Wykład 1
Wścieklizna
7 genotypów2 grupy filogenetyczne a)I zawiera genotypy 1,4,5,6,7 b)II 2 i 3
Wrażliwy na środki dezynfekcyjne, detergenty , mydło
Różnią się od siebie zdolnością rozpoznawiania receptorów, indukcją apoptozy, patogennością Stałocieplne + Ho
Ru i koniowate ślepe ogniwo infekcji( nie wydalają wirusa ze śliną)
Wirus przemieszcza się drogą nn 12-100 mm/dzień
Namnaża się w zarodkach kurzych - szczepy flury, hodowlach i liniach komórkowych
Virus de rue
Virus fixe ( mniejszy , nie namnaża się w śliniankach, krótszy i ustalony OI, może wykazywać róznice Ag do szczepionek wybiera się tylko szczepy odpowiadające aktualnym ulicznym)
Głowny rezerwuar- mięsożerne i łaszowate
Wścieklizna sylawatyczna
Cykl transmisji wirusa obejmuje 1 lub więcej gat zw dzikich
Wścieklizna uliczna
Cykl związany z bezpańskimi psami i kotami
Wrota zakażenia
Pogryzienie, oślinienie uszkodzonej skóry lub bł. Śl. ze śliną chorego zw
Droga kropelkowa (donosowa, aerogenna) n. węchowy
Alimentarnie- zjedzienie mózgu, uszkodzona bł. Śl p. pok
Transplantacja
Patogeneza
Miejsce wniknięcia (unerwienie) 3mm/h wzdłuż pni nn. - droga wstępująca
Zwoje kręgowe rdzeń kręgowy istota szara mózgu( cytoplazma neuronu) wypustki nn. Lub płyn pozakomórkowy nowe kom. węchomózgowie, podwzgórze, pień mózgu rozwój zakażenia
Uszkodzenie organelli kom. Nn. Jako:
-zapal. Mózgu -rozlane i okołonaczyniowe nacieki oponowe, nacieki śródtkankowe
-rozrost i rozplem gleju, obrzęk tk. Mózgowej
U Ho- podwzgórze, śródmózgowie, istota szara wodociągu, nakrywka mostu i pouszki, móżdżek, hipokampus
U zw- przesunięcie w dól nakrywka opuszki i śródmózgowia, struktury podkorowe
Ciałka negriego - cząstki wirusa połączone ze składnikami kom. Gospodarza
Odśrodkowe rozprzestrzenienie się wirusa -nn. Czuciowe , ślinianki
Symptomatologia
A.) postać gwałtowna(szałowa)- 3 okresy:
1.Zwiastunowy- melancholii- st prodromorum
2. Podniecenia(maniakalny) st excitationis
3. Porażenie, depresji - st paralyticum
B) postać cicha (porazenna)
Brak okresu podniecenia
Zaleznie od obszarów mózgowia i rdzenia zaatakowanych
Zaburzenia psychiczne
Wyraz działania wirusa na kom. Kory mózg. Zaburzenie świadomości, otępienie, zamroczenie, podniecenie, pobudzenie maniakalne, omamy, lęk
Obj. Pobudzenia ruchowego
Drżenia, >napięcie mm. Drgawki, niedowłady, porażenia
Zaburzenia czucia
Przeczulica, parastezje, drętwienie, swędzenie, mrowienie
Obj. Somatyczne
Zaatakowanie kom OUN - gorączka, poliuria
St. Prodromalne- agresja , nadpobudliwość, osowiałość, spaczony apatety,aktywność dzienna u nocnych zw
St excitatnionis- podniecienie, parcie na przeszkody, gryzienie krat
St paralyticum- niemożność przełykania, gromadzenie się śliny , porażenia, śmierć
Pies
|
pies |
kot |
lis |
Ov, Cap |
Eq |
objawy |
OI 3-8 tyg -zmienne zachowanie -depresja lub pobudzenia -lęk -nienormalny popęd i agresja -chwytanie przedmiotów -zaburzenia świadomości - wargi wiotkie i obwisłe -kęs w pysku - omamy wzrokowe i słuchowe -wrażliwość na bodźce zewnętrzne -drgawki, błądzenie -zmiany rysów głowy -sztywne nienaturalne postawy -śpiączka -porażenie n. V, IX, XII- wypadanie żuchwy i języka, niezborność źrenic, porazenie mm. Zadu, oddechowych, połykania, chrapliwy głos
|
OI 14-60 dni Trwa 1-8 dni Stadia przechodzą w siebie płynnie, przeplatają się ze sobą, często wścieklizna cicha -zachowania - płochliwe garną się do ludzi , ufne stają się lękliwe -uporczywe miałczenia, spadek apetytu -gorączka, rozszerzenie źrenic, -rozdrażnienie, drżenia mm. . zaburzenia koordynacji kończyn tylnych, ślinienie, utrudnione połykanie -zmiana głosu -agresja-prycha, wygina grzbiet, atakuje Ho i zw. -wymioty, biegunka -porażenia śmierć BRAK PORAZENIA ŻUCHWY
|
OI 12-109 dni -jak u psa -brak bojaźliwości -hydrophobia -allotriophagia
|
OI 20-60 dni -kołowacizna -tupanie -gryzienie przedmiotów -ciągle beczą
|
-nadwrażliwość
-świąd -parcie do przodu -gryzienie przedmiotów
|
AP
-wzdęcie zwłok -rany -przekrwienie bł. Śl -ciała obce w żołądku
-nieżyt bł. Śl . Jelit -przekrwienie i obrzęk opon mózg.
Rozpoznanie
1 bad histopatologiczne
-ciałka Negriego w cytoplazmie neuronów (między jądrem a dendrytami)-róg Ammona, móżdżek
Met. Geriacha :ciałka Negriego czerwone, jądra- fioletowe, cyoplazma - niebieska
2 próba biologiczna
-podstawowa i najpewniejsza do 21 dni
3 IF bezpośr. -koniugaty poliklonalne i momoklonalne , możg, rogówka
4 Met ABC- barwienie immunoperoksydazowe
5 PCR
6 ELISA- Ab po ok 8 dniach, nie stosowana w rozpoznaniu
Profilaktyka
Pre-ekspozycyjna- szczepionki typu komórkowego -osoby z grupy ryzyka
Post- ekspozycyjna- osoby pokąsane-miejscowe zaopatrzenie rany, bierna i czynna immunizacja
Zaopatrzenie rany- jak najszybciej, przemyć min 15 min. H2O z mydłem, jodyną
Ostrzykanie miejsca pokąsania surowicą p/ wściekliznową
Szczepienia poekspozycyjne
O,3,7,14,30 doba z pierwszą dawką podać swoistą immunoglobulinę ludzką 20 j.m/kg do 7 dnia od pierwszej inj szczepionki lub surowice Eq przeciw wściekliźnie 40 j.m/kg
Można podać zwiększoną dawkę penicyliny i oxytetracykliny
Wywiad epizootiologiczny:
-ustalenie źródła wścieklizny, zasięgu, kontaktów z innymi zwierzętami,lokalizacja miejsca,ustalenie tożsamości pokąsanych ludzi
-czyją własność stanowi zwierzę podejrzane o wściekliznę
-gdzie przebywało,dokąd zbiegło
-czy było na uwięzi,czy wolne - gat.zwierzęcia
-czy i jakie zwierzęta zostały pokąsane
-czy zwierzę pokąsało człowieka i w jakich okolicznościach - czy miało zw. bezpośredni kontakt z człowiekiem w ostatnich dniach przed wystąpieniem objawów chorobowych
-czy zwierzę padło czy zostało zabite
WYKŁAD 2 - 04.11.11
Erlichiozy i anaplazmozy
*Należą do grupy chorób wektorowych
*Przenoszone w większości przez kleszcze
*Obraz kliniczny tych chorób przypomina wiele innych jednostek zarówno natury zakaźnej jak i niezakaźnej
(depresja, utrata wagi, wymioty, biegunki, anoreksja, mogą występować tendencje do krwawień, zmiany w oczach, zmiany zapalne w stawach i mięśniach - polyarthritis, polymiositis, zmiany ze strony OUN)
ETIOLOGIA
Rodzina: Anaplasmataceae
Rodzaj: Ehrlichia i Anaplasma
Obligatoryjne „ pasożyty wewnątrzkomórkowe”, atakujące krwinki białe ( granulocyty, mononukleocyty(?) ) lub płytki krwi
Ryzyko zakażenia występuje wszędzie tam gdzie spotykane są kleszcze wektorowe
Uwaga!! Zmiany klimatyczne - szerszy zasięg geograficzny gatunków wektorowych kleszcze ( zależy głównie od wilgotności oraz wahań temperaturowych)
Ze względu na szereg różnych, zupełnie nie powiązanych ze sobą objawów klinicznych, różnie nasilonych i często mylących rozpoznanie o chorobach tych coraz częściej mówi się też jako o syndromie.
CO JEST WAŻNE DLA KLINICYSTY?
Zróżnicowane i różnie nasilone objawy - mało typowe
Stadium subkliniczne, w którym objawy są w ogóle niezauważalne
Możliwość przejścia choroby w fazę chroniczną (nieuleczalną)
Konieczność stosowania kompleksowego rozpoznania w oparciu o metody laboratoryjne
Konieczność podjęcia leczenia antybiotykowego zanim choroba przejdzie w stadium chroniczne
Wywiad - ułatwiający niekiedy rozpoznanie, szczególnie u psów ( wyjazdy za granicę, intestacja kleszczy)
Bardzo wąskie i ograniczone możliwości stosowania profilaktyki swoistej
Tropizm do różnych krwinek: granulocyty, monocyty, płytki krwi (trudności diagnostyczne w badaniu rozmazów -monocyty= 1-2% WBC)
ERLICHIOZA MONOCYTARNA - CME - Ehrlichia canis
ERLICHIOZA GRANULOCYTARNA - CGE - Ehrlichia ewingii
ANAPLAZMOZA - Anaplasma phagocythophilum
ZAKAŹNA CYKLICZNA TROMBOCYTOPENIA - Anaplasma platys
WEKTORY - kleszcze
E.canis - Rhipicephalus sanguineus
E.ewingii - Amblyomma americanum, Dermacentor variabilis
A. platys. - wektor nieznany
ANAPLAZMOZY PSÓW
A. phagocytophilum (granulocyty) I A.platys (trombocyty)
Endemicznie na Środkowym Wschodzie, w regionach wybrzeży Europy i obu Ameryk
W części regionów choroba nasila się sezonowo, wraz ze wzrostem populacji kleszczy
a) Anaplasma phagocytophilum
Anaplazmoza granulocytarna
Oprócz psów wywołuje zakażenia u Eq, Ru a także u Ho
Potwierdzona zachorowania ludzi i zwierząt w Polsce
Rezerwuarem są drobne gryzonie (Myszak)
Wektor: Ixodes scapularis, I.pacyficus, I.ricinus, Amblyomma americanum
Choroba przebiega w postaci: ostrej, subklinicznej, przewlekłej
Objawy przypominają boreliozę
Wysoka gorączka, depresja, anoreksja, letarg
Poliarthritis
Objawy neurologiczne: ataksja, bolesność grzbietu
Rzadziej notuje się objawy ze strony układu pokarmowego i oddechowego: biegunki, wymioty, duszność, kaszel
Problemy z krzepnięciem (nie są charakterystyczne - rzadko)
Trombocytopenia (tła immunologicznego), której często towarzyszy anemia hemolityczna (również tła autoimmunologicznego)
b) Anaplasma platys
Atakuje trombocyty
Przenoszona przez kleszcze z rodzaju Dermacentor i Rhiphicephalus
Zakażenia opisywano także u kotów, owiec i antylop
Objawy po 5-14 dniach od zakażenia
Gorączka
Bladość błon śluzowych
Patechie
Epistazie
Uogólniona limphadenopatia
PLT spadają 2-3 dnia od wystąpienia objawów klinicznych, regenerują się i wracają do normalnych poziomów po ok.4 dniach
Spadki PLT powtarzają się z 1-2 tyg. przerwami
ERLICHIOZY PSÓW
a) Erlichioza granulocyt arna
Wywoływana przez E. Ewingi
Tropizm do granulocytów
Objawy: brak apetytu, senność, ostre poliarthritis, gorączka, limfopenia, trombocytopenia(?)
