NIEDOSTOSOWANIE SPOŁECZNE
Według HILGARDA:
Jednostka przystosowana to osoba zdrowa psychicznie, która nie dręczy się niepotrzebnie konfliktami, które przeżywa, podchodzi realistycznie do swoich problemów, godzi się z tym co nieuniknione, zdaje sobie sprawę z własnych niedociągnięć i braków oraz wad osób, z którymi ma do czynienia, natomiast osoba źle przystosowana dręczy się swoimi konfliktami, próbuje rozwiązać problemy na przekór rzeczywistości, wchodzi w konflikty z innymi ludźmi w kwestii spraw, na które nie może nic poradzić, odsuwa się ludzi tak, że przyjęcie rozwiązań optymalnych dla obu stron jest niemożliwe.
Według MARII GRZEGORZEWSKIEJ:
Niedostosowanie to zespół wszystkich nieletnich, wymagających specjalnych metod wychowawczych: medycznych lub terapeutycznych, to ci wszyscy wobec, których pracodawca, urzędy publiczne, wychowawcy muszą stosować metody specjalne bowiem wymagają oni innego traktowania aniżeli pozostałe osoby.
Objawy niedostosowania według MARII GRZEGORZEWSKIEJ:
odwrócenie zainteresowania od wartości społecznie pozytywnych
podejmowanie działań destrukcyjnych
aprobata złych czynów
cynizm i brawura
nieżyczliwy stosunek do innych ludzi cudzego mienia, norm i wartości
negatywny stosunek do pracy i nauki
aprobata własnego negatywnego zachowania
brak odpowiedzialności za własne czyny
życie i chwilą i awanturnictwo
brak zasad i norm etycznych
nieumiejętność wyjścia z trudnych sytuacji
Według OTTONA LIPKOWSKIEGO:
Jednostka niedostosowania to jednostka z zaburzeniami charakterologicznymi o niejednolitych objawach spowodowanych niekorzystnymi, zewnętrznymi lub wewnętrznymi warunkami rozwoju, a wyrażających się wzmożonymi, długotrwałymi trudnościami dostosowania się do społecznych oczekiwań odnoszących się do realizacji zadań życiowych.
Definicje niedostosowania społecznego możemy podzielić na cztery grupy:
definicje symptomatologiczne (symptom - objaw), np. definicja GRZEGORZEWSKIEJ
definicje teoretyczne opierające się na teoriach przystosowania
definicje operacyjne, poza objawami zawierają także opis narzędzia diagnostycznego, np. skala nieprzystosowania społecznego według Pyłki
definicje utylitarne formułowane przez instytucje, szkoły
Według STANISŁAWA GÓRSKIEGO:
Niedostosowanie społeczne i wykolejenie:
niedostosowanie w szerokim ujęciu to zachowania jednostek, które nie są zdolne do pełnienia określonych zadań i ról społecznych, zgodnie z oczekiwaniami społecznymi, na skutek niedostatku dyspozycji wykonawczej, np. upośledzenia umysłowego, zaburzeń, percepcji (brak wzroku, słuchu, słaby wzrok, słuch, przewlekłe choroby, kalectwo)
niedostosowanie w wąskim znaczeniu nie odnosi się do jednostek, które nie są skłonne do pełnienia ról społecznych na skutek negatywnego stosunku do oczekiwań społecznych, zachowania takie określamy wykolejeniem społecznym
Rodzaje niedostosowania według KONOPNICKIEGO:
Trzy kategorie:
niedostosowanie społeczne w postaci zachowania zahamowanego:
niedostosowanie manifestowane postawą demonstracyjno - wrogą
niedostosowanie manifestowane skrajną aspołecznością
Ad. 1
Ich główną cechą jest: lęk, bierność, pasywność, apatia.
Wyróżniamy cztery formy zachowania zahamowanego:
Brak zaufania; jednostka jest lękliwa, nieśmiała; brakuje jej inicjatywy w działaniu, cechuje ją mała wytrwałość, niezdecydowanie, spowolnienie reakcji; niezgrabność manualna. To wszystko stanowi przyczynę niepowodzeń i braków w sukcesach, jednostki takie wymagają stałej stymulacji, mobilizacji.
Depresja czyli chorobliwe przygnębienie i zahamowanie czynności psychicznej, stanem znamiennym jest też apatia. Wyróżniamy trzy stany depresji:
faza najlżejsza - charakteryzuje się labilnością emocjonalną
faza ostra - objawia się przedłużającym stanem smutku, apatii i frustracji, skłonnością do ciągłej irytacji i wybuchów złości
faza najostrzejsza (przewlekła) - charakteryzuje się utratą chęci do życia, unikaniem kontaktów społecznych i tendencjami samobójczymi
Wycofanie polega na unikaniu kontaktów fizycznych i psychicznych oraz izolowanie się. Zaawansowaną formą jest fantazjowanie zaś skrajną autyzm
Niekonsekwentne postępowanie - jest formą zachowań jednostki działającej pod wpływem bodźca, który w danej chwili jest najsilniejszy. Jednostka dąży do zaspokojenia swoich potrzeb bez względu na konsekwencje. Żyje chwilą, działa spontanicznie.
Ad. 2
Są różne formy i stopnie nasilenia zachowań agresywnych. Podłożem tych zachowań jest lęk i obawa przed odrzuceniem. Wyróżniamy trzy typy tych zachowań:
wrogość w stosunku do dorosłych - podłożem tych zachowań jest brak aprobaty i szacunku wobec osób starszych; celem tych działań jest chęć zwrócenia uwagi na siebie
wrogość wobec rówieśników - jest już bardziej zaawansowaną formą niedostosowania bowiem uwidaczniają się tendencje agresywne, które są obiciem w stosunku dziecka do dorosłych
zachowanie aspołeczne - przejawiane są lekceważeniem, niechęcią do wszelkich autorytetów
Podsumowanie:
Zachowania demonstracyjno - wrogie odbierane są przez otoczenia jako nieprzyjemne, jednak jednostki starają się czasem naprawić negatywne skutki własnego postępowania. Okazując im zainteresowanie można wpłynąć na poprawę zachowania.
Ad. 3
Skrajna aspołeczność jest to obojętny stosunek do spraw społecznych, wyłączający jednostkę z życia społecznego. podłożem tych zachowań są różne postacie psychopatii. Dominującym rodzajem zachowań jest agresja, ale uogólniona przeciwko wszystkim. Jednostki te charakteryzuje mściwość, chłód uczuciowy, brak więzi emocjonalnych z innymi osobami, brak refleksji moralnej, egoizm, impulsywność, złośliwość. Jednostki aspołeczne w przeciwieństwie do wrogiej nie żałuje własnych czynów, nie chce ich naprawiać, jest przebiegła i chce być postrzegana jako silna i zła.
