Rozdział 9. Edycja kształtów

Kształty wykorzystywane są głównie jako obiekty wyjściowe służące do tworzenia trójwymiarowej geometrii. Często stanowią one podstawę pokazywanych w telewizji ruchomych znaków firmowych, modeli niskiej rozdzielczości w trójwymiarowych grach komputerowych, modeli architektonicznych i mechanicznych oraz celów morfowania. Kształty używane są również jako ścieżki ruchu oraz ścieżki do rozmieszczania obiektów w scenie (rysunek 9.1).

Dostosowywanie kształtów odbywa się poprzez przypisywanie modyfikatorów lub poleceń edycji do selekcji zdefiniowanych na poziomie struktury. Transformacje są wykorzystywane głównie do poprawiania krzywizn kształtu, chociaż są one przydatne także podczas manipulowania komponentami wewnątrz kształtu. Modyfikatory raczej rzadko przypisywane są na poziomie struktury kształtów; znacznie częściej są one przypisywane na poziomie obiektów, już po edycji kształtów.

Rysunek 9.1. Profile jabłka, ogonka, nasion oraz owocni utworzone zostały na podstawie kształtów

Selekcjonowanie na poziomie struktury

Kształty posiadają trzy poziomy struktury, na których można dokonywać selekcji (rysunek 9.2):

• 
  Vertex (wierzchołek),

• 
  Segment (segment),

• 
  Spline (splajn).

Wierzchołki to punkty usytuowane w przestrzeni, definiowane współrzędnymi X, Y, Z.

Segmenty to prosto- lub krzywoliniowe odcinki, łączące dwa wierzchołki.

Splajny to zestawy wierzchołków oraz łączących je segmentów.

Selekcjonowanie komponentów na poziomie struktury odbywa się poprzez:

• kliknięcie;

• wyznaczenie ramki selekcji;

• wskazanie imiennego zestawu wyboru.

Dodatkowo istnieje możliwość:

• dodawania komponentów do selekcji na poziomie struktury, poprzez wciśnięcie klawisza Ctrl;

• odejmowania komponentów od selekcji na poziomie struktury, poprzez wciśnięcie klawisza Alt;

• blokowania selekcji na poziomie struktury;

• odwracania selekcji na poziomie struktury.

Selekcjonowanie komponentów na poziomie struktury może być dokonywane jedynie w przypadku, gdy otwartym jest panel boczny Modify i włączony tryb edycji na poziomie struktury obiektu. Kiedy znajdujesz się w trybie edycji na poziomie struktury, możliwość selekcjonowania obiektów w oknach widokowych zostaje wyłączona.

Rysunek 9.2. Komponenty kształtu. Wierzchołek oznaczony kwadratem jest wierzchołkiem początkowym kształtu

Aby utworzyć selekcję na poziomie struktury kształtu, musisz przypisać do niego modyfikator selekcji na poziomie struktury, lub sprowadzić go do klasy splajnu edytowalnego.

Uwaga: splajny edytowalne to tak naprawdę kształty edytowalne, a nie typ jakiegoś splajnu geometrycznego. To samo odnosi się do modyfikatora Edit Spline, który jest w zasadzie modyfikatorem kształtów i nie może być przypisywany do żadnego innego typu obiektów.

Sprowadzenie kształtu do klasy splajnu edytowalnego zachowuje bieżący wygląd obiektu, zamieniając go z matematycznie definiowanego obiektu parametrycznego w szczegółowy opis wszystkich komponentów występujących na poziomie jego struktury (rysunek 9.3). Parametry tworzenia oraz wszystkie przypisane modyfikatory zostają wtopione w obiekt.

Aby sprowadzić kształt do klasy splajnu edytowalnego:

1. Wyselekcjonuj kształt.

2. Kliknij go prawym przyciskiem myszy.

3. W menu blokowym Transform wybierz pozycję Convert To. Następnie z wyświetlonego podmenu wybierz Convert to Editable Spline (rysunek 9.4).

Obiekt zostanie przekonwertowany do klasy splajnu edytowalnego (rysunek 9.5).

Wskazówka

• Innym sposobem sprowadzenia kształtu do klasy splajnu edytowalnego jest kliknięcie nazwy obiektu bazowego, umieszczonej na liście modyfikatorów i wybranie z wyświetlonego menu pozycji Convert To: Editable Spline (rysunek 9.6).

Rysunek 9.3. Kliknij obiekt prawym przyciskiem myszy i wybierz podmenu Convert To

Rysunek 9.4. Konwertowanie obiektu do klasy splajnu edytowalnego

Rysunek 9.5. Po przekonwertowaniu kształtu do splajnu edytowalnego nazwa pierwotnego typu obiektu zastępowana jest przez pozycję Editable Spline na liście modyfikatorów. Poniżej wyświetlają się rolety splajnu edytowalnego

Rysunek 9.6. Konwersję kształtu możesz przeprowadzić także z listy modyfikatorów

Modyfikatory Spline Select oraz Edit Spline umożliwiają tworzenie selekcji na poziomie struktury kształtu, z jednoczesnym zachowaniem parametrów tworzenia obiektu.

Przypisanie do kształtu modyfikatora Volume Select automatycznie konwertuje kształt do klasy siatki edytowalnej. W związku z powyższym, modyfikator ten nie może być wykorzystywany do edytowania kształtów.

Aby przypisać modyfikator edycji na poziomie struktury:

1. Wyselekcjonuj kształt.

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Przypisz modyfikator Spline Select lub Edit Spline (rysunek 9.7).

