Zgłoszenie choroby zawodowej:
OBOWIĄZKI PRACODAWCY:
1) Pracodawca jest zobowiązany niezwłocznie zgłosić organowi PIS i inspektorowi pracy, każdy przypadek rozpoznanej choroby zawodowej, albo jej podejrzenia (dotyczy to także lekarza, który rozpoznał albo podejrzewa chorobę zawodową).
2) W razie rozpoznania u pracownika choroby zawodowej pracodawca musi ustalić przyczyny powstania choroby oraz charakter i rozmiar zagrożenia tą chorobą, przystąpić niezwłocznie do usunięcia czynników powodujących powstanie choroby, zastosować inne niezbędne środki zapobiegawcze i zapewnić realizacje zaleceń lekarskich.
3) Pracodawca jest zobowiązany prowadzić rejestr zachorowań na choroby zawodowe oraz podejrzeń zachorowań na te choroby.
4) Pracodawca jest zobowiązany systematycznie analizować przyczyny chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami środowiska pracy, a na podstawie wyników stosować właściwe środki zapobiegawcze.
Szkolenia
OBOWIĄZKI PRACODAWCY: Nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada kwalifikacji lub umiejętności.
1) Pracodawca jest zobowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie Bhp przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenia okresowych szkoleń w tym zakresie.
2) Pracodawca jest zobowiązany zaznajamiać pracownika z przepisami i zasadami Bhp dotyczącymi wykonywania pracy.
3) Pracodawca jest zobowiązany wydawać szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące Bhp.
Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze.
OBOWIĄZKI PRACODAWCY:
1) Pracodawca jest zobowiązany dostarczyć pracownikowi nie odpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczającej przed działaniem czynników szkodliwych oraz o posługiwaniu się tymi środkami.
2) Pracodawca ustala rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia ochronnego, których stosowanie na niektórych stanowiskach jest niezbędne.
3) Pracodawca jest zobowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie posiadały właściwości ochronne i użytkowe oraz zapewnić ich pranie, konserwacje, Naprawę odpylanie i odkażanie.
USTAWY:
Profilaktyczna opieka zdrowotna nad pracownikami - ustawa z 1997r. o służbie medycyny pracy,
Czynniki szkodliwe dla zdrowia występujące w środowisku pracy - rozporządzenie z 2005r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy,
Postępowanie i dokumentowanie związane z chorobami zawodowymi - rozporządzenie z 2002r. w sprawie wykazu chorób zawodowych, szczegółowych zasad postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w tych sprawach.
Bezpieczeństwo pracy-zespół warunków, które muszą być zachowane by pracownicy mogli bezpiecznie i bez szkody dla zdrowia pracować; niespełnienie powoduje stres, depresję.
Higiena pracy-nauka, która zajmuje się kilkoma zagadnieniami: badanie wpływów warunków pracy na zdrowie, na zaburzenia czynności fizjologicznych i zachowanie sprawności ustroju człowieka w czasie pracy, ustalenie czynników szkodliwych dla zdrowia, zapobieganie powstawania schorzeń i chorób zawodowych wśród ludzi wykonujących dany zawód.
Wypadek-zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną powodujący uraz lub śmierć.
Wypadek przy pracy-zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną powodujący uraz lub śmierć, które wystąpiło w związku z pracą; wszystkie wymienione elementy muszą zaistnieć jednocześnie.
Nagłość zdarzenia-wg orzecznictwa sądowego zachodzi wówczas jeżeli nie trwa dłużej niż czas jednej dniówki roboczej plus ewentualne 4 nadgodziny.
Przyczyny zewnętrzne-każdy możliwy czynnik zewnętrzny mogący wywołać szkodliwe skutki, a mogą to być:
1) maszyny, urządzenia, narzędzia pracy,
2) siły przyrody,
3) czyn innego pracownika,
4) czynność samego pracownika,
5) działanie energii elektrycznej,
6) działanie substancji chemicznej (zatrucia, uduszenia),
7) splot zdarzeń tkwiących w organizmie człowieka (przyczyna zewnętrzna + wewnętrzna, szok, stres, zawał, wylew krwi do mózgu) mogą mieć charakter wypadku.
Związek z pracą zachodzi:
1) podczas/ w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń przełożonych,
2) podczas/ w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności w interesie zakładu pracy nawet bez polecenia,
3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji zakładu pracy w drodze między siedzibą zakładu a miejscem wykonywania obowiązku wynikające ze stosunku pracy.
