2. Przedstaw definicję samorządu.
Samorząd możemy traktować jako wyraz decentralizacji administracji publicznej. Samorząd jest działalnością administracji państwowej o charakterze lokalnym lub specjalnym do wykonywania przez związki publicznoprawne obdarzone władzą na podstawie i w granicach ustaw państwowych. Samorząd to ustalony prawem zakres kompetencji do zawiadywania własnymi sprawami. Są nie tylko związki lokalne o charakterze terytorialnym ale także związki specjalne nie związane z określonym kryterium.
3. Scharakteryzuj reprezentowane w nauce prawa administracyjnego teorie samorządu.
NATURALISTYCZNA
Przedstawicielem tej teorii są Otto von Gierke, Fritz Fleiner. Teoria zrodzona z rewolucji francuskiej. Podstawą teorii jest nauka w myśl której gminie przyznaje się szczególną rolę, gmina posiada samoistne prawo bytowe, prawo zupełnej swobody oraz prawo zarządzania swoimi sprawami bez interwencji państwowej. Gmina jako związek jest niezależna od państwa i nietykalna przez państwo . Koncepcja ta opiera się na założeniu o istnieniu odrębnej osobowości prawnej stojącej poza państwowym porządkiem prawnym oraz na pojęciu iż istota samorządu polega na załatwieniu spraw wynikających z natury jednostki.
PAŃSTWOWA
Przedstawicielami tej teorii są Maurice, Nikołaj Korkunow, Rudolf Herman Herrnritt. W nauce polskiej przedstawicielem tej teorii był J. Panejko. Dopatrywał się on między samorządem a administracją państwową (centralną0 jedynie różnicy formalnej której należy szukać w systemie władz. Samorząd wg niego jest opartą na przepisach ustawy zdecentralizowaną administracją państwową wykonywaną przez lokalne organy niepodległe hierarchicznym organom i samodzielne w granicach ustawy i ogólnego porządku prawnego.
POLITYCZNA
Głównym przedstawicielem tej teorii był Rudolf von Gneist. Identyfikował on samorząd z administracją państwową wykonywaną przy pomocy honorowych urzędników, podkreślając niezależność urzędników samorządowych jako istotny sprawdzian samorządu. Dla Gneista istota samorządu leżała w bezpłatności czyli honorowości urzędników samorządowych. Teoria ta dopatruje się nie tyle rozwiązań prawnych ile pewnej myśli politycznej. Istotę samorządu widzi się tutaj albo w osobowym składzie organów samorządowych (honorowi urzędnicy) albo w udziale społeczeństwa w administracji publicznej.
4. Przedstaw definicję samorządu gospodarczego.
J. Hubert stwierdził że samorząd gospodarczy to samorząd zorganizowany na zasadach przedstawienia wspólnych, kolektywnych i osobistych interesów osób należących do samorządu terytorialnego tym iż samorząd terytorialny łączy , organizuje ogół mieszkańców danego obszaru bez względu na ich interesy a samorząd gospodarczy zrzesza określone kategorie osób biorąc pod uwagę przede wszystkim ich kwalifikacje i interesy danych osób. Samorząd gospodarczy ma charakter nieterytorialny.
5. Scharakteryzuj genezę samorządu gospodarczego.
Mówiąc o genezie należy wskazać na dwa typy:
1)cechy rzemieślnicze - początki sięgają Xw na Zachodzie Europy. W Xw we Włoszech pojawiły się pierwsze organizacje cechowe, które początkowo nosiły nazwę ministeriów. Nieco później w Mediolanie, Wenecji a od XIIw w innych państwach Francji i Anglii. Powstanie cechów rzemieślniczych w Polsce przypada na wiek XIII. Rozwój rzemiosła wielkopolskiego przypada na wiek XIV, najstarsze statuty zachowane pochodzą z XVw. Były to organizacje przymusowe bardzo często inwigilujące w życie prywatne. W cechu byli skupieni przedstawiciele jednego zawodu. Każdy cech funkcjonował w oparciu o statut.
2)izby gospodarcze- początek łączy się z powstaniem interesu reprezentacji handlu. Krajem w którym się rozwinęły izby była Hiszpania. W IXw w Barcelonie utworzono związek kupiecki zajmujący się handlem morskim „Consulado deMar” . Pod wpływem Hiszpańskiej korporacji utworzono w 1485r w Antwerpii pierwszą w Europie izbę handlową. W 1590r w Marsylii powołano „Radę dla strzeżenia spraw handlowych” jako początek dla powstałej tamże w 1650r pierwszej francuskiej izby handlowej. Doświadczenia francuskie legły u podstaw tworzenia samorządu gospodarczego w Niemczech. Pierwsza izba handlowa powstała w 1850r w utworzonej Prowincji Reńskiej. Geneza samorządu gospodarczego na ziemiach polskich sięga połowy XIXw. Pierwsze izby handlowe powstały w 1850r , były to trzy izby : w Krakowie, we Lwowie i w Brodach. Na ziemiach zachodnich pierwsza izba została utworzona w Poznaniu (1851r) izba przemysłowo handlowa. Do końca XIXw powstały jeszcze trzy : w Toruniu, Bydgoszczy i Grudziądzu.
6. Przedstaw klasyfikację samorządu.
Klasyfikacja I
1)samorząd terytorialny - takie związki publicznoprawne których działalność wykonywana jest wyłącznie w obrębie granic terytorialnych danego związku:
2)samorząd nieterytorialny - to związki których działalność publicznoprawna oparta jest na innym kryterium niż obszar.
Klasyfikacja II
1)samorząd powszechny - szersze ujęcie samorządu terytorialnego, takie ujęcie oznacza zasadniczy brak kryterium materialnego.
2)samorząd specjalny - samorząd nieterytorialny dotyczy tylko pewnej kategorii spraw lub osób, a więc nie jest działalnością powszechną. W ramach samorządu gospodarczego samorząd zawodowy.
Klasyfikacja III
1)samorząd zakładowy - grupa obywateli, która stanowi podstawę samorządu zakładowego np. samorząd uniwersytecki.
2)samorząd korporacyjny - opiera się na przymusowych związkach osób które wyodrębniają się ze względu na kryterium zamieszkania na danym obszarze czy wykonywania zawodu (sam. Terytorialny, sam. Specjalny)
Klasyfikacja IV
1)samorząd ogólnospołeczny wyraża się w systemie przedstawicielskich organów władzy państwowej
2)samorząd grup społecznych - wyraża się w funkcjonowaniu różnych samorządowych organizacjach grup społecznych, nie ma charakteru powszechnego i nie jest konieczny dla jego istnienia. Innymi słowy samorząd stowarzyszeniowy.
8. Scharakteryzuj działalność izb rolniczych w okresie międzywojennym.
Organami izby były : rada i zarząd na czele z prezesem. Radę tworzyli radcy z wyboru wybrani przez zgromadzenie wyborcze oraz przez społeczne organizacje rolnicze powołane przez ministra rolnictwa. Ogólna liczba radców z wyboru 20-70 osób. W skład izby mogli wchodzić nominaci ministra rolnictwa, ale ich liczba nie mogła przekraczać 20%. Do rady izby mogli być wybrani przez zgromadzenie wyborcze osoby które ukończyły 30 lat, były właścicielami, dzierżawcami, użytkownikami lub kierownikami położonego w okręgu izby gospodarstwa rolnego bądź pracowali w dziedzinie rolnictwa. Wybory zarządzał wojewoda. Radcy wybierani byli na 6 lat, ale co 3 lata wymiana części rady. Radcy musieli być członkami organizacji które ich powołały. Rada była organem uchwałodawczym.
Organem wykonawczym był zarząd w skład którego wchodzili : prezes, wiec oraz 9 członków wybranych na 3 lata przez radę izby. Prezes miał najwyższe uprawnienia, stał na czele biura izby.
9. Rozwiązanie izb rolniczych po II wojnie światowej.
W wyniku reformy rolnej po IIw św struktura agrarna bardzo się zmieniła. Nie wszystkie izby funkcjonowały dobrze. Pojawił się Związek Samopomoc Chłopska, który powstał w grudniu 1944r. Postawiono postulat o likwidacji izb rolniczych a w efekcie przejście izb przez Związek Samopomoc Chłopska, który to związek był zdominowany przez PPR. Zadania jakie postawiono związkowi były inspirowane przez władze komunistyczne w Polsce. W 1946r zlikwidowano samorząd rolniczy na mocy dekretu Rady Ministrów o zniesieniu izb rolniczych. Dekret wszedł w życie na początku października 1946r. Majątek i zadania izb rolniczych zostały przekazane związkowi. Ostatecznie w 1946r izby rolnicze przestały istnieć i przez wiele lat nie wspominano o ich reaktywowaniu.