Modyfikator edycji na poziomie struktury zostanie przypisany do kształtu (rysunek 9.8). W dolnej części panelu bocznego wyświetlą się parametry edycji i selekcjonowania.

Modyfikator Edit Spline oraz obiekt klasy splajnu edytowalnego przygotowują kształty do edycji na poziomie struktury, z zastosowaniem konwencjonalnych narzędzi transformowania lub przy wykorzystaniu własnych narzędzi edycyjnych.

Aby dokonać selekcji na poziomie struktury przy wykorzystaniu modyfikatora Edit Spline lub obiektu klasy splajnu edytowalnego:

1. Wyselekcjonuj kształt.

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Przekonwertuj kształt do klasy splajnu edytowalnego lub przypisz do niego modyfikator Edit Spline.

4. Na liście modyfikatorów kliknij symbol plus (+), znajdujący się obok pozycji Edit Spline lub Editable Spline. Następnie z rozwiniętego drzewa struktury wybierz poziom edycji (rysunek 9.9).

Udostępnione zostaną komponenty występujące na wybranym poziomie struktury. W dolnej części panelu uaktywnią się polecenia, które mogą zostać przypisane na tym poziomie.

5. Wskaż obiekt, klikając myszą lub wyznacz ramkę selekcji wokół komponentów, które chcesz wyselekcjonować (rysunek 9.10).

Komponenty zmienią kolor na czerwony wskazując, że zostały wyselekcjonowane. Jeżeli wyselekcjonowałeś wierzchołki typu Bézier, wyświetlone zostaną także styczne kierunkowe Béziera (rysunek 9.11).

Rysunek 9.7. Z menu rozwijalnego modyfikatorów wybierz Select Spline lub Edit Spline

Rysunek 9.8. Na liście modyfikatorów nazwa modyfikatora pojawi się nad nazwą obiektu bazowego. W dolnej części panelu wyświetlą się parametry modyfikatora

Rysunek 9.9. Wybór poziomu struktury kształtu z listy modyfikatorów

Rysunek 9.10. Wyznaczanie ramki selekcji wokół wierzchołków pierścienia

Rysunek 9.11. Wyselekcjonowane wierzchołki zmienią kolor na czerwony i wyrosną z nich styczne kierunkowe Béziera

Wskazówki

• Aby uaktywnić tryb edycji na poziomie struktury za pomocą skrótu klawiaturowego, wciśnij Ctrl+B.

• Aby przełączać się pomiędzy poszczególnymi poziomami struktury za pomocą skrótu klawiaturowego, wciśnij Insert.

Aby dokonać selekcji na poziomie struktury za pomocą modyfikatora Spline Select:

1. Wyselekcjonuj kształt.

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Przypisz do kształtu modyfikator Spline Select.

4. Na liście modyfikatorów kliknij symbol plus (+), znajdujący się obok pozycji Spline Select. Następnie z rozwiniętego drzewa struktury modyfikatora wybierz poziom edycji (rysunek 9.12).

Udostępnione zostaną komponenty, występujące na wybranym poziomie struktury. W dolnej części panelu uaktywnią się polecenia, które mogą zostać przypisane na tym poziomie.

5. Wskaż element przez kliknięcie myszą lub wyznacz ramkę selekcji wokół komponentów, które chcesz wyselekcjonować (rysunek 9.13).

Komponenty zmienią kolor na czerwony, wskazując, że zostały wyselekcjonowane (rysunek 9.14).

Wskazówki

• Przyciski Get Vertex Selection, Get Segment Selection oraz Get Spline Selection umożliwiają tworzenie selekcji na podstawie przylegających komponentów, które wyselekcjonowane zostały na innym poziomie struktury.

• Kształty nie posiadają właściwości, która umożliwia tworzenie miękkiej selekcji.

• Tryby edycji na poziomie struktury obiektu można uaktywniać również z menu blokowego Tools1 (rysunek 9.15).

Rysunek 9.12. Uaktywnianie poziomu edycji segmentów dla modyfikatora Spline Select z listy modyfikatorów

Rysunek 9.13. Wyznaczanie ramki selekcji wokół segmentów pierścienia

Rysunek 9.14. Wyselekcjonowane segmenty zmieniają kolor na czerwony

Rysunek 9.15. Wybór trybu edycji na poziomie struktury poprzez kliknięcie obiektu prawym przyciskiem myszy

Chcąc mieć większą kontrolę nad poleceniami edytowania, możesz utworzyć miękką selekcję na poziomie struktury kształtu, posługując się modyfikatorem Edit Spline lub dokonując konwersji do klasy splajnu edytowalnego. Miękka selekcja nie może być przekazywana w górę listy modyfikatorów i jest niedostępna dla modyfikatora Spline Select.

Aby utworzyć miękką selekcję:

1. Utwórz selekcję na poziomie wierzchołków
   , posługując się modyfikatorem Edit Spline lub konwertując kształt do klasy splajnu edytowalnego (rysunek 9.16).

2. Rozwiń roletę Soft Selection.

3. Włącz funkcję Soft Selection. Następnie pociągnij za suwak Falloff, aby dostosować zasięg miękkiej selekcji (rysunek 9.17).

