3 ROK ŻYCIA

Adaptacja dziecka do życia w żłobku.

Adaptacja - to przystosowanie się (przyzwyczajenie) do nowych warunków.

Adaptacja dziecka do życia w żłobku polega na:

• przyzwyczajeniu się dziecka do nowego otoczenia

• przyzwyczajeniu się dziecka do nowych osób

• przyzwyczajeniu się dziecka do nowego trybu życia

• przyzwyczajeniu się do czasowej rozłąki z rodzicami

Rodzaje adaptacji:

1. Wstępna - ma miejsce wtedy, gdy dziecko po raz pierwszy przyjmowane jest do żłobka i styka się z nowymi warunkami

2. Wtórna - ma miejsce wtedy, gdy dziecko powraca do żłobka po chorobie, po świętach, po wakacjach

3. Ciągła - ma miejsce wtedy, gdy dziecko nie może przyzwyczaić się do warunków żłobkowych ani do czasowej rozłąki z rodzicami

Etapy adaptacji:

1. Przyzwyczajenie do jednej osoby dorosłej

2. Przyzwyczajenie do otoczenia przedmiotowego

3. Przyzwyczajenie do żłobkowego trybu życia

4. Przyzwyczajenie do rówieśników

Objawy złej adaptacji:

• zaburzenia snu

• zaburzenia łaknienia

• zaburzenia wydalania

• zaburzenia emocjonalne

• zaburzenia kontaktów społecznych

• zaburzenia aktywności własnej, itp.

Warunki prawidłowej adaptacji:

• zapewnienie dziecku odpowiedniej grupy rozwojowej

• zapewnienie dziecku indywidualnego kontaktu z jedną osobą dorosłą

• respektowanie pozytywnych przyzwyczajeń dziecka

• wczesne opuszczanie żłobka w okresie adaptacji (po obiedzie)

• rozgromadzanie dzieci

• zapewnienie serdecznej atmosfery

• zrównoważone oddziaływania wychowawcze

• pedagogizacja rodziców pod kątem problematyki związanej z okresem adaptacji

Wstęp do trzeciego roku życia.

Sprawność manualna:

• prawidłowo trzyma kredkę, prace są precyzyjne, większa koordynacja, współpraca obydwu rąk, czynnościowa przewaga jednej ręki, wyłaniają się talenty i zainteresowania dzieci.

• Jest samodzielne.

Ruch:

• dziecko biega, poproszone o konkretna rzecz przynosi ją, mniej się męczy.

Mowa:

• zadaje dużo pytań, mówi około 1000 - 1500 słów, zaczyna mówić odpowiednimi formami gramatycznymi (ja, wy, my), mówi całymi złożonymi zdaniami

Kontakty społeczne:

• W kontaktach z rówieśnikiem występuje zabawa WSPÓLNA, tzn. razem się bawią, ale nie ma podziału na role.

• Dorosły jest nadal potrzebny, bo ma fajne pomysły.

Rozwój MOTORYKI w 3 r.ż.

POSTAWA

• umiejętność zmiany postawy ciała: schyla się, siada, wstaje, przykuca.

• Czynności te wykonuje naprzemiennie.

LOKOMOCJA

• swobodnie przemieszcza się po torze prostym

• „biega” - szybko chodzi

• pokonuje tor kręty

• zawraca

• pokonuje przeszkody

• naśladuje rytmiczne ruchy dorosłego

• łączy chodzenie z innymi czynnościami (klaskanie, niesienie przedmiotów)

• wchodzi i schodzi ze schodów (pod koniec 3 r.ż. krok naprzemienny)

• porusza się po wąskim torze, bez wykraczania poza jego granice

RÓWNOWAGA

• podskakuje na obydwu nogach

• stoi na jednej nodze

• kręci się wokół własnej osi

• chodzi po pochyłej powierzchni

• chodzi po zwężonym torze prostym i krętym

• zatacza kręgi w czasie biegania

• sprawnie kopie i rzuca piłkę

• przekracza przeszkody np. drążek umieszczony na pewnej wysokości

KOORDYNACJA RUCHÓW CAŁEGO CIAŁA

• wspina się na drabinkę

• jeździ na trójkołowym rowerku (3-latek)

• kieruje pojazdami za pomocą kierownicy lub ciągnie je za sobą

WSKAZÓWKI DO PROWADZENIA ĆWICZEŃ RUCHOWYCH

1. Ćwiczenia prowadzimy co najmniej 1 godz. po posiłku i 1 godz. przed następnym posiłkiem.

2. Ćwiczymy w małych grupach (max. 5 dzieci) przez 15 minut w specjalnie przygotowanym pomieszczeniu.

3. Opiekunka ćwiczy z jednym dzieckiem asekurując je. Jednocześnie zwraca uwagę na pozostałe dzieci, zachęcając je do obserwacji dziecka ćwiczącego.

4. Ćwiczenie musi zakończyć się sukcesem (brawa, pochwała opiekunki). Jeżeli trzeba, obniżamy wymagania.