Zgodnie z wykładnią przyjętą w orzecznictwie sądowym nie może być zakwalifikowany wypadek przy pracy np.:
1) przy uprawianiu sportu choćby odbywało się to za zgodą przełożonych i w godzinach pracy,
2) samobójstwo pracownika w zakładzie,
3) wypadek w czasie bójki na tle osobistym,
4) wypadek jaki zdarzył się pracownikowi poza zakładem pracy w celu nabycia artykułów jeżeli nie miał na to pozwolenia przełożonego.
Wypadek śmiertelny-wypadek w wyniku, którego śmierć nastąpiła w miejscu zdarzenia lub w czasie nie przekraczającym 6 miesięcy od dnia zdarzenia.
Wypadek ciężki-wypadek w wyniku, którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała a mianowicie:
1) utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczych,
2) uszkodzenie ciała albo rozstrój zdrowia naruszające podstawowe funkcje organizmu,
3) choroba nieuleczalna,
4) całkowita/znaczna niezdolność pracy w zawodzie,
5) poważne zniekształcenie/zeszpecenie ciała,
6) trwała choroba psychiczna.
Wypadek lekki-wypadek powodujący niezdolność pracy, który w ostateczności po odbyciu leczenia i rehabilitacji nie powoduje ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała, całkowitej lub znacznej niezdolności do pracy w zawodzie lub innych skutków wymienionych w definicji wypadku ciężkiego.
Wypadek zbiorowy-wypadek, któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej 2 osoby.
Poszkodowany-osoba doznająca uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku lub choroby.
Uraz-uszkodzenie tkanek ciała lub narządów człowieka w skutek działania czynnika zewnętrznego.
Niezdolność do pracy-jest wtedy, gdy dana osoba straciła całkowicie/ częściowo zdolność do pracy zawodowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje uzyskania jej po przekwalifikowaniu.
Trwała niezdolność do pracy-jeśli badana osoba nie ma szans na odzyskanie zdolności do pracy.
Całkowita niezdolność do pracy-jeśli badana osoba utraciła zdolność do jakiejkolwiek pracy.
Niezdolność do samodzielnej egzystencji-wystąpienie konieczności stałej/długotrwałej opieki , pomocy innej osoby w zaspakajaniu podstawowych potrzeb życiowych.
Ograniczona możliwość samodzielnej egzystencji-naruszenie sprawności organizmu w stopniu umożliwiającym zaspakajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych (poruszanie się, komunikowanie, samoobsługa).
firmy i jednostki konsultingowe w zakresie BHP-stanowią specjalistyczne podmioty gospodarcze działające na rozwijającym się rynku usług doradczych w zakresie BHP,
firmy i ośrodki szkoleniowe w zakresie BHP.
konsulting-profesjonalne doradztwo; podstawowe zasady: Samodzielność, Niezależność, Bezstronność.
konsultant-fachowy doradca; musi mieć na uwadze dobro klienta ponieważ najlepszą reklamą jego usług jest zadowolony klient,
Stopnia niepełnosprawności:
1) znaczny stopień niepełnosprawności-obejmuje osoby, które nie mogą wykonywać zatrudnienia na stanowisku pracy przewidzianych dla osób pełnosprawnych, ale są zdolne do wykonywania zatrudnienia w zakładzie pracy chronionej/zakładzie aktywizacji zawodowej. Ponadto osoby te wymagają trwałej/długoterminowej pomocy z powodu ograniczonej znacznie możliwości samodzielnej egzystencji.
2) umiarkowany stopień niepełnosprawności-obejmuje osoby, które mają zmniejszoną sprawność organizmu i mogą pracować pod warunkiem, że stanowiska pracy przygotowane zostaną do ich potrzeb i możliwości. Osoby te wymagają częściowej/okresowej pomocy z powodu ograniczonej możliwości samodzielnej egzystencji.
3) lekki stopień niepełnosprawności-obejmuje osoby, które nie mają ograniczenia do wykonywania wybranego zatrudnienia i mogą wykonywać każdą wybraną pracę do której mają kwalifikacje. Ponadto mogą samodzielnie egzystować.
