ZABEZPIECZENIE WYKONANIA UMÓW
Dążenie do zabezpieczenia interesów stron i ułatwienie realizacji praw wynikających z umów prowadzi często do zamieszczenia w treści umowy dodatkowych zastrzeżeń
Najczęściej stosowane są:
zadatek
kary umowne
prawo odstąpienia od umowy
prawo odstąpienia od umowy za zapłatą odpowiedniej sumy
ZADATEK-pewna suma pieniędzy lub rzecz dana drugiej osobie (czyli stronie umowy).
W razie niewykonania umowy przez jedna ze stron druga strona może bez wyznaczenia terminu dodatkowego odstąpić od umowy i zatrzymać otrzymany zadatek, a jeżeli sama go dała żądać sumy dwukrotnie wyższej. W razie wykonania umowy zadatek ulega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, która go dała.
KARA UMOWNA- określona kwota pieniędzy, którą dłużnik powinien zapłacić wierzycielowi za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania niepieniężnego. Podstawą do wypłacenia tej kwoty jest zastrzeżenie zawarte w umowie określające m.in. wysokość kary i sytuację w których powstaje obowiązek jej zapłacenia.
PRAWO ODSTĄPIENIA OD UMOWY- zastrzeżenie zawarte w umowie zgodnie z którym jednej lub obydwóm stronom umowy będzie przysługiwało w ciągu oznaczonego terminu prawo odstąpienia od umowy. O skorzystaniu z tego prawa należy poinformować drugą stronę umowy przez złożenie odpowiedniego oświadczenia woli.
PRAWO ODSTĄPIENIA OD UMOWY ZA ZAPŁATĄ ODPOWIEDNIEJ SUMY- podobna jest ale jedna strona drugiej powinna zapłacić określoną sumę pieniędzy (składamy oświadczenie woli i płacimy odstępne)
WYBRANE UMOWY Z KODEKSU CYWILNEGO
UMOWA SPRZEDAŻY
KUPUJĄCY SPRZEDAJĄCY
1)zapłacić cenę sprzedawcy 1) wydaje rzecz
2)odebrać rzecz 2)przenieść własność tej rzeczy na kupującego
SPRZEDAŻ NA RATY
Dotyczy rzeczy ruchomych
Sprzedawcą może być przedsiębiorstwo zajmujące się sprzedażą natomiast kupującym może być tylko osoba fizyczna
Ten rodzaj sprzedaży polega na tym, że kupujący płaci cenę w ratach, natomiast rzecz będąca przedmiotem umowy jest nie wydana przed całkowitym zapłaceniem ceny
UMOWA DOSTAWY
Polega na tym, że dostawca zobowiązuje się do wytworzenia rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz do ich dostarczenia częściami albo periodycznie (co jakiś powtarzający się czas) a odbiorca zobowiązuje się do odebrania tych rzeczy i zapłacenia ceny.
1
UMOWA O DZIEŁO
Polega na tym, że przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła a zamawiający dzieło zobowiązuje się do zapłaty wynagrodzenia.
Przedmiotem umowy nie jest świadczenie usług lecz dostarczenie ich gotowego rezultatu.
Obowiązkiem zamawiającego jest zapłacenie ustalonego wynagrodzenia.
Nie ponosi on ryzyka związanego z wykonywaniem dzieła i nie ponosi on ewentualnych kosztów z tym związanych.
UMOWA ZLECENIA
Polega na tym, że przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie chyba, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia. Ponadto do tej umowy charakterystyczne jest to, że przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania tej czynności z dołożeniem należytej staranności, nie zobowiązuje się jednak do osiągnięcia określonego rezultatu.
UMOWA NAJMU
Polega na tym, że wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania rzez oznaczony czas lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Przedmiot najmu powinien zostać wydany najemcy przez wynajmującego w stanie przydatnym do umówionego użytkowania.