5. Stosujemy 6 rodzajów ćwiczeń:

• w chodzeniu

• we spinaniu

• w rzucie

• ogólnorozwojowe

• ruchowo-naśladowcze

• umuzykalniające

ĆWICZENIA RUCHOWE DLA DZIECI W 3 r.ż.

1. Ćwiczenia w chodzeniu:

Ćwiczenie	I półrocze	II półrocze
Przejście po ławeczce (powolne)	-z ramionami uniesionymi w bok	-z kręglami w dłoniach -po listwie odwróconej ławeczki
Przejście po cegiełkach	-oddalone od siebie o 8-10 cm -ręce opuszczone	-oddalone od siebie o 10-12 cm -ręce uniesione w bok
Przekraczanie przeszkód np. drążka, zawieszonej linki	-wysokość od podłogi 20-30 cm	-wysokość od podłogi 30-35 cm
Przejście po chodniczku lub ścieżce	-chodnik prosty - szer. 15 cm -chodnik jedno- lub dwukrotnie załamany - szer. 30 cm -kręta ścieżka - szer. 30 cm (ślimak)	Tak jak w I pół, ale z ramionami uniesionymi w bok.
Różne sposoby chodzenia przy muzyce	-marsz -chodzenie na palcach -chodzenie na pietach	-marsz -chodzenie na palcach -chodzenie na pietach -chodzenie na krawędziach stóp + klaskanie, machanie
Ćwiczenia ortopedyczne	-łapanie lekkiego kocyka palcami stóp	-łapanie lekkiego kocyka palcami stóp
Spacer z delikatnym przedmiotem	np. mała piłeczka na talerzyku - około 4-5 m	Tak jak w I pół, ewentualnie po jednym przedmiocie w każdej dłoni.

2. Ćwiczenia w rzucie:

Ćwiczenie	I półrocze	II półrocze
Rzut woreczkiem do kosza (o przekroju 40-50 cm)	-odległość od kosza 80-100 cm -kosz na wysokości piersi dziecka lub niżej -rzut prawą ręką -rzut lewą ręką -rzut oburącz	-odległość od kosza 100-120 cm -kosz na wysokości piersi dziecka lub niżej -rzut prawą ręką -rzut lewą ręką -rzut oburącz
Rzut do koła hula - hop	-koło ustawione pionowo na wysokości oczu dziecka -odległość 80-100 cm	-koło ustawione pionowo na wysokości oczu dziecka -odległość 100-120 cm
Rzut do tarczy (kulki na rzepy) o średnicy 30-40 cm	-tarcza na wysokości oczu dziecka -odległość 80-100 cm	-tarcza na wysokości oczu dziecka -odległość 100-120 cm
Przerzucanie piłki nad siatką, linką	-	-odległość 100-120 cm górna krawędź siatki lub linki na wysokości uniesionej w górę ręki dziecka
Rzuty dowolne piłką	-w górę -przed siebie -kopanie	-w górę -przed siebie -kopanie
Rzuty w parach	-rzucanie i łapanie: dziecko - dorosły dziecko - dziecko -odległość 60-80 cm	-rzucanie i łapanie: dziecko - dorosły dziecko - dziecko -odległość 80-100 cm

3. Ćwiczenia we wspinaniu:

Ćwiczenie	I półrocze	II półrocze
Wspinanie i zejście z drabinki	Wspina się i schodzi krokiem dostawnym.	Wspina się krokiem naprzemiennym, schodzi dostawnym.
Wejście na skrzynię o wys. 25 cm oraz zejście	Pomaga sobie rękoma podczas wchodzenia. Schodzi z odwiedzionymi ramionami.	Tak jak w I półroczu, ale bez pomocy rąk podczas wchodzenia.
Wchodzenie na stok i schodzenie
Wchodzenie po schodach	Krok dostawny.	Pod koniec 3 r.ż. krok naprzemienny




5. Ćwiczenia ogólnorozwojowe:

• „rybka” (zakończona „jaskółką”)

• „łódeczka” (dzieci siedzą na ławeczce jedno za drugim)

• pływanie pod mostkiem - pełzanie pod linką zawieszoną na wys. 30 cm

• „pieski do budki” - wchodzenie pod łuki

• przysiady z kółkami „ringo” - zabawa w parach

• pływanie w miejscu

• długie - krótkie nogi

• jazda na rowerze

• naprzemienne unoszenie i opuszczanie nóg podczas leżenia na plecach

• „podnieś to” - obroty tułowia w pozycji siedzącej

6. Ćwiczenia ruchowo-naśladowcze:

• samochody + garaże + warsztat

• pociąg

• samoloty

• koniki

• ptaszki (małe i duże) + gniazdka + dziobanie ziarenek

• kotek

• pieski

• żabki

• miś

• myszki i słonie

• ryby - raki

• zegary

• piłeczki

• nożyce

• żołnierze

• pogodynka

7. Zabawy umuzykalniające:

• piosenki taneczne

• piosenki marszowe

• piosenki do naśladowania gestów

SENSOMOTORYKA

Wzrasta precyzja i współpraca obu rąk.

