ANALIZA I DOAGNOZA SYTUACJI SPOŁECZNEJ

3 RODZAJE SYSTEMATYCZNYCH DOCIEKAŃ

1-BADANIE (naukowe) czyli systematyczne dociekania mające na celu opisywanie i odkrywanie faktów empirycznych, testowanie hipotezy stwierdzających tego rodzaju fakty lub powiązania między nimi

2-EWALUACJA czyli systematyczne dociekanie które maja na celu ocenę wartości wew. wartości użytkowej lub wartości w sensie ważności (wartości względne)

3-ANALIZA (polityki) czyli systematyczne dociekania mające na celu sformułowanie rekomendacji i zaleceń użytecznych dla praktyki i praktyków.

PODZIAŁ NAUK SPOŁ.

1-TEORETYCZNE dochodzenie do praw i ogólnej treści badanych przedmiotów

2-HISTORYCZNE badają nieodwracalny proces historyczny mają do czynienia z indywidualnymi cechami i wyborem faktów - wartościowaniem

3-PRAKTYCZNE badają zjawiska, dokonywające się pod wpływem świadomej działalności o dążeń ludzkich… Opierając się na zdobyczach 1 i 2 kategorii nauk, nauki praktyczne oceniają zamierzenia i plany ze wzglądu na stawiane cele i ideały

CECHY NAUK SPOŁECZNYCH

1-WIELODYSCYPLINARNOŚĆ

2-WIELOWARSZTATOWOŚĆ

3-PRAKTYCNOŚĆ

WIELODYSCYPLINARNOŚĆ oznacza że nauki społeczne korzystają z terminologii dorobku teoretycznego i diagnostycznego licznych dziedzin wiedzy wśród których do najważniejszych należą: #ekonomia i polityka gospodarcza #demografia #ekonomia pozytywna i ekonomia normatywna #socjologia i socjotechnika, socjologia stosowana #psychologia i psychoterapia #pedagogika #prawoznawstwo i nauki legislacji #politologia i polityka publiczna #polityka społ. #teoria organizacji i zarządzania. Dorobek ten jest wykorzystywany w takim zakresie jaki wyznacza przedmiot i problematyka badań danej dyscypliny nauki.

WIELODYSCYPLINARNOŚĆ MOŻE OZNACZAĆ

1- INTERDYSCYPLINARNOŚĆ łączenie 2 lub więcej dyscyplin nauk społ., np. socjoekonomia

2- PONADDYSCYPLINARNOŚĆ całościowe ujmowanie problemów badawczych

WIELOWARSZTATOWOŚĆ oznacza że w naukach społ. stosowane są liczne i zróżnicowane metody badawcze. Część z nich jest przeniesiona z innych dyscyplin naukowych (socjologii, demografii, statystyki, społ., ekonomii, pedał., polityki społ.) w część opracowana jest na gruncie danej nauki społ. Są one modyfikowane i przystosowywane do potrzeb badawczych danej dyscypliny naukowej.

WIELOWARSZTATOWOŚĆ JAKO

1- umiejętność stosowania technik badawczych nauk społ.

2- rozumienie wyników zastosowania technik badawczych nauk społ.

3- umiejętność sprowadzania wyników otrzymywanych za pomocą różnych technik

PRAKTYCZNOŚĆ nauka społ. wynika z głównych zadań które polegają na ustaleniu praktycznych zastosowań poznanych praw nauki mających służyć racjonalnemu przekształceniu rzeczywistości. To poszukiwanie racjonalnych rozwiązań jest zawsze powiązane z systemem wartości w imię którego jest podejmowana działalność praktyczna.

DIAGNOZA (z greckiego diagnosis, rozpoznanie, wyróżnienie). Diagnoza społ. to badanie które odpowiadają na pytanie „jak jest” (w społeczeństwie, instytucji, rodzinie). Są one podejmowane z przesłanek społ. (zwykle w odpowiedzi na sytuację problemowa z życiu społ.) i mają cele praktyczne (zastosowanie wiedzy naukowej dla skutecznego przekształcania rzeczywistości)

DIAGNOZA WG H. RADLIŃSKIEJ oznacza rozpoznanie w poszczególnych przypadkach przyczyn badanego stanu, ocenę jego objawów i możliwości przemian. Postawienie diagnozy prowadzi do planowania działalności która ma wzmocnić daną jednostkę lub grupę nastawić jej wolę pokonania zła oraz dostarczyć pomocy z zew.

