Okres przednaukowy

• Kupcy starożytni i „efekt źrenic”

• John Bulwer - 3 prace nt języka głuchych oraz gestów w retoryce (1644-1649)‏

• Joshua Steel - o znaczeniu głosu (1775)‏

• Gilbert Austin - klasyfikacja gestów (1806)‏

• Francois Delsarte -gesty a postawa

Wykład 1

Komunikacja interpersonalna jako przedmiot analizy psychologicznej. Modele komunikacji

Karol Darwin (1809 - 1882

Dramaty losu pionierów….

• Istnieją ekspresje wrodzone i uniwersalne - występują one we wszystkich kulturach

• Są podobieństwa w zachowaniach ludzi i zwierząt

Pionierzy teorii komunikacji
- teoria języka - semiotyka -

Ferdinand de Saussure (1857-1913)‏

Roman Osipowicz Jakobson (1896-1982)‏

Umberto Eco (1931)‏

filozof, pisarz, semiotyk. Profesor we Florencji i Bolonii. Dzieła m.in..: Imię róży, Historia piękna, Historia brzydoty

Noam Chomsky (1928)‏

Czynniki konstytutywne dla każdego aktu mowy (wg Romana O.

• Jakobsona)‏nadawca (komunikatu),

• kontekst,

• komunikat,

• kontakt (między nadawcą i odbiorcą),

• kod (wspólny dla nadawcy i odbiorcy) oraz

• odbiorca

Bezbarwne zielone idee wściekle śpią

Noam Chomsky

Gramatyka transformacyjno-generatywna

Model propagandy - informacje w mediach "prywatnych" są filtrowane tak samo mocno jak w mediach rządowych, tylko poprzez inne filtry

Pionierzy teorii komunikacji
- psychologia

Kurt Lewin (1890-1947)‏, Abraham Maslow (1908-1970)‏, Georg Armitage Miller (1920)‏

Abrahama Maslowa hierarchiczna teoria potrzeb

Pionierzy teorii komunikacji
-socjologia - nauki polityczne-

Robert King Merton

(1910-2003)

Socjolog nauki, był członkiem PAN !

Harold Laswell (1902-1978

Pionierzy teorii komunikacji
- public relations -

Edward Bernays (1891-1995)‏

pionier PR

Herbert Marshall McLuhan (1911-1980)‏

kanadyjski teoretyk komunikacji, ukuł termin „globalna wioska”

Harold Burson (1921)

Termin „komunikacja” wywodzi się z łaciny od słowa communicatio
i oznacza łączność, wymianę, rozmowę.
W relacji między ludźmi komunikacja to przekaz pewnej informacji (komunikatu)
i zdolność do odbioru i rozumienia tego przekazu.
Często pojęcie to utożsamia się również ze sposobem przekazywania informacji (komunikatów) oraz z relacjami, jakie zachodzą podczas ich wymiany.

Przekazywanie komunikatów odbywa się za pomocą umownych znaków, takich jak: słowa, gesty, dźwięki litery, liczby, symbole. Systemy takich znaków nazywamy kodami.

Komunikacja jednokierunkowa występuje wtedy,

kiedy nadawca przekazuje komunikat bez oczekiwania lub utrzymywania sprzężenia zwrotnego z odbiorcą.

Przykładem jednokierunkowego komunikowania się są zazwyczaj ustalenia dotyczące zasad postępowania.

Komunikacja dwukierunkowa występuje, gdy istnieje sprzężenie zwrotne
z odbiorcą. Jednokierunkowe komunikowanie się zabiera znacznie mniej czasu
niż dwukierunkowe.

KOMUNIKACJA DWUKIERUNKOWA

Dwukierunkowe komunikowanie się jest dokładniejsze.
Sprzężenie zwrotne pozwala nadawcy na udoskonaleni komunikatu dla odbiorcy tak, że staje się dokładniejszy i precyzyjniejszy.

Odbiorcy są pewniejsi siebie i swoich sądów przy komunikowaniu się dwukierunkowym. Sam fakt, że pozwala im się zadawać pytania, przypuszczalnie zwiększa pewność odbiorców. Ponadto mogą oni pytać i wyjaśniać ewentualne wątpliwości.

PROCES KOMUNIKOWANIA SIĘ

Proces komunikowania rozpoczyna się wtedy, gdy u pewnej osoby, zwanej nadawcą, pojawi się określona INTENCJA,
w postaci myśli, zamiaru czy też uczucia,
którą nadawca pragnie podzielić się z inną osobą, określoną mianem odbiorcy.

INTENCJA jest pewnym stanem świadomości i jest niewidoczna dla innych. Nadawca musi przekształcić intencję w taki sposób, aby uczynić ją dostępną odbiorcy poprzez zachowania.

KODOWANIE I DEKODOWANIE

Kodowanie -to proces, w którym nadawca komunikat
który chce przekazać odbiorcy przekłada na przydatną informację (dobiera formę komunikatu, wybiera kanał itp..). Wykorzystuje do tego swoją wiedzę i umiejętności.