Kształtuje się czynnościowa przewaga jednej ręki.

Doskonalą się wszystkie rodzaje chwytów: *pensetkowy, *szczypcowy, *nakładkowy (małpi), *nożycowy.

Dziecko lepiej dostosowuje ruchy rak do wielkości, kształtów i wagi przedmiotów.

Kształtowanie sprawności manualnej podczas:

1. Codziennych czynności: w jadalni, w sypialni, w łazience, w szatni, w ogrodzie.

2. Zabawy:

• manipulacyjna

• konstrukcyjna

• twórcza

• tematyczna

ZABAWY MANIPULACYJNE

• Nawlekanie:

• układanie piramidki PIKO z zachowaniem kolejności elementów wg ich wielkości

• nawlekanie kilkunastu korali na sznurek

(elem. większe - I półrocze, elem. mniejsze - II półrocze)

• sznurowanie płytki perforowanej

(I półrocze - przypadkowo, II półrocze - na okrętkę, później fastrygą z uwzględnieniem kolejności otworów)

• sznurowanie bucika - w I półroczu jednostronnie

w II półroczu dwustronnie

• odpinanie i zapinanie guzików

• Mieszczenie:

• mieszczenie foremek o podstawie okrągłej i kwadratowej oraz ustawianie z nich piramidki (w I półroczu metodą prób i błędów, w II półroczu częściowo odróżnia wielkości)

• mieszczenie połączone z dopasowywaniem (baby, jaja, beczułki) - w I trzy elementy, w II cały zestaw

• Dopasowywanie:

• odkręcanie i zakręcanie nakrętek

• dopasowywanie klocków o różnych kształtach do odpowiednich otworów (w I metodą prób i błędów, w II poprawne różnicowanie kształtów)

• dopasowywanie elementów do mozaiki - w I swobodne, w II uporządkowane wg wzoru lub inaczej (np. wg koloru, wzdłuż brzegów tabliczki)

• dopasowywanie elementów różnych układanek (obrazek w częściach)

• Manipulacje gałgankiem lub papierem:

• składnie chusteczki lub kartki na 2 i 4 części - rozkładanie, gniecenie, trzepanie, darcie, rzucanie

• folia bąbelkowa

ZABAWY KONSTRUKCYJNE

• Budowle z klocków drewnianych:

• b. dwuwymiarowe np. dwie ściany, ściana z daszkiem (okna, drzwi)

• b. trójwymiarowe (w II półr) np. zagrody, baseny, garaże

• b. ażurowe - bramy, moty, ściany z oknami i drzwiami

• b. zamknięte (pod koniec 3 r.ż) - dom z dachem

• Budowle z klocków plastikowych zaciskowych - pomysły j. w.

• Budowle z tektury - zagrody, garaże

• Spinanie - łączenie różnych elementów np. gwiazdek, spinaczy, patyków

• Budowle z surowców naturalnych:

• piasku - babki, torty, zamki, fortece

• patyków - płoty, szałasy

• kamyków, kasztanów, liści, itp.

ZABAWY TWÓRCZE

Kształtuje się - estetyka, wyobraźnia, koordynacja obu rąk, czynnościowa przewaga jednej ręki, cierpliwość; odtwarzanie tego co wiedzą o świecie, a nie to co widzą.

• Siadając do stolika podciągamy rękawy, zakładamy fartuchy i używamy podkładek.

Rysunek

Nadal bazgrota + kropki, kreski, kółka (chaos, bazgrota wyodrębniona)

1. Rysunek schematyczny - naśladuje ruchy dorosłego.

Wzory - kropeczki, kreseczki, płotek, kółeczka, słonko, myszka, itp.

2. Głowonogi - pierwsze rysunki postaci ludzkich i zwierzęcych

3. Etap schematu prostego

Można rysować: kredki, flamastry, ołówek, długopis, kreda, węgiel, palec

Robienie pieczątek

Flamastry, ziemniaki, gąbki

Malowanie

*Palcem farbami z atestem, *pędzlem grubym i cienkim, *ulubionym kolorem, *robienie kropek

Lepienie masami

Trikolina, plastelina, ciastolina, modelina, masa solna

”odrywanie kawałeczków, przyklejanie do całości, wyklejanie konturu.

Robią placek i wałek - wąż, ślimak, talerz, jeż, ciasto, pizza,

Pod koniec 3 r.ż robią kulkę - postacie, bałwanek

Wycinanie

Nożyczki - nauka posługiwania się nożyczkami, nauka ruchu, równolegle do papieru, szarpanie, nieregularne nacinanie

Wyklejanie

Papier kolorowy, naklejki, plastelina, krepina, ziarenka, piasek, suche warzywa, liście

(pomóc dziecku posmarować klejem)

ZABAWY TEMATYCZNE

• Służą naśladowaniu i utrwalaniu czynności osób dorosłych, dnia codziennego

• Istnieją już ciągi tematyczne, czynności są wykonywane po kolei

• !!! W 3 r.ż dziecko potrafi wykonać wiele czynności na niby. !!!

