opracowane zagadnienia, notatki prawo administracyjne


POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJNE- unormowany prawem ciąg czynności procesowych podejmowanych przez organ egzekucyjny i inne podmioty postępowania egzekucyjnego w celu wykonania przez zastosowanie środków przymusu państwowego obowiązków wynikających z aktów poddanych egzekucji administracyjnej.

Akty muszą być wykonalne, nakładać obowiązki- przyznające uprawnienia adresatowi i decyzje negatywne nie podlegają.

PODMIOTY CZYNNE

PODMIOTY BIERNE

- zapłacie określonej kwoty pieniężnej

- wykonaniu pewnych czynności

- zaniechaniu określonych działań

- znoszeniu jakiegoś stanu np. rewizja

- nieprzeszkadzaniu innej osobie w wykonywaniu jej praw np. poborcy

- wydanie rzeczy ruchomej lub nieruchomości np. wywłaszczenie

Ograniczenia podmiotowe- wobec osób, które korzystają z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych i w zakresie przewidzianych przez ustawy, umowy lub powszechnie ustalone zwyczaje międzynarodowe nie podlegają orzecznictwu polskich organów. Tylko w wypadku wyraźnego zrzeczenia dopuszczalne ale nie wolno stosować egzekucji z mienia przeznaczonego do użytku służbowego ani też stosować środków egzekucyjnych w stosunku do osoby zobowiązanego.

ZAKRES PRZEDMIOTOWY

Stosowanie PRZYMUSU PAŃSTWOWEGO- polega na podejmowaniu czynności egzekucyjnych przez które PEA rozumie wszelkie podejmowane przez organ egzekucyjny działania zmierzające do zastosowania lub zrealizowania środka egzekucyjnego. Egzekucja prowadzona jest w ramach postępowania egzekucyjnego.

Zastosowanie środków egzekucyjnych jest poprzedzone takimi czynnościami jak:

Wszczęcie egzekucji- chwila doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego albo chwila doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu wierzytelności jeżeli to zawiadomienie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu tytułu wykonawczego.

PODSTAWY EGZEKUCJI ADMINISTRACYJNEJ

Tytuły egzekucyjne- akty, z których wynikają obowiązki podlegające egzekucji. Są to akty indywidualne i generalne.

INDYWIDUALNE:

  1. decyzje

  2. postanowienia

  3. orzeczenia sądowe

DECYZJE- musi być wykonalna- w trybie KPA- ostateczna chyba że zaopatrzona w rygor natychmiastowej wykonalności albo podlega natychmiastowemu wykonaniu, w trybie Ordynacji Podatkowej- nieostateczna jest wykonalna, chyba że organ podatkowy w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem strony lub interesem publicznym wstrzyma wykonanie postanowieniem, na które służy zażalenie (organ, który wydał decyzję do czasu przekazania odwołania do organu odwoławczego, potem odwoławczy)

POSTANOWIENIA- wydawane w toku postępowania jurysdykcyjnego a także w toku postępowania egzekucyjnego (kara pieniężna nałożona na osobę, która odmawia udzielenie organowi egzekucyjnemu informacji, grzywna w celu przymuszenia). Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania postanowienia a zatem są one wykonalne, chyba że organ, który je wydał wstrzyma wykonanie.

UGODA- instytucja znana tylko KPA. Zawierana między stronami przed organem. Zatwierdzenie postanowieniem organu przed którym została zawarta. Służy zażalenie. Jest wykonalna z dniem, w którym postanowienie o jej zatwierdzeniu stało się ostateczne (organ przed którym została zawarta czyni wzmiankę o jej wykonalności). Wywiera skutki jak decyzja.

ORZECZENIA SĄDOWE- tylko gdy przepis szczególny tak stanowi.

DO AKTÓW INDYWIDUALNYCH ZALICZA SIĘ PONADTO:

Są one tytułem egzekucyjnym tylko wtedy gdy zostało w nich zamieszczone pouczenie, że stanowią podstawę wystawienia tytułu wykonawczego i jeżeli przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego wierzyciel przesłał zobowiązanemu upomnienie.

GENERALNE

Przepisy ustanawiające obowiązki mogą być podstawą egzekucji jeżeli:

  1. mieszczą się w zakresie administracji rządowej, samorządu terytorialnego

  2. ustanawiają obowiązki bez potrzeby dokonywania konkretyzacji w drodze decyzji lub postanowienia.

Te tytuły egzekucyjne stanowią podstawę wystawienia tytułu wykonawczego.

TYTUŁ WYKONAWCZY

Dokument urzędowy, który stwierdza istnienie i wymagalność obowiązku. Wystawia go wierzyciel na formularzu. Musi zawierać:

Do tytułu należy dołączyć dowód doręczenia upomnienia. Tytuł wykonawczy wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji wierzyciel kieruje do organu egzekucyjnego (jeżeli organ jest jednocześnie wierzycielem przystępuje z URZĘDU do egzekucji)

WSZCZĘCIE EGZEKUCJI- z chwilą doręczenia zobowiązanemu tytułu wykonawczego.

ORGANY EGZEKUCYJNE OBOWIĄZKÓW PIENIĘŻNYCH:

  1. UPRAWNIONE DO STOSOWANIA WSZYSTKICH ŚRODKÓW EGZEKUCYJNYCH

NACZELNIK US- organ egzekucyjny o kompetencji generalnej- może stosować wszystkie środki egzekucyjne

  1. UPRAWNIONE DO STOSOWANIA NIEKTÓRYCH ŚRODKÓW EGZEKUCYJNYCH

ORGANY EGZEKUCYJNE OBOWIĄZKÓW NIEPIENIĘŻNYCH:

NADZÓR NAD EGZEKUCJĄ

sprawują organy wyższego stopnia (gmina- SKO, Naczelnik US- Dyrektor Izby). Nadzór oznacza kontrolę i możliwość wiążącego ingerowania w działalność jednostki. Formą ingerencji jest możliwość wstrzymania całego postępowania egzekucyjnego bądź tylko czynności egzekucyjnych.

Organ nadzoru pełni też funkcje organów odwoławczych gdy chodzi o postanowienia wydawane przez nadzorowane organy egzekucyjne a także rozpoznają niektóre środki prawne np. skargę na przewlekłość.

ORGANY UDZIELAJĄCE POMOCY- mogą jej zażądać organy egzekucyjne. Pomoc jest udzielana na wezwanie jeżeli organ egzekucyjny napotka opór, który uniemożliwia lub utrudnia przeprowadzenie egzekucji albo gdy istnieje przypuszczenie, że na taki opór natrafią. Zasadniczo organy policji a w strefie nadgranicznej albo w strefie przejścia granicznego- straż graniczna. Jeżeli opór stawia żołnierz w czynnej służbie wojskowej- właściwy organ wojskowy chyba że zwłoka grozi udaremnieniem egzekucji a na miejscu nie ma organu wojskowego. Organy nie mogą odmówić udzielenia pomocy. Sposoby jej udzielania regulują akty wykonawcze.

POMOC- polega na umożliwianiu przeprowadzenia czynności poprzez zapewnienie dostępu do miejsca, porządku na miejscu, osobistego bezpieczeństwa organowi, egzekutorowi, czynna obecność.

ORGANY ASYSTUJĄCE- takie, w obecności których można dokonywać czynności egzekucyjnych. W obrębie budynków wojskowych i policji, ABW, AW, Straży Granicznej i na okrętach wojennych- można dokonać czynności egzekucyjnych tylko po uprzednim zawiadomieniu właściwego komendanta i w asyście właściwego organu. Bierna obecność.