POJĘCIU DIAGNOZY NADAJE SIĘ ZRÓŻNICOWANE ZNACZENIE:

1-stosuje się je zarówno wobec badań mających wyłącznie cel naukowy jaki i w stosunku do zbierania i oceny inf. Gromadzonych w toku działań praktycznych

2- pojęcie to przyjmuje różny zakres: szerszy, gdy oznacza wszelkie społ. badania empiryczne w których zbiera się dane szczegółowe porządkuje je i interpretuje w celu odpowiedzi na pytania charakterystyczne dla pytań diagnostycznych (jakie jest? Co to jest? Dlaczego?) oraz węższy gdy oznacza badanie empiryczne dla wybranych dyscyplin społ. nazywanych stosowanymi naukami społ.

3-dignoza społ. jest pojęciem dotyczącym zarówno procesu prowadzenia badań (diagnoza jako proces) jak i oznacza jego wynik (diagnoza jako rezultat)

DIAGNIZA W NAUKACH SPOŁŁECZNYCH (POJĘCIE DIGNOZY SPOŁ.)

To proces badawczy prowadzący do uporządkowanego i całościowego opisu życia społ., dzięki któremu formuje się odpowiedzi na następujące pytania:

- jak jest?

- jaką szerszą klasę zjawisk reprezentuje obserwowany wycinek rzeczywistości?

- w jakiej fazie zmian znajdują się te zjawiska?

- jaka jest geneza obserwowanych zjawisk?

Ze względu na wiodące pytania badawcze (problematykę badań) wyróżnić można w naukach społ. następujące typy badań:

1- diagnostyczne (Jak jest? Z jakiego typu problemami społ. i ich uwarunkowaniami mam do czynienia? Dlaczego nie występują)

2- ewaluacyjne (Jak oceniam realizowane działania i ich wybrane elementy?)

3- historyczne (Jakie problemy społ. występowały w przeszłości? Jak je rozwiązywano?)

4- prognostyczne (W jakim kierunku będą się rozwijały poszczególne dziedziny życia społ.? jakie działania będą potrzebne w przyszłości?)

5- porównawcze (czym różnią się, a pod jakim względem systemy (podsystemy)? Jak można wyjaśnić te różnice i podobieństwa?)

DIAGNOZOWANIE Jest związana tylko z procesem, obejmuje tylko te etapy gdzie zbiera się dane i przeprowadza ich analizę.

DIAGNOZA I DIAGNOZOWANIE - ZAKRES I RELACJE POJĘĆ

{ DIAGNOZA } P

N { } R

A { diagnoza jako PROCES diagnoza jak REZULTAT } A

U { } K

K { prowadzenie badań wyniki badań } T

A { } Y

{ zbieranie i analiza danych, diagnozowanie } K

} A

DIAGNOZA SPOŁ. W SZEROKIM UJĘCIU

Oznacza wszelkie empiryczne badania stanu społeczeństwa i przebiegających w nim procesów polegających na:

# gromadzenie danych szczegółowych

# porządkowanie

# interpretowanie

Przedmiot badań w tym ujęciu jest bardzo szeroko zakreślony i jednocześnie pojęcie diagnozy społ. obejmuje wszystkie etapy procesu badawczego w empirycznych naukach społ.

PROCES BADAWCZY

To całościowy schemat działań które naukowcy podejmują w celu wytworzenia wiedzy.

Składa się z 7 podstawowych etapów:

1- problem ← badawczy lub/i praktyczny

2- hipotezy

3- plan badawczy ← koncepcja badania

4- pomiar

5- zbieranie danych

6- analiza danych (ilościowe, jakościowe) ← diagnozowanie

7- uogólnienie (generalizowanie)

DIAGNOZA SPOŁ W SZERSZYM UJĘCIU to typ badań charakterystyczny dla praktycznych nauk społ. Mianem diagnozy społ. określa się w tym przypadku rozpoznanie zdarzeń i sytuacji społ. ze względu na ich dotkliwość i potrzebę