• Dzieci bawią się równolegle, potem przechodzą do zabawy wspólnej

• Kąciki tematyczne powinny być wyposażone zarówno do zabawy równoległej jak i wspólnej

Kącik sklepowy

• Dzieci sporządzają listę zakupów na ulubione danie

• Idą do sklepu

• Mówią dzień dobry i biorą koszyk na zakupy

• Stoją w kolejce z koszykami

• Wybierają produkty

• Warzą owoce i warzywa

• Pakują produkty

• Pytają o koszt zakupów

• Proszą i płacą rachunek

• Otrzymują resztę

• Mówią dowidzenia

Kącik kosmetyczno-fryzjerski

• Dziecko mówi dzień dobry

• Dziecko sadza lalkę i rozkłada pelerynę

• Myje lalce głowę na niby

• Czesanie lali

• Układanie fryzury lalce - przypinanie spinek, zakładanie wałków

• Suszenie głowy lalce

• Lakierowanie włosów

• Malowanie oczu i ust

• Malowanie paznokci

• Użycie perfum

• Dziecko pyta o cenę, uzyskuje odpowiedz

• Płaci rachunek

• Dostaje resztę

• Mówi dowidzenia

Kącik lalek

1. Spacer

• Ubranie lalki

• Posadzenie lali w wózeczku

• Wyjście na spacer - pchanie wózka przed sobą

• Wrócenie do domu, rozebranie lalki

• Wysadzenie lali

• Umycie rączek, buzi, wycieranie ręcznikiem

1. Karmienie

• Posadzenie do stolika

• Założenie śliniaka

• Podwinięcie rękawów

• Podanie posiłku, karmienie lalki

• Danie pić

• Wytarcie buzi

• Odłożenie śliniaka

1. Kąpiel z wanienką wody

• Przygotowanie wanienki z wodą

• Przygotowanie ręcznika, mydła

• Rozebranie lalki

• Włożenie do wanienki i mycie lalki

• Wyjęcie lali i wytarcie ręcznikiem

• Założenie pieluchy

• ubranie

1. Sen

• Utulenie lalki

• Ułożenie lalki w łóżeczku

• Przykrycie lalki kołderką

• Opowiedzenie bajki, zaśpiewanie kołysanki

• Lalka śpi

ZABAWY DYDAKTYCZNE

Możemy przeprowadzać przy stolikach, na dywanie, tam gdzie jest cisza. Taki sam kontakt z wszystkimi dziećmi, pokazujemy całą twarz, czynność, każde dziecko musi się wypowiedzieć, pracujemy z całą grupą.

WRAŻENIA

Najwięcej wrażeń odbiera dziecko zmysłem wzroku i słuchu. Nowe przedmioty poznaje przez bezpośredni kontakt. Dzieci często mylą swoje wrażenia, albo właściwie odbierają wrażenia tylko nie potrafią ich nazwać przez mały zasób słów.

Wrażenia wzrokowe:

Kolory - 2latek rozpoznaje cztery podstawowe kolory; 2,5latek rozpoznaje cztery podstawowe kolory oraz biały i czarny; 3latek powinien już odróżniać barwy pochodne, np.: różowy, pomarańczowy

Wielkości - 2latek zna wielkość duży-mały; 3latek mówi większy-mniejszy, gdzie jest więcej, a gdzie mniej; w I półroczu 3r - koło, kwadrat, trójkąt; w II półroczu dochodzi gwiazdka, księżyc, krzyżyk.

Wrażenia smakowe:

Smaki: gorzki, pikantny, szczypiący, kwaśny, słodki

Wrażenia dotykowe:

gładki, szorstki, twardy, miękki, ciepły, zimny

Wrażenia węchowe:

Zapach: ładny - brzydki.

Wrażenia słuchowe:

Rozwijają się bardzo szybko. Jeżeli chodzi o melodie to dzieci rozróżniają tony wysokie, niskie, grube; natężenie dźwięków głośny, cichy; tempo szybkie, wolne; barwę, a dokładniej instrumenty muzyczne na których wydany był dźwięk. Odróżniają melodie, jak znają piosenkę to się włączają i śpiewają razem z nami. Dzieci rozpoznają głosy znajomych osób i nazywają je.

Wrażenia i spostrzeżenia - ich rozwój jest ściśle związany z rozwojem sprawności motorycznej, a także z rozwojem mowy i myślenia. Jest to zależność obustronna.

SPOSTRZEŻENIA

U dzieci w 3 r.ż to już nie tylko suma wrażeń, zależne są również od doświadczenia dziecka i jego odebranych wrażeń.

Całościowo, globalnie ujmują zjawiska.