Wraz ze zwiększaniem wartości parametru Falloff komponenty znajdujące się w obszarze miękkiej selekcji będą zmieniać kolor - od czerwonego poprzez żółty, następnie zielony, aż do niebieskiego. Kolor czerwony wskazuje na najbardziej aktywny obszar, gdzie polecenia będą oddziaływać z pełną mocą; kolor niebieski wskazuje na najmniej aktywny obszar, gdzie efekt działania poleceń będzie całkowicie zanikać (rysunek 9.18).

4. Jeżeli chciałbyś zmienić intensywność wygasania, dostosuj wartości parametrów Pinch oraz Bubble.

Aby zobaczyć praktyczne działanie miękkiej selekcji, zajrzyj do podrozdziału Aby dostosować krzywiznę kształtu w dalszej części tego rozdziału.

Rysunek 9.16. Wyselekcjonowany pojedynczy wierzchołek pierścienia

Rysunek 9.17. Przypisywanie miękkiej selekcji do przyległych wierzchołków

Rysunek 9.18. Kolory wierzchołków zmieniają barwę, wskazując na intensywność miękkiej selekcji

Dostosowywanie krzywizn

Wszelka manipulacja kształtami sprowadza się do kwestii kontrolowania krzywizn. Kontrola krzywizny to właściwość wierzchołków, które sprawują nadzór nad krzywizną sąsiadujących z nimi segmentów. Ponieważ segmenty nie mogą być zakrzywiane o więcej niż 2° pomiędzy poszczególnymi podziałami, to o gładkości krzywizny decyduje liczba podziałów przypadających na każdy segment.

Dostosowywanie krzywizn segmentów odbywa się poprzez przemieszczanie wierzchołków, przemieszczanie stycznych kierunkowych lub zmianę typu wierzchołka. Dostępne typy wierzchołków to:

• --> Wierzcho[Author:PO] łek typu Corner — tworzy prostoliniowe segmenty, rozchodzące się pod dowolnym kątem, po obydwu stronach wierzchołka.

• Wierzchołek typu Smooth — tworzy łagodnie zakrzywiające się segmenty, ale nie posiada stycznych kierunkowych, umożliwiających dostosowywanie krzywizn.

• Wierzchołek typu Bézier — posiada dwie styczne kierunkowe, którymi można dowolnie manipulować i oddziaływać na krzywiznę przyległych segmentów. Wyjątek stanowią wierzchołek początkowy oraz wierzchołek końcowy, które wyposażone są w jedną styczną kierunkową.

• Wierzchołek typu Bézier Corner — posiada dwie styczne kierunkowe, którymi można manipulować niezależnie od siebie. W przypadku wierzchołka początkowego oraz końcowego jest to tylko jedna styczna. Używaj wierzchołków tego typu do tworzenia ostrych narożników oraz nagle zmieniających się krzywizn.

Rysunek 9.19 pokazuje każdy z wymienionych wyżej typów wierzchołków.

Najłatwiejszym sposobem dostosowywania stycznych kierunkowych Béziera jest ciągnięcie za uchwyty znajdujące się na ich końcach, posługując się narzędziem Select and Move. Możliwe jest także obracanie i skalowanie stycznych kierunkowych. Niemniej jednak ten sam rezultat, i to umożliwiający sprawowanie znacznie lepszej kontroli, osiągnąć można poprzez zwykłe przemieszczanie. Obracanie i skalowanie wierzchołków typu Smooth oraz Corner nie daje żadnych rezultatów.

Rysunek 9.19. Cztery typy wierzchołków umożliwiających kontrolowanie krzywizn

Przekonwertowanie wierzchołka powoduje zmianę jego typu. Dzięki temu uzyskuje się różne opcje zakrzywiania lub wyprostowywania segmentów.

Aby przekonwertować wierzchołek:

1. Wyselekcjonuj linię.

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Kliknij wierzchołek, który chcesz przekonwertować. Aby przekonwertować wiele wierzchołków jednocześnie, wyznacz wokół nich ramkę selekcji (rysunek 9.20).

4. Kliknij prawym przyciskiem myszy jeden z wyselekcjonowanych wierzchołków.

5. Z menu blokowego Tools1 wybierz typ wierzchołka spośród Corner, Smooth, Bézier, Bézier Corner.

Aby uzyskać najbardziej wyrównane krzywizny, wybierz Smooth (rysunek 9.21).

Wierzchołki zostaną sprowadzone do nowego typu, a krzywizny przylegających do nich segmentów ulegną zmianie (rysunek 9.22).

Wskazówka

• Aby uzyskać krzywą o równomiernych krzywiznach, z możliwością łatwego dostosowywania krzywizn, sprowadź wierzchołki krzywej najpierw do typu Smooth, a następnie do typu Bézier (rysunek 9.23).

Rysunek 9.20. Selekcjonowanie wszystkich wierzchołków należących do linii łamanej

Rysunek 9.21. Z menu blokowego Tools1 wybierz typ wierzchołka

Rysunek 9.22. Krzywa po zmianie typu wierzchołków na Smooth

Rysunek 9.23. Styczne kierunkowe Béziera umożliwiają swobodną edycję krzywizn

Dostosowywanie krzywizn kształtów odbywa się poprzez manipulowanie należącymi do nich wierzchołkami.

Aby dostosować krzywiznę kształtu:

1. Wyselekcjonuj kształt, posługując się narzędziem Select and Move.

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Uaktywnij tryb edycji wierzchołków.