Brak k… występujących przy CME
W Europie występuje sporadycznie
b) Erlichioza monocyt arna
Wywoływana przez E.canis
Okres inkubacji 5-20 dni
Tropizm do monocytów
3 postacie choroby: ostra, subkliniczna i chroniczna ( z łagodnym lub gwałtownym przebiegiem)
Rasa predysponowana: owczarek niemiecki
P o s t a ć o s t r a C M E
Trwa 2-4 tyg
Objawy słabo wyrażone, często niezauważalne, okresowo zanikające
Gorączka, conjunctivitis, wypływ z nosa (od surowiczego do ropnego), sporadycznie epi…
Hiperplazja układu limforetykularnego: hepato-, spleno-, lymphadenomagalia
Trombocytopenia
P o s t a ć s u b k l i n i c z n a C M E
Perzystencja bakterii w organizmie mimo ustąpienia objawów klinicznych
Wzmożona odpowiedź immunologiczna
Psy stają się nosicielami
Stan taki może utrzymywać się kilka miesięcy a nawet lat
Następstwa: samodzielne wyeliminowanie pasożytów lub przejście w stadium chroniczne
P o s t a ć c h r o n i c z n a C M E
Objawy jak w postaci ostrej oraz silne wychudzenie i wyniszczenie
Typowa skłonność do krwawień ( wybroczyny, przedłużające się krwawienia po nakłuciach żył, u suk podczas rui, wylewy do przedniej komory oka, krwotoki z nosa, krwotoki wewnętrzne) - występują u 50% psów z CME
Zmiany w gałce ocznej: conjunctivitis, obrzęk rogówki, obecność złogów zwężających źrenice, odwarstwianie się siatkówki
Objawy neurologiczne: ataksja, miejscowa lub uogólniona hyper…, zaburzenia przedsionkowe, centralne i obwodowe
Plazmo cytoza i hiperplazja szpiku kostnego, pancytopenia
ROZPOZNANIE ERLICHIOZ I ANAPLAZMOZ
Wywiad (kleszcze, transfuzja, wyjazdy poza granicę kraju, do innego regionu Polski)
Występowanie objawów klinicznych
Badanie hematologiczne
Badanie biochemiczne
Badanie serologiczne - IFAT, ELISA, testy immunochromatograficzne
Techniki biologii molekularnej - PCR
Hematologia i biochemia:
Morule są tylko u 5% pacjentów
Anemia
Trombocytopenia
Hipoproteinemia
Alfa 1 hypoalbuminemia
Nieadekwatna reakcja układu odpornościowego do zakażenia
LECZENIE CME
Brak profilaktyki swoistej
Doxycyklina - 10mg/kg/dz przez co najmniej 3 tyg.
Tetracyklina - 22mg/kg co 8 h
Oksytetracyklina - 25mg/kg co 8 h
Minocyklina - 20mg/kg co 8 h
Chloramfenikol - 50mg/kg co 8 h
Imidokarb - 2 iniekcje i.m. 5 mg/kg w odstępach 14 dni
Prednisolon 1-2 mg/kg co 12 h przez pierwsze 2 tyg., a nastepnie w mniejszych dawkach przez kolejne 2-3 tyg. Przy ostrej CME
Transfuzja krwi w ciężkich przypadkach
WYKlAD 3 -10.11.11
Borelioza, Babeszjoza, Grączka Plamista Gór Skalistych
BORELIOZA - Choroba z Lyme, Krętkowica kleszczowa
Przewlekła, wielonarządowa, przenoszona przez kleszcze choroba o fazowym przebiegu, wywołana przez krętek Borrelia burgdorferi, występująca u ludzi i zwierząt (ssaków).
Należy rozróżnić boreliozę jako zakażenie krętkami oraz chorobę z Lyme jako zakażenie i występowanie objawów chorobowych.
Nazwa pochodzi od miasteczka Old Lyme w stanie Cunnecticut w USA, gdzie w połowie lat 70tych wystąpiły masowe zachorowania dzieci spowodowane przez Borrelia burgdorferi.
Pierwsze izolacje i określenie zarazka zostały wykonane w latach 1981/82 przez dr Willego Burgdorfera.
ETIOLOGIA
Borrelia burgdorferi
Rodzina: Spirochetaceae, Rodzaj: Borrelia
W obrębie gatunku zbiorczego B.burgdorferi sensu lato wyróżnia się tzw. Podgatunki, np. B.affzeli, B.garini, grupa SV 116
Kształt nieregularnej spirali o dł. 10-40 mikrometr.
Organ lokomocyjny w postaci pęczka 7-11 rzęsek, zdolność do ruchu rtacyjnego
Wysokie wymagania hodowlane
CECHY ZARAZKA WARUNKUJĄCE CHOROBOTWÓRCZOŚĆ
*Ruchliwość
*Umiejscowienie międzykomórkowe i możliwość inwazji do wewnątrz komórki ( a więc ucieczka przed działaniem leków-antybiotyków)
*Immunogenetyczna podstawa zmian stawowych ( krętki stymulują makrofagi i limfocyty do produkcji IL-1, która w płynie stawowym pobudza komórki błony maziowej do wytwarzania kolagenozy uszkadzającej chrząstkę)
*Cytotoksyczność
*Zmienność antygenowa-przeszkoda w produkcji wysokoskutecznych szczepionek
*Tropizm do tkanki łącznej serca, błony maziowej stawów, śródbłonka naczyń krwionośnych, więzadeł i przyczepów ścięgien
REZERWUAR
Zwierzęta dzikie, głównie gryzonie (myszy, nornice ziemne) oraz wiewiórki, króliki i zwierzyna łowna (sarny, jelenie, łosie) a nawet jaszczurki i owce
WEKTORY ZAKAŻENIA
Kleszcze - Ixodes ricinus, Dermacentor reticularis
Owady krwiopijne - moskity, muchy końskie, pchły kocie, wszy
Równocześnie przenosicielem oraz żywicielem mogą być ptaki
Zakażenia kleszczy: transowarialne (samica-potomstwo), trans stadialne (nimfa-postać dorosła)
Procent zainfekowanych kleszczy Ixodes ricinus (dane dotyczą form dorosłych) waha się od 35-55% na terenach uznanych za endemiczne (np. Puszcza Białowieska) do kilku procent na pozostałym obszarze kraju ( woj.olsztyńskie-11,5%, białostockie 8,8%, gdańskie 6,5%)
DROGI ZAKAŻENIA
Droga pośrednia - kontakt z zainfekowanym moczem (psy)
Droga alimentarna i dospojówkowa (koty)
Droga bezpośrednia - ukłucie przez kleszcza lub nimfę (która ma większe znaczenie u ludzi)
Zakażenia zdarzają się od kwietnia do października z dwoma szczytami: wiosennym (maj,czerwiec) i letnio-jesiennym ( sierpień-wrzesień)
PATOGENEZA
Miejsca zakażenia - droga krwionośna - tkanki ustroju gospodarza - komórki śródbłonka naczyń krwionośnych i substancji międzykomórkowej - przestrzenie międzykomórkowe (rodzaj nisz chroniących krętki przed elementami systemu odpornościowego gospodarza) - skupiska zarazków głownie na komórkach maziówki stawów oraz wokół małych naczyń krwionośnych (różne narządy)
OBJAWY KLINICZNE
Psy:
Często mimo seropozytywnego wyniku brak jest objawów klinicznych
Spadek apetytu
Gorączka
Ostra kulawizna w 1 stawie, czasem powracająca co 2-3 tyg.
Obrzęk stawów
Myocarditis
Zmiany behawioralne - neuroborelioza
Czasem zapalenie skóry
Letarg
Koty:
Rzadko występują reakcje seropozytywne
Z reguły brak objawów klinicznych i prawdopodobnie wysoka odporność gatunkowa
Konie:
Spadek apetytu na początku zakażenia
Ostra kulawizna - główny objaw choroby, gorączka, objawy neurologiczne, zapalenie tęczówki, zamieranie płodów
U koni borelioza występuje stosunkowo często, a krętkowica kleszczowa rzadko
Bydło:
Kulawizna, zapalenie szpary racicznej
Gorączka
DIAGNOSTYKA
Izolacja zarazka z pobranego materiału (bioptat skóry, krew, płyn stawowy - posiew na podłoże BSK)
Test ELISA
Test IF pośredniej
Metoda PCR
Western blotting
TRUDNOŚCI W DIAGNOZOWANIU
Podawanie antybiotyków hamuje produkcję przeciwciał
Różne testy nie dają zadowalającej zgodności między sobą
Reakcje krzyżowe dodatnie z Leptospira sp. I Treponema sp. (wyniki fałszywie dodatnie z chorobach przyzębia)
LECZENIE
Terapia antybiotykowa przez 3-4 tyg
Tetracykliny, ampicylina, amoksycylina, cefalosporyny
Eliminacja objawów chorobowych
ZAPOBIEGANIE
Unikanie terenów opanowanych przez kleszcze
Obroże przeciw kleszczom
Preparaty naskórne stosowane metoda spot-on
Stała kontrola i wyczesywanie zwierząt domowych
Mechaniczne usuwanie kleszczy
Szczepienia ochronne - dostępna szczepionka dla psów
W Słowenii choroba podlega obowiązkowi zgłaszania
BABESZJOZA (piroplazmoza)
Choroba odkleszczowa wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Babesia, przebiegająca w formie od nadostrej do podklinicznej z objawami niedokrwistości hemolitycznej lub dysfunkcji wielonarządowej.
ETIOLOGIA
Babesia canis i Babesia gibsoni
Występuje na całym świecie: południe Europy, Azja, Afryka, Ameryka Płn, Płd.
Izobaty z różnych regionów na podstawie badań filogenetycznych, serologicznych oraz wektora zarazka zmieniono nazewnictwo pierwotniaków na:
B.canis Vogel - kleszcz Riphicephalus sanguineus, region subtropikalne Afryka
B. canis canis - kleszcz z rodz. Dermacentor reticulatus, region Europy i Azji
B. canis rosii - kleszcz Hemaphysalis leachi , region Afryki płd,
Pierwotniak, pleomorficzny zlokalizowany pojedynczo na RBC
Wielkość 1x3 um
Charakterystyczny jest zasięg występowania babeszjozy związany z występowaniem wektorów zakażenia, choć podróże psów zmieniają ten obraz
DROGI ZAKAŻENIA
Transmisja przez zarażonego kleszcza - dorosłą samicę w wyniku ukłucia
W gruczołach ślinowych kleszcza znajdują się wszystkie postacie rozwojowe B.canis
Kleszcz ulega zarażeniu podczas odżywiania i pobrania krwi wraz z merozoitami
Kleszcz musi żerować 2-3 dni by doszło do zarażenia
PATOGENEZA
Miejsca zakażenia - droga krwionośna - erytrocyty i wewnątrz nich podział podłużny do 16 merozoitów podział w jednej krwince - hemoliza wewnątrz i zewnątrznaczyniowa związana z uszkodzeniem RBC przez pasożyty w wyniku wzrostu aktywności erytrofagocytarnej makrofagów i obecności przeciwciał przeciwko błonie komórkowej RBC oraz zahamowaniu produkcji 5'-nukleotydazy
Wzrost stężenia grup nadtlenkowych w lipidach, wzrost poziomu methemoglobiny, wzrost procesów peroksydacyjnych powoduje uszkodzenie krwinek i utratę ich elastyczności i w konsekwencji zwolnienie ich przepływu. Rozpuszczalne proteazy aktywują kalikreinę i indukują powstanie białek podobnych do fibrynogenu (FLP) - wzrost lepkości erytrocytów.
OBJAWY KLINICZNE
Brak objawów patognomicznych
Występują tylko objawy niespecyficzne
Patogenność Babesi zalezy od gatunku i szczepu
Ważną rolę odgrywa żywiciel: wiek, jakość reakcji zwierząt chorych wobec zarażenia (?)