WIERZYCIEL- podmiot uprawniony do żądania wykonania obowiązku w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym. Do podstawowych zadań należy podejmowanie czynności zmierzających do zastosowania środka egzekucyjnego oraz pełnienia roli współgospodarza procesu egzekucyjnego. W postępowaniu dochodzone są obowiązki publicznoprawne- funkcje wierzycieli pełnią więc organy administracji publicznej lub inne instytucje publiczne. Gdy obowiązki wynikają z decyzji lub postanowień administracji rządowej lub samorządowej- organ I inst właściwy do orzekania. WYJĄTKI:

- w odniesieniu do obowiązków wynikających z decyzji, postanowień, mandatów karnych wydanych przez Naczelnika urzędu celnego oraz przyjętych przez ten organ deklaracji, zgłoszeń celnych, informacji o opłacie paliwowej- wierzycielem jest Dyrektor Izby Celnej.

- wierzycielem obowiązków wynikających z decyzji organów kontroli skarbowej nie jest ten organ lecz właściwy organ podatkowy

- jeżeli obowiązki wynikają z orzeczeń albo bezpośrednio z przepisu prawa wierzycielem jest organ lub instytucja bezpośrednio zainteresowana wykonaniem obowiązku albo powołana do czuwania nad wykonaniem. Jeżeli nie ma takiego organu wierzycielem jest podmiot, na rzecz którego zostało wydane orzeczenie lub którego interesy prawne zostały naruszone. Dopuszcza zatem wyjątkowo możliwość, że wierzycielem będzie osoba prywatna.

- do obowiązków wynikających z tytułów wykonawczych wystawionych przez Ministra właściwego ds. Finansów Publicznych- funkcje wierzyciela pełni MFP.

Podstawową funkcją każdego wierzyciela jest podjęcie czynności

zmierzających do wszczęcia egzekucji:

  1. doręczenie zobowiązanemu pisemnego upomnienia

  2. sporządzenie tytułu wykonawczego

  3. wystąpienie do organu z wnioskiem o wszczęcie egzekucji

w toku egzekucji:

4. kompetencje zastrzeżone dla strony postępowania:

- składanie środków zaskarżenia

- skarg na przewlekłość

5. jako współgospodarz postępowania

- wyrażanie zgody na wyłączenie określonych składników spod egzekucji

- udział w rozpoznaniu zarzutów

- kierowanie do organu wniosków o zawieszenie/ umorzenie postępowania

Jeżeli organ i wierzyciel to ten sam podmiot, czynności jako wierzyciela stają się bezprzedmiotowe.

ZOBOWIĄZANY

Podmiot, który nie wykonał obowiązku w terminie. Jest podmiotem biernym bo przeciwko niemu jest prowadzone postępowanie egzekucyjne, wobec niego stosuje się środki przymusu. WYJĄTKI:

- osoba prawna lub jonop a stosowana jest grzywna w celu przymuszenia- grzywnę tę nakłada się na osobę do której należy bezpośrednio czuwanie nad wykonaniem obowiązku przez zobowiązanego

- jeżeli zobowiązanym jest osoba pozostające w związku małżeńskim a przepisy prawa pozwalają na prowadzenie egzekucji z majątku wspólnego- tytuł wystawia się na oboje małżonków i środki egzekucyjne stosuje się także wobec małżonka zobowiązanego

- środek egzekucyjny polegający na odebraniu rzeczy- także wobec osoby, która rzeczą faktycznie włada

- egzekwowany obowiązek wydania nieruchomości albo opróżnienia lokalu- także wobec członków rodziny, domowników oraz innych osób, które znajdują się w pomieszczeniu

- osoba fizyczna działająca przez przedstawiciela ustawowego a stosowany jest środek w postaci grzywny w celu przymuszenia- grzywnę nakłada się na przedstawiciela ustawowego.

Następstwo prawne- jeżeli obowiązek przechodzi na inną osobę postępowanie egzekucyjne jest kontynuowane a dokonane czynności egzekucyjne pozostają w mocy. Jednak zastosowanie dalszych środków egzekucyjnych wobec następcy prawnego może nastąpić dopiero po wystawieniu przez wierzyciela nowego tytułu wykonawczego i skierowaniu go do organu wraz z urzędowym dokumentem wskazującym na przejście obowiązku na następcę prawnego. Następca prawny nie może się bronić przed egzekucją oświadczeniem zbywcy, że wykona obowiązek.

BIEGLI- ma zadanie wyrazić opinię o okolicznościach, których ocena wymaga wiadomości specjalnych. Stosuje się odpowiednio KPA ale w PEA również pewne specyficzne regulacje:

BIEGŁY SĄDOWY- jeżeli zobowiązany nie zgadza się z oszacowaniem wartości ruchomości dokonanym przez biegłego skarbowego.

RZECZOZNAWCA MAJĄTKOWY- osoba uprawniona do szacowania nieruchomości, wpisana do centralnego rejestru rzeczoznawców majątkowych.

OSOBA TRZECIA- w dwojakiej roli:

PODMIOTY NA PRAWACH STRONY:

- organizacja społeczna,

- RPO

- prokurator.

ZASADY NACZELNE- z konstytucji:

- lex retro non agit

- prawo zaskarżenia decyzji

- prawo do sądu

- zasada państwa prawa

- równości stron

Z KPA:

- praworządności- stosuje się wprost

- pisemności- wprost

- pogłębiania zaufania- wprost

- czynnego udziału- odpowiednio

- prawdy obiektywnej- odpowiednio.

nie stosujemy:

- ugodowego załatwiania spraw

- trwałości decyzji bo nie ma decyzji.

ZASADY PEA:

  1. ZASADA CELOWOŚCI- nie sformułowana wprost- wynika z całokształtu unormowań. Celem postępowania egzekucyjnego nie jest represja, wyrządzenie dolegliwości zobowiązanemu ale wykonanie obowiązku- nie można stosować środków egzekucyjnych gdy cel egzekucji został osiągnięty lub niemożliwy do osiągnięcia. Organ egzekucyjny ma stosować takie środki, które prowadzą bezpośrednio do wykonania.

  2. ZASADA ZASTOSOWANIA NAJŁAGODNIEJSZEGO ŚRODKA- spośród kilku środków egzekucyjnych należy stosować takie, które są najmniej uciążliwe dla zobowiązanego. Zastosowanie uciążliwego może być podstawą zarzutów co do postępowania egzekucyjnego.

  3. ZASADA STOSOWANIA ŚRODKÓW EGZEKUCYJNYCH PRZEWIDZIANYCH W USTAWIE- tylko wymienione. Gdyby zastosował inny- zarzut. Jeżeli zarzut zasadny- zawsze UMORZENIE.

  4. ZASADA POSZANOWANIA MINIMUM EGZYSTENCJI- wprowadza pewne ograniczenia mające na celu ochronę zobowiązanego przed pozbawieniem go określonych dóbr, które są niezbędne jemu i członkom jego rodziny dla egzystencji:

  1. przedmioty- urządzenia domowego, zapasy żywności, opału, narzędzia niezbędne do pracy zarobkowej

  2. kwoty pieniężne- 760zł, kwoty na pokrycie wydatków służbowych, stypendia, kwoty z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych

  3. wierzytelności, prawa majątkowe- wkłady oszczędnościowe w bankach i w spółdzielczych kasach oszczędnościowo- kredytowych w wysokości określonej w odrębnych przepisach; wynagrodzenie za pracę na zasadach określonych w kodeksie pracy, renty i emerytury- do kwoty określonej w ustawie o emeryturach i rentach z ubezpieczeń społecznych

Wyłączone z URZĘDU, bez wniosku.

Należy odstąpić od egzekucji. Może dotyczyć tylko takich przedmiotów, które nie podlegają wyłączeniu+ przesłanki:

- wniosek zobowiązanego

- zobowiązany musi wykazać, że zwolnienie jest uzasadnione jego ważnym interesem

- zobowiązany musi uzyskać zgodę wierzyciela

Organ fakultatywnie zwalnia, postanowienie, na które zażalenie służy zobowiązanemu i wierzycielowi nie będącemu jednocześnie organem.

  1. ZASADA NIEZBĘDNOŚCI- niedopuszczalne jest prowadzenie egzekucji gdy obowiązek został wykonany lub stał się bezprzedmiotowy.