ETAPY DIAGNOZY WH A. PODGÓRECKIEGO

1- OPIS zestawienie danych empirycznych przydatnych w postępowaniu celowościowym

2- OCENA zestawienie ocen wynikających z uzyskanych danych

3- KONKLUCJA stwierdzenie potrzeby lub jej braku podjęcia działania

4- TŁUMACZENIE genetyczne i przyczynowe wytłumaczenie stwierdzonego stanu rzeczy

5- POSTULOWANIE zobrazowanie stanów rzeczy które maja być realizowane, zreformowane lub usunięte

6- STAWIANIE HIPOTEZ określenie związku przyczynowo-skutkowego między projektem a oczekiwana zmianą

DIGNOZA SPOŁ. W WĘŻSZYM UJĘCIU w tak rozumianej diagnozie społ. proces badawczy zaczyn się od sformułowania problemu praktycznego (coś nas niepokoi, coś wymaga zmiany, pragniemy poznać przyczyny, istotę, przebieg niepokojących nas zjawisk). Zamyka go natomiast etap formułowania wniosków będących twierdzeniem o różnym stopniu ogólności oraz praktycznych wskazówek i zaleceń.

TYPY DIAGNOZY (DIAGNOZY CZASTKOWE)

1- diagnoza klasyfikacyjna- odpowiada na pytanie z jakiego typu problemem mamy do czynienia?

2- diagnoza genetyczna- jakie są przyczyny obserwowanych zjawisk?

3- diagnoza znaczenia- czy i jakie znaczenie maja dane zjawiska dla funkcjonowania danego systemu?

4- diagnoza fazy- na jakim etapie jest dany problem? Jak zawansowany jest badany problem?

5- diagnoza prognostyczna- przewidywania dalszych zmian badanego stanu rzeczy PYTANIE CZY TO JEST DIAGNOZA?

RODZAJE BADAŃ DIAGNIOSTYCZNYCH

1- ze względu na charakter gromadzonych danych

Badania ilościowe - dążą do uchwycenia skali badanych zjawisk i procesów oraz statystycznych zależności między nimi

Badania jakościowe - służą poznawaniu mechanizmów rządowych wyborami życiowymi ludzi, sposobami zaspokojenia potrzeb przez poszczególnych ludzi, rodziny, czy społ. lokalnej, poznawaniu przesłanek i form społecznej samoorganizacji itp.

2- ze względu na podejście

Badania przekrojowe (statyczne) - mają na celu poznanie jakiegoś stanu w określonym czasie. Pytania problematyki badawczej maja charakter synchroniczny, a dotyczy np. cech jednostki i zbiorowości oraz prawidłowości rządzących ich współwystępowaniem. Zbieranie danych służących udzieleniu odpowiedzi na te pytania odbywa się w wyniku jednorazowego pomiaru interesujących nas cech i właściwości.

Badania dynamiczne - służą poznaniu procesów czyli rozpoznaniu kierunku i etapu zmian badanych cech i stanów. Pytamy wówczas o zmienność interesujących nas cech w określonym czasie, o istnienie wyraźnego kierunku tych przemian i o ewentualne prawidłowości rządzące tymi zmianami. Chodzi tu nie tylko o „upływ czasu” ale też o stwierdzenie jakie czynniki społ., demograficzne, ekonomiczne i psychiczne przyspieszają, spowalniają lub stabilizują interesujące nas procesy. Są 2 metody takich badań: 1- analiza szeregów czasowych 2- badania panelowe

Badanie panelowe - pewna liczba osób lub innych jednostek badawczych zostaje przynajmniej dwukrotnie w pewnym odstępie czasu poddana pomiarom ze względu na tę sama cechę. Badanie to jest rodzajem analizy trendu. Jego celem jest uchwycenie dynamiki określonych zmian. Jednostkami badawczymi nie musza być osoby, mogą nimi być również gminy, kluby sportowe lub zakłady pracy itd. Równie dobrze może chodzić o Zach., o status. Jednostkami badawczymi nie musza być osoby, mogą nimi być również gminy, kluby sportowe lub zakłady pracy. Przedmiotem badań będą wówczas cechy grupowe

3- ze względu na sposób doboru badanych obiektów

# badania całościowe (badamy wszystkie osoby, instytucje tworzące interesująca nas populacje czy zbiór

# badania na próbach badawczych (odbieramy losowo lub celowo tylko niektóre obiekty które reprezentują szerszy zbiór)

# badania monograficzne (całościowe, badanie wybranego środowiska społ., instytucji itp)

MIEJSCE DIAGNOZY W PRAKTYCZNYM DZIŁANIU

Diagnoza

↓

Cele

↓

Program

↓

Plan

↓

Realizacja (prowadzenie działań) ← diagnoza etapowa

↓

Kontrola efektów ← postdignoza (ewaluacja końcowa)

UWARUNKOWANIA DIAGNOZY SPOŁ.