Dwa typy choroby:
Niedokrwistość hemolityczna
WDN - wielonarządowa dysfunkcja, zmiany te określane jako MODS są pochodną SIRS (zespół układowej odpowiedzi zapalnej) i obejmują: niewydolność nerek, obrzęk płuc, rozpad mięśni prążkowanych, zaburzenia nerwowe oraz hemolizę tła immunologicznego
Wewnątrz- i zewnątrznaczyniowa hemoliza powoduje postępującą niedokrwistość i niedotlenienie tkanek
To z kolei odgrywa istotną rolę w powstawaniu objawów klinicznych
Hipoksja (niedobór tlenu), dochodzi do niedokrwistości, wstrząsu, zastoju żylnego oraz wytwarzania endogennego CO, co ogranicza zdolność łączenia się z tlenem hemoglobiny
Niedotlenienie tkanek i powstanie kwasu mlekowego jest wynikiem uszkodzenia tkanek w przebiegu babeszjozy
Z punktu widzenia przebiegu klinicznego można wyróżnić dwa rodzaje babeszjozy:
Babeszjoza niepowikłana - nie doszło do komplikacji- stwierdza się objawy jedynie z powstałej niedokrwistości
Babeszjoza powikłana - wynika z powikłań niedokrwistości hemolitycznej, objawy skorelowane są z poziomem parazytemii, w przebiegu tej formy spotyka się bóle mięśniowe, zaburzenia żołądkowo jelitowe, ostrą niewydolność nerek, babeszjoza mózgowa, żółtaczka i zmiany wątrobowe, zespół ostrych zaburzeń oddechowych, zagęszczenie krwi, niedociśnienie tetnicze, ostre zapalenie trzustki
ZMIANY AP
Obecność hemoglobiny i bilirubiny w tkankach
Powiększenie wątroby i nerek - barwa ciemnoczerwona
Obrzęk i zmiany krwotoczne w płucach
U zwierząt z DIC widoczne są mikroskrzepy
W śledzionie obecne są duże ilości zakażonych komórek
W erytrocytach w obrębie naczyń włosowatych obecne są pierwotniaki
ROZPOZNANIE
W pierwszych dniach po zakażeniu niedokrwistość normobarwliwa
W badaniu autoaglutynacji NaCl obecne są babeszje
Obniżony poziom białka całkowitego i obniżony stosunek albumin do globulin
U ciężko chorych podwyższony poziom transaminaz i fosfatazy zasadowej
Wykazanie babeszji zwłaszcza u przewlekle zakażonych jest trudne stąd wykorzystuje się badanie serologiczne
Miano powyżej 1:80 uznaje się za dodatnie
W regionach gdzie występuje więcej niż jeden gatunek należy wykonać badanie dla każdego gatunku oddzielnie
Serologia - ELISA, dot-ELISA, IF
PCR dla SSU rybosomalnego RNA
LECZENIE
U psów widoczna jest poprawa stanu zdrowia po 24 godz. po podjęciu leczenia
W leczeniu stosuje się aceturan diminanzenu i izotionian fenamidyny
Uwaga na skutki uboczne podawanych leków-toksyczność dla psów
W leczeniu stosuje się także dipropionian imidokarbu - likwiduje inwazyjność do 4 tyg. po podaniu w dawce 7,5 mg/kg lub 6 mg/kg po 24 godz. 3.5 mg/kg - preparat ten wykorzystuje się w zakażeniach mieszanych także w profilaktyce do 6 tyg. od podania
Błękit trypanu - nie prowadzi do całkowitego wyleczenia ale zmienia barwę skóry
Gdy leki specyficzne nie są dostępne zaleca się podanie klindamycyny w dawce 25 mg/kg co 12 h przez 7-21 dni
Transfuzja krwi - wskazaniem jest stan zagrażający życiu przy niepowikłanej i powikłanej postaci choroby
Leczenie wspomagające - zależne od stanu zdrowia pacjenta oraz wyników badań laboratoryjnych, podanie kortykosterydów niekiedy jest konieczne w dawkach immunosupresyjnych przez nie dłużej niż 21 dni
ZAPOBIEGANIE
Zapobieganie inwazji kleszczy
Kontrola inwazji kleszczy u psa co 2-3 dni
Wykształcenie odporności jest istotne u zwierząt na terenach endemicznych
Miano ochronne po zakażeniu utrzymuje się 3-5 miesięcy, a po homologicznej inwazji 5-8 miesięcy
W Europie dostępna jest szczepionka oparta na egzogennych B.canis- skuteczność wynosi od 70-100%, różnice w antygenowości szczepów powodują iż nie jest ona skuteczna dla innych gatunków
GORĄCZKA PLAMISTA GÓR SKALISTYCH - Rocky Mountain spotted feler (RMSF)
Choroba przenoszona przez kleszcze i wywoływana przez wewnątrzkomórkowe pasożyty Rikettsia rikettsii
Opisana została w 1896 w górach Idaho
Zachorowania opisano także w Ameryce Płd i Środkowej
Zachorowania opisywane u ludzi i zwierząt, w tym psów
Symbiozę utrzymują ze stawonogami
ETIOLOGIA
Rząd: Ricettsiales
Rodzina: Ricettsiaceae
Rodzaj: Ricettsia
Gatunek: Ricettsia ricettsii
Gram ujemna bakteria o kształcie pałeczkowatym, niesporulująca, tlenowa
Wielkość 0.3-0.5x 0.8-2.0 um
WEKTORY
Kleszcz psi - Dermacentor variabilis
Kleszcz leśny - Dermacentor andersoni
Kleszcze ulegają zakażeniu drogą:
Horyzontalnie - gdy kleszcz ssie krew małych ssaków w okresie riketsemii, znaczenie tej drogi jest niewielkie
Transstadialnie - między pokoleniami; początkowo namnaża się w świetle jelita, nastepnie przechodzi do płynów, jam ciała i rozprzestrzenia się po tkankach w tym do ślinianek i jajników
DROGI ZAKAŻENIA
Droga bezpośrednia poprzez ukłucie przez kleszcza, także w czasie usuwania kleszcza lub przez kontakt z krwią
Transmisja następuje za pośrednictwem śliny, wektora lub transfuzji
Kleszcz musi żerować na żywicielu ok. 5-20 h
Zdolność do przenoszenia zakażenia wynika z namnażania się zarazka w organizmie wektora
PATOGENEZA
Okres inkubacji od 2 dni do 2 tyg
Riketsje atakują i namnażają się w śródbłonku małych naczyń krwionośnych powodując krwotoki drobnych naczyń oraz agregację płytek krwi - trombocytopenię (spadek antytrombiny III oraz plazminogenu) w wyniku czego dochodzi do zwężenia naczyń krwionośnych i wzrostu ich przepuszczalności - przejście osocza do tkanek, sporadycznie DIC i wstrząs
Zapalenie naczyń krwionośnych i powstanie krążenia wewnątrznaczyniowego
W przebiegu zakażenia najbardziej narażone na uszkodzenia są narządy z ukrwieniem końcowym: skóra, mózg, serce, nerki
OBJAWY KLINICZNE
Gorączka po 2-3 dniach żerowania kleszcza
Wczesne zmiany skórne związane są z obrzękiem i przekrwieniem warg, napletka, moszny, uszu
Senność, brak apetytu, utrata masy ciała, wymioty, biegunka, objawy występują sezonowo (w miesiącach ciepłych)
Zaburzenia oczne (np. przekrwienie twardówki, zapalenie spojówek, zapalenie przedniej części naczyniówki, wybroczyny w tęczówce, zapalenie siatkówki
Powiększenie węzłów chłonnych, obrzęki, przekrwienia
Tachykardia, tachypnoe, duszność
martwica skóry, obrzęk tkanki podskórnej
Żółtaczka, hepatomegalia
Bóle mięśniowe, bolesność stawów
Objawy neurologiczne - przeczulica, niedowłady czterokończynowe, niezborność, zaburzenia przedsionkowe, drgawki
Szybki powrót do zdrowia następuje po zakażeniu niewielką liczba drobnoustrojów lub po szybkiej podjętej antybiotykoterapii
U zwierząt, które przeszły ostrą postać stwierdza się trwałe uszkodzenia narządów wewnętrznych i pojawienie się objawów nerwowych w okresie pierwszych dwóch tyg choroby
Zejście ma miejsce w postaci ostrej w wyniku ciężkiej skazy krwotocznej
W przebiegu ciężkiego zakażenia dochodzi do rozlanego zapalenia opon mózgowych
ZMIANY AP
Wybroczynowość
Powiększenie śledziony i wybroczyny na węzłach chłonnych
DIAGNOSTYKA
DIF
Izolacja na zarodkach kurzych i hodowlach komórkowych
Materiał do badań - wycinki zmienionej skór
PCR
LECZENIE
Przeciwciała pojawiają się do 3 ty
Szybkie podjęcie leczenia
Stosowanie preparatów riketsiostatycznych i NSAID
Lekiem z wyboru są tetracykliny
Preparat stosuje się min. 7 dni
W leczeniu skuteczne są także enro i towrofloksacyna
Azytromycyna nie jest skuteczna!
ZAPOBIEGANIE
Po przechorowaniu niewrażliwość trwa od 6-36 miesięcy
Przechorowanie niepatogennymi zarazkami nie chroni przed zakażeniem riketsjami patogennymi
Brak szczepionek dla ludzi zwierząt, dlatego najlepszą ochroną jest unikanie terenów z kleszczami
Stosowanie preparatów chroniących psy przed kleszczami
WYKŁAD 4 -17.11.2011
Leishmanioza psów.
→Systematyka Leishmania spp
Rodzaj Leishmania
Gatunek
Leishmania donovani complex → Afryka, Indie, Afryka Pd
Leishmania tropica complex → Azja, wschodnia Afryka
Leishmania brazillensis complex → Ameryka Środkowa
Leishmania infantum
→Wektor i rezerwuar:
Muchówki (moskity) z rodz. Lutzomyla lub Phlebotomus - samice poprzez ukąszenie lub wgniecenie owada do rany. Może być przenoszona między zwierzętami i między ludźmi. Rezerwuarem są zwierzęta dziekie (gryzonie, małpy) lub zw. Domowe - psy oraz człowiek. Rocznie na świecie choruje ponad 12mln ludzi.
Tropizm Leishmania spp. 1.-typ skórny 2.-typ trzewny 3.-mogą być zaatakowane też: śledziona, nerki, skóra, oczy
→Patogeneza
→Obraz kliniczny:
-Postać trzewna: spadek mc, anoreksja, nieropne zmiany skórne, wyłysienie symetryczne, łupież, powiększenie śledziony, wątroby, ww chłonnych, kłębuszkowe zapalenie nerek, zapalenie wielostawowe.
Leczenie: likwidacja wektorów zakażenia, usunięcie potencjalnych czynników transmisji - zmiany skórne u człowieka i kotów. Brak preparatów weterynaryjnych,
Allopurinol, Pentostan (sodium stibogluconate 10-50mg/kg przez 10-30dni) Gammainterferon - leczenie eksperymentalne.
Syndrom zamieralności szczeniąt (canine Herpesvirus infection, zespół słabego szcenięcia)
Choroba o przebiegu posocznicowym, u szczeniąt 1-3tyg i suk w ciąży.
→Etiologia:
Gatunek: CHV typ 1
Rodzina: Herpesviridae
Podrodzina: Alfaherpesviridae
*Opisane w roku 1965, tylko jeden serotyp, wirus izolowany tylko od Ca, lisów i kojotów. Zakażenie latentne i trwałe obejmują od 6% psów utrzymywanych pojedynczo do 100% psów utrzymywanych w grupach. Szacuje się iż 40% populacji jest zakażone tym wirusem, 50% homologia z FHV
*Dwuniciowy DNA wirus, kształt kubiczny od 150-200nm. Pasożyt bezwzględny namnażający się w jądrze komórki i wytwarzający tam, ciałka wtrętowe Cowdry A, ma tropizm do komórek nabłonkowych uk. oddechowego, komórek uk. rozrodczego i CUN. Oporny na niskie temp, wrażliwy na dostępne środki dezynfekcyjne.
→Drogi i wrota:
Zakażenie jedynie bezpośrednie
W okresie prenatalnym ……….. lub postnatalnym …………. W ostrej fazie choroby przez okres 2-3tyg z wydzieliną z nosa i gardła. Doświadczalnie podczas szczepienia-dożylnie.
→Patogeneza:
Zakażenie postnatalne: Replikacja w kom nabłonka, hyperplazja tkanki limfoidalnej, rozsiane zmartwiające zapalenie naczyń, ogniska krwotocznej martwicy narządowej.