UMOWA RACHUNKU BANKOWEGO
Polega na tym, że bank zobowiązuje się względem posiadacza rachunku na czas oznaczony bądź nieoznaczony do przechowywania jego środków pieniężnych oraz do przeprowadzenia na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych. Obowiązkiem banku jest zwrócenie środków znajdujących się na rachunku bankowym w całości lub w części na każde żądanie posiadacza rachunku za wyjątkiem sytuacji, w których umowa uzależnia obowiązek zwrot od wypowiedzenia.
ZMIANA WIERZYCIELA- (cesja-przelew wierzytelności) jest to umowa pomiędzy wierzycielem a osobą trzecią mocą której dotychczasowy wierzyciel przenosi swą wierzytelność na kontrahenta. Przelew nie wymaga ani udziału ani zgody dłużnika.
ZMIANA DŁUŻNIKA- (przejęcie długu) jest to umowa mocą której osoba trzecia wstępuje w miejsce dotychczasowego dłużnika, a dłużnik zostaje z długu zwolniony. Umowa wymaga zgody wierzyciela.
POSTĘPOWANIE CYWILNE
POSTĘPOWANIE CYWILNE In. Procedura cywilna, prawo procesowe cywilne, określa tryb postępowania stron, sądów i innych organów przy rozpoznawaniu i rozstrzyganiu spraw z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego, pracy i ubezp. Społecznych oraz innych spraw np. gospodarczych jeżeli w ustawach określono, że do ich rozstrzygania stosuje się przepisy k. p. c.
ŹRÓDŁEM PRAWA POSTĘPOWANIA CYWILNEGO JEST:
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 roku-kodeks postępowania cywilnego
Ustawa z dnia 28 lipca 2005 roku- o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
Ustawa z dnia 24 maja 1989 r.- o rozpoznaniu przez sądy spraw gospodarczych
2
POSTĘPOWANIE CYWILNE
TRYB PROCESOWY TRYB NIEPROCESOWY
(NIESPORNY)
Postępowanie postępowanie
Główne odrębne
POSTĘPOWANIE PROCESOWE- występuje wówczas gdy pomiędzy stronami istnieje spór i jedna ze stron wnosi pozew czyli wniosek o rozstrzygnięcie tego sporu przez sąd. Dla większości spraw kpc przewiduje zwykły czyli cywilny tryb postępowania a dla niektórych Np. z zakresu prawa rodzinnego czy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych przewidziano odrębne postępowania procesowe.
POSTĘPOWANIE NIEPROCESOWE- występuje wówczas gdy zadaniem sądu jest rozpoznawanie sprawy, która nie jest przedmiotem sporu (nabycie praw do spadku, ubezwłasnowolnienie) Rozpoczyna je wniosek o wszczęcie postępowania.
Sądami I instancji dla większości są sądy rejonowe. Jednak dla spraw dotyczących spraw majątkowych jeżeli wartość sporu jest wyższa niż 75tys. Zł i innych spraw wymienionych w kpc sądami pierwszej instancji są sądy okręgowe.
Siedzibą sądu I instancji jest sąd w którego rejonie działania ma miejsce zamieszkania pozwany czyli osoba przeciwko której proces wytoczono.
Stronami w procesie cywilnym mogą być te podmioty które posiadają zdolność sądową.
ZDOLNOŚĆ SĄDOWA oznacza możliwość występowania w sądowym procesie cywilnym w charakterze strony i została przyznana os. fiz., prawnym oraz organizacjom społecznym dopuszczonym do działania na podstawie obowiązujących przepisów choćby nie posiadały osobowości prawnej.
Występowanie przed sądem jako strona nie jest równoznaczne z możliwością samodzielnego dokonywania czynności procesowej np. wniesienie pozwu czyli posiadania zdolności procesowej.
Zdolność procesową posiadają te same podmioty które posiadają zdolność sądową a jedyna różnica dotyczy os. Fiz.