4. Wyselekcjonuj wierzchołek przylegający do segmentów, które chcesz dostosować (rysunek 9.24).

5. Opcjonalnie: włącz miękką selekcję i dostosuj wartość parametru Falloff.

6. Przemieść wierzchołek.

Wraz z przemieszczaniem wierzchołka przylegające segmenty będą wyginać się i zmieniać długość (rysunek 9.25).

Jeżeli korzystasz z miękkiej selekcji i obejmuje ona także sąsiednie wierzchołki, one także ulegną edycji (rysunek 9.26).

7. Aby móc dostosowywać krzywizny z większą precyzją, przekonwertuj wierzchołek do typu Bézier lub Bézier Corner. Następnie przemieść lub obróć styczne kierunkowe względem wierzchołka.

Krzywizna segmentów przyległych do wierzchołka ulegnie zmianie (rysunek 9.27).

Rysunek 9.24. Wyselekcjonowany wierzchołek

Rysunek 9.25. Przemieszczenie wierzchołka oddziałuje na przyległe segmenty

Rysunek 9.26. Miękka selekcja zwiększa zasięg deformowania

Rysunek 9.27. Przeciąganie stycznych kierunkowych umożliwia precyzyjną kontrolę nad krzywiznami

Wygładzanie krzywych odbywa się na poziomie kształtu, poprzez zwiększenie liczby podziałów pomiędzy wierzchołkami. Włączenie funkcji Adaptive automatycznie dostosowuje liczbę podziałów do potrzeb krzywizny.

Aby wygładzić kształt:

1. Wyselekcjonuj kształt (rysunek 9.28).

2. W panelu bocznym Modify rozwiń roletę General.

3. Zwiększ wartość parametru Steps.

lub

Włącz funkcję Adaptive (rysunek 9.29).

Kształt zostanie wygładzony (rysunek 9.30).

Wskazówka

• Włączenie funkcji Adaptive dezaktywuje funkcję Optimize oraz parametr Steps, wprowadzając stosunkowo dużą liczbę podziałów. Jeżeli zamierzasz wytłaczać lub tworzyć bryły obrotowe na podstawie kształtów, lepiej nie używaj funkcji Adaptive, gdyż uzyskana siatka będzie bardziej złożona, niż tego w rzeczywistości potrzebujesz (wytłaczanie wzdłuż ścieżki posiada własne parametry optymalizacji oraz adaptacji, tak więc złożoność uzyskanej geometrii nie zależy do złożoności kształtu, użytego do wytłaczania).

Rysunek 9.28. Wyselekcjonowany kształt, który posiada tylko jeden podział pomiędzy tworzącymi go wierzchołkami

Rysunek 9.29. Po włączeniu funkcji Adaptive parametr Step oraz funkcja Optimize stają się niedostępne

Rysunek 9.30. Linia została wygładzona na skutek zwiększenia liczby podziałów pomiędzy wierzchołkami

Edytowanie kształtów

Edycja kształtów może odbywać się na poziomie wierzchołków, segmentów, splajnów lub obiektu. Kiedy wybierasz poziom edycji, w panelu bocznym Modify udostępniane są wszystkie polecenia, które mogą być użyte na danym poziomie (rysunek 9.31). Polecenia te dostępne są także w menu blokowym Tools1 oraz Tools2 (rysunek 9.32).

Polecenia dostępne na poziomie edycji obiektu oddziałują na cały edytowany kształt. Polecenia te umożliwiają dołączanie kształtów, tworzenie linii oraz wstawianie wierzchołków. Jest to jedyny poziom, na którym możliwe jest dołączenie z listy wielu kształtów jednocześnie.

Polecenia Attach, Create Line, Insert, Hide, Unhide All oraz Delete mogą być wykorzystywane na każdym poziomie edycji . Dodatkowo istnieje szereg poleceń, które mogą być wykorzystywane na poszczególnych poziomach struktury:

• 
  Polecenia edycji na poziomie wierzchołków są najbardziej liczne. Wyróżnić tu można następujące polecenia: Break, Refine, Weld, Connect, Make First, Fuse, Cycle, Cross Insert, Fillet, Chamfer, Bind oraz Unbind.

• 
  Polecenia edycji na poziomie segmentów są najmniej liczne. Wyróżnić tu można polecenia: Break, Refine, Divide oraz Detach.

• 
  Polecenia edycji na poziomie splajnów są podobne do poleceń edycji na poziomie elementów pod względem oddziaływania na wyodrębnione splajny, znajdujące się wewnątrz kształtów. Wyróżnić tu można następujące polecenia Reverse, Outline, Boolean, Mirror, Trim, Extend, Close, Detach oraz Explode.

Rysunek 9.31. Roleta Geometry dla modyfikatora Edit Spline oraz obiektów klasy splajnu edytowalnego

Rysunek 9.32. Blokowe menu kontekstowe obiektu klasy splajnu edytowalnego zawiera dwa zestawy poleceń do edycji kształtów

Tabela 9.1 pokazuje polecenia edycji dostępne na poszczególnych poziomach struktury kształtu:

Tabela 9.1. Polecenia edytowania kształtów i poziomy struktury ich występowania

Polecenie	Wierzchołek	Segment	Splajn
Create Line
Break
Attach
Attach Mult.
Refine
Weld
Connect
Insert
Make First
Fuse
Reverse
Cycle
Cross Insert
Fillet
Chamfer
Outline
Boolean
Mirror
Trim
Extend
Hide
Unhide All
Bind
Unbind
Delete
Close
Divide
Detach
Explode

Polecenie Attach dołącza do edytowanego kształtu inne kształty, tworząc w ten sposób kształty złożone. Polecenie to może być wykorzystywane na każdym poziomie edycji.

