1. definicje administracji publicznej

A.DEFINICJE NEGATYWNE - quazi negatywne. Twórcą definicji był Otto Mayer twierdził, że adm. pojmowana jako funkcja państwowa nie będąca ustawodawstwem i sądownictwem.

Jednakże spełnia ona (definicja) wszystkie wymogi definicji pozytywnej ponieważ w pierwszej części wskazuje na pojęcie ogólniejsze (administracja jest działalnością państwa) a dopiero w dalszej części odwołuje się do negacji.

B.DEFINICJE PODMIOTOWE - rozwinął Adolf Merkel. Uznał że stanowienie prawa będące konkretyzacją odbywa się na różnych szczeblach .Administracją państwową w myśl tej teorii są organy wykonujące zadania państwa, które podlegają nie tylko ustawom ale także instrukcjom i poleceniom przełożonych, a cechą charakterystyczną są wyróżnienia o charakterze formalno-organizacyjnym, pozwalające na odróżnienie organów adm. publicznej od innych organów działających w imieniu państwa .

C.DEFINICJE PRZEDMIOTOWE- wśród plejady propozycji należy zwrócić uwagę na nst. koncepcje:

1.propozycja odwołująca się do kryterium interesu-pierwszym który wykorzystał to kryterium był Ulpian ,uznał on iż państwo i prawo publiczne zajmuje się interesami publicznymi. Natomiast interesy prywatne stanowią domenę prawa prywatnego.

2.teorie odwołujące się do nierówności podmiotów-akcentuje się iż w ramach relacji między adm. a innymi podmiotami znajdującymi się poza adm. dominującą pozycję zajmuje administracja .

3.koncepje odwołujące się do bezwzględności obowiązywania norm wchodzących w zakres prawa adm. Zarówno organ adm. jak i obywatel nie maja możliwości samodzielnego kształtowania stosunku prawnego natomiast

4.współczesna propozycja def przedmiotowej adm. publicznej wg Bocia -który uznał iż adm. publ jest to przejęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy, a także przez organy samorządu terytorialnego zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli, wynikających ze współżycia ludzi w społecznościach.

D.OPISOWE PRÓBY PRZEDSTAWIENIA ADMINISTRACJI-na gruncie polskim taką propozycję przedstawił Ochendowski, który wymienił następujące cechy adm. publicznej :

1.administracja jest zjawiskiem społecznym

2.administrację cechuje aktywność, inicjatywa, działalność ukierunkowana na

3.adm podejmuje konkretne środki do uregulowania spraw jednostkowych i urzeczywistniania określonych przedsięwzięć.

2. RODZAJE ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

1.wewnętrzna i zewnętrzna -kryterium wyodrębnienia jest usytuowanie administracji wobec podmiotu z którym adm. pozostaje w stosunku prawnym.

Adm. zew.-pozostaje w stosunkach prawnych z podm. znajdującymi się poza struktur. adm.

Adm. wewnętrzna - pozostaje w relacjach z podmiotem i podmiot ten przynależy do adm.

2.adm władcza i nie władcza -kryt. podziału są środki prawne jakie dana adm. wykorzystuje gdy zmierza do załatwienia określonych potrzeb członków wspólnoty.

Adm. władcza - wykorzystuje władcze instrumenty działania np. decyzje adm.

Adm. nie władcza - w głównym stopniu wykorzystuje instrumenty o charakterze niewładczym czyli instrumenty które nie są połączone z koniecznością stosowania przym. bezpośredniego

3.adm ingerująca, świadcząca, zajmująca się infrastrukturą (brak klarownego wyodrębnienia tego podziału).Adm. ingerująca -wyposażona we władztwo i mogąca skorzystać z przymusu. Adm. świadcząca -realizacja pewnych usług, adresatem tych usług jest obywatel przy czym usługi te adresowane są do poszczególnych osób bądź też ich adresatem jest całe społeczeństwo czyli ci którzy z tych usług będą mogli skorzystać.

Adm. infrastruktury-to taka która z jednej strony stwarza ogólne warunki dla zaspokajania potrzeb obywateli oraz wybiera formy organizacyjne przy wykorzystaniu których stara się wykonywać stojące przed nią zadania

3. WŁADZTWO ADMINISTRACYJNE

Pod pojęciem władztwa adm. inaczej rozumianego jako imperium należy rozumieć prawo użycia przymusu bezpośredniego przez organy adm. dla zrealizowania jego jednostronnego rozstrzygnięcia. Administracja nie może wykonywać stojących przed nią zadań bez władztwa, administracja musi mieć możliwość wymuszania na adresatach przestrzegania rozstrzygnięć.

4. POJĘCIE PRAWA ADM WG E.OCHENDOWSKIEGO

W ujęciu przedmiotowym prawem administracyjnym - jest zespół norm które regulują adm. działalność państwa. Wg Ochendowskiego normy wchodzące w zakres prawa adm. to:

1 normy dotyczące bezpośrednio działalności aparatu adm.- określają ustrojowe prawo adm.

2 normy bezpośrednio dotyczące toku działania organów adm. (normy proceduralne)

3 normy dotyczące konkretnych działów administracji publicznej ( określane jako materialne prawo adm., lub część szczegółowa pr. adm.)

Inny podział:

A. sfera zewnętrzna -stosunki między administracją i podmiotami działającymi w imieniu i na rachunek administracji, a podmiotami zewnętrznymi wobec adm.

B. sfera wewnętrzna (interna adm.) dotyczy stosunków miedzy organami adm. oraz relacji występujące w samych organach adm.

