY PRZEMOCY RÓWIEŚNICZEJ
DLA KLASY VI
TEMAT: Wybieram zgodę i koleżeństwo.
CZAS TRWANIA: 1 - 2 godz. lekcyjne.
CEL GŁÓWNY: rozwijanie umiejętności dokonywania właściwych
wyborów w kontaktach społecznych.
CELE OPERACYJNE:
rozwijanie umiejętności rozpoznawania pozytywnych zachowań i cech
osobowości ułatwiających kontakty społeczne,
rozwijanie umiejętności określania niewłaściwych zachowań społecznych,
wyzwalających agresję.
METODY: dyskusja, praca w grupach, metoda dużej planszy, metoda
analityczna.
MATERIAŁY: Karty pracy (załącznik 1), przybory do pisania, dwa arkusze
papieru (A-2 lub A-3), kartki A-4, 5 kopert z sentencjami.
PRZEBIEG:
1. Nauczyciel wprowadza uczniów w temat zajęć.
Dzisiejsze zajęcia dotyczą współżycia w grupie rówieśniczej, w zespole
klasowym. Zależy nam na tym, byśmy wspólnie zastanowili się, od czego
zależy dobre koleżeństwo i radzenie sobie z trudnymi sytuacjami.
2. Wypełnienie przez uczniów Karty pracy (załącznik nr 1) - wybór osób
lubianych (rówieśnicy, rodzina bliższa lub dalsza, znajomi) i określenie
powodów sympatii.
3. Określenie własnych mocnych i słabych stron w kontaktach z rówieśnikami
- rysunek dłoni.
Każdy uczeń obrysowuje swoją dłoń i wypisuje na poszczególnych palcach
swoje zalety ułatwiające mu kontakty z rówieśnikami.
Na odwrocie kartki ponownie obrysowuje dłoń i na poszczególnych palcach
wypisuje swoje najczęstsze zachowania, które utrudniają mu kontakty z
rówieśnikami, sprawiają że może pojawiać się agresja, złość,
niezrozumienie. Uczniowie nie omawiają tego zadania na forum klasy.
4. Nauczyciel podejmuje z klasą wymianę informacji dotyczącą zachowań,
które ułatwiają lub utrudniają kontakty z rówieśnikami. Uczniowie mają za
zadanie (pośrednio na podstawie poprzedniego ćwiczenia) wypisanie na
planszach (arkusze papieru) właściwych i niewłaściwych zachowań
społecznych, które występują w kontaktach społecznych:
I- LUBIMY INNYCH ZA:
................
................
................
II - ZACHOWANIA, KTÓRYCH NIE LUBIMY:
................
................
................
5. Po wypełnieniu plansz - należy poprowadzić w zespole klasowym dyskusję
nt. sposobów zmiany zachowań niewłaściwych (z tych, które zostały przez
uczniów wypisane na II planszy). Warto w rozmowie z uczniami
doprowadzić do wniosku, że od nas samych zależy zmiana zachowania -
każdy może się poprawić, zmienić swoje niewłaściwe zachowania na takie,
które będą właściwe, dzięki którym można stać się dobrym kolegą.
6. Podział zespołu klasowego na 4-5 grup.
Każda grupa otrzymuje kopertę z pociętą sentencją (załącznik nr 2).
Zadaniem grupy jest ułożenie zdania.
Ułożone zdania należy zaprezentować całej klasie (głośne przeczytanie,
zapisanie na tablicy itp.). Należy zwrócić uwagę, czy uczniowie rozumieją
sens sentencji. W przypadku trudności należy wyjaśnić uczniom, co ona
oznacza.
Warto, by sentencje w atrakcyjnej formie graficznej zostały umieszczone w
klasie. Można się do nich odwoływać przy rozwiązywaniu różnych
problemów grupowych.