Dzieci potrafią poznać większą ilość postaci na obrazku + cechy charakterystyczne i potrafi wymienić części składowe, np.: auto i jego elementy. Potrafią dostrzec brakujące części przedmiotów, np.: lalka nie ma bucika zarówno w Realu jak i na obrazku. Dostrzega zmiany w istniejącym porządku, np.: stolik jest przestawiony. Poza tym dzieci spostrzegają relacje między przedmiotami. Coś jest na, pod, w, przed, za. Określają poprawnie pozycje ciała na obrazku i w realu. Idzie, siedzi, płynie, leży, skacze - pozycja ciała i czynności.

Zaczyna rozumieć relacje czasowe dzień - noc oraz pory roku.

Ilości - mało, dużo oraz pojęcie liczb, liczy do 3-4 jakby recytowało wiersz; rozumie co oznacza liczba 3.

Rozpoznaje relacje użyteczne przedmiotów, np.: wszystko do mycia lub rysowania. Łączy je w klasy ze względu na wygląd lub funkcje użyteczne; do jednego pudełka żółte, a do drugiego niebieskie.

Zaczyna w przedmiotach wyodrębniać cechy istotne dla danego przedmiotu, np.: jedzie to ma koła.

WYOBRAŹNIA

Jest ściśle związana z wyobrażeniami, spostrzeżeniami i pamięcią. Jest konkretna, powstaje w oparciu o doświadczenia. Uzewnętrzniają się w zabawach twórczych i tematycznych. Dzieci różnią się bujnością wyobraźni. Wyobraźnia dziecka w 3 r.ż powstaje też z tego co dziecko widziało - odzwierciedla. Fikcji jeszcze nie ma w 3 r.ż.

PAMIĘĆ

Ma charakter mimowolny - dziecko zapamiętuje szybko i trwale to co budzi jego zainteresowanie i uwagę, zapamiętuje bez udziału woli. Szybciej zapamiętuje to co jest pokazane; potrafi zapamiętać mechanicznie pewne zwroty i zachowania, nawet jeśli ich nie rozumie.

3latek zapamiętuje lepiej materiał obrazowy i czynności ruchowo-manipulacyjne (przy piosence jeśli są ruchy, gesty to dziecko lepiej zapamiętują).

Ślady pamięciowe - są nietrwałe, jeśli nie będziemy powtarzać to dziecko zapomni.

Znacznie rozwija się pamięć wsteczna, potrafi poznać osobę sprzed 6 miesięcy, pamięta ich imiona. Potrafi odnaleźć po 20 minutach 3-4 przedmioty.

Pojawia się duży postęp w pamięci bezpośredniej co pozwala na zapamiętanie piosenki, muzyki, wierszyka. Dziecko może zapamiętać bezpośrednio 6-7 sylabowych zdań.

3latek potrafi opowiedzieć o swoich przeżyciach, trzeba się go spytać.

UWAGA

W przeważającej ilości jest mimowolna, skupia się na tym co go interesuje, a także na bodźcach silnych i atrakcyjnych (kolory, obrazki). Uwaga jest mało podzielna, łatwo rozpraszana samorzutnie, przenosi się z przedmiotu na przedmiot; stopniowo rozwija się uwaga dowolna. Musimy kierować uwagę dziecka na konkretny cel. Dziecko potrafi skupić uwagę na ok. 25-30 minut, podczas gdy monotonnego 10 minut, może być problemem. Koncentracja jest większa jeśli przedmioty są w ruchu, przyczepiane, odczepiane, pacynki. Dziecku musi być emocjonalnie związane z treścią.

MOWA - ksero

Aby zapewnić dziecku prawidłowy rozwój mowy należy:

• Mówić do dziecka w sposób prawidłowy (bez dziecięcych zniekształceń, nadmiernych spieszczeń)

• Korygujemy błędy gramatyczne

• Zachęcać do wypowiadania się w formie zdaniowej

• Czytać z dzieckiem + rozmawiać na temat treści

• Rozmawiać z dzieckiem podczas wszystkich czynności codziennych (zachęcanie do posługiwania się mową, a nie gestami); MOWA - to podstawowa forma komunikacji

• Śpiewać, mówić wierszyki + powtarzanie

• Prowadzenie inscenizacji z udziałem dzieci

• Wzbogacamy słownictwo

• Zabawy rozwijające (udoskonalające) aparat artykulacyjny: klaskanie, dmuchanie, oblizywanie, „czyszczenie zębów”

• W wypowiedzi używać ekspresji

• Zabawy dydaktyczne z elementami dźwiękonaśladowczymi

• Ciekawe pomoce dydaktyczne

MYŚLENIE

Zabawy: worek czarodziejski, rysunki do bajki, postacie, piosenki, wierszyki, dopasowywanie, inscenizacje.

