10 Obrona praw człowieka

podręcznik, str. 131-140

1. Dokumenty na straży obrony praw człowieka:

1. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela - 10 XII 1948 ONZ

2. Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności- 1950

3. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych- 1966

4. Międzynarodowy Pakt Praw Ekonomicznych- 1966

5. * Konwencja w sprawie wyeliminowania wszelkich form dyskryminacji rasowej- 1966

6. * Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet- 1979

7. * Konwencja przeciw torturom i innemu okrutnemu i nieludzkiemu traktowaniu lub poniżającemu traktowaniu lub karaniu 1984

8. * Konwencja o ochronie praw pracowników migrujących i ich rodzin - 1990

2. Instytucje odpowiedzialne za obronę praw człowieka:

a. organy ONZ:

• Rada Praw Człowieka- 47 członków wybieranych przez Zgromadzenie Ogólne ONZ - 2006 r.

• przyjmuje skargi pojedyncze lub grup osób, kontrola przestrzegania praw człowieka przez państwa, siedziba w Genewie

• Wysoki Komisarz Narodów Zjednoczonych do spraw Praw Człowieka - śledzi naruszenia praw człowieka, reaguje na ich łamanie - Navanethem Pillay z RPA

• Międzynarodowy Trybunał Karny- utworzony w 1998 r. , siedziba - Haga

• sądzi zbrodnie ludobójstwa, zbrodnie przeciwko ludzkości, zbrodnie wojenne, np. w sprawie zbrodni w okresie wojen w krajach byłej Jugosławii, Rwandzie

b. europejski system ochrony praw człowieka:

• Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu , istnieje od 1959 roku, od 1993 roku także obywatele polscy mogą korzystać z tej drogi prawnej jako ostatniej instancji ( po wyczerpaniu drogi krajowej), skład stanowi 47 sędziów, głównie poruszane sprawy to: okrutne traktowanie w więzieniach, brak dostępu do sądu, dyskryminacja seksualna, wolność prasy, prawo opieki nad dziećmi

• Komitet Praw Człowieka - siedziba w Genewie, istnieje od 1966 r., badanie sprawozdań państw na temat obrony praw człowieka, publiczne informacje o łamaniu praw człowieka

• OBWE- Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie - istnieje od 1994 r., kontrolowanie przestrzegania praw człowieka przez państwa członkowskie, wysyłanie misji ekspertów, obserwatorów

c. ochrona praw człowieka w Polsce:

• droga sądowa,

• skarga konstytucyjna do Trybunału Konstytucyjnego ( TK) ,

• RPO- Rzecznik Praw Obywatelskich- pomoc w sprawie, wszczęcie postępowania cywilnego, wystąpienie z wnioskiem do Trybunału Konstytucyjnego - Janusz Kochanowski

3. Organizacje pozarządowe chroniące prawa człowieka - NGO- non-governmental organization - tzw. trzeci sektor

a. AI- Amnesty International -założona w 1961 roku, głównie działa na rzecz wyzwolenia tzw. „więźniów sumienia”, zniesienia kary śmierci, zaprzestania tortur, walka w sposób pokojowy- np. akcje pisania listów, petycji, demonstracje, w 1977 r. organizacja otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla, sekretarz Irene Khan, liczy blisko 2 mln członków

• obecne akcje: stop torturom w wojnie z terroryzmem, stop przemocy wobec kobiet,

• tzw. pilne akcje- opracowywanie i masowe wysyłanie apeli do władz państwa łamiącego prawa człowieka

b. Międzynarodowa Helsińska Federacja Praw Człowieka - działa od 1982 r.-po podpisaniu Aktu Końcowego Konferencji i Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie ( KBWE) tworzą ją Komitety Helisińskie w Europie, wysyła misje do państw, gdzie łamane są prawa człowieka, prowadzi działalność edukacyjną, organizuje kampanie medialne; w Polsce działa Herlsińska Fundacja Praw Człowieka

c. Human Rights Watch- działa od 1978 r., siedziba Nowy Jork, grupa prawników, dziennikarzy, którzy zbierają informacje na temat praw człowieka, organizują kampanie

d. Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża- działa w Genewie od 1863 roku, organizacja humanitarna, pomoc w czasie klęsk żywiołowych, ochrona praw człowieka w okresie wojen, w Polsce PCK- Polski Czerwony Krzyż od roku 1919

5. PAH- Polska akcja Humanitarna- Janina Ochojska- 1994

• misją PAH jest „uczynić świat lepszym przez zmniejszanie cierpienia i niesienie wartości humanitarnych”.

• program Pajacyk- akacja zbierania funduszy, poprzez zakup określonych produktów i zakup obiadów,

• Kampania Wodna,- wg. danych PAH na całym świecie obecnie około 1,1 miliarda ludzi nie ma dostępu do wody nadającej się do spożycia. Organizatorzy Kompanii Wodnej twierdzą, że wystarczy 5 zł, by zaspokoić pragnienie jednego człowieka przez cały miesiąc, - liczne misje w Afganistanie, w Czeczenii, w Sudanie

Zadanie domowe - przykłady łamanie praw człowieka na świecie

logo Amnesty International

---