  1. ZASADA ZAGROŻENIA- nie wystarczy zagrożenie ogólne- potrzebne jest indywidualne czyli upomnienie, które wierzyciel zobowiązany jest przesłać zobowiązanemu. Postępowanie egzekucyjne może być wszczęte po upływie 7 dni od doręczenia upomnienia. Jeżeli upomnienie nie zostało doręczone- zarzut- umorzenie postępowania. WYJĄTKI OD OBOWIĄZKU UPOMNIENIA:

  1. ZASADA PROWADZENIA EGZEKUCJI W PORZE NAJDOGODNIEJSZEJ DLA ZOBOWIĄZANEGO- nie powinno się prowadzić w porze nocnej (22-7 rano) i w dni wolne od pracy. Wyjątkowo kiedy cel egzekucji tego wymaga egzekutor może za zezwoleniem organu egzekucyjnego dokonać czynności w tym czasie , z tym, że przed przystąpieniem do czynności powinien okazać to zezwolenie a jeśli dokonuje czynności w porze nocnej przywołać świadka.

  1. ZASADA NIEKONKURENCYJNOŚCI FORM PRZYMUSU PAŃSTWOWEGO- zastosowanie środka egzekucyjnego nie stoi na przeszkodzie wymierzeniu kary w postępowaniu karnym albo dyscyplinarnym za ten sam czyn.

  1. ZASADA OBOWIĄZKU PRAWNEGO PROWADZENIA EGZEKUCJI- jeżeli zobowiązany uchyla się od obowiązku to wierzyciel ma obowiązek podjąć czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych. Jeżeli wierzyciel pozostaje w bezczynności a nie wszczęcie egzekucji narusza interes prawny lub faktyczny osoby- osobie tej służy skarga na bezczynność do organu wyższego stopnia.

ŚRODKI EGZEKUCYJNE OBOWIĄZKÓW NIEPIENIĘŻNYCH

Def: Formy przymusu państwowego stosowane w celu doprowadzenia do wykonania obowiązków.

Sposoby doprowadzenia do wykonania obowiązków podlegających egzekucji administracyjnej.

RODZAJE:

  1. zaspokajające- charakteryzują się tym, że ich zastosowanie powoduje bezpośrednio realizację egzekwowanego obowiązku- ich zastosowanie zaspokaja wierzyciela i jednocześnie kończy postępowanie- czynią zadość obowiązkowi poddanemu egzekucji bez konieczności skłaniania zobowiązanego do wykonania obowiązku zagrożeniem dolegliwości.

  1. przymuszające- charakteryzują się tym, że wskutek dolegliwości np. natury finansowej skłaniają zobowiązanego do wykonania obowiązku. Wprowadza się je tylko w przypadku niemożności zastosowania środków zaspokajających albo dodatkowo w celu sprawniejszego zastosowania środków zaspokajających.

Wyboru środka egzekucyjnego dokonuje organ egzekucyjny kierując się zasadami:

- wyłącznie przewidziane w ustawie,

- najmniej uciążliwy dla zobowiązanego

- zasada celowości rozumiana jako obowiązek zastosowania środka prowadzącego bezpośrednio do wykonania obowiązku.

WYJĄTEK- zastosowanie przymusu bezpośredniego- wybór i decyzja o zastosowaniu podejmuje EGZEKUTOR.

GRZYWNA W CELU PRZYMUSZENIA

Zastosowanie do wszystkich obowiązków niepieniężnych, które polegają na działaniu lub braku działania z położeniem nacisku na obowiązki o charakterze ściśle osobistym (obowiązki- zaprzestanie prowadzenia reglamentowanej działalności, udostępnienie nieruchomości na określony cel, wydanie ruchomości, poddanie się szczepieniu). Czasami obligatoryjnie- obowiązek zastosowania grzywny w celu przymuszenia do wykonania obowiązku wynikającego z ustawy prawo budowlane lub z zakresu BHP musi poprzedzać zastosowanie wykonania zastępczego.

Nie jest karą- tylko środek bezpośredniego wywarcia nacisku w celu wymuszenia posłuszeństwa. O tym, że nie jest karą świadczy to, że organ może grzywny nie nałożyć, może kilkakrotnie (w tej samej lub wyższej kwocie- os fiz jednorazowo do 5.000zł, łącznie 10.000zł, os.pr- 25.000zł i 100.000zł) , może cofnąć nałożoną grzywnę.

W razie wykonania obowiązku grzywna nałożona i nie uiszczona dobrowolnie ani nie ściągnięta przymusowo podlega umorzeniu.

Grzywny uiszczone lub ściągnięte na wniosek zobowiązanego, który wykonał obowiązek mogą być zwrócone w całości lub w części w uzasadnionych przypadkach.

Ma charakter ściśle osobisty- nie przechodzi na spadkobierców ani następców prawnych zobowiązanego. Uiszczenie grzywny w celu przymuszenia nie wpływa na byt prawny obowiązku, którego dotyczy. To czy obowiązek nie/ pieniężny przechodzi na następców prawnych uzależnione jest od treści obowiązku.

WYKONANIE ZASTĘPCZE

Dotyczy obowiązków, które mogą być wykonane przez inną osobę niż zobowiązany. Organ egzekucyjny zleca innej osobie wykonanie czynności za zobowiązanego na koszt i niebezpieczeństwo zobowiązanego. Jest uważane za środek egzekucyjny RZECZOWY- skierowany do majątku a nie jego osoby. Zastosowanie powoduje zmianę obowiązku ciążącego na zobowiązanym z niepieniężnego na pieniężny.

Zobowiązanemu przysługują pewne prawa- wglądu w czynności wykonawcy, przejęcia wykonania.

ODEBRANIE RUCHOMOŚCI

Stosuje się względem zobowiązanego, na którym ciąży obowiązek wydania ruchomości np. broni posiadanej bez zezwolenia. Dotyczy najczęściej ruchomości oznaczonej co do tożsamości. Może dotyczyć ruchomości oznaczonych tylko co do gatunku i rodzaju wyłącznie gdy przepis szczególny tak stanowi- np. ustawa o stanie wojennym- obowiązek dostaw artykułów spożywczych.

Przez zastosowanie pozbawia się zobowiązanego faktycznego władztwa nad rzeczą a nie prawa własności. Ma charakter trwały- WYJĄTEK- gdy rzecz odbiera się dla celów postępowania wyjaśniającego. W zasadzie odebraną rzecz wydaje się wierzycielowi. WYJĄTEK- gdy się niszczy.

Jeżeli zobowiązany nie chce rzeczy wydąć dobrowolnie można otwierać lokale, przeszukać torbę, odzież na zobowiązanym, zastosować przymus bezpośredni.

ODEBRANIE NIERUCHOMOŚCI

Gdy na zobowiązanym ciąży obowiązek wydania nieruchomości przez zastosowanie tego środka pozbawia się zobowiązanego faktycznego władztwa nad nieruchomością a nie prawa własności. Nie ma znaczenia czy zobowiązanemu służy do nieruchomości prawo podmiotowe. Często odebranie nieruchomości poprzedza wykonanie zastępcze. Polega na usunięciu z nieruchomości znajdujących się tam ruchomości i wezwaniu osób przebywających na nieruchomości do jej opuszczenia a w razie oporu stosuje się przymus bezpośredni. W orzecznictwie przyjmuje się, że te czynności powinny być wykonywane w obecności zobowiązanego. Tylko gdy nieobecny z przyczyn nieusprawiedliwionych lub zachowuje się niewłaściwie można stosować pod nieobecność zobowiązanego.

OPRÓŻNIENIE LOKALU

Najczęściej obowiązek cywilno- prawny podlegający egzekucji administracyjno- prawnej wyjątkowo. np. ustawa o zakwaterowaniu sił zbrojnych- przymusowe przekwaterowanie z lokali pozostających w zasobach wojskowej Agencji Mieszkaniowej. Obowiązek wydania lokalu wynikający z prawomocnej decyzji administracyjnej lub prawomocnego orzeczenia sądowego wydanego a nie wykonanego pod rządami ustawy prawo lokalowe.