Operacje myślowe:

1. Analiza i synteza

·     A: rozkład, jakie części składowe, jakie cechy

S: łączenie wyodrębnionych elementów w całość np.: puzzle

2. Porównywanie z klasyfikowaniem

·     Podobieństwa, różnice (zbiory - kolory, kształty, funkcje, wielkość)

3. Uogólnienie

·     Nazywanie grupy przedmiotów jednym słowem, bo są podobne lub mają podobna funkcję, znaczenie (np.: meble, zwierzęta, zabawki)

4. Abstrahowanie

·     Fantazjowanie - zaczyna się dopiero, dziecko może zmieniać funkcje przedmiotów, np.: patyk - długopis

5. Wnioskowanie

·     Umiejętność doszukiwania się wniosków przyczynowo-skutkowych i reakcji między przedmiotami (następstwo działań, jeśli to… , to to…)

KONTAKTY SPOŁECZNE u dzieci w 3 roku życia

K.S. z DOROSŁYMI:

• Wzór dla dziecka

• Chętna współpraca, dorośli mają fajne pomysły, dorosły jest inicjatorem dobrej zabawy

• Chce wykonywać co osoba dorosła

• Szybko zapoznaje się z nowymi osobami, łatwo osobie dorosłej zdobyć zaufanie

• Wiedzą czego po kim mogą się spodziewać

• Dzieci domagają się pochwały od osoby dorosłej

• Dorosły czuwa nad bezpieczeństwem

• Może występować dystans i wstyd przed nowymi osobami, ale już się ich nie boi

• Dorosły jest po to, by pomóc dziecku

K.S. z RÓWIEŚNIKIEM:

• Zabawa równoległa, potem zabawa wspólna w 2-3os. gr.

• Pod koniec 3r.ż tworzą się pierwsze przyjaźnie, silniejsze więzi

• Mogą wystąpić konflikty o zabawkę, o względy os. dorosłej, o miejsce (szarpanie, kopanie, popychanie, szczypanie, plucie, płacz, gryzienie)

• Okazują pozytywne uczucia (słowa, całuski, przytulanie), również młodszym dzieciom, szują się duże

• Przelewają uczucia na rówieśnika i na zabawkę

K.S. z PRZEDMIOTEM:

• Potrafią się dłużej bawić jedną zabawką

• Potrafią się posługiwać zabawkami i przedmiotami zgodnie z ich przeznaczeniem

• Okazują uczucia zabawkom

• Odstawia zabawki i przedmioty na miejsce

Kształtowanie k.s. z dorosłymi

1. Okazywać dzieciom serdeczność, życzliwość. Utrwalać więź emocjonalną (kontakt słowny, wzrokowy, dotykowy).

2. Zachęcać do współpracy przy wykonywaniu czynności pielęgnacyjnych i w trakcie zabawy.

3. Chwalić dzieci w sposób rzeczowy.

4. Stosować kary typu naturalnego.

5. Nie „przyklejać etykietek” - tłumaczyć niewłaściwe zachowanie.

6. Uczyć szacunku dla starszych oraz empatii (uczyć gestów i słów pocieszenia).

7. Ułatwiać zapoznawanie się z nowymi osobami - stopniowe przyzwyczajanie.

8. Pomagać dzieciom, gdy tego potrzebują.

9. Akceptować pozytywne przyzwyczajenia dzieci.

10. Uczyć zwrotów grzecznościowych.

Kształtowanie k.s. z rówieśnikami

1. Zachęcać do nawiązywania kontaktów z rówieśnikami.

2. Uwrażliwiać na płacz innych dzieci (uczyć pocieszania), zachęcać do udzielania pomocy młodszym.

3. Uczyć szacunku dla wytworów innych dzieci.

4. Uczyć współpracy (np.: wspólna wraca plastyczna).

5. Zapobiegać konfliktom poprzez:

• zapewnienie odpowiedniego miejsca i zabawek,

• jednakowe traktowanie wszystkich dzieci,

• łagodzenie sytuacji mogących wywołać konflikt,

6. W przypadku wystąpienia agresji lub konfliktu, unikać krzyku - nie osądzać, lecz omawiać niewłaściwe zachowanie.

7. Uczyć przepraszania.

Kształtowanie k.s. z przedmiotem

1. Zwracać uwagę na specyficzne posługiwanie się zabawkami i przedmiotami codziennego użytku.

2. Uczyć szanowania i porządkowania ich (nawyki porządkowe).

3. Naprawiać wspólnie z dzieckiem zepsute zabawki - żałować tych, których nie da się naprawić.

4. Wprowadzając nową zabawkę, zapoznajemy z jej nazwą, funkcją, sposobem działania i wspólnie z dzieckiem znaleźć dla niej miejsce.

