A N T Y B I O T Y K I

1. Antybiotyki - są to substancje wytwarzane przez żywy organizm; mają w małych stężeniach właściwości hamujące rozwój drobnoustrojów; fluorochinolony zalicza się do antybiotyków; obecnie wiele antybiotyków otrzymywanych jest syntetycznie i półsyntetycznie; mogą działać na drobnoustroje bakteriostatycznie i bakteriobójczo; działanie bakteriostatyczne polega na hamowaniu zdolności podziału komórki bakteryjnej bez upośledzenia innych czynników; mechanizm działania:

• hamują procesy przemiany materii

• upośledzają przyswajanie niektórych substancji niezbędnych do życia i rozmnażania się drobnoustrojów

2. Antybiotykoodporność - uodpornienie się drobnoustrojów na bakteriostatyczne i bakteriobójcze działanie antybiotyków; nabywanie oporności przez bakterie powstaje wskutek selekcji i adaptacji; selekcja polega na eliminowaniu bakterii wrażliwych - pozostają przy życiu osobniki oporne.

3. Podział antybiotyków ze względu na charakter działania:

• bakteriobójcze - penicyliny, cefalosporyny, monobaktamy, karbapenemy, aminoglikozydy, polimyksyny, wankomycyna, ryfampicyna

• bakteriostatyczne - makrolidy, tetracykliny, linkozamidy, kwas fusydowy, wiomycyna, cykloseryna

4. Farmakokinetyka antybiotyków:

• pod względem wchłaniania się z przewodu pokarmowego antybiotyki można podzielić na:

• nie wchłaniające się

• słabo wchłaniające się - 20-40% podanej dawki

• średnio wchłaniające się - 40-60% podanej dawki

• dobrze wchłaniające się - powyżej 60% podanej dawki

• są wydalane głównie przez nerki z moczem

• poza tym są wydalane również z żółcią oraz mlekiem matki

• biologiczny okres półtrwania - czas, w którym stężenie antybiotyku zmniejsza się do połowy wartości wyjściowej

5. Objawy niepożądane antybiotyków:

• antybiotyki należą do najmniej toksycznych leków

• są środkami o wybiórczej toksyczności:

• bezpośrednie działanie toksyczne

• reakcje alergiczne

• dysbakteriozy i ich następstwa - niski poziom bakterii potrzebnych w organiźmie

6. PENICYLINY:

• antybiotyki wytwarzane przez pleśń

• zostały odkryte przez Fleminga w 1928 roku

• Benzylopenicylina - to pierwszy lek z tej grupy

• niektóre z penicylin wchłaniają się z jelit, jednak większość z nich jest rozkładana pod wpływem kwasów i nie może być podawana doustnie

• po podaniu pozajelitowym osiągają szybko duże stężenie ale są równie szybko wydalane przez nerki z moczem

• w organiźmie penicyliny są rozkładane przez enzym - penicylinazę

• zakres działania - działają silnie bakteriobójczo na drobnoustroje G+ (pałeczki, maczugowce błonicy) oraz na niektóre drobnoustroje G- (gonokoki, meningokoki, krętki blade, pałeczki okrężnicy, enterokoki)

• działanie niepożądane:

• współczynnik terapeutyczny - Benzylopenicyliny

• silne właściwości uczulające prowadzące do wstrząsu anafilaktycznego

• po domięśniowym podaniu penicyliny prokainowej występuje niekiedy zespół Hoigne'a - występuje po kilku sekundach do trzech minut po podaniu tej penicyliny, dochodzi wówczas do niepokoju, uczucia lęku przed śmiercią, zaburzeń świadomości, zaburzeń widzenia, zaburzeń mowy; spowodowany jest on mikrozatorami w naczyniach płuc i mózgu przez cząsteczki preparatu penicyliny prokainowej

• wskaźnik uczulenia na penicylinę:

• w celu upewnienia się, czy pacjent jest uczulony na penicylinę wykonuje się próbę uczuleniową

• obecnie stosuje się próbę ze specjalnym odczynnikiem - tetarpenem

• zastosowanie:

• zakażenie gronkowcowe - ropnie, czyraki

• zakażenie paciorkowcowe - ropowice, róża

• pneumokokowe zapalenie płuc

• meningokokowe zapalenie mózgu

• leczenie rzeżączki - zakażenie chirurgiczne, ginekologiczne, położnicze

• leczenie kiły

• leczenie wąglika

• leczenie błonicy

• leczenie promienicy

• leczenie tężca

• leczenie różycy

• leczenie zakażenia dróg moczowych

• preparaty:

• Benzylopenicylina - Penicillin G:

• Penicylina Krystaliczna

• Penicylina Prokainowa

• Fenoksymetylopenicylina - Penicillin V:

• V-cylina (Ospen) - stosowana w pediatrii (angina paciorkowcowa u dzieci)

• Penicyliny Izoksazolilowe (Oksacylina, Kloksacylina):

• Syntarpen

• Oxacyllin

• Aminopenicyliny:

• Ampicilina

• Amoksycyklina (Duomox, Hiconcil) - ważny antybiotyk w leczeniu choroby wrzodowej

• Karbenicylina i jej pochodne:

• Carbenicillin

• Uticillin

• wzmaganie efektywności penicylin przez inhibitor penicylinazy:

• większość penicylin rozkłada wytworzone przez drobnoustroje penicylinazy (beta-laktamazy)

• wykrywanie inhibitorów beta-laktamazy:

• Kwas Klawulanowy

• Subaktam

• Tazobaktam

• Augmentin

• Unasyn

• Timentin

• Tazocin

7. CEFALOSPORYNY:

• są antybiotykami beta-laktamazy

• mają szeroki zakres działania przeciwbakteryjnego

• działają bakteriobójczo na drobnoustroje G+, G-, tlenowce oraz niektóre beztlenowce

• farmakokinetyka:

• cefalosporyny łączą się z białkami krwi

• na ogół są wydalane przez nerki

• poza tym są wydalane z żółcią oraz z mlekiem matki

• działanie niepożądane:

• niektóre działają nefrotoksycznie

• mogą wywoływać objawy dyspetyczne

• przy podaniu pozajelitowym wywołują podrażnienia miejscowe i bolesność - nacieki przy podaniu

• zastosowanie:

• chemioprofilaktyka - w zapaleniach i zakażeniach pooperacyjnych

• monoterapia

• preparaty 1 generacji:

• Sefril - Cetradinum

• Ketzol

• Duracet

• preparaty 2 generacji:

• Biofuroxyn - Zinacef

• Bioracef - Zinnat

• Tarcefandol - Mandol

• preparaty 3 generacji:

• Biotraxon - Ceftriakson, Inan, Lendacin

• Buprax - Cefiksym

• Biotum - Fortum, Ceftazidynum

• preparaty 4 generacji:

• Cefprom - Cefpirom

• Axepim - Cefepim

8. MONOBAKTAMY:

• nowa grupa antybiotyków beta-laktamazy

• są zbliżone budową chemiczną do penicylin

• stosuje się je głównie w zakażeniach dróg moczowych, dróg oddechowych oraz w posocznicach wywołanych drobnoustrojami G-

• preparaty:

• Azactam

9. KARBAPENEMY:

• nowa grupa antybiotyków beta-laktamazy

• działają na bakterie G+ i G-

• przedstawiciele:

• Imipenem

• Meropenem

• preparaty:

• Teinam - Conet

• Meronem - Meropenem

10. AMINOGLIKOZYDY:

• wytworzone są przez grzyby z grupy promieniowców

• nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego

• wydalane są z moczem

• są toksyczne

• mechanizm działania:

• działają bakteriobójczo - hamują biosyntezę białka

• działają przeciwbakteryjnie głównie na drobnoustroje G- (pałeczki okrężnicy, pałeczki duru, pałeczki bara duru, pałeczki czerwonki) oraz na bakterie G+ (dwoinka zapalenia płuc, paciorkowce, prątki gruźlicy)

• objawy toksyczne:

• wywołują zwłaszcza uszkodzenie echa zewnętrznego (zaburzenia równowagi oraz głuchota)

• wywołują uszkodzenie nerek oraz wątroby

• rzadziej wywołują reakcję uczuleniową (głównie skurczową)