10. Wymień podstawowe działania izb rolniczych.
Przede wszystkim podniesienie rangi pracy na roli oraz wpływ na społeczno-ekonomiczny rozwój wsi polskiej, a w szczególności wymienić należy tutaj :
-prowadzenie działań na rzecz tworzenia rynku rolnego oraz poprawy warunków zbytu płodów rolnych i produktów rolnych
-podnoszenie kwalifikacji osób zatrudnionych w rolnictwie
-podejmowanie działań na rzecz rozwoju infrastruktury na wsi i w rolnictwie oraz poprawienie struktury agrarnej
-prowadzenie analiz kosztów opłacalności produkcji rolnej
-gromadzenie przetwarzanie i przekazywanie informacji gospodarczych na potrzeby producentów rolnych oraz innych podmiotów gospodarczych
-doradztwo w zakresie działalności rolniczej, wiejskiego gospodarstwa domowego oraz uzyskiwania przez rolników dodatkowych dochodów
działania na rzecz podnoszenia jakości środków i urządzeń stosowanych w działalności rolniczej oraz na rzecz poprawy warunków pracy i bezpieczeństwa w rolnictwie
-działania na rzecz poprawy jakości produktów rolnych
-promowanie eksportu produktów rolnych
-inicjowanie działań mających na celu powoływanie i wspieranie zrzeszeń i stowarzyszeń producentów rolnych.
11. Wymień i scharakteryzuj organy samorządowe izb rolniczych.
WALNE ZGROMADZENIE
Do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia należy między innymi : -uchwalanie statutu
-wybór i odwoływanie zarządu oraz członków komisji rewizyjnej
-uchwalanie budżetu
-rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdań zarządu i komisji rewizyjnej
-podejmowanie uchwał w sprawach majątku izby
-ustalanie wysokości składki członkowskiej.
Walne zgromadzenie powołuje spośród swoich członków komisje problemowe, których skład może być rozszerzony o ekspertów nie będących członkami walnego zgromadzenia z tym, że osoby te nie mogą stanowić więcej niż 50% składu komisji.
KOMISJA REWIZYJNA
Ciało pięcioosobowe, główne zadania:
-kontrola wykonywanych uchwał walnego zgromadzenia
-kontrola działalności finansowej izby
-składanie walnemu zgromadzeniu wniosku o udzielanie bądź nie udzielenie absolutorium zarządowi izby
ZARZĄD
Wybierany jest spośród członków walnego zgromadzenia. W jego skład wchodzą : prezes, wiceprezesi i trzej członkowie. Do najważniejszych uprawnień zarządu należy:
-przygotowywanie projektów uchwał walnego zgromadzenia
-opracowywanie projektów budżetu i planu finansowego
-podejmowanie uchwał w sprawach zaciągania kredytów i innych zobowiązań finansowych.
Zarząd realizuje swoje zadnia przy pomocy biura izby. Na jego czele stoi dyrektor, który w stosunku do pracowników biura jest kierownikiem zakładu pracy w rozumieniu przepisów kodeksu pracy.
12. Omów zasady przeprowadzania wyborów do izb rolniczych.
Wybory przeprowadzane są na mocy rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej na wniosek Wojewody.
W momencie wyborów frekwencja musi przekroczyć 20%.
Działania przygotowujące wybory to: spis wyborców, zgłaszanie kandydatów, kampania wyborcza. Wybory przeprowadzane w dzień wolny od pracy, protokół z przeprowadzonych wyborów musi trafić od wojewody do Ministra Rolnictwa i Gospodarki żywnościowej, który to Minister zwołuje pierwsze posiedzenie Walnego Zgromadzenia, a walne zgromadzenie wybiera organy izby, po czym następuje rozpoczęcie działalności izby. Okręgami wyborczymi będą obszary gmin do4 tyś ha 1 przedstawiciel, powyżej 4 tyś ha 2 przedstawicieli. Wybory przeprowadzane przez wojewódzką komisję wyborczą powołaną ze składu walnego zgromadzenia. W obrębie wyborczym komisje okręgowe. Kandydatów mogą zgłaszać osoby należy mieć co najmniej poparcie 50 członków izb.
13. Finansowanie izb rolniczych.
Od przyszłej kadencji podstawą finansowania będzie i jest 2-u procentowy odpis od podatku rolnego. Ponad to izby mogą czerpać przychody z majątku własnego, udziału w spółdzielniach, darowizn, zapisów, dotacji, opłat z tytułu usług świadczonych przez izby.
14. Zasady członkostwa w izbach rolniczych.
Ustawa z 14.12.1995r zakłada powszechne członkostwo w izbach rolniczych.. Wyróżniamy trzy kategorie osób :
1)podatnicy podatku rolnego (osoby fizyczne i prawne)
2)osoby fizyczne i prawne podatnicy podatku dochodowego z działów specjalnych podatków rolnych
3)członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych posiadający wkłady gruntowe w swoich spółdzielniach.
16. Wymień i scharakteryzuj organy samorządowe izb przemysłowo-handlowych.
Wyróżniamy trzy organy :
ZEBRANIE PLENARNE
zwoływane raz na kwartał w trybie zwyczajnym, a w trybie nadzwyczajnym w następujących sytuacjach : - na żądanie ministra przemysłu i handlu, -na żądanie 1/3 członków zebrania plenarnego, - na żądanie zarządu izby. Zadania Zebrania plenarnego to : - przedstawienie władzą państwa projektów ustawodawstwa, wyrażanie opinii na wniosek władz,
-uchwalanie wewnętrznych aktów prawnych regulujących działalność organów izby
-podejmowanie decyzji w kwestiach majątkowych, uchwalanie i podział budżetu, zaciąganie zobowiązań, podział środków wypracowanych przez izby.
PREZYDIUM
na czele z prezesem - w skład wchodzi prezes i 4 wiceprezesów, kompetencje prezydium koncentrują się w odpowiedzialności zadań jakie przysługują zebraniu plenarnemu. Prezes odgrywa istotną rolę, czuwa nad uchwalaniem ustaw, reprezentuje izbę na zewnątrz.
SEKCJA
Poszczególne wspólnoty decydowały ile sekcji powołać. Najczęściej były dwie :
-sekcja handlowa - handel instytucje przewozowe, finansowe
-sekcja przemysłowa - przemysł, górnictwo. Sekcje mogły wypowiedzieć się w kwestiach poruszanych na zebraniu plenarnym. Na czele sekcji stali wiceprezesi.
17. Scharakteryzuj zasady przeprowadzania wyborów do izb przemysłowo - handlowych (przedwojennych).
Od 30 do 80 radców. Radcowie pochodzili z wyborów 2/5 przez ogół którym prawo wyborcze przysługiwało i 3/5 przez zrzeszenia gospodarcze. Radcę z nominacji ich liczba nie mogła przekroczyć 1/10 liczby radców z wyborów. Radcy z kooptacji ich liczba także nie mogła przekroczyć 1/10 liczby. Kadencja radców trwała 5 lat. Czynne prawo wyborcze przysługiwało po opłaceniu państwowego podatku przemysłowego 1)osobom fizycznym i prawnym które w okręgu izb samoistnie zajmowały się handlem i przemysłem 2)przedsiębiorstwom przemysłowym i handlowym istniejącym w okręgu izby jako organizacji prawnej 3)przedsiębiorstwom przemysłowo handlowym które siedziby posiadały poza okręgiem danej izby ale posiadały filie. Bierne prawo wyborcze przysługiwało osobie która ukończyła 30 lat, a czynne osobie która ukończyła 25 lat. Prawa te nie przysługiwały: -upadłym dłużnikom, 2)osobom skazanym prawomocnym wyrokiem sądowym za przestępstwa pociągające za sobą utratę praw publicznych bądź obywatelstwa, praw honorowych lub prawa wykonywania zawodu.
18. Przedstaw podstawowe zadania izb przemysłowo - handlowych.
-zgłaszanie wniosków i udzielanie władzom uwag i spostrzeżeń na ich żądanie i z własnej inicjatywy,
-wyrażanie opinii o projektach ustaw i ważniejszych rozporządzeniach, współdziałanie z władzami na ich żądanie lub żądanie przy ich opracowaniu jak i przedstawianie rządowi własnych projektów i propozycji zmian z zakresu ustawodawstwa dotyczącego przemysłu, handlu lub rzemiosła
-popieranie rzemiosła, handlu, przemysłu poprzez tworzenie i utrzymanie odpowiednich instytucji i urządzeń np. instytucji badawczych, muzeów, wystaw, targów, biur informacyjnych i innych
-zakładanie, prowadzenie i popieranie we współpracy z władzami oświatowymi szkół zawodowych i dokształcających
-wyznaczanie osób powoływanych do wydawania opinii i stwierdzania stanu faktycznego oraz innych działań wymagających wiarygodności i znajomości rzeczy
-delegowanie przedstawicieli do utworzonych przez władze organów doradczych mających znaczenie dla dziedzin reprezentowanych przez izbę
-proponowanie kandydatów na stanowiska sędziów handlowych i rzemieślniczych
-tworzenie sądów podatkowych do rozstrzygania sporów wynikających ze stosunków przemysłowo - handlowo - rzemieślniczych.