 ZABAWY na kontakty społeczne:

• Taniec - w kółku dużym, małym, w parach, balonik, taniec oswobodzenia (rytmiczna muzyka, wyginacie ciała, koniec 3r.ż)

• Współpraca - prace plastyczne duże, razem wykonane

• Dydaktyczne - bajki, opowiadania, historyjki obrazkowe

• Szacunek - dla osób starszych, wzajemna pomoc, przepraszanie, pocieszanie, udzielanie pomocy młodszym i słabszym

• Zachowanie - w każdej sytuacji społecznej, np.: urodziny („Urodziny Kubusia Puchatka”), uwrażliwienie na krzywdę innych ludzi i zwierząt, kształtowanie współczucia (zabawa w „minki”, rozmowa o emocjach)

• Kształtujące zwroty grzecznościowe - np.: organizowanie przyjęcia dla lalek, „Słonko ma bardzo dobre zwyczaje”

• Nauka zabaw kontaktowych

POTRZEBY

Objawy niezaspokojenia potrzeby bezpieczeństwa:

• Biegunka, wymioty, zaparcia, moczenie się

• Agresja na młodszego lub zwierzę, apatia

• Płaczliwość, sprzeciw

• Psocenie, zwracanie uwagi na siebie

• Chowanie się, strach,

Oddziaływania:

• Stałość opieki,

• Zrównoważone, jednolite oddziaływania wychowawcze

• Konkretne zasady, ceremoniał

• Życzliwa, miła atmosfera

• Niestosowanie przemocy

• Akceptacja dziecka

• Właściwe zaspokajanie p. biol.

• Uprzedzanie, wyjaśnianie

Objawy niezaspokojenia potrzeby miłości:

• To co w p. bezpieczeństwa +

• Szukanie kogoś tylko dla siebie

• Walka o miłość

• Zmiany emocjonalne

Oddziaływania:

• To co w p. bezpieczeństwa +

• Zapewnianie dziecka o swoich uczuciach: słowem, gestem, dotykiem, spojrzeniem

• Szanowanie uczuć dziecka

• Nie zaprzeczanie uczuciom dziecka

• Szanowanie przyzwyczajeń

• Kochanie dziecka takiego jakie jest

Objawy niezaspokojenia potrzeby akceptacji, szacunku:

• Dopominanie się pochwały

• Nachalność

• Brak wiary w swoje możliwości

Oddziaływania:

• Rzeczowe (konkretne) chwalenie

• Dostrzeganie wszystkiego

• Nagradzanie pozytywnych zachowań

• Karcić niewłaściwe zachowania

• Ocenianie zachowania i nieprzyklejanie etykietek

Objawy niezaspokojenia potrzeby samorealizacji:

• Nie umie podejmować decyzji (np.: co zjeść, czym się bawić)

• Nie wierzy we własne możliwości

• Wykonuje czynności automatycznie, a o nowe się nie stara, nie próbuje

• Nie dąży do sukcesu, łatwo się poddaje, rezygnuje

• Małosamodzielne, nie lubi wyzwań

• Nie zadaje pytań, albo zadaje je non stop

• Mało cywilnej odwagi, boi się krytyki

• Nie mówi nie pytane

Oddziaływania:

• Umożliwienie podejmowania decyzji

• Nie krytykujemy dziecka, tylko jego zachowanie

• Pozwalamy na samodzielność, ewentualnie pomagamy

• Mobilizujemy, zachęcamy

• Chwalimy rzeczowo, aktywizujemy

• Odpowiadamy na pytania, wyjaśniamy wszystko.

SPRAWNOŚĆ, PRZYZWYCZAJENIE, NAWYK - dopiero kształtowany poprzez: *codzienne życie (systematyczność); *zabawę (doskonalenie sprawności i uświadamianie celowości).

NAWYKI HIGIENICZNE (i samoobsługowe)

1. Mycie rączek - chętnie, nie zawsze dokładnie, umiejętność mycia z wykorzystaniem ruchów okrężnych, najpierw trzeba dziecku je pokazać, zachęcanie do dokładnego spłukiwania i wycierania.

2. Mycie ząbków - ruchy posuwiste, potrafią płukać (zdarza się im połykać), nauka ruchów okrężnych.

3. Czesanie się - potrafią się czesać, przeważnie z góry na dół.

4. Samodzielne jedzenie i picie - piją z kubeczka trzymanego jedna ręką przez siebie; jedzą same, potrafią się najeść samodzielnie, umie nabrać i donieść do ust i nie rozlać, szybko się męczą, prawidłowo trzymają łyżkę, prawidłowa postawa przy stole (druga ręka na stole obok talerza), nie pomaganie sobie druga ręką,

Jedzenie nie mieszane, żeby mogło rozpoznawać smaki, estetyka, zdrowe jedzenie (rozmowa);

5. Korzystanie z nocnika i toalety - zgłaszanie potrzeb, bez wpadek, czasami w czasie dobrej zabawy; nauka spłukiwania po sobie na sedesie; systematyczne wysadzanie dzieci, pielucha na noc i na dłuższy spacer; zgłaszanie indywidualne.