Opracowanie scenariusza:
Rada Pedagogów i Psychologów Szkolnych Miasta Katowice
Załącznik nr 1
Konspekt lekcji wychowawczej dla klasy V
TEMAT: Sztuka akceptacji siebie i innych.
CELE:
integracja zespołu klasowego
budowanie wzorców otwartości i życzliwości wobec innych
wzmacnianie poczucia własnej wartości
budowanie poczucia samoakceptacji
kształcenie umiejętności akceptowania, doceniania innych
METODY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
pogadanka
samoocena
dyskusja z wnioskami
burza mózgów
Przebieg zajęć;
1. Ułożenie kręgów z krzeseł, wytłumaczenie, jakie znaczenie ma taki sposób siedzenia.
2. Wyjaśnienie zasad, którymi będziemy się posługiwać w trakcie zajęć, tj., co będziemy robić (dyskusja, praca w grupach), a czego robić nie będziemy (krytykowanie, ocenianie, ośmieszanie, przerywanie sobie)
3. Każdy z nas ma czasem ponure myśli w rodzaju:
- nikt mnie nie lubi
- jestem gruba(y), nieatrakcyjny(a)
- nikt mnie nie rozumie
Jednak czy zawsze jest to prawda? Czy nie jest tak, że jednak mamy zdecydowanie więcej dobrych stron niż tych słabszych?
4. Ćwiczenie: wypiszcie, każdy na swojej kartce swoje mocne strony
np. mam dobra pamięć, jestem życzliwy, dobrze gram w szachy, itd.
Zastanówmy się teraz, do czego mogą się wam przydać wasze
mocne strony?
Burza mózgów, - w jaki sposób wykorzystać swoje mocne strony
5. Ćwiczenie „Lista zalet”. Rozdajemy małe karteczki z imionami.
Na nich uczestnicy wypisują, co lubią w danej osobie, co im się w
niej podoba, jakie zalety ma ta osoba. Później, każda z kartek trafia
do właściciela, i każdy uczestnik może przeczytać swoją. Może to
zrobić na forum klasy.
6. Dzielimy klasę na grupy. Każda z grup wypisuje kilka przyczyn,
które wg nich psują atmosferę w klasie.
7. Analogicznie grupy wypisują czynniki, które mogłyby poprawić
atmosferę w klasie. Wspólna dyskusja. Opracowanie i wypisanie na
tablicy wniosków.
Opracowała mgr Henryka Skowronek
Scenariusz zajęć zintegrowanych dla klasy II
Temat: Nasza klasowa rodzinka
Cele: integrowanie zespołu klasowego, wdrażanie do umiejętności rozpoznawania cudzych uczuć oraz wyrażania własnych uczuć, wdrażanie do umiejętności współdziałania podczas ćwiczeń i zabaw, rozwijanie spostrzegawczości, wzmacnianie poczucia własnej wartości, przeżywanie sytuacji poprawiających samopoczucie
Czas trwania: 2 godziny
Metody: rozmowa, zabawowa, elementy dramy
Formy: zbiorowe, grupowe, indywidualne
Materiały i pomoce: arkusze szarego papieru, kartki z bloku, farby, kredki, flamastry, odtwarzacz CD, piktogramy, płyta z muzyką taneczną lub znanymi dzieciom piosenkami, płyta z muzyką relaksacyjną, karty pracy: „Sylwetki dzieci”
Przebieg zajęć:
Powitanie. Dzieci witają się wcześniej wprowadzonym rytuałem np. okrzykiem „Ahoj!” i podaniem sobie dłoni.
Zabawa „Jak się czujesz?”
Na tablicy magnetycznej przypięte są 3 piktogramy wyrażające 3 stany uczuć - doskonałe samopoczucie, złe samopoczucie, średni stan samopoczucia.
Nauczyciel wyjaśnia, co one oznaczają i prosi dzieci, żeby napisały imiona pod odpowiednim piktogramem.