Objawy niedostosowania według Ministerstwa Edukacji Narodowej (MEN):
nadmierne wagary
ucieczki z domu
sporadyczne lub systematyczne picie alkoholu
odurzanie się
niszczenie mienia
kradzieże
udział w grupach destrukcyjnych
próby samobójcze
Klasyfikacja według ADAMA MAKOWSKIEGO:
Dzieli niedostosowanie:
względem środowiska
względem władnej osoby (próby samobójcze, samookaleczanie się)
względem rodziny (kradzieże, agresja, ucieczki z domu, lenistwo, arogancja, palenie papierosów, picie alkoholu)
względem szkoły i placówek opiekuńczo - wychowawczych (niechęć do pracy, nadmierna pobudliwość, nerwowość, agresja, obniżony poziom intelektualny, nieprzestrzeganie zasad i regulaminu, zamykanie się w sobie)
względem szerszego otoczenia (przynależność do podkultur o charakterze chuligańskim lub przestępczym)
Trzy stadia wykolejenia:
pierwsze stadium, które jest najważniejsze, pojawia się w wieku szkolnym, pojawiają się zachowania zahamowane albo antagonistyczno - wrogie, charakteryzują się zachowaniami reaktywnymi: poczucie odtrącenia, zakłócenia sposobów realizacji potrzeb, niezaspokojona potrzeba miłość, chęć zwrócenia na siebie uwagi, narastająca agresywność w stosunku do rodziców, zachowania nie współmierne w stosunku do działającego bodźca, reakcje impulsywne i nieprzemyślane, dziecko żałuje swoich zachowań, silne poczucie winy po wybrykach, brak cierpliwości i wytrwałości w pokonywaniu trudności oraz problemy z koncentracją
drugie stadium, pojawia się około 14 do 17 - 18 roku życia, w miarę upływu czasu, charakterystyczne są zachowania nie wprost: przejawy agresywności są bardziej zaawansowane, występuje agresja werbalna i fizyczna, wyrażana jest wrogość do nauczycieli, rodziców, do wszystkich osób, które chciały udzielić pomocy i innych osób, pojawia się też bunt przeciwko autorytetom, występują reakcje paradoksalne, pojawiają zachowania skierowane przeciwko sobie (samobójstwa, samookaleczenia, rozwydrzenie seksualne), pojawiają się kontakty z grupami nieformalnymi o charakterze dewiacyjnym jako częste przebywanie poza domem (nie są to ucieczki, ale rozrywka)
trzecie stadium, które wiąże się funkcjonowaniem w podkulturach o charakterze chuligańsko - przestępczym, rozwija się w dwóch stadiach:
przynależność do podkultur o charakterze zabawowym bądź konfliktowym - jest efektem zaburzeń socjalizacji; motywem jest chęć zabawy i z tych podkultur się wyrasta; cechy tych podkultur: złośliwość (antagonizm wobec dorosłych), negatywizm, bezcelowość (włamanie jest tylko rozrywką, nie mają w tym żadnego celu, wykorzystują sytuację), wszechstronność działania i brak specjalizacji, hedonizm na krótką metę (życie dla zabawy)
funkcjonowanie w podkulturach przestępczych - rozwija się wyłącznie w środowiskach, w których zachowania przestępcze są tradycyjne (mamy do czynienia z przekazywaniem z pokolenia na pokolenie); działania nie są już bezcelowe, osoba chce pokazać, że jest silna, chce zaistnieć; oni też się uczą tylko, że w inny sposób niż my; udział w podkulturze przestępczej jest efektem socjalizacji antagonistyczno - destrukcyjne
Socjalizacja antagonistyczno - destrukcyjna to poprawna socjalizacja w środowiskach przestępczych. Z punktu widzenia innych społeczeństw jest zła. Negatywna ich ocena wynika z wartości stosowanych przez społeczeństwo.
Dojrzewanie przestępcze w systemie zaburzonej socjalizacji:
I etap (faza reaktywna) polega na kształtowaniu się podatności na wpływy przestępcze
Cechy fazy reaktywnej:
przestępstwo jest bezpośrednią reakcją na określoną sytuację, np. ukradnie portfel i „nikt się nie zgłosi po niego”
mogą to być niezaspokojone potrzeby jednostki, „okazja”, brak świadomości istnienia danej normy
zachowania są okazjonalne
w tej fazie negatywne zachowania można stosunkowo łatwo wyeliminować
dotyczy głównie dzieci
II etap (faza autonomiczna) polega na przyswajaniu wzorów przestępczej kultury
Cechy fazy autonomicznej:
zachowania przestępcze autonomizują się od strony motywacyjnej i uniezależniają od pierwotnych przyczyn
przestępczość staje się stylem życia
następuje przyswajanie podkulturowych wzorów zachowania
następuje akceptacja przestępczego statusu
Dziecko widząc towar może nie wiedzieć, że zanim zje musi zapłacić. Jeżeli osoba, która jest przy dziecku powie, że źle zrobiła, wtedy taka sytuacja nie powinna się już więcej powtórzyć. Ale może się tak stać, że dziecku spodoba się i zrobi to drugi raz, np. stwierdzi, że ten baton, lepiej spakuje, niż baton za którego zapłacił, albo weźmie dwa batonu - jednego zje a drugiego sprzeda bratu , wtedy będzie miał dwie korzyści. Jest to przechodzenie w etap autonomiczny.
Gdy osoba jest w fazie reaktywnej, jeszcze można jej pomóc, jeżeli natomiast wstąpi w fazę autonomiczną, resocjalizacja nie ma raczej sensu.
PODKULTURY
Pojęcie podkultury:
RYSZARD DYONIZAK scharakteryzował subkulturę w sposób następujący: Gdy wiele jednostek ma podobne problemy i gdy na gruncie wspólnych zainteresowań i dążeń powstają dość trwałe więzi między rówieśnikami, którzy tworzą im tylko odpowiadające i ich tylko obowiązujące normy, wartości i wzory, to pewna całość tych norm, wartości i wzorów stanowi podkulturę określonej zbiorowości.
Rodzaje podkultur:
CLOWARD I OHLIN wyróżniają trzy typy podkultur młodzieżowych:
podkultura typowo przestępcza, rodząca się w dobrze zintegrowanych środowiskach, w których występują różne formy przestępczej działalności dorosłych. Wzory zachowań przestępczych prezentowane przez dorosłych są przejmowane przez młodzież, która stopniowo angażuje się w przestępczość - najpierw w gangach młodzieżowych traktowanych jako staż, a następnie w rozmaitych formach przestępczości dorosłych, aż po udział w syndykatach przestępczych. W tej sytuacji, gdy istnieją nielegalne drogi prowadzące do sukcesu, przestępczość traktowana jest przez młodzież jako normalny sposób życia - cyli trudno mówić o nieprzystosowaniu społecznym młodzieży wyznającej tę podkulturę
podkultura konfliktu, powstająca na obszarach źle zintegrowanych, o dużej mobilności członków grup i ogólnej niestabilności, gdzie istnieje ograniczony dostęp do wzorów przestępczych dorosłych, w związku, z czym wzory zachowań służące osiągnięciu wyższego statusu pochodzą głównie od rówieśników. W ramach tej podkultury tworzą się zwłaszcza gangi chuligańskie nastawione na bójki i wandalizm, a szczególnie cenione tam wartości to odwaga, bojowość i siła fizyczna - prestiż mają zwłaszcza ci, którzy wyróżniają się w walkach między gangami
podkultura wycofania się (podkulturą podwójnie przegranych). Skupia ona tę młodzież z warstw niższych, która nie ma możliwości osiągnięcia sukcesu w drodze legalnej, a której nie powiodło się także w adaptacji nielegalnej (dwa poprzednie sposoby). Sposób ten wybiorą również ci, którzy działania bezprawne odrzucili jako sprzeczne ze swoim kodeksem moralnym. Jest to przede wszystkim podkultura narkomanów, a przestępczość występuje tu głównie w formie nielegalnej dystrybucji środków odurzających, by z czasem pojawić się jako różnorodne działania zmierzające do zdobycia środków odurzających.