PRZYMUS BEZPOŚREDNI

Środek mający na celu doprowadzenie do wykonania obowiązku niepieniężnego środek zaspokajający tzn prowadzi bezpośrednio do wykonania obowiązku, uznawany za najbardziej uciążliwy dla zobowiązanego. Stosowany wobec zobowiązanego i innych osób w celu usunięcia oporu w wykonaniu obowiązku w sytuacjach, w których działanie, zaniechania działania bądź zachowanie stanowi przeszkodę, która utrudnia lub uniemożliwia wykonanie obowiązku.

Polega na oddziaływaniu na osobę lub rzecz. Z reguły bezpośrednio na osobę np. przytrzymywanie osoby. Może też polegać na pośrednim oddziaływaniu na osobę poprzez oddziaływanie na rzecz np. kolczatka na drodze.

Oddziaływanie polega na zagrożeniu zastosowania lub zastosowaniu bezpośrednio skutecznych środków, które mogą oznaczać wykorzystanie pewnych przedmiotów np. kajdanki, pałki.

Może być stosowany samoistnie, samodzielnie albo pomocniczo, posiłkowo.

Samoistnie- gdy ze względu na charakter obowiązku stosowanie innych środków nie jest możliwe z przyczyn faktycznych lub prawnych. Z przyczyn faktycznych tzw przyczyn niecierpiących zwłoki czyli w sytuacjach, w których zwłoka w wykonaniu obowiązku zagraża życiu, zdrowiu bądź może udaremnić lub znacznie utrudnić dochodzenie wykonanie obowiązku przez zobowiązanego z przyczyn prawnych tzn gdy przepis nakazuje stosować przymus bezpośredni jako jedyny środek egzekucyjny w określonej sytuacji.

Pomocniczo- gdy inny środek egzekucyjny obowiązków niepieniężnych okazał się bezskuteczny a zastosowanie przymusu bezpośredniego może doprowadzić do wykonania obowiązku.

TRYBY ZASTOSOWANIA:

    1. zwykły- polega na tym, że zobowiązanemu doręcza się odpis tytułu wykonawczego i doręcza się postanowienie o wezwaniu zobowiązanego do wykonania obowiązku z zagrożeniem zastosowania przymusu bezpośredniego.

    2. uproszczone- pominięcie wymagań związanych z doręczeniem upomnienia, tytułu wykonawczego, postanowienia- mniej gwarancji procesowych dla zobowiązanego. Jeżeli inny środek egzekucyjny okazał się bezskuteczny egzekutor ustnie uprzedza o możliwości zastosowania przymusu bezpośredniego w razie dalszego uchylania się od wykonania obowiązku. Kompetencja egzekutora- podjęcie decyzji o zastosowaniu środka- jedyny przypadek gdy wyboru środka dokonuje egzekutor.

    3. Obowiązki wynikające wprost z przepisu prawa- w sytuacjach niecierpiących zwłoki przymus bezpośredni może być zastosowany po ustnym wezwaniu organu egzekucyjnego bez uprzedniego upomnienia, tytułu i postanowienia. PRZYMUS NATYCHMIASTOWY. Dopuszczony też przy sprawowaniu kontroli celnej przez organy celne.

W stosunku do pewnych osób nie może być zastosowany:

- immunitet

- poseł, senator

- sędzia

- w stosunku do żołnierza tylko żandarmeria wojskowa

Wobec pewnych osób nie można stosować wszystkich form przymusu bezpośredniego:

- starcy

- osoby o widocznym kalectwie

- kobiety w widocznej ciąży

- osoby, których wygląd wskazują na mniej niż 13 lat

wyłącznie CHWYTY OBEZWŁADNIAJĄCE.

ŚRODKI EGZEKUCYJNE NALEŻNOŚCI PIENIĘŻNYCH

Wszystkie polegają na spieniężeniu praw majątkowych służących zobowiązanemu i zaspokojeniu należności poddanej egzekucji uzyskanej kwoty pieniężnej. WYJĄTEK- egzekucja z pieniędzy- nie spienięża się.

Zawsze prawo majątkowe zbywalne i nie wyłączone spod egzekucji. Nie podlegające np. prawo spółdzielcze lokatorskie, prawo do lokalu mieszkalnego, prawo użytkowania- niezbywalne.

EGZEKUCJA Z PIENIĘDZY

Obejmuje znaki pieniężne, które występuje w obrocie jako banknoty i monety. Wyłącznie pieniądze polskie- waluty jak ruchomości.

Przez egzekucję z gotówki rozumie się wręczenie znaków pieniężnych i przeniesienie ich własności.

SPOSOBY EGZEKUCJI Z PIENIĘDZY

  1. zapłata należności przez zobowiązanego- zobowiązany płaci należność pieniężną na wezwanie poborcy skarbowego, który wystawia pokwitowanie

  2. zobowiązany nie płaci należności na wezwanie dobrowolnie- poborca odbiera pieniądze zobowiązanemu. Zarządza przeszukanie pomieszczenia, schowków, środków transportu, odzieży i innych przedmiotów. W przypadku znalezienia pieniędzy wystawia pokwitowanie i sporządza protokół z dokonanych czynności.

Kwota 760zł wolna!

EGZEKUCJA Z WIERZYTELNOŚCI Z WYNAGRODZENIA ZA PRACĘ

Wynagrodzenie- wynagrodzenie oraz nie wyłączone spod egzekucji inne świadczenie pieniężne związane z pracą lub funkcją wykonywaną przez zobowiązanego na podstawie stosunku pracy lub innej podstawie jeżeli z tego tytułu otrzymuje okresowe świadczenie pieniężne.

Przepisy KP o ochronie wynagrodzeń stosuje się też do innych świadczeń powtarzających się.

Zgodnie z KP potrąceniu bez zgody pracownika podlegają sumy do ½ wynagrodzenia po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Alimenty- potrącenie do 3/5 ale to egzekucja sądowa.

Egzekucja zaczyna się od zajęcia. Zajęcie jest dokonane z chwila doręczenia pracodawcy zawiadomienia o zajęciu należności wraz z odsetkami i kosztami egzekucyjnymi. Organ wzywa pracodawcę aby nie wypłacał zajętej części zobowiązanemu lecz przekazywał ją organowi egzekucyjnemu aż do pełnego pokrycia egzekwowanej należności.

Jednocześnie zawiadamia zobowiązanego pouczając go, że nie może odbierać wynagrodzenia poza częścią wolną od zajęcia ani rozporządzać nim w żaden inny sposób.

Zajęcie- przy wszystkich środkach poza egzekucją z gotówki- z mocy samego zajęcia organ egzekucyjny może wykonywać wszelkie prawa zobowiązanego w zakresie niezbędnym do prowadzenia egzekucji. Zajęcia ma charakter trwały w tym sensie, że zachowuje moc aż do momentu zaspokojenia egzekwowanej należności wraz z odsetkami i kosztami- rozwiązanie stosunku pracy i nawiązanie nowego z tym samym lub innym pracodawcą- w świadectwie pracy będzie zaznaczone, że wierzytelność z wynagrodzenia jest zajęta.

Obowiązki w związku z zajęciem ciążące na pracodawcy:

EGZEKUCJA Z WIERZYTELNOŚCI PIENIĘŻNYCH Z TYTUŁU ZAOPATRZENIA EMERYTALNEGO I UBEZPIECZENIA SPOŁĘCZNEGO

Pewne świadczenia wcale nie podlegają egzekucji np. świadczenie rodzinne, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne. Pozostałe podlegają ochronie stosownie do przepisów odrębnych. Ustawa o emeryturach i rentach przewiduje ograniczenie podobnie jak KP do 50% co do zasady.

Mechanizm środka taki sam jak z wynagrodzenia za pracę zamiast pracodawcy zawiadamia się organ rentowy a zamiast pracownika jest ubezpieczony.

Podlegają także zasiłki z pomocy społecznej, zasiłki dla bezrobotnych.

