bez ≤ *perdЪ

biały < *b'ĕlъjъ

brzeg < *bergъ

bliźni ≤ *blizЬnЬjЬ

boże < *boge

boski ≤ *božЬsk

bóg < *boog < *bogъ

bracia < *bratija < *bratЬja

brzezina < *berzina

brzoza ≤ *berza

burza < *burja

ciało <* tĕlo

cierń ≤ *tŗ'nЬ

cierń ≤ *triń

czarny ≤ *čŗ'nЪjЬ

czart < *čĕrЪ < *čŗtЪ

człon ≤ *čelnЪ

czołgać się ≤ *čļ'gati (sę)

czoło ≤ *čelo ≤ **kelo

dąb ≤ *dąbЪ

deska < *dъsъka

dnia < *dЬnЬ

dobry ≤ *dobrЪjЬ

domek < *domЪkЪ

drodze < *dorz'ĕ2

droga ≤ *dorga

dróżka < *dorgьka

drzewo ≤ *dervo

dwa < *dЪva

dzień ≤ *dЬnЬ

dziewica ≤ *dĕvika

gardło ≤ *gŗdlo

gęś ≤ *gąsЬ

głupi < *glupЬjЬ

głowa ≤ *golva

głód ≤ *goldЪ

gniazdo < *gnĕzdo

gniezno < *gnĕzdЪno

gołąb ≤ *goląbЬ

gość ≤ *gostЬ

grać < *jЬgrati

gród ≤ *gordЪ

grzyb < *gribЪ

jeść < *jesti

kark ≤ *kŗkЪ

kieł ≤ *kЪlЪ

kiełbasa ≤ *kļbasa

kij ≤ *kyjЬ

kła ≤ *kЪla

kobieta <*kobetЪ

kość ≤ *kostЬ

kotek <*kotЪkЬ

kraj ≤ *krajЬ

krowa ≤ *korva

krzyk < *krjkЪ

ksiądz ≤ *kЪnęgЪ

księga ≤ *kЪnęga

kwiat ≤ *kvĕtЪ

las ≤ *lĕsЪ

w lesie <*vlĕsĕ2

lato ≤ *lĕto

w lecie < *v lĕtĕ2

lew < *lЬvЪ

łeb ≤ *lЪbЪ

mać < *mati

martwy ≤ *mŗtvЪjЬ

matka < *matЪka

męża < *mąża

miara < *mĕra

miasto < *mĕsto

miedź < *medЬ

mierzyć < *mĕriti

miód ≤ *miodЪ ≤ *miedЪ

mleko ≤ *melko

moją < *mojeją

mołwa ≤ *mļva

morze < *more

możesz ≤ *možešЬ ≤ **mogexĭ

mój < *mojЬ

mróz < *mrozЪ

musze ≤ *muxĕ₂ ≤ muxai

mydło ≤ *mydlo

myję < *mЪjЬą

na czele < *na čĕlĕ

niedziela < *nedĕlja

niedźwiedź < *miedźviedź < *medЪvedЬ

nieść < *nesti

noże < *nogĕ2

nos < *nosЪ

ofiara < *ofĕra

ogień ≤ *ognЬ

orzeł < *orЬlЪ

owca ≤ *ovЬca

owoc < *ovotjЬ

pełny ≤ *pļ'nЪjЬ

piąty < *pętЪjЬ

pieniądz < *pĕnĕ2gЪ

pies ≤ *pЬsЪ

piesek < *pЬsЪkЪ

pięć ≤ *pętЬ

plotła ≤ *pletla

poniedziałek < *ponedĕlЪkЪ

przepiórka ≤ *pr'epiōrka

przodek ≤ *predЪkЪ

przód ≤ *perdЪ

ręce < *rąkĕ2

ręka ≤ *rąka

ręki < *ręky

rōg ≤ *rogЪ (graficznie: roog)

rōk ≤ *rokЪ (graficznie: rok)