19. Izby przemysłowo - handlowe po II w św.
Izby przemysłowo handlowe powstały w różnych rejonach kraju. Większość przemysłu i handlu została deportowana przez Niemców do Częstochowy co utrudniło działanie w celu reaktywowania izb przemysłowo handlowych w Poznaniu. Podstawa prawną po II w św. nawiązywała do ustawodawstwa przedwojennego (15.12.1927r). Przy reaktywowaniu uwzględniono inną kalkulację - instrukcję wydziału grup operacyjnych resortu gospodarki narodowej i finansów PKWN z września 1944r pt: Wytyczne organizacyjne dla przemysłu w Polsce w sprawie organizacji przemysłu i izb przemysłowo handlowych opierających swoje działania na przepisach z 1927r. W instrukcji tej stwierdzono że w Polsce izby przemysłowo handlowe są jednostką samorządu gospodarczego, ale że obejmują one wyłącznie przemysł i handel prywatny. Instrukcja wprowadzała nową strukturę kierowania sektorem przemysłu, nakazywała powołanie przy wojewódzkich i powiatowych radach narodowych wydziałów przemysłowych których zadaniem było kierowanie całokształtem życia przemysłowego na danym rejonie. W 1950 izby przemysłowo handlowe zlikwidowano w ustawie z 7.3.1950 o centralnym urzędzie drobnej wytwórczości. W ustawie tej stwierdzono że izby zostały zlikwidowane. Bezpośrednia likwidacja nastąpiła zarządzeniem Przewodniczącego Komisji Planowania Gospodarki z 23.04.1950r o likwidacji izb przemysłowo handlowych.
20. Samorząd gospodarczy w Polsce po 1989r.
Zmiany jakie nastąpiły w Polsce miały rzutować na wszystkie formy samorządów. Zaczęło się od samorządu terytorialnego ustawą z 8.3.1990 o samorządzie terytorialnym, 1998 reforma administracyjna. W Polsce... Nowy kształt administracji w Polsce : samorząd gminny, powiatowy, regionalny. Samorząd zawodowy zaczął odbudowywać swoje struktury po wojnie. Nowi rządzący przygotowali 4 ustawy:
1)o działalności gospodarczej z 23.12.1988r
2)o rzemiośle z 22.03.1989r
3)o izbach gospodarczych z 30.05.1989r
4)o samorządzie zawodowym niektórych podmiotów gospodarczych z 30.05.1989r
Ustawy określały funkcję samorządu gospodarczego w Polsce. W ustawach dominowała dyskusyjna zasada - dobrowolności zrzeszania się samorządu. Zasada ta stworzyła stan organizacyjnego nieporządku. Wskazywano na 4 wady tej zasady :1)wprowadzenie zasady dobrowolności przynależności do izb gospodarczych --izby nie są reprezentatywne dla środowiska gospodarczego
2)sposób powoływania izb gospodarczych w trybie inicjatywy założycielskiej -przepisy charakterystyczne dla stowarzyszeń
3)forma uzyskania osobowości prawnej poprzez wpis do rejestru izb gospodarczych
4)oparcie majątku izb gospodarczych na składkach członkowskich, zapiskach, darowiznach, spadkach, dochodów z własnej działalności (wszystkie te źródła nie są stabilnym, pewnym środkiem dofinansowania). W 1993r powstały ponownie dwa projekty ustaw dotyczące samorządu gospodarczego jeden poselski a drugi senacki. W marcu 1993 r projekt senacki, a w listopadzie 1993r projekt poselski, przygotowane przez dwa parlamenty. W 1996 r powstał projekt ustawy o samorządzie gospodarczym. Jednakże projekt powielał błędy poprzednich ustaw, miało na to wpływ stosunek różnych środowisk które jedno z nich popierało samorząd obligatoryjny, a drugie dobrowolny.
21. Geneza i rozwój samorządu rzemieślniczego w Polsce (w XXw).
Geneza izb rzemieślniczych sięga przełomu XIX i XXw i związana jest z obszarem byłego zaboru pruskiego. Podstawa prawna izb rzemieślniczych to ustawa pruska z 1869r w brzmieniu noweli z 26.06.1897r. Pierwszą izbę utworzono 1kwietnia 1900r w poznaniu i Bydgoszczy. Funkcjonowały one w oparciu o statut nadany im przez Ministra Przemysłu i Handlu 25.09.1899r. Powstałe po odzyskaniu niepodległości izby rzemieślnicze zarządzeniem komisariatu naczelnej władzy ludowej z 1919r na mocy którego zostały rozwiązane władze niemieckie i powołano polskiego komisarza. Kolejną ważną izbą była izba w Grudziądzu i w Katowicach.
19.07.1919r ustalono uchwałę o izbach rzemieślniczych która to ustawa nie weszła w życie przed wojną. W 1948r znowelizowano ją. Izby rzemieślnicze uzyskały bardzo duży wpływ na funkcjonowanie cechów, wprowadzono przymus cechowy, nie przeprowadzono wyborów do organów izb rzemieślniczych. W 1956 uchwalono zmianę do ustawy o izbach rzemieślniczych i związku izb rzemieślniczych.. Regulacja uchyliła ustawę przedwojenną. Izby zostały podporządkowane administracji państwowej, ogólną kontrolę przejął przewodniczący komitetu drobnej wytwórczości.. Izby nadzorowane były przez wojewódzką radę narodową. W 1972r uchwalono ustawę o wykonywaniu i organizacji rzemiosła. Regulowała ona kwestie definicji rzemiosła ale także poświęcona była samorządowi rzemiosła.
Zapisy tej ustawy obowiązywały do marca 1989r. Następnie uchwalono ustawę która działa do dnia dzisiejszego- ustawa o rzemiośle z 22 marca 1989r. Członkostwo opiera się na pełnej dobrowolności.
22. Scharakteryzuj strukturę organizacyjną samorządu rzemieślniczego w Polsce obecnej.
Po roku 1989 zmiany ówczesne wpłynęły na podstawy prawne samorządu.
Samorząd działa w oparciu o ustawę z 22 marca 1989r o rzemiośle. Od strony strukturalnej samorząd niewiele się zmienił. Kompetencje przejął Związek Rzemiosła Polskiego. Organizacja samorządu rzemieślniczego tworzone z inicjatywy członków na zasadzie dobrowolnej. Był to krok wstecz. W Polsce funkcjonuje 26 izb rzemieślniczych. Są one społecznością zawodową i gospodarczą . Posiadają osobowość prawną. Członkostwo w izbach : w skład wchodzą organizacje - cechy rzemieślnicze, natomiast cechy wchodzą w skład izb rzemieślniczych, a izby wchodzą w skład związku rzemiosła polskiego. Warunkiem przyjęcia jest złożenie deklaracji z prośbą do rady. Członkostwo ustaje na skutek : -wystąpienia, wykreślenia i wykluczenia. Korzyści z przynależności do izby rzemieślniczej to : pomoc, doradztwo, instruktarz inne usługi i świadczenia w ramach. Podczas przedstawicieli można uczestniczyć w pracach izby.
23. Wymień organy samorządu izb rzemieślniczych.
Organy samorządu izby :
WALNE ZGROMADZENIE
Jest najwyższym organem izb rzemieślniczych, zwoływane jest raz w roku przez radę. Rada może zwołać nadzwyczajne posiedzenie walnego zgromadzenia z własnej inicjatywy oraz na żądanie 1/3 zrzeszonych organizacji lub Związku Rzemiosła Polskiego. Zadania:
-ustalanie kierunków rozwoju rzemiosła i zrzeszonych organizacji na okresy roczne i wieloletnie
-ustalanie statutu izby i jego zmian
-wybieranie i odwoływanie prezesa izby, członków rady, odwoławczego sądu rzemieślniczego i komisji rewizyjnej
-udzielanie absolutorium prezesowi izby i członkom rady
-uchwalanie zasad gospodarki finansowej izby
-ustalanie zasad wysokości składek na wykonywanie zadań izby
-podejmowanie uchwał w sprawie rozwiązywania izby
RADA
W okresach między walnymi zgromadzeniami przedstawicieli jest najwyższym organem izby i posiada funkcje zarządzające i wykonawcze. Do zakresu działania rady należy mi. in.. :
-uchwalanie rocznych planów gospodarczo - finansowych
-podejmowanie uchwał w sprawach nabycia nieruchomości
-składanie walnemu zgromadzeniu sprawozdań ze swojej działalności
-podejmowanie uchwał w przedmiocie przyjmowania, wykreślania i wykluczania członków
-zatwierdzanie struktury organizacyjnej izby
-powoływanie i odwoływanie w głosowaniu tajnym dyrektora izby
ODWOŁAWCZY SĄD RZEMIEŚLNICZY
Rozpatruje odwołania od orzeczeń i postanowień sądów cechowych. Od orzeczeń lub postanowienia sądu nie przysługują środki odwoławcze. Sąd składa się z 6 członków wybranych przez walne zgromadzenie przedstawicieli. Kandydaci do sądu powinni mieć za sobą co najmniej 3-letni okres działalności samorządowej.
KOMISJA REWIZYJNA
Składa się z przewodniczącego i 4 członków wybranych przez walne zgromadzenie. Zadaniem komisji jest kontrolowanie całokształtu działalności izby a w szczególności:
-okresowe badanie ksiąg i dokumentów finansowych
-badanie rocznych sprawozdań finansowych
-składanie sprawozdań walnemu zgromadzeniu przedstawicieli
-przedkładanie walnemu zgromadzeniu wniosków w przedmiocie udzielania absolutorium prezesowi izby i członkom rady.
Kadencja organów izb rzemieślniczych trwa 4 lata.
24.Przedstaw podstawowe zadania izb rzemieślniczych.
-reprezentowanie wobec organów administracji państwowej samorząd rzemieślniczy oraz innych instytucji całego środowiska
-udzielanie organizacją będącym członkami izby pomocy instruktażowej, doradczej w zakresie prawnym, organizacyjnym, podatkowym, finansowym i ekonomicznym.
