KPA wykład nr 5 (16.03.2011r.)

I. FAZY POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO

W zasadzie w każdym postępowaniu (tryby zwyczajne: przed organem I instancji i odwoławcze jak i tryby nadzwyczajne) można wyróżnić 3 fazy:

• Czynności wstępne.

• Postępowanie wyjaśniające (dowodowe).

• Faza orzekania.

W każdym trybie stosujemy odpowiednio przepisy dotyczące postępowania przed organem I instancji. W postępowaniu odwoławczym stosuje się odpowiednio przepisy z postępowania pierwszoinstancyjnego, chyba że są przepisy odrębne. W postępowaniach w trybach nadzwyczajnych pierwszy etap to postępowanie w I instancji, drugi etap to postępowanie w 2 instancji, więc w zasadzie w większości stosujemy przepisy dotyczące postępowania pierwszoinstancyjnego, odrębności mogą się pojawić w zakresie postępowania rozpoznawczego.

1. Czynności wstępne

• W tej chwili we wszystkich 3 trybach są wydzielone jako odrębna faza postępowania.

• Ich przedmiotem jest badanie dopuszczalności postępowania. To tak jakby postępowanie w sprawie wszczęcia postępowania. Postępowanie administracyjne może zakończyć się na tej fazie, jeśli organ stwierdzi niedopuszczalność prowadzenia postępowania.

• Obecnie mamy wydawane akty administracyjne dotyczące niedopuszczalności prowadzenia danego postępowania - (do niedawna było to postanowienie tylko w trybie odwoławczym, w trybach nadzwyczajnych była decyzja a w postępowaniu przed organem I instancji czynności wstępne nie kończyły się wydaniem aktu) chodzi o stwierdzenie niedopuszczalności postępowania w drodze postanowienia. Teraz przyjęto jednolite rozwiązanie: wszędzie mamy postanowienie.

ODMOWA wszczęcia postępowania - warto zapamiętać, że w tej chwili będzie w formie postanowienia w każdym trybie, np. :

• postanowienie, które odmawia wszczęcia postępowania (przed organem I instancji).

• stwierdzenie niedopuszczalności odwołania lub uchybienie terminowi do wniesienia odwołania (przed organem II instancji).

• odmowa wszczęcia postępowania wznowieniowego (tryb nadzwyczajny).

• odmowa wszczęcia postępowania nieważnościowego (tryb nadzwyczajny).

2. Postępowanie wyjaśniające (dowodowe)

Obecne we wszystkich trybach aczkolwiek organ odwoławczy powinien prowadzić tylko uzupełniające postępowanie dowodowe, powinien w zasadzie kontrolować to, co przeprowadził organ I instancji - jeżeli stwierdzi braki w postępowaniu dowodowym to uchyli decyzję, skieruje sprawę do ponownego rozpoznania, czyli wyda decyzje kasacyjną.

Mamy tę fazę także w trybach nadzwyczajnych, ale ma ona tutaj również specyficzny charakter:

• postępowanie nieważnościowe - postępowanie rozpoznawcze ma tylko na celu wyjaśnienie czy zaszła taka wada i czy poza nią nie ma nieodwracalnych skutków prawnych, czyli tzw. przesłanek negatywnych. Nie bada się tez sprawy co do meritum, bada się tylko przesłankę nieważnościową.

• postępowanie wznowieniowe - bada się dwie rzeczy: przesłankę wznowieniową i później, jeżeli stwierdzi się że ona wywarła wpływ na treść decyzji, to trzeba, oprócz wydania nowego, merytorycznego aktu, sprawę rozpatrzeć od nowa, czyli w pełnym zakresie przeprowadzić postępowanie wyjaśniające.

3. Faza orzekania

Co do zasady we wszystkich tych trybach są wydawane decyzje i postanowienia. Nie ma różnicy między pojęciem decyzji czy pojęciem postanowienia w każdym z tych trybów.

Ale mogą być to różne rodzaje decyzji:

• w I instancji może być to decyzja umarzająca, odmawiająca uprawnienia, przyznająca uprawnienie, nakładająca obowiązek.

• W II instancji mogą być tylko i wyłącznie wydane decyzje wymienione w art. 138 KPA. Wydanie jakiekolwiek innej decyzji powoduje że będzie ona nieważna.

• W trybach nadzwyczajnych też są wydawane decyzje, chyba że jeśli chodzi o wznowienie czy nieważność dotyczy to postanowienia, więc wtedy mamy postanowienie. Mamy tu już bardzo zróżnicowane rodzaje decyzji z uwagi na to jaki tryb wzruszalności decyzji jest zastosowany. Jest tu nieco inny katalog decyzji niż decyzji w I instancji. Największa różnica: zakres decyzji, jakie mogą być wydane, pojawia się nowy rodzaj decyzji, którego dotychczas nie było: decyzja o stwierdzeniu niezgodności z prawem jakiejś innej decyzji. Oznacza to że pozostaje w mocy decyzja wadliwa, a obok niej istnieje decyzja mówiąca o tym, że tamta decyzja jest wadliwa.

________________________________________________________________________________________

II. CHARAKTERYSTYKA POSZCZEGÓLNYCH TRYBÓW POSTĘPOWANIA

a. Postępowanie przed organem I instancji

Czynności wstępne

1. Wszczęcie postępowania

• Czynności wstępne zaczynają się od momentu wszczęcia postępowania.

• 2 sposoby wszczynania postępowania:

Art. 61 § 1 KPA Postępowanie administracyjne wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu.

• O tym, w jaki sposób postępowanie może być wszczęte nie decydują przepisy Kodeksu ale przepisy szczególne. Czyli z tych przepisów wynika, czy organ wszczyna postępowanie z urzędu, czy na wniosek strony, np. postępowanie rozbiórkowe typowe wszczynane może być wszczęte z urzędu, wszystkie postępowania kontrolne w sprawach budowlanych są wszczynane z urzędu, natomiast postępowanie w sprawie zmiany imienia lub nazwiska to typowe postępowanie wszczynane na żądanie strony.

• Zwykle jest to tak skonstruowane, że tam gdzie chodzi o nadanie jednostce uprawnień to potrzebny jest wniosek strony (np. pomoc społeczna) a tam gdzie chodzi o nałożenie obowiązku to będzie wszczynane z urzędu. Ale nie zawsze, bo zwróćmy uwagę: w postępowaniu budowlanym często chodzi o obowiązki innych podmiotów a wszczynane są postępowania na żądanie innych stron, np. sąsiadów. Niekiedy też przepisy przewidują inny krąg przepisów składających żądanie, np. w prawie budowlanym jest wyraźnie określone kto może wystąpić z żądaniem wydania pozwolenia na budowę. Niekiedy z kolei przepisy przewidują działanie innych podmiotów, np. w zakresie pomocy społecznej, dlatego że osoba na rzecz której świadczenie miało być udzielone jest osobą nieporadną, w związku z tym tam jest przewidziany szerszy krąg podmiotów.

• Postępowanie wszczynane z urzędu.

• podmioty, które mogą wszczynać postępowanie z urzędu:

• organ

• podmioty na prawach strony - chodzi o prokuratora, RPO, organizację społeczną. UWAGA. Wprawdzie przepisy prawa mówią, że postępowanie tutaj jest wszczynane na ich wniosek, to tak naprawdę jest to postępowanie wszczynane z urzędu!

Warunki, jakie muszą być spełnione, aby za sprawą tych podmiotów można było wszcząć postępowanie z urzędu:

• przesłanki dotyczące udziału tych podmiotów.

• sprawa musi być możliwa do wszczęcia z urzędu.

• Uwaga! Przepis art. 61 § 2 KPA przewiduje sytuację, kiedy organ w wyjątkowej sytuacji może wszcząć postępowanie z urzędu wtedy, gdy chce chronić szczególnie ważny interes strony a wymagany jest w przepisach wniosek strony:

Art. 61 § 2 KPA Organ administracji publicznej może ze względu na szczególnie ważny interes strony wszcząć z urzędu postępowanie także w sprawie, w której przepis prawa wymaga wniosku strony. Organ obowiązany jest uzyskać na to zgodę strony w toku postępowania, a w razie nieuzyskania zgody - postępowanie umorzyć.

Nie jest to żaden trzeci, odrębny tryb wszczynania postępowania. Chodzi o to, że taki organ nie czeka na wniosek strony, bo są różne sytuacje, że strona: jest nieobecna, nie można się z nią porozumieć, przebywa w szpitalu w stanie nieświadomości ale wiadomo, że wyzdrowieje i nie jest jej potrzebny pełnomocnik a organ nie chce, żeby strona straciła termin.

Jest przy tym dodatkowy warunek, że w toku tego postępowania należy uzyskać zgodę strony. Jeżeli się jej nie uzyska, postępowanie trzeba umorzyć w drodze decyzji! Jeżeli organ tego nie zauważy albo działa wbrew przepisom i wyda wbrew woli podmiotu decyzję, to wówczas strona wniesie odwołanie po decyzji w I instancji. Jest to przypadek, kiedy organ odwoławczy uchyla decyzję I instancji i umarza postępowanie w I instancji bo powinien to już uczynić organ I instancji. A co się dzieje, jeśli strona się o takiej decyzji dowie po postępowaniu? wtedy: zbieg przepisów wznowienia i nieważności, ale zdaniem prof. Jaśkowskiej, jeżeli jest zbieg tych dwóch instytucji, to trzeba dać pierwszeństwo przepisom materialnoprawnym, a po drugie stwierdzić nieważność takiej decyzji, bo ona została wydana bez podstawy prawnej: można było wszcząć postępowanie, ale do wydania decyzji potrzebna była zgoda strony, jeśli jej nie było decyzja nie ma podstawy, a postępowanie powinno podlegać umorzeniu.

Czyli jeżeli organ, pomimo tego, dalej prowadził postępowanie, to strona może złożyć odwołanie - kiedy taki zarzut podniesie w odwołanie, to wówczas to mamy do czynienia z decyzja wymienioną w art. 138 § 1 pkt 2 - a więc, że organ uchyla decyzję i umarza postępowanie w pierwszej instancji. Skutek: powoduje, że postępowania w ogóle nie ma. Nie trzeba niczego dalej rozpatrywać. Ono przestało istnieć, bo nie został spełniony ten warunek. Gdyby strona to przegapiła to wtedy mogłaby żądać stwierdzenia nieważności decyzji. Tutaj mogą być sytuacje gdy pokrywają się przesłanki wznowienia i nieważności bo np. organ prowadzi postępowanie i wyda decyzję bez wniosku strony i bez jej wiedzy-wtedy organ musi najpierw rozpatrzyć przyczyny nieważności bo one są dalej idące. Powinien stwierdzić nieważność decyzji, a nie wznawiać postępowanie administracyjne.

• Postępowanie wszczynane na wniosek strony.

• jeżeli strona wszczyna postępowanie, to na wniosek - a to przybiera formę podania.

Podania:

• jest to pojęcie szersze niż tylko wniosek o wszczęcie postępowania i obejmuje: żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia. A więc wniosek o wszczęcie postępowania to również podanie.

• sposoby wnoszenia podań:

Art. 63 § 1 KPA Podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia) mogą być wnoszone pisemnie, telegraficznie, za pomocą telefaksu lub ustnie do protokołu, a także za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu administracji publicznej utworzoną na podstawie ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

• powinno zawierać (minimalne standardy):

Art. 63 § 2 KPA Podanie powinno zawierać co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie oraz czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach szczególnych.

Jeśli warunków dodatkowych nie ma, to wystarczy wskazanie osoby, jej adresu oraz żądania.

• podpisywanie podań:

Art. 63 KPA

§ 3. Podanie wniesione pisemnie albo ustnie do protokołu powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół ponadto przez pracownika, który go sporządził. Gdy podanie wnosi osoba, która nie może lub nie umie złożyć podpisu, podanie lub protokół podpisuje za nią inna osoba przez nią upoważniona, czyniąc o tym wzmiankę obok podpisu.

§ 3a. Podanie wniesione w formie dokumentu elektronicznego powinno:

1) być uwierzytelnione przy użyciu mechanizmów określonych w art. 20a ust. 1 albo ust. 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz

2) zawierać dane w ustalonym formacie, zawartym we wzorze podania określonym w odrębnych przepisach, jeżeli te przepisy nakazują wnoszenie podań według określonego wzoru. Czyli bezpieczny podpis elektroniczny jest wymagany przy organach, natomiast przy osobie fizycznej te wymogi mają być mniejsze ze względu na wysokie koszty. Prof. Jaśkowska: podanie w formie dokumentu elektronicznego nieopatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym to podanie z brakami formalnymi ale można to naprawić w ciągu 7 dni przez zgłoszenie się do osoby w celu złożenia własnoręcznego podpisu.

• potwierdzenie wniesienia podania:

Art. 63 § 4 KPA Organ administracji publicznej jest obowiązany potwierdzić wniesienie podania, jeżeli wnoszący tego zażąda. W przypadku wniesienia podania w formie dokumentu elektronicznego organ jest obowiązany potwierdzić wniesienie podania przez doręczenie urzędowego poświadczenia odbioru na wskazany przez wnoszącego adres elektroniczny.

• braki formalne podania i ich konsekwencje:

• brak adresu:

Art. 64 § 1 KPA Jeżeli w podaniu nie wskazano adresu wnoszącego i nie ma możności ustalenia tego adresu na podstawie posiadanych danych, podanie pozostawia się bez rozpoznania.

Jest to jedyny przypadek, kiedy organ od razu pozostawia podanie bez rozpatrzenia. Nie ma tutaj zaskarżenia, bo przepisy nie przewidują formy tego aktu ani nie wskazują, ż na ten akt służy zażalenie. Jeśli jednak adres jest a mimo to organ nie załatwia sprawy strony, to może ona wnieść skargę do sądu administracyjnego na milczenie organu.

• pozostałe przypadki, a więc przykładowo brak żądania, brak podpisu:

art. 64 § 2 KPA Jeżeli podanie nie czyni zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w terminie siedmiu dni z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania.

W pozostałych przypadkach należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w terminie 7 dni z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania. Czyni się adnotację w aktach, wysyła się zawiadomienie do wnoszącego, ale nie jest tu przewidywana forma aktu administracyjnego.

Orzeczenie WSA dotyczące skutków nieuzupełnienia braków w terminie: nie budzi wątpliwości, że nieuzupełnienie braków spowoduje postanowienie podania bez rozpoznania. Natomiast w przypadku, kiedy do uzupełnienia dochodzi z uchybieniem ustawowego terminu 7 dni, nie upoważnia to organu do pozostawienia pisma bez rozpoznania i takie pismo trzeba rozpatrzyć, chyba że wcześniej pozostawiono bez rozpoznania, bo wtedy mamy zakończenie postępowania. Natomiast jeżeli nie mamy formalnego zakończenia, to w przypadku uzupełnienia przez stronę braku pisma z uchybieniem terminu, pismo powinno być rozpatrzone merytorycznie, z tym że termin jego wniesienia powinien być liczony od dnia wniesienia pisma uzupełniającego braki. Ma to znaczenie w przypadku terminów materialnych.

• brak uiszczenia opłaty, bo przepisy mogą uzależniać czynność organu od dokonania opłaty a góry:

Art. 261 KPA

§ 1. Jeżeli strona nie wpłaciła należności tytułem opłat i kosztów postępowania, które zgodnie z przepisami powinny być uiszczone z góry, organ administracji publicznej prowadzący postępowanie wyznaczy jej termin do wniesienia tych należności. Termin ten nie może być krótszy niż siedem dni, a dłuższy niż czternaście dni.

§ 2. Jeżeli w wyznaczonym terminie należności nie zostaną uiszczone, podanie podlega zwrotowi lub czynność uzależniona od opłaty zostanie zaniechana.

§ 3. Na postanowienie w sprawie zwrotu podania służy zażalenie.

Jednakże w pewnych przypadkach organ musi rozpatrzyć sprawę - a opłatę może najwyżej ściągnąć w drodze egzekucji administracyjnej:

§ 4. Organ powinien jednak załatwić podanie mimo nieuiszczenia należności:

1) jeżeli za niezwłocznym załatwieniem przemawiają względy społeczne lub wzgląd na ważny interes strony,

2) jeżeli wniesienie podania stanowi czynność, dla której jest ustanowiony termin zawity,

3) jeżeli podanie wniosła osoba zamieszkała za granicą.

• pismo wnoszone jest przez pełnomocnika a brak jest doręczenia pełnomocnictwa.

Różna praktyka: żeby uniknąć niebezpieczeństwa późniejszego uchylenia decyzji, zdaniem profesor należy wzywać do uzupełnienia i pełnomocnika i stronę. Błędem jest na pewno wezwanie do przedłożenia pełnomocnictwa samego pełnomocnika, bo może to spowodować niekorzystne skutki dla strony, a tego pełnomocnictwa wcale mogło nie być. Następnie błędem jest informowanie samej strony, bo ona może być osobą nieporadną i pełnomocnik jest po to, aby jej pomagać w prowadzeniu spraw, a ona to pismo może przedłożyć pełnomocnikowi za późno. A więc pismo o wezwaniu powinno się kierować do pełnomocnika, jak i do strony.

• pismo nie spełnia warunków wynikających z przepisów szczególnych.

To mogą być takie wymogi, które mogą być wymogami materialnymi pisma i od razu pismo będzie pozostawione bez rozpoznania, a mogą być takie, którego takiego charakteru nie mają - więc nie ma tu odpowiedzi i trzeba to ustalać na podstawie przepisów szczególnych.

• wniesienie podania do organu niewłaściwego.

KPA wymienia 3 przypadki takiej sytuacji:

Sytuacja 1: podanie wniesiono do organu, który jest niewłaściwy w sprawie.

Art. 65 KPA

§ 1. Jeżeli organ administracji publicznej, do którego podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie, niezwłocznie przekazuje je do organu właściwego, zawiadamiając jednocześnie o tym wnoszącego podanie. Zawiadomienie o przekazaniu powinno zawierać uzasadnienie.

§ 2. Podanie wniesione do organu niewłaściwego przed upływem przepisanego terminu uważa się za wniesione z zachowaniem terminu.

Zawiadomienie to powinno zawierać uzasadnienie, bo może ono stanowić motyw do wniesienia o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego do NSA, jeśli ten drugi organ też uzna się za niewłaściwy.

Należy zwrócić uwagę, że nie ma w tej sytuacji formy postanowienia, na które służy zażalenie. Strona nie ma możliwości skarżenia go, natomiast ma zachowany termin, bo zgodnie z par 2. podanie wniesione do organu niewłaściwego przed upływem przepisanego terminu uważa się za wniesione z zachowaniem terminu. Ale UWAGA! Prof. Jaśkowska każe zwrócić uwagę, że nie dotyczy to sądu administracyjnego! W związku z tym, jeżeli ktoś wyśle skargę nie do organu, a do sądu administracyjnego, to sąd administracyjny przekaże skargę do organu właściwego, ale jeżeli w tym czasie upłynie termin, to skarga strony będzie odrzucona - a więc ten przepis dotyczy tylko postępowania administracyjnego!

Sytuacja 2: wniesione podanie dotyczy kilku spraw a organ jest właściwy w zakresie tylko jednej sprawy.

Art. 66 KPA

§ 1. Jeżeli podanie dotyczy kilku spraw podlegających załatwieniu przez różne organy, organ administracji publicznej, do którego podanie wniesiono, uczyni przedmiotem rozpoznania sprawy należące do jego właściwości. Równocześnie zawiadomi wnoszącego podanie, że w sprawach innych powinien wnieść odrębne podanie do właściwego organu, i poinformuje go o treści § 2.

§ 2. Odrębne podanie złożone zgodnie z zawiadomieniem, o którym mowa w § 1, w terminie czternastu dni od daty doręczenia zawiadomienia uważa się za złożone w dniu wniesienia pierwszego podania.

Organ, do którego podanie wniesiono rozpatruje to podanie w części, w której jest właściwy, natomiast zawiadamia wnoszącego podanie, że w pozostałych sprawach musi wnieść odrębne podanie, do innego organu i musi go wówczas także zawiadomić, że powinien to uczynić w ciągu 14 dni i jeżeli uczyni to w ciągu 14 dni to będzie się uważało, że podanie zostało wniesione z zachowaniem terminu. Ma to znaczenie dla takich sytuacji, gdzie jest przepis materialny, wynikający z ustaw szczególnych, gdzie jest określony termin dla składania jakichś wniosków, np. terminy do składania wniosków dot. rekompensaty za mienie zabużańskie.

Sytuacja 3: organ jest niewłaściwy, ale nie można ustalić organu właściwego na postawie danych, bo podanie jest zbyt skąpe albo z podania wynika, że właściwy jest sąd powszechny.

Art. 66 KPA

§ 3. Jeżeli podanie wniesiono do organu niewłaściwego, a organu właściwego nie można ustalić na podstawie danych podania, albo gdy z podania wynika, że właściwym w sprawie jest sąd powszechny, organ, do którego podanie wniesiono, zwraca je wnoszącemu. Zwrot podania następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.

§ 4. Organ nie może jednak zwrócić podania z tej przyczyny, że właściwym w sprawie jest sąd powszechny, jeżeli w tej sprawie sąd uznał się już za niewłaściwy.

RÓŻNICA: wniesienie podania do organu niewłaściwego - jeżeli może być zachowany termin albo organ sam je przekazuje - to nie następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie, tylko w formie informacji stron. Natomiast, jeżeli tego terminu się nie zachowuje, bo nie mamy wystarczających danych i zwracamy podanie tylko informując, że nie wiemy do kogo składać albo gdy właściwy jest sąd powszechny, to wtedy zwraca się w formie postanowienia, na które służy zażalenie, nie można wydać takiego postanowienia, jeżeli już uprzednio sąd uznał się za niewłaściwy - i wtedy organ administracji musi sprawę rozpatrzyć. Może powstać problem, który organ i tu mogą powstać spory, ale już tylko w ramach organów administracji.

• Data wszczęcia postępowania.

• datą wszczęcia postępowania z urzędu przez organ jest dzień pierwszej czynności organu dokonanej wobec strony.

Natomiast jeśli jest wszczynane na wniosek organizacji społecznej, którą dopuszcza się do postępowania postanowieniem - może powstać pytanie: czy rzeczywiście postępowanie jest wszczęte od momentu zawiadomienia strony, czy ponieważ ten podmiot ten podmiot działa na prawach strony, czy nie przyjąć, że datą wszczęcia postępowania jest dzień doręczenia postanowienia organizacji społecznej dopuszczonej do udziału w postępowaniu - profesor Jaśkowska przychyla się do tej drugiej interpretacji.

• data wszczęcia postępowania na żądanie strony:

art. 61 KPA

§ 3. Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony jest dzień doręczenia żądania organowi administracji publicznej.

§ 3a. Datą wszczęcia postępowania na żądanie strony wniesione drogą elektroniczną jest dzień wprowadzenia żądania do systemu teleinformatycznego organu administracji publicznej.

Profesor Jaśkowska dodaje do tego: dzień doręczenia organowi właściwemu. Dzień wszczęcia postępowania ma znaczenie dlatego, aby np. ustalić, jaki ma być termin rozpatrzenia sprawy i z tego punktu widzenia ma znaczenie ta data, kiedy podanie wpłynęło do organu właściwego. To nie oznacza, że strona do tego momentu nie korzysta z ochrony prawnej, bo ona korzysta z ochrony prawnej np. dzień wniesienia podania do organu niewłaściwego, jeżeli ona wniesie później do właściwego lub zostanie jej podanie przekazane do właściwego powoduje, że ona korzysta z ochrony, ale w takim znaczeniu, że uważa się podanie za wniesione we właściwym terminie. Tzn. jeśli mamy jakiś termin materialny, że możemy wnieść podanie w określonym terminie, to wystarczy że wniesiemy do niewłaściwego organu, a później dochowamy tego trybu naprawczego. Natomiast datą wszczęcia postępowania będzie data wniesienia do organu właściwego. Mamy tu więc 2 terminy: inna data będzie liczona dla ochrony strony, a inna dla momentu trwania postępowania.

• Obowiązek organu:

Art. 61 § 4 KPA O wszczęciu postępowania z urzędu lub na żądanie jednej ze stron należy zawiadomić wszystkie osoby będące stronami w sprawie.

Chodzi o to, że w przypadku wszczęcia postępowania na żądanie strony, inne osoby, które też są stronami mogą nie wiedzieć że takie postępowanie zostało wszczęte. W związku z tym należy zawiadomić wszystkie osoby będące stronami w sprawie. A więc już organ musi przeprowadzić krótkie postępowanie wyjaśniające, po to żeby zawiadomić wszystkie podmioty, które mogą mieć interes prawny w postępowaniu. Może to być niejednokrotnie trudne, bo np. przepisy w zakresie prawa budowlanego określają interes prawny przez to, czy inwestycja może mieć wpływ na nieruchomość i właściciel działki sąsiedniej w niektórych przypadkach nie będzie stroną postępowania, bo będzie chodziło o budynek mieszkalny, jednorodzinny, postawiony daleko od działki, który nie ma wpływu na sąsiednią nieruchomość, ale w niektórych przypadkach, np. będzie to stacja benzynowa - oddziaływanie na sąsiednie działki będzie i właściciele będą stronami. Ustalenie tego należy do organu i są to pierwsze czynności wstępne.

• Skutki wszczęcia postępowania:

• lis penat - zawisłość sprawy przed organem administracji, czyli podjęcie przez organ pewnych czynności procesowych w ramach czynności wstępnych (np. zbadanie właściwości).

• bieg terminów - zaczynają biec terminy do załatwienia sprawy.

• sprawa musi się zakończyć w sposób formalny: co do zasady decyzją merytoryczną albo wyjątkowo ugodą lub postanowieniem, bo przecież postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania wydawane jest gdy nie ma wszczęcia postępowania.

Natomiast nie jest skutkiem wszczęcia wyznaczenie do końca właściwości organu, tak jak to jest w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Właściwość organu można zmieniać na każdym etapie postępowania administracyjnego, inaczej niż w postępowaniu sądowym, gdzie sąd właściwy w momencie wniesienia pozwu, czy w momencie wniesienia skargi pozostaje właściwy co do zasady do końca.

2. Podjęcie czynności wstępnych

• Ustalenie, czy podanie spełnia warunki formalne. Jeśli nie, to organ musi wezwać ewentualnie do uzupełnienia braków.

• Badanie przez organ swojej właściwości.

• Ustalanie stron postępowania.

• organ przeprowadza krótkie czynności sprawdzające, kto może być stroną w sprawie. To należy do jego obowiązku i ustala Ion strony postępowania z urzędu. Będzie odpowiadać, jeśli jakiś podmiot, który jest stroną nie weźmie udziału w postępowaniu bez swojej winy, bo będzie to przyczyna wznowienia z art. 145 par 1 pkt 4 KPA.

• organ może w tym celu zwracać się do strony postępowania, żeby wskazała te podmioty, co nie zwalnia go z obowiązku poszukiwania tych innych stron z urzędu.

• Badanie legitymacji procesowej strony i w pewnym sensie zasadności podania, tzn. to, co dotąd badało się w trybach nadzwyczajnych - elementy podmiotowe i przedmiotowe, na co wskazuje art. 61a KPA:

Art. 61a KPA

§ 1. Gdy żądanie, o którym mowa w art. 61, zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.

§ 2. Na postanowienie, o którym mowa w § 1, służy zażalenie.

Mogą powstawać różne interpretacje tego artykułu a profesor Jaśkowska interpretuje go w ten sposób:

Dotąd czynność pozostawienia podania bez rozpoznania następowała w formie pewnej czynności faktycznej. Nie budzi wątpliwości, że będzie to musiało nadal następować w przypadku, gdy nie będzie zindywidualizowanej strony lub podanego adresu. Natomiast już z kwestią braków formalnych możemy mieć pewne problemy, czy nie można tego podciągnąć pod art. 61? W każdym razie ten artykuł pozwala zakończyć postępowanie administracyjne w formie aktu administracyjnego zaskarżalnego na etapie czynności wstępnych i to nie decyzją, a postanowieniem. Oznacza to, że nie zawsze wniesienie podania będzie oznaczało wszczęcie postępowania. W związku z tym będzie coś takiego, jak postępowanie w sprawie wszczęcia jeżeli nie zakwestionujemy legitymacji, to początkiem postępowania będzie wniesienie podania do organu właściwego, natomiast jeśli zakwestionujemy to, to zakończy się postępowanie w momencie uprawomocnienia się tego postanowienia i będzie to oznaczało, że postępowanie nie zostało wszczęte.

Zwróćmy uwagę: tutaj nie ma postanowienia o wszczęciu, takie postanowienie jest w trybach nadzwyczajnych. Tutaj będzie tylko wydawane postanowienie o odmowie wszczęcia. A więc, jeśli nie mamy zastrzeżeń, postępowanie było wszczęte od momentu wniesienia podania, natomiast często strona dowie się dopiero o tym, że nie zostało wszczęte, gdy zostanie wydane postanowienie.

To postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania w trybie zwykłym przed I instancją jest pewną nowością. Można je wydać, jak wskazuje ten przepis, w dwóch przypadkach:

• podanie zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną.

A więc pozwala się teraz organowi na etapie wstępnym na badanie legitymacji procesowej strony, z tym że nie zawsze będzie to możliwe, bo niekiedy istnienie uprawnień i obowiązków może być określone w postępowaniu wyjaśniającym.

To tak jak w postępowaniu przed sądem administracyjnym, gdzie zasadniczo legitymację procesową bada się na rozprawie, wyjątkowo można odrzucić skargę z powodu tego, że ktoś nie jest stroną, wtedy kiedy to jest oczywiste. I tak samo tutaj, odmowa wszczęcia postępowania następuje przez to, że ktoś nie jest stroną może nastąpić wtedy, gdy jest to oczywiste.

Przykładowo: ojciec, nie dysponujący pełnomocnictwem, złożył podanie o zmianę nazwiska pełnoletniego dziecka - wtedy jest to oczywiste. Natomiast jeżeli sprawa będzie dotyczyła jakichś kwestii, gdzie ustalenie legitymacjo procesowej będzie wymagało postępowania wyjaśniającego, np. stroną jest ten, na którego nieruchomość dana inwestycja oddziałuje, to wtedy będzie można to ustalić dopiero w postępowaniu wyjaśniającym i zdaniem prof. Jaśkowskiej nie będzie można z tego powodu odmówić wszczęcia postępowania, bo taka odmowa wszczęcia postępowania z powodu braku legitymacji procesowej strony może nastąpić tylko gdy jest to oczywiste.

• z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte.

A jakie są to przyczyny? Nie wiadomo, jaką linię przyjmie orzecznictwo, ale zdaniem prof. Jaśkowskiej będą to np. terminy przedawnienia, kiedy dla złożenia określonego roszczenia przewidziane są terminy materialne, np. gdyby ktoś teraz chciał składać wniosek o rekompensatę za mienie zabużańskie. Powstaje pytanie, czy tutaj nie umieścić takich kwestii jak: niespełnienia warunków materialnych, a więc jeżeli przepisy szczególne przewidują konieczność spełnienia różnego typu warunków albo są warunki, które nawet wynikają z kpa - strona została wezwana do uzupełnienia i nie uzupełniła. Zdaniem prof. gdyby szeroko interpretować ten przepis, który brzmi: lub z innych uzasadnionych przyczyn nie może być wszczęte, to obejmowałby on również tę sytuację. Prof. Jaśkowska jest zwolenniczką szerokiej interpretacji -w każdym przypadku, kiedy odmawiamy wszczęcia postępowania z różnych przyczyn, powinniśmy wydać postanowienie, na które służy zażalenie, a w konsekwencji skarga do sądu administracyjnego. Chociaż sprawa może być dyskusyjna, ponieważ te artykuły są od siebie oddzielone, a przepis jest nowy, w związku z tym nie ma jak dotąd orzecznictwa.

• Czynności procesowe (techniczne).

Organ administracji dokonuje różnych czynności faktycznych w toku postępowania, tymi czynnościami są:

• wezwania i zawiadomienia

• doręczenia

• protokoły i adnotacje - ale o tym przy innej okazji

Wezwania i zawiadomienia

• są to pisma, rodzaje czynności materialnych lub materialno-technicznych organu.

• wezwanie różni się od zawiadomienia tym, że wezwanie jest opatrzone sankcją za niestawiennictwo zaś zawiadomienia nie. Wezwanie jest więc kierowane z reguły do stron postępowania. Zawiadamia się o pozostałych czynnościach.

Z drugiej strony zdarzają się sytuacje, że kierowane jest do stron zawiadomienie, bo nie ma obowiązku osobistego stawiennictwa np.: wzywa się stronę do złożenia wyjaśnień, a zawiadamia się o terminie rozprawy, o wszczęciu postępowania. Mimo, że teoretycznie wezwania powinny być kierowane także do biegłych, to z reguły nie opatruje się tego pisma sankcjami i się ich zawiadamia.

Wzywa się świadków, bo ich stawiennictwo jest obowiązkowe.

Wezwania:

• przyczyny wezwań:

Art. 50 § 1 KPA Organ administracji publicznej może wzywać osoby do udziału w podejmowanych czynnościach i do złożenia wyjaśnień lub zeznań osobiście, przez pełnomocnika lub na piśmie, jeżeli jest to niezbędne dla rozstrzygnięcia sprawy lub dla wykonywania czynności urzędowych.

Organ musi zaznaczyć, do jakich czynności osoba ma się stawić: czy osobiście, czy wystarczy, że złoży zeznania na piśmie, czy może czynności dokonać przez pełnomocnika. To samo dotyczy zawiadomień.

• organ jest zobowiązany dołożyć starań, aby to było najmniej uciążliwe, co oznacza, że:

Art. 50 § 2 KPA Organ obowiązany jest dołożyć starań, aby zadośćuczynienie wezwaniu nie było uciążliwe.

W związku z tym dalsze przepisy przewidują pewne udogodnienia:

• pewne czynności mogą być dokonywane poza siedzibą organu:

Art. 50 § 3 KPA W przypadkach, w których osoba wezwana nie może stawić się z powodu choroby, kalectwa lub innej nie dającej się pokonać przeszkody, organ może dokonać określonej czynności lub przyjąć wyjaśnienie albo przesłuchać osobę wezwaną w miejscu jej pobytu, jeżeli pozwalają na to okoliczności, w jakich znajduje się ta osoba.

• ograniczenie terytorialne możliwości wzywania do osobistego stawiennictwa.

Art. 51 KPA

§ 1. Do osobistego stawienia się wezwany jest obowiązany tylko w obrębie gminy lub miasta, w którym zamieszkuje albo przebywa.

§ 2. Obowiązek osobistego stawiennictwa dotyczy również wezwanego, zamieszkałego lub przebywającego w sąsiedniej gminie albo mieście.

• organ może się zwrócić o pomoc do organu innego:

Art. 52 KPA W toku postępowania organ administracji publicznej zwraca się do właściwego terenowego organu administracji rządowej lub organu samorządu terytorialnego o wezwanie osoby zamieszkałej lub przebywającej w danej gminie lub mieście do złożenia wyjaśnień lub zeznań albo do dokonania innych czynności, związanych z toczącym się postępowaniem. Organ prowadzący postępowanie oznaczy zarazem okoliczności będące przedmiotem wyjaśnień lub zeznań albo czynności, jakie mają być dokonane.

Z instytucją wezwań łączy się tzw. pomoc prawna i polega ona na tym, że organ adm. publ. z uwagi na to, że jest duży zasięg terytorialny, może się zwrócić do organu administracji rządowej, terenowego albo terenowego organu samorządu terytorialnego o przesłuchanie jakiejś osoby czy odebranie od niej wyjaśnień albo dokonania innych czynności, np. oględzin. Zwróćmy uwagę, że wtedy ten organ musi określić, jaki zakres czynności ma być przeprowadzony. Ma to znaczenie o tyle, że brak przeprowadzenia tych czynności może być później zarzutem, m.in. w skardze do SA, niedostatecznego wyjaśnienia sprawy. Natomiast nie oznacza to, że organ jest związany tym zakresem, on może wyjść poza ten zakres i może np. przesłuchać dodatkowych świadków. Czyli ten zakres nie ma charakteru bezwzględnie wiążącego przynajmniej o tyle, że może być poszerzony.

Uwaga! Art. 53 KPA Przepisów art. 51 i 52 nie stosuje się w przypadkach, w których charakter sprawy lub czynności wymaga dokonania czynności przed organem administracji publicznej prowadzącym postępowanie.

• wezwanie musi zawierać określone elementy, które muszą występować łącznie:

Art. 54 KPA

§ 1. W wezwaniu należy wskazać:

1) nazwę i adres organu wzywającego,

2) imię i nazwisko wzywanego,

3) w jakiej sprawie oraz w jakim charakterze i w jakim celu zostaje wezwany,

4) czy wezwany powinien się stawić osobiście lub przez pełnomocnika, czy też może złożyć wyjaśnienie lub zeznanie na piśmie,

5) termin, do którego żądanie powinno być spełnione, albo dzień, godzinę i miejsce stawienia się wezwanego lub jego pełnomocnika,

6) skutki prawne niezastosowania się do wezwania.

§ 2. Wezwanie powinno być zaopatrzone podpisem pracownika organu wzywającego, z podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego podpisującego lub, jeżeli dokonywane jest z użyciem dokumentu elektronicznego, powinno być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem osobistym.

• forma wezwania:

• pisemna

• elektroniczna, ale wówczas są wyższe wymogi w stosunku do organu, bo musi być bezpieczny podpis elektroniczny weryfikowany za pomocą ważnego, kwalifikowanego certyfikatu lub podpisu osobistego.

• telefonicznie albo przy użyciu innych środków łączności:

Art. 55 KPA

§ 1. W sprawach niecierpiących zwłoki wezwania można dokonać również telefonicznie albo przy użyciu innych środków łączności, z podaniem danych wymienionych w art. 54 § 1 oraz imienia, nazwiska i stanowiska służbowego pracownika organu wzywającego.

§ 2. Wezwanie dokonane w sposób określony w § 1 powoduje skutki prawne tylko wtedy, gdy nie ma wątpliwości, że dotarło do adresata we właściwej treści i w odpowiednim terminie.

• uprawnienia stron:

Art. 56 KPA

§ 1. Osobie, która stawiła się na wezwanie, przyznaje się koszty podróży i inne należności według przepisów o należnościach świadków i biegłych w postępowaniu sądowym. Dotyczy to również kosztów osobistego stawiennictwa stron, gdy postępowanie zostało wszczęte z urzędu albo gdy strona została bez swojej winy błędnie wezwana do stawienia się.

§ 2. Żądanie przyznania należności należy zgłosić organowi administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie, przed wydaniem decyzji, pod rygorem utraty roszczenia.

• wezwania i zawiadomienia trzeba doręczyć.

Doręczenia

• sposoby doręczania:

Art. 39 KPA Organ administracji publicznej doręcza pisma za pokwitowaniem przez pocztę, przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione osoby lub organy.

Doręczanie drogą elektroniczną ( # za pomocą środków komunikacji elektronicznej):

Art. 39¹ § 1 KPA Doręczenie następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. Nr 144, poz. 1204, z późn. zm.3)), jeżeli strona lub inny uczestnik postępowania:

1) wystąpił do organu administracji publicznej o doręczenie albo

2) wyraził zgodę na doręczenie mu pism za pomocą tych środków.

• komu doręcza się pisma:

• osobom fizycznym

• jednostkom organizacyjnym posiadającym lub nie osobowość prawną

Doręczanie osobom i jednostkom organizacyjnym należy rozpatrywać oddzielnie, bo w obu przypadkach są wymagane różne formy. Jednakże, to co jest wspólne im to jest to, że pisma doręczać można w każdym przypadku 3 różnym podmiotom:

• stronom - co do zasady

• przedstawicielom

• pełnomocnikom - czyli jeśli pismo zostanie doręczone tylko stronie przy pominięciu pełnomocnika, to doręczenie nie jest skuteczne. Trzeba doręczyć także pełnomocnikowi.

Art. 40 KPA

§ 1. Pisma doręcza się stronie, a gdy strona działa przez przedstawiciela - temu przedstawicielowi.

§ 2. Jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, pisma doręcza się pełnomocnikowi. Jeżeli ustanowiono kilku pełnomocników, doręcza się pisma tylko jednemu pełnomocnikowi. Strona może wskazać takiego pełnomocnika.

§ 3. W sprawie wszczętej na skutek podania złożonego przez dwie lub więcej stron pisma doręcza się wszystkim stronom, chyba że w podaniu wskazały jedną jako upoważnioną do odbioru pism. gdy sprawę wszczyna kilka stron.

§ 4. Strona zamieszkała za granicą lub mająca siedzibę za granicą, jeżeli nie ustanowiła pełnomocnika do prowadzenia sprawy zamieszkałego w kraju, jest obowiązana wskazać w kraju pełnomocnika do doręczeń. pełnomocnik do doręczeń

§ 5. W razie niewskazania pełnomocnika do doręczeń przeznaczone dla tej strony pisma pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia. Stronę należy o tym pouczyć przy pierwszym doręczeniu. Strona powinna być również pouczona o możliwości złożenia odpowiedzi na pismo wszczynające postępowanie i wyjaśnień na piśmie oraz o tym, kto może być ustanowiony pełnomocnikiem.

• obowiązek zawiadamiania organu o zmianie adresu:

Art. 41 KPA

§ 1. W toku postępowania strony oraz ich przedstawiciele i pełnomocnicy mają obowiązek zawiadomić organ administracji publicznej o każdej zmianie swego adresu.

§ 2. W razie zaniedbania obowiązku określonego w § 1 doręczenie pisma pod dotychczasowym adresem ma skutek prawny.

• doręczanie osobom fizycznym - 3 rodzaje doręczeń:

• właściwe

• zastępcze

• fikcja doręczenia

Doręczenie właściwe

Pismo doręcza się bezpośrednio do rąk osoby uprawnionej.

Art. 42 KPA

§ 1. Pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy.

§ 2. Pisma mogą być doręczane również w lokalu organu administracji publicznej, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej.

§ 3. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób określony w § 1 i 2, a także w razie koniecznej potrzeby, pisma doręcza się w każdym miejscu, gdzie się adresata zastanie.

W tych miejscach doręczamy pismo adresatowi, a on kwituje. Jeżeli odmawia przyjęcia pisma, kwituje to doręczyciel, zaznaczając datę i czyniąc wzmiankę, że odmówiono przyjęcia pisma, pismo uważa się wówczas za doręczone. Jeśli adresat przyjmuje pismo, ale odmawia pokwitowania, to mamy taki sam skutek, doręczyciel także to zaznacza, wskazując, że adresat przyjął pismo i odmawia pokwitowania. Uważa się, że z tym dniem pismo jest doręczone.

Doręczenie zastępcze

Art. 43 KPA W przypadku nieobecności adresata pismo doręcza się, za pokwitowaniem, dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, jeżeli osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. O doręczeniu pisma sąsiadowi lub dozorcy zawiadamia się adresata, umieszczając zawiadomienie w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy to nie jest możliwe, w drzwiach mieszkania.

Polega na tym, że adresat musi być nieobecny i wówczas pismo doręcza się za pokwitowaniem - i na pokwitowaniu musi być napisany: powód oraz kim była ta osoba, która odebrała - dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, ale pod warunkiem, że te osoby podjęły się oddania pisma adresatowi, chyba że w niektórych przepisach szczególnych jest obowiązek przyjęcia i nie ma obowiązku zgody. Normalnie jednak, jeśli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, musi być wymóg zgody tej osoby. Pojęcie domownika jest rozumiane bardzo szeroko, w gruncie rzeczy domownikiem jest wg SN każda osoba, która dysponuje kluczami i przebywa w danym lokalu np. konkubent czy przyjaciel. Jeżeli to pismo ma być doręczone sąsiadowi lub dozorcy, to dodatkowo musi być jeszcze jeden warunek: trzeba umieścić zawiadomienie w oddawczej skrzynce pocztowej, a gdy to nie jest możliwe, na drzwiach mieszkania adresata.

Fikcja doręczenia

Art. 44 KPA

§ 1. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 42 i 43:

1) poczta przechowuje pismo przez okres czternastu dni w swojej placówce pocztowej - w przypadku doręczania pisma przez pocztę,

2) pismo składa się na okres czternastu dni w urzędzie właściwej gminy (miasta) - w przypadku doręczania pisma przez pracownika urzędu gminy (miasta) lub upoważnioną osobę lub organ.

§ 2. Zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w terminie siedmiu dni, licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia w miejscu określonym w § 1, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata.

§ 3. W przypadku niepodjęcia przesyłki w terminie, o którym mowa w § 2, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru przesyłki w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od daty pierwszego zawiadomienia.

§ 4. Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy.

Fikcja polega na tym, że pozostawia się pismo na poczcie, albo we właściwym urzędzie gminy czy miasta, jednocześnie pozostawia się zawiadomienie albo w skrzynce pocztowej, albo na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata. Najpierw jest to pozostawienie na 7 dni, następnie awizo na kolejne 7 dni, czyli łącznie 14. W przypadku, kiedy adresat podejmie, to termin biegnie od momentu podjęcia, a natomiast w przypadku niepodjęcia, zawiadomienie uważa się za doręczone w 14. dniu od daty pierwszego zawiadomienia, a ponieważ nie liczy się jako pierwszego dnia zdarzenia, więc od dnia następnego.

• doręczanie jednostkom organizacyjnym.

Art. 45 KPA Jednostkom organizacyjnym i organizacjom społecznym doręcza się pisma w lokalu ich siedziby do rąk osób uprawnionych do odbioru pism. Przepis art. 44 stosuje się odpowiednio.

Czyli możliwe jest doręczenie właściwe i fikcja doręczenia, natomiast nie ma możliwości doręczenia zastępczego.

• inne, szczególne sposoby doręczania pism.

Art. 48 KPA

§ 1. Pisma skierowane do osób nie znanych z miejsca pobytu, dla których sąd nie wyznaczył przedstawiciela, doręcza się przedstawicielowi ustanowionemu w myśl art. 34.

§ 2. Pisma kierowane do osób korzystających ze szczególnych uprawnień wynikających z immunitetu dyplomatycznego lub konsularnego doręcza się w sposób przewidziany w przepisach szczególnych, w umowach i zwyczajach międzynarodowych.

Art. 49 KPA Strony mogą być zawiadamiane o decyzjach i innych czynnościach organów administracji publicznej przez obwieszczenie lub w inny zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości sposób publicznego ogłaszania, jeżeli przepis szczególny tak stanowi; w tych przypadkach zawiadomienie bądź doręczenie uważa się za dokonane po upływie czternastu dni od dnia publicznego ogłoszenia.

• potwierdzenie doręczenia.

Art. 46 KPA

§ 1. Odbierający pismo potwierdza doręczenie mu pisma swym podpisem ze wskazaniem daty doręczenia.

§ 2. Jeżeli odbierający pismo uchyla się od potwierdzenia doręczenia lub nie może tego uczynić, doręczający sam stwierdza datę doręczenia oraz wskazuje osobę, która odebrała pismo i przyczynę braku jej podpisu.

§ 3. W przypadku doręczenia pisma za pomocą środków komunikacji elektronicznej doręczenie jest skuteczne, jeżeli w terminie 7 dni od dnia wysłania pisma organ administracji publicznej otrzyma potwierdzenie doręczenia pisma. W razie nieotrzymania takiego potwierdzenia organ doręcza pismo w sposób określony w przepisach niniejszego rozdziału dla pisma w formie innej niż forma dokumentu elektronicznego.

§ 4. W celu doręczenia dokumentu w formie dokumentu elektronicznego organ administracji publicznej, z zastrzeżeniem § 6, przesyła na adres elektroniczny adresata informację zawierającą:

1) wskazanie, że adresat może odebrać dokument w formie dokumentu elektronicznego;

2) wskazanie adresu elektronicznego, z którego adresat może pobrać dokument i pod którym powinien dokonać potwierdzenia doręczenia dokumentu;

3) pouczenie dotyczące sposobu odbioru dokumentu, a w szczególności sposobu identyfikacji pod wskazanym adresem elektronicznym w systemie teleinformatycznym organu administracji publicznej oraz informacji o wymogu podpisania urzędowego poświadczenia odbioru w sposób wskazany w art. 20a ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

§ 5. Warunki techniczne i organizacyjne doręczenia dokumentu w formie dokumentu elektronicznego określają przepisy ustawy, o której mowa w § 4 pkt 3.

§ 6. Doręczenie dokumentu w formie dokumentu elektronicznego do podmiotu publicznego w rozumieniu przepisów ustawy, o której mowa w § 4 pkt 3, następuje przez elektroniczną skrzynkę podawczą tego podmiotu, w sposób określony w tej ustawie.

• odmowa przyjęcia pisma przez adresata.

Art. 47 KPA

§ 1. Jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma przesłanego mu przez pocztę lub inny organ albo w inny sposób, pismo zwraca się nadawcy z adnotacją o odmowie jego przyjęcia i datą odmowy. Pismo wraz z adnotacją włącza się do akt sprawy.

§ 2. W przypadkach, o których mowa w § 1, uznaje się, że pismo doręczone zostało w dniu odmowy jego przyjęcia przez adresata.

________________________________________________________________________________________

III. TERMINY ZAŁATWIANIA SPRAW

• Są to terminy, które zaczynają się od dnia wszczęcia postępowania i w których musi być załatwiona sprawa.

• Terminy załatwiania spraw określone w KPA to terminy maksymalne: „niezwłocznie” (tzn. maksymalnie w terminie 7 dni).

Terminy te mogą być skracane przez organy: prowadzące sprawę i wyższego stopnia.

Są określone w r. VII w art. 35 KPA:

§ 1 Organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki.

§ 2 Niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone w oparciu o dowody przedstawione przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane albo znane z urzędu organowi, przed którym toczy się postępowanie, bądź możliwe do ustalenia na podstawie danych, którymi rozporządza ten organ. rozszerzenie zakresu spraw, które mają być załatwiane niezwłocznie - chodzi o sytuacje, kiedy co prawda jest przeprowadzane postępowanie wyjaśniające, ale ono nie jest zbyt uciążliwe gdyż sąd może rozpatrzy sprawy w oparciu o dowody stron lub z urzędu (to co organ sam może ustalić (wcześniej było w przepisie, że niezwłocznie mają być załatwiane tylko te sprawy, które nie wymagają postępowania wyjaśniającego).

§ 3 Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowane - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym - w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania. określone jako TERMINY MAKSYMALNE: w I instancji - 1 miesiąc, sprawa skomplikowana - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, postępowaniu odwoławczym - w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania (uwaga! W trybach nadzwyczajnych też można mieć do czynienia z I i II instancją z tymże, te terminy ograniczone do 1 miesiąca). Terminy te mogą być skracane przez organy: prowadzące sprawę i wyższego stopnia.

§ 4 Przepisy szczególne mogą przewidywać inne terminy niż określone w § 3.

§ 5 Do terminów określonych w przepisach poprzedzających nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności (np. uzupełnienie braków pisma), okresów zawieszenia postępowania (kiedy postępowanie jest zawieszone to terminy nie biegną i nie wlicza się ich do daty załatwienia spraw) oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony (np. strona przeciąga w czasie dostarczenie dokumentu) albo z przyczyn niezależnych od organu (np. jeżeli współdziałanie organów w trybie art. 106 KPA i organ musi się zwrócić o opinię przed rozstrzygnięciem sprawy o opinię do innego organu, to ten czas oczekiwania na opinię nie obciąża organu, który się o nią zwrócił. Gdy więc chcemy skarżyć na bezczynność z powodu przeciągającego się postępowania to skarżymy organ współdziałający a nie ten. Który o opinię się zwrócił. Z tymże skarżyć można zawsze bo to sąd wyższej instancji stwierdza, czy dane okoliczności zależne od organu czy nie). więc jeśli chodzi o zwłokę to sprawa nie jest do końca jasna, bo wiele kwestii nie wlicza się do terminów. Orzeczenie NSA: nie wlicza się tego okresu, który strona miała na uzupełnienie braków, bowiem była to okoliczność spowodowana z winy strony, a nie zależna od organu. Ostatecznie nie wlicza się też opóźnień przyczyn niezależnych od organu.

• Informowanie o niezałatwieniu sprawy w terminie.

Art. 36 KPA

§ 1 O każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 lub w przepisach szczególnych, organ administracji publicznej obowiązany jest zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy. organ powinien zawsze wskazać, dlaczego nie załatwia sprawy (nawet gdy nie jest to niezależne od organu) w terminie 1 miesiąca, podać przyczynę i wskazać nowy termin załatwienia sprawy.

§ 2 Ten sam obowiązek ciąży na organie administracji publicznej również w przypadku zwłoki w załatwieniu sprawy z przyczyn niezależnych od organu.

• Zażalenie/wezwanie do usunięcia sprawy w przypadku niezałatwienia sprawy w terminie lub przewlekłego prowadzenia sprawy.

Gosia: przepis ten w 2011 r. mocno się zmienił, będzie tu pojawiało się więc orzecznictwo sądów.

art. 37 § 1 KPA

§ 1 Na niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35, w przepisach szczególnych, ustalonym w myśl art. 36 lub na przewlekłe prowadzenie postępowania stronie służy zażalenie do organy wyższego stopnia, a jeżeli nie ma takiego organu- wezwanie do usunięcia naruszenia sprawy.

Co wynika z powyższego:

• zażalenie do organu stopnia wyższego (sądu administracyjnego) służy teraz w dwóch przypadkach (rozszerzono):

• na niezałatwienie sprawy w terminie określonym w art. 35, w przepisach szczególnych, lub w nowowyznaczonym terminie.

• przewlekłe prowadzenie sprawy (tu chodzi o to, ze organ mieści się w terminach, ale wyznacza w taki sposób przeprowadzenie dowodów że nastąpi to np. w ostatnim dniu terminu).

• gdy nie ma organu stopnia wyższego, strona powinna wnieść wezwanie do usunięcia naruszenia prawa - ważna nowość, dotąd sądy administracyjne stały na stanowisku, że jeśli w zwłoce pozostawał organ naczelny, centralny, SKO to można od razu wnosić skargę do sądu bez potrzeby wyczerpania środków zaskarżenia. Jeśli jest wskazane wezwanie to trzeba wykorzystać, bo inaczej będzie odrzucona skarga.

• organ wyższy lub ten sam, do którego wnieśliśmy zażalenie lub wezwanie do usunięcia naruszenia prawa może uznać zażalenie:

art. 37 § 2 KPA Organ wymieniony w § 1, uznając zażalenie za uzasadnione, wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby także podjęcie środków zapobiegających naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości. Organ stwierdza jednocześnie, czy niezałatwienie sprawy w terminie miało miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

• za nieuzasadnione (uwaga, tu forma postanowienia niezaskarżalnego bo nie jest powiedziane, że służy zażalenie) i wtedy gdy mamy wyczerpaniu trybu zszarzania to możemy złożyć skargę do sądu administracyjnego na niezałatwienie sprawy w terminie lub przewlekłość postępowania administracyjnego - w tym przypadku sąd może tylko umorzyć postępowanie więc nie ma gwarancji na uniknięcie przewlekłości postępowania administracyjnego.

• za uzasadnione wyznacza dodatkowy termin załatwienia sprawy i zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie a razie potrzeby podjęcie środków zapobiegających takiemu naruszeniu w przyszłości. Skutki dla pracownika: odpowiedzialność służbowa, porządkowa, nawet dyscyplinarna na podstawie art. 38 KPA, odpowiedzialność cywilnoprawna gdy strona poniesie szkodę i gdy ją udowodni.

• Odpowiedzialność pracownika.

Art. 38 KPA Pracownik organu administracji publicznej, który z nieuzasadnionych przyczyn nie załatwił sprawy w terminie lub nie dopełnił obowiązku wynikającego z art. 36 albo nie załatwił sprawy w dodatkowym terminie ustalonym w myśl art. 37 § 2, podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej albo innej odpowiedzialności przewidzianej w przepisach prawa.

________________________________________________________________________________________

IV. TERMINY I CZYNNOŚCI TECHNICZNE

1. Różne rozumienia terminów

• Jako określony czas/okres, np. 14 dni na złożenie odwołania.

• Jako data np. data rozprawy.

2. Rodzaje terminów

• Termin procesowy (termin prawa procesowego) - warunkuje korzystanie z rożnych uprawnień procesowych.

Mogą to być przepisy dla organów, że organ coś może uczynić w określonych terminie, np. dokonać samokontroli a mogą to być też terminy dla strony, że strona ma np. termin 14 dni na złożenie odwołania. Terminy te wynikają z KPA i przepisów szczególnych.

• Termin materialny (termin prawa materialnego) - warunkuje istnienie pewnego uprawnienia lub obowiązku materialnego, czyli odnoszącego się do sytuacji prawnej danego podmiotu, do sfery jego praw i obowiązków materialnych, a nie procesowych. Wynika on z przepisów szczególnych.

Co nie oznacza, że może być związany ze złożeniem roszczenia. Nie możemy go co do zasady przywracać na podstawie art. 58 KPA - ale to są skutki wtórne. W zasadzie mówimy, że termin materialny jest wtedy, gdy jego istnienie warunkuje możliwość przyznania pewnego uprawnienia lub nałożenia obowiązku, a złożenie o to powództwa, pozwu czy wniosku jest rzeczą wtórną. Chodzi o to, że tylko w tym terminie można uzyskać takie uprawnienie, np. terminem materialnym będzie termin do złożenia powództwa o odszkodowanie za szkodę poniesioną niezależnie od tego czy będzie to dotyczyło sprawy, gdzie będą miały znaczenie przepisy przewodnie i np. art. 160 kpa.

Nie jest prawdą do końca, że terminy materialne są nieprzywracalne, a procesowe są przywracalne. Co do zasady terminy materialne są nieprzywracane na podstawie art. 58 KPA ale jeżeli przepisy szczególne ustawy przewidują możliwość przywrócenia terminów materialnych. Różnica jest tylko taka, że to nie jest przywrócenie na podst. art. 58 KPA ale przywracanie na podstawie przepisów szczególnych. Czyli nie można terminów materialnych przywracać na podstawie przepisów Kpa, tylko na podstawie przepisów szczególnych.

To, czy termin ma charakter procesowy czy materialny nie jest determinowany przez akt, w którym jest to zamieszczone, bo bywa taka sytuacja, że np. w prawie budowlanym mamy i przepisy procesowe i przepisy materialne.

3. Terminy procesowe

• Terminy wyznaczone - takie, które są wyznaczane przez organ wtedy, gdy przepisy ustawy nie określają tych terminów np. terminy do złożenia wniosku czy do zapoznania się z dowodami. O tych terminach decyduje organ. Są nieprzywracalne w trybie art. 58 KPA i nie można ich skrócić. Istnieje natomiast instytucja wyznaczenia innego terminu - jako, że mówimy o przywróceniu terminu, to nie dzieje się to w trybie art. 58 KPA, tylko sam organ wyznacza inny termin.

• Terminy ustawowe - ustalone są w ustawie mogą to być terminy dla organu (np. dla dokonania samokontroli bądź zrezygnowania z samokontroli i przekazania odwołania organowi odwoławczemu - organ ma na to 7 dni, wynika to z art. 133 KPA) oraz mogą to być terminy dla strony (np. 14 dni na złożenie odwołania czy wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, czy termin 7 dni na złożenie zażalenia).

• terminy instrukcyjne - dotyczy zarówno strony jak i organu. Dla strony jest to taki termin, który jeśli będzie przekroczony to spowoduje utratę składania określonych żądań a dla organu jest to termin, który jeśli zostanie przekroczony, to spowoduje utratę kompetencji (np. 2-miesięczny okres załatwienia sprawy).

• terminy zawite - dotyczy zarówno strony jak i organu. Z reguły terminy ustawowe dla strony mają charakter zawity. Dla strony jest to taki termin, który jeśli będzie przekroczony to spowoduje, że dokonana przez nią czynność będzie bezskuteczna, co do zasady oznacza niemożność wniesienia odwołania, niemożność wniesienia zażalenia. Te terminy mogą być przywracane na podst. art. 58 KPA.

Dla organu jeśli go przekroczy to oznacza to, że organ traci swoje kompetencje.

4. Przywrócenie terminu na podstawie art. 58 KPA

• Instytucja przywracania terminu na podstawie art. 58 KPA dotyczy tylko terminów procesowych, ustawowych i zawitych, nie dotyczy zaś terminów materialnych ani instrukcyjnych.

• Zasady przywrócenia terminu określone w art. 58 KPA są bardzo rygorystyczne. Są to warunki, które muszą wystąpić łącznie, jeżeli którekolwiek z nich nie ma, to tracimy możliwość, bo nie ma przywrócenia terminu do wniosku o przywrócenie terminu. Na egzaminie, żeby dobrze napisać to pytanie, trzeba wymienić wszystkie.

Art. 58 KPA

§ 1. W razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy.

§ 2. Prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której określony był termin.

§ 3. Przywrócenie terminu do złożenia prośby przewidzianej w § 2 jest niedopuszczalne.

Wynikają z tego następujące warunki:

1. „prośba zainteresowanego” czyli wniosek - może być lakoniczna, niezbyt wyraźna - orzecznictwo dość liberalnie do tego podchodzi. Musi być to po prostu gdzieś sformułowane, zależy to od określonej sytuacji. Jakoś powinno się uzasadnić, dlaczego nie dochowało się terminu.

2. wniosek musi być złożony w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Tego terminu już nie można przywrócić.

3. w prośbie musimy uprawdopodobnić, że uchybienie nastąpiło bez naszej winy.

Co to znaczy „uprawdopodobnienie, że uchybienie nastąpiło bez naszej winy”? To znaczy, że trzeba wykazać, i tutaj sądy administracyjne przyznają, że się dochowało szczególnego stopnia staranności, żeby ten termin został zachowany, czyli że było to rzeczywiście poza naszymi możliwościami.

Przykłady z orzecznictwa: przyjmuje się, że zła organizacja pracy w jednostce organizacyjnej nie jest przyczyną uprawdopodabniającą, więc jeśli jest taka sytuacja, że pełnomocnik ma biuro zorganizowane w taki sposób, że jedna osoba odbiera korespondencję i nie przekazuje drugiej, to nie interesuje to ani organu, ani sądu. Pełnomocnik ponosi winę za złą organizację pracy w swojej jednostce. Osoba, która odbiera korespondencję, jest upoważniona, jeżeli dysponuje pieczęcią i kwituje odbiór korespondencji, nie jest więc brakiem winy to, że nie przekazano jakiejś osobie tego pisma w terminie. Nie przyjmuje się też za okoliczność łagodzącą tego, że ktoś np. złamał nogę i był unieruchomiony przez np. 30 dni, bo był sprawny umysłowo i istnieje osoba pełnomocnika, pismo można nadać w jakimkolwiek urzędzie pocztowym, może je też nadać inna osoba. Długotrwała choroba wcale nie jest okolicznością usprawiedliwiającą, chyba że leżymy w szpitalu i jesteśmy zupełnie nieprzytomni. Natomiast krótkotrwała choroba połączona z wysoką gorączką może być okolicznością usprawiedliwiającą. Będzie więc bardziej okolicznością usprawiedliwiającą grypa i 40 st. gorączki, nawet gdyby to trwało kilka dni niż złamanie nogi i unieruchomienie danej osoby przez pół roku. Bierze się bowiem pod uwagę, czy ta osoba, przy zachowaniu należytego stopnia staranności mogłaby tę czynność wykonać za pośrednictwem innej osoby. A więc orzecznictwo w różny sposób to ocenia.

4. jednocześnie wraz ze złożeniem wniosku musi być dokonana ta czynność, dla której dokonania uchybiono terminu i musi być dokonana w ciągu 7 dni. Czyli, jeśli przykładowo nie wnieśliśmy odwołania to wnosimy je jednocześnie z prośbą o przywrócenie terminu, bo jeśli nie to tracimy termin. Kolejno, jeśli wniosek o wznowienie to jednocześnie go wnosimy - inaczej będzie to bezskuteczne.

To nie oznacza, że to wszystko musi być w jednym piśmie. To oznacza tylko, że to wszystko musi być w terminie 7 dni od czasu, kiedy ustała przyczyna uchybienia, więc np. jednego dnia możemy wnieść prośbę o przywrócenie terminu, a ostatniego dnia możemy wnieść odwołanie, ale te przyczyny muszą się zmieścić w tym terminie 7 dni od ustania przyczyny uchybienia.

5. wniosek wnosi się do organu, przed którym uchybiło się terminu.

6. nie jest możliwe przywrócenie terminu do złożenia wniosku o przywrócenie terminu.

Działania organu w sprawie przywrócenia terminu są następujące:

Art. 59 KPA

§ 1. O przywróceniu terminu postanawia właściwy w sprawie organ administracji publicznej. Od postanowienia o odmowie przywrócenia terminu służy zażalenie.

§ 2. O przywróceniu terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia postanawia ostatecznie organ właściwy do rozpatrzenia odwołania lub zażalenia.

Art. 60 KPA Przed rozpatrzeniem prośby o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia organ administracji publicznej na żądanie strony może wstrzymać wykonanie decyzji lub postanowienia.

1. wniosek składa się do organu, przed którym się uchybiło terminowi co do zasady.

Natomiast jeżeli sprawa dotyczy wniesienia odwołania lub zażalenia (które wnosimy za pośrednictwem organu, który wydał decyzję w I instancji) to wniosek wprawdzie też składamy za pośrednictwem tego organu ale nie rozpatruje go organ I instancji lecz organ właściwy do rozpatrzenia odwołania lub zażalenia. Ten organ wydaje postanowienie, na które nie służy zażalenie (jedyny przypadek, kiedy nie służy zażalenie na postanowienie!). To postanowienie jest ostateczne, od tego postanowienia służy skarga do sądu administracyjnego i tej skargi nie musimy poprzedzać żadnym wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa, od razu składamy skargę do SA.

Jeżeli strona wniesie taki wniosek o przywrócenie terminu do organu odwoławczego, to organ odwoławczy musi najpierw wydać postanowienie w sprawie przywrócenia terminu, następnie jak odmówi przywrócenia terminu, wydać postanowienie o wniesieniu odwołania z uchybieniem terminu, natomiast nie może stwierdzić wniesienia odwołania z uchybieniem terminu bez wcześniejszego rozpatrzenia wniosku. Nie może więc stwierdzić niedopuszczalności odwołania, jeśli nie rozpatrzy wcześniej wniosku o przywrócenie terminu. Przepisy nie wymagają natomiast, żeby czekać na to, czy ktoś będzie skarżył to postanowienie czy nie.

I jeszcze jedna ważna uwaga tutaj. Chociaż wnosimy przez organ I instancji, to ten organ nie może zrobić samokontroli, bo samokontrola jest możliwa tylko wtedy, kiedy pismo jest wnoszone w terminie.

2. organ decyduje o przywróceniu w formie postanowienia, na które służy zażalenie, a więc i skarga do SA. Jeżeli nie ma organu stopnia wyższego, to analogicznie wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.

5. Obliczanie terminu

Art. 57 KPA

§ 1. Jeżeli początkiem terminu określonego w dniach jest pewne zdarzenie, przy obliczaniu tego terminu nie uwzględnia się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło. Upływ ostatniego z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu. terminy określone w dniach. Termin zaczyna się liczyć od dnia następnego. Termin kończy się z upływem ostatniego dnia a koniec dnia przypada na godź. 24.00.

§ 2. Terminy określone w tygodniach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim tygodniu, który nazwą odpowiada początkowemu dniowi terminu. terminy określone w tygodniach. Tutaj nie liczy się od dnia następnego czyli włącza się dzień zdarzenia np. czynność będzie miała miejsce w czwartek, to upływa w czwartek - w dniu, który odpowiada swoją nazwą dniowi będącemu początkiem terminu.

§ 3. Terminy określone w miesiącach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca. terminy określone w miesiącach. Przykładowo pierwszy dzień terminu to 20 marca a ostatni to 20 kwietnia. Gdy nie ma takiego dnia w miesiącu, to nie liczy się określonej ilości dni np. od 31 stycznia do 28 lutego (chyba, że ostatni dzień jest wolny ustawowo).

§ 4. Jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni.

§ 5. Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:

1) wysłane w formie dokumentu elektronicznego do organu administracji publicznej, a nadawca otrzymał urzędowe poświadczenie odbioru,

2) nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego,

3) złożone w polskim urzędzie konsularnym,

4) złożone przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej,

5) złożone przez członka załogi statku morskiego kapitanowi statku,

6) złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego.

UWAGA! Mogą być też terminy w latach, o których nie mówi KPA np. przy instytucji wznowienia i nieważności mamy terminy 5, 10 lat. Jest tak, że terminy określone w latach po prostu liczymy tak jak terminy w miesiącach. Czyli przykładowo mamy od 31.03.2008r. do 31.04.2009r.

1

---