EGZEKUCJA Z RACHUNKÓW BANKOWYCH

Umowa rachunku bankowego- bank zobowiązuje się wobec posiadacza rachunku do przechowywania środków pieniężnych. Bank jest dłużnikiem posiadacza rachunku, ma obowiązek zwrotu zdeponowanych środków pieniężnych. Banki prowadzą różne rachunki:

- bieżące

- pomocnicze

- lokat terminowych

- oszczędnościowe (wkłady oszczędnościowe)

Wszczęcie egzekucji następuje przez doręczenie bankowi przez organ egzekucyjny zawiadomienia o zajęciu wierzytelności pieniężnej zobowiązanego z rachunku bankowego do wysokości egzekwowanej należności wraz z odsetkami i kosztami egzekucyjnymi.

Organ egzekucyjny wzywa jednocześnie bank aby bez zgody organu nie dokonywał wypłat z rachunku do wysokości zajętej wierzytelności lecz bezzwłocznie przekazywał zajętą kwotę organowi egzekucyjnemu albo zawiadomił go o dokonaniu wpłaty.

Zajęcie jest skuteczne w odniesieniu do wszystkich rachunków prowadzonych przez bank niezależnie od tego czy organ wskazał numery zajętych rachunków.

Zajęcie rachunku bankowego związanego z dokumentem- zajęcie przez wpisanie dokumentu do protokołu zajęcia a jeśli bez okazania dokumentu nie można realizować wierzytelności z rachunku bankowego to zajęcie następuje z chwilą odebrania dokumentu co jest stwierdzone protokołem odbioru dokumentu.

Organ egzekucyjny z mocy samego zajęcia może wykonywać wszelkie uprawnienia zobowiązanego w zakresie niezbędnym, nie może jednak zadłużyć się zamiast zobowiązanego.

Zakaz wypłat przez bank z zajętego rachunku nie obejmuje:

Oszczędności osób fizycznych, szkolnych kas oszczędnościowych i pracowniczych kas zapomogowo- pożyczkowych są wolne od zajęcia do wysokości 3krotnego przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku ogłaszanego przez Prezesa GUS za okres bezpośrednio poprzedzający dzień wystawienia tytułu wykonawczego.

Jeżeli osoba fizyczna ma kilka rachunków w danym banku a organ nie wskazał numeru- zajęte zostają wszystkie.

EGZEKUCJA Z UDZIAŁU W SPÓŁCE Z O.O.

Egzekucja przeciwko spółce to coś innego niż egzekucja przeciwko wspólnikowi spółki. Egzekucja z udziału jest możliwa gdy obowiązek pieniężny ciąży na wspólniku spółki z o.o. (zobowiązanym musi być wspólnik). Spółka będzie miała status dłużnika zajętego prawa.

Rozpoczyna zajęcie udziału jaki przysługuje zobowiązanemu w danej spółce przez doręczenie spółce zawiadomienia o zajęciu.

Jeżeli zobowiązany ma więcej udziałów zajęcie obejmuje wszystkie, chyba że organ wyraźnie określi, że zajmuje tylko niektóre.

Zajęcie wywiera skutki prawne od momentu doręczenia spółce zawiadomienia.

Spółka jako dłużnik zajętego prawa powinna realizować zajęcie czyli przekazać należności przypadające z zajętego udziału albo powiadomić o przeszkodzie w realizacji zajęcia. Zajęcie jest w istocie zajęciem prawa do ewentualnych świadczeń jakie zajęty udział może przynieść a których zaistnienie i wysokość są niepewne.

Egzekucja nie obejmuje świadczeń należnych wspólnikowi od spółki na podstawie stosunków prawnych odrębnych od jego członkostwa w spółce np. wynagrodzenia za pracę.

Jeżeli egzekucja nie doprowadzi do pełnego pokrycia należności jest możliwa sprzedaż udziału za zgodą sądu rejestrowego o ile umowa spółki nie przewiduje ograniczeń w zbyciu udziału.

Jeżeli zobowiązany skutecznie zbył udział przed zajęciem nabywca jako osoba trzecia powinien złożyć wniosek o wyłączenie udziału spod egzekucji.

EGZEKUCJA Z PRAWA WŁASNOŚCI RUCHOMOŚCI

Środek uciążliwy gdyż:

ETAPY:

  1. zajęcie

  2. sprzedaż

Zajęciu podlegają ruchomości stanowiące własność zobowiązanego choćby były we władaniu innej osoby.

Ściśle związana z zasadą poszanowania minimum egzystencji. Dopuszczalne jest zajęcie i sprzedaż ruchomości, której właścicielem nie jest wyłącznie zobowiązany za zgoda pozostałych współwłaścicieli. W razie braku zgody przedmiotem zbycia jest udział w prawie własności ruchomości.

Zajęcie następuje przez wpisanie ruchomości do protokołu zajęcia sporządzonego przez poborcę skarbowego. Wskutek zajęcia zobowiązany będący właścicielem jest ograniczony w dysponowaniu rzeczą i korzystaniu z rzeczy. Gdyby zbył- bezwzględna nieważność.

Zajętą nieruchomość pozostawia się pod dozorem. Dozorca sprawuje piecze nad zajętą ruchomością. Dozorcą może być organ egzekucyjny, sam zobowiązany. Na dozorcy ciążą dodatkowe obowiązki (piecza, odpowiedzialność odszkodowawcza).

Oszacowanie- oznaczenie wartości zajętej ruchomości, szacunkowa wartość. Wartość niektórych oznacza biegły skarbowy np środki transportu. Oszacowania dokonuje poborca skarbowy. Zobowiązany może wnieść skargę na oszacowanie dokonane przez poborcę - wtedy oszacowania dokonuje biegły skarbowy. Oszacowania może też dokonać biegły sądowy gdy zobowiązany nie zgodzi się z wyceną dokonaną przez biegłego skarbowego.

Sprzedaż może nastąpić w jednym z trybów przewidzianych w ustawie.

EGZEKUCJA Z NIERUCHOMOŚCI

Środek ostateczny- można go zastosować gdy zastosowanie innych środków egzekucyjnych nie było możliwe lub okazało się bezskuteczne.

Przez prawo własności rozumie się też:

ETAPY

  1. zajęcie

  2. opis i oszacowanie

  3. licytacja

  4. przybicie

  5. przyznanie własności

  6. podział kwoty uzyskanej z egzekucji

Zajęcie następuje przez doręczenie wezwania zobowiązanemu by zapłacił w terminie 14 dni należność pod rygorem opisu i oszacowania oraz jednoczesne przesłanie do sądu właściwego do prowadzenia ksiąg wieczystych wniosku o dokonanie w KW wpisu o wszczęciu egzekucji.

Rozporządzenie nieruchomością po zajęciu nie ma wpływu na dalsze postępowanie.

Sprzedaż tylko w drodze licytacji publicznej, własność na nabywcę przenosi ostateczne postanowienie organu egzekucyjnego o przyznaniu własności.

Egzekucja należności pieniężnych- w każdym przypadku dochodzi do spieniężenia składników majątkowych. Wśród praw majątkowych wyróżnia się wierzytelności pieniężne dlatego ustawa wprowadza takie środki egzekucyjne jak:

Oprócz wierzytelności pieniężnych, prawa własności przewiduje egzekucję z prawa udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, z autorskich praw majątkowych i praw pokrewnych, z praw własności przemysłowej, z praw majątkowych ucieleśnionych w papierach wartościowych. Poza tymi prawami ustawa przewiduje egzekucję z innych praw majątkowych (zbywalnych i nie wyłączonych spod egzekucji).

PRZEBIEG POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO

Inicjatywa wszczęcia należy do wierzyciela. Może być wszczęta w 2 trybach:

Wszczęcie egzekucji następuje w toku postępowania egzekucyjnego. Poprzedzają je czynności organu.