1- wartości i interesy

2- metody i techniki badawcze

Metody zbierania danych:

* techniki obserwacyjne (obserwacja, eksperyment)

* badania sondażowe (ankieta, wywiad kwestionariuszowy)

* wtórna analiza danych (badania na podstawie spisów, dokumentów urzędowych)

* badania jakościowe (analiza dokumentów osobistych, obserwacja uczestnicząca, wywiad swobodny)

METODY BADAWCZE # metoda (sposób postępowania)

# metoda danej nauki (powtarzalne sposoby rozwiązywania typowych dla danej dyscypliny naukowej)

# metody badawcze (zbieranie, opracowanie, analiza i interpretacja)

# techniki badawcze (zbieranie danych empirycznych)

# algorytmy przetwarzania danych (statystyka społ.)

ŹRÓDŁA DANYCH WYKORZYTYWANE W DIAGNIZIE

1- sprawozdanie i inne dokumenty

2- zbiory danych statystycznych dotyczących społ., gospodarki, sytuacji demograficznej

3- wypowiedzi korespondentów ankiet i wywiadów (dane pierwotne i wtórne)

4- obserwacja (o różnym poziomie standaryzacji)

5- przekazy informacyjne (przekazy medialne, ulotki, informatorzy)

6- dokumenty osobiste (szczególnie pamiętniki)

WSKAŹNIKI SPOŁECZNE

Wskaźnik - cecha zdarzenia lub zjawiska na podstawie zajścia którego wnioskujemy z pewnością lub określonym prawdopodobieństwem że zachodzi zjawisko które nas interesuje. W statystyce oznacza liczbę wyrażającą wzajemny stosunek 2 wielkości statystycznych

Miernik - ilościowa charakterystyka jakiegoś zjawiska społ. zwykle liczba wyrażająca wzajemny stosunek 2 wielkości

Wskaźnikami społ. - są dane ilościowe uzyskane z badań socjologicznych oraz mierniki statystyczne zjawisk i procesów ekonomicznych, demograficznych i społ., obliczane na podstawie danych ilościowych pochodzących ze spisów, sprawozdań, rejestrów itd.

SPECYFICZNE TYPY BADAŃ W POLITYCE

1- badania budżetów gospodarstw domowych

2- badania budżetów czasu

3- badania aktywności ekonomicznej ludności

4- badania opinii społ. i sondaże

5- wtórna analiza danych - także: spisy ludności, sprawozdania, dokumenty urzędowe

6- inne metody stosowane w ped. społ. i pracy socjalnej #lustracje społ. # wywiad środow.

BADANIA DEMOGRAFICZNE istotna cechą demografii jako dyscypliny naukowej jest to że: #zmierza ona do ustalenia prawidłowości zjawisk ludnościowych w określonych warunkach historycznych lub kontekście politycznym, ekonomiczno-społ. i kulturowym #ważny element metody badawczej stanowi analiza ilościowa, właściwa badaniom zjawisk masowych.

Podstawowym instrumentem analizy demograficznej jest zbiór technik statycznych.

Problemy badawcze rozpatrywane na gruncie demografii SA najczęściej wyrażane za pomocą mierzalnych kategorii.

Pomiar określonej kategorii demograficznej polega na bezpośrednim zsumowaniu faktów czy zdarzeń.

Podstawowe badania demograficzne wykorzystują źródła danych tworzone i utrzymywane przez statystykę państwową. Źródła te maja charakter powszechny i generują dane o charakterze bieżącym lub systematycznym.

Oprócz tego w badaniach demograficznych SA wykorzystywane źródła incydentalne, tworzone na potrzeby „badań specjalnych”.

Część z nich jest również generowana przez statystkę państwową, jednak większość wywodzi się z autonomicznych inspiracji badawczych.

Szczególne znaczenie w demografii maja dane uzyskane z sondaży realizowanych za pomocą technik zapożyczonych z socjologii, z reguły wykorzystujących metodę reprezentacyjną.