Subkultura wytwarza dwa rodzaje struktur:
struktura formalna - To jakby konstrukcja składająca się z różnorodnie, ale wzajemne sobie podporządkowanych i powiązanych funkcjonalnie elementów. Obok tych elementów występują również inne, takie jak zwyczaje, wzory wzajemnych oddziaływań czy wreszcie środki materialne. Takim zwyczajem jest np. dla satanistów, obowiązek udziału w czarnych mszach w określone dni roku i składania krwawych ofiar.
struktura nieformalna - Jest ona trudno uchwytna, ale ma bardzo duży wpływ na funkcjonowanie grupy. Powstaje ona na bazie tego jak członkowie danej grupy siebie widzą, jak się oceniają, jak reagują na siebie uczuciowo i do jakich działań są skłonni jedni wobec drugich. Jest rzeczywistością, na którą się składa:
sposób, w jaki każdy postrzega innych członków i w jaki postrzega dystans społeczny odczuwany przez siebie w stosunku do każdego z nich
sposób, w jaki każdy „przeżywa” grupę, jej członków i swoją sytuację w grupie
sposób, w jaki każdy jest postrzegany i „przeżywany” przez pozostałych członków
Funkcjonowanie subkultur i ich charakterystyczne cechy:
Każda subkultura młodzieżowa może być stworzona przez niewielką grupę osób, ale w jej skład może wchodzić czasami kilkadziesiąt milionów osób, np. punki, rozsiane po całym nieomal globie ziemskim. Aby jakąś zbiorowość można było nazwać grupą konieczne są do spełnienia następujące warunki:
poczucie przynależności, czyli świadomość „my” cechującego członków
zasada odrębności powodująca, że inni są określani w kategoriach „oni” lub „wy”
wspólne wartości i wypływające z nich normy
wewnętrzna organizacja grupy
Większość podkultur ma swoją własną ideologię. Natomiast nie we wszystkich ruchach młodzieżowych można ją określić. Nie ma jej np. subkultura metalowców. W tej subkulturze wspólną wartością traktowaną czasami jako wyjątkowe święto jest uczestnictwo w koncertach, wspólne wysłuchanie muzyki, dzielenie się przeżyciami. Co się zaś tyczy celów to są one na ogół dwojakiego rodzaju: albo są wymysłem członków grupy np. wspólne pójście na koncert czy spędzenie przyjemnego wieczoru przy kuflu piwa; albo są one wyznaczone przez grupę nadrzędną. Może tu posłużyć przykład celu wspólnego dla wszystkich skinheadów, a mianowicie tzw. „równanie w dół”, czyli ściągnięcie wszystkich na własny, niski poziom życia. Uczestnictwo w grupie daje poczucie przynależności, które jest sprawą zasadniczą dla funkcjonowania subkultury. Słabe poczucie więzi, lub jego brak, prowadzi do wyobcowania jednostki, a nieraz i do zerwania wszelkich więzów z grupą.
Każda subkultura ma swojego kierownika. Jest on wybierany albo na krótki okres czasu np. na jedną akcję, lub na stałe. Swoje przywództwo osiąga drogą pokojową lub siłą. Do niego należy zadanie kierowania grupą, które dokonuje się w sposób: autokratyczny, demokratyczny lub anarchiczny. Kierownictwo autokratyczne polega na tym, że osoba kierująca sama wyznacza zarówno cel działania jak i prowadzące do niego środki. Jedynym zadaniem członków grupy jest wykonywanie poleconych im czynności. Członkowie grupy kierowanej w sposób demokratyczny mają swój udział, jeśli nie w ustalaniu celu zasadniczego, to przynajmniej mają wpływ na program działania. Kierownictwo anarchiczne przejawia się w tym, że kierownik nie interesuje się działalnością grupy, czasem jednak niespodziewanie interweniuje, robiąc to zresztą w sposób niekompetentny.
Członkowie grup subkulturowych posługują się w rozmowach językiem naszpikowanym różnymi charakterystycznymi wyrazami i zwrotami, które przeważnie nie będą oczywiste i zrozumiałe dla członka spoza danej grupy. Posługują się też pseudonimami np. Brudas, Lica, Włochaty itp. Mają swoje odrębne symbole, po których można odróżnić do jakiej podkultury należą.
Charakterystyczny jest wygląd zewnętrzny. Metalowiec będzie ubrany zazwyczaj na czarno, mogą wystąpić niewielkie domieszki innych kolorów. Czarna skóra - ramoneska, i różne akcesoria wojskowe np. plecaki, kurtki; często obcisłe spodnie tzw. gumki; adidasy lub glany, zdradzają prawdziwego fana muzyki metalowej. No i oczywiście długie włosy. Natomiast skinheadów cechują: krótkie włosy, kurtka "flayers", spodnie koniecznie podwinięte, czyste buty. Zresztą cały wygląd i ubiór skina musi być czysty i schludny, godny „prawdziwego” Polaka. Potocznie woła się na nich: Łysi.
Trzy etapy rozwoju kultury młodzieżowej:
1. Okres subkultury młodzieżowej - To czas formowania się kultury młodzieżowej, którą
charakteryzują wzory kulturowe wyróżniające grupy młodzieżowe od reszty społeczeństwa.
To czas wielu konkurujących ze sobą grup rówieśniczych. Elementy odrębności są powierzchowne (styl zabawy i spędzania wolnego czasu, postawy, słownictwo). Wszystkie postawy i poczynania mieszczą się jednak w porządku społecznym, a subkulturowe wzory ograniczają się do niektórych sfer aktywności i nie stanowią autonomicznej całości. Ich niezbędnym uzupełnieniem są wzory dominujące w danym społeczeństwie.
2. Okres kontrkultury - Kształtujące się w opozycji do dominujących wzory kultury młodzieżowej obejmują swoim zakresem całokształt aktywności tej grupy społecznej. Nie ma potrzeby dzielić się na wiele odrębnych nurtów skoro bodźcem do ich tworzenia jest podobny stosunek do zastanego świata. Najważniejsza jest więź pokoleniowa. Kontrkultura to próba tworzenia antytezy wzorów kultury tradycyjnej oraz podważanie zasad na których opierał się ich dotychczasowy rozwój (tzw. paradygmat nienasycenia - przemysł, urbanizacja, wielkość, ilość, szybkość, efektywność). Krytyczna myśl obejmowała także sens i cel życia człowieka jako jednostki i gatunku kierując uwagę na duchowe potrzeby człowieka.
Okres kultury alternatywne - Przejście do tej formy nie oznaczało zmian idei czy wartości w ruchu młodzieżowym, lecz przesunięcie akcentów - od wyrażania sprzeciwów i atakowania manifestacjami do realizowania własnych pomysłów na życie już teraz, obok istniejącego systemu lub wewnątrz niego.