Między niezdolnością do pracy a stopniem niepełnosprawności istnieje następująca interpretacja prawa:
1) całkowita niezdolność do pracy niezdolność do samodzielnej egzystencji traktowana jest jako znaczny stopień niepełnosprawności,
2) całkowita niezdolność do pracy traktowana jest jako umiarkowany s.n.,
3) częściowa niezdolność do pracy traktowana jest jaka lekki s.n.
Wypadkowość-suma wypadków zarejestrowanych w przedsiębiorstwie, które zaistniały w określonym okresie czasu (np. miesiąc, kwartał, półrocze, rok itp.) przedstawiona za pomocą różnego rodzaju miar i wskaźników określających aktualny stan bezpieczeństwa pracy(np. wskaźnik częstości wypadków). Wyniki badań przeprowadzone Heinricha(?) wskazują, że na każdy wypadek ciężki przypada minimum 29 wypadków lekkich i 300 zdarzeń potencjalnie wypadkowych. Badania przeprowadzone przez Birda(?) wykazują, że na każdy wypadek inwalidzki wypada 10 wypadków lekkich, 30 wypadków powodujących szkody w wyposażeniu oraz 600 zdarzeń, które nie przyniosły ani urazu ani szkody.
Choroby zawodowe-różnorodne zmiany chorobowe (czynnościowe i organiczne) ujęte w wykazie chorób zawodowych powstałe w rezultacie znacznej i najczęściej długotrwałej ekspozycji zawodowej na ściśle określony czynnik szkodliwy środowiska pracy.
Aby doszło do powstania choroby pochodzenia zawodowego muszą być spełnione następujące warunki:
1) narażenie musi posiadać odpowiednią intensywność (przekroczoną wartość normy higienicznej),
2) w strefie oddziaływania musi być człowiek,
3) czas oddziaływania narażenia musi być odpowiednio długi (różny w zależności od rodzaju czynnika środowiska i indywidualnej odporności organizmu).
W oparciu o powyższe kryteria uznaje się za choroby zawodowe tylko te, które spełniają jeden z warunków:
1) wykazują charakterystyczny obraz kliniczny i mogą być wywołane wyłącznie przez określony czynnik szkodliwy występujący w środowisku pracy,
2) występują w populacji ogólnej i uwarunkowane są różnymi przyczynami, jednak częstość ich występowania przy narażeniu na określony czynnik szkodliwy jest znacznie większa i warunki pracy wpłynęły w sposób dominujący na ich powstanie.
Choroby parazawodowe- choroby pochodzenia zawodowego niezaliczone do wykazu chorób zawodowych, powstałe w wyniku długotrwałej ekspozycji zawodowej na czynniki szkodliwe i uciążliwe środowiska pracy, które zmniejszają ogólną odporność organizmu na zachorowalność a zwłaszcza na niektóre choroby.
Wykaz chorób zawodowych:
1) Zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez substancje chemiczne,
2) Gorączka metaliczna,
3) Pylice płuc,
4) Choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu ,
5) Przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli,
6) Astma oskrzelowa,
7) Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych,
8) Ostre uogólnione reakcje alergiczne,
9) Byssinoza,
10)Berylowa,
11) Choroby płuc wywołane pyłem metali twardych,
12) Alergiczny nieżyt nosa,
13) Zapalenie obrzękowe krtani o podłożu alergicznym,
14) Przedziurawienie przegrody nosa,
15) Przewlekłe choroby narządu głosu,
16) Choroby wywołane działaniem promieniowania jonizującego,
17) Nowotwory złośliwe,
18) Choroby skóry,
19) Przewlekłe choroby układu ruchu,
20) Przewlekłe choroby obwodowego układu nerwowego,
21) Obustronny trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego,
22) Zespół wibracyjny,
23) Choroby wywołane pracą w warunkach podwyższonego ciśnienia atmosferycznego,
24) Choroby wywołane działaniem wysokich albo niskich temperatur otoczenia,
25) Choroby układu wzrokowego,
26) Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa.
Podejrzenie choroby zawodowej zgłasza się Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu. Właściwym do orzekania jest lekarz spełniający wymagania(?). Jednostkami orzeczniczymi są:
1) poradnie chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycznych ,
2) kliniki, poradnie chorób zawodowych akademii medycznych,
3) poradnie chorób zakaźnych wojewódzkich ośrodków medycznych pracy lub przychodnie i oddziały chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego,
4) jednostki zakładowej opieki zdrowotnej, w których następuje hospitalizacja w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych.