Zakażenie transplacentarne: zaburzenia w krążeniu łożyskowym, zmiany martwicowe, mumifikacje
→PATOGENEZA:
Noworodku
1.)naturalne zakażnie
→ alimentarna, areogenna → replikacja w nabłonku błony śluzowej a) miejscowe zakazenie → latencja b) wiremia zwiazana z leukocytami → hiperplazja tkanki limfoidalnej → albo smierc albo wyzdrowienie
->in utero → parenteralnie, = wiemia zwiazana z leukocytami
2.eksperymentalne zakażnie → domozgowo
→Objawy kliniczne:
Okres inkubacji ok tygodnia, CHV wywołuje zmiany miejscowe, (oddechowe, płciowe i/lub nerwowe) albo systemowe objawy chorobowe. Przebieg zależny od wieku oraz sposobu zakażenia.
→Przebieg kliniczny:
-ostry, ciężki u zwierząt młodych:
Największa patogenność dla szczeniąt do 5 tyg życia, hipotermia, nagłe upadki, żółto-zielona biegunka, brak odruchu ssania, wymioty, piszczenie, zejścia po 1-2 dniach u szczeniąt 2-3 tygodniowych. U szczeniąt które przeżyły możliwe są zaburzenia nerwowe (móżdżek, oczy- siatkówka)
AP: wybroczyny, krwiaki na skórze i bł śluzowej, punktowate wylewy krwawe-podtorebkowe w nerkach. Widoczne w postaci drobnych, białych otoczonych czerwoną obwódką. Obraz zespołu słabego szcenięcia - fading puppy syndrom.
-Przebieg u zw starszych:
• u starszych zwierząt -czasami wstępuje przebieg bezobjawowy.
•U starszych szczeniąt - objawy ze strony uk oddechowego - zapalenie nosa i gardła.
• U suk - miejscowe zakażenie pochwy- grudkowo-pęcherzykowe wypryski, hyperplazja tkanki limfatycznej, martwe płody. Zmiany te pojawić się mogą proestrus, oestrus i zanikają w fazie anestrus.
U suk mających pierwszy kontakt z CHV 1 zapalenie łożyska, zamieranie płodów - mumifikacja lub rozwinięte stosownie do wieku lecz martwe płody. Brak danych na negatywny wpływ CHV 1 na płód w 1 okresie ciąży. Obecne mogą być w miocie zarówno płody martwe jak i szczenięta żywe/zdrowe.
• U psów - wypryski grudkowe - krosty oraz stan zapalny na żołędzi prącia i worka napletkowego.
→BADANIA LABORATORYJNE:
•Narządy wew od szczeniąt - wątroba, płuca, śledziona
•Wymazy od zw dorosłych - nos, spojówki, drogi rodne
-IF bezpośrednia i pośrednia, PCR, hodowla komórkowa - nerka psa, wewnątrzjądrowe ciałka wtrętowe. Badanie serologiczne w zależności od środowiska od 6-100%.
-Miano SN 1:2 i objawy świadczą o zakażeniu
-O zakażeniu podczas krycia świadczyć będzie wzrost miana Ab p/ko CHV 1 w 3-4 tyg po kryciu, lecz należy wykonać badanie przed kryciem zwierzęcia.
→POSTĘPOWANIE TERAPEUTYCZNE:
Warunki środowiskowe u najmłodszych szczeniąt - tem powyżej 36 stopni C, izolacja szczeniąt od matek, surowice odpornościowe od hyperimmunizowanych zwierząt, ACYKLOVIR
→ZAPOBIEGANIE:
Zwierzęta badane serologicznie:
1.wszystkie seroujemne, -pozostawienie całej hodowli seroujemnej, szczepienie
2. wszystkie serododatnie, -szczepienie
3. część zw seroujemna, część serododatnia. - sytuacja niebezpieczna dla hodowli, szczepienie lub szczepienie tylko u seroujemnych zw.
-Schemat szczepień odbiega od powszechnie przyjętego, gdyż szczepieniu poddajemy suki w okresie rui oraz na 1-2tyg przed spodziewanych terminem porodu.
-wytworzone przeciwciała po szczepieniu są przekazywane wraz z siarą nowonarodzonym szczeniakom co z kolei zabezpiecza je przed zakażeniem
- w hodowlach gdzie herpesviroza stanowiła problem podanie szczepionki powodowało wzrost liczby ciąży oraz spadek poporodowej śmiertelności szczeniąt.
- jest to szczepionka podjednostkowa,zatem po jej podaniu nie ma ograniczeń w wykorzystaniu techniki PCR lub innych metod diagnostycznych identyfikujących antygen wirusowy
BRUCELLOZA:
→Etiologia:
Brucella canis
Brucella abortus
Brucela melitensis
Brucella suis
Wzrost tylko formy szorstkiej,
bakteriemia od 3tyg - 1roku
→Objawy kliniczne: (z książki, slajdy nieczytelne)
•Suki: ronienia zazwyczaj 50 dzień (40-59), często pojawia się po nich brązowy wypływ z pochwy, około 85% suk, które poroniły z powodu brucelozy, miały następne ciąże prawidłowe i urodziły normalne mioty.
Innym przejawem jest obniżenie płodności w wyniku zaburzeń implantacji lub wczesnej resorpcji zarodka. Typowa jest niska liczebność miotów a także zwiększona śmiertelność okołoporodowa potomstwa.
Szczenięta, zakażenia śródmaciczne padają w ciągu kilku h lub dni po porodzie.
•Samce: główny przejaw to bezpłodność,
w podostrych i ostrych przypadkach - jednostronne zapalenie jąder i najądrzy, powiększenie moszny, zapalenie skóry w wyniku lizania.
W przewlekłych stanach - jednostronny lub obustronny zanik jąder oraz zapalenie gruczołu krokowego. Nasienie zakażonych psów - dużo leukocytów + patologicznie zmienione plemniki. Po długotrwałej infekcji dochodzi do aspermii.
•Samce/samce:
Ponadto powiększenie ww chłonnych, gorączka, posmutnienie, spadek mc.
Na skutek discospondylitis przeczulica grzbietu, kulawizna, niedowład lub porażenie kończyn a w wyniku zapalenia jagodówki zmiany w przedniej komorze oka. Jeśli dojdzie do zapalenia mózgu i opon mózgowych - objawy neurologiczne. Po 1-3 latach może wystąpić samoistne uzdrowieninie.
→DOCHODZENIE EPIZOTIOLOGICZNE:
•Badanie laboratoryjne:
Szybki test aglutynacji płytkowej - RSAT
2-ME szybki test aglut płytkowej - 2-ME RSAT
2-ME szybki test aglut probówkowej - 2- ME- TAT
•Również metody alternatywne(nieczytelne)
•Badanie bakteriologiczne: wynik bakterioskopowy jest wystarczający do diagnozy
(reszta materiałów na slajdzie niewidoczna)
→LECZENIE:
Kombinacja tetracyklin - chlortetracyklina + miocyklina przez 4 tyg lub doksycyklina + dihydrostreptomycyna przez 1-4 tyg.
Alternatywnie gentamycyna co 12h najlepiej z tetracykliną.
→ZAPOBIEGANIE:
Diagnostyka suk przed planowanym kryciem, u nowych psów w grupie hodowlanej kwarantanna i dwukrotne badanie co 30 dni.
→ROKOWANIE:
Ostrożne, stosunkowo skuteczne leczenie, zakaz rozprowadzania psów zakażonych
WYKŁAD 5 24.11.11
Zakażenia beztlenowcowe
Bakterie beztlenowe można podzielić na:
Ścisłe beztlenowce ( anaeroby bezwzględne), które nie mogą rosnąć w obecności więcej niż 0,5% tlenu
Beztlenowce umiarkowane- tlenu 2-8%
Beztlenowce względne - wzrost możliwy również przy nieznacznym obniżeniu stężenia tlenu
Najczęściej występujące beztlenowce:
*Bactenoides sp. *Fusobacterium sp *Actinomyces *Clostridium sp. *Peptostreptococcus sp
Różnice między nimi związane są z odpornością na stężenie tlenu
Rezerwuar: *Zwierzę *Środowisko *Gleba
Przyczyna zakażenia jest
Zakażenie tkanek: *Urazy skóry lub tk. Miękkich *Przemieszczenie ciał obcych *Perforacja przew pok
Zmiana utlenienia tkanek :*Zwężenie naczyń *Niedotlenienie tk *Zaczopowanie jelit *Urazy tkanek
Immunosupresja:*Chemioterapia antybiotykami/ p/nowotworowa *Terapia sterydami *Hypogammaglobulinemia
Drogi zakażenia:*Droga bezpośrednia *Spożycie karmy zanieczyszczonej *Samozakażenie
Patogeneza
Miejsce zakażenia - spadek pH i wzrost bakterii beztlenowych - bakt beztlenowe G(-) posiadają otoczki LPS i produkują endotoksyny, a bakterie G(+) posiadają peptydoglikany -wzbudzają odczyn zapalny
Działanie beztlenowców związane jest z produkcją toksyn.
Toksyna Fusobacterium sp. uszkadza błonę limfocytów
Toksyna C.perfringens uszkadza bł kom komórek docelowych powodując powstanie w niej ubytków przez które dochodzi do utraty elektrolitów oraz odwracalna utrata wody i jonów następstwem czego jest śmierć komórki
Bacterioides sp wytwarza białka adhezyjne wiążące te komórki z komórkami bł śluzowej
Objawy kliniczne:
Brak objawów patognomicznych
Charakter rany - rany głębokie niegojące z powstaniem ropni
Nieprzyjemny zapach lub wysięk rany
Obecność gazu w tk lub wysięku
Zapalenie otrzewnej, ropa w jamach ciałą
Ciemny wypływ z tk
Tk nekrotyczne lub zgorzelinowe
Zależne od układu objętego proc chorobowym
Możliwe jest przeoczenie obecności bakt beztlenowych w proc chorobowym
Zatem z proc chorobowym powodowanym przez beztlenowce związany jest poc ropno- nekrotyczny.
Diagnostyka
Ważne jest właściwe pobranie materiału
Min 1g tkanki lub
Min 2ml ropy/płynu
Zabezpieczyć próbówki przed dostępem tlenu
W temp 15st nie namnażają się, a schładzanie (4 st) nie niszczy ich
Często trudno jest izolacja zarazka z pobranego mat.
Często występuje leukocytoza neutrofilna lub monocyt arna
Zmiany w parametrach biochemicznych zależne od zajętego narządu
Metoda PCR
Chromatografia gazowa
Leczenie
Preparaty antybiotykowe są skuteczne lecz sukces mało prawdopodobny
Stosowane antybiotyki to; *Penicylina G *Amoksycylina *Cefxitin *Klindamycyna *Metronidzol *Wankomycyna - wys stężenie w okrężnicy ( C.difficile)
Zapobieganie
Unikanie kontaktu psów ze zwierzętami wymiotującymi lub z objawami biegunki
Redukcja stresu - aktywacja Clostridium
Karma i woda powinna być podawana na stojaku, a nie na podłodze
Zabraniać psom picia wody z kałuż, jezior
Przy podejrzeniu zakażania - kontakt z lekarzem wet - 990 CRIS
Tężec - tetanus - Lockjaw
Jest to ostra i zwykle o ciężkim przebiegu choroba zakaźna niezaraźliwa zwierząt i ludzi. Przyczyną choroby są egzotoksyny o charakterze neurotoksyn wytwarzane przez laseczki tężca Cl tetani.
Clostridium tetani
Obdarzona ruchem G (+) bezotoczkowa pałeczka
Przetrwalnikująca
Mimo różnic w zjadliwości wszystkie znane szczepy produkują te same toksyny
Izolowany z kału wszystkich gat zwierząt ( psy koty) oraz ludzi mających kontakt ze zwierzętami
Najlepiej przeżywa w żyznej, wilgotnej glebie
Spory oporne na działanie promienie słonecznych, temperaturę, gotowanie, fenol, krezol…
Formy wegetatywne wrażliwe na działanie czynników chem i fiz
Rezerwuar:*Zwierzę *Środowisko *Gleba
Patogeneza ( identycznie było na wykładzie - nic nie zmieniałem :/ )
W miejscu wniknięcia następuje kiełkowanie spor
Rozwojowi sprzyjają warunki beztlenowe i niedokrwienie - rany głębokie. W ranach płytkich i skaleczeniach może również dochodzić do namnażania pod warunkiem dodatkowego zakażenia tlenowcami, które zużywając tlen wytwarzają dogodne warunki
Odmianę stanowi tężec skrytogenny
Proces chorobowy przyspieszyć mogą ciała obce, oparzenia, owrzodzenia, leki
Niskie Eh ( potencjał oksydoredukcyjny - przyp. Red. ) powoduje uwolnienie toksyny - tetanospasminy zewnątrzkomórkowej, a następnie enzymatyczne samorozszczepienie ( enzym papaina) struktur peptydu zbudowanego z łańcuchów - dwóch H ( ciężkich) i jednego L (łańcuch lekki), co uaktywnia jej działanie biol.