-organizowanie kursów, seminariów szkoleń
-czuwanie nad szkoleniem uczniów i otaczanie ich opieką
-organizowanie egzaminów i wydawanie zaświadczeń potwierdzających nabyte kwalifikacje
- organizowanie i prowadzenie działalności społeczno wychowawczej, kulturalnej i zawodowej.
25.Samorząd gospodarczy w Europie współczesnej.
Przyjęły się dwa modele funkcjonujące we współczesnej Europie:
1)model dobrowolny, charakteryzują się dobrowolnym przynależeniem do izb gospodarczych. Przykładem są Brytyjskie Izby Gospodarcze. Przedsiębiorcy mogą dobrowolnie zrzeszać się w izbach gospodarczych. Izby nie wykonują żadnych zadań publicznych. Na szczeblu krajowym jest Brytyjska Izba Gospodarcza, która skupia obecnie 61 izb regionalnych i zrzesza ok. 126 tyś przedsiębiorców brytyjskich. Są to przedsiębiorstwa do różnej wielkości i potencjale. Główną rolę odgrywa departament polityczny, który pośredniczy pomiędzy środowiskami gospodarczymi a członkami polityki państwowej. Finansowanie --budżety opierają się na składkach które nie zapewniają stabilności materialnej. Dlatego ważnym zadaniem było dofinansowywanie izb brytyjskich, które odbywa się drogą pośrednią i bezpośrednią. Przykładem pomocy bezpośredniej jest zwracanie przedsiębiorcom przez departament handlu i przemysłu części kosztów poniesionych np. w związku z wystawami na targach. Departament przemysłu i handlu zapewnia pełną komputeryzację i dostęp do istotnych informacji gospodarczych. Pośrednią drogą jest np. działanie rządu polegające na udzielaniu dotacji rządowych tylko członkom izb.
2)model obligatoryjny doświadczenia niemieckie i austryjackie. W Austrii izby samorządu gospodarczego mają status związku publiczno - prawnego. Izby nie są podporządkowane administracji państwowej. Zadania izb austryjackich to zadania własne i zadania zlecone. Własne to reprezentowanie i ochrona interesów swoich członków, mają poważny wpływ na kształtowanie ustawodawstwa prawnego. Zadania podejmowane są przez trzy grupy : samorząd administracyjny, samorząd gospodarczy i związki zawodowe (kooperacyjne podejmowanie decyzji). Izby wykonują funkcje o charakterze publicznym np. wydawanie określonych świadectw. Poza zadaniami własnymi izby wykonują zadania zlecone :
organizacja procesu kształcenia zawodowego.. Izby zrzeszają ok. 300 tyś przedsiębiorców, którzy zatrudniają ok. 3 mln pracowników. Struktura organizacyjna: szczebel federalny i szczebel krajowy. Władze wybierane są w systemie demokratycznym. Finansowanie opiera się na obligatoryjnych składkach płaconych wraz z podatkiem.
26.Geneza i rozwój samorządu zawodowego.
Samorząd zawodowy pojawił się w II połowie XIXw. Powstanie i rozwój samorządu zawodowego związane jest z kształtowaniem się społeczeństwa obywatelskiego. Chodziło o ochronę zawodu które ze względu na dobro społeczne wymagają najwyższych kwalifikacji zawodowych i etycznych (główna przesłanka powstania samorządu zawodowego). Samorząd zawodowy ma charakter związku publiczno prawnego, nie działa na własną korzyść a reprezentuje określone grupy. Powstanie samorządu zawodowego -związki publiczno prawne mogą być tworzone wyłącznie w trybie ustawowym. Inicjatywa leży zawsze po stronie ustawodawcy. Członkostwo jest obligatoryjne. Państwo powinno mieć wpływ na funkcjonowanie związków publicznoprawnych. Wszystkie te cechy kształtują samorząd zawodowy.
28. Przedstaw definicję samorządu zawodowego.
Samorząd zawodowy to organizacyjna forma zrzeszania się osób wykonujących ten sam zawód, której celem jest mi. in. Reprezentowanie ich interesów wobec władz państwowych, doskonalenie zawodowe nad etyką wykonywania zawodu oraz ochrona socjalna tychże osób, a także realizowanie szeregu zadań typowych dla związków publicznoprawnych, posiadających prawo wykonywania danego zawodu. Należy podkreślić że właśnie publicznoprawny zakres działań samorządu decyduje o jego istocie i wyróżnia je spośród organizacji o charterze typowo zrzeszającym.
29. Wymień organy samorządowe izby adwokackiej i scharakteryzuj jeden z nich.
Organami izb są :
ZGROMADZENIE IZBY
Składa się z adwokatów wykonujących zawód i delegatów pozostałych adwokatów. Zwoływane jest raz w roku przez okręgową radę adwokacką. Zakres działania zgromadzenia izby:
-wybór delegatów na Krajowy Zjazd Adwokatury
-wybór dziekana, prezesa sądu dyscyplinarnego, przewodniczącego komisji rewizyjnej
-uchwalenie budżetu izby i ustalenie wysokości składek rocznych na potrzeby izby
-określanie min i max liczby członków izby adwokackiej
-rozpatrywanie i zatwierdzanie corocznych sprawozdań z działalności okręgowej rady adwokackiej
-zatwierdzanie zamknięć rachunkowych i udzielanie ORA absolutorium.
Nadzwyczajne zgromadzenie zwołuje się na żądanie Prezydium NRA, ORA, Komisji Rewizyjnej, lub 1/3 członków izby.
OKRĘGOWA RADA ADWOKACKA
Składa się z dziekana, 5-15 członków, 2-4 zastępców członków. Wybiera ze swego grona 1 lub2 wice dziekanów, sekretarza, skarbnika i rzecznika dyscyplinarnego, którzy łącznie z dziekanem stanowią prezydium rady. Do zakresu działań należy:
-występowanie do organów rejestrowych lub ewidencyjnych z wnioskiem o wszczęcie postępowania o wykreślenie z rejestru lub ewidencji podmiotu prowadzącego działalność w zakresie pomocy prawnej niezgodnie z przepisami ustawy
-może zawiesić w czynnościach zawodowych adwokata który zalega z zapłatą składki dłużej niż 6-mc.
By uchwała była ważna wymagana jest obecność co najmniej połowy członków, w tym dziekana lub wice. Uchwała zapada większością głosów, w razie większości przeważa głos przewodniczącego. W sprawach osobowych w głosowaniu tajnym. Od uchwał ORA służy odwołanie do NRA.
SĄD DYSCYPLINARNY
Do zakresu zadań sądu dyscyplinarnego należy wydawanie orzeczeń w sprawach dyscyplinarnych członków izby. Składa się z prezesa , wice, 6-23 członków oraz 3 zastępców członków. Orzeka w kompletach składających się z trzech sędziów.
KOMISJA REWIZYJNA
Składa się z przewodniczącego, zastępcy przewodniczącego, 3-5 członków oraz 2 zastępców członków.
30. Wymień organy adwokatury i scharakteryzuj jeden z nich.
Krajowy zjazd adwokatury, Naczelna Rada Adwokacka,
Wyższy Sąd Dyscyplinarny
Wyższa Komisja Rewizyjna
Członkami organów adwokatury mogą być tylko adwokaci. Wybory do organów
Adwokatury odbywają się w głosowaniu tajnym przy nieograniczonej liczbie kandydatów, kadencja trwa 3lata . Odwołanie przed upływem kadencji następuje przez organ który ich wybrał. Nadzwyczajny zjazd może być zwołany na żądanie co najmniej 1/3 okręgowych rad adwokackich, prezydium NRA, WKR, albo co najmniej 1/3 okręgowych rad adwokackich. Zjazd odbywa się co 3 lata zwołuje go NRA. Najważniejsze zadania:
-wybór prezesa NRA, prezesa Wyższego Sądu Dyscyplinarnego i przewodniczącego Wyższej Komisji Rewizyjnej
-wybór adwokatów wchodzących w skład NRA
-wybór członków i zastępców członków WSD i WKR
-rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdań NRA, WSD i WKR oraz zatwierdzanie zamknięć rachunków
-udzielanie NRA absolutorium
-wytyczanie kierunków działania samorządu adwokackiego oraz ustalenie liczby izb adwokackich
-uchwalenie regulaminów dotyczących trybu wyborów do organów izb adwokackich oraz działania tych organów
-określenie zasad tworzenia funduszów i gospodarowania majątkiem adwokatury
NACZELNA RADA ADWOKACKA
Tworzą ją prezes NRA, adwokaci wybrani przez Krajowy Zjazd Adwokatury w liczbie odpowiadającej liczbie dziekanów okręgowych rad adwokackich, jednak nie więcej niż 8 adwokatów z tej samej izby, dziekani okręgowych rad adwokackich.