Badania demograficzne podejmują z reguły reprezentanci różnych dyscyplin lub badacze mający przygotowanie zawodowe charakterystyczne dla tych dyscyplin np. biologii, ekonomii, statystki, matematyki itd.

Proces badawczy w demografii obejmuje nie tylko opis i systematyzacje zjawisk ludnościowych ale także ich wyjaśnienie.

Współczesna demografia obfituje w teorie podejmujące kwestię przyczynowości,

Analiza demograficzna będąca podstawowym etapem badania (procesu poznawczego) to sposób statystycznego opisu i wnioskowania o zjawiskach ludnościowych na gruncie demografii. Oprócz tradycyjnych klasycznych technik statystycznych operuje modelami zapożyczonymi z innych dyscyplin (głównie z ekonomii) i technikami badania jakościowego zapożyczonymi głównie z socjologii.

Gdy już został ustalony cel badania oraz związane z nim pytania badawcze i hipotezy, typowy zakres analizy demograficznej obejmuje wybór miernika badanego zjawiska, obserwację tego zjawiska i pomiar a następnie identyfikację jego cech strukturalnych.

Poziom zjawisk demograficznych w wyrażeniu realnym jest silnie jednokierunkowo związany z wielkością populacji. Podstawowymi miarami analizy zjawisk demograficznych są miary natężenia zwane współczynnikami.

W celu interpretacji jakościowej analizowanych zjawisk konstruuje się teoretyczne skale dla wartości różnych mierników demograficznych.

ŹRÓDŁA DANYCH

1- REJESTR LUDNOŚCI są to zbiory jednostkowych danych, dotyczące podstawowych faktów demograficznych, wykorzystywane do celów administracyjnych i będące podstawowym źródłem statystyki ludności. Ich cechami są: #obowiązkowość #aktualność #systematyczność #ciągłość rejestracji

Najstarszym jest ewidencja ruchu naturalnego ludności, obejmująca urodzenia, zgony i małżeństwa.

Fakty te są odnotowywane w księgach stanu cywilnego za pośrednictwem aktów urodzeń, zgonów i małżeństw. Uzupełnienie ewidencji ruchu ludności stanowi w niektórych krajach ewidencja ruchu wędrówkowego, odzwierciedlająca fakty zameldowania lub wymeldowania związane z pobytem stałym lub czasowym.

Innym ważnym rodzajem tego źródła statystyki są centralne i lokalne rejestry ludności, zawierające listę nazwisk osób zamieszkujących w danej jednostce administracyjnej i ich adresów wraz z wybranymi cechami demograficzno-społ. (płeć, data i miejsce zamieszkania , stan cywilny, poziom wykształcenia).

Służą one do oceny zarówno stanu jak i dynamiki ludności.

Rejestr ludności z wyjątkiem krajów skandynawskich są stosunkowo nowym źródłem na ogół ustanowionym w XX w. W Polsce odpowiedni centralny rejestr (PESEL) został utworzony w 1986r.

Poprawności danych identyfikacyjnych służy indywidualny numer nadany każdej osobie w momencie narodzin (sporządzenie aktu urodzenia) i niezmienny do końca jej życia.

2- SPIS LUDNOŚCI stanowi podstawowe badanie z zakresu statystyki ludności mające na celu zebranie inf. o jej stanie i strukturze według ustalonych cech demograficznych i społ.-zawodowych, w oznaczonym momencie na określonym terytorium.

Powszechne spisy ludności - obejmujące wszystkich mieszkańców danego terytorium.

Częściowe spisy ludności - ograniczające się do części terytorium lub do niektórych kategorii ludności.

Powszechny spis ludności musi spełnić warunki:

# centralizacja - zarządzenie spisu jest decyzją rządową

# powszechność - obejmuje całą ludność, na mocy obowiązku prawnego

# jednoczesność - jest przeprowadzany w krótkim czasie zwykle w ciągu kilku tygodni a fakty ustala się według ich stanu w określonym, jednolitym momencie zwanym momentem krytycznym spisu

# imienność - każda osoba zostaje spisana z imienia i nazwiska

# bezpośredniość - informacja statystyczna jest uzyskiwana za pomocą bezpośredniego, osobistego kontaktu rachmistrza spisowego ze spisywaną osobą

Pierwszych fragmentarycznych spisów ludności dokonywano w starożytnym Egipcie, Rzymie, Persji i Chinach do celów podatkowych, wojskowych lub religijnych.