• preparaty:

• Streptomycyna - stosowana w leczeniu przeciwgruźliczym

• Gentamycyna - Geramicin, Gentamycin

• Tobramycyna

• Neomycyna

• Paronomycyna

• Amikacyna:

• Biodacyna - Amikin

11. TETRACYKLINY:

• pochodne naftacenu wyizolowanego z różnych gatunków promieniowców

• wchłaniają się łatwo z przewodu pokarmowego

• wydalane są z moczem i z żółcią

• działają bakteriostatycznie - hamują biosyntezę białka

• działają na drobnoustroje G+ (prątki gruźlicy) oraz na bakterie G- (riketsje, promieniowce, pierwotniaki)

• działanie niepożądane:

• nudności

• wymioty

• bóle brzucha

• zaburzenia wchłaniania

• uszkodzenie wątroby i nerek

• dysbakteriozy z hipowitaminozami

• wtórne zakażenia języka

• preparaty:

• Oxyterracyna - 3%

• Doxycyklina - Vibramcyklina

12. ANTYBIOTYKI MAKROLIDOWE:

• do antybiotyków makrolidowych zalicza się przede wszystkim erytromycynę, oleandomycynę, spiramycynę, karbomycynę

• farmakokinetyka:

• wchłaniają się łatwo z przewodu pokarmowego

• wydalane są przez wątrobę z żółcią lub przez nerki z moczem

• okres półtrwania wynosi 2h - przerwa pomiędzy pojedynczymi dawkami wynosi 6-8h

• działają p/bakteryjnie:

• działają bakteriostatycznie przez hamowanie biosyntezy białka

• działają bardzo dobrze na drobnoustroje G+ i niektóre G-

• toksyczność:

• zaburzenia żołądkowo - jelitowe (nudności, wymioty)

• rzadkie przypadki uszkodzenia wątroby

• rzadko reakcje alergiczne (wysypki skórne)

• zastosowanie:

• stosuje się je głównie w zakażeniach gronkowcami, paciorkowcami i pneumokokami

• często stosuje się je w skojarzeniu z tetracyklinami - wywołują wówczas działanie synergiczne

• preparaty:

• Erytromycyna

• Azitromycyna

• Roksytromycyna (Rulid)

• Klarytromycyna (Klacid) - jest jednym ze składników leczenia zakażenia wywołanego przez Helicobacter Pylori, pomocna również w leczeniu choroby wrzodowej)

13. LINKOZAMIDY:

• do tej grupy zalicza się linkomycynę i jej półsyntetyczną pochodną czyli klindamycynę

• działają głównie na drobnoustroje G+

• szczególnie cenna jest aktywność klindamycyny w stosunku do drobnoustrojów beztlenowych

• wchłaniają się z przewodu pokarmowego i łatwo przenikają do tkanek, w tym również do kości

• zastosowanie:

• zakażenie gronkowcami

• zakażenie innymi drobnoustrojami G+ zwłaszcza opornymi na penicyliny

• toksyczność:

• zaburzenie czynności przewodu pokarmowego (nudności, wymioty, biegunka)

• zapalenie jamy ustnej

• skórne odczyny alergiczne

• leukopenia

• zaburzenie czynności wątroby wraz z żołądkiem

• klindamycyna może powodować bardzo groźne, niekiedy kończące się śmiercią rzekomobłoniaste zapalenie jelit wywołane przez bakterie beztlenowe

• preparaty:

• Linkomycyna (Lincocin)

• Dalacin (Klimicin) - zastosowanie w stomatologii

14. GLIKOPEPTYDY:

a) Wankomycyna:

• mechanizm działania tego antybiotyku polega na hamowaniu syntezy ściany komórkowej bakterii

• działa na bakterie G+ zwłaszcza na gronkowce i paciorkowce

• jest względnie toksyczna

• ten antybiotyk to tzw. „ostatnia deska ratunku” w zakażeniu wywołanym przez gronkowce

• działania niepożądane:

• zaburzenia gastryczne

• nefrotoksyczność - zaburzenie czynności nerek

• ototoksyczność - zaburzenia słuchu

• kardiotoksyczność - zaburzenie czynności serca

• zastosowanie:

• stosowane w zakażeniach gronkowcami opornymi na inne antybiotyki

• stosowane w zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych

• jest to lek z wyboru w rzekomobłoniastym zapaleniu jelit

• preparaty:

• Vancocin - Epocin, Edicin

b) Teikoplanina:

• antybiotyk glikopeptydowy działające bakteriobójczo na drobnoustroje G- i to zarówno na tlenowe jak i beztlenowe

• działa synergicznie z chinolonami w stosunku do gronkowców

• nie wchłania się z przewodu pokarmowego

• wydalany jest z moczem

• wiąże się w 98% z białkami krwi

• stosowany jest w zakażeniach skóry i tkanek miękkich

• stosowany jest w zakażeniach dróg oddechowych i kości oraz stawów

• działanie niepożądane:

• hepatotoksyczne

• nefrotoksyczne

• rzadziej mielotoksyczne

• rzadziej neurotoksyczne

• preparaty:

• Targocid

15. CHLORAMFENIKOL:

• nie należy do żadnej grupy antybiotyków

• bardzo łatwo i szybko wchłania się z przewodu pokarmowego (90%)

• łatwo przenika do tkanek, w tym również do mózgu

• wydalany jest wolno, głównie z moczem

• bardzo toksyczny antybiotyk

• działanie:

• antybiotyk o szerokim zakresie działania

• najsilniej ze wszystkich antybiotyków działa na pałeczki duru i paradurów

• nie działa na pałeczki ropy błękitnej oraz na prątki

• toksyczność:

• uszkodzenie układu krwiotwórczego - niedokrwienie aplastyczne, agranulocytoza, trombocytopenia

• zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego

• zespół „szarego dziecka” - następstwo niezdolności niemowląt do odtruwania tego antybiotyku, nie wolno więc go stosować u dzieci, które nie ukończyły jeszcze 3 miesięcy

• zastosowanie:

• zakażenie pałeczkami duru brzusznego oraz zakażenie paradurami

• zakażenie gronkowcami

• preparaty:

• Detreomycyna (Chloramphenicol)

16. KWAS FUSYDOWY:

• antybiotyk otrzymywany z grzyba o budowie steroidowej

• działa bakteriostatycznie na drobnoustroje G+, szczególnie na gronkowce wytwarzające penicylioazę

• jest stosowany szczególnie w zakażeniach gronkowcami opornymi na działanie innych antybiotyków

• podawany jest najczęściej doustnie, rzadziej dożylnie

• preparaty:

• Fucidine

17. FUSAFUNGINA:

• antybiotyk polipeptydowy o działaniu bakteriostatycznym i p/zapalnym

• działa przede wszystkim na ziarenkowce G+

• unikalną właściwością tego antybiotyku jest wielokierunkowe działanie immunostymulujące i p/zapalne

• jest antybiotykiem działającym wyłącznie miejscowo czyli powierzchownie (nie przenika w głąb błon śluzowych i nie wchłania się do krwi)

• może powodować odczyny alergiczne

• jest podawany co 4h do każdego otworu nosowego lub ust

• preparaty:

• Bioparox - aerozol

18. ANTYBIOTYKI POLIPEPTYDOWE:

a) Polimyksyny:

• nie wchłaniają się z przewodu pokarmowego

• po podaniu pozajelitowym słabo przenikają z krwi do tkanek

• wydalane są bardzo powoli z moczem i z żółcią

• posiadają działanie bakteriobójcze

• należą do antybiotyków bardzo toksycznych:

• powodują zwłaszcza uszkodzenie nerek - działanie nefrotoksyczne

• działają negatywnie na układ nerwowy

• wywołują zaburzenia czynnoścu układu krążenia

• preparaty:

• Colistin

b) Bacytracyna:

• antybiotyk polipeptydowy działające bakteriobójczo na bakterie G+ oporne na penicyliny

• ze względu na nefrotoksyczność jest stosowany wyłącznie miejscowo w zakażeniach drobnoustrojami G+ (ropnie, czyraki)

• preparaty:

• Baciquent - maść na skórę i do oczu

• Bivacin

19. LEKI PRZECIWGRZYBICZE:

• leki wywołujące grzybicę to sterydy - glikokortykosteroidy

• leki p/grzybicze dzielimy na dwie zasadnicze grupy:

• leki stosowane w grzybicach powierzchownych:

• stosuje się je w postaci maści, kremów, zasypek i aerozoli

• preparaty:

• Nystatyna:

• Nystatine

• Macmiror Complex 500

• Natamycyna:

• Pimafucin (Natacyn)

• Pimafucort (Natamycyna + Hydrokortyzon + Neomycyna)

• Klotrimazol:

• Clotrimazolum (Clotrimazol, Canesten)

• Lotriderm (krem naskórny)

• Mikonazol:

• Daktarin (stosowany jest miejscowo, 2x dziennie)

• leki stosowane w grzybicach układowych:

• Amfoterycyna B (Ambisome - antybiotyk polienowy słabo rozpuszczalny w wodzie)

• Gryzeotulwina (Gricin - antybiotyk, który jest pochodną kumaryn (benzofuranu), słabo rozpuszcza się w wodzie)

• Ketokonazol (Ketozol, Nizoral, Oronazol)

• Flukonazol (Fluconazole, Diflucan)

20. LEKI CHEMIOTERAUPETYCZNE - SULFONAMIDY:

• są to pochodne kwasu sulfanilowego

• zakres działania:

• działają p/bakteryjnie głównie na następujące drobnoustroje:

• ziarenkowce G+ - paciorkowce, dwoinki zapalenia płuc, słabiej na gronkowce

• ziarenkowce G- - dwoinki rzeżączki, dwoinki zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych

• pałeczki - czerwonki, dżumy, okrężnicy

• laseczki - zgorzeli gazowej, wąglika, tężca, przecinkowca cholery

• bedsonie (neoriketsje) - ziarniniaka wenerycznego, choroby papuziej

• promieniowce - promienicy, nokardie

• mechanizm działania:

• w stężeniu stosowanym leczniczo nie działają bakteriobójczo lecz bakteriostatycznie, tzn. hamują rozwój i rozmnażanie się bakterii

• farmakokinetyka:

• wchłanianie sulfonamidów odbywa się w jelitach - jest różne i zależne od podanego preparatu

• można wyróżnić sulfonamidy łatwo wchłaniające się z jelit oraz sulfonamidy słabo wchłaniające się z jelit

• sulfonamidy wydalane są z moczem, częściowo nie zmienione, część zaś w nieczystej postaci zmetabolizowanej (gównie jako acetylopochodna)

• wśród sulfonamidów wyróżnia się trzy podstawowe grupy:

• sulfonamidy krótko działające, szybko wchłaniane i wydalane - Sulfafurazol

• sulfonamidy o długim działaniu - Sulfalen

• sulfonamidy słabo wchłaniające się z przewodu pokarmowego - Sulfaguanidyna

• toksyczność:

• niekiedy powodują nudności i wymioty

• w dużych dawkach powodują uszkodzenie miąższu wątroby

• w przypadku wykrystalizowania się ich w cewkach krętych nerek mogą powodować krwiomocz, czasem bezmocz

• u niektórych osób z enzymopatiami mogą prowadzić do methemoglobinemii i hemolizy z uszkodzeniem nerek

• wszystkie inne powikłania są wywołane uczuleniem - wysypka skórna i zapalenie skóry

• p/wskazania:

• osoby uczulone na ten lek

• osoby z niedoborem dehydrogenazy glukozowej

• nie stosować u chorych z uszkodzoną wątrobą lub nerkami

• nie stosować u wcześniaków i noworodków do 3 miesiąca życia

• nie należy stosować ich łącznie z antybiotykami beta-laktamowymi oraz z metenaminą

• zasady leczenia:

• sulfonamidy stosuje się najczęściej doustnie

• sulfonamidy można podawać również dożylnie wraz z rozpuszczoną solą sodową

• dawkowanie - najczęściej co 4-6h od 0,5 do 1,5 grama

• sulfonamidy podaje się po jedzeniu, ponieważ drażnią błonę śluzową żołądka

• po zażyciu sulfonamidów popija się je z dużą ilością płynów (soda oczyszczona, tlenek magnezu) co zapobiega wykrystalizowaniu się ich w drogach moczowych