Zdolność procesową mają jedynie te osoby fizyczne które posiadają pełną zdolność do czynności prawnych
ZDOLNOŚĆ SĄDOWA ZDOLNOŚĆ PROCESOWA
-dziecko 14 lat - dziecko 16 lat
-całkowicie ubezwłasnowolniony
-os. pełnoletnia
- os. z ogranicz. zdoln. do czynności prawnych
Osoba mająca ograniczoną zdolność do czynności prawnych może podejmować czynności procesowe tylko przez swego ustawowego przedstawiciela
ETAPY POSTĘPOWANIA CYWILNEGO:
Wytoczenie powództwa
Przeprowadzenie procesu cywilnego
Wydanie przeczenia
3
WYTOCZENIE POWÓDZTWA
Złożenie w sądzie pozwu czyli pisma procesowego, które musi spełnić określone przepisami prawa wymagania
Każde pismo procesowe musi zawierać:
oznaczenie sądu do którego jest kierowane
imiona i nazwiska lub nazwy (ozn. przedsiębiorców) stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników
oznaczenie rodzaju pisma (pozew, odpowiedź na pozew)
osnowę czyli treść wniosku lub oświadczenia oraz dowody na poparcie przytoczonych w piśmie okoliczności
podpis albo jej przedstawiciela ustawowego albo pełnomocnika
wymienienie załączników do pisma
PRZEPROWADZENIE PROCESU CYWILNEGO
Ma na celu rozpoznanie i rozstrzygnięcie
Powód a później pozwany zgłaszają ustnie swoje żądania i wnioski oraz przedstawiają twierdzenia, dowody na ich poparcie..
Dowodami są dokumenty zeznania świadków, opinie biegłych, oględziny i przesłuchanie stron.
WYDANIE PRZECZENIA
Jeżeli sąd uzna że sprawa jest dostatecznie wyjaśniona wydaje wyrok. Sąd może również wyrobić postanowienie które jest wydawane wówczas gdy przepisy kpc nie przewidują wydania wyroku wydaje umorzenie sprawy
S Ą D Y P O W S Z E C H N E
REJONOWE OKRĘGOWE APELACYJNE POLUBOWE
I instancja II instancja
Dla sądów
Okręgowych
II instancja I instancja
Dla sądów -dla spraw majątkowych
Rejonowych o wartości spornej pow. 75tys.
- dla spraw z zakresu pr. pracy i ubezp. społ.
R O Z P A T R Y W A N I E S P R A W
POSTĘPOWANIE PROCESOWE POSTEPOWANIE NIEPROCESOWE
-wszczyna osoba zmierzająca -dot. Jedynie ściśle określonego kręgu osób
Uzyskać ochronę swoich praw - można wszcząć sprawę z urzędu
ODRĘBN TYPY POSTĘPOWAŃ
ZABEZPIECZAJĄCE NAKAZOWE UPOMINAWCZE EGZEKUCYJNE
4
TOK POSTĘPOWANIA CYWILNEGO
TRYB ZWYKŁY POSTĘPOWANIE ODRĘBNE
- prowadzony przez wydziały sądów -prowadzone przez wydziały sądów d/s
ds. cywilnych rodzinnych
- ds. pracy i ubezpieczeń społecznych
S T R O N Y P O S T Ę P O W A N I A
POSTĘPOWANIE POSTĘPOWANIE
PROCESOWE NIEPROCESOWE
-powód -uczestnicy postępowania
-pozwany
Ż Ą D A N I E S T R O N Y
postępowanie procesowe postępowanie nieprocesowe
powództwo wniosek
K O N I E C P O S T Ę P O W A N I A
POSTĘPOWANIE PROCESOWE POSTĘPOWANIE NIEPROCESOWE
-wyrok -postanowienie
-postanowienie
(w ściśle określonych przypadkach)
ŚRODKI ZASKARŻONYCH
Strony niezadowolone z orzeczenia w I instancji mogą odwołać się do sądu II instancji
Środkiem odwoławczym jest apelacja na wyrok sądu rejonowego
Na wyrok sądu okręgowego apelację składa się do sądu apelacyjnego. Przy składaniu apelacji nie ma przymusu adwokackiego. Apelację składa się w terminie 14 dni od doręczenia wyroku z uzasadnieniem do sądu który wydał wyrok w I instancji.