Pierwsze nowoczesne spisy ludności przeprowadzono w krajach skandynawskich np. w Szwecji od 1749r. co 5 lat, w USA od 1790r. Od początku XIX w. Wielkiej Brytanii, Francji, Prusach i Austrii. W Rosji dopiero od 1897r.

W Polsce w 1777r. dokonano spisania ludności miast, a w 1787r. spisano mieszkańców Warszawy. W 1789r. odbył się pierwszy spis ludności obejmujący mieszkańców całego kraju jednak z pominięciem szlachty i duchowieństwa.

W okresie zaborów ziemie polskie zostały włączone do praktyki spisywania ludności państw zaborczych, nie zawsze najwyższej próby. Pierwsze wiarygodne wyniki uzyskiwano w zaborze pruskim. Lecz dopiero od 1840r. w zaborze austriackim nastąpiło to od 1869r. w zaborze rosyjskim odbył się zaledwie jeden spis ludności (1897r.)

3- WSZYTSKIE REJESTRY I SPISY MAJA CHARAKTER POWSZECHNY

Najnowszy spis ludności w Polsce odbył się między 21 maja a 8 czerwca 2002r. razem z powszechnym spisem rolnym.

1-Cechy demograficzne

# płeć

# wiek

# stosunek do głowy gospodarstwa domowego

# stosunek do głowy rodziny

# stan cywilny

# wiek w momencie zawierania związku małżeńskiego

# kolejność małżeństwa

# liczba dzieci żywo urodzonych

# liczba dzieci żyjących

# obywatelstwo

# narodowość (lub przynależność etniczna)

# wykształcenie

# uczęszczanie do szkół

2-Cechy geograficzne

# miejsce pobytu w momencie spisu

# miejsce stałego zamieszkania

# miejsce urodzeń

# długotrwałość stałego zamieszkania

# miejsce pracy

# miejsce poprzedniego zamieszkania

3-Cechy ekonomiczne

# aktywność ekonomiczna

# zawód wykonywania

# zawód wyuczony

# gałąź zatrudnienia

# stanowisko zawodowe

# główne źródło

STRUKTURA LUDNOŚCI WG PŁCI MIERNIKA

1- udział mężczyzn i kobiet w ogólnej liczbie ludności

2- współczynnik feminizacji

3- współczynnik maskulinizacji

A CO W NSP 2011

1- stan i charakterystyka demograficzna ludności

2- charakterystyka społ.-gospodarcza ludności (źródła utrzymania, biorcy świadczeń społ.)

3- osoby niepełnosprawne

4- aktywności ekonomiczne ludności

5- dojazdy do pracy

6- stan i struktura gospodarstw domowych

7- rodziny i ich charakterystyka

8- gospodarstwa domowe powiązane z rolnictwem

9- imigracje do Polski; zasoby imigracyjne

10- emigracja polaków za granicę (w tym zarobków)

11- migracje wew. ludności

12- narodowość i język

13- przynależność do kościołów i związków wyznaniowych (badana była tylko z 1921 i 1931 r.)

14- zasoby mieszkaniowe; rodzaj zamieszkanych pomieszczeń oraz charakterystyka mieszkań (zamieszkanych i niezamieszkanych) i budynków

15- warunki mieszkaniowe gospodarstw

W RAMACH PRAC ANALITYCZNYCH BĘDĄ PROWADZONE:

1- wielotematyczne diagnozy i analizy rozwoju demograficznego w nawiązaniu do uwarunkowań zjawisk i procesów społ.-ekonomicznych zachodzących w kraju. Dotyczyć będą m.in. społ.-demograficznych struktur ludności, wpływu migracji zagranicznych na rozwój demograficzny ludności, sytuacji osób niepełnosprawnych oraz ich integracji społecznej w środowisku zamieszkania i w środowisku pracy itp.

2- diagnozy i analizy sytuacji na rynku pracy, a w szczególności zmiany w podaży siły roboczej na regionalnych i lokalnych rynkach pracy, jakości zasobów siły roboczej, dojazdów do pracy, migracji zarobkowych ludności, bezrobocia - w powiązaniu z warunkami życia ludności itp.