W wyniku zakażenia powstała tosyna wiązana przez gangliozydy w kom nerwowych - fenomen Wassermana- Takaki
Toksyna po osiągnięciu zakończeń nerwowych wnika poprzez płytkę nerwowo- mięśniową do aksonów alfa skąd przechodzi do gałązek brzusznych odpowiedniego segmentu rogów brzusznych rdzenia kręg, gdzie jest kumulowana oraz rdzenia kręgowego i wyzwala dwa przeciwstawne działania
Obwodowy proces to hamowanie uwalniania acetylocholiny z porażenia wiotkie
Tetanospasmina wędruje do zakończeń presynaptycznych, gdzie blokuje uwalnianie inhibitorów neuroprzekaźnikowych, co z kolei powoduje blokowanie fizjologicznych proc hamowania i prowadzi do stałego nadmiernego pobudzania neuronów ruchowych, które z kolei wywołuje wzmożone napięcie i napady prężeń ( skurczów) mięśni szkieletowych.
Objawy kliniczne:
Okres inkubacji zależny od bramy wejścia i wynosi od 1-2 dnia do kilku tygodni
Zwykle objawy u Ca pojawiają się po 5-10 dniach od powstania rany, choć mogą się pojawić nawet po 3 lub 18 dniach
Przy zakażeniu kończyn okres inkubacji ok. 10 dni
Czas inkubacji krótszy im bliżej CUN jest rana oraz duża liczba C. tetani
Im krótszy okres inkubacji tym cięższy przebieg
Wyznacznikiem orientacyjnym prognozy klinicznej jest tzw. Czas przedprężeni owy
Pierwsze objawy zwykle nietypowe
U psów ze względu na dużą odporność za zakańenie obserwuje się najpierw sztywność kończyn lub przykurcze mięśni ( tężec miejscowy)
Sztywność ma charakter postępujący obejmując kolejne partie kończyn i dochodząc do CUN
U psów z postacią ogólną tężca obserwuje się:
Ogon odstawiony w kierunku dogrzbietowobocznym
Trudność w utrzymaniu pozycji stojącej
Zwierzęta chętnie leżą na boku
Temp podwyższona - napięcie mięśni
Brak możliwości przywrócenia naturalnego położenia kończyn
Odruchy czuciowe zachowane
Silna reakcja na bodźce dotykowe i akustyczne
Zwierzęta mają zachowany apetyt choć nie jedzą q
Powikłania zw. z tężcem
Bezmocz, nieoddawanie kału> skurcz mm
Zachłystowe zap pluc
Goraczka
Porazenie mm oddechowych, skurcz mm gardla
Toksyny na OUN
Spadek koncentacji tlenu we krwi
Formy kliniczne:
Lekka
Średnia
Cięzka
Piorunująca
Rokowanie zwykle złe- wys smierelność
Rozpoznanie
Objawy
Przebieg kliniczny
Keratofosfokinazy we krwi
Izolacja C.tetani trudna zwykle nie wykonuje się
Diagnostyka
Historia zwierzecia
Bad.hematologiczne: leukocytoza, neutrofilia
Bad.biochem: wzrost CK i ASPAT
AB przeciwko toxynie
Barwienie preparatu met.Grama
Bad.hodowlne przez 12 dni w tem 37 C beztlenowo
Leczenie
Kosztowne i dlugotrwale
Antytoksyna ludzka i Konska- możliwe reakcje niepozadane
Poczatkowo podac 0,1-0,2; dawka calkowita 20 000 U , podawac 5-10 min
Redukcja skurczu i drgawek
Fenotiazyna z barbituranami, ew. diazepam
Nie stosuje się prep narkotykowych
Gdy bradykardia- atropina
Zatrucie jadem kiełbasianym
Brak profilaktyki, przestrzeganie zasad aseptyki, pielegnacja ran
Jest to choroba zakazna nie zarazliwa powodowana C.botulinum w przebiegu kotrej obserwujemy objawy porazenne związane z intoksykacja neurotoksyna
Obdarzona ruchem G+
Bezo toczkowa , wytwarza przetrwalniki
7 typow neurotoksyn A-G, u Ca dominuje Typ C, toxyna uwalniana z kom wegetatywnych
Wzrost w tem 15-45
Spory oporne na dzialanie uV, temp, wysychanie i śr.chem.
Formy wegetatywne wrażliwe na dzialanie czynn chem i fiz
Drogi zakazenia
Karma lub zanieczyszczona woda
Samozakażenie
Patogeneza
W msc wnikniecia toksyna zostaje uwolniona z kom bakt
Wiaze się z bialkami tworząc protoksyne
W jelicie cienkim pod wpływem zasadowego pH dochodzi do uwolnienia neurotoksyny która transportowana jest do ukl limf a dalej do układu krazenia
Z ukl krazenia dochodzi do intoksykacji nerwowej w 4 etapach
Laczenie z receptorem kom
Przechodzenie do elementow rzekomobloniastych
Translokacja membranowa
Enzymatyczny rozklad bialek docelowych
Kom nie ulegaja zniszczeniu
Objawy kliniczne
Inkubacja do 6 h
Im szybsze objawy tym cieższy przebieg
Dysfunkcja dolnego neuronu ruchowego (DNR)
Terraplegia
Brak przeczulicy dotykowej
W ciezkich przypadkach dochodzi do zniesienia napiecia miesni brzucha i typ oddychania brzusznego
Brady/tachykardia
Jako pierwsze zmiany cofaja się w odniesieniu do nn czaszkowych, szyi i konczyn
Zwykle całkowite wyzdrowienie
Rozpoznanie
Przebieg kliniczny
Toxyny w surowicy, karmie i wymiocinach- jak najszybciej pobrac material do badan
Zastosowanie elektromiografii(EMG), ocena zaburzeń DNR
Hematologia i biochemia w normie
Izolacja trudna zwykle nie wykonywalna(C.botulinum)
Badanie na myszach
Dootrzewnowo podajemy hmogenizat materialu do badan
Obserwujemy typowe objawy
Leczenie
Kosztowne i dlugotrwale nie zawsze odnosimy sukces
Opieka paliatywna
Pomoc w poruszaniu się i wykonywaniu codziennych czynności
Zwierze w spokoju zostawiamy
Lewatywy
Antytoksyna
Trudno dostepna i najskuteczniejsza
Stosujemy taka jaki serotyp spowodował chorobe
Antybiotyki
Penicylina, metronidazol
Generalnie stosowanie nie jest wskazane
Leki wzmacniające układ nn-mm
Hydrochlorek guanidyny
3,4-dopamininopirydyna
Zapobieganie
Obrobka termiczna karmy 80 C przez 30 min lubb 100C przez 10
Szczepienia toksoidem skuteczne ALE TYLKO u BO i HO
WYKŁAD 6 -1.12.11
Białaczka kotów /Feline leukemia/
Jest to zakaźna choroba wirusowa o cechach nowotworowych, której istotą jest uogólniony, bezładnie postępujący rozplem komórek układu limforetykularnego lub schorzenia towarzyszące powstałe w wyniku immunosupresyjnego działania.
Występuje na całym świecie, z różnym nasileniem, średnia zakażeń wynosi 16%, ze 100% FeLV(+) kotów, 25% ujawnia chorobę nowotworową, inne ujawniają schorzenia asocjacyjne lub przebieg bezobjawowy
Feline Leukemia Virus - FeLV
Wyróżniamy 3 podtypy FeLV, które występują samodzielnie lub w połączeniu z innymi typami
FeLV - A powodują immunosupresję
FeLV - B - choroby proliferacyjne, występuje u około 50% kotów i zwykle z FeLV - A
FeLV - 3 - powoduje anemię i występuje u około 1% kotów
Etiologia:
Antygen grupowo swoisty p27 (białko rdzenia wirusa), przeciwciała anty p -27 nie chronią przed wiremią, obecność tego antygenu powoduje zapalenie kłębuszków nerkowych
Antygen gp70 otoczki wirusa indukuje przeciwciała neutralizujące
Antygen p 15E antygen otoczkowy odpowiedzialny za immunosupresyjne działanie wirusa i wywołanie wiremii
Antygen FOCMA (feline oncornavirs cell membrane antigen), świadczący o nowotworzeniu
Epizootiologia:
Źródła zakażenia ( nieczytelne )
Patogeneza
Okres inkubacji choroby wynosi 4 tygodnie - 2 lat
Na czerwono jest ważne - dni w którym poszczególne rzeczy się dzieją( oni to specjalnie robią?) ale cholera nieczytelne, przepiszę, co na biało jest:
Zaraża limfocyty w regionalnych węzłach chłonnych,
Sporadycznie zakażone limfocyty i monocyty oraz inne tkanki limfatyczne
Wirus osiąga szpik kostny i krypty jelitowe
Masowe wydalanie wirusa - wiremia
W przebiegu wiremii osiąga nabłonki różnych narządow
Wywiad epizootiologiczny:
Badanie kliniczne
Wirus nie osiąga szpiku ( przeciwciała neutralizują wirus
Wirus osiąga szpik, wiremia (przeciwciała hamują dalszy rozwój zakażenia - latencja
Trwała wiremia - przy osłabionym układzie immunologicznym - możliwość powstania choroby
Objawy ogólne - nieznacznie podwyższona temperatura, bladość błony śluzowej, zmniejszony apetyt, zaburzenia ze strony układu pokarmowego, oddechowego, moczowo płciowego
Obraz kliniczny zróżnicowany i uzależniony od lokalizacji i stadium zaawansowania. No i znowu na czerwono najważniejsze rzeczy, nie jestem w stanie doczytać
Limphosarcoma i limphoma, anemia plastyczna, kłębuszkowe zapalenie nerek, zapalenie jelit, neuropatia, zaburzenia płodności, wybroczyny w komorze przedniej oka, jamie ustnej, przy tak zróżnicowanym przebiegu nie zawsze adekwatne.
Potem jest jakiś wklejony schemat odnośnie rozpoznania białaczki - znowu nie do odczytania :/
( pod koniec wykładu wkleiłam w miarę rozsądny tekst właśnie o białaczce, także z niego można coś ogarnąć)
Badanie laboratoryjne - test ELISA, skierowany przeciwko trzem epitopom białka p27.Materiał diagnostyczny to krew, łzy i mocz.
Leczenie:
postać limphoma - jest trudne i opiera się na protokole postępowania w którym podajemy m.in. cykloposfaminy(?? Jest dokładnie tak napisane w wykładzie), winkrystynę, prednizolon. Zwierzę należy stale monitorować pod względem stanu zdrowia. Średni okres terapii 10-12 mcy.
Postać supresja w szpiku kostnym: transfuzja krwi często normalizuje stan zdrowia. Podanie żelaza
Postać FeLV: AZT(deoxytymidyna) zapobiega wiremii we wczesnym stadium, interferon alfa - często z AZT, zalecane szczepienie przeciwko FeLV - wzrost odporności.
Równoczesne leczenie objawowe schorzeń towarzyszących.
Zwalczanie i zapobieganie: badanie i wykrycie nosicieli FeLV, zakaz wprowadzenia do hodowli FeLV(+)
I teraz:
u kotów podejrzanych o (czerwono) wynik ujemny badanie ELISA w odstępie 12 tygodni daje podstawy do uznania zwierzęcia za niezakażone.
Między badaniami ścisła(na czerwono, przypuszczam, że kwarantanna)
Na czerwono: gp70 i FOCMA w 8 i 12 tygodniu.
U kotów podejrzanych dwukrotny wynik ujemny badania ELISA w odstępie 12 tygodni
Między badaniami ścisła kwarantanna
Białaczka kotów |
|
|
|
|
Wirus białaczki kotów (FeLV = Feline Leukemia Virus) należy do rodziny retrowirusów. Potrafi przetrwać wiele miesięcy czy nawet lat w organizmie w stanie tzw. „uśpienia” i dopiero później uaktywnić się i powodować chorobę, która jest przewlekła i nieuleczalna. Białaczka kotów jest chorobą zakaźną, która, mimo stosowania szczepień ochronnych, jest jedną z najważniejszych przyczyn śmiertelności kotów.