Aby dołączyć kształt:

1. Wyselekcjonuj kształt (rysunek 9.33).

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Sprowadź kształt do klasy splajnu edytowalnego lub przypisz do niego modyfikator Edit Spline.

4. W rolecie Geometry włącz przycisk Attach (rysunek 9.34).

5. Kliknij kształt, który chcesz dołączyć (rysunek 9.35).

Wskazany kształt zostanie dodany do edytowanego kształtu.

6. Kontynuuj wskazywanie kształtów, które mają zostać dołączone lub wyłącz przycisk Attach, aby opuścić tryb dołączania.

Wskazówki

• Kliknięcie przycisku Attach Mult. przywołuje imienną listę kształtów, która umożliwia dołączenie wielu kształtów jednocześnie.

• Aby w takcie tworzenia kształtu powstał kształt złożony, wyłącz funkcję Start New Shape, znajdującą się w podpanelu kształtów (rysunek 9.36).

Rysunek 9.33. Wyselekcjonuj kształt

Rysunek 9.34. Aby dodać do wyselekcjonowanego kształtu nowy kształt, włącz przycisk Attach

Rysunek 9.35. Kliknij nowy kształt, aby dołączyć go do edytowanego kształtu

Rysunek 9.36. Wyłączenie funkcji Start New Shape umożliwia dołączanie kształtów w trakcie tworzenia

Polecenie Weld spaja wierzchołki kształtów, zlewając je w jeden wierzchołek. Używaj tego polecenia podczas modelowania, łączenia ścieżek ruchu oraz porządkowania dwuwymiarowych rysunków zaimportowanych z programów CAD.

Aby spoić wierzchołki:

1. Wyselekcjonuj kształt.

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Sprowadź kształt do klasy splajnu edytowalnego lub przypisz do niego modyfikator Edit Spline.

4. Uaktywnij tryb edycji na poziomie wierzchołków
   .

5. 
   Przemieść wierzchołek końcowy na wierzchołek początkowy, aby ich położenia zbiegły się ze sobą.

Kiedy zwolnisz przycisk myszy, na ekranie pojawi się okno dialogowe Edit Spline (rysunek 9.37).

6. Kliknij przycisk Yes (Tak).

Wierzchołki zostaną spojone w jeden wierzchołek (rysunek 9.38).

Wskazówki

• Aby spoić wyselekcjonowane wierzchołki, znajdujące się w określonej odległości od siebie, użyj polecenia Weld, które umożliwia zdefiniowanie wartości progowej scalania (rysunek 9.39).

• Aby szybko sprawdzić, czy wierzchołki leżące na zbiegających się końcach kształtu są złączone, włącz funkcję numerowania wierzchołków Show Vertex Numbers w rolecie Selection, a następnie upewnij się, czy w punkcie złączenia widnieje tylko jedna cyfra.

• Polecenie Fuse ściąga zaznaczone wierzchołki do jednego punktu, ale ich nie spaja.

Rysunek 9.37. Aby spoić wierzchołki, przemieść końce kształtu tak, aby ich położenia zbiegły się ze sobą

Rysunek 9.38. Wygląd kształtu po spojeniu wierzchołków

Rysunek 9.39. Użyj polecenia Weld, aby spoić wyselekcjonowane wierzchołki, znajdujące się w określonej odległości od siebie

Polecenie Break przerywa kształt w wyselekcjonowanych wierzchołkach.

Aby przerwać kształt:

1. Wyselekcjonuj kształt.

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Przekonwertuj kształt do klasy splajnu edytowalnego lub przypisz do niego modyfikator Edit Spline.

4. Uaktywnij tryb edycji na poziomie wierzchołków
   .

5. Wyselekcjonuj wierzchołek, w którym chcesz przerwać kształt (rysunek 9.40).

6. W rolecie Geometry kliknij przycisk Break.

Wyselekcjonowany wierzchołek zostanie powielony i przekonwertowany na wierzchołek początkowy. Możesz teraz odsunąć wierzchołki od siebie (rysunek 9.41).

Polecenie Detach jest odwrotnością polecenia Attach. Służy ono od odłączania od edytowanego kształtu segmentów lub splajnów i tworzenia z nich odrębnych kształtów.

Aby odłączyć splajn:

1. Wyselekcjonuj kształt.

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Sprowadź kształt do klasy splajnu edytowalnego lub przypisz do niego modyfikator Edit Spline.

4. Uaktywnij tryb edycji na poziomie splajnów
   .

5. Wyselekcjonuj splajn, który chcesz odłączyć (rysunek 9.42).

6. W rolecie Geometry kliknij przycisk Detach (rysunek 9.43).

7. Kliknij przycisk OK, aby zaakceptować domyślną nazwę nowego kształtu.

Splajn zostanie odłączony i utworzy nowy kształt.

Wskazówki

• W podobny sposób odłącza się również segmenty wyselekcjonowane na poziomie edycji segmentów.

• Polecenie Explode umożliwia szybie rozbicie wszystkich segmentów edytowanego kształtu, na pojedyncze dołączone lub odłączone kształty. Polecenie to działa jedynie na poziomie edycji splajnów.