3- diagnozy i analizy przemian w tworzeniu i funkcjonowaniu gospodarstw domowych i rodzin ze szczególnym uwzględnieniem rodzin niepełnych, wielodzietnych, osób starszych - w nawiązaniu do sytuacji społ.-ekonomicznej ludności i gospodarstw domowych oraz ich warunków mieszkaniowych

4- diagnozy i analizy zmian w stanach i strukturach ludności powodowane i imigracjami zagranicznymi oraz ich wpływa na perspektywy oraz ich wpływ na perspektywy rozwoju demograficznego, społ. i ekonomicznego kraju

5- diagnozy i analizy ilościowego i jakościowego zasobów mieszkaniowych oraz dotyczące charakterystyki sytuacji mieszkaniowej ludności i gospodarstw domowych ………….

DEFINICJA ZDROWIA ŚOZ - Zdrowie to pełny dobrostan fizyczny, umysłowy i społeczny człowieka, a nie tylko bark choroby czy ułomności

CZEMU SŁUŻY OCENA STANU ZDROWIA?

* określa potrzeby zdrowotne populacji

* pomaga poznać szeroko rozumianą historię naturalna choroby

* umożliwia ocenę efektywności swoistych metod i środków zapobiegawczych lub leczniczych

OPIS WYSTĘPOWANIA CHORÓB

* KTO? (wiek, płeć, stan cywilny, zawód, stan społ.-ekonomiczny)

* GDZIE? (kraj, województwo, powiat, gmina)

* KIEDY? (zmiany chwilowe, sezonowe)

ŹRÓDŁA DANYCH POTRZENYCH DO OCENY STANU ZDROWIA

* dane demograficzne

* dane z rutynowej sprawozdawczości

* dane z badań statystycznych i epidemiologicznych

ŹRÓDŁA INFORAMCJI

* zagłoszenie chorób zakazanych

* zgłoszenie zatruć i chorób zawodowych

* zgłoszenie nowotworów

* dane o czasowej niezdolności do pracy

* statystki szpitalne

*statystyki lecznictwa otwartego

* dane z masowych badań profilaktycznych

* karty zgonów

MIRNIKI STANU ZDOWIA LUDNOŚCI:

1- bezpośrednie:

a) pozytywne - opisują długość ciała i poszczególnych jego odcinków, ciężar, grubość tkanki tłuszczowej, budowę kości i mięśni, przeciętne trwonienie życia itp.

b) negatywne - opisujące zjawiska takie jak: umieralność, śmiertelność, zachorowalność, chorobotwórczość, umieralność niemowląt, inwalidztwo, absencja chorobowa

2- pośrednie

a) charakteryzujące środowisko życia człowieka - opisujące sytuację żywnościową w kraju, spożycie podstawowych dóbr i sług, poziom dochodu narodowego i uprzemysłowienia, gęstość zaludnienia, wykształcenie, zatrudnienia, poziom spożycia leków, alkoholu, papierosów

b) charakteryzujące służbę zdrowia - opisujące liczbę porad, zabiegów, wizyt lekarskich, stopień wykorzystania łóżek szpitalnych, sprzętu medycznego, wykonanie szczepień i badań diagnostycznych

# opisujące wielkość, rodzaj i wartość majątku trwałego i nakładów inwestycyjnych w różnego typu jednostkach opieki zdrowotnej, personel służby zdrowia, środki transportowe

SUROWY WSPÓŁCZYNNIK UMIERALNOŚCI

Liczba zgonów w określonym czasie

Surowy wsp. umieralności = ------------------------------------------------ * K

Średnia liczba ludności w tym czasie

K - współczynnik

SWISTE WSPÓŁCZYNNIKI UMIERALNOŚCI

* dla grup ludności wg płci, wieku, miejsca zamieszkania

Liczba zgonów osób w określonym wieku

---------------------------------------------------------- * K

Liczba ludności w tej samej grupie wiekowej

* dla poszczególnych przyczyn zgonów

Liczba zgonów z powodu danej choroby z danym czasie

------------------------------------------------------------------------ * K

Liczba ludności w tym czasie

WSKAŹNIK UMIERALNOŚCI PROPORCJONALNEJ

Jest to liczba zgonów z określonej przyczyny w określonym czasie na 1000 zgonów ogółem

Liczba zgonów z powodu nowotworów

Wskaźnik umieralności = ------------------------------------------------------ * K

Liczba zgonów ogółem

---