Wirus białaczki kotów jest niebezpieczny TYLKO dla kotowatych, z tego właśnie powodu ani ludziom ani innym zwierzętom nie grozi z jego strony jakiekolwiek niebezpieczeństwo.
Do zakażenia wirusem dochodzi najczęściej poprzez ślinę - podczas wspólnej pielęgnacji, lizania się, czyszczenia - dlatego jest on nazywany „wirusem miłości”. Zarażony kot wydala wirusa także z kałem, moczem, mlekiem czy łzami. W takim wypadku wspólna miska, kuweta czy nawet klatka transportowa mogą również spowodować zakażenie. Najbardziej podatne na zakażenie są koty młode. Do ich infekcji od matki dochodzi najczęściej przez macicę lub z mlekiem matki. Starsze koty mogą zarazić się, gdy żyją w większej grupie, w małym pomieszczeniu lub kiedy dojdzie między nimi do pogryzień.
FeLV jest wirusem wrażliwym na czynniki środowiska, takie jak wysoka lub niska temperatura, promienie słoneczne, detergenty czy wysychanie. Poza kocim organizmem traci swoją zakaźność w ciągu kilku minut. By się zarazić, koty muszą mieć ze sobą bezpośredni i długotrwały kontakt - kot chory lub nosiciel z kotem zdrowym - gdyż potrzebna jest do tego duża ilość wirusów. Z tego właśnie powodu najczęściej chorują koty z dużych hodowli, schronisk czy stad żyjących wspólnie na wolności. Wirusa nie można przynieść do domu na butach, ubraniu czy innych rzeczach, nawet jeśli miały wcześniej kontakt z chorym kotem lub z nosicielem.
Wirus białaczki kociej może spowodować takie choroby, jak immunosupresja (silne osłabienie odporności), anemia, zapalenie stawów i nerek, choroby układu rozrodczego i nerwowego oraz choroby nowotworowe.
Po zakażeniu wirus zaczyna się namnażać w organizmie kota. W ciągu 2-4 tygodni następuje ostra faza choroby, w której ogromna ilość wirusa znajduje się w krwi kota (stan ten nazywany jest wiremią). Jest to faza, którą bardzo trudno rozpoznać, gdyż odznacza się zazwyczaj lekką gorączką bądź pogorszeniem nastroju (głównie u małych kociąt, do 8 tygodnia życia). Zdrowie kota, który ma wiremię, zależy od jego wieku.
Najbardziej niebezpieczna jest ona dla kociąt do 16 tygodnia życia. Odporność rośnie wraz z wiekiem, więc dorosły kot ma duże szanse, by zwalczyć wirusa. W zależności od wieku kota, możliwe są 3 sytuacje:
1)około 30-40% kotów w ciągu 4-6 miesięcy pokona wirusa w swoim organizmie, dzięki czemu będą później całkowicie zdrowe i nie staną się źródłem zakażenia,
2)około 30% kotów nie zdoła zwalczyć wirusa i na stałe będzie miało wiremię, przez kilka lat będą całkowicie zdrowe, a w późniejszym czasie widoczne będą u nich objawy choroby, które doprowadzą do śmierci; koty mające wiremię na stałe są przez cały czas źródłem zakażenia dla innych osobników,
3)około 20-30% kotów nie pokona całkowicie wirusa, którego niewielkie ilości pozostaną „uśpione” w jego organizmie (zakażenie latentne)- może on później wywołać chorobę, ale nie musi; w konsekwencji takiego zakażenia wirus może zostać całkowicie zwalczony przez organizm kota (bardzo rzadko), pozostać w stanie „uśpienia” do końca życia, nie powodując przy tym zachorowania na białaczkę i nie tworząc z kota źródła zakażenia (najczęściej) lub ponownie zaatakować podczas zmniejszonej odporności organizmu, w wyniku czego kot stanie się źródłem zakażenia.
Większość zakażonych kotów nawet przez kilka lat może nie mieć żadnych objawów choroby. Z tego właśnie powodu u każdego kota zalecane jest wykonanie testu na obecność wirusa białaczki, bez względu na jego stan zdrowotny.
Najbardziej popularnym i prostym testem jest test ELISA. Wykonuje się go w przypadku adopcji nowego kota (przed przyniesieniem go do domu), jeśli istnieje podejrzenie o kontaktach z innym zarażonym kotem lub nawet, gdy był to szczepiony kot znajomych, na którym nie przeprowadzono testu (optymalnie minimum 28 dni od kontaktu), w przypadku pojawiających się objawów białaczki lub gdy test nie był nigdy wcześniej robiony.
W wyniku białaczki koty najczęściej zapadają na niedokrwistość aplastyczną, której objawami jest chudnięcie zwierzaka. Kot staje się apatyczny, traci apetyt, powiększają się u niego węzły chłonne i występuje niewielka gorączka. Odwadnia się, przez co jego organizm słabnie i staje się podatny na różne infekcje, w skutek czego choruje na zapalenie dróg oddechowych, uszu, dziąseł czy przewodu pokarmowego. Może również dojść do powstania mięsaków limfatycznych (guzów nowotworowych) po podaniu niektórych szczepionek, powodujących wyniszczenie organizmu i zmiany nerwowe (nietrzymanie moczu, niedowład kończyn, trwałe rozszerzenie źrenic).
Białaczka jest chorobą nieuleczalną, z tego więc względu leczenie ma na celu jedynie poprawę samopoczucia i złagodzenie objawów. Należy przede wszystkim nawadniać zwierzę, zapobiegać i leczyć infekcje wtórne. Choremu kotu podaje się antybiotyki, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz poprawiające odporność i witaminy. Kotu trzeba zapewnić brak stresu, który jest największym sprzymierzeńcem wirusa białaczki, a ponadto odpowiednią dietę. Należy osobiście kontrolować jego stan zdrowia, gdyż to właściciel, który wciąż z nim przebywa, jako pierwszy zauważy zmiany, a także regularnie odrobaczać i chronić przed pchłami (nawet jeśli przebywa on cały czas w domu). Kot powinien mieć również zapewnione badania weterynaryjne i szczepienia przeciw chorobom zakaźnym (katar koci, panleukopenia).
Od kilku lat w celu poprawienia odporności stosuje się interferon - substancję białkową produkowaną przez komórki odpornościowe organizmu do walki z bakteriami i wirusami. Hamuje on replikację wirusów i pomaga organizmowi w walce z nimi. Pomimo, iż badania nie wykazały jednoznacznie, że pomaga on skutecznie w walce z białaczką, wielu lekarzy poleca jego stosowanie, ze względu na potencjalnie pozytywne działanie. Trzeba jednak uważać przy jego podawaniu, gdyż zbyt duże dawki powodują wytworzenie przez organizm kota przeciwciał i niwelują jego działanie.
Innym preparatem, stosowanym w celu złagodzenia objawów białaczki jest Zydowudyna, hamująca bezpośrednio replikację wirusów. Jest bardzo skuteczna w stanach zapalnych dziąseł i przy zaburzeniach neurologicznych. Po kilku dniach powoduje jednak anemię, dlatego należy podawać ją przez krótki okres czasu i tylko w stanach ostrych.
Aby zapobiegać białaczce, należy wykonywać testy ELISA, które pozwolą wykryć koty będące źródłem zakażenia dla innych osobników. Potrzebne są również szczepienia ochronne. Kocięta szczepi się po raz pierwszy w wieku 8-12 tygodni, ponownie w odstępie 3-4 tygodni, kolejne szczepienia wykonywane są co rok. Kota dorosłego (przed wyjazdem lub kryciem) szczepi się również dwukrotnie w odstępie 3-4 tygodni (drugie szczepienie co najmniej 3 tygodnie przed planowanym kontaktem z innymi osobnikami). Należy jednak pamiętać, że żadna szczepionka nie powoduje 100% pewności przed chorobą i niektóre z nich mogą powodować mięsaka limfatycznego. Ze względu na to ostatnie koty, które stale przebywają w domu i nie mają kontaktu z innymi osobnikami oraz bez kontroli właściciela nie wychodzą na zewnątrz, nie powinny być szczepione.
Zespół nabytego niedoboru immunologicznego u kotów /FAIDS/ Felline Acquired ImmunoDeficiency Syndrome
Jest to zakaźne, uogólnione i przewlekłe schorzenie układu immunologicznego prowadzące w wyniku obniżenia odporności do wyniszczenia organizmu, zakażeń oportunistycznych i do śmierci.
Występowanie: w procentach w Afryce, nieważne rzeczy, szkoda drzew i atramentu
Etiologia:
FIV Lentivirus - retroviridae
Podty A i B - różnica w regionach niekonserwatywnych V3, V4, V5
Strukturą zbliżone do innych lentivirusów - 86% podobieństwo, 37% identyczność
Ścisły tropizm do Ly-T z receptorem CD4,
80-100nm
Winion posiada dwuniciowy RNA
Geny kodujące to gag, pro, Pol, env
Białka wirusa SU(gp120), TM(gp41), matrix MA(p17), białko rdzenia NC (p7-p11)
Traci szybko inwazyjność poza organizmem
W temperaturze 60 stopni już po kilku minutach
Wrażliwy na czwartorzędowe zasady amonowe, związki fenolu, alkohol, formalinę
Źródła zarazka:
Koty zakażone(objawowo i bezobjawowo)
Wydzieliny i wydaliny : łzy, ślina, mleko, siara, nasienie
Częściej zakażeniu ulegają samce, koty dachowe i bezdomne.
Transmisje zakażenia:
Walki kotów +
Wzajemna toaleta kotów +
Lizanie ran+
Zakażenia transplacentarne +
Zakażenia z mlekiem+
Jatrogenne - transfuzja krwi +
Zakażenia erogenne -
Per os -
Krycie -
Patogeneza
Okres inkubacji - 1-5lat
Niedobór immunologiczny i immunosupresja
Degeneracja limfocytów T i makrofagów, komórek dendrytycznych
Odwrócenie stosunku CD4 i CD8
Objawy kliniczne:
Gorączka,
Powiększenie węzłów chłonnych
Faza bezobjawowego nosicielstwa
Wskutek immunosupresji pojawia się w późniejszym okresie(1-3-5lat) przy udziale kofaktorów obraz choroby, który jest różnorodny; (anemia, brak łaknienia, spadek ciężaru ciała, gorączka - 50%), (biegunka, wymioty - 13%), (zapalenie dziąseł i wrzodziejące zapalenie jamy ustnej8.5%), (uogólnione powiększenie węzłów chłonnych 30%), (zakażenie dróg oddechowych 5.6%), zaburzenia CSN - nienaturalne zachowanie, zapalenie tęczówki, wrzód rogówki, 4.2%),(żółtaczka, wodobrzusze, wodopiersie, ropnie, ropowice 3- 4%)
Na podstawie objawów można wyróżnić 5 stadiów w przebiegu zakażenia :
faza ostrego zakażenia/acute chase AP/, ( okres trwania 2-9 tygodni, gorączka, neutropenia, ogólnoustrojowa limfadenopatia)
faza bezobjawowego nosicielstwa/asymptomatic carrier AC/, (do 10 lat, uwaga, niesamowite - brak objawów związanych z FIV)
faza długotrwałego powiększenia węzłów chłonnych/persistent generalized lymphadenopathyPGL/,(okres trwania kilka miesięcy do kilku lat, gorączka, uogólniona limfadenopatia)
faza zwiastująca FAIDS/AIDS-ARC/, związana z objawami FAIDS, okres trwania od kilku miesięcy do kilku lat, wtórne zakażenia bakteryjne i wirusowe, spadek masy ciała
FAIDS /zespół AIDS - AIDS/ (okres trwania 1- 6 miesięcy, wtórne zakażenia bakteryjne i wirusowe, spadek masy ciała, pancytopenia, limfopenia, zaburzenia neurologiczne (demencja), guzy, uszkodzenie nerek)
Najczęściej obserwowane objawy kliniczne to: przewlekłe zapalenia jamy stnej, nosowej, języka i płuc, nawracające ropnie, zaburzenia w rozrodzie - ronienia, śmierć noworodków, częste, nawracające schorzenia układu moczowego, przewlekłe zapalenia uszu, przewlekłe biegunki, zaburzenia neurologiczne, nowotwory - Chłoniami
Rozpoznanie: wywiad i obraz kliniczny
Test ELISA gp71
Izolacja wirsa
Immunoblotting
WYKŁAD 7 -15.12.11
Choroby grzybicze:
Przez wiele lat postrzegane jako błahy problem -> w ostatnich latach rośnie znaczenie w medycynie ludzkiej i weterynaryjnej -> choroby immunosupresyjne, przewlekłe choroby, antybiotyki.