rybą ≤ *ryboją

rzadko < *rĕdko

rząd < *rędЪ

siemię < *semen < *sĕmę

środa < *śrzeda < *średa

sen ≤ *sЪnЪ

serce ≤ *sŗ'dЬce

sito < *seito

stać < *stojati

strzała < *strĕlЪkЪ

stp. kōń ≥ koń

stp. mā ≤ *moja

stp. māka ≤ * māka

stp. māž ≤ * māžЬ

stp. ptāk ≥ ptak

stp. tēj ≥ tej

suchy ≤ *suxЪ ≤ **sausōs

szyć < *sziti

szydło ≤ *šidlo

ślub ≤ *sЪljubЪ

światło < *svĕtlo

świeca ≤ *svĕtja

szewc < * szЪvЬcЪ

targ ≤ *tŗgЪ

tłumacz ≤ *tļmačЬ

tłusty ≤ *tļ'stЪjЬ

twarz ≤ *tvarЬ

warta ≤ *vŗ'ta

wąż < *vążЬ

wełna < *vļna

wiatr ≤ *vĕtrЪ

wiara < *vĕra

wierzba ≤ *vŗ'ba

wierzyć < *vĕriti

wilga ≤ *vļ'ga

wilk ≤ *vļ'kЪ

wózek < *vozЪkЬ

wsi < *vЬsЬ

wrzos ≤ *vrosЪ ≤ *vresЪ ≤ *versЪ

wrzód < *werdЪ

zając ≤ *zajęcЬ

ząb < *ząbЪ

ziarno < *zŗ'no

zioło < *zelo

złoto < *zolto

zły < *zЪlЪjЬ

zorza < *zorja

źródło < *żrzedło < *źredlo

żeński < *żenЬskЪjЬ

żłób ≤ *želbЪ

żonę ≤ *ženą ≤ **genām

żony < *żeny

żółty ≤ *žļ'ЪjЬ

żyć < *żiti

żyto < *żito

CECHY PRASŁOWIAŃSKIE: 1) s≥ x po k,u,r,i 2) k,g,x ≥ ć, ź, ś przed e, ĕ, ę, i, Ь, ŗ', ļ' (I palatalizacja) 3) powstanie nosówek: am, om, on ≥ ą || em, en, im, in ≥ ę 4) powstanie jerów: ū≥Ъ (ū≥y), ĭ≥Ь (ĭ≥i) 5) monoftongizacja dyftongów 6) ū, ū≥Ъ, y 7) unikanie głosek zamkniętych. ZACHODNIO­SŁO­WIAŃ­SKIE: 1) zachowanie *kv'-; gv'- 2) zachowanie *tl-; *dl- 3) *tj, *dj ≥ c', З' 4) x≥ (ś) ≥ ś (II palatalizacja) przed ĕ₂, i₂ (k≥ c', g≥ З'). LECHICKIEKIE: 1) zachowanie nosówek 2) dyspalatalizacja przed t,d,s,z,n,r,ł (e≥o; ĕ≥a; ę≥ą; ŗ'≥ŗ≥ar; ļ'≥l≥eł) 3) dokładna przestawka TorT, TolT, TerT, TelT 4) wokalizacja sonantów.

LEKSYKALIZACJA - przekształcenie pierwotnej, wyrazistej formy pod względem słowotwórczej formacji w jednolity znak wyrazowy. Wyróżniamy: 1) leksykalizację semantyczną (np. piwnica - piwo; bielizna - białe) 2) leksykalizacja formalna (np. przytomny, nie odwołujemy się do znaczenia pierwotnego, trudno wyznaczyć tu temat i formant). KONTAMINACJA - skrzyżowanie dwóch fonemów (np. leśniczy), mechaniczne łączenie dwóch elementów (np. maluteńki), łączenie całych wyrazów (łączenie ich znaczeń) (np. bajoro, pstrokaty). PERINTEGRACJA (oddzielenie) i ABSORPCJA (wchłonięcie) - suma zjawisk, zjawisko to pojawiło się w obrębie przyimków i zaimków; między tematem a końcówką; tematem a formantem (np. chłodzik, młodzik, trawnik, dziennik, drukarnia, palarnia, kwiaciarnia). HAPLOLOGIA - uproszczenie, skrócenie wyrazu przez usunięcie jednej z sylab bezpośrednio po sobie następujących, jednakowych lub o jednakowym spółgłoskowym nagłosie, np. sześciościan - sześcian.

KOŃCÓWKI FORMY DUALNEJ: M. =B. =W. -a; D. =Mc. -u; C. =N. -oma, -ema; || M.=B.=W. -ĕ, -i; D. =Mc. -u; C. =N. -oma, -ema.