6. Wycieranie buzi serwetką (śliniakiem) - odczuwają potrzebę wytarcia buzi po jedzeniu, czasem wycierają rękawem.

7. Wycieranie noska chusteczką - proszą o chusteczkę, większość dzieci nie umie dmuchać.

8. Rozbieranie się i ubieranie - zdjęcie ubranek, położenie na właściwym miejscu po przypomnieniu; potrafią podciągnąć, podać należy ubranie tak jak ma założyć, trzeba pokazać jak założyć bluzkę, gdzie ma przód, pomoc dziecku przy zapinaniu małych guziczków, łączeniu suwaka, wiązaniu szalika i butów oraz z tyłu; nauka dziecko by prosiło o pomoc, pokazywać prawy i lewy but.

NAWYKI PORZĄDKOWE

1. Sprzątanie zabawek - potrafią, są chętne, trzeba je prosić o pomoc, chwalić

2. Zasuwanie krzesełka - potrafią, są chętne, trzeba im przypominać i chwalić

3. Odnoszenie śliniaków - jeśli były uczone chętnie to wykonują, trzeba przypominać

4. Składanie ubranka - wspólnie z osobą dorosłą, próbują, trzeba im pomagać

5. Ustawianie bucików - np.: pod ławeczką, trzeba je prosić

6. Odnajdywanie ręczniczka (rozpoznawanie znaczka)  i odwieszanie na miejsce - większość dzieci umie wskazać swój znaczek, rozmowa na temat znaczka

NAWYKI KULTURALNO-GRZECZNOŚCIOWE

Mówienie w odpowiednich sytuacjach magicznych słów, tj.: dzień dobry, dowidzenia, dziękuję, proszę, przepraszam, poproszę.

Przypominamy dzieciom o tym, by mówiły te słowa. Dajemy im przykład własnym życiem. Wyjaśnianie wszystkiego.

RODZAJE UCZUĆ:

1. Estetyczne

2. Poznawcze (intelektualne), np:

• Ciekawość

• Zainteresowanie (określoną tematyką)

3. Moralno-społeczne

• Pozytywne

• Negatywne

POZYTYWNE

• Radość: gdy mu się uda, gdy jest docenione, udana aktywność, z zabawy, jak coś dostaną, z bliskiej osoby, ze swobody, gdy mogą pomagać

• Uśmiech, śmiech, skakanie, przytulanie, całym ciałem, nazywają uczucia

• Życzliwość: wobec lubianych dorosłych, u rodzeństwa, wobec dzieci rzadko, lubia sprawiać przyjemność

• Przywiązanie: osobom dorosłym, wobec ulubionych dzieci

• Serdeczność: podobnie jak wyżej

• Współczucie: wyuczone pewne gesty, gdy się je poprosi

• Chęć niesienia pomocy: bardzo chętnie, dorosłym i dzieciom

+ Wstyd: gdy coś źle zrobią

NEGATYWNE

• Zazdrość: o zabawkę, o osobę dorosłą, o miejsce - nie bardzo umie się pohamować;

• Chce tą samą zabawkę, zrzuca z kolan, pokazuje koniecznie coś, przepychają się

• Gniew: na opiekunkę, gdy ma zakaz, żeby zwrócić uwagę - dąsanie się, złość, niszczenie

• Wstyd: gdy jest dużo nowych osób, chowają się, nie zachowuje się normalnie, nie umie się bawić, nie prosi o nic

• Strach: konkretny, umie powiedzieć że się czegoś boi

!!!!! Nie można dziecka niczym straszyć !!!!!

• Lęk: przed czymś nieznanym, związany nawet z doznaniami z życia płodowego

+ Boją się: nowej osoby, gdy są straszone czymś, nowych miejsc, nowych sytuacji, rozstania, ciemności, cmentarzy, burzy, zwierzat.

• Trzeba dzieciom tłumaczyć, co je czeka; dzieci nie mają poczucia czasu.

OSOBOWOŚĆ

Zespół względnie stałych cech psychicznych człowieka regulujących jego zachowanie.

• 2,3,4 rok życia to okres szczególnej wrażliwości emocjonalnej małego dziecka, dlatego może być okresem krytycznym dla rozwoju osobowości.

Wpływ na OSOBOWOŚĆ mają:

1. Wychowanie:

• Niewłaściwe przygotowanie dziecka do mających nastąpić w jego życiu zmian

• Prawidłowe zaspokojenie wszystkich potrzeb

• Prawidłowe, powtarzające się i jednolite oddziaływania wychowawcze

• Aby osoby znaczące dla dziecka były pozytywnymi osobowościami

• Wymagania związane z pełnieniem ról społecznych, np.: starsza siostra

• Pozwolenie na samodzielność!!!

2. Środowisko:

• Kształtowanie wolnej woli

• Warunki materialne

• Czy ma możliwość poznawania świata, aby samodzielnie pokonywało trudności.

• Czy ma zaspokojone potrzeby fizjologiczne - jedzenie, spanie, dom, warunki

3. Czynniki organiczne:

• Stan zdrowia

• wygląd

4. Aktywność własna

---