Rodzaje zakażeń (wywoływane przez grzyby oportunistyczne, jak i pasożytnicze = patogenne):
Grzybice powierzchniowe;
Grzybice skórne;
Grzybice podskórne;
Grzybice narządowe;
Mykotoksykozy;
Inny podział ze względu na rodzaje zakażeń:
Grzybice skórne;
Drożdżyce;
Grzybice narządowe;
Mykotoksykozy;
Grzybice skórne (dermatofitozy):
Czynnikiem etiologicznym są dermatofity, o powinowactwie do keratyny (powierzchnia skóry, włosy, pazury);
Microsporum spp, Trichophyton spp, Epidermophyton spp;
Charakter źródła i typ zakażenia:
Grzybki geofilne ( M.gypseum, M.fulvum, T.terrestre) = silna reakcja zapalna;
Grzybki zoofilne (M. canis) = silna reakcja zapalne;
Grzybki „ludzkie” (Epidermophyton floccosum, T.rubrum, T.tonsurans) = zakażenie przewlekłe;
Epidemiologia:
M. canis -> źródło = Fe -> 92% Fe i 65% Ca;
T.mentagrophytes -> źródło = gryzonie -> 6% Fe i 24% Ca;
Gryzonie + gleba + czynniki ryzyka (zwierzęta młode, hodowle, antybiotykoterapia);
OI = 3 tygodnie;
Zakażenie bezpośrednie lub pośrednie (długo przeżywają w środowisku - do 1-1,5 roku- a zatem
-> posłania etc);
Atakują włosy i powierzchnię skóry (keratyna + optymalna temperatura) -> rozrost kolisty (różny kształt, wielkość, głębokość, czas trwania);
Zazwyczaj brak świądu;
W środku dochodzi do zdrowienia -> stąd nazwa Ringworm;
Objawy na całej powierzchni ciała -> głębokie strupy, łupież, guzki, wysypka;
Diagnostyka:
Objawy = charakter zmian;
Lampa Wooda (50% M. canis świeci, uwaga - tetracykliny też);
Badanie włosa;
Izolacja (badanie mikologiczne) = posiew na podłoże:
Dla dermatofitów przez 10-14 dni, wynik żółty = ujemny, czerwony = dodatni) -> preparat;
Saburauda przez 4-5 tygodni -> wygląd kolonii -> preparat;
Biopsja skóry;
Leczenie zakażeń:
Zwykle samowyleczenie/samoograniczenie (ale czasem baaardzo dłuuugo);
ZOONOZA!!;
Terapia miejscowa (zewnętrzna);
Terapia ogólna;
Terapia mieszana;
Szczepienia;
Gdy pacjent indywidualny:
Gryzeofulwina systemowo (z tłustym mięchem) przez 6-12 tyg;
Itrakonazol (oraz inne azole);
Miejscowa zmiana -> kremy;
Duża powierzchnia zmian -> szampony;
Wystrzyżenie włosów w okolicy zmian, pamiętając, że „czoło” grzyba jest 1-2 cm dalej, niż wskazują na to zmiany;
Gdy hodowle: leczymy wszystkie zwierzęta i nie zapominamy o dezynfekcji!!
Szczepienia:
Skuteczność zależy od gatunku grzyba oraz jego szczepu (różnice gatunkowe) -> podstawą wdrożenia szczepień jest badanie laboratoryjne z identyfikacją grzyba;
Skuteczność zależy też od rodzaju reakcji immunologicznej:
gdy humoralna -> dupa, bo szczepienie nie ma wpływu na zakażenie, oczywiście, działa tak większość szczepów;
gdy komórkowa -> zdrowienie;
M. pachydermatis (drożdżak), ale także M.sympodialis, M.globosa:
Naturalny składnik mikroflory i błon śluzowych (kanał słuchowy, przestrzenie międzypalcowe);
Zakażenia oportunistyczne (czynnik indukujący najczęściej nieznany);
Wywołuje: otitis externa i uogólnione zakażenia skóry;
Gdy zwierzę jest chore, ma 100-1000x więcej tego badziewia na sobie, wikła atopię, często zakażenie mieszane z gronkowcami;
Rasy predysponowane + wilgotność + temperatura;
Objawy: zmiany miejscowe lub ogólne, zaczerwienienie i wypadanie włosa, wysięk, hiperpigmentacja i liszajowacenie, świąd różnego stopnia, lokalizacja, częste zakażenia mieszane, fałszujące obraz;
Diagnostyka: objawy+ cytologia + Sabouraud (ilościowe) + biopsja i hp;
Leczenie:
Redukcja liczby oraz zwalczenie innych zakażeń;
Miejscowe: azole + chlorheksydyna co 3 dni;
Ogólne;
Skuteczne tylko po zlikwidowaniu przyczyny pierwotnej;
Kandydiaza (tak wywnioskowałam po poniższym opisie):
Zakażenia rzadkie, o charakterze oportunistycznym, najczęściej przewodu pokarmowego i układu rozrodczego;
Nadżerki, owrzodzenia, pokryte szarym nalotem;
Często zmiany są bolesne;
Choroba może dawać objawy ogólne;
Diagnostyka: objawy + cytologia + Sabouraud (ilościowe!) + biopsja i hp;
Leczenie: azole do 2 tygodni po zniknięciu objawów;
Apergiloza:
Ponad 100 gatunków, grzyb ubikwitarny i termotolerancyjny (do 55st), wysoka koncentracja w rozkładającej się materii;
Zachorowania wywołują najczęściej: A.fumigatus, A.flavus, A.niger;
Zakażenie oportunistyczne, aerogenne, może dotyczyć każdego narządu, związane z upośledzeniem odporności;
Patogeneza: zarodniki aerogennie -> płucka (osobniki predysponowane) -> rozwój zakażenie w płucach -> zakażenie innych organów poprzez krew -> rozwój (potencjalnie śmiertelnych) ropni;
Zakażenia „nosa” to obecnie najczęstsza forma kliniczna u psów;
Diagnostyka: RTG + biopsja + testy serologiczne (?) = trudna i wkurzająca;
Leczenie: 3-5 miesięcy, usunięcie tkanek zakażonych = jeszcze bardziej wkurzające;
Kryptokokkoza:
Cryptococcus neoformans var neoformans (drożdżak z otoczką), występuje w odchodach gołębi i innych ptaków, obecny prawie na całym świecie;
Zakażenie aerogenne:
-> lekkie zapalenie płuc;
-> ciężkie zapalenie u osobników z upośledzoną odpornością = ciężkie zapalenie płuc;
-> zapalenie mózgu (80% pacjentów z AIDS);
-> u zwierząt: FIV/FeLV -> powoli postępujące zapalenie mózgu, objawy zależne od lokalizacji;
Diagnostyka: bardzo trudna -> krew = monocytoza + PMR + cytologia z bioptatu;
Leczenie: flukonazol i itrakonazol z wyboru;
Leczenie grzybic: trudne, długotrwałe, toksyczne dla organizmu, oparte na identyfikacji gatunkowej - brak ustalenia MIC;
Antybiotyki:
MIC ustalone tylko dla Candida spp., pozostałe - troszku problematyczne;
Podłoże + temp + czas inkubacji + ustalenie stref + wielkość inokulum;
Amfoterycyna B - najszerzej stosowany, ale też bardzo wysoka toksyczność;
Nystatyna - nefrotoksyczność!!, nie leczymy układowych grzybic, ale w profilaktyce/leczeniu drożdżyc czasem tak;
Zalety antybiotyków: szerokie spektrum (Candida, Crypto, Asper) + mniej toksyczne in vivo;
Wady: wysokie koszty (trudno dostępne) + nie działają na dermatofity;
WYKŁAD 8 -05.01.12
Zakażenia korona wirusowe kotów (FCoV) i Zakaźne zapalenie otrzewnej (FIP)
FIP/FCoV:
Choroba o etiologii wirusowej, przebiegu systemowym charakteryzująca się:
Stanami gorączkowymi nie reagującymi na terapie
Reakcją wytwórczą ze strony tkanek (ziarniniaki)
Gromadzeniem się wysięku w jamach ciała
Wysoką śmiertelnością
Występowanie:
Po raz pierwszy FIP/FCoV opisano w USA W 1963R-Wolfe i Griesmer
Wkrótce po tym doniesienia nt. FIP z innych regionów
Obecnie rozpowszechniony na całym świecie
Wrażliwe kotowate: kot domowy , jaguar, puma, ryś, lampart i inne gat dzikich kotów
Niektóre rasy czy linie są bardziej podatne na rozwój postaci klinicznej po zakażeniu FCoV
Wśród egzotycznych- wrażliwa rasa cheetah
Etiologia:
KORONAWIRUSY KOTÓW
FCoV: FIP:
-Biegunka -schorzenie wielonarządowe
-Kocięta -kocięta(od kilku m-cy do 2 lat)
-Przeb łagodny -przebieg śmiertelny
-Eliminacja -wytwarzane Ig nie chronią przed chorobą
-I rekonwalescencja
lub zakażenie latentne
etiologia cd.:
Wirus RNA
Średnica 100nm
Pleomorficzny
Otoczony bł lipidową
Wypustki
obraz przypominający” koronę słonecznika”
Koronawirusy kotów typ 1 i 2:
różnica oparta na wzroście na hodowli kom
FCoV-1 jest wirusem kocim izolowanym od kotów i powodującym tzw. zachorowania terenowe z całym wachlarzem objawów chorobowych,
FCoV-1 Jest wirusem będącym kombinacją FCoV i CCV i jest bardziej zbliżony do CCV , może wywołać także cały wachlarz objawów od postaci bezobjawowej do FIP
PREWALENCJA:
Koronawirusy kotów-> u kotów notuje się wysoka prewalencję przeciwciał przeciwko korona wirusom, szczególnie u tych , które utrzymywane są zbiorowo ale( ……………nie da się rozczytac)
Patogeneza:
Do zakażenia dochodzi per os lub erogennie
Namnaża się w j.ustnej, gardle i wydalany przez pierwsze kilka h
Receptor dla FCoV typ 1 jest nieznany i są to prawdopodobnie kom jelita grubego i okrężnicy
Receptor dla FCoV typ 2 to rąbka szczoteczkowego jelita awirujace enzym aminopeptydaza-N
WIRUS WYDALANY Z KAŁEM JUŻ 2 DNIA PO ZARAŻENIU
PROPAGOWANE SĄ 2 TEORIE ROZWOJU FIP:
1)Wraz z monocytami i makrofagami rozprzestrzeniany jest po organizmie
Zakażone FCoV monocyty przylegaja do śródbłonka naczyń i przechodzą poza ich światło. Wirus ,, przyciąga” Ab, uaktywnia dopełniacz oraz kom żerne jak :makrofagi.
2)replikacja w kom nagłonka górnych dr oddechowychMAKROFAGI/MONOCYTY transportuja wirusa po organizmie uwalnianie wirusa, replikacja miejscowa(okołonaczyniowo) (………………….. nie da się rozczytac)
Zródła zakażenia:
Koty zakażone (objawowo i bezobjawowo)transmisja horyzontalna i wertykalna)
Objawy:
Zróżnicowanie objawów uzależnione od:
Zjadliwości szczepu
Stanu ukl immunologicznego kota
Narządów które obejmuje zakazenie
Wywiad:
Stopniowa utrata wagi i spadek apetytu
Zahamowanie rozwoju kociat
Stopniowe powiększanie się objętości brzucha który sprawia wrażenie wzdętego
Badanie kliniczne:
1)depresja, zahamowanie wzrostu
2)zła kondycja i stan sierści
3)żółtaczka
4)wysięk w jamie brzusznej /piersiowej
5) palpacyjnie niekiedy wyczuwlane na nerkach ZIARNINIAKI
6)możliwe powiększenie WW.WĘZŁÓW KREZKOWYCH
7) ZMIANY W OKU-uveitis, zmiany tęczówki w związku z obecnością złogów , nierównomierna źrenica
Zmiany AP:
Wielonarządowe: ogniska ziarniniaków w sierści, na powierzchni otrzewnej pokrywającej wątrobę, nerki przy suchej postaci FIP
z ukl oddechowego: zmiany na pow płuc, wysiek na opłucnej przy „wysiekowej postaci FIP”
zmiany z OUN: ogniskowe szczeg w obrebi opon
zmiany ze strony oka: uveitis, chorioretinitis
płyn surowiczo włóknikowy w jamie otrzewnowej i/lub opłucnowej
włóknikowe zapalenie otrzewnej
zmiany wytwórcze w watrobie, śledzionie,krezce , opłucnej i osierdziu
Rozpoznanie:
Stosunkowo łatwo jest rozpoznać postać wysiękową FIP ale znacznie trudniej(bardzo trudno) jest zdiagnozowac postać suchą FIP
Rozpoznanie różnicowe- co należy brac pod uwage?