Wyrok I instancji 921 dni-uprawomocnienie)
7dnina wniosek o doręczenie wyroku wraz z uzasadnieniem
14 dni na złożenie apelacji
Podstawą do wniesienia apelacji jest każda przyczyna, która wpłynęła zdaniem strony na niekorzystny dla niej wyrok.
Sąd II instancji może
Oddalić apelację (orzeczenie sądu I instancji zachowuje moc)
Uchylić zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania sądowi I instancji jeżeli:
stwierdzi nieważność postępowania
sąd I instancji nie rozpoznał istoty sprawy
wydanie wyroku co do istoty sprawy wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości
zmienić zaskarżone orzeczenie i orzec co do istoty sprawy
uchylić zaskarżone orzeczenie i pozew odrzucić
uchylić zaskarżone orzeczenie i postępowanie umorzyć
5
Orzeczenie reformatoryjne czyli orzeczenie II instancji zawierające własne rozstrzygnięcie co do istoty sprawy może być wydane:
gdy sąd I instancji naruszył prawo materialne
gdy sąd II instancji sam przeprowadził postępowanie dowodowe i poczynił dalsze ustalenia bądź ustalenia inne od ustaleń sądu I instancji
sąd II instancji uwadnia wyrok który jest natychmiast wykonalny
Stronie niezadowolonej wynikiem postępowania apelacyjnego przysługują zgodnie z nowelizacją kpc z dnia 22 grudnia 2004 r. dwa środki prawne:
1)skarga kasacyjna
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Środki wnosi się do Sądu Najwyższego przez adwokata lub radcę prawnego-przymus adwokacki
Termin na wniesienie skargi kasacyjnej:
-2 miesiące od ogłoszenia wyroku
- prokurator i Rzecznik Praw Obywatelskich w terminie 6 miesięcy
PRAWO GOSPODARCZE
Gospodarka jako przedmiot regulacji prawnej
Gospodarka w ujęciu funkcjonalnym to wytwarzanie i podział dóbr oraz świadczenie usług w celu zaspokajania potrzeb społecznych.
Gospodarka w ujęciu podmiotowym to całokształt instytucji i urządzeń zaspokojenia potrzeb społecznych
Gospodarka w ujęciu materialnym to całokształt zgromadzonego kapitału produkcyjnego lub usługowego oraz dostępnych zasobów naturalnych.
PRAWO GOSPODARCZE to system zasad i norm prawnych o istotnym znaczeniu dla procesu gospodarowania a w szczególności regulujących oddziaływanie państwa na gospodarkę
Źródła prawa gospodarczego:
Konstytucja
Prawo Wspólnot Europejskich
Ustawy
Kodeks cywilny
Rozporządzenia
Akty prawa miejscowego
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA- jest to zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie wydobywanie kopalin ze złóż a także działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły
Cecha pozytywna działalności gospodarczej
Musi być działalność dopuszczona przez przepisy prawne.
Cecha negatywna
Działalność co do której nie ma zastosowania ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (art3)
6
PRZEDSIĘBIORCĄ zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej jest os. fizyczna, prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą
Zasady podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej
Zasada równości
Zasada uczciwej konkurencji- pozytywny model zachowania przedsiębiorcy jako przeciwstawienie nieuczciwej konkurencji zwalczanej przez obowiązujące przepisy prawa.