Dekodowanie to proces, w którym odbiorca interpretuje komunikat
i przekłada go na przydatną informację.
Robi to dwuetapowo, najpierw odbiera komunikat, a następnie go interpretuje. Wpływa na to doświadczenie odbiorcy, jego ocena użytych symboli, oczekiwania
i podobieństwo znaczeń.

Ogólnie biorąc im ściślej dekodowanie przez odbiorcę odpowiada zamierzonemu przekazowi nadawcy, tym komunikacja jest skuteczniejsza. Wpływ na przekazywanie wiadomości bez zniekształceń mają filtry między nadawcą a odbiorcą.

PODSTAWOWE FUNKCJE PROCESU KOMUNIKOWANIA SIĘ

• Informacyjna

• Interpersonalna

• Decyzyjna

FUNKCJA INFORMACYJNA KOMUNIKACJI

Cały kontekst niewerbalny dostarcza rozmówcy bezcennych informacji, przede wszystkim jest źródłem wiedzy na temat samopoczucia nadawcy, jego postawy wobec rozmówcy, stopnia pewności siebie, stanu emocjonalnego.

Posiadanie tych informacji o nadawcy pozwala rozmówcy lepiej, efektywniej kontrolować proces komunikacji.

Wartość odbieranych sygnałów niewerbalnych jest tym większa, że nie tylko nie są one świadomie kontrolowane przez nadawcę, ale nadawca nie jest świadom dokonującej się emisji.

FUNKCJA INTERPERSONALNA KOMUNIKACJI

Komunikacja interpersonalna to rodzaj kontaktu, jaki występuje wówczas, gdy dwoje lub więcej osób jest w stanie spotkać się, czyniąc dostępną część swojej wyjątkowości, aspektów niemierzalnych, wyrobów, refleksyjności i adresowalności, będąc jednocześnie świadomymi i reagując na część bytu osobowego partnera.

Pogaduszki biurowe to nie tylko źródło informacji, ale przede wszystkim podtrzymanie więzi między pracownikami, a także utrzymanie pozytywnej atmosfery w firmie. Dbanie o komunikację w firmie oraz przepływ informacji to przede wszystkim dbałość o dobro pracowników oraz firmy.

FUNKCJA DECYZYJNA KOMUNIKACJI

Kiedy podwładni nie wiedzą, co dzieje się na górze, są zdezorientowani i tracą świadomość, które z różnych działań w firmie są naprawdę najważniejsze.
Nie znając wizji i poczynań zarządu, nie ustawiają osiągania celów, a mogą nawet nieświadomie je utrudniać.

Jednak, jeśli co chwila dociera do nich kolejne polecenie, pytanie, ważna informacja czy zmiana decyzji, gubią się w tym nadmiarze, a ponadto zaczyna brakować im czasu na regularne obowiązki.

FORMY KOMUNIKACJI

PROCES KOMUNIKACJI MIĘDZY LUDŹMI MOŻE ODBYWAĆ SIĘ W FORMIE:

• KOMUNIKACJI WERBALNEJ

• KOMUNIKACJI NIEWERBALNEJ

PŁASZCZYZNY KOMUNIKACJI

zachowania werbalne …..

słowa płaszczyzna gramatyczna, logiczna i retoryczna

….i niewerbalne

brzmienie głosu, rytm rozmowy

gesty, postawa ciała,

wyraz twarzy, mimika,

kontakt wzrokowy, oddech

Zagadnienia kontrolne

1. Struktura potrzeg wg Abrahama Maslowa

2. Noam Chomsky

3. Harold Laswell i jego formuła komunikacji

4. Pojęcia „kodowanie”, „dekodowanie”, „sprzężenie zwrotne”

5. Główne formy komunikacji interpersonalnej

Wykład 2

Główne kanały komunikacyjne - komunikacja werbalna i niewerbalna

KOMUNIKACJA WERBALNA

Komunikacja werbalna to przekazywanie informacji za pomocą wyrazów.

Dużą rolę odgrywają tu takie czynniki, jak:

• akcent (badania dowiodły, że jest ważniejszy niż treść wiadomości!)

• stopień płynności mowy (świadczy o kompetencji i odpowiedzialności)

• treść wypowiedzi (jest uzależniona od władzy oraz związków międzyludzkich, uzależnionych od przyjętego systemu kulturowego).

Freud - osobowość - teoria - Zygmunt

Teoria osobowości Zygmunta Freuda

Zygmunta teoria osobowości Freuda

Freuda teoria osobowości Zygmunta

Zygmunta Freuda teoria osobowości

Zakłócenia komunikacji

Przyczyny zaburzeń w komunikowaniu:

• brak przygotowania do rozmowy

• brak jasności komunikatu

• okoliczności

• niedokładny odbiór/wybiórczość

• subiektywizm

• brak zaufania/szacunku

ZŁOTE REGUŁY EFEKTYWNEJ KOMUNIKACJI

• 1. Formułuj pytania otwarte

Pytania otwarte są to pytania, na które nie można odpowiedzieć tak lub nie. Pytania otwarte obligują do tego, żeby Twój rozmówca coś wyjaśnił w sposób bardziej dogłębny. Dzięki temu, uzyskuje się maksimum informacji i dobrą znajomość rozmówcy.