CHOROBY SERCA mogące powodować wysiek
OGNISKA LIMPHOMA szczeg. w nerkach, mogą być błędnie brane za FIP
GUZY W CSN dające objawy kliniczne podobnie jak przy FIP
CHOROBY UKŁ ODDECHOWEGO: FCV, FHV, chlamydioza, zakazenie bakteryjne
PANSTEATITIS tzw. choroba żółtego tłuszczu(u kotów bedącyhc na diecie rybnej)
PANLEUKOPENIA w postaci enteritis
Co wykażą badania laboratoryjne:
Tendencja do występowania LEUKOPENII w początkowej fazie występowanie FIP
LEUKOCYTOZA z NEUTROFILIĄ
w późniejszym okresie może wystąpić ANEMIA
HYPERBILIRUBINEMIA I HYPERBILIRUBINURIA
Co wykażą testy serologiczne?
Wykaza obecność przeciwciał przeciwko kocim koronoawirusom : FIP , FeCV ,FIP+ FeCV ALE CZY INFEKCJA JEST PRZEBYTA CZY AKTUALNA?
Wykrycie Ag wirusowego tylko PCR lecz rutynowo nie jest to wykonywane.
Rozpoznanie FIP:
Obecność płynu w klatce piersiowej lub jamie brzusznej- słomkowo-żółty, często z domieszką włóknika , ciągliwy
Wysoki ciężar cząsteczkowy płynu (1.030-1.040)
LAPAROSKOPIA? Przy postaci suchej(próbki na biopsje HP i potwierdzenie)
Leczenie:
Zależnie od stanu zaawansowania choroby kot powinien być leczony jako pacjent STAŁY lub DOCHODZĄCY prognozy raczej niekorzystne o czym należy powiadomić właściciela, a kotu zapewnić jak najlepsze warunki, dietę itp. ale wiele kotów z post SUCH nie jest diagnozowanych, wiele kotów jest zakażonych FCoV i infekcja przebiega wtedy subklinicznie ale w każdej chwili może rozwinąć się u nich FIP
LECZENIE:
PREDNIZOLON 2-4 mg/kg/dzień zmniejszając dawki o ½ co 10 dni
INTERFERON KOCI W w dawce 1x 106j/kg mc.
INTERFERON LUDZKI ALFA w dawce 30j.m/dzien przez 7 dni
INHIBITOR SYNTETAZY TROMBOKSANU(chlorowodorek ozagrelu)
Leczenie wspomagające:
Wit C, B komplet, E
Aspiryna 10m/.kg co 48h
Ampicylina 50mg 3xdziennie
Szczepienia:
Mutant FCoV nie chroni w 100% przed zachorowaniem PRIMUCELL ( ………………………nieczytelne)
WYKŁAD 9- 12.01.12
Diagnostyka różnicowa wybranych chorób wirusowych psów i kotów
Diagnostyka różnicowa kataru u psów:
Patogen |
Materiał diagnostyczny |
Metoda |
Wynik dodatni od |
Wynik ujemny od |
CAV2 |
Odcisk błony śluzowej nosa Wymaz z nosa Surowica - Ab |
IF Izolacja wirusa HAH,SNT,IF |
3-6dni p.i 3-6dni p.i 6 dni p.i |
9 dni p.i 9dni p..i |
PI-2 |
Wymaz z nosa Surowica - Ab |
Izolacja wirusa HAH |
3-8 dni p.i 2-3 tygodnie |
8-10 dni p |
Reowirus |
Wymaz z nosa Surowica - Ab |
Izolacja wirusa HAH |
3-8 dni p.i 1 tydzień |
8 dni p.i |
Influenza wirus |
Wymaz z nosa Surowica - Ab |
Izolacja wirusa HAH, ELISA, SNT |
1-2 dni p.i 6 dni p.i |
3 dni p.i |
CHV |
Wymaz z dróg rodnych Surowica - Ab |
Izolacja wirusa SNT, IF |
4 dni p.i 2-3 tygodnie |
1 tydzień |
Diagnoza różnicowa zespołu enteritis u psów
Patogen |
Materiał diagnostyczny |
Metoda |
Wynik dodatni od |
Wynik ujemny od |
CPV2 |
Kał Surowica IgM Surowica IgG |
ELISA Aglutynacja lateksowa HA Mikroskop elektronowy ELISA, IF ELISA, IF, SNT |
2-3 dzień p.i 2-3 dzień p.i
2-3 dzień p.i 3-4dzień p.i 4-5 dzień p.i 7-10 dzień p.i |
4-5 dzień p.i 4-5 dzień p.i
4-5 dzień p.i 2-3 tydzień p.i 3-4 tydzień p.i lata |
Rotawirus |
Kał Surowica - Ab |
ELISA Aglutynacja lateksowa Mikroskop elektronowy AGID,SNT |
2-7 dni p.i 2-7 dni p.i
2-7 dni p.i
7 dni p.i
|
1 tydzień 1 tydzień
1 tydzień |
Influenzawirus |
Wymaz z nosa Surowica - Ab |
Izolacja wirusa HAH, ELISA, SNT |
1-2 dni p.i 6 dni p.i |
3 dni p.i |
CDV |
Patrz ćwiczenia |
|||
HCC |
Patrz ćwiczenia |
Diagnostyka różnicowa chorób wirusowych u psów:
Objawy |
Wiek |
Etiologia |
Materiał do badań |
Zespół gastroenteritis |
2,3,4
3,4 5 2 |
CDV, HCC
CPV2 CCV Rotawirus |
Wymaz ze spojówki, surowica Kał, surowica Kał, surowica Kał, surowica |
Układ oddechowy |
2,3,4 3,4
3,4
4 |
CDV CAV2,PI2
CHV, influenza A
Reowirusy |
Jak wyżej Wymaz z nosa, surowica Wymaz z nosa, surowica Wymaz z nosa, surowica |
Jamy brzusznej, icterus, wychudzenie |
3,4 2,3
|
CPV2 HCC |
Kał, surowica Wysięk, surowica |
Układ nerwowy |
3,4 5 3,4
3,4 |
CDV Wścieklizna Wiosenne zapalenie mózgu CHV |
Pmr, surowica Mózg, surowica Pmr, surowica
??nie mogę doczytać
|
Upadki szczeniąt |
1,2 1,2 1,2,3 |
CHV CPV1 CDV, HCC, CPV2 |
Szczenię, surowica Szczenię, surowica Szczenię, surowica |
Wiek zwierząt ( na dole coś jest napisane, ale ucięte tak, że nie da się przeczytać) |
Diagnostyka różnicowa chorób wirusowych u kotów:
Objawy |
Wiek |
Etiologia |
Materiał do badań |
Zespół gastroenteritis |
3,4 2,3,4 2,4 5 4 |
FPV FcoV FCV FeLV FIV
|
Wymaz, surowica Wymaz, surowica Kał, surowica Łzy, surowica surowica |
Układ oddechowy |
2,3,4
5 4 |
FHV, FCV, Influenza,
FeLV FIV |
Wymaz z nosa, surowica Surowica Surowica |
Bolesność jamy brzusznej, żółtaczka, wychudzenie |
2,3,4 |
FIP |
Wysięk, surowica |
Układ nerwowy |
5 3,4 4 5(?) 3,4 |
Wścieklizna FIP, FeLV FIV FSME CHV typ 1 |
Mózg, surowica Mózg, surowica Mózg, surowica Pmr, surowica Wymaz z nosa, mózg surowica |
Ronienia, upadki kociąt |
1,2 1,2 1,2,3 1,2,3 |
FHV FPV FcoV FeLV |
Kocię, surowica matki Kocię, surowica matki Kocię, surowica matki Surowica matki |
Wiek zwierząt: 1- płód, 2 - kocię 2- tydz., 3 - młody kot do 1 roku, 4 dorosły kot (1-10lat), 5 koty we wszystkich grupach wiekowych |
WYKŁAD 10 -13.01.12
Hemobartonelloza- mykoplazmoza hemotropowa
Choroba niszcząca erytrocyty powodująca niedokrwistość. Wynik połączenia zarazka z erytrocytem oraz konsekwencje reakcji immunologicznych. 2-30% zakażeń populacji, wyst na całym świecie
ETIOLOGIA
Mycoplasma haemofelis, może wyst u zdrowych zwierząt, zarazek oportunistyczny, powod zachorowania u osłabionych zwierząt( stres, zabiegi chirurgiczne, wyniszczenie)
Czynniki predysponujące:
- walki kotów (pokąsania)- koty wychodzące
- płeć- samce chorują częściej
- brak szczepień
- jednoczesne zakaż FeLV lub FIV (40-50% z mykoplazmozą hemitropową ma również zakaż FeLV)
- ważne- zakażenia M.haemofelis stwierdza się również u zwierz. Trzymanych we wzorcowych warunkach
FAZY CHOROBY
Stadium wczesne
Stadium ostrej fazy
Stadium zdrowienia
Stadium nosicielstwa
STADIUM WCZESNE- wystepuje przed obecnością patogenu we krwi, trwa 1-3tyg
OSTRA FAZA- obecność patogenu we krwi (cykliczność), trwa miesiące lub dłużej, gwałtowny spadek hematokrytu, mogą wyst upadki, anemia
STADIUM ZDROWIENIA- sprawny ukł immunologiczny, wytężona produkcja krwinek przez szpik kostny
STADIUM NOSICIELSTWA- zakazenie latentne, brak obj klinicznych, Ht w granicach normy, łagodna anemia, w rozmazach krwi mogą lecz nie muszą wyst mikoplazmy
OBJAWY KLINICZNE
Apatia, przyspieszony oddech, brak apetytu, spadek m.c, odwodnienie, powiększenie śledziony, temp w normie (ostrej fazie może wzrosnąć), żółtaczka (rzadko)- wyst 1-2 dni po ostrym spadku hematokrytu. Objawy uzależnione od tempa rozwoju anemii
DIAGNOSTYKA LAB
Niedokrwistość regeneratywna + retykulocytoza (przy jednoczesnym zakaż FeLV lub FIV), rozmaz wykonujemy przed podjęciem leczenia, okresowa obecność mykoplazm we krwi zamazuje obraz diagnostyczny (wynik ujemny jest w rzeczywistości mało miarodajny- powtórzyć nawet kilkakrotnie), obecność patogenu we krwi w ostrej fazie choroby- 50% przypadków, Ht spada przed wyst pierwszych objawów do 20 a nawet poniżej 10%, liczba trombocytów w normie. Barwienie rozmazów krwi metodą Wrighta-Giemzy (przed rozpoczęciem leczenia - potem drobnoustroje znikają z krwi, szybkie wykonanie badania - nie przetrzymywać krwi pobranej na EDTA - oddzielenie patogenu od erytrocytów, potwierdzenie diagnozy PCR.
DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA Babeszjoza, różne przyczyny i rodzaje anemii
ZMIANY PATOLOGICZNE
Wyniszczenie zwierząt- ¾ przypadków, bladość błon śluzowych, powiększenie śledziony 50%, żółtaczka rzadko,szpik kostny czerwonawy galaretowaty, wodnista krew
LECZENIE Terapia antybiotykowa przez 3 tyg, antybiotyk z gr tertracyklin lub enrofloksacyna, przy ciężkiej anemii podajemy glikokortykosterydy (prednisolon 1-2mg/kg 2xna dobę), po ok. tyg od podjęcia leczenia badanie wartości Ht czy wraca do normy, śmiertelność u nieleczonych kotów 30%, zwierzęta leczone i nieleczone stają się nosicielami
ZAPOBIEGANIE Eliminacja owadów krwiopijnych (?), unikanie walki przez koty
21 Z21