Wypowiadanie się na temat uczuć, kończenie zdań:
„Jestem szczęśliwy, ponieważ…”
„Czułbym się lepiej, gdybym…”
Zabawa „Odgadnij, jakie to uczucie?”
Dzieci mimiką wyrażają różne uczucie, pozostałe dzieci odgadują i nazywają te uczucia.
Zabawa ruchowa „Zatańcz tak”
Nauczyciel odtwarza fragment muzyki, a dzieci mają zatańczyć, jakby były:
-ciężkimi słoniami
-małymi, lekkimi piórkami
-zwinnymi liskami
-żyrafami
-lekkimi balonikami, itp.
Ustalenie odpowiedzi na pytanie:
„Co wpływa na złe samopoczucie?”
Dzieci samodzielnie piszą na kartkach nazwy sytuacji, które są dla nich nieprzyjemne i przypinają kartki na tablicę magnetyczną. Tworzy się mapa mentalna. Następnie każde dziecko wybiera sobie jedną sytuację i szczegółowo ja przedstawia, bardzo przesadzając.
Malowanie uczuć negatywnych.
Dzieci zamykają oczy i przypominają sobie sytuacje, w których czuły się źle. Następnie swoje uczucia mają przedstawić za pomocą koloru, który według nich je odzwierciedla.
Później chętne dzieci wypowiadają się na temat trudnych sytuacji.
Zabawa: „W czym jesteśmy podobni?”
Dzieci naśladują różne czynności, przedstawiające ich zainteresowania, sposób spędzania wolnego czasu. Pozostałe dzieci odgadują, o jakie czynności chodzi. Nazwy wszystkich wymienianych czynności zapisywane są na arkuszu papieru.
Po zakończeniu zabawy odbywa się rozmowa na temat czynności, które są wspólne dla wielu osób i tych, które dzieci różnią (rysowanie, gra w piłkę, zabawa lalkami itp.).
Zabawa relaksacyjna.
Dzieci leżą na dywanie. Słuchają muzyki relaksacyjnej, wyobrażając sobie miłe sytuacje.
Projektowanie.
Dzieci siedzą w kręgu. Nauczyciel kładzie na środku kilka kartek. Na kartkach narysowane są sylwetki chłopców i dziewczynek (kontury).
Dzieci muszą dorysować szczegóły, tak, aby rysunki przypominały któregoś kolegę lub koleżankę z klasy.
Zabawa „Jacy jesteśmy?”
Dzieci siedzą w kręgu. Nauczyciel wymienia różne cechy wyglądu uczniów. Ci, którzy je posiadają wstają.
np. „Dzieci, które mają jasne włosy”
„Dzieci, które mają brązowe oczy”
Realizowanie pomysłów.
Nauczyciel rozdaje dzieciom kartki, każdy maluje na kartce swój portret, starając się wyeksponować na nim charakterystyczne cechy. Gotowe portrety przyklejają na szarym papierze podpisując je swoim imieniem. Nadają tytuł plakatowi: „Nasza klasowa rodzinka”. Następnie wspólnie uzupełniają plakat, dorysowując to, co wyróżnia klasę (np. piękny śpiew, klasowy teatrzyk, itp.)
Zawieszenie plakatu na widocznym miejscu w klasie.
Nauczyciel rozmawia z dziećmi o tym, co przedstawia plakat, jakie informacje można z niego wyczytać. Ustala z dziećmi, co można jeszcze dopisać czy dorysować.
Pożegnanie. Grupa żegna się, wcześniej wprowadzonym rytuałem: „Ahoj!”, podając sobie ręce.
Literatura:
Grochowska N., Gagnacka R. „Ja jestem sobą i Ty jesteś sobą”
T. Kołodziejczyk, E. Czemierowska „Spójrz inaczej”- Program zajęć wychowawczo- profilaktycznych dla klas I-III szkół podstawowych
Opracowała:
mgr Jolanta Błaszczyk
nauczyciel kształcenia zintegrowanego SP nr 19 w Sosnowcu