CZYNNOŚCI ORGANU BĘDĄCEGO WIERZYCIELEM:

CZYNNOŚCI ORGANU NIE BĘDĄCEGO WIERZYCIELEM:

Obowiązek upomnienia i wystawienia tytułu wykonawczego spoczywa na wierzycielu.

TYTUŁ WYKONAWCZY

Jest podstawą wszczęcia i prowadzenia egzekucji. Nie jest aktem administracyjnym, nie rozstrzyga żadnej sprawy. Jest dokumentem wystawianym przez wierzyciela i niezbędnym do wszczęcia i prowadzenia egzekucji, stwierdzającym istnienie i wymagalność obowiązku. Wierzyciel w tytule wykonawczym podaje informacje potrzebne w prowadzeniu egzekucji. W toku postępowania egzekucyjnego wierzyciel nie może zmienić treści tytułu egzekucyjnego. Jest sporządzany wg ustalonego wzoru. Oznacza się:

PEA wiąże wszczęcie egzekucji z doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego. Jeżeli przed doręczeniem odpisu tytułu nastąpiło doręczenie dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienie o zajęciu to ta data jest miarodajna dla ustalenia momentu wszczęcia egzekucji.

Organ egzekucyjny lub egzekutor ma obowiązek doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego w razie przystąpienia do czynności egzekucyjnych, chyba że doręczył wcześniej.

Zobowiązany nie otrzymuje odpisu tytułu wykonawczego gdy przepisy stanowią, że nie sporządza się tytułu bądź, że nie ma obowiązku doręczenia tytułu wykonawczego.

Ustawa nie przewiduje wydania przez organ egzekucyjny odrębnego aktu wszczynającego egzekucję administracyjną.

Organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności, wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym. Bada jednak sam tytuł wykonawczy pod kątem wymagań formalnych- jeżeli nie spełnia lub obowiązek nie podlega organ nie przystępuje do egzekucji i zwraca w drodze postanowienia.

Jeżeli organ jest jednocześnie organem administracji publicznej umocowanym do weryfikacji danego aktu w postępowaniu orzekającym to może ten akt uchylić lub zmienić ale wówczas nie działa jako organ egzekucyjny.

Nie spełnienie wymagań formalnych tytułu wykonawczego jest jedną z podstaw środka zaskarżenia jaki może wnieść zobowiązany zwanego zarzutami w sprawie prowadzenia egzekucji.

ZAWIESZENIE POSTĘPOWANIA

W postępowaniu egzekucyjnym mogą wystąpić zdarzenia, okoliczności ze względu na które wymaganie ciągłości postępowania egzekucyjnego ustępuje konieczności zapewnienia prawidłowości i stabilności podejmowanych działań procesowych. Przyczyny- wyliczenie w PEA- katalog nie jest zamknięty ale tylko przepisy prawa mogą przewidywać inne przypadki np. śmierć zobowiązanego jeśli obowiązek nie jest ściśle związany z osobą zmarłego, żądanie wierzyciela (nie można zawiesić postępowania na żądanie zobowiązanego). Nie zawieszamy gdy zobowiązany żąda stwierdzenia nieważności decyzji, z której wynika obowiązek (może żądać wstrzymania wykonania w postępowaniu nieważnościowym) gdy zobowiązany powołuje się na swoją sytuację rodzinną lub ekonomiczną czy też na zagrożenie swojej egzystencji bądź działalności gospodarczej.

Podstawowym skutkiem zawieszenia postępowania jest wstrzymanie dalszego biegu postępowania (nie niweczy dokonanych już czynności, pozostają one w mocy). Po ustaniu przyczyny zawieszenia należy podjąć postępowanie

UMORZENIE POSTĘPOWANIA

Oznacza zakończenie postępowania bez osiągnięcia celu dla którego zostało wszczęte. Następuje wskutek wystąpienie trwałych przyczyn uniemożliwiwających prowadzenie postępowania. Przyczyny mogą mieć charakter pierwotny lub wtórny.

Umorzenie kojarzy się z zasadą niezbędności zgodnie z którą stosowanie środka egzekucyjnego jest niedopuszczalne gdy obowiązek został wykonany lub stał się bezprzedmiotowy,

Przyczyny umorzenia- wyliczenie nie jest zamknięte:

W większości pokrywają się z podstawami zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji.

Umorzenie powoduje uchylenie czynności egzekucyjnych. WYJĄTKI: nie może naruszać praw osób trzecich nabytych na skutek czynności egzekucyjnych.

Niekiedy umorzenie nie stanowi przeszkody wszczęcia ponownej egzekucji np. nie doręczono upomnienia.

Nie jest przyczyną umorzenia postępowania przymusowe wykonanie w toku postępowania egzekucyjnego.

Skuteczna egzekucja, zrealizowanie obowiązku w toku postępowania nie powoduje umorzenia.

ZBIEG EGZEKUCJI

Tylko w przypadkach egzekucji należności pieniężnych. Sytuacja prawna polegająca na ty, że do tego samego składnika majątkowego jest kierowana czynność zajęcia dwóch lub więcej różnych organów egzekucyjnych. Musi to być to samo prawo i ten sam zobowiązany.

W przypadku zbiegu egzekucji administracyjnych łączne prowadzenie egzekucji przejmuje naczelnik US właściwy, lub ten, który dokonał zajęcia jako pierwszy (jeżeli uczestniczył w zajęciu, jeżeli nie właściwy)

Jeżeli zbieg egzekucji administracyjnej i sądowej Sąd Rejonowy wydaje postanowienie, który z organów przejmie łączne prowadzenie egzekucji.

ŚRODKI ZASKARŻENIA (ŚRODKI PRAWNE)

  1. na drodze administracyjnej- rozpoznawane przez organy administracji publicznej przy zastosowaniu procedury administracyjnej

  2. na drodze sądowej- rozpatrywane przez WSA przy zastosowaniu procedury sądowo- administracyjnej.

Obok środków zaskarżenia wyróżnia się środki ochrony sądowej służące przed sądem powszechnym (powództwa przeciwegzekucyjne)

  1. Ogólne- mogą się pojawić w każdym postępowaniu egzekucyjnym niezależnie od rodzaju zastosowanego środka egzekucyjnego

  2. szczególne- związane z określonym środkiem egzekucyjnym np. skarga na oszacowanie ruchomości

  1. dewolutywne bezwzględnie- w każdym przypadku podlegają rozpoznaniu przez inny organ niż ten, którego akt lub czynność jest kwestionowana

  2. dewolutywne względnie- takie, które w zasadzie podlegają rozpoznaniu przez inny organ jednakże może być przy spełnieniu przesłanek rozpatrzony także przez ten organ (głównie przesłanka uwzględnienia zaskarżenia w całości)

  3. niedewolutywne- właściwy do ich rozpoznania jest ten organ, którego akt lub czynność zostały zaskarżone np zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji

  1. niesuspensywne- wniesienie środka zaskarżenia nie ma wpływu na wykonalność

  2. suspensywne bezwzględnie- z mocy samego prawa powoduje wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności

  3. suspensywne względnie- wniesienie nie wywołuje z mocy prawa skutku w postaci wstrzymania wykonania ale ustawa przewiduje możliwość wstrzymania wykonania w drodze postanowienia organu wydanego z urzędu lub na wniosek wnoszącego środek zaskarżenia

ŚRODKI ZASKARŻENIA NA DRODZE ADMINISTRACYJNEJ

ZARZUTY W SPRAWIE PROWADZENIA POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO

Przysługuje wyłącznie zobowiązanemu. O możliwości ich wniesienia zobowiązany dowiaduje się z doręczonego mu odpisu tytułu wykonawczego. Termin 7 DNI od doręczenia tytułu (gdyby w odpisie nie było pouczenia- termin nie biegnie). Organem właściwym do rozpatrzenia jest organ egzekucyjny (niedewolutywny). Przedmiotem zaskarżenia jest fakt prowadzenia postępowania egzekucyjnego mimo istnienia przeszkód prawnych lub zastosowanie zbyt uciążliwego środka. Względnie suspensywny.