NRA wybiera ze swego grona 2wice , sekretarza, 2 członków, którzy łącznie z prezesem stanowią Prezydium NRA. Zadania NRA:
-reprezentowanie adwokatury
-uchylanie sprzecznych z prawem uchwał zgromadzenia izby
-nadzór nad działalnością okręgowych rad adwokackich oraz nadzór nad kształceniem aplikantów
-ustalanie zasięgu tery. izb adwokackich oraz ich siedzib
-ustalanie liczby członków oraz ich zastępców, organów poszczególnych izb adwokackich oraz liczby stale urzędujących członków tych organów i zasad ich wynagradzania
-rozpoznawanie odwołań od uchwał okręgowych rad adwokackich
-rozporządzanie i zarząd majątkiem NRA
-uchwalanie budżetu NRA i określenie udziału poszczególnych izb w pokrywaniu jej wydatków budżetowych
-uchwalanie regulaminów
-zawieszanie w sprawowaniu funkcji ze względu na naruszenie podstawowych obowiązków
WYŻSZY SĄD DYSCYPLINARNY
Składa się z 23 członków i 3 zastępców. Członkowie wybiera się z pośród siebie 1 lub 2 wice. WSD w składzie 3 sędziów rozpoznaje jako instancja odwoławcza sprawy rozpoznawane i I instancji przez sądy dyscyplinarne. Prezes WSD uczestniczy w posiedzeniach NRA oraz składa jej okresowe informacje o stanie spraw dyscyplinarnych
WYŻSZA KOMISJA REWIZYJNA
Wykonuje kontrolę finansową i gospodarczą z działalności NRA oraz kontrolę wykonywania uchwał Krajowego Zjazdu Adwokatury. Składa się z przewodniczącego , zastępcy, 4 członków oraz 2 zastępców członków. Przewodniczący informuje NRA i jej Prezydium o wynikach przeprowadzonych kontroli oraz ma prawo uczestniczyć w posiedzeniach tych organów.
31. Wymień zadania samorządu adwokackiego
Adwokatura powołana jest do udzielania pomocy prawnej, współdziałania w ochronie praw i wolności obywatelskich oraz w kształtowaniu i stosowaniu prawa. Zorganizowana jest na zasadach samorządu zawodowego. Zadania :
-tworzenie warunków do wykonywania ustawowych zadań adwokatury
-reprezentowanie adwokatury i ochrona jej praw
-sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów o wykonywaniu zawodu adwokata
-doskonalenie zawodu adwokata i kształcenie aplikantów adwokackich
-ustalenie i krzewienie zasad etyki zawodowej oraz dbałość o ich przestrzeganie
-sprawowanie zarządu majątkiem.
32. Kto posiada prawo wykonywania zawody adwokata
Jednostką organizacyjną adwokatury jest zespół adwokacki. Członkiem takiego zespołu może być tylko osoba wpisana na listę adwokatów. Na tę listę może być wpisany tylko ten kto:
-jest nieskazitelnego charakteru i swym zachowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu
-korzysta w pełni z praw publicznych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych
-ukończył prawnicze studia wyższe w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznane w Polsce
-odbył w Polsce aplikację adwokacką i złożył egzamin adwokacki. Wymagań tych nie stosuje się do:
-profesorów i doktorów habilitowanych nauk prawnych
-osób które co najmniej przez 3 lata zajmowały stanowiska sędziowskie, prokuratorskie lub wykonywały zawód notariusza
-osób które mając kwalifikacje sędziowskie, prokuratorskie lub notarialne przynajmniej przez 3 lata wykonywały zawód radcy prawnego.
O wpis na listę adwokatów decyduje okręgowa rada adwokacka rozstrzyga o wpisie po przeprowadzeniu konkursu. Rada wyznacza jednocześnie siedzibę zawodową adwokata.
33. Deontologia lekarska
jest to etyka lekarska, zbiór przepisów i norm moralnych obowiązujących lekarzy w postępowaniu z chorymi. Zasady deontologii lekarskiej wyrażone przez Hipokratesa obecnie są sformułowane w przysiędze lekarskiej. Lekarz mi. in. Przysięgają : sumiennie wykonywać swe obowiązki, służyć życiu i zdrowiu ludzkiemu, przeciwdziałać cierpieniu i zapobiegać chorobom, nieść pomoc chorym bez żadnych różnic, dochować tajemnicy lekarskiej, strzec godności stanu lekarskiego, stale poszerzać swą wiedzę lekarską.
34 . Wymień organy okręgowej izby lekarskiej.
-okręgowy zjazd lekarzy
-okręgowa rada lekarska
-okręgowa komisja rewizyjna
-okręgowy sąd lekarski
-okręgowy rzecznik odpowiedzialności zawodowej
OKRĘGOWY ZJAZD LEKARZY :
-najwyższa władza OIL
-uczestnikami zjazdu są członkowie OIL poprzez swoich delegatów, a także z głosem doradczym nie będący delegatami członkowie ustępujących organów OIL
-mandat delegata trwa 4lata
OZL: -podejmuje uchwały w sprawach objętych zakresem działania izby
-ustala zasady gospodarki finansowej oraz uchwala budżet
-rozpatruje i załatwia roczne i kadencyjne sprawozdania okręgowych: rad lekarskich, komisji rewizyjnych, sądów lekarskich i rzecznika odpowiedzialności zdrowotnej
-dokonuje wyboru przewodniczącego i członków okręgowych: rad lekarskich, komisji rewizyjnych, sądów lekarskich, rzeczników odpowiedzialności zawodowej i jego zastępców
-dokonuje wyboru delegatów na Krajowy Zjazd Lekarzy
OKRĘGOWA RADA LEKARSKA
Zwołuje co roku okręgowy zjazd lekarzy a co 4 lata zjazd sprawozdawczo wyborczy. Zjazd nadzwyczajny w sytuacjach: -z własnej inicjatywy
-na wniosek Naczelnej Rady Lekarskiej
-na wniosek okręgowej komisji rewizyjnej
-na wniosek co najmniej 1/3 członków okręgowej izby lekarskiej.
Okręgowa Rada Lekarska wybiera spośród swoich członków prezydium, które stanowią:
-przewodniczący
-wybrani przez niego zastępcy
-sekretarz
-skarbnik -członkowie
Zadania ORL:
-wykonywanie zadań samorządu lekarzy
-wykonywanie uchwał OZL
-sporządzanie sprawozdań z wykonywania budżetu
-składanie przed OZL rocznego i kadencyjnego sprawozdania z działalności
-prowadzenie bieżących spraw izby
-wykonywanie zadań zleconych przez NRL
-ustalanie zasad podziału izb na rejony
OKRĘGOWA KOMISJA REWIZYJNA
-kontroluje działalność finansową i gospodarczą izby
-przedstawia sprawozdania z działalności kontrolnej OZL
-występuje z wnioskiem o udzielenie absolutorium ORL
Przewodniczącemu OKR służy prawo do udziału w posiedzeniach ORL i jej prezydium.
OKRĘGOWY SĄD LEKARSKI
-rozpatruje sprawy z zakresu odpowiedzialności zawodowej lekarzy oraz sprawuje sądownictwo polubowne
-składa roczne i kadencyjne sprawozdania OZL.
Przewodniczącemu OSL służy prawo do udziału w posiedzeniach okręgowej rady lekarskiej i jej prezydium
OKRĘGOWY RZECZNIK ODPOWIEDZIALNOŚCI ZAWODOWEJ
-prowadzi postępowania w sprawie odpowiedzialności zawodowej lekarzy. Okręgowemu rzecznikowi odpowiedzialności zawodowej służy prawo do udziału w posiedzeniach okręgowej rady lekarskiej i jej prezydium.
35. Wymień organy naczelnej izby lekarskiej i scharakteryzuj jeden z nich.
-Naczelna rada lekarska
-Naczelna komisja rewizyjna
-Naczelny sąd lekarski
-Naczelny rzecznik odpowiedzialności zawodowej
Najwyższą władzą samorządu lekarzy jest Krajowy Zjazd Lekarzy, w którym udział biorą delegaci wybrani przez okręgowe zjazdy lekarzy oraz z głosem doradczym nie będący delegatami członkowie ustępujących organów izb. Zadania KZL:
-uchwalanie zasad etyki i deontologii zawodowej
-uchwalanie programu działania samorz. lekarzy
-rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdań naczelnych: rad lekarskich, komisji rewizyjnych, sądów lekarskich, rzecznika odpowiedzialności zawodowej
-uchwalanie regulaminu naczelnych organów izby
-wybór prezesa i członków naczelnych: komisji rewizyjnej, sądu lekarskiego, rzecznika odpowiedzialności zawodowej i jego zastępców
-ustalanie zasad podziału składki członkowskiej
NACZELNA RADA LEKARSKA
-określa liczbę delegatów z poszczególnych izb lekarskich biorących udział w KZL
-zwołuje KZL co 4 lata
-zwołuje nadzwyczajny KZL z: własnej inicjatywy, na wnioski: naczelnej komisji rewizyjnej, co najmniej 1/3 członków okręgowych rad lekarskich.
W skład NRL wchodzą:
-prezes NRL
-członkowie wybrani przez KZL
-przewodniczący okręgowych rad lekarskich
Naczelna rada lekarska wybiera spośród swoich członków Prezydium w skład którego wchodzą: prezes, wybrani prze radę wice prezesi, sekretarz, skarbnik, członkowie.