Rysunek 9.40. Wyselekcjonuj wierzchołek

Rysunek 9.41. Po przerwaniu kształtu możesz odsunąć od siebie powielone wierzchołki

Rysunek 9.42. Wyselekcjonuj splajn

Rysunek 9.43. Kliknij przycisk Detach, aby odłączyć selekcję utworzoną na poziomie struktury

Polecenie Connect łączy ze sobą wierzchołki końcowe kształtu, nadbudowując pomiędzy nimi nowy prostoliniowy segment, ignorując wartości stycznych w łączonych wierzchołkach.

Aby połączyć wierzchołki:

1. Wyselekcjonuj kształt.

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Przekonwertuj kształt do klasy splajnu edytowalnego lub przypisz do niego modyfikator Edit Spline.

4. Uaktywnij tryb edycji na poziomie wierzchołków
   .

5. Wyselekcjonuj wierzchołek końcowy (rysunek 9.44).

6. W rolecie Geometry włącz przycisk Connect (rysunek 9.45).

7. Przeciągnij kursorem od wyselekcjonowanego wierzchołka do innego wierzchołka końcowego (rysunek 9.46).

Wierzchołki zostaną połączone nowym, prostoliniowym segmentem ( rysunek 9.47).

Rysunek 9.44. Wyselekcjonuj wierzchołek końcowy, który zostanie połączony

Rysunek 9.45. Włącz przycisk Connect

Rysunek 9.46. Wyznacz połączenie pomiędzy wierzchołkami końcowymi

Rysunek 9.47. Po wyznaczeniu połączenia pomiędzy wierzchołkami nadbudowany zostaje nowy, prostoliniowy segment

Każdy kształt posiada wierzchołek początkowy, który z reguły znajduje się na jednym z końców kształtu, jeżeli jest to kształt otwarty, lub gdzieś wewnątrz kształtu, jeżeli jest to kształt zamknięty. Wierzchołek początkowy odgrywa niezwykle istotną rolę przy wyznaczaniu początków ścieżek ruchu lub ścieżek wytłaczania.

Polecenie Make First umożliwia zdefiniowanie, który z wierzchołków będzie pełnić rolę wierzchołka początkowego.

Aby zdefiniować wierzchołek początkowy:

1. Wyselekcjonuj kształt.

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Przekonwertuj kształt do klasy splajnu edytowalnego lub przypisz do niego modyfikator Edit Spline.

4. Uaktywnij tryb edycji na poziomie wierzchołków
   .

5. W rolecie Selection włącz funkcję Show Vertex Numbers.

Przy każdym z wierzchołków pojawi się numer porządkowy, określający kolejność następujących po sobie wierzchołków, w następującym porządku: do wierzchołka początkowego do wierzchołka końcowego. Wierzchołek początkowy dodatkowo będzie oznakowany kwadratową ramką (rysunek 9.48).

6. Wyselekcjonuj jeden z wierzchołków końcowych, który należy do kształtu otwartego, lub dowolny wierzchołek należący do kształtu zamkniętego.

7. W rolecie Geometry kliknij przycisk Make First (rysunek 9.49).

Zaznaczony wierzchołek stanie się początkowym wierzchołkiem splajnu. Znacznik wierzchołka zostanie otoczony kwadratową ramką, a jego numer porządkowy przyjmie wartość 1 (rysunek 9.50).

Wskazówki

• Przycisk Cycle umożliwia przełączanie się pomiędzy następującymi po sobie wierzchołkami edytowanego splajnu. Jeżeli kształt będzie zbudowany z większej liczby splajnów, to przełączając się pomiędzy wierzchołkami, będziesz przechodzić z jednego splajnu na inny, aż wrócisz do punktu wyjścia.

• Przycisk Reverse odwraca kierunek występowania wierzchołków. Polecenie to jest dostępne tylko dla edycji na poziomie splajnów (rysunek 9.51).

Rysunek 9.48. Początkowy wierzchołek tego wieloboku znajduje się po prawej stronie

Rysunek 9.49. Aby zmienić kolejność występowania wierzchołków, wciśnij przycisk Make First

Rysunek 9.50. Teraz wierzchołek początkowy znajduje się po lewej stronie. Zauważ, że numerowanie wierzchołków wciąż przebiega w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara

Rysunek 9.51. Po użyciu polecenia Reverse kolejność występowania wierzchołków przebiega w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara

Polecenie Chamfer ścina wierzchołek poprzez rozszczepienie go na dwa wierzchołki i odsunięcie od siebie w równej odległości. Jeżeli ścinany wierzchołek znajdzie się w narożniku wyznaczającym kąt prosty, to narożnik ten zostanie ścięty pod kątem 45°.

Aby ściąć wierzchołek:

1. Wyselekcjonuj kształt, w którym znajduje się co najmniej jeden wyraźnie ukształtowany narożnik (rysunek 9.52).

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Sprowadź kształt do klasy splajnu edytowalnego lub przypisz do niego modyfikator Edit Spline.

4. Uaktywnij tryb edycji na poziomie wierzchołków
   .

5. Wyselekcjonuj wierzchołek.

6. W rolecie Geometry włącz przycisk Chamfer (rysunek 9.53). Następnie pociągnij za suwak lub wpisz nową wartość do pola Chamfer.

Wierzchołek zostanie rozszczepiony na dwa wierzchołki, które odsuną się do siebie wzdłuż segmentów kształtu. Jeżeli był to wierzchołek narożny, to narożnik kształtu ulegnie ścięciu (rysunek 9.54).