Subkultury:
Chuligaństwo
Przestępczość o charakterze chuligańskim znana jest od ponad 100 lat. W swej obecnej postaci stanowi jeden z najpoważniejszych problemów w skali światowej.
Do głównych przyczyn chuligaństwa należy zaliczyć:
wadliwe funkcjonowanie systemu społecznego
alkoholizm
prostytucja; często wiąże się z alkoholizmem, powoduje rozpad więzi rodzinnej
niewłaściwa postawa rodziców wobec dzieci; sytuacja taka rodzi frustrację, która rozładowywana jest agresją
pasożytniczy tryb życia rodziców
defektywna sytuacja w rodzinie; na taką postawę mają wpływ: niski poziom kulturalny rodziców, brak wymagań wobec dzieci, nieumiejętność spędzania wolnego czasu i brak, potrzeb kulturalnych, nuda i brak potrzeb intelektualnych
kryzys autorytetu rodziców i wszelkich instytucji wychowawczych
niekorzystne cechy osobowości; takie cechy to: labilność uczuciowa, agresywność, brak wrażliwości na bodźce uczuciowe, popędliwość i egocentryzm
istnienie podkultury chuligańskiej
Git - ludzie
Na początku lat siedemdziesiątych ujawniono powstanie nowej, zorganizowanej formy zachowań dewiacyjnych młodzieży.
W końcu 1972 roku stwierdzono istnienie 700 gitowców. Rok później było już ich około 1000. Z badań wynika, że rok 1973 był rokiem przełomowym, w którym zjawisko to osiągnęło największe rozmiary.
Gitowcy głosili idee, które zawsze były popularne wśród młodzieży i które m.in. zjednały tak wielu zwolenników chuligaństwa. Chodzi tu głównie o takie pojęcia jak: solidarność, odwaga, męskość, obrona swych ideałów, konspiracja. Propagowanie takich wartości to możliwość realizacji często nieuświadomionej chęci upodobnienia się do ulubionego bohatera literackiego, czy filmowego.
Nie jest łatwo podać wspólne cechy tego ruchu, trudność polega na tym, że ile zakładów wychowawczych, poprawczych i grup wartościowych - tyle jest odmian git - ludzi.
Główne cechy ruchu to heterogeniczność, monokulturowość, determinizm, fatalizm, pesymizm, pasożytnictwo.
Gitowcy to ludzie, którzy głównie są stałymi mieszkańcami Zakładów Karnych. Szansę na zmianę sytuacji należy widzieć przede wszystkim w zmianie systemu penitencjarnego. Nasz system penitencjarny tworzy ludzi o znacznej odporności psychicznej, gdyż tylko tacy są w stanie przetrwać w nienormalnych warunkach. Jeśli ich aktywność zostanie skierowana w odpowiednim kierunku, da to społecznie pożądane rezultaty. Jeśli nie, jednostka taka wejdzie na drogę zawodowej przestępczości.
Hipisi
Hippisi (z ang. hippies - buntownicy, uciekinierzy) - młodzieżowy ruch społeczny utworzony 14 stycznia 1967 roku w Golden Gate Park w San Francisco, gdzie odbył się pierwszy oficjalny zjazd młodej zbuntowanej inteligencji pod hasłem: „Pierwsze Światowe Połączenie Człowieka”. Jeden z głównych założycieli hippisów T. Loary ogłosił wówczas upadek dotychczasowych amerykańskich wartości: pieniędzy i pracy na rzecz wolnej miłości, nowej religii opartej na buddyzmie i tzw. „nowych sakramentów świętych” - LSD i innych środków chemicznych służących ekspansji umysłu.
Nowa podkultura negowała wszelkie dotychczasowe normy społeczne oparte na rywalizacji i wartościach materialnych, a także podstawowe instytucje życia społecznego, jak: rodzina, Kościół, tradycyjna szkoła. Z tym wiązało się odrzucenie wszelkich zwyczajów i obowiązków, takich jak: higiena, nauka, praca. Podstawą ideologii hippisów była teza, że świat zmierza do zagłady, a rozwój cywilizacji to unicestwienie ludzkości i dlatego jedynym ratunkiem dla człowieka jest powrót do natury. Najwyżej cenionymi wartościami stały się: wolność i całkowita swoboda (brak ograniczeń narzucanych przez społeczeństwo i system polityczny) oraz wolna miłość - pojmowana zarówno w sensie erotycznym jak i pseudo-ewangelicznym (co znajdowało swój radykalny wyraz w tworzeniu tzw. komun zastępujących rodzinę). Ważne miejsce w ideologii hippisów zajmował skrajny pacyfizm (ruch potępiający wszelkie wojny, bez względu na ich przyczyny), a także poparcie swobody obyczajowej.
Wolność hippisi manifestowali również poprzez swój wygląd zewnętrzny (nosili przeważnie luźną odzież w jaskrawych kolorach lub „barwach Ziemi”, długie włosy, brody, opaski na włosach) oraz luźny, nieskrępowany styl życia, dążenie do nirwany (pomocne w tym zakresie były częste eksperymenty z narkotykami).
Hipisów można podzielić na dwie grupy:
„hipisów prawdziwych” - to elita i centrum grup; wyróżnia się kapłanów (guru, prorocy) i nowicjuszy; w Polsce kapłanów nie ma, a ich miejsce zajmują osoby próbujące tworzyć własne systemy filozoficzne, dające odpowiedź na pytania dotyczące istoty wszechświata, miejsca człowieka w społeczeństwie i gloryfikujące udział w grupie hipisów
„osoby hipisopodobne” - tworzą zespoły peryferyjne; zalicza się do nich:
„dzieci kwiaty” - to głównie nastolatki zafascynowane modą, muzyką i swobodą seksualną hipisów; tkwią oni korzeniami w domu, a wśród hipisów spędzają wolny czas
narkomanów - uczestniczą w komunie po to, by mieć środki odurzające, którymi hipisi dzielą się z innymi; z wyjątkiem heroinistów są oni tolerowani, gdyż hipisi sądzą, że narkomania może być indywidualną drogą do uwolnienia się spod wpływu społeczeństwa i wejścia w inny świat; w Polsce w okresie istnienia hipisów problemu narkomanii jeszcze nie było, obecnie zaś hipisów już nie ma, toteż istnieją grupy stricte narkomańskie
kryptonarkomanów - to ci, którzy hołdują wartościom skwerków, przebywają w komunie dla własnych korzyści, np. - dla przygody czy seksu, przestępcy szukający schronienia przed prawem oraz pewien odsetek chorych psychicznie, uciekających przed szpitalem; w komunie mogą bez obawy demonstrować dewiacyjne zachowanie, gdyż tu każdy może „robić swoje”
Dresiarze (trios paskos pustos łeb)
Powszechnie znani na terenie całej Polski. Dresiarza poznać można bardzo łatwo po dresach. Najczęściej są to spodnie, czasem też bluza lub buty. Dresiarzami najczęściej zostają osoby (głównie płci męskiej) bardzo zakompleksione. Obawa przed uznaniem za słabeusza sprawia, że dresiarz zrobi wszystko, by otoczeniu pokazać, jaki to on jest silny. Obawa ta najczęściej ma swoje korzenie w domu rodzinnym. Brak uwagi ze strony rodziców sprawia, że kandydat na dresiarza czuje się nic niewarty, szuka, więc uznania wśród kolegów z podobnymi problemami. Ciągle powtarza się pewna zależność; im groźniej wyglądają, tym bardziej czują się bezradni wobec otaczającej ich rzeczywistości, czują się niekochani i niepotrzebni.