• 2. Słuchaj z maksymalną uwagą

• 3. Utożsamiaj się z rozmówcą

• 4.Interpretuj werbalne i pozawerbalne znaki

Nie lekceważ gestów, modulacji głosu i przerw w wypowiedziach

• 5. Mów tym samym językiem co twój partner w rozmowie

AKTYWNE SŁUCHANIE

ABY AKTYWNIE KOGOŚ WYSŁUCHAĆ MUSIMY STOSOWAĆ KILKA ZASAD:

• UTRZYMYWAĆ KONTAKT WZROKOWY Z PRZEMIAWIAJĄCYM

• ZACHOWAĆ ODPOWIEDNIE PROPORCJE
  MAMY DWOJE USZU I JEDNE USTA

• POTAKIWAĆ

• UNIKAĆ KOŃCZENIA ZDAŃ ZA KOGOŚ

• ROBIĆ NOTATKI

• ZADAWAĆ ODPOWIEDNIE PYTANIA

TECHNIKI AKTYWNEGO SŁUCHANIA

• ODZWIERCIEDLENIE
  informujemy rozmówcę, jak zrozumieliśmy jego odczucia lub intencje

• PARAFRAZOWANIE
  ujmujemy inne słowa zasłyszany komunikat, upewniając się czy dobrze został zrozumiany

• KLARYFIKACJA
  skłaniamy rozmówcę do skoncentrowania się na głównej idei komunikatu lub prosimy o bardziej precyzyjne wyjaśnienie sprawy

• POTWIERDZENIE
  dopowiadamy pewne słowa, potwierdzając, że jesteśmy zainteresowani wypowiedzią i słuchamy uważnie

ZASADY EFEKTYWNEGO PRZEKAZU

Istnieje kilka zasad, które możemy wykorzystać w planowaniu swojego wystąpienia po to, by słuchacze lepiej zapamiętali przekaz.

O wiele lepiej zapamiętujemy informacje:

• efekt zapamiętywania i efekt świeżości,

• które podawane są na początku lub na końcu,

• podane są w niezwykły sposób,

• mają jakiś związek z zagadnieniami, o których już coś wiemy,

• są często powtarzane,

• są przekazywane z entuzjazmem

Pamięć - typy pamięci

Pamięć jest właściwością poszczególnych analizatorów. Mówić zatem można o pamięć :

• "wzrokowej",

• "słuchowej",

• "smakowej",

• "węchowej" i

• "dotykowej"

W mówieniu (często bezwiednie) wskazujemy własne preferencje zmysłowe

Mówimy zatem…

• Proszę zauważyć, że…

Jak widzisz…

Spójrzmy na ten problem z takiego na przykład punktu widzenia….

• Jest to niesłychanie ważne….

W teorii tej pobrzmiewa…

Zabrzmiało to fałszywie…

Albo…

• Pysznym przykładem jest….

To niesmaczne…

Jakież to słodkie…

• Pachnie szwindlem…

Zalatuje kłamstwem…

• Czuje Pan?

• Dotknijmy tego problemu…

Robi się gorąco, gdy…

ELIMINOWANIE ZAKŁÓCEŃ W KOMUNIKOWANIU SIĘ

ABY ELIMINOWAĆ ZAKŁÓCENIA W KOMUNIKOWANIU SIĘ, NALEŻY:

• starać się mówić zawsze właściwym tonem głosu, o ile to możliwe tłumiąc

nieodpowiednie emocje,

• mówić bardzo zrozumiale,

• utrzymywać równe tempo mówienia, nie za szybko, niezbyt wolno,

• nie mówić w sposób monotonny, akcentować ważne punkty, unikać

podnoszenia głosu na końcu zdania,

• zwracać uwagę na gesty, mimikę twarzy, pozycję ciała, aby w ten sposób

wzbudzić pozytywne odczucia.

Kłopoty z komunikowaniem się (objawy)

• uporczywe milczenie

• demonstracyjne pochylanie się (w pozycji stojącej)

• przesadne zajmowanie się dokumentami

• prowadzenie rozmów na boku

• wyrażanie pogardy

• okazywanie znudzenia

• uśmiechanie się z wyższością

• nieustanne potrząsanie głową

• okazywanie bezradności

W procesie komunikacji interpersonalnej ważną umiejętnością jest słuchanie. Jednym z ważnych czynników utrudniających słuchanie są nasze złe przyzwyczajenia, nawyki. Potrafią one zirytować partnera i budować bariery między rozmówcami. Oto kilka z nich:

Nie patrzenie w oczy mówiącemu.

Bawienie się ołówkiem, kartką papieru.

Częste spoglądanie na zegarek.

Wypaczanie i przekręcanie wypowiedzi.

Brak mimiki na twarzy (twarz pokerzysty).

Patrzenie w czasie rozmowy np. na sufit, przez okno.

Ocenianie rozmówcy.

Przesadne potwierdzanie (za wiele potakiwań , mruczenie itp.).