Wskazówka

• Podobnie jak polecenie Chamfer działa również polecenie Fillet. Jedyną różnicą jest to, że wierzchołek ulega spiłowaniu, tj. ścięciu z zaokrągleniem (rysunek 9.55).

Rysunek 9.52. Prostokąt wydaje się odpowiednim kształtem do eksperymentowania z poleceniami Chamfer oraz Fillet

Rysunek 9.53. Aby określić wielkość ścięcia, pociągnij za suwak parametru Chamfer

Rysunek 9.54. Prostokąt po ścięciu narożnika

Rysunek 9.55. Polecenie Fillet spiłowuje narożnik

Polecenie Refine udelikatnia (rafinuje) kształt poprzez dodanie nowych wierzchołków. Dzięki temu, kształty posiadające krzywizny, mogą być łatwiej zginane. Jeżeli poddany działaniu tego polecenia kształt zostanie wytłoczony lub wykorzystany do utworzenia bryły obrotowej, uzyskany obiekt będzie cechować się większą liczbą płaszczyzn elementarnych.

Aby poddać kształt działaniu tego polecenia:

1. Wyselekcjonuj kształt.

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Sprowadź kształt do klasy splajnu edytowalnego lub przypisz do niego modyfikator Edit Spline.

4. Uaktywnij tryb edycji na poziomie wierzchołków
   .

5. W rolecie Geometry włącz przycisk Refine (rysunek 9.56).

6. Umieść kursor nad segmentem kształtu.

Wskaźnik zmieni się w kursor Refine (rysunek 9.57).

7. Kliknij kształt w miejscu, w którym chcesz dodać nowy wierzchołek.

Do kształtu zostanie dodany nowy wierzchołek, dzieląc segment na dwie części, dokładnie w miejscu kliknięcia. Jeżeli włączona jest numeracja wierzchołków, numer porządkowy nowego wierzchołka dopasuje się do numerów pozostałych wierzchołków (rysunek 9.58).

Wskazówki

• Nowe wierzchołki można dodawać tak długo, jak długo przycisk Refine pozostaje włączony.

• Utworzenie wierzchołka poza kształtem jest niemożliwe. Dodawane wierzchołki muszą być przyłączone do co najmniej jednego z segmentów kształtu.

• Polecenie Insert umożliwia wstawianie wierzchołków, tj. dodawanie wierzchołków z możliwością ich przemieszczania (rysunek 9.59).

• Polecenie CrossInsert umożliwia wstawienie do dwóch przecinających się splajnów nowych wierzchołków, ulokowanych w miejscu przecięcia. Polecenie to nie łączy, nie spaja ani nie ściąga wierzchołków.

• Polecenie Divide umożliwia podzielenie segmentu na równe części poprzez dodanie do niego określonej liczby wierzchołków rozmieszczonych w jednakowej odległości od siebie. Polecenie to dostępne jest na poziomie edycji segmentów.

Rysunek 9.56. Włącz przycisk Refine, aby dodać do kształtu nowe wierzchołki

Rysunek 9.57. Kursor Refine informuje cię, że w miejscu kliknięcia zostanie dodany nowy wierzchołek

Rysunek 9.58. Numer porządkowy nowego wierzchołka automatycznie dopasowuje się do przyjętej numeracji

Rysunek 9.59. Użyj polecenia Insert, aby mieć możliwość dodawania wierzchołków z jednoczesnym przemieszczaniem

Polecenie Delete usuwa komponenty wyselekcjonowane na poziomie struktury kształtu. Jego odpowiednikiem jest klawisz Delete znajdujący się na klawiaturze.

Aby usunąć część kształtu:

1. Wyselekcjonuj kształt.

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Sprowadź kształt do klasy splajnu edytowalnego lub przypisz do niego modyfikator Edit Spline.

4. Uaktywnij tryb edycji na poziomie struktury
   
   
   .

5. Wyselekcjonuj część kształtu, którą chcesz usunąć (rysunek 9.60).

6. Wciśnij klawisz Delete lub kliknij przycisk Delete, znajdujący się w rolecie Geometry.

Bieżąca selekcja zostanie usunięta (rysunek 9.61).

Rysunek 9.60. Wyselekcjonuj część kształtu, którą chcesz usunąć

Rysunek 9.61. Wygląd kształtu po usunięciu segmentu

Rysunek 9.62. Zmiana wartości parametru Outline. Wartości dodatnie odsuwają obrys do wewnątrz splajnu, podczas gdy wartości ujemne odsuwają obrys na zewnątrz splajnu

Polecenie Outline tworzy obrys splajnu i odsuwa go od splajnu pierwotnego na określoną odległość.

Polecenie to często wykorzystywane jest w modelowaniu architektonicznym w celu nadawania grubości przygotowanym wcześniej profilom, jak i podczas tworzenia brył obrotowych o określonych grubościach ścianek.

Aby obrysować splajn:

1. Wyselekcjonuj kształt.

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Przekonwertuj kształt do klasy splajnu edytowalnego lub przypisz do niego modyfikator Edit Spline.

4. Uaktywnij tryb edycji na poziomie splajnów
   .

5. Wyselekcjonuj splajn.

6. Włącz przycisk Outline. Następnie pociągnij za suwak lub wprowadź nową wartość do pola Outline, celem określenia wielkości odsunięcia pomiędzy splajnem pierwotnym a obrysem (rysunek 9.62).

Utworzony zostanie obrys wyselekcjonowanego splajnu. Splajn obrysu stanowi część edytowanego kształtu (rysunek 9.63).