• preparaty:

• Urenil - Sulfakarbamid - zakażenie dróg moczowych

• Amidoxal - Sulfafurazol

• Madroxin - Sulfadimetoksyna

• Sulfafenazol

• Sulfaguanidinum - Sulfaguanidyna

• Merafin - Sulfaproksylina - pediatria

• Biseptol 120, 480, 960 - Groseptol, Bactrim, Duoseptol

• Sulfosalazin - owrzodzenie, zapalenie jelit, choroba Leśniowskiego-Crohna

• Sulfacetamidum - Natrium - krople do oczu (10%)

• Irgamid - Sulfadykramid - maść do oczu (15%)

• Dermazin - Flammazine - sól srebrowa sulfadiazyny, 1% krem do stosowania miejscowego (zwłaszcza w oparzeniach)

• Argosulfan - sól srebrowa sulfatiazolu, 2% krem stosowany w oparzeniach zewnętrznych

21. POCHODNE NITROFURANU:

• działają bakteriostatycznie (częściowo bakteriobójczo) w stosunku do wielu drobnoustrojów G+ i G-, poza tym na pierwotniaki i grzyby

• są stosowane w zakażeniach bakteryjnych dróg moczowych, w rzęsistkowicy, w kandydozie pochwy, w lambliozie, w zakażeniu skóry

• nie można ich stosować z lekami kokmimetycznymi i probenecydem - hamują wydalanie

• nie wolno stosować u kobiet w ciąży, u niemowląt, u chorych z uszkodzeniem wątroby

• najczęściej stosowane pochodne nitrofuranu:

• Nitrofurantoina:

• Furaginum (Furagin)

• Furazolidon - stosowany jest w zakażeniach przewodu pokarmowego

• Nifuroksazyd:

• Ercefuryl

• Nitrofural:

• Nitrofurazon - tabletki do ssania, maść, zasypka - stosowany w zakażeniach skóry i w miejscowych grzybicach jamy ustnej

22. POCHODNE NITROIMIDAZOLU:

• posiadają działanie p/bakteryjne - polega ono na uszkodzeniu DNA przez wytworzenie w komórce bakterii metabolitu nitroimidazoli

• pochodne nitroimidazolu działają bakteriostatycznie i bakteriobójczo na drobnoustroje G-, bakterie beztlenowe

• farmakokinetyka:

• nitroimidazole wchłaniają się dobrze z przewodu pokarmowego (pokarm upośledza wchłanianie)

• nitroimidazole gorzej wchłaniają się z odbytnicy i całkowicie źle wchłaniają się z pochwy

• działania niepożądane:

• są dość toksyczne

• wywołują zaburzenia gastryczne

• wywołują zaburzenia czynności OUN i nerwów obwodowych

• wywołują nietolerancję na alkohol

• p/wskazania:

• nie należy stosować u kobiet w ciąży

• nie należy stosować u kobiet karmiących piersią

• nie należy stosować u noworodków

• preparaty:

• Metronidazol - lek p/bakteryjny stosowany w groźnych zakażeniach beztlenowcami, jest podawany najczęściej dożylnie, przenika łatwo do tkanek, wydala się głównie w postaci nie zmienionej przez nerki z moczem

• Tinidazolum

• Tiberal

23. CHINOLONY:

• mechanizm działania:

• mają unikatowy p/bakteryjny mechanizm działania - hamują mianowicie aktywność topoizomerazy (gyrazy), która odgrywa istotną rolę w procesie replikacji, transkrypcji i rekombinacji DNA - są to zatem inhibitory gyrazy

• działania niepożądane:

• wywołują najczęściej zaburzenia czynności przewodu pokarmowego, OUN

• wywołują niekiedy odczyny alergiczne

• wywierają również działanie chondrotoksyczne, tzn. uszkadzają chrząstki nasadowe w organiźmie rozwijającym się

• preparaty 1 generacji:

• Nevigramon

• Palin - Urolin, Pipram - stosowany w zakażeniach dróg moczowych

• Gramurin

• preparaty 2 generacji:

• Tarivid - Zanocin

• Cipronex - Cipropol, Ciprobay - stosowany w urologii

• Pefloksacyna - Abactal - stosowany w zakażeniach dolnych dróg oddechowych

• Nolicin - stosowany w zakażeniach dróg moczowych

• preparaty 3 generacji:

• Avelox - Moksyfloksacyna

24. LEKI PRZECIWWIRUSOWE:

• wirusy są cząsteczkami nukleoprotein, które mogą żyć tylko wewnątrz komórki organizmu gospodarza

• w leczeniu wirusów podstawowe znaczenie ma immunoterapia

• w chwili obecnej nie ma środka, który niszczyłby wirusy

• immunoterapia i immunoprofilaktyka zakażenia wirusowego:

• wakcynoterapia - polega na aktywnej immunizacji organizmu przez podawanie szczepionek

• seroterapia - polega na pasywnej immunizacji przez podawanie preparatów gammaglobulin

• immunoglobuliny niespecyficzne:

• Bioglobulina - Bioglobulina 5% Ludzka

• Pentaglobin (Sandoglobulin-P) - koncentrat ludzkiej immunoglobuliny klasy IgG, IgA i IgA do podawania dożylnie

• immunoglobuliny specyficzne:

• Cytotec Biotest

• FSME - Bulin

• Gamma anty HBs 200, 1000

• Varitect

• terapia interferonem:

• interferony są to małocząsteczkowe glikoproteiny wytwarzane przez komórki organizmu zakażonego wirusem lub pobudzone przez induktory interferonu

• wyróżnia się trzy typy interferonów: alfa, beta, gamma

• interferony działają przeciwwirusowo hamując wewnątrzkomórkową syntezę RNA i DNA wirusowego

25. LEKI STOSOWANE W ZAKAŻENIACH WIRUSAMI HERPES:

• głównymi jednostkami chorobowymi wywołanymi przez wirus herpes są:

• opryszczka zwykła

• opryszczka wargowa

• opryszczka narządów płciowych

• do grupy wirusów herpes należy również cytomegalowirus (CMV)

• preparaty:

• Widarabina:

• Vidarabin (Vira A) - maść 3% do oczu i na skórę

• Eperwudyna:

• Hevizos - maść 0,8%

• Acyklowir:

• Heviran (Zovirax, Herpesin, Virolex)

26. LEKI STOSOWANE W ZAKAŻENIACH RETROWIRUSAMI:

• w zakażeniach retrowirusami (np. HIV) dotychczas stosuje się przede wszystkim nukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy i wszystkie te leki mają wspólny mechanizm działania - hamują RNA - zależną polimerazę DNA (odwrotną transkryptazę) wirusa HIV

• preparaty:

• Zydowudyna:

• Azovir - Retrovir

• Hivid - Zalcytabina

27. LEKI PRZECIWGRUŹLICZE:

• podstawową zasadą farmakoterapii gruźlicy jest leczenie skojarzone, tzn. stosowanie równocześnie kilku leków przeciwgruźliczych

• leki przeciwgruźlicze nazywane są lekami tuberkulostatycznymi - tuberkulostatyki

• podstawowym ich czynnikiem leczniczym są siły odpornościowe

• z chemicznego punktu widzenia leki przeciwgruźlicze należą do różnych grup:

• antybiotyki - Streptomycyna, Ryfampicyna

• pochodne kwasu salicylowego - PAS

• hydrazydy i aminy - Izomiazyd, Etionamid

• pochodne etylenobutanolu - Etambutol

• tiosemikarbazony - Tioacetazon

• tiokarbamilidy - Tiokarlid

• leczenie gruźlicy rozpoczyna się najczęściej od stosowania następujących zestawień:

• Izomiazyd + Streptomycyna

• Izomiazyd + PAS

• Izomiazyd + Ryfampicyna

• Izomiazyd + PAS + Streptomycyna

• Ryfampicyna + Etambutol

• w leczeniu gruźlicy jest stosowana metoda terapii przerywanej - polega ona na podawaniu leków przeciwgruźliczych przez 8-12 tygodni, a następnie samej Streptomycyny lub Izomiazydu albo Ryfampicyny z Etambutolem dwa razy w tygodniu

---