Zasada poszanowania dobrych obyczajów nakazuje przestrzegać normy moralne i zwyczajowe obowiązujące w danej dziedzinie działalności gospodarczej
Zasada poszanowania słusznych interesów konsumentów
Właściwym miejscowo organem ewidencyjnym jest organ właściwy dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy czyli miejscowość w której przedsiębiorca przebywa z zamiarem stałego pobytu. Przedsiębiorca jest zobowiązany złożyć wniosek o zmianę wpisu do ewidencji w terminie 7 dni zmiany danych na podstawie których został dokonany wpis do ewidencji (art.27 i 33)
Wykreślenie wpisu z ewidencji może nastąpić na wniosek przedsiębiorcy w ciągu 7 dni od dnia trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej.
Wymogi spełnienia warunków wykonywania działalności gospodarczej.
Zachowanie warunków art. 6 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej jest to obowiązek przestrzegania przepisów prawnych
Wymóg posiadania odpowiednich kwalifikacji-oznacza całokształt wiedzy i umiejętności praktycznych określonych w przepisach prawnych i potwierdzonych w formie odpowiednich dokumentów.
Obowiązek oznaczenia przedsiębiorcy (NIP adres REGON)
Obowiązek rozliczeń za pomocą rachunku bankowego jeżeli strona w transakcji z której wynika płatność jest inny przedsiębiorca oraz gdy jednorazowa wartość transakcji bez względu na liczbę wynikających z niej płatności przekracza równowartość 15 000 euro
PRZEDSIĘBIORCA
OS. FIZYCZNA OS. PRAWNA JEDN.ORGANIZAC.
NIE POSIADAJĄCA OSOBOWOŚCI
wspólnik, spółki instytucje non profile PRAWNEJ
samodzielnie (bez zysku)
spółki spółdzielnie spółki osobowe
kapitałowe jawna
przedsiębiorstwa państwowe komandytowa
partnerska
komandytowa
akcyjna
Ewidencja działalności gospodarczej
Ewidencję prowadzą Urzędy Gminy czy Miasta wykonując zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.
Organ administracyjny dokonuje wpisu na podstawie zgłoszenia. Nie bada treści tego zgłoszenia w sensie materialnym tylko formalnym i w sytuacji GDY ZGŁOSZENIE NIE ZAWIERA BRAKÓW FORMALNYCH NIE MOŻE ODMÓWIĆ DOKONANIA WPISU.
Potwierdzeniem dokonania wpisu jest zaświadczenie.
7
Odmowa wpisu do ewidencji działalności gospodarczej nastąpi:
- gdy zgłoszenie nie dotyczy działalności objętej ustawą o swobodzie działalności gosp. Np. działalność rolnicza działalność notarialna
- gdy zgłoszenie zawiera braki formalne i nie zostaną one usunięte w wyznaczonym terminie
- gdy orzeczono zakaz wykonywania działalności gospodarczej przez osobę fizyczną
- gdy wniosek został łożony przez osobę nieuprawnioną
Reglamentacja działalności gospodarczej oznacza ograniczenie lub podporządkowanie jakiejś działalności przez przepisy prawne
Koncesja
Zezwolenie
Licencja
KONCESJA- to forma reglamentacji działalności gospodarczej, wyraża akt zgody władzy publicznej na podjęcie i wykonywanie działalności gosp. Przez danego przedsiębiorcę.