Dresiarzy można podzielić na kilka mniejszych grup:
Przestępcy (skurwielos amigos des mortes).
Złodzieje samochodów (dresus automobilus kradziejus rex), to od nich się wszystko zaczęło. Również złodzieje jako pierwsi zaczęli nosić dresy adidasa jako ubranie codzienne. Z czasem dołączyli do nich złodzieje innych profesji (jak np. kieszonkowcy (szybkos rękos portwelos zniknos). Do grupy osób noszących dresy na co dzień dołączali kolejno przedstawiciele innych nielegalnych profesji jak alfonsi (kurwos protectuos) czy dealerzy narkotyków (trip runners). W ten sposób dresy zaczęły być wiązane z typami spod ciemnej gwiazdy, z którymi lepiej by przeciętny śmiertelnik nie zaczynał. Szybko podchwycili to zakompleksieni i sfrustrowani młodociani.
Dresiarze z przekonania (dresus impotentus lamerus dex), to są przypadki gdy groźnym wyglądem ukrywa się słabe wnętrze. Poczucie bezradności przechodzące w strach często przeradza się w agresję, gdy osoba z kompleksami widzi inną osobę bez kompleksów. Poczucie siły niestety nie jest w stanie zdusić świadomości że ukryte pragnienia spokoju i harmonii są prawie nieosiągalne. Tak, więc dresiarze z przekonania poszukują dobroci, życzliwości, niestety sami siejąc dookoła nienawiść, nie mają szans by te ukryte pragnienia urzeczywistnić. Dresiarze z przekonania dzielą się na dwie grupy:
zamożni - Pieniądze na dresy i wszelkie akcesoria potrzebne do szpanowania dostają od bogatych rodziców; zamożni dresiarze z przekonania noszą łańcuszki i wszelkiego rodzaju wisiorki z metali wartościowych; człowiek, który sam, w pocie czoła zdobył pieniądze, nie wyda ich na takie duperele; zamożni dresiarze z przekonania dostają pieniądze od rodziców, a jeżeli uda im się przeprowadzić sporadycznie jakiś nielegalny interes, nie wydadzą tych pieniędzy na ozdobne badziewia.
mniej zamożni - Pochodzą z rodzin patologicznych, nie jest obcy im alkohol, nie mają rodziny poza kumplami z podwórka, i to właśnie im taki dresiarz próbuje zaimponować. Niezamożni dresiarze z przekonania raczej nie noszą zbędnych ozdób, przynajmniej na początku kariery dresiarskiej. Częściej od swoich zamożnych kolegów biorą udział w nielegalnych przedsięwzięciach, a to dlatego, że nie mają stałego przypływu gotówki od rodziców.
Killerzy (z ang. w dosłownym tłumaczeniu to: mordercy, zabójcy)
Podkultura powstała w Stanach Zjednoczonych, obecnie można ją spotkać w Anglii i innych krajach, również w Polsce. Jej członkowie uznają siebie za czcicieli śmierci. Stąd ich zachowania przybierają postać sprzecznych z prawem - gwałty, rozboje, zabójstwa. Łamią wszelkie normy prawne, schodząc na drogę przestępstw.
Cechy charakterystyczne killerów, to wyjątkowo agresywny i brutalny sposób postępowania. Wygląd zewnętrzny członków tej subkultury ma także na celu wzbudzenie strachu i paniki wśród innych ludzi - włosy ufarbowane na kolor popielaty, twarze dość często wytatuowane, często pomalowane na żółto, z wargami na czarno. Do swych strojów wpinają znaczki z trupimi czaszkami. Polscy killerzy uważani są za faszystowską sektę mistycyzującą ruch neofaszystowski.
Neofaszyści
Kontynuatorzy ideologii faszystowskiej - podgrupa rozpowszechniona na całym świecie, również wśród dorosłych, w tym także w Polsce. Neofaszyści głoszą kult siły i przemocy - są to główne założenia ich ideologii. Stąd najczęstszymi jej przejawami są pobicia, gwałty, szantaże, zmuszanie innych ludzi do upokarzających zachowań.
Ich charakterystyczny strój to przeważnie białe lub szare koszule, wąskie krawaty, często skórzane płaszcze lub kurtki, nieraz mundury kolejarskie, które ich zdaniem przypominają mundury SS.
Porozumiewają się wypracowanym przez siebie słownictwem, zawierającym zwroty hitlerowskie ze swoistą tonacją uczuciowo - emocjonalną. Skupują na targach i jarmarkach pohitlerowskie pamiątki. Interesują się historią II wojny światowej i wszelkimi poczynaniami Hitlera, oraz obozami koncentracyjnymi, odnosząc się do nich z aprobatą i sympatią.
Streetboysi (streetgangs) uliczni chłopcy, uliczne gangi
Spotkać ich można w wielu krajach. Stanowią istotne niebezpieczeństwo i zagrożenie dla porządku publicznego. Ich pasją są uliczne walki, do których używają często noży, łańcuchów rowerowych, pałek. Agresywne zachowanie streetgangs to rozładowanie stresów, kompleksów niższości, braku poczucia bezpieczeństwa. Są to charakterystyczne stany dla okresu dorastania. Streetboysi nie mają ściśle określonej ideologii, podobnie jak skini preferują jedynie kult siły wobec otoczenia. Uliczne gangi można spotkać również w Polsce, najczęściej walczą z innymi podkulturami młodzieżowymi.
Rockersi
Ruch ten pojawił się w Stanach Zjednoczonych pod koniec lat 50-tych i istnieje do dziś. Członkowie tej subkultury posiadają ciężkie motocykle typu Harley, Kawasaki, BMW oraz czarne skórzane kurtki, opaski na głowach, długie skórzane buty i czarne wsunięte do nich spodnie, a także różnego rodzaju naszywki z faszystowską symboliką. Istotną sprawą jest też tatuaż. Każdy członek grupy ma wytatuowane swoje imię, a dziewczyna imię swojego „właściciela”. Dobrze widziane są również tatuaże typu: „SS”, „war”, „Wehrmacht”.
Kobiety pełnią w podkulturze rolę marginalną. Pozostanie członkiem rockersów wymaga spełnienia wielu warunków, m.in. posiadania odpowiedniego motoru, a w środowisku, negatywnej opinii i przeszłości przestępczej. Rockersi posiadają swoją określoną organizację, ze ściśle ustaloną strukturą władzy. Najwyższy w hierarchii władzy jest Klub, na czele, którego stoi prezydent ze swą niepodzielną i dyktatorską władzą. Niższe szczeble to vice - prezydenci, sierżanci i szeregowcy. Dziewczęta są poza tą strukturą organizacyjną, ranga każdej z nich zależy od tego, jaką rolę pełni jej „właściciel”. Subkultura ta wypowiada wojnę całemu światu, a swoją agresję wobec otoczenia przejawia w wyjątkowo wyrafinowanej i brutalnej formie, niszcząc wszystkich i wszystko, co pojawi się na ich drodze. Rockersów można spotkać w wielu krajach, m.in. także w Polsce (określają siebie mianem „Aniołów Piekieł”). Zloty wspólnotowe, w których ustala się wytyczne oddziaływań odbywają się co roku w krajach skandynawskich.