• Ciągłe przerywanie wypowiedzi i kończenie zdania za rozmówcę.

• Kwestionowanie prawie wszystkiego co powiedział rozmówca,

zanim skończy całą swoja wypowiedź.

Komunikacja niewerbalna to wszelkie zamierzone i niezamierzone, pozasłowne przekazywanie informacji; to po prostu mowa naszego ciała. Może ona być wielkim sprzymierzeńcem lub przeciwnikiem negocjatora, dlatego należy poznać jej najważniejsze zasady i cechy.

Funkcje komunikacji niewerbalnej

• komunikowanie postaw i emocji (uzgadnianie postaw interpersonalnych)

• wspomaganie komunikacji językowej

• zastępowanie mowy (gdy utrudniony kontakt werbalny

Kanały niewerbalne

Style komunikacji niewerbalnej

• tendencja afiliatywna (bliski dystans, dotyk, kontakt wzrokowy, uśmiech)

• tendencja dominatywna (wyprostowana postawa, uniesiona głowa, szybka mowa, jednostronna komunikacja werbalna)

Komunikaty niewerbalne

• mimika (wyraz twarzy); stany emocjonalne, postawy

• pantomimika (gesty); ilustracje wypowiedzi, ujawnianie zaangażowania w rozmowę

• ekspresja pantomimiczna:

• emblematy - można zastąpić terminem werbalnym

• regulatory - towarzyszą wypowiedzi (powitanie, pożegnanie)

• ilustratory - ilustrują wypowiedź

• adaptory - pomagające przystosować się do sytuacji (opanowanie emocji, przebywanie z ludźmi, zaspokojenie potrzeb)

• 3. zachowania przestrzenne - sympatia/niechęć

• 4. czynniki paralingwistyczne - ton głosu, tempo mowy, intonacja, przerwy - stan emocji

• 5. powierzchowność - status, zawód

• 6. zapach

Komunikaty interakcyjne

• 1. kontakt wzrokowy - regulacja rozmowy - zainteresowanie, nawiązanie, podtrzymanie komunikacji; zmiany wielkości źrenic - uwaga wzrokowa

• 2. relacje przestrzenne - odzwierciedlenie relacji w strukturowaniu przestrzeni

• dystans interakcji:

• strefa intymna (↓0,5 m)

• strefa osobista (↓1,2 m)

• strefa społeczna (↓3,5 m)

• strefa publiczna (↓7,5 m)

• 3.dotyk - aktywny, pasywny, wzajemny - bliskość, dotyk zinstytucjonalizowany, zrytualizowany

ZADANIA knw

Komunikacja niewerbalna spełnia następujące zadania:

1. wspomaga komunikację werbalną poprzez dodanie jej wyrazistości i czytelności,

2. funkcjonuje jako samodzielny środek przekazu,

3. zaprzecza komunikatom komunikacji werbalnej lub je podkreśla

CECHY

Ważną cechą komunikacji niewerbalnej jest to, że zachodzi często na poziomie podświadomości. Wiele osób zazwyczaj nie zdaje sobie sprawy, że oprócz przesyłania informacji w mowie, wysyła także różnego typu sygnały za pomocą swojego ciała. Sygnały te są nieodłącznym procesem komunikacji.

Jedną z cech komunikacji niewerbalnej jest także to, że w przeważającej części przekazuje informacje dotyczące sfery emocjonalnej nadawcy i odnosi się również do emocji osoby odbierającej sygnały.

dystans

Dystans to odległość pomiędzy partnerami interakcji, informuje nas o stosunkach wzajemnych między nimi. Skracanie dystansu, zbliżanie się do siebie jest znakiem zbliżania psychicznego, oddalanie się stanowi oznakę utraty kontaktu.

OSOBA

Strefy dystansu

Strefa intymna - do 40 cm

Strefa osobista - do 120 cm

Strefa socjalna - do 360 cm

Strefa otwarta - od 360 cm

postawa

Kolejnym elementem komunikacji niewerbalnej jest postawa, czyli to, jakie pozycje przyjmuje ciało podczas stania lub siedzenia.

Nawet pobieżna obserwacja innych ludzi może pokazać, ile informacji niesie z sobą ułożenie ciała.

elementy postawy otwartej i zamkniętej

POSTAWA OTWARTA

• Postawa wyprostowana

• Plecy wyprostowane

• Łopatki ściągnięte na plecach

• Głowa podniesiona

• Wzrok skierowany prosto przed siebie

• Ręce swobodnie opuszczone wzdłuż ciała

POSTAWA ZAMKNIĘTA

• Ciało lekko pochylone

• Plecy przygarbione

• Skulone ramiona

• Opuszczona głowa

• Spuszczony wzrok

• Ręce zaplecione na piersiach

ton

Ton jest najbardziej związany z mową. Ton głosu , jakim zostało wypowiedziane słowo lub zdanie, ma decydujące znaczenie w interpretacji jego znaczenia. Jeżeli ktoś powie „piękny samochód” z ironicznym tonem, to wypowiedz ta zostanie odebrana jako ocena negatywna.