M. duxЪ, mąžЬ, synЪ, gostЬ, kamy
D. duxa, mąža, synu, gosti, kamene
C. duxu, mąžu, synovi, gosti, kameni
B. duxЪ, mąžЬ, synЪ, gostЬ, kamenЬ
N. duxomЬ, mąžemЬ, synЪmЬ, gostЬmЬ, kamenЬmЬ
Mc. dušĕ, mąži, synu, gosti, kamene
W. duše, mąžu, synu, gosti, kameni || M. = W. duši, mąži, synove, gostЬje, kamene D. duxЪ, mąžЬ, synovЪ, gostЬjЬ, kamenЪ C. duxomЪ, mąžЪ, synЪmЬ, gostЪmЬ, kamenЬmЪ B. duxy, mąžĕ, syny, gosti, kamene N. duxy, mąži, synЪmi, gostЬmi, kamenЬmi Mc. dušĕЪ, mąžixЪ, synЪxЪ, gostЬxЪ, kamenЬxЪ

M. selo, pole, imę D. sela, pola, imane C. selu, polu, imeni B. selo, pole, imenę N. selomЬ, polemЬ, imenЬmЬ Mc. selĕ, poli, imane W. selo, pole, imę || M. =W. sela, pola. imena D. selЪ, polЬ, imenЪ C. selomЪ, polemЪ, imenЬmЪ B. sela, pola, imena N. sely, poli, imeny Mc. selĕxЪ, polixЪ, imenЬxЪ

M. žena; duša, kostЬ; mati D. ženy; dušĕ, kosti; matere C. ženĕ; duši, kosti; materi B. ženQ; dušQ, kostЬ;; materЬ N. ženojQ; dušejQ,; kostЬjQ;; materЬjQ Mc. žeńĕ; duši, kosti;; matere || M = B = W. ženy; dušĕ; kosti; materi D. ženЪ; dušЬ,; kostЬjЬ; materЬ C. ženamЪ; dušamЪ, kostЬmЪ; materЬmЬ N. ženami; dušami; kostЬmi; materii Mc. ženaxЪ; dušaxЪ; kostЬxЪ; materЬxЪ

M. starЪ jЬ, staro je, stara ja; pĕšЬ jЬ, pĕše je, pĕša ja
D. stara jego, stary jejĕ; pĕša jego, pĕšĕ jejĕ
C. staru jemu, starĕ jeji; pĕšu jemu, pĕši jeji
B. starЪ jЬ, staro je, starą ją; pĕšЬ jЬ, pĕše je, pĕšą ją
N. staromЬ jimЬ, starą jeją; pĕšemЬ jimЬ, pĕšą jeją
Mc. starĕ jemЬ, starĕ jeji; pĕši jemЬ, pĕši jeji ||
M. stari ji, stara ja, stary jĕ; pĕši ji, pĕša ja, pĕšĕ jĕ
D. starЪ jiXЪ, starЪ jiXЪ; pĕšЪ jiXЪ, pĕšЪ jiXЪ
C. staromЪ jimЪ, staramЪ jimЪ; pĕšemЪ jimЪ, pĕšamЪ jimЪ
B. stary jĕ, stara ja, stary jĕ; pĕšĕ jĕ, pĕša ja, pĕšĕ jĕ
N. stary jimi, starami jimi; pĕši jimi, pĕšami jimi
Mc. starĕXЪ jiXЪ, staraXЪ jiXЪ; pĕšiXЪ jiXЪ, pĕšaXЪ jiXЪ

L.p. nesą, nesešЬ, nesetЪ; dvignomЬ, dvignešЬ, dvignetЪ; pisjomЬ, pisješЬ, pisjetЬ; xvaliomЬ, xvališЬ, xvalitЪ; jesmЬ, jesi, jestЬ jestЪ || L.mn. nesemЪ, nesete, nesątЪ; dvignemЪ, dvignete, dvignątЪ; pisjemЪ, pisjete, pisjontЬ; xvalimЪ, xvalite, xvalętЪ; jesmЪ, jeste, sątЪ || L.d. nesevĕ, neseta, nesete; dvignevĕ, dvigneta, dvignete; pisjevĕ, pisjeta, pisjete; xvalivĕ, xvalita, xvalite; jesvĕ, jesta, jeste.

AORYST:
L.p. dĕlaxЪ, dĕla, dĕla;
L.mn. dĕlaxomЪ, dĕlaste, dĕlašę;
L.d. dĕlaxovĕ, dĕlasta, dĕlaste;
IMPERFECTUM: L.p. dĕlaaxЪ, dĕlaaše, dĕlaaše;
L.mn. dĕlaaxomЪ, dĕlaašeta, dĕlaaxą;
L.d. dĕlaaxovĕ, dĕlaašeta, dĕlaašete;
PERFECTUM:
L.p. 1) dĕlalЪjesmЬ, dĕlalajesmЬ, dĕlaloesmЬ;
2) dĕlalЪjesi, dĕlalajesi, dĕlalojesi;
3) dĕlalЪjestЪ, dĕlalajestЪ, dĕlalojestЪ ||
L.mn. 1) dĕlalijesmЪ, dĕlalyjesmЪ, dĕlalajesmЪ
2) dĕlalijeste, dĕlalyjeste, dĕlalajeste
3) dĕlalisątЬ, dĕlalysątЬ, dĕlalasątЬ
L.d. 1) dĕlalajesvĕ, dĕlalĕjesvĕ, dĕlalĕjesvĕ
2) dĕlalajesta, dĕlalĕjesta, dĕlalĕjesta
3) dĕlalajeste, dĕlalĕjeste, dĕlalĕjeste;
PLUSQUAMPERFECTUM:
L.p. 1) dĕlalЪjesmЬ bylЪ, dĕlalajesmЬ byla, dĕlaloesmЬ bylo
2) dĕlalЪjesi bylЪ, dĕlalajesi byla, dĕlalojesi bylo
3) dĕlalЪjestЪ bylЪ, dĕlalajestЪ byla, dĕlalojestЪ było;
L.mn. 1) dĕlalijesmЪ bylЪ, dĕlalyjesmЪ byla, dĕlalajesmЪ bylo
2) dĕlalijeste bylЪ, dĕlalyjeste byla, dĕlalajeste bylo
3) dĕlalisątЬ bylЪ, dĕlalysątЬ byla, dĕlalasątЬ bylo
L.d. 1) dĕlalajesvĕ bylЪ, dĕlalĕjesvĕ byla, dĕlalĕjesvĕ bylo
2) dĕlalajesta bylЪ, dĕlalĕjesta byla, dĕlalĕjesta bylo
3) dĕlalajeste bylЪ, dĕlalĕjeste byla, dĕlalĕjeste bylo.

M.=W. mojЬ, -moje, moja; D. mojego, mojej C. mojemu, mojeji B. mojЬ, moje, moją N. mojimЬ, mojeją Mc. mojemЬ, mojeji || M. moji, moja, mojĕ D. mojiXЪ C. moim B. mojĕ, moja, mojĕ N. moimi Mc. mojiXЪ

Bulla Gnieźnieńska dwie grupy nazw: 1) nazewnictwo osobowe: a) dwuczłonowe o charakterze życzeniowym, np. Bogdan; b) imiesłowowe informujące o cechach nabytych dziecka, np. Kochan; c) odapelatywne, czyli tworzone od rodzimych wyrazów pospolitych, np. Brodek; d) patronimiczne, tworzone od imienia ojca za pomocą formantów: -ie, -owie, -ewic, np. Rusowie czyli syn Rusa; e) zapożyczone z piśmiennictwa chrześcijańskiego, np. Szyman (dziś: Szymon); 2) nazewnictwo miejscowe: a) topograficzne (geograficzne) oparte na obserwacji środowiska krajobrazowego, np. Łęczyca (od wyrazu łąka); b) dzierżawcze, tworzone od imienia posiadacza za pomocą morfemów ow, ew, in, np. Suloszewo; c) patronimiczne, wskazujące na zarządcę, na tego, kto sprawował pieczę nad osadą, tworzone za pomocą morfemów ic, ewic, owic, np. Starzy Biskupicy; d) osad służebnych - informujące o usługach świadczonych przez mieszkańców na rzecz dworu, np. Konarze (zamiast Koniarze);

---