Ruchy młodzieżowe w pierwszej połowie lat osiemdziesiątych.
Szpanerzy
W drugiej połowie lat siedemdziesiątych w Polsce pojawiły się grupy młodzieżowe, które ubierały się w najmodniejsze i najdroższe stroje, okupowały najdroższe hotele. Ten styl zachowania zwany jest przez młodzież szpanerstwem lub szpanem. Szpanerzy nie tworzą grup. Szpan na ogół nie występuje w technikach i szkołach zawodowych. Szpanuje bogata młodzież licealna. Siła szpanu bierze się stąd, że w naturze ludzkiej tkwią skłonności do akceptowania rzeczy atrakcyjnych, choćby to była atrakcyjność tylko zewnętrzna, pozorna. Jest to skupienie uwagi na ładnej formie, ładnym opakowaniu bez względu na jego zawartość.
Szpan jest stylem życia jednostki i podobnie jak w przypadku narkomanów populacja szpanów jest zbiorem jednostek. Po lekcjach wolny czas spędzają w sposób odpowiedni w ich mniemaniu dla śmietanki towarzyskiej. Ponieważ szpan, będący stylem życia, a nie postawą życiową, jest cechą wieku młodzieńczego, wyrasta się z niego w momencie podjęcia pracy i rozpoczęcia życia na własny koszt.
Punkowie
Najlepszym przykładem łamania wszelkich struktur politycznych przez subkultury był ruch „punk”, który wyrósł na gruncie pacyfistycznych haseł lat sześćdziesiątych, ale w swoim radykalizmie posunął się znacznie dalej. Powstał on spontanicznie, wywołany przez grupy sfrustrowanej młodzieży, która nie umiała się odnaleźć w brutalnej rzeczywistości agresywnego kapitalizmu. Zaczęło się w latach 70-tych w Anglii. Kiedy w lipcu 1976 roku zespół SEX PISTOLS zagrał swój pierwszy koncert, nastąpił pewien przełom. Muzyka punk wywodzi się z rock & rolla. Teksty piosenek pisane w latach 70-tych mówiły o całkowitej destrukcji, były atakiem na panujące wcześnie stosunki społeczne, których młodzież nie mogła zaakceptować.
Ludzie ci nie widząc sensu własnej egzystencji, lansowali hasło „no future” - bez przyszłości. Środkiem do promowania tej idei była muzyka. Bardzo proste, głośne i wulgarne utwory miały niesamowitą moc oddziaływania na wszystkich niepokornych buntowników. Chcieli oni wykrzyczeć swe frustracje i przedstawić całemu światu swoją wizję życia. Punk szokował, bulwersował i zyskiwał rzesze naśladowców. Twierdzą, że świat jest obrzydliwy, wszystko ulegnie samozagładzie. Chcą, aby nikt nie przeszedł obok nich obojętnie. robią to, na co mają ochotę. Są totalnymi anarchistami. Nienawidzą skinheadów za ich skrajnie nacjonalistyczne poglądy. Punki akceptują wszystkich, bez względu na kolor skóry i pochodzenie. Nie tolerują rasistów. W konfrontacji skinów z punkami często dochodzi do tzw. „zadym”, które są odzwierciedleniem frustracji i zagubienia. Członkowie tej subkultury nie zgadzają się z poglądami dorosłych. Uważają, że świat opiera się na obłudzie, a życie to ciągła pogoń za pieniędzmi. Odrzucają taki styl życia, źle oceniają przyszłość „szarą i beznadziejną”. Niektórzy punkowcy są wegetarianami. Protestują przeciwko wiwisekcji, wykorzystywaniu zwierząt w celach naukowych.
Tańcem rytualnym jest POGO. Obserwator mógłby stwierdzić, że to nie taniec, lecz wielkie, silne przepychanie. W pogo nie ma jednak miejsca na brutalność i agresję. Pogo to ekstaza, wyładowanie nagromadzonych emocji. Do niedawna największą imprezą punkową był oczywiście JAROCIN. Pierwszy oficjalny koncert odbył się w 1983 roku. Grano wówczas tylko muzykę punk. Pod koniec lat 80-tych podczas festiwalu dochodziło do „rozrachunków” szczególnie między „łysymi” a punkami, co wzbudzało wiele kontrowersji wśród mieszkańców miasta. Jednakże większość fanów jeździła do Jarocina, aby posłuchać muzyki i na 3 dni zapomnieć o otaczającej rzeczywistości.
Nie chcieli oni naprawiać społeczeństwa tak jak hipisi. Celem ich było zburzenie starego porządku, systemu społecznego, jego instytucji, choć nie wiedzieli, co i jak zbudować od nowa. Ponieważ było ich zbyt mało, by urzeczywistnić swój program, rozpoczęli walkę o dominację wśród młodzieży.
Punk akceptuje swą grupę, aż do szowinizmu i nie toleruje żadnych przejawów wrogości, czy lekceważenia jej. Punkowie poznają się po czarnych skórzanych kurtkach zdobionych rysunkami, agrafkami, nitami, łańcuszkami. Całości dopełnia krzykliwy makijaż - maska oraz fantazyjna fryzura, przy czym włosy bywają ufarbowane na 2-3 kolory. „Ozdoby” w postaci żyletek, czy nożyczek mogą też zwieszać się z uszu i nosa, a cały wygląd punka jest dość niesamowity; sprawia wrażenie brudnego, prymitywnego, a nawet wulgarnego. Mimo takiego wyglądu nie ma jednak powodów do obaw.
Skinheads - Skinheadzi - Skini - (z ang. - skin - skóra, head - głowa)
Pojawili się w latach 60-tych w Anglii i istnieją do dziś. Członkowie tej grupy w Wielkiej Brytanii wywodzą się z biednych dzielnic, robotniczych rodzin, w których często stykają się z objawami patologii społecznej, takimi jak alkoholizm, prostytucja, narkomania, zachowania przestępcze. Do powstania tej grupy przyczyniła się też świadomość nicości, bezsensu i monotonii życia młodego pokolenia.
Subkultura ta propaguje kult siły, utożsamia się z organizacjami neofaszystowskimi i ruchami nacjonalistycznymi. Wielu jej członków to bezrobotni i nie uczący się. Jednocześnie przyczynę bezrobocia angielscy skini upatrują w napływowej ludności - emigrantach, zwłaszcza kolorowych. Stąd też bez powodu napadają na Turków, Arabów, Hindusów, Murzynów. Wręcz nienawidzą i brzydzą się Żydami, ale i komunistami oraz homoseksualistami. Cechy charakterystyczne skinów to wygolone głowy, na których tatuują swastyki. Chodzą w podwiniętych obcisłych dżinsach i ciężkich wojskowych butach. Ważnym elementem w ich stroju są też podkoszulki na ramiączkach i niemodne elastyczne szelki. Określają się ”weekendowymi chłopcami”, a poszukiwanie swej tożsamości widzą w agresji i brutalności.