Wierzyciel nie może wnieść zarzutów ale ma zapewniony udział w ich rozpoznaniu- organ rozpatruje zarzuty po uzyskaniu stanowiska wierzyciela (wiążące) WYJĄTEK- nie wypowiada się gdy podstawą zarzutów jest zastosowania zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego. Stanowisko wierzyciel formułuje w postanowieniu, na które służy zażalenie

Nie służy zażalenie na postanowienie w sprawie stanowiska wierzyciela gdy wierzycielem jest dyrektor zakładu ubezpieczeń społecznych- podlega weryfikacji przez WSA.

PODSTAWY ZARZUTÓW:

Nie można wnieść zarzutów na innych podstawach niż wymienione- bezskuteczne.

Jeżeli zarzuty uzasadnione- gdy podstawą był zbyt uciążliwy środek- postanowienie o zastosowaniu mniej uciążliwego. W innych przypadkach UMARZA się postępowanie.

Na postanowienie organu w sprawie zarzutów służy zażalenie zobowiązanemu i wierzycielowi, rozpoznawane przez organ odwoławczy.

ZAŻALENIE

Służy zaskarżaniu postanowień tylko wtedy gdy ustawa tak stanowi. np. na postanowienie w sprawie stanowiska wierzyciela, w sprawie wyłączenia spod egzekucji prawa majątkowego osobie trzeciej służy zażalenie.

Zażalenie nie wymaga wskazania szczególnych podstaw- wystarczy niezadowolenie strony.

Służy zazwyczaj zobowiązanemu i/lub wierzycielowi. Niekiedy też inny podmiot (osoba trzecia). Niekiedy ustawa milczy- może wtedy wnieść ADRESAT.

Właściwym do rozpatrzenia jest organ wyższego stopnia.

Termin- 7 dni od doręczenia . Termin procesowy- podlega przywróceniu na podstawie przepisów KPA stosowanych odpowiednio.

Względnie suspensywny środek- nie wstrzymuje z mocy prawa- organ może w uzasadnionych przypadkach)

SKARGA NA BEZCZYNNOŚĆ WIERZYCIELA

Rozpoznaje organ wyższego stopnia względem wierzyciela. Służy podmiotowi, którego interes prawny lub faktyczny został naruszony w wyniku niewykonania obowiązku oraz organowi zainteresowanemu wykonaniem obowiązku.

Przedmiotem skargi jest bezczynność wierzyciela w podejmowaniu czynności zmierzających do zastosowania środka egzekucyjnego.

Ustawa nie określa sposobów załatwienia skargi.

SKARGA NA PREWLEKŁOŚĆ POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO

Mogą ją wnosić wierzyciel, podmiot, którego interes prawny lub faktyczny został naruszony w wyniku nie wykonania obowiązku oraz organ zainteresowany wykonaniem obowiązku.

Skargę rozpoznaje organ NADZORU, którym jest zazwyczaj organ wyższego stopnia względem organu egzekucyjnego.

Przedmiotem zaskarżenia jest sposób prowadzenia postępowania przez organ egzekucyjny wskutek którego nie doszło do wyegzekwowania obowiązku lub został wyegzekwowany później niż mógł być.

Nie ma terminu- do zakończenia postępowania.

SKARGA NA CZYNNOŚCI EGZEKUCYJNE

Rozpoznaje organ nadzoru.

Termin- 14 dni od dokonania czynności

Względnie suspensywna.

WNIOSEK O WYŁĄCZENIE PRAWA MAJĄTKOWEGO SPOD EGZEKUCJI

Służy OSOBIE TRZECIEJ. Osobą trzecią jest ten, kto nie jest zobowiązanym i twierdzi, że prawo majątkowe, które jemu przysługuje zostało pomyłkowo zajęte w celu zaspokojenia należności pieniężnej ciążącej na zobowiązanym.

Rozpoznaje organ egzekucyjny przed którym osoba trzecia musi udowodnić, że to jej służy prawo majątkowe.

Organ wydaje postanowienie. Na odmowne służy osobie trzeciej zażalenie. Następnie osoba trzecia może wnieść skargę do sądu powszechnego- powództwo przeciwegzekucyjne o zwolnienie zajętego prawa majątkowego spod egzekucji administracyjnej (sądy wymagają przedstawienia przynajmniej postanowienia organu egzekucyjnego- nie można pominąć) Nie jest jednak wymagane wniesienie zażalenia na to postanowienie.

Jeżeli osoba trzecia nie zgłosi wniosku o wyłączenie prawa- pozostaje jej roszczenie odszkodowawcze względem zobowiązanego.

WNIOSEK O STWIERDZENIE NIEWAŻNOŚCI POSTANOWIENIA

Tylko postanowienia zaskarżalne zażaleniem. Odpowiednio stosujemy KPA (na tej samej podstawie WNIOSEK O WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA ZAKOŃCZONEGO POSTANOWIENIEM, OD KTÓREGO SŁUŻY ZAŻALENIE). Wskutek wznowienia nie wznawia się całego postępowania tylko postępowanie w kwestii podlegającej rozstrzygnięciu danym postanowieniem. Nie ma praktycznego znaczenia.

SZCZEGÓLNE ŚRODKI ZASKARŻENIA

SKARGA NA OSZACOWANIE RUCHOMOŚCI DOKONANE PRZEZ POBORCĘ SKARBOWEGO

Zobowiązany może ją wnieść gdy zastosowano egzekucję z ruchomości a skutkiem jej wniesienia jest wyznaczenie biegłego skarbowego- organ nie rozpoznaje- automatyzm- skarga= wezwanie biegłego. Termin 5 dni od zajęcia.

ZARZUT NA OSZACOWANIE AUTORSKICH PRAW MAJĄTKOWYCH I PRAW POKREWNYCH ORAZ PRAW WŁASNOŚCIPRZEMYSŁOWEJ.

Termin 7 dni od zajęcia. Efekt- organ rozstrzyga zarzut, jeżeli nie uwzględni- wzywa biegłego skarbowego.

ŚRODKI NA DRODZE SĄDOWEJ

SKARGA DO WSA

Przedmiot zaskarżenia:

  1. postanowienie na które służy zażalenie (wyjątek- postanowienie w sprawie wniosku osoby trzeciej)- można wnieść po wyczerpaniu zażalenia

  2. bezczynność w wydaniu postanowień zaskarżalnych.- można wnieść po wniesieniu zażalenia na bezczynność (wyjątek- RPO i Prokurator)

ŚRODKÓW ZASKARŻENIA NIE MOŻE WNOSIĆ WIERZYCIEL BĘDĄCY JEDNOCZEŚNIE ORGANEM EGZEKUCYJNYM.

WSA orzeka kasacyjnie- stwierdza nieważność lub uchyla postanowienie. Służy skarga kasacyjna do NSA.

POWÓDZTWA PRZECIWEGZEKUCYJNE

Merytoryczne sposoby ochrony przed egzekucją nie będące środkami zaskarżenia. Powództwo przeciwegzekucyjne zobowiązanego- wyłącznie cywilno- prawne obowiązki, przysługuje wyłącznie wtedy gdy chodzi o obowiązek cywilno- prawny poddany egzekucji administracyjnej z mocy przepisu szczególnego.

POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE

Charakter pomocniczy, służy stworzeniu gwarancji wykonania obowiązku w toku postępowania egzekucyjnego. oczy się przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego.

Ustanowienie zabezpieczenia może być również warunkiem dopuszczalności egzekucji np. egzekucja może być prowadzona po ogłoszeniu upadłości zobowiązanego tylko w stosunku do przedmiotów dla których ustanowiono zabezpieczenie.