Koncesja to akt administracyjny jest to zgoda wyrazona przez państwo (właściwy jego organ) na podjęcie i wykonywanie działalności na rzecz państwa lub mającej szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa i obywateli
Koncesje organ koncesyjny wydaje w formie decyzji:
Decyzja o udzieleniu koncesji
Decyzja o odmowie udzielenia koncesji
Decyzja o zmianie zakresu koncesji
Decyzja o cofnięciu koncesji
Koncesji udziela się na czas oznaczony nie krótszy niż 5lat nie dłuższy niż lat 50
Organ cofa koncesje gdy:
Wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności objętej koncesją
Przedsiębiorca nie podjął w wyznaczonym terminie działalności objętej koncesją mimo wezwania organu koncesyjnego lub trwale zaprzestał wykonywania tej działalności
Organ cofa luz zmienia koncesję jeżeli przedsiębiorca:
Rażąco narusza warunki określone w koncesji lub inne warunki wykonywania koncesjonowanej działalności określone przepisami prawa
W wyznaczonym terminie nie usunął stanu faktycznego lub prawnego niezgodnego z warunkami określonymi w koncesji lub z przepisami regulującymi działalność gosp. Objętą koncesją
Po cofnięciu koncesji można się o nią ponownie ubiegać po upływie 3lat od dnia wydania decyzji o cofnięciu koncesji
Zezwolenie art75
Organ cofa zezwolenie w przypadku:
Orzeczenia sądu zakazującego działalności objętej zezwoleniem
Przedsiębiorca przestał spełniać warunki określone przepisami prawa
Nie usunął stanu faktycznego niezgodnego z prawem
Organ może cofnąć zezwolenie:
Kiedy odrębne przepisy tak stanowią
Kiedy przedsiębiorca nie podjął działalności mimo wezwania organu lub zaprzestał jej wykonywania
8
PRAWO OCHRONY KONKURENCJI
Reguluje go ustawa z 15.12.2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów
Jest to regulacja prawna procesu oddziaływania państwa na gospodarkę. Obejmuje ochronę konkurencji czyli podstawowego mechanizmu koordynacji postępowania uczestników gospodarki rynkowej
Zakres podmiotowy ustawy
Ustawa jest adresowana do przedsiębiorców i ich związków gdyż jest skierowana przeciw postępowaniu czyli zachowaniu przedsiębiorców i ich związków bez względu czy są to przedsiębiorcy prywatni, publiczni, krajowi czy zagraniczni
Zakres przestrzenny
Ustawa ma zastosowanie do wszelkich działań przedsiębiorców i ich związków, które wywołują lub mogą wywołać skutki na terytorium RP
Zakres podmiotowy ustawy:
Ochrona konkurencji
Publicznoprawna ochrona konsumentów
Ochrona interesów przedsiębiorców
OCHRONA KONSUMENTÓW:
Przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie bezprawnie działania przedsiębiorców.
Praktyki te muszą zawierać 2 przesłanki:
Bezprawność i naruszenie zbiorowych interesów konsumentów a jest to praktyka narażająca na uszczerbek interesu znacznej grupy lub wszystkich konsumentów.
Za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów uznaje się:
Stosowanie postanowień wzorców umów, które zostały wpisane do rejestru postanowień uznanych za niedozwolone
Naruszenie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej prawdziwej i pełnej informacji
Nieuczciwa bądź wprowadzająca w błąd reklama
Organem ochrony i konkurencji jest prezes ochrony konkurencji i konsumentów jako centralny organ administracji rządowej. Powoływany na 5 lat przez Prezesa Rady Ministrów i wyłoniony z drodze konkursu. Prezesowi podlega Inspekcja Handlowa,
Organem ochrony konkurencji i konsumentów jest także sąd ochrony konkurencji i konsumentów który sprawuje nadzór nad przestrzeganiem wspólnotowego i krajowego prawa konkurencji, rozpatrują odwołania od decyzji Prezesa urzędu oraz zażalenia od postanowień tego organu.
Celem regulacji prawnej jest przeciwdziałanie praktykom antykonkurencyjnym
Praktyki ograniczające konkurencję:
Ustawa mówi o zakazie porozumień ograniczających konkurencję
Umowy
Uzgodnienia
Uchwały
Inne akty związków przedsiębiorców zawierane w jakiejkolwiek formie, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji
Zakaz nadużywania pozycji dominującej
Na rynku właściwym będącym przejawem nadużywania pozycji dominującej czyli wszystkie czynności prawne w tym przypadku w całości lub w odpowiedniej części są nieważne. 9