Podstawowe motywy działania skinów to: „My egzystujemy tylko dzięki waszej nienawiści” „Cierpimy, więc i wy cierpicie”. Skinheadzi w swoim mniemaniu są silni, odważni, dumni i pewni siebie, ale też muszą cierpieć, dlatego często stosują formy autoagresji i bolesnych tatuaży. Wierzą w siłę pięści i swych ciężkich butów, zwykle nabitych gwoździami. Uczestniczą we wszystkich manifestacjach, demonstracjach i rozruchach, wyładowując w ten sposób swą nie spożytkowaną energię. Często „urzędują z prostytutkami”, nie stronią od alkoholu.
Polscy skini, są kontynuacją gitowców. Posiadają swą własną wewnętrzną strukturę grupy, opartą na dyscyplinie i podporządkowaniu w hierarchii władzy. Znaczna część rodzimych skinów to młodzież, która weszła w konflikt z prawem, lub członkowie ich rodzin popełnili przestępstwa.
SKINHEADZI - to ruch młodzieżowy, subkulturowy, który powstał w Wielkiej Brytanii. Skinów łatwo rozpoznać po strojach i stylu bycia. Oprócz ogolonych głów charakteryzują ich w ubiorze dżinsy, szeroki pas /najchętniej wojskowy/, wysokie sznurowane, wojskowe, podkute ćwiekami buty albo drelichowe spodnie i drelichowa kurtka; jasna koszula i solidne szelki.
SKINERSI - to młodzi na ogół ludzie, dobrze zbudowani, którzy bardzo dbają o swoją kondycję i sprawność fizyczną, propagują kult siły, uprawiają sporty zwłaszcza te, które poprawiają im sprawność i krzepę oraz dają przewagę w walce. Z reguły skini nie palą, nie piją alkoholu, nie biorą narkotyków. Wierzą w siłę swoich pięści, nóg i sprawność fizyczną. Noszone przez niektórych z nich swastyki mogą świadczyć o ich faszystowskich upodobaniach.
Niektórzy polscy skinerzy w imię idei nacjonalizmu napadają na obcokrajowców. Przejawiają antypatyczne postawy wobec Murzynów, Arabów i kolorowych emigrantów przyjeżdżających do Polski. Zwalczają inne subkultury - punków, metalowców, satanistów.
Metalowcy
”Metal” kocha w muzyce diabelskie brzmienie gitary i mocny rytm perkusji. Nie ma tam słodkich melodii i tekstów o miłości. Metalowe kapele mają pełne przemocy i zła teksty. Po prostu śpiewają o ciemnej stronie świata.
Na początku lat 70 takie kapele jak Deep Purple czy Sabath zaczęli tworzyć coś mocniejszego niż rock, zaczęli grać hard rock, z którego wywodzi się heavy metal. Pierwsze zespoły heavymetalowe pojawiły się w latach 80. Nikt wcześniej nie próbował dawać prawdziwego czadu. Moda na tą muzykę do Polski doszła w latach 80. Wtedy też istniały już inne rodzaje tej muzyki; trash metal jeszcze ”cięższy'” niż heavy metal. W latach 90 zapanował mocniejszy i najostrzejszy death metal, z takimi kapelami jak Deicide, Cannibal Corpse.
Między fanami rozmaitych rodzajów metalu widać także różnice w strojach. Dawniej heavymetalowcy ubierali się w wąskie spodnie - rurki, białe adidasy i skórzane kurtki. Teraz rzadkością jest spotkanie tak ubranej osoby. Jeśli chodzi o buty to żaden metal nie założy adidasów z jaskrawymi paskami, najwyżej czarne bez żadnych bajerów. Metale gustują głównie w wysokich „glanach”. Co do spodni - to skórzane założy najwyżej ktoś z kręgu black metalu. Niektórzy blackmetalowcy wyróżniają się całym strojem ze skóry. Nosi się też czarne jeansy albo bojówki z kieszeniami po bokach. Wielu metali nosi skórzane paski nabijane ćwiekami albo pieszczochy na nadgarstkach. Metalowcy kochają tatuaże zwane „dziarami”. Dla „metala” ważne są też włosy. Najczęściej są długie opadające na plecy, którymi można zarzucać na koncercie. Takie zarzucanie grzywy w rytm muzyki nazywa się „headbanging”. Najczęściej malowniczy wygląd mają tzw. gotykowcy. Mają długie skórzane płaszcze i inne bajery. Na swoich zlotach potrafią chodzić z niesamowicie pomalowanymi twarzami. Większość metali nie chodzi do kościoła. Wielu też uznaje się za satanistów. Ale trudno powiedzieć czy są oni prawdziwymi satanistami. Wielu z nich zakłada naszyjnik z pentagramem czy z trzema szóstkami i już uważają się za czcicieli diabła. Metalowcy nie wstydzą się uczuć i potrafią o nich mówić.
Sataniści
Różne odmiany kultów satanistycznych istniały, jak wiadomo od dawna. Satanizm w obecnej formie dotarł do Polski ze Stanów Zjednoczonych, gdzie w roku 1966 Anton Sandor La Vey, Amerykanin cygańskiego pochodzenia, zwany Czarnym Papieżem, utworzył kościół szatana.
Do Polski satanizm został sprowadzony przez zespoły muzyczne typu heavy metal. Jest to muzyka ogromnie głośna, hałaśliwa, ponura i agresywna. Teksty śpiewane z nią lansują treści satanistyczne, bluźniercze i wyrażające nienawiść do ludzi i siebie samego.
Liczbę satanistów w Polsce trudno określić. Jest ich prawdopodobnie do kilkunastu tysięcy. Osoby uważające się za satanistów różnią się bardzo między sobą pod względem stopnia zaangażowania w ruchu. J. ZBIGMALSKI wyróżnia typy:
satanizm ideologii - Obejmuje osoby najbardziej wtajemniczone. Wyznają one jako zasadę czynienie zła, odrzucenie Boga i kult szatana. Biorą udział w obrzędach ku jego czci, w czasie których dochodzi do profanowania zwłok, zabijania zwierząt i świętokradztwa. Posiadają swoje rytuały z obrzędami wtajemniczenia różnych stopni, nadania imion, „zdrapania” chrztu świętego, czarnych mszy itp. Mają też struktury z kapłanami i kardynałem, prowincji polskiej.
perwersji - To młodzież fascynująca się ideologią, a swój związek z nią ujawnia przez udział w obrzędach i spotkaniach, chuligańskie wyczyny, dewastacje kapliczek i cmentarzy, bluźniercze napisy. Wszyscy są fanami muzyki „metalowej”. Podobnie jak sataniści z pierwszej grupy, nie są ateistami, ale od Boga się odwracają. Obserwując ogrom zła w świecie uważają, że jest silniejsze niż dobro i opowiadają się za nim przez swoje zachowanie i oddawanie czci szatanowi. Uważają to za wygodniejsze, gdyż szatan nie stawia im żadnych ograniczeń.
sprzeciwu i mocy - To młodzież, która przez kolegów zetknęła się z ruchem satanistycznym, przyjęła okresowo pewne obyczaje, zwłaszcza uwielbienie dla muzyki „metalowej”, ale nie jest głębiej związana z tą ideologią i nie identyfikuje się z nią tak wyraźnie, jak grupa pierwsza i druga.