Obok tonu znaczenie ma także akcent (mocniejsze wypowiedzenie jednego słowa w zdaniu może zmienić całe jego znaczenie) i dźwięki paralingwistyczne (np.: odchrząknięcia, płacz, śmiech, pomrukiwania czy westchnienia).

gesty

O znaczeniu tego elementu komunikacji niewerbalnej świadczyć może fakt, że liczba wykonywanych gestów może wpływać na postrzeganie danej osoby jako bardziej lub mniej wiarygodnej. Im więcej gestów wykonuje osoba mówiąca, tym słuchacze bardziej są skłonni jej wierzyć. Jest tak ponieważ im bardziej się zaangażujemy emocjonalnie tym więcej gestów wykonujemy.

Gestykulacja to ogół ruchów głównie rąk, a także głowy i pozostałych

części ciała wspomagających mowę i ułatwiający komunikowanie się

ludzi nie rozumiejących wzajemnie swoich języków.

Kiedy mówimy nieustannie poruszamy rękami,

głową ale też całym ciałem. Ruchy te są skoordynowane

z mową i stanowią część całościowego procesu komunikowania się.

Przykładowe interpretacje gestów

Ramiona
Wzruszanie ramionami Wychylanie ramion do przodu Garbienie się Skulenie ramion do przodu	Lekceważenie lub brak zdecydowania Otwarcie Brak motywacji do kontaktu Zamykanie się w sobie
Ręce i dłonie
Ręce skrzyżowane, „zamknięte ręce” Dłonie drżące Nadgarstki rozluźnione Ręce sztywne, dłonie nieruchome Zaciśnięte pięści Palce bębniące po stole	Opór, niechęć, unikanie porozumienia Tłumiona złość lub lęk Otwartość, zainteresowanie Napięcie, stres Silna złość, hamowana agresja Lekceważenie lub pośpiech
Nogi i stopy
Stopy spokojnie oparte o podłoże Krzyżowanie lub szerokie rozstawienie nóg Nerwowe ruszanie lub pukanie stopą Nogi i stopy usztywnione	Pewność siebie Duża pewność siebie Niepokój, napięcie, zniecierpliwienie Zamykanie się w sobie

mimika

Mimika to wszelkie zmiany, które można zaobserwować na ludzkiej twarzy. Mimika przesyła informacje dotyczące naszego stanu emocjonalnego.

Szczegółowe badania nad ekspresją twarzy i jej interpretacją doprowadziły do stwierdzenia, że o ile można stosunkowo łatwo opanować postawę swojego ciała i gestykulacje, a następnie wyrażać nimi świadomie wybrane emocje, o tyle kontrolowanie muskulatury twarzy jest bardzo trudne.

Oczy - przesyłają wiele informacji dotyczących stanu emocjonalnego np.: gniew lub smutek, które interpretujemy z pakietu danych tj. układ brwi, kierunek spojrzenia i szerokość źrenic.

Układ brwi - uniesione do góry oznaczają niedowierzanie, a obniżone zakłopotanie, ściągnięte do środka to oznaka złości.

Usta - uniesione lub opuszczone kąciki ust mogą sygnalizować zadowolenie lub jego brak. Drżenie dolnej wargi oznaczają wrogość.

Różnice kulturowe w komunikacji niewerbalnej

Mowa ciała w procesie komunikacji oprócz uwarunkowań genetycznych zależy także od typu kultury, w której wychował się i przebywał człowiek, gdyż kultura wpływa na samo znaczenie dużej ilości sygnałów niewerbalnych. Dotyczy to zarówno gestykulacji, postawy, jak i głosu lub mimiki.

Zagadnienia kontrolne

1. Formuła Alberta Mehrabiana

2. Główne techniki aktywnego słuchania

3. Znaczenie terminów „knw” i „body language”

4. Style (tendencje) komunikacji niewerbalnej

5. Główne kanały komunikacji niewerbalnej

Wykład 4

Sytuacje konfliktowe - przyczyny, typologia, charakterystyka.

Konflikt

Typy konfliktów:

• Intrapersonalny ( wewnętrzny)

• Interpersonalny (międzyosobniczy)

• Międzygrupowy (wewnątrz organizacji)

• Pomiędzy organizacjami

Rodzaje konfliktów interpersonalnych

• Konflikt o sumie zerowej

• Konflikt motywów mieszanych

Interakcja to gra

Konflikt to interakcja

Konflikt to GRA

Teoria gier

Hugo Dyonizy Steinhaus (1887 - 1972)

John von Neumann (1903 - 1957)

Podstawowe pojęcia teorii gier

• Pole gry

• Cel gry

• Gracze

• Zasady (reguły) gry

• Strategie i taktyki

DYLEMAT WIĘŹNIA

Aresztowani A (dam) i B (ogdan)

Policja proponuje:

• Jeśli obaj się przyznacie - złagodzimy karę

• Jeśli obaj się nie przyznacie - zwalniamy, nie ma dowodów

• Jeśli jeden się przyzna - jest zwolniony i nagrodzony, a drugi ukarany surowo

Trzy przyczyny konfliktu
(wg D.Petersona

1. problemy związane ze specyficznym zachowaniem się któregoś z uczestników interakcji, o co inny ma pretensje,

2. nieprzestrzeganie norm odnoszących się do pewnych klas zachowań,

3. problemy związane z indywidualnymi skłonnościami osoby, których inni nie akceptują

Dynamika incydentu konfliktowego według J.S. Colemana

1.  PIERWOTNY, POJEDYŃCZY PRZEDMIOT SPORU ႗

2.  NARUSZENIE RÓWNOWAGI STOSUNKÓW႗

3.  UJAWNIENIE SIĘ INNYCH SPORNYCH PROBLEMÓW, DOTĄD TŁUMIONYCH

4.  DRUGA STRONA PREZENTUJE SWOJE RACJE I ARGUMENTY႗

5.  DRUGA STRONA WYDAJE SIĘ Z GRUNTU ZŁA႗

6.  WYSUWANIE OSOBISTYCH ZARZUTÓW WOBEC DRUGIEJ STRONY႗

7.  KONFLIKT UNIEZALEŻNIA SIĘ OD PIERWOTNEGO PRZEDMIOTU SPORU 

Fazy kłótni

Faza pierwsza - faza „oczekiwania”. Często niezauważalnie faza ta przechodzi w

Fazę drugą - wzajemnej wrogości. Zanikają fakty - narastają oceny

Faza trzecia - kulminacja, wybuch, rozładowanie. Konflikt przechodzi automatycznie w

Fazę czwartą - wyciszenie , zmęczenie. Powolne oddzielanie emocji od faktów. Prowadzi to do

Fazy piątej - porozumienia,

Inne rodzaje konfliktów

• konflikty motywacyjne:

- polegające na niezgodności między tendencjami do działania

- są opisywane w terminach, motywów, celów i relacji,

• konflikty poznawcze:

polegające na sprzeczności pomiędzy posiadaną wiedzą, dotychczasowym przekonaniem a nowymi informacjami,

• konflikty interesów:

mają miejsce, gdy osoby bądź grupy osób różnią się ze względu na kierujące nimi dążenia, których jednoczesne spełnienie w danych warunkach nie jest możliwe,

Inne rodzaje konfliktów c.d

• konflikty przekonań:

występują, gdy osoby (bądź grupy) mają odmienne przekonania na jakiś temat,

• konflikt zastępczy:

oznacza sytuację, kiedy obok konfliktu właściwego aranżowany jest konflikt nowy, wiążący siły i uwagę co najmniej jednej ze stron,

z reguły jest on wynikiem działań celowych,

może służyć zamiarowi zamaskowania istoty konfliktu właściwego bądź umniejszania jego znaczenia.

Trzy sposoby rozwiązywania sporów

Wykład 5

• ARBITRAŻ

• NEGOCJACJE

• MEDIACJE

Trzy sposoby rozwiązywania sporów

• arbitraż: sposób rozwiązywania konfliktów polegający na tym, że trzecia strona narzuca rozwiązanie konfliktu skłóconym partnerom

•  mediacja: wyrażanie zgody na udział trzeciej strony przy rozwiązywaniu zaistniałego konfliktu

• negocjacje: forma porozumiewania się przeciwnych stron konfliktu, gdzie zainteresowani składają wzajemne propozycje i kontrpropozycje, a problem jest rozwiązany pod warunkiem, że obie strony osiągną zgodę

Erystyka - dział logiki zajmujący się sztuką przekonywania i dyskusji

• Nielojalne chwyty erystyczne 

• argumentum ad personam /obrażanie, przypisywanie lub wytykanie wad/

• ad populum /demagogia, odwoływanie się do uczuć ogółu/

• ad vanitatem /przekonywanie za pomocą pochlebstw/

• ad misericordiam / apelowanie do współczucia/

• ad hominem /przyznawanie racji wiedząc, że rozmówca jej nie ma/

• ad verecundiam /powoływanie się na nieznany lub nie uznawany autorytet/

• ad ignorantiam /wytykanie niewiedzy/

• ad baculum /groźby/

Graduated and reciprocoated inititives in tension-reducktion

GRIT, czyli stopniowe i odwzajemnione skłanianie do obniżenia napięcia: strategia ograniczania konfliktu w sytuacjach codziennego życia, w których:

a) informujesz o swojej chęci do współpracy,

b) współpracujesz,

c) odwzajemniasz każde kooperacyjne działanie, ale

d) jeżeli twój oponent działa agresywnie, odCechy dobrego negocjatora

powiadasz mu tym samym

• wiedza z dziedziny, która jest przedmiotem negocjacji

• właściwie dobrane style i techniki negocjacyjne

• wiedza z zakresu komunikacji interpretacyjnej

• kultura i urok osobisty

• cechy charakteru takie jak: odpowiedzialność, otwartość, rzetelność, kreatywność, inicjatywa

• umiejętności takie jak: umiejętność słuchania, koncentracja uwagi, opanowanie emocji, atakowanie problemów, a nie stron negocjacji, umiejętność perswazji pracy w zespole, stworzenie klimatu twórczej pracy, unikania nietypowych zachowań.