Przesłanką jest obawa, że brak zabezpieczenia mógłby utrudnić lub udaremnić egzekucję. Nie mają znaczenia powody uzasadniające tą obawę. Mogą to być okoliczności dotyczące zobowiązanego i stanowiące wynik podejmowanych przez niego czynności jak i okoliczności niezawinione przez zobowiązanego. Sama obawa nie stanowi przesłanki zabezpieczenia (wg ordynacji stanowi)

PEA wymienia 4 przykładowe okoliczności uzasadniające obawę:

  1. brak płynności finansowej zobowiązanego- brak zdolności do wywiązywania się w terminie z bieżących, wymagalnych zobowiązań pieniężnych

  2. unikanie wykonania przez nieujawnianie zobowiązań powstających z mocy prawa- związane z obowiązkiem złożenia deklaracji, zeznania, zgłoszenia celnego

  3. nierzetelne prowadzenie ksiąg podatkowych- są prowadzone rzetelnie gdy dokonywane w nich zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty. Stwierdzenie rzetelności w toku postępowania podatkowego lub kontrolnego prowadzonego w ramach kontroli skarbowej

  4. dokonywanie wyprzedaży majątku- nie chodzi o sytuację, gdy zobowiązany w zamian uzyskuje ekwiwalent w postaci pieniędzy lub praw majątkowych lecz o sytuację w której uszczupla majątek przez dokonywanie czynności prawnych lub zaniechanie składania oświadczeń woli w wyniku czego osoba trzecia odnosi korzyść nabywając prawo lub zostając zwolniona ze zobowiązania.

Postępowanie zabezpieczające prowadzi organ egzekucyjny. Organ dokonuje zabezpieczenie na wniosek wierzyciela lub inspektora kontroli skarbowej. Jeżeli wierzyciel jest jednocześnie organem egzekucyjnym postępowanie zabezpieczające wszczyna się z URZĘDU. i zabezpieczenie jest dokonane z urzędu.

Wierzyciel może złożyć wniosek o zabezpieczenie:

  1. w czasie oczekiwania na dobrowolne wykonanie obowiązku po wysłaniu upomnienia

  2. zanim obowiązek stanie się wymagalny

  3. zanim obowiązek zostanie ustalony we właściwym trybie ale muszą na to zezwalać przepisy odrębne np. przewiduje taką możliwość ordynacja podatkowa.

Do wniosku o zabezpieczenie wierzyciel musi załączyć ZARZĄDZENIE ZABEZPIECZENIA. W zarządzeniu zabezpieczenia wierzyciel powinien wskazać okoliczności świadczące o wystąpieniu możliwości utrudnienia lub udaremnienia egzekucji. Te okoliczności powinny mieć charakter obiektywny tzn mają wynikać z oceny zachowania zobowiązanego w przeszłości i z oceny jego postępowania w sprawie obowiązku będącego przedmiotem danego postępowania zabezpieczającego.

Obawa utrudnienia/ udaremnienia musi mieć charakter konkretny a nie ogólny, musi mieć oparcie w zebranym materiale dowodowym.

Organ egzekucyjny dokonuje oceny przesłanek zabezpieczenia w oparciu o dane zawarte w zarządzeniu zabezpieczenia. Jeśli okoliczności świadczące o możliwości utrudnienia/ udaremnienia egzekucji nie zostaną w ogóle przytoczone lub nie przekonają organu wyda postanowienie o odmowie dokonania zabezpieczenia, na które wierzycielowi nie będącemu organem egzekucyjnym służy zażalenie.

Zarządzenie zabezpieczenia jest dokumentem wystawianym przez wierzyciela, stanowi ono podstawę dokonania zabezpieczenia przez organ egzekucyjny. Musi zawierać:

Do zarzutów stosuje się odpowiednio przepisy o zarzutach w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego.

Zarządzenie jest odpowiednikiem tytułu wykonawczego. Podlega kontroli sprawowanej przez organ egzekucyjny co do określonej treści, kwestii czy obowiązek podlega zabezpieczeniu w trybie postępowania zabezpieczającego w administracji. W obu przypadkach wydaje postanowienie o odmowie dokonania zabezpieczenia, na które służy zażalenie wierzycielowi nie będącemu jednocześnie organem egzekucyjnym i skarga do WSA.

Jeżeli organ jest wierzycielem a nie ma podstaw do wydania postanowienia to w treści zarządzenia zabezpieczenia zamieszcza się klauzulę organu egzekucyjnego o przyjęciu zarządzenia zabezpieczenia do wykonania (jeżeli nie jest organ wierzycielem to klauzule tą zamieszcza organ egzekucyjny).

SPOSOBY ZABEZPIECZENIA

Sposób i zakres określa organ egzekucyjny- wierzyciel powinien zawrzeć proponowany sposób i zakres ale to nie wiąże organu.

Można zastosować kilka sposobów jednocześnie. Zabezpieczenie nie może zmierzać do tego aby stanowiło wykonania obowiązku. Nie można stosować przymusu bezpośredniego. Trzeba kierować się zasadą stosowania najmniej uciążliwego dla zobowiązanego sposobu ale jednocześnie stosować sposób zapewniający skuteczność przyszłej egzekucji.

Przy należnościach pieniężnych przyjmuje się, że zabezpieczenie nie może przekroczyć w sposób istotny wysokości należności, która będzie podlegała egzekucji. Organ egzekucyjny może w każdej chwili uchylić lub zmienić sposób zabezpieczenia.

Uchylenie obligatoryjnie- na żądanie zobowiązanego jeżeli w zakreślonym przez ustawę terminie (30 dni od dokonania zabezpieczenia dla pieniężnych, 3 mies ordynacja podatkowa, pr celne) wierzyciel nie złoży wniosku o wszczęcie egzekucji. Terminy te mogą ulec przedłużeniu przez organ o ile wierzyciel złoży wniosek przed upływem terminu (przy niepieniężnych o max 3 mies, przy pieniężnych- bez ograniczeń)

W postępowaniu zabezpieczającym oprócz zarzutów służą też:

* zażalenie na postanowienie

* skarga do WSA

* skarga na czynności faktyczne

* skarga na przewlekłość

* wniosek osoby trzeciej o wyłączenie prawa majątkowego spod egzekucji.

SPOSOBY ZABEZPIECZENIA

Odpowiednik środków egzekucyjnych. PEA nie wymienia sposobów zabezpieczenie obowiązków niepieniężnych- organ egzekucyjny w każdym przypadku odrębnie określa sposób zabezpieczenia taki aby wierzycielowi zapewnić wykonanie obowiązku a zobowiązanego nie obciążać ponad potrzebę.

NALEŻNOŚCI PIENIĘŻNYCH WG PEA:

  1. obciążenie nieruchomości hipoteką przymusową

  2. obciążenie statku morskiego zastawem wpisanym do rejestru okrętowego

  3. ustanowienie zakazu zbywania i obciążania nieruchomości, która nie ma księgi wieczystej

  4. zakaz zbywania spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, użytkowego, domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej

Gdy przedmiotem zabezpieczenia są inne prawa niż prawo własności nieruchomości i prawa z nim związane to sposobem zabezpieczenia jest zajęcie danego prawa majątkowego zbywalnego nie wyłączonego spod egzekucji. Do zajęcia stosuje się odpowiednio przepisy o zajęciu egzekucyjnym.

19


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
kilka opracowanych pytan, notatki prawo administracyjne
Dział IV rozdział I (str. 217) opracowanie, notatki prawo administracyjne
Opracowanie zagadnień na prawo handlowe
ZASADY OGÓLNE POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO, notatki prawo administracyjne
Notatki - Prawo Administracyjne Prof. Miemiec, Prawo administracyjne
Obywatelstwo Polskie, notatki prawo administracyjne
prawo pracy-zagadnienia (7 str), Prawo Administracyjne, Gospodarcze i ogólna wiedza prawnicza
prawo finansowe - notatki, Prawo Administracyjne i finansów publicznych(1)
DZIEJE OPIEKI - opracowane zagadnienia, notatki
radiofonia i telewizja, notatki prawo administracyjne
notatki z uczelni, notatki prawo administracyjne
notatki, notatki prawo administracyjne
Matan opracowania od Iwonki, Prawo administracyjne KPA

więcej podobnych podstron