5. PRAWO ADM WG FILIPKA

I. Część ogólna-zawiera pewne ustalenia teoretyków prawa które pozwalają przenosić je na analizę poszczególnych ustaw .Brak aktu który kompleksowo ujmowałby część ogólną .Z poszczególnych ustaw wyciągamy ogólne zasady które tworzą część ogólna .

Wg prof. Filipka każda część reguluje :

1)sposób w jaki uprawnienia lub obowiązki pomiędzy różnymi podmiotami w określonych stanach faktycznych powstają i upoważniają lub zobowiązują do pewnego działania lub zaniechania np. decyzje o budowie ,umowa najmu lokalu

2)stosunek normatywnej regulacji prawnej do nie normatywnych działań faktycznych lub prawnych

-działania te nie mają umocowania w przepisie ale są ważne dla adm.

3)relacje pomiędzy autorytatywnym a nie autorytatywnym określaniem praw lub obowiązków

-władcze lub nie władcze relacje

4)zastosowanie -w razie potrzeby -form przymusu i ewentualnie innych sankcji

6. NORMY PRAWA ADMINISTRACYJNEGO

Podział wg Filipka :

1.normy upoważniające lub zobowiązujące adm. do posługiwania się określoną formą aktu, który wkracza w sferę praw podmiotowych jednostek - kluczowe normy prawa adm. gdyż umożliwiają władcze wkraczanie w sferę praw i wolności obywateli za pośrednictwem upoważnienia lub zobowiązania, jak również jednostka domaga się rozpatrzenia sprawy gdy jest do tego uprawniona.

2.normy uzależniające działania administracji od kryteriów wartościujących. Normy te zawierają kryt. merytoryczne ,determinują treść i społ. zasadność działania adm.

3.normy postępowania administracyjnego -regulują prawa i obowiązki uczestników sformalizowanego bądź jurysdykcyjnego postępowania administracyjnego.

4.normy postępowania sądowo-administracyjnego -określają prawa i obowiązki uczestników postępowania przed sądem administracyjnym

5.normy organizacyjne -regulacje w przedmiocie zakresu działania lub kompetencji organów adm. ich instytucjonalnego statusu organizacyjnego i zasad obsadzania urzędów, wewnętrzne układy zależności oddziaływania kontroli i nadzoru.

6.normy egzekucyjne -związane z egzekwowaniem praw i obowiązków.

7. STOSUNEK ADMINISTRACYJNO-PRAWNY I JEGO RODZAJE

Pojęcie stosunku administracyjno-prawnego odnoszone jest do stosunków między państwem i działającymi w jego imieniu podmiotami administrującymi a człowiekiem-obywatelem i innymi podmiotami, oparte na normach prawa adm. Elementy stosunku adm.-prawnego:

1. przedmiot - określany normami prawa adm.

2. podmiot - jednym z podmiotów stosunku adm.-prawnego jest zawsze organ adm. upoważniony do określonego zachowania lub działań. Drugim podmiotem jest osoba fizyczna lub inny prawem wskazany adresat do którego skierowane jest rozstrzygnięcie organów adm.

3. treść - są nią obowiązki i uprawnienia polegające na działaniu znoszeniu lub zaniechaniu.

RODZAJE:

-stosunki materialno-prawne -mają umocowanie w normach prawa adm. materialnego

-stosunki proceduralne -powstają i istnieją w trakcie prowadzonego postępowania administr.

-stosunki egzekucyjne -ich podstawą są normy postępowania egzekucyjnego

-stosunki nadzoru -występują między organem nadzoru a podmiotem nadzorowanym

-stosunki zależności służbowej -pomiędzy przełożonym a podwładnym

-stosunki zależności zakładowej- występ. między użytkownikami zakładu administracyjnego a organami tego zakładu

8. SYTUACJA ADMINISTRACYJNO-PRAWNA I JEJ RODZAJE

Sytuacja adm.-prawna jest to część sytuacji prawnej i zachodzi wówczas gdy sytuacja prawna kształtowana jest normami prawa administracyjnego. Sytuacja społeczna jest sytuacją prawną tylko wówczas gdy określana jest bądź wyznaczana przez normę prawną.

Podział sytuacji adm.-prawnych:

1) sytuacje potencjalne i realne

Sytuacja potencjalna -może zaistnieć w odniesieniu do każdego podmiotu

Sytuacja realna- taka która zaistniała na podstawie jakiegoś działania organu administracji.

2) sytuacje proste i złożone

Sytuacja prosta -odpowiada treści jednego stosunku prawnego

Sytuacja złożona - składa się ze zbiegu praw i obowiązków, kilku syt. prostych

3) sytuacje zamknięte i otwarte

Sytuacja zamknięta -ukształtowana ostatecznie i nie podlega zmianom

Sytuacja otwarta-może być zmieniana, modyfikowana kolejnymi działaniami administracji

4) sytuacje jednorazowe, okresowe, trwałe

Sytuacja jednorazowa-uprawnienia i obowiązki realizowane są w sposób jednorazowy choć niekiedy w dłuższym okresie czasu

Sytuacja okresowa-jest realizowana w przeciągu jakiegoś czasu wynikającego z aktu adm.

Sytuacje trwałe -takie sytuacje z którymi prawo wiąże trwałe stosunki prawne

5) sytuacje organizacyjne, materialno-prawne, procesowe

Syt organizacyjne -związane z normami organizacyjnymi i odnoszą się do podmiotów adm. i nie są adresowane do podmiotów zewnętrznych w stosunku do adm

Syt mat.-prawne -są to prawa i obowiązki wynikające z poszczególnych aktów i działań adm., pojęcie to jest pojęciem szerszym od pