I. Cel ćwiczenia:

Celem ćwiczenia jest poznanie właściwości ruchowych obcowzbudnego silnika prądu stałego, obcowzbudnej i bocznikowej prądnicy prądu stałego.

II. Opis stanowiska laboratoryjnego:

a) Silnik obcowzbudny prądu stałego PZMb 54a (M1):

P_n = 3,7 kW

U_n = 220 V

I_tn = 19,6 A

I_wn = 0,7 A

n_n = 1450 obr/min

b) Prądnica obcowzbudna prądu stałego PZMb 54a (M2):

P_n = 3,5 kW

U_n = 230 V

I_tn = 13,4 A

I_wn = 0,82 A

n_n = 1450 obr/min

c) Schemat połączeń do wyznaczenia znamionowych wartości prądów wzbudzenia i wyznaczenia charakterystyk mechanicznych silnika obcowzbudnego (M1) oraz prądnicy obcowzbudnej (M2):

III. Program badań:

• wyznaczenie prędkości znamionowej silnika obcowzbudnego dzięki prądnicy tachometrycznej;

• wyznaczenie charakterystyk mechanicznych silnika bocznikowego:

n = f (I_t) - dla trzech wartości napięcia zasilającego;

n = f (I_t) - dla trzech wartości rezystancji dodatkowej;

n = f (I_t) - dla dwóch wartości prądu wzbudzenia;

IV. Pomiary:

a) wyznaczenie prędkości znamionowej silnika obcowzbudnego:

Aby uzyskać prędkość znamionową silnika obcowzbudnego należało obliczyć napięcie, jakie panowało na zaciskach prądnicy tachometrycznej (U_n = 55 V; n_n = 3000 obr/min) mechanicznie połączonej z silnikiem:

55 V - 3000 obr/min

U_ptV - 1450 obr/min

Jak wynika z powyższej proporcji silnik prądu stałego osiągnie prędkość znamionową n_n = 1450 obr/min w przypadku, gdy na zaciskach prądnicy tachometrycznej będzie panowało napięcie U_pt = 26,6 V.

Z proporcji również możemy wyliczyć prędkość obrotową przy znanym napięciu, które wskazuje nam woltomierz podłączony do zacisków prądnicy tachometrycznej:

55 V - 3000 obr/min

U_ptV - n obr/min

b) Pomiary do wyznaczenia charakterystyk mechanicznych dla trzech wartości napięcia zasilającego:

U =	220 V			180 V			140 V
Lp.	It	Upt	n	It	Upt	n	It	Upt	n
-	A	V	obr/min	A	V	obr/min	A	V	obr/min
1	19,6	27	1473	19,6	21,6	1178	19,6	16,3	889
2	18	27	1473	18	21,7	1184	18	16,1	878
3	16,5	27	1473	16,5	21,7	1184	16,5	16,3	889
4	15	26,8	1462	15	21,6	1178	15	16,5	900
5	13,5	27	1473	13,5	21,6	1178	13,5	16,6	905
6	12	26,8	1462	12	21,6	1178	12	16,6	905
7	10,5	26,6	1451	10,5	21,6	1178	10,5	16,6	905
8	9	27	1473	9	21,5	1173	9	16,6	905
9	7,5	27	1473	7,5	21,5	1173	7,5	16,7	911
10	6	27	1473	6	21,5	1173	6	16,8	916
11	4,5	27	1473	4,5	21,7	1184	4,5	16,9	922
12	2,5	27	1473	2	22	1200	2,6	17	927

c) Pomiary do wyznaczenia charakterystyk mechanicznych dla trzech wartości rezystancji dodatkowej włączonych szeregowo w obwód twornika przy U = 220 V:

Rd =	max Ω			2/3 max Ω			1/3 max Ω
Lp.	It	Upt	n	It	Upt	n	It	Upt	n
-	A	V	obr/min	A	V	obr/min	A	V	obr/min
1	19,6	19,1	1042	19,6	22	1200	19,6	25,2	1375
2	18	19,6	1069	18	22,1	1205	18	25,2	1375
3	16,5	20,4	1113	16,5	22,6	1233	16,5	25,5	1391
4	15	21,1	1151	15	23	1255	15	25,5	1391
5	13,5	21,5	1173	13,5	23,8	1298	13,5	25,5	1391
6	12	22,2	1211	12	24	1309	12	25,7	1402
7	10,5	22,9	1249	10,5	24,5	1336	10,5	26	1418
8	9	23,6	1287	9	24,7	1347	9	25,2	1375
9	7,5	23,8	1298	7,5	25,3	1380	7,5	25,3	1380
10	6	24,5	1336	6	26	1418	6	26,5	1445
11	4,5	25,3	1380	2,4	27,3	1489	4,5	25	1364
12	2,3	25,4	1385				2,2	25	1364

d) Pomiary do wyznaczenia charakterystyk mechanicznych dla dwóch wartości prądu wzbudzenia przy U = 220 V:

Iw =	0,5 A			0,6 A
Lp.	It	Upt	n	It	Upt	n
-	A	V	obr/min	A	V	obr/min
1	19,6	31,5	1718	19,6	28,5	1555
2	18	31,5	1718	18	28,5	1555
3	16,5	31,5	1718	16,5	28,5	1555
4	15	31,5	1718	15	28,5	1555
5	13,5	31,5	1718	13,5	28,5	1555
6	12	31,5	1718	12	28,5	1555
7	10,5	31,5	1718	10,5	28,5	1555
8	9	31,5	1718	9	28,5	1555
9	7,5	31,5	1718	7,5	28,5	1555
10	6	31,5	1718	6	28,5	1555
11	4,5	31,5	1718	2,5	28,5	1555
12	3	31,5	1718

V. Charakterystyki:

a) Charakterystyka mechaniczna dla trzech różnych wartości napięcia zasilającego:

b) Charakterystyka mechaniczna dla trzech różnych wartości rezystancji dodatkowej włączonej szeregowo w obwód twornika przy U = 220 V:

c) Charakterystyka mechaniczna dla dwóch różnych wartości prądu wzbudzenia przy

U = 220 V:

Ćwiczenie 1: Badanie maszyny prądu stałego.

---