NDN- najwyższe dopuszczalne natężenie.
NDS- najwyższe dopuszczalne stężenie.
NDSCh-najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe.
NDSP- Najwyższe dopuszczalne stężenie pułapowe.
DSP- dopuszczalne stężenie w materiale biologicznym dla czynników chemicznych.
Ocena ryzyka zawodowego: Pracodawca ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające to ryzyko. Pracodawca informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Zapobiegania chorobom zawodowym: Pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegawcze chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą, w szczególności:
1) utrzymać w stałej sprawności urządzenia ograniczające, eliminujące czynniki środowiska pracy,
2) utrzymać w stałej sprawności urządzenia służące do pomiarów tych czynników,
3) przeprowadzać na swój koszt badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia,
4) rejestrować i przechowywać wyniki tych badań i pomiarów,
5)udostępniać je pracownikom.
Badania lekarskie pracowników:
Wstępnym badaniom lekarskim podlegają:
1) osoby przyjmowane do pracy,
2) pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowisko pracy,
3) pracownicy przenoszeni na inne stanowisko pracy, na których występują czynniki szkodliwe lub warunki uciążliwe.
Pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim. W przypadku niezdolności do pracy trwającej>30 dni spowodowanej chorobą pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywanej pracy na dotychczasowym stanowisku pracy. Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w godzinach pracy. Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego. Badania lekarskie są przeprowadzane na koszt pracodawcy.
Kontrola do spraw systemu zarządzania BHP-stanowi nowy organ opiniodawczy i doradczy pracodawcy, który jest tworzony w przedsiębiorstwach wdrażających system zarządzania BHP. Zakres działań: Koordynacja w dziedzinie BHP, Przegląd wstępny systemu, Audyt wewnętrzny systemu, Ocena stanu wdrażania systemu zarządzania BHP i przygotowanie do certyfikacji systemu,
Przeniesienia do innej pracy. W razie stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstanie choroby zawodowej pracodawca jest obowiązany w terminie i na czas określony przenieść pracownika do innej pracy nienarażającej go na działanie czynnika, który wywołał te objawy. Jeżeli przeniesienie do innej pracy powoduje obniżenie wynagrodzenia pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy przez okres nie przekraczający 6 miesięcy.
Warunki szczególnie uciążliwe: Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikowi w warunkach uciążliwych nieodpłatne odpowiednie posiłki i napoje jeżeli jest to niezbędne ze względu profilaktycznych:
Urządzenia higieniczno sanitarne. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikowi odpowiednie urządzenia higieniczno sanitarne, a także zapewnić środki do udzielania pierwszej pomocy.
Aktualny tryb postępowania w sprawach zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych
1) ocena narażenia zawodowego,
2) zgłoszenie podejrzenia ch. Zawodej,
3) orzeczenie lekarskie o rozpoznaniu lub braku podstaw,
4) decyzja o stwierdzeniu lub braku podstaw do stwierdzenia ch. Zawodowej.
Zgłoszenia dokonuje: pracodawca zatrudniający pracownika, u którego podejrzewa się ch. Zawodowej, lekarz, który podczas wykonywania swojego zawodu powziął podejrzenia o ch. Zawodowej, stomatolog, lekarz weterynarii.
Karta oceny narażenia zawodowego powinna zawierać informacje:
1) wywiad zawodowy (okres zatrudnienia, stanowisko pracy, dane pracodawcy),
2) charakterystyka wykonywanej pracy(rodzaj czynności),
3) czynności, które wskazuje się jako przyczynę ch. Zawodowej,
4) sposób wykonywania pracy gdy dotyczy ch. zawodowej wywołanej tym sposobem,
5) rodzaj, zakres i stopień obciążenia czynnościami, które mogły powodować nadmierne obciążenia,
6) chronometraż czynności powodujących obciążenie,
7) pozycja ciała podczas wykonywanych czynności,
8) dostosowanie stanowiska pracy do wymagań ergonomicznych,
9) okres narażenia na czynniki, które wskazane są jako przyczyna ch. Zawodowej,
10) środki profilaktyczne stosowane w zakładzie pracy w związku z narażeniem,
11) badania profilaktyczne w okresie zatrudnienia.
Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy:
Obowiązki pracodawcy przy zaistnieniu wypadku:
1) podjąć niezbędne działania eliminujące/ograniczające zagrożenia,
2) zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym,
3) ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku oraz zapobieżenie podobnym wypadkom w przyszłości,
4) niezwłocznie zawiadomić właściwego Inspektora Pracy oraz prokuratora i Okręgowy Urząd Górniczy w przypadku kopalni o śmiertelnym lub zbiorowym wypadku przy pracy,
5) do czasu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku zabezpieczyć miejsce wypadku w sposób wykluczający: - dopuszczeni do miejsca wypadku osób nieupoważnionych, - uruchamianie bez koniecznej potrzeby maszyn i urządzeń technicznych, - dokonywanie zmiany położenia maszyn, urządzeń i innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności.
Okoliczności i przyczyny wypadków ustala Zespół Powypadkowy powołany przez pracodawcę, w którego skład wchodzi: pracownik Służby BHP, Zakładowy Społeczny Inspektor Pracy.
Zespół powypadkowy jest obowiązany do ustalenie przyczyn i okoliczności wypadku a w szczególności: dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, zbadać warunki wykonywania pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku, jeżeli jest to konieczne sporządzić szkic lub wykonać fotografię miejsca wypadku, wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego, jeśli jego stan zdrowia na to pozwala, zebrać informacje dotyczące wypadku od świadków.
Organy nadzoru i kontroli nad warunkami pracy:
Podmioty:
Państwowy nadzór nad warunkami pracy:
Państwowy Inspektor Pracy-jest organem nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy w tym przepisów i zasad BHP; PIP podlega Sejmowi RP a nadzór nad nim sprawuje Raada Ochrony Pracy. PIP posiada najszerszy zakres uprawnień. Organami PIP-u są: Główny Inspektor Pracy-jemu podlegają Okręgowi Inspektorzy Pracy a tym Inspektorzy. Do zakresu działania PIP należy:
1) Nadzór, kontrola przestrzegania przez pracodawców prawa pracy a w szczególności przepisów i zasad BHP,
2) Kontrola przestrzegania przepisów BHP przy projektowaniu budowy, przebudowy, modernizacji zakładu pracy oraz stanowiących ich wyposażenia maszyn i innych urządzeń technologicznych oraz technologii,
3) Uczestniczenie w przejmowaniu do eksploatacji wybudowanych lub przebudowanych zakładów pracy,
4) Nadzór, kotrola przestrzegania przez zakład pracy wymagań BHP przy konstruowaniu i produkcji maszyn, urządzeń oraz narzędzi pracy,
5) Nadzór i kontrola przestrzegania wymagań BHP przy produkcji wyrobów i opakowań, których użytkowanie mogłoby spowodować zagrożenie dla zdrowia i życia,
5) Analizowanie przyczyn wypadków i chorób zawodowych, kontrola środków zapobiegającym tym wypadkom i chorobom,
6) Ściganie wykroczeń przeciwko prawom pracownika,
7) Udzielanie porad i informacji w zakresie eliminowania zagrożeń dla życia i zdrowia pracownika.
Państwowa Inspekcja Sanitarna-została powołana do sprawowania nadzoru kontroli przestrzegania zasad i przepisów BHP i warunków pracy. Jest ona organem podległym Ministrowi Zdrowia a swoją działalność realizuje w dwóch pionach: higieny pracy i ochrony radiologicznej. Podstawowym celem PIS jest ochrona zdrowia przed wpływem czynników szkodliwych i uciążliwych a w szczególności zapobieganie powstawanie chorób zakaźnych i zawodowych. Główne obszary nadzoru sanitarnego to: Higiena środowiska, Higiena pracy w zakładzie pracy, Higiena w szkołach i placówkach oświatow-wychowawczych, szkołach wyższych i ośrodkach wypoczynkowych, Warunki zdrowotne żywności i żywienia.
Wyższy Urząd Górniczy-organ nadzoru górniczego podległym Ministrowi Ochrony Środowiska. Główne obszary nadzoru to: BHP oraz bezpieczeństwo pożarowe, Ratownictwo górnicze, Gospodarka złożami kopalin w procesie jej wydobywania, Ochrona środowiska w tym zapobieganie szkodom, Budowa i likwidacja zakładu górniczego. Zakres sprawowania nadzoru i kontroli przez WUG odnosi się do wydobywania kopalin podstawowych oraz pospolitych z obszarów morskich RP, bezzbiornikowego magazynowania substancji w górotworze i składowanie odpadów podziemnych w wyrobiskach górniczych.