Zadania NRL:
-wykonywanie uchwał KZL
--czuwanie nad prawidłową realizacją zadań samorządu lekarzy
-koordynacja i nadzór nad działalnością okręgowych rad lekarskich
-reprezentowanie zawodu lekarza wobec organów administracji publicznej oraz organizacji politycznych i społecznych
-uchwalanie ramowych regulaminów
organizacji i trybów działania organów okręgowych izb lekarskich
-uchwalanie regulaminów wyborów do organów samorządów lekarzy oraz trybów odwoływania tych organów i ich członków
-określanie zasad podejmowania uchwał przez organy samorządu lekarzy
-ustalanie zasad gospodarki finansowania samorządu lekarskiego
-określanie wysokości składki członkowskiej
-wybór prezesa naczelnej rady lekarskiej oraz naczelnego rzecznika odpowiedzialności zawodowej
-rozpatrywanie odwołań od uchwał ORL
-analizowanie i opiniowanie kierunków rozwoju ochrony zdrowia ludności
-negocjowanie warunków pracy i płacy
-uchwalanie budżetu NRL oraz rozpatrywanie sprawozdań z jego wykonania. NRL uchyla uchwały okręgowych rad lekarskich sprzeczne z prawem lub uchwałami i regulaminami wydanymi na podstawie ustawy.
NACZELNA KOMISJA REWIZYJNA
-kontroluje finansową i gospodarczą działalność NIL
-przedstawia sprawozdania z działalności kontrolnej KZL
-sprawuje nadzór nad działalnością okręgowych komisji rewizyjnych
-zgłasza wnioski o udzielenie absolutorium NRL
Przewodniczącemu NKR służy prawo do udziału w posiedzeniu NRL i jej prezydium.
NACZELNY SĄD LEKARSKI
-rozpatruje sprawy z zakresu odpowiedzialności zawodowej lekarzy
-składa NRL okresowe informacje o stanie spraw z zakresu odpowiedzialności zawodowej
-składa sprawozdania z działalności KZL. Przewodniczącemu NSL służy prawo do udziału w posiedzeniu NRL i jej prezydium
NACZELNY RZECZNIK ODPOWIEDZIALNOŚCI ZAWODOWEJ
Prowadzi postępowanie w sprawach odpowiedzialności zawodowej lekarzy, rzecznikowi służy prawo do udziału w posiedzeniu NRL i prezydium.
36. Prawa i obowiązki członków samorządu lekarskiego.
Na listę członków wpisuje się lekarzy:
-posiadających prawo wykonywania zawodu
-zamierzających wykonywać lub wykonujących zawód na obszarze działania izby. Skreślenie z listy następuje wskutek:
-śmierci
-pozbawienia prawa wykonywania zawodu z mocy orzeczenia sądu lekarskiego lub wyroku sądowego, z powodu niezdolności do wykonywania zawodu
-zrzeczenia się prawa do wykonywania zwodu
-przeniesienia na teren innej izby
Członkowie samorządu lekarskiego zobowiązywani są przestrzegać :
-zasad etyki i deontologii oraz innych przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza
-uchwał władz i organów samorządu lekarzy.
Członkowie mają prawo:
-wybierać i być wybieranym do organów samorządu lekarzy
-korzystać z pomocy izb lekarskich w zakresie rozwijania kwalifikacji zawodowych oraz zapewnienia właściwych warunków wykonywania zawodu
-korzystać z ochrony i pomocy prawnej organów izb lekarskich
-korzystać ze świadczeń instytucji izb lekarskich i działalności samopomocowej. Członkowie izb lekarskich pełnią swoje obowiązki społecznie.
37. Odpowiedzialność zawodowa lekarzy.
Członkowie samorządu lekarzy podlegają odpowiedzialności zawodowej przed sądami lekarskimi za postępowanie sprzeczne z zasadami etyki i deontologii zawodowej oraz za naruszenie przepisów o wykonywaniu zawodu lekarza. Sprawy odpowiedzialności zawodowej lekarza rozpatrują:
-OKRĘGOWE SĄDY LEKARSKIE orzekają we wszystkich sprawach jako I instancja, z tym, że w sprawach odpowiedzialności zawodowej członków ORL i OKR orzeka okręgowy sąd lekarski wyznaczony przez Naczelny Sąd Lekarski.
-NACZELNY SĄD LEKARSKI w skład którego wchodzą sędziowie sądu najwyższego wskazani przez pierwszego prezesa sądu najwyższego
-rozpatruje odwołania od orzeczeń OSL
-orzeka jako I instancja w sprawach odpowiedzialności zawodowej członków NRL, NKL, NSL, NROZ i jego zastępców, a także OSL oraz OROZ i ich zastępców
-rozpatruje w innym składzie odwołania od orzeczeń wydanych w trybie określonym w punkcie 2.
Sąd lekarski może orzekać następujące kary:
-upomnienie
-naganę
-zawieszenie prawa wykonywania zawodu lekarza na okres od 6 mc do 3 lat
-pozbawienie prawa wykonywania zawodu.
43. Kto może zostać wpisany do rejestru biegłych rewidentów?
Biegli rewidenci uprawnieni są do badania sprawozdań finansowych. Do rejestru biegłych rewidentów może być wpisany ten kto:
-korzysta w pełni z praw publicznych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych
-jest nieskazitelnego charakteru i swoim dotychczasowym postępowaniem daje rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu biegłego rewidenta
-ukończył studia wyższe w Polsce lub za granicą uznawane w Polsce za równorzędne i włada językiem polskim w piśmie i w mowie
-odbył trzyletnią praktykę w Polsce, w tym co najmniej dwuletnią aplikację pod kierunkiem biegłego rewidenta, a spełnienie tego warunku zostało uznane przez Komisję Egzaminacyjną
-złożył z wynikiem pozytywnym egzamin na biegłego rewidenta i uzyskał takowy dyplom.
Do rejestru biegłych rewidentów mogą być wpisani również obywatele nieposiadający polskiego obywatelstwa, którzy posiadają kwalifikacje uzyskane za granicą, uznawane przez państwa UE, po złożeniu z wynikiem pozytywnym, przed Komisją Egzaminacyjną egzaminu w języku polskim z prawa gospodarczego obowiązującego w Polsce.
44. Wymień zadania Krajowej Izby Biegłych Rewidentów.
-reprezentowanie członków oraz ochrona ich interesów zawodowych
-ustanawianie norm wykonywania zawodu biegłego rewidenta, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw finansów publicznych i Komisji Papierów Wartościowych i Giełd
-ustalanie zasad etyki zawodowej biegłych rewidentów
-określanie praktycznych i teoretycznych kwalifikacji kandydatów na biegłych rewidentów
-sprawowanie nadzoru nad należytym wykonywaniem zawodu i przestrzeganiem zasad etyki zawodowej przez członków KRBR
-nakładanie na członków KIBR kar dyscyplinarnych za naruszenie prawa, norm oraz etyki zawodowej.
KIBR opracowuje materiały szkoleniowe dla kandydatów biegłych rewidentów oraz może prowadzić działalność wydawniczą i szkoleniową.
45. Wymień organy samorządowe KIBR
-Krajowy Zjazd Biegłych Rewidentów
-Krajowa Rada Biegłych Rewidentów
-Krajowa Komisja Rewizyjna
-Krajowy Sąd Dyscyplinarny
-Krajowy Rzecznik Dyscyplinarny
-Krajowa Komisja Nadzoru
KRAJOWY ZJAZD BIEGŁYCH REWIDENTÓW
Odbywa się co 4 lata i zwoływany jest przez KRBR, która to rada może z własnej inicjatywy zwołać nadzwyczajny KZBR. KZBR stanowią delegaci wybrani przez walne zgromadzenie w regionalnych oddziałach KRBR. Łączna liczba delegatów nie może być mniejsza niż 300 osób. Do zadań KZBR należy:
-wybór prezesa KRBR, K Rzecznika Dyscyplinarnego, pozostałych członków KRBR, Krajowej Komisji Rewizyjnej, Krajowego Sądu Dyscyplinarnego oraz Krajowej Komisji Nadzoru
-uchwalanie statutu KIBR
-uchwalanie programu działania i zasad gospodarki finansowej
-uchwalanie zasad etyki zawodowej
-określanie zasad doskonalenia zawodowego
-rozpatrywanie, zatwierdzanie sprawozdań organów KIBR
-określanie zasad ustalania składek członkowskich, określanie opłat z tytułu wpisu na listę
KRAJOWA RADA BIEGŁYCH REWIDENTÓW
W jej skład wchodzi 11-15 członków. KRBR wybiera ze swego grona w głosowaniu tajnym zastępców, prezesa, sekretarza i skarbnika. Do zadań należy:
-wykonywanie uchwał KZBR
-reprezentowanie KIBR wobec organów państwowych i samorządowych, instytucji naukowych , organizacji gospodarczych i społecznych oraz międzynarodowych organizacji zawodowych
-ustanawianie norm wykonywania zawodu biegłych rewidentów
-uchwalanie zasad przeprowadzania egzaminów na biegłych rewidentów
-podejmowanie uchwał o wpis do rejestru
-wydawanie dyplomów i legitymacji
-ustalanie zasad odbywania praktyki i aplikacji
-prowadzenie działalności szkoleniowej i wydawniczej
-opiniowanie projektów aktów normatywnych
-zatwierdzanie rocznych planów finansowych .