Ustępstwa w negocjacjach

• niewielkie - zachęcaj drugą stronę do wzajemności

• stopniowo malejące - skłaniają druga stronę do kompromisu

• wolne i niełatwe - szybkie ustępstwo może nie dać satysfakcji drugiej stronie; coś co wymaga pewnej walki jest bardziej cenione

• odwzajemnione

Przyczyny nieudanych negocjacji

• konfrontacyjne nastawienie przeciwnych stron

• niejasno zdefiniowany cel negocjacji

• długie debatowanie nad najdrobniejszymi kwestiami, a nie prowadzenie normalnych rozmów (zagadywanie przeciwnika)

• poczucie dumy i próżności którejś ze stron

• brak chęci do osiągnięcia kompromisu pomiędzy stronami

• silne napięcie emocjonalne przynajmniej u jednej ze stron negocjacji

AGRESYWNOŚĆ

Zachowania:

• Bronimy własnych praw lekceważąc prawa innych.

• Dominujemy nad innymi, czasami ich upokarzając.

• Nie słuchamy innych.

• Podejmujemy decyzje nie uwzględniając praw innych.

• Przyjmujemy postawy wrogie lub obronne.

Dlaczego zachowujemy się agresywnie? Co ryzykujemy ?

- boimy się, że nie dostaniemy tego, - konflikty w stosunkach z innymi ludźmi

co chcemy , (czują się w naszym towarzystwie zagrożeni)

- nie wierzymy w siebie , - utratę szacunku dla samej siebie,

- bo wcześniej okazywało się to skuteczne, - utratę szacunku dla innych,

- chcemy zwrócić na siebie uwagę, - będziemy nie lubiani,

- chcemy zademonstrować swoją władzę, - poważny stres,

- chcemy wyładować złość (będącą często - dojdzie do użycia przemocy,

wynikiem naszych nierealnych oczekiwań), - rezultaty przeciwne do zamierzonych,

- chcemy manipulować innymi,

ULEGŁOŚĆ

• Zachowania:

• Lekceważymy własne prawa pozwalając innym naruszać je.

• Nie pokazujemy własnych potrzeb, poglądów i odczuć.

• Zachowujemy się nieuczciwie - nasze działania nie pokrywają się z naszymi słowami,

• co powoduje narastanie w nas złości i urazów.

Dlaczego zachowujemy się ulegle? Co ryzykujemy ? 

- boimy się utraty aprobaty ze strony innych, - utratę poczucia własnej wartości,

- boimy się reakcji strony przeciwnej, - poczucie krzywdy, złość, frustracja,

- uważamy, że jest to właściwe i grzeczne - zachęcanie innych do dominacji,

zachowanie, - wybuch agresji spowodowany kumulacją

- chcemy uniknąć konfliktów, uczuć negatywnych,

- chcemy manipulować innymi,

ASERTYWNOŚĆ

Zachowania:

• Bronimy własnych praw, uznając jednocześnie prawa innych.

• Wyrażamy swoje potrzeby, poglądy i odczucia.

• Nasze stosunki z innymi ludźmi cechuje wiara w siebie.

Dlaczego zachowujemy się asertywnie? Co ryzykujemy ? 

- jesteśmy zadowoleni z siebie i innych, - będziemy nie lubiani za to, że wyrażamy

- mamy szacunek dla siebie i innych, swoje odczucia,

-pomaga nam to w osiąganiu celów - etykietkę człowieka idącego przez życie

i realizacji naszych potrzeb, przebojem,

- dzięki temu mniej ranimy innych, - zmiany w naszych relacjach z innymi ludźmi

- dzięki temu rośnie wiara we własne siły,

- poczucie kontroli nad własnym życiem,

- jesteśmy uczciwi w stosunku do siebie

i do innych,

To należy umieć

• Ćwiczenie 1

• - definicja współczesnej psychologii

• -czego dotyczy formuła „dostosowanie maszyny do człowieka i człowieka do maszyny”

• Ćwiczenie 2

• - co to jest kodowanie, dekodowanie, sprzężenie zwrotne

• - jak wygląda klasyczny model przepływu informacji ? z jakich elementów się składa ?

• - co to są dźwięki paralingwistyczne?

• - co oznacza termin „ mowa ciała” ?

• - co to jest „reguła Alberta Mehrabiana”?

• - co oznacza skrót KNW ?

• - dotyczące najważniejszych sygnałów pozawerbalnych

• - na czym polega analiza transakcyjna ?

• - co to jest NLP ?

• - na czym polegają konflikty intrapersonalne i interpersonalne ?

• - czego dotyczy „piramida Maslowa” ?

• Ćwiczenie 3

• - fazy kłótni (sporu)

• - fazy konfliktu interpersonalnego

• - teoria konfliktów wg Kurta Lewina

• - czego dotyczy tzw. „dylemat więźnia” ?