Urząd Dozoru Technicznego- podległy Ministrowi Gospodarki; zostal powołany w celu podejmowania działań zmierzających do zapewnienia funkcjonowania urządzeń technicznych, które mogą stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska.
Państwowa Agencja Atomistyki-została powołana do sprawowania nadzoru i kontroli w sprawach bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej; działalność ma na celu wyeliminowanie, ograniczenie zagrożenia radiacyjnego związanego ze stosowaniem materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych i urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące. PAA podlega Prezesowi Rady Ministrów.
Społeczny nadzór nad warunkami pracy:
Związki zawodowe-wszyscy pracownicy mają prawo zrzeszania się w związkach zawodowych. ZZ i ich organizacje mają prawo do rokowań w celu rozwiązania sporów zbiorowych i zawierania układów zbiorowych. Do działań należy: Zajmowanie stanowiska w indywidualnych sporach pracowniczych w zakresie unormowanym w przepisach prawa pracy, Zajmowanie stanowiska wobec pracodawcy w sprawach dotyczących zbiorowych interesów i praw pracowników, Sprawowanie kontroli nad przestrzeganiem w zakładzie pracy przepisów prawa pracy, a w szczególności przepisów i zasad BHP, Kierowanie działalnością Społecznej Inspekcji Pracy.
Społeczna Inspekcja Pracy-kierują zakładowe organizacje związkowe; organami SIP są Zakładowy Społeczny Inspektor Pracy, Oddziałowy Społeczny Inspektor Pracy i Grupowy Społeczny Inspektor Pracy. Do zakresu działań SIP należy: Kontrola stanu budynków, maszyn, urządzeń technicznych i sanitarnych oraz procesów technologicznych z punktu widzenia BHP, Kontrola przestrzegania przepisów przepisów prawa pracy a w szczególności w zakresie BHP, Udział w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz w analizowaniu przyczyn zachorowań na choroby zawodowe i inne schorzenia wywołane warunkami pracy, Uczestnictwo w przeprowadzaniu społecznych, Opiniowanie projektów, planów poprawy warunków BHP i planów rehabilitacji zawodowej oraz kontrola realizacji tych planów.
Organy kontrolne i doradcze pracodawcy w zakresie BHP:
Służba BHP- wyodrębniona w strukturze zakładu pracy jedno/wieloosobowa komórka organizacyjna, która podlega bezpośrednio pracodawcy oraz pełni funkcje doradcze i kontrolne w zakresie BHP. W przypadku mniejszych firm lub braku kompetentnych pracowników pracodawca może powierzyć wykonywanie służby BHP służbom poza zakładem pracy
Podstawowe zalecenia dotyczące organizacji i służby BHP:
1) Pracodawca zatrudniający>100 pracowników tworzy Służbę BHP,
2) Pracodawca zatrudniający≤100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby BHP pracownikowi zatrudnionemu przy innej pracy,
3) Pracodawca posiadający ukończone szkolenie niezbędne do wykonywania zadania służby BHP może sam wykonywać zadania tej służby jeżeli zatrudnia do 10 pracowników albo zatrudnia do 20 pracowników i jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższa niż 3 kategorię ryzyka.
Uprawnienia Służby BHP:
1) Przeprowadzenie kontroli stanu BHP, przestrzeganie przepisów oraz zasad w tym zakresie w zakładzie pracy,
2) Występowanie do osób kierujących pracownikami z zaleceniami usunięcia stwierdzonych zagrożeń wypadkowych i szkodliwości zawodowych oraz uchybień w zakresie BHP,
3) Występowanie do pracodawcy z wnioskami o nagradzaniu pracowników wyróżniających się w działalności na rzecz poprawy BHP,
4) Występowanie do pracodawcy o zastosowanie kar porządkowych w stosunku do pracowników zaniedbujących obowiązki w zakresie BHP,
5) Niezwłocznego wstrzymania pracy urządzeń technicznych i maszyn w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia zycia lub zdrowia pracowników,
6) Niezwłocznego odsunięcia od pracy pracownika zatrudnionego przy pracy wzbronionej,
7) niezwłocznego odsunięcia od pracy pracownika, który swoim zachowaniem/sposobem wykonywania pracy stwarza pośrednie zagrożenie życia lub zdrowia własnego albo innych osob,
8) Wnioskowanie do pracodawcy o niezwłoczne zatrzymanie pracy w przypadku bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników albo innych osob.