Straight adge
W obecnych czasach jest to jedyny ruch i jedyna ideologia na tyle czysta, prawa oraz silna moralnie i fizycznie, aby być skutecznym antidotum dla naszego chorego świata napędzanego przemocą i dyskryminacją, zmierzającego do autodestrukcji. Ich wspólnota jest wolna od wszelkich nałogów niszczących umysł i osłabiających ciało, dzięki czemu są w stanie trzeźwo patrzeć na świat. Główną zasadą jaką kierują się w poczynaniach jest prawo współżycia zgodne z porządkiem ustanowionym przez naturę.
nie używają narkotyków
nie piją alkoholu
nie palą papierosów
Bardziej wtajemniczeni bronią się przed uprawianiem patologicznych stosunków płciowych rozumianych jako seks bez miłości. Są wegetarianami lub veganami (nie jedzą wszelkich produktów pochodzenia zwierzęcego - mięsa, mleka, jajek). Są przeciwko dyskryminacji kobiet, próbują im pomóc w walce o równouprawnienie. Są apolityczni. Sympatyzują z Frontem Wyzwolenia Zwierząt. Walczą o ich prawa (akcja przeciw wiwisekcji). Dzięki nie stosowaniu środków odurzających uważają, że mają w sobie siłę, aby ignorancji i głupocie przeciwstawić pozytywne i wrażliwe myślenie, by na apatię i obojętność odpowiedzieć troską i zainteresowaniem.
MANIFESTACJE WYKOLEJENIA PRZESTĘPCZEGO
Zachowania negatywne odnoszą się do osoby zleceniodawcy (mogą być rodzice - określają jaka powinna być rola dziecka, szkoła, grupa, instytucja, partner) i systemu normatywnego.
zachowania negatywne wobec zleceniodawcy wiążą się z nieprawidłowym wypełnieniem ról społecznych
zachowania negatywne wobec systemu normatywnego - są dewiacyjne, zachowania, które wynikają z odrzucenia elementów struktury kulturowej (cele i środki), albo z odrzucenia całego systemu państwowego
Zachowania negatywne wobec zleceniodawcy:
zachowania oporne
zachowania zaczepne
Ad. 1
Jednostka bardziej koncentruje się na odrzuceniu treści, zlecenia, nie manifestuje, wrogości do zleceniodawcy.
Wyróżniamy opór bierny i czynny:
opór bierny - jednostka nie skupia się w ogóle na zleceniu, np. nie powie, że czegoś nie zrobi, ale w rezultacie nie zrobi tego, czynności maskujące, np. ma się uczyć więc obłoży się książkami, ale pod nimi będzie miał komiks
opór czynny - wyraźny sprzeciw, celem działania jest cofnięcie zlecenia, np. będzie miał posprzątać pokój a on wytłumaczy, że ma coś ważniejszego do zrobienia albo zleceniodawca nie ma prawa mu kazać czegoś zrobić, może wiązać się z niemożnością wykonywania czynności, nieracjonalność czynności, zbyteczność czynności, szkodliwość czynności, niesprawiedliwy podział, sabotaż - jednostka oficjalnie podejmuje czynności, ale nie wykonuje jej, robi wszystko żeby tej czynności nie zrobić, np. złamie miotłę, ucieczka - charakter faktyczny, oddala się i udaje że jej nie ma albo ucieczka
Ad. 2
Zachowania wymierzone w osobę zleceniodawcy, zlecenie może jej odpowiadać, ale zleceniodawca nie i wtedy całą złość wyładowuje na zleceniodawcę, zachowania przekorne, np. przerwie czynność, którą nauczyciel pochwalił albo zacznie coś robić, jak nauczyciel mu zabroni.
wywieranie kontr nacisku - forma nieświadomego działania, zadają pytania cały czas, nie raz gadanie o niczym
demonstracja - okazywanie stanów emocjonalnych dyskredytujących osobę zleceniodawcy, wychowanek nie może powiedzieć do nauczyciela, że: „jest głupi, ale może lekceważyć nauczyciela, demonstracja nie przekracza pewnych granic
izolacja - charakter psychiczny - rezygnuje się z kontaktów interpersonalnych, np. mąż czyta gazetę i nie słucha, ciche dni
charakter fizyczny, np. jednostka wychodzi trzaskając drzwiami, zamyka się w pokoju
zachowania szkodzące - szkodzić można fizycznie - uderzenie kogoś, poszturchiwanie, bicie, psychiczne - obelgi
zachowania paradoksalne - paradoksalna uprzejmość, nie pasująca do danej sytuacji, nie lubi danej osoby, a jesteśmy dla niej uprzejmi - szyderstwo
Zachowania wobec norm:
zachowania negatywne bezpośrednie
zachowania negatywne pośrednie
Ad. 1
Są to zachowania, które odrzucają istniejący system normatywny, np. jednostka jest złodziejem i ona odrzuca normę uczciwości.
Ad. 2
Zachowania te wiążą się z faktem przyswajania danego systemu normatywnego, ale dokonywane przez jednostkę w swoistej reinterpretacji tych norm usprawiedliwiających w ten sposób przestępcze zachowanie jednostki, np. będę uczciwy, ale państwo niech mi da pracę, jeżeli wszyscy kradną to ja też, to nie jest jego wina tylko systemu, które panuje, u góry jest korupcja to czemu ja nie mogę być skorumpowany .
Biorąc pod uwagę ich stosunek do systemu zachowania te dzielimy na:
zachowania funkcjonalne wobec systemu - to zachowania reformistyczne; to postawy, które opierając się na negacji systemu wartości danego społeczeństwa proponują ich zmianę w ramach działalności reformatorskiej lub buntowniczej
zachowania dysfunkcjonalne wobec systemu - określamy mianem antagonistycznym i wyróżnić możemy: antagonizm konstruktywny, który oznacza negowanie określonych wartości określonego systemu i zachowania destrukcyjne, który polega na negowaniu każdego systemu społecznego; nic jej się nie podoba, są to jednostki tzw. deklarowanie przestępcy - są to osoby, których nie ma po co resocjalizować
Trzy kategorie zachowań deklarowanie przestępcy:
jednostki asocjalne - jednostki wyobcowane działające w sposób samotniczy, nie funkcjonują w podkulturach przestępczych, mogą być silnie zdeterminowane, a ich resocjalizacja możliwa jest tylko w przypadkach włączenia ich do grupy konstruktywnej, którą zaakceptują
jednostki dyssocjalne - są to jednostki, które funkcjonują w grupach lub podkulturach przestępczych. Są silnie z nimi zintegrowane nie zależnie od pełnienia funkcji i odrzucają wartości systemu społecznego, ich resocjalizacja jest praktycznie niemożliwa
jednostki antysocjalne - odrzucają każdy system wartości i każdą formę zależności nawet taką, którą akceptują jednostki dyssocjalne, są bardzo silnie zdemoralizowani, nie mają żadnych wyrzutów sumienia, popełniane przez nich czyny są brutalne i bezwzględne, a resocjalizacja tych osób jest niemożliwa
6