KRBR składa ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych coroczne sprawozdanie z działalności
KRAJOWA KOMISJA REWIZYJNA
Składa się z 5 członków. Wybiera ona ze swego grona przewodniczącego i wice. Zadaniami jest kontrola działalności finansowej KIBR oraz wykonywanie uchwał podjętych przez KZBR, sprawowanie nadzoru nad działalnością komisji rewizyjnej oddziałów regionalnych, przedstawianie sprawozdań ze swej działalności KZBR, przedstawianie KZBR wniosku o udzielenie absolutorium KRBR
KRAJOWY SĄD DYSCYPLINARNY
Składa się z 15 członków. Wybiera on ze swego grona przewodniczącego i wice. Ksd orzeka w sprawach odpowiedzialności dyscyplinarnej biegłych rewidentów. Skład: 3 członków w I instancji, 5 członków w II instancji. Skład orzekający wyznacza przewodniczący KSD
KRAKJOWA KOMISJA NADZORU
Skład asie z 5 członków. Zadania:
-sprawowanie nadzoru i kontroli nad należytym wykonywaniem zawodu biegłego rewidenta,
-przestrzeganie procedur badania sprawozdań finansowych (co najmniej raz na 3 lata). W razie stwierdzenia nieprawidłowości KKN składa wnioski do KRBR o skreślenie z listy.
46. Odpowiedzialność dyscyplinarna biegłych rewidentów
Biegli rewidenci ponoszą odpowiedzialność dyscyplinarną za postępowanie sprzeczne z zasadami wykonywania zawodu lub etyki zawodowej. Karami dyscyplinarnymi są:
-upomnienie
-nagana
-zawieszenie w czynnościach zawodowych na okres od 1 do 3 lat
-wydalenie z samorządu biegłych rewidentów.
Kary upomnienia i nagany mogą ulec zatarciu odpowiednio po roku i po trzech latach, natomiast skreślenie z listy biegłego rewidenta ulega zatarciu po 5 latach. Kary nagany i zawieszenie w czynnościach zawodowych biegłego rewidenta powodują utratę wybieralności do organów KIBR do czasu zatarcia kary. Stronami w postępowaniu dyscyplinarnym są oskarżyciel, obwiniony i pokrzywdzony. Oskarżycielem w postępowaniu dyscyplinarnym jest K rzecznik dyscyplinarny. Obwinionym jest biegły rewident przeciwko któremu toczy się postępowanie dyscyplinarne. Pokrzywdzonym jest osoba, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone postępowaniem biegłego rewidenta.
Postępowanie dyscyplinarne obejmuje:
-dochodzenie dyscyplinarne
-postępowanie przed KSD
-postępowanie wykonawcze.
Od orzeczeń KSD I instancji przysługuje obwinionemu oraz rzecznikowi dyscyplinarnemu, KRBR, KKN, Ministrowi Sprawiedliwości lub Ministrowi do Spraw Finansów Publicznych odwołanie do Krajowego Sądu Dyscyplinarnego.
47.Podaj definicję spółdzielni.
Spółdzielnie są związkami dobrowolnymi. Samorząd spółdzielczy należy do grupy samorządu grup społecznych. Samorząd nie wykonuje zadań publicznych . Spółdzielczość jest zjawiskiem codziennym.. Ujęcie ekonomiczne istoty spółdzielczości zakłada iż spółdzielczość to zespołowe działanie o określonym celu gospodarczym. Z punktu widzenia socjologii spółdzielczość to dobrowolne zrzeszanie osób powołane do zaspokajania potrzeb swych członków przez prowadzenie zespołowego przedsiębiorstwa przy solidarnym współdziałaniu członków korzystających z równych praw. W definicji ekonomicznej nie zwraca się uwagi na czynnik społeczny.
48. Scharakteryzuj podstawowe cechy spółdzielczości.
-dobrowolne współdziałanie samych zainteresowanych bez elementu wyzysku zrzeszenie o nieograniczonej liczbie osób, o zmiennym składzie osobowym i mocnym funduszu osobowym, który w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Może prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną.
-podwójny, bimodalny charakter (przedsiębiorstwo i stowarzyszenie)
-demokracja wewnątrzspółdzielcza
-niekapitalistyczny charakter
-określony ład organizacyjny wynikający ze specyficznych zasad działania.
49. Omów przedspółdzielcze formy współdziałania o typie pomocy wzajemnej.
Współcześni autorzy stają na stanowisku iż spółdzielnie powstały w XIXw.
Za najbardziej reprezentatywną formę uważa się:
-rosyjski MIR - w dawnej wsi rosyjskiej ziemia stanowiła wspólną własność ale była uprawiana indywidualnie, pod nadzorem MIR-u. W skład MIR-u wchodzili wszyscy dorośli mężczyźni wsi.
-południowo słowiańska ZADRUGA to wielka rodzina zarządzana na określonych zasadach przez stowarzyszenia. Członkowie władali całym jej majątkiem.
-szwajcarskie MARKQEWSSENSCHAFTEN wspólnoty wiejskie o bardzo dużym stopniu autonomii i demokratycznej strukturze. Posiadały wspólną własność. Władze wybierane były w sposób demokratyczny.
-francuskie FRUITIARES zrzeszenia rolnicze które zrzeszały po kilkanaście gospodarstw hodujących bydło mleczne
Na ziemiach polskich formami takimi były bank pobożne, które udzielały kredytów konsumpcyjnych najuboższym mieszkańcom miast, ale także dla drobnych przedsiębiorstw. Istniały MASZOPERIE kaszubskie organizacje zawodowe rybaków morskich. Hrubieszowskie Towarzystwo Rolnicze Ratowania się wspólnie w nieszczęściach (1816) w 1844 spółdzielnia spożywców ROCOOLADE.
50. Scharakteryzuj społeczne, ekonomiczne i ideologiczne przesłanki powstania ruchu spółdzielczego.
Przesłanką powstania spółdzielczości była sytuacja społeczno-ekonomiczna jaka wytworzyła się w XIXw wywołana rozwojem kapitalizmu, wielkiego przemysłu, tworzenia się wielkich skupisk proletariackich.
Przesłanki ekonomiczne powstania spółdzielczości to przede wszystkim nędza proletariuszy -zaczęto szukać innych możliwości działania, podjęto próby organizowania spółdzielni. Przez zastosowanie samopomocy próbowano wyeliminować wszystkie uboczne skutki. Spółdzielnie działały wśród proletariatu miejskiego, rzemieślników i rolników. Zaczęto tworzyć instytucje
oszczędnościowe zwane bankami pożyczkowymi. Powstały rzemieślnicze spółdzielnie zaopatrzenia i spółdzielnie zbytu.
Społeczne przesłanki powstania samorządu spółdzielczego to:
-wolność osobista - zniesienie stosunku feudalnego na wsi, łączy się z zasadą wolności zrzeszania się
-rozwój oświaty rolniczej
-świadomość klasowa (rodząca się)
-czynniki o charakterze narodowym chęć samoobrony przed dyskomfortem ekonomicznym i społecznym przez zaborców.
Ideologiczne przesłanki powstania spółdzielni:
-socjalizm utopijny wywarł bardzo duży wpływ na rozwój okresu owenowskiego (1820 -1844) z punktu widzenia roli zrzeszeń występowali: zwolennicy socjalizmu państwowego; zwolennicy socjalizmu zrzeszeniowego o elementach centralistycznych zwolennicy socjalizmu kooperalistycznego-który zakładał że przyszłe społeczeństwo oparte będzie na małych zrzeszeniach. Przedstawiciele R.Owen, K.Furier twierdzili że podstawową komórką będą osiedla oparte na spółdzielczym zrzeszaniu zwane FALANGARDĄ. Byli zwolennikami podziału sprawiedliwego
-liberalizm ekonomiczny i utopijny- pojęcie współpracy związane jest z pojęciem działania skierowanego na ekonomiczną sferę życia jednostki. Nie ma tu aspektu moralnego jak chcieli socjaliści lecz jedynie aspekt pragmatyczny. Kooperacja to współdziałanie jednostek dla realizacji ich ekonomicznych interesów. Za prekursora uznaje się Niemca H.Schulze który twierdził że zadaniem spółdzielczości jest ochrona interesów indywidualnych słabych ekonomicznie jednostek a nie przekształcanie ich.
-solidaryzm chrześcijański- traktował spółdzielczość jako ruchy społeczne, pokładał nacisk na moralny aspekt pracy i współdziałania. Budowanie więzi społecznej było najważniejsze. Bardzo ważną rolę odgrywała własność prywatna. Przeciwstawiano się własnością wspólnym. Przedstawicielem jest Niemiec F.W.Raiffeisen opowiadał się za zrzeszeniami spółdzielczymi organizującymi niewielką liczbę osób dobrze znających się i darzących się zaufaniem..
51. Omów zasady spółdzielcze.
7 zasad obecnie obowiązujących:
-dobrowolne i otwarte członkostwo
-demokratycznie sprawowana przez członków kontrola
-ekonomiczny wkład członków
-autonomia i niezależność
-kształcenie, szkolenie i informacja
-współpraca między spółdzielniami
-troska o społeczności lokalne
ZASADY PARYSKIE
Zasady obligatoryjne
-otwartego członkostwa
-demokratycznego zarządu
-podziału zysku nie według wniesionych kapitałów, lecz w stosunku do udziału w obrotach i usługach spółdzielni (tzw. zasada zwrotów od zakupów)
-ograniczonego oprocentowania od udziałów.