Wskazówki

• Aby utworzyć obrys, odsuwając od siebie na jednakową odległość jednocześnie splajn obrysu oraz splajn pierwotny, włącz funkcję Center.

• Aby nadać grubość ściankom wazy, obrysuj jej profil (rysunek 9.64).

• Polecenie Mirror tworzy horyzontalne, wertykalne oraz diagonalne odbicia lustrzane splajnów. Dodatkowo funkcja Copy umożliwia kopiowanie odbijanych splajnów (rysunek 9.65).

Rysunek 9.63. Splajn, do którego dodano obrys

Rysunek 9.64. Utworzenie bryły obrotowej z obrysowanego profilu nada grubość ściankom wazy

Rysunek 9.65. Aby utworzyć odbicie lustrzane lub skopiować splajn, wykorzystaj przycisk Mirror oraz funkcję Copy

Polecenie Boolean służy do przeprowadzania operacji logicznych na splajnach. Za jego pomocą można dodawać, odejmować lub wyznaczać części wspólne zachodzących na siebie splajnów. Aby operacje logiczne przyniosły żądany skutek, należy spełnić dwa warunki, a mianowicie: splajny muszą być częściami tego samego kształtu, muszą zachodzić na siebie i być zamknięte. Komponenty splajnu, na których przeprowadzane są operacje logiczne, określa się mianem składników.

• 
  Union (dodawanie) — łączy ze sobą splajny poprzez usunięcie części wspólnej zachodzących na siebie splajnów.

• 
  Subtraction (odejmowanie) — łączy ze sobą splajny poprzez usunięcie z pierwszego splajnu zachodzącej części drugiego i usunięcie z drugiego splajnu części niezachodzącej na pierwszy.

• 
  Intersection (część wspólna) — łączy ze sobą splajny poprzez pozostawienie części wspólnej zachodzących na siebie splajnów.

Aby przeprowadzić operację logiczną na kształcie:

1. Wyselekcjonuj kształt zbudowany z kilku zachodzących na siebie splajnów.

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Sprowadź kształt do klasy splajnu edytowalnego lub przypisz do niego modyfikator Edit Spline.

4. Uaktywnij tryb edycji na poziomie splajnów
   .

5. Wyselekcjonuj splajn, który będzie pierwszym składnikiem operacji logicznej (rysunek 9.66).

6. W rolecie Geometry włącz przycisk Boolean (rysunek 9.67).

7. Kliknij ikonę typu operacji logicznej
   
   
   .

8. Kliknij splajn, który będzie drugim składnikiem operacji logicznej (rysunek 9.68).

Na wskazanych składnikach przeprowadzona ostanie operacja logiczna (rysunek 9.69).

9. Kontynuuj wybieranie składników do momentu uzyskania żądanego kształtu (rysunek 9.70).

Rysunek 9.66. Wyselekcjonuj prostokąt jako pierwszy składnik operacji logicznej. Pozostałe komponenty powyższego kształtu złożonego to dwa okręgi oraz dwa wieloboki

Rysunek 9.67. Włącz przycisk Boolean i wybierz typ operacji logicznej. W powyższym przykładzie wybrana została operacja dodawania

Rysunek 9.68. Wybór drugiego składnika operacji logicznej

Rysunek 9.69. Po przeprowadzeniu operacji dodawania na prostokącie oraz pierwszym z okręgów część wspólna obydwu składników została usunięta

Rysunek 9.70. Po dodaniu drugiego okręgu i odjęciu obydwu wieloboków uzyskany kształt przypomina zarys klucza. Teraz można już wytłoczyć kształt

Polecenie Trim przycina, tj. usuwa, zachodzące na siebie części splajnów.

Aby użycie polecenia przyniosło oczekiwany skutek, konieczne jest spełnienie dwu warunków: po pierwsze, splajny muszą być częściami tego samego kształtu, po drugie, muszą zachodzić na siebie.

Aby przyciąć kształt:

1. Wyselekcjonuj kształt zbudowany z zachodzących na siebie splajnów (rysunek 9.71).

2. Otwórz panel Modify
   .

3. Sprowadź kształt do klasy splajnu edytowalnego lub przypisz do niego modyfikator Edit Spline.

4. Uaktywnij tryb edycji na poziomie splajnów
   .

5. Włącz przycisk Trim (rysunek 9.72).

6. Wskaż fragmenty splajnu, które mają zostać przycięte (rysunek 9.73).

Wskazane fragmenty splajnu zostaną przycięte do miejsc, w którym przecinają się one z innym splajnem.

Wskazówki

• Sprawdź, co się stanie z właśnie przyciętym splajnem, jeżeli klikniesz go, włączywszy przycisk Extend (rysunek 9.74).

• Zauważ, że aby posłużyć się poleceniem Trim lub Extend, nie musisz selekcjonować żadnego splajnu. Wszystko, co należy zrobić, to wcisnąć odpowiedni przycisk i kliknąć splajn.

Rysunek 9.71. Ten pojedynczy kształt jest zbudowany z dwóch prostokątów oraz okręgu

Rysunek 9.72. Włączony przycisk Trim zmienia kolor na żółty

Rysunek 9.73. Linie, które znajdowały się wewnątrz środkowego splajnu, zostały przycięte

Rysunek 9.74. Splajny, które wydłużono za pomocą polecenia Extend

50

W oryginale zastosowano wytłuszczenie czcionki, ale w tym przypadku czytelniejsze jest wypunktowanie.

---