• - na czym polegają konflikty: relacji, wartości, danych, strukturalny, interesów

• - co to jest „metoda czterech kroków” ?

• Ćwiczenie 4

• - na czym polega arbitraż,

• - co to są mediacje ?

• - co to są negocjacje ?

• - co to jest GRIT ?

• Ćwiczenie 5

• - co to jest asertywność ?

• - czy potrafisz odróżnić komunikat asertywny od nie asertywnego ?

• Ćwiczenie 6

• - cechy negocjacji w ujęciu teorii gier,

• - wymiary negocjacji

• - nielojalne chwyty erystyczne

• - negocjacje miękkie, twarde i oparte na współpracy

• Ćwiczenie 7

• - czego dotyczy reguła „co?kto?jak?”

• - cechy dobrego sprzedawcy

• Ćwiczenie 8

• - czym się różni mediacja od negocjacji ?

• - co oznacza termin „pójść na galerię?”

• - co to jest „batna” ?

• Ćwiczenie 9

• - czego dotyczy teoria X-Z-Y ?

• - na czym polega zjawisko „insight”?

• Ćwiczenie 10

• - co oznaczają terminy eustres, neustres, dystres ?

• - fazy funkcjonowania organizmu w stresie,

• - co to jest doping?

• - na czym polega wypalenie zawodowe ?

Przykładowy zestaw pytań

Jak nazywa się mechanizm reakcji odbiorcy na komunikat nadawcy ?

2. Komunikacja werbalna, to:

1. Używanie komunikatów słownych

2. Komunikowanie się za pomocą gestów i mimiki

3. Stosowanie komunikatów parajęzykowych

4. Stosowanie komunikatów paralingwistycznych

3. Czego dotyczy teoria Abrahama Maslowa (przedstawia się ja czasem jako tzw. piramidę Maslowa) ?

4. Termin „repulsja” oznacza:

1. Syntonię czyli negatywne nastawienie do partnera w negocjacjach

2. Nastawienie odbiorcy na informację negatywną

3. Sprawne dekodowanie komunikatu

4. „Unikanie” w teorii K. Lewina

5. Uciekanie się do pochlebstw jest:

1. Nielojalnym (nieuczciwym) sposobem przekonywania

2. Uczciwym sposobem przekonywania

3. Uczciwym lub nieuczciwym sposobem negocjacji - zależy od okoliczności

4. Sposobem nie podlegającym ocenie - ocena taka należeć powinna wyłącznie do negocjatora

6. Określenie „pójść na galerię” oznacza:

1. Rezygnację z sytuacji stresogennych

2. Przyjęcie przez mediatora pozycji maksymalnego niezaangażowania

3. Stosowanie w negocjacjach efektownych „chwytów na pokaz”

4. Technikę „wyprowadzenia w pole” za pomocą nielojalnych chwytów erystycznych

7. Stres organizujący (chwilowo) zachowanie w sytuacji krytycznej, to:

1. Dystres

2. Eustres

3. Neustres

4. Regres

Normy

W zestawie jest 11 pytań. Na pytania zawierające cztery warianty odpowiedzi należy wybrać odpowiedź Twoim zdaniem prawidłową (jest tylko jedna). Np.

Pyt. 13. Rozwiązanie sporu poprzez narzucenie stronom rozwiązania, to:

1. Arbitraż

2. Dyktatura

3. Mediacje

4. Negocjacje

Odpowiedź: 13 a

Na pytanie domagające się odpowiedzi słownej odpowiedź ta, to max 3 słowaq. Najczęściej tylko jedno lub dwa. Więcej nie ma powodu pisać. I np..

Pyt. 33 Jak nazywa się mechanizm przetwarzania komunikatu na postać słowną (literową, gestami itp..)

Odpowiedź - kodowani

Prawo karne

Grupa II-ga (zagadnienia - pytania) z zagadnień kierunkowych (tematyka seminarium licencjackiego):

Pojęcie prawa karnego, prawo karne: materialne procesowe, wykonawcze, międzynarodowe.

Funkcje i zasady prawa karnego.

Szkoły i kierunki w nauce prawa karnego.

Kryminalizacja i nauka o kryminalizacji.

Źródła polskiego prawa karnego.

Obowiązywanie ustawy karnej pod względem czasu.

Obowiązywanie ustawy pod względem miejsca i osób.

Definicja przestępstwa.

Czyn zabroniony. Ustawowe znamiona przestępstwa.

Wina i formy winy.

Nieletni, młodociany, małoletni.

Rodzaje przestępstw.

Strona podmiotowa przestępstwa.

Strona przedmiotowa przestępstwa.

Pojęcie i teorie kary.

System kar i środków karnych.

Warunkowe umorzenie postępowania karnego.

Zasady i dyrektywy sądowego wymiaru kary i środków karnych.

Przedawnienie.

Zatarcie skazania.

Literatura obowiązkowa: Józef Nowacki, Zygmunt Tobor: Wstęp do prawoznawstwa. Katowice 1999 (lub nowsze wydanie).

Lech Gardocki: Prawo karne. Warszawa 2002 (lub nowsze wydanie).

4

---