Zakres służby BHP:
1) Przeprowadzanie kontroli warunków pracy oraz przestrzeganie przepisów i zasad BHP ze szczególnym uwzględnieniem stanowisk, na którym zatrudnione są kobiety w ciąży, młodociani, niepełnosprawni, pracownicy wykonujący pracę zmianową w tym pracujące w nocy oraz osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy,
2) Bieżące informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych wraz z wnioskami dążącymi do usuwania tych zagrożeń,
3) Sporządzanie i przedstawienie pracodawct min raz w roku okresowych analiz BHP zawierających propozycje przedsięwzięć technicznych i organizacyjnych mających na celu zapobieganie zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz poprawę warunków pracy,
4) Udział w opracowaniu planów modernizacji i rozwojów zakładu pracy oraz przedstawienie propozycji dotyczących rozwiązań techniczno-organizacyjnych zapewniających poprawę stanu BHP,
5) Zgłaszanie wniosków dotyczących wymagań BHP w stosowanych oraz w nowowprowadzonych procesów produkcyjnych,
6) Przedstawienie pracodawcy wniosków dotyczących zachowania wymagań ergonomii na stanowisku pracy,
7) Udział w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz w opracowaniu wniosków wynikających z badania przyczyn i okoliczności zachorowań na choroby zawodowe oraz kontrola realizacji tych wniosków,
8) prowadzenie rejestru i kompletowanie, przechowywanie dokumentów dot. wypadków przy pracy, stwierdzonych chorób zawodowych i podejrzeń o takie choroby a także przechowywanie wniosków badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia,
9) współdziałanie z SIP oraz z zakładowymi organizacjami związkowymi,
10) współdziałanie z lekarzm sprawującym profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, a w szczególności przy organizowaniu określonych badań pracowników.
Służba medycyny pracy-ma za zadanie ochronę zdrowia pracujących przed wpływem niekorzystnych warunków związanych ze środowiskiem pracy i sposobem wykonywania pracy oraz sprawowanie profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami. SMP stanowią: lekarze, pielęgniarki, psycholodzy, inne osoby o odpowiednich kwalifikacjach. Służba ta współpracuje głównie z PIP, PIS i inne. Do obowiązków należa: ograniczanie złego wpływu pracy na zdrowie, sprawowanie profilaktycznej opieki zdrowotnej, prowadzenie rehabilitacji leczniczej uzasadnionej stwierdzoną patologią zawodową, organizowanie, udzielanie pierwszej pomocy w nagłych zachorowaniach i wypadkach, które wystąpiły w miejscu pracy, inicjowanie i realizowanie promocji zdrowia, inicjowanie działań pracodawców na rzecz ochrony zdrowia pracowników i udzielenie pomocy w ich realizacji, prowadzenie analiz stanu zdrowia pracowników a zwłaszcza występowania chorób zawodowych i ich przyczyn oraz przyczyn wypadków przy pracy, gromadzenie, przechowywanie i przetwarzanie informacji o narażeniu zawodowym o ryzyku zawodowym i stanie zdrowia osób objętych profilaktyczna opieką.
Komisja BHP-organ doradczy i opiniodawczy pracodawcy w zakresie BHP zatrudniającego>250 pracowników. W skład komisji wchodzi: pracownicy Służby BHP, lekarz sprawujący opiekę nad pracownikami, SIP, Przedstawiciele wybrani przez zakładową organizację związkową.
Zadania komisji BHP: Dokonywanie przeglądu warunków pracy, Dokonywanie okresowej oceny stanu BHP, Opiniowanie podejmowanych przez pracodawcę środków zapobiegających wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym, Formułowanie wniosków dotyczących poprawy warunkow pracy, Współdziałanie z pracodawcą w wypełnianiu jego obowiązków w zakresie BHP.
kontrola-polega na stwierdzeniu zgodności/odchyleń między tym „jak jest” a tym „jak być powinno” czyli ma na celu porównanie założonego celu z efektem pracy i wyciągnięciu wniosków na przyszłość,
kontroling-wyprzedzające stan aktualny, przewidywanie możliwości wystąpienia odchylenia od stanu zaplanowanego w celu wykonania stosownych korekt.