Zasady fakultatywne
-neutralności politycznej, narodowościowej i religijnej
-wyeliminowania z handlu spółdzielczego kredytu konsumpcyjnego (tzw. zasada sprzedaży za gotówkę)
-pracy kształceniowej (oświatowej lub społeczno wychowawczej)
ZASADY WIEDEŃSKIE
-członkostwo w spółdzielni powinno być dobrowolne i dostępne, bez sztucznych ograniczeń lub dyskryminacji społecznej, politycznej, rasowej i religijnej, dla wszystkich osób, które mogą korzystać z ulg spółdzielni i chcą przyjąć odpowiedzialność wynikającą z członkostwa, zasada obejmuje 4 reguły: dobrowolności, otwartych drzwi, równouprawnienie członków, obowiązki członków wobec spółdzielni
-spółdzielnie są organizacjami demokratycznymi. Sprawami spółdzielni powinni kierować osoby pochodzące z wyboru lub mianowane zgodnie z wolą członków, przed którymi opowiadają
-zasada ograniczonego oprocentowania udziałów : o ile kapitał udziałowy jest oprocentowany, oprocentowanie to musi być wysoce ograniczone
-zasada podziału czystej nadwyżki jeżeli powstają nadwyżki w wyniku działalności spółdzielni, należą one do członków i powinny być podzielone tak aby jeden członek nie odnosił korzyści kosztem innych
-zasada prac y społeczno—wychowawczej wszystkie spółdzielnie powinny gromadzić środki na szkolenie dotychczasowych zasad i techniki działania spółdzielczości w sprawach gospodarczych i demokracji
-wszystkie organizacje spółdzielcze powinny aktywnie ze sobą współpracować w każdej możliwej formie w skali lokalnej, narodowej i międzynarodowej, w celu lepszego zaspokojenia potrzeb swoich członków i środowiska.
52. Scharakteryzuj tryb zakładania i rejestrowania spółdzielni.
-uchwalenie i przyjęcie statutu, poprzez złożenie podpisów przez członków założycieli
-wybór organów spółdzielni których wybór należy do kompetencji walnego zgromadzenia, liczba założycieli nie może być większa od 10 osób fizycznych, 3 osób prawnych, a spółdzielnie rolne 5
-rejestracja w sądzie (Krajowym Rejestrze Sądowym), do wniosku dwa odpisy statutu a także odpis dokumentu stwierdzającego wybór władz
-do rejestru należy podać inne informacje dotyczące łączenia się spółdzielni
-spółdzielnia nabiera osobowości prawnej w dniu wpisania do rejestru sądowego
53. Omów zasady członkostwa w spółdzielni.
Członkiem spółdzielni może być każda osoba o pełnej zdolności do czynności prawnej, która odpowiada wymogom określonym w statucie. Warunkiem przyjęcia jest złożenie deklaracji w formie pisemnej. W deklaracji winna być zamieszczona informacja dotyczącą udziałów. Członek spółdzielni ma prawo korzystać z praw określonych w statucie. Członek spółdzielni ma obowiązek wniesienia wpisowego i wykupienia zadeklarowanych udziałów. Członek spółdzielni uczestniczy w pokrywaniu ewentualnych strat do wysokości zadeklarowanego udziału. Ze spółdzielni można wystąpić, złożyć wypowiedzenie w formie pisemnej, albo zostać wykreślonym.
54. Wymień organy samorządowe spółdzielni i scharakteryzuj jeden z nich.
-walne zgromadzenie
-rada nadzorcza
-zarząd
-zebrania grup członkowskich ( w spółdzielniach gdzie walne zgromadzenia zastąpiono przez zebranie przedstawicieli)
WALNE ZGROMADZENIE
Jest najwyższym organem. Zadania:
-uchwalanie kierunków rozwoju działalności gospodarczej oraz społecznej i kulturalnej
-rozpatrywanie sprawozdań rady, zatwierdzanie sprawozdań rocznych i finansowych oraz podejmowanie uchwał co do wniosków członków spółdzielni, rady lub zarządu w tych sprawach i udzielanie absolutorium członkom zarządu
-rozpatrywanie wniosków wynikających z przedstawionego protokołu polustracyjnego z działalności spółdzielni oraz podejmowanie uchwał w tym zakresie
-podejmowanie uchwał w sprawie podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) lub sposobu pokrycia strat
-podejmowanie uchwał w sprawie połączenia się spółdzielni, podziału oraz likwidacji
-uchwalanie zmian statutu
Walne zgromadzenie zwołuje zarząd przynajmniej raz w roku w ciągu 6 mc po upływie roku obrachunkowego. Zarząd zwołuje walne zgromadzenie na żądanie rady lub 1/10 członków. Uchwały podejmowane są zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy uprawnionych do głosowania, chyba że ustawa stanowi inaczej.
RADA NADZORCZA sprawuje kontrolę i nadzór nad działalnością spółdzielni. Składa się z 3 członków wybranych przez walne zgromadzanie, zebrania przedstawicieli lub grup członków. Do rady mogą być wybierani wyłącznie członkowie spółdzielni. Kadencję rady określa statut. Zadania: -nadzór i kontrola działalności spółdzielni
-podejmowanie uchwał w sprawie nabycia i obciążenia nieruchomości oraz nabycia zakładu innej jednostki organizacyjnej
-zatwierdzanie struktury organizacyjnej spółdzielni
ZARZĄD kieruje działalnością spółdzielni oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Skład i liczbę członków określa statut. Członków zarządu wybiera i odwołuje rada lub walne zgromadzenie.
Walne zgromadzenie może odwołać tych członków zarządu, którym nie udzieliło absolutorium, niezależnie od tego który organ wybiera członków zarządu.
Zarząd może być jednoosobowy, ale nie może on dokonywać czynności w sprawach wynikających ze stosunku członkostwa. Czynności takie są dokonywane przez radę nadzorczą, chyba że statut przewiduje właściwości walnego zgromadzenia.
ZEBRANIA GRUP CZŁONKOWSKICH
Zadania: -wybieranie i odwoływanie przedstawicieli na zebrania przedstawicieli
-wybieranie i odwoływanie członków rady spółdzielni, jeśli statut tak stanowi
-rozpatrywanie spraw , które mają być przedmiotem obrad najbliższego zebrania przedstawicieli i zgłaszanie swoich wniosków w tych sprawach
-rozpatrywanie okresowych sprawozdań rady i zarządu
-wyrażanie swojej opinii i zgłaszanie do właściwych organów wniosków w sprawach spółdzielni, a zwłaszcza we wspólnych sprawach członków wchodzących w skład zebrania grupy.
55. Scharakteryzuj podstawy gospodarki finansowej w spółdzielniach.
Spółdzielnie prowadzą działalność gospodarczą na zasadach rachunku ekonomicznego przy zapewnieniu dochodów członkom. Zysk spółdzielni po pomniejszeniu o podatek dochodowy stanowi nadwyżkę bilansową. Nadwyżka bilansowa podlega podziałowi, co najmniej 5% przeznacza się na fundusz zasobowy, natomiast pozostałość przeznacz się na określone cele spółdzielni.
W ramach spółdzielni funkcjonują: - fundusz udziałowy i zasobowy. Udziałowy powstaje z wpłat udziałów członków oraz części nadwyżki bilansowej. Zasobowy z wpłat wpisowego i nadwyżki bilansowej.
56. Łączenie, podział i likwidacja spółdzielni.
ŁĄCZENIE spół. Może w każdym momencie połączyć się z inną na podstawie uchwał walnych zgromadzeń które zapadają 2/3 głosów, uchwały te powinny zawierać następujące elementy:
-zaznaczenia spółdzielni przyjmującej
-ukazać statut stanowiący podstawę funkcjonowania nowej spółdzielni
-wyraźnie określoną datę połączenia
-podstawę rachunkową stanowiącą sprawozdanie finansowe
DZIELENIE na podstawie walnego zgromadzenia 2/3 głosów w ten sposób, że z wydzielonej części starej spółdzielni powstaje nowa spółdzielnia. Uchwała o podziale powołuje zarząd, oznacza dotychczasową spółdzielnię, oraz nowopowstała. Ukazuje listę członków, czy też grupy członków, zatwierdzone sprawozdanie finansowe, plan podziału składników majątkowych, datę podziału spółdzielni. Nowe grupy członków uchwalają statut oraz dokonują wyboru organów nowej spółdzielni.
LIKWIDACJA spółdzielnia przechodzi w stan likwidacji w 3 przypadkach:
-z upływem czasu na który w myśl statutu została powołana
-w skutek zmniejszenia się liczby członków poniżej wskazanego w ustawie (po upływie roku)
-w skutek zgodnych uchwał walnych zgromadzeń podjętych większością 2/3 głosów na dwóch następujących po sobie walnych zgromadzeniach w odstępie co najmniej 2 tygodni.
W sytuacji likwidacji należy:
-zgłosić do rejestru wniosek o likwidację
-powiadomić banki
-zawiadomić wierzycieli spół.
-przystąpić do przygotowania planu likwidacyjnego
-przystąpić do przygotowania planu finansowego
-przekazać środki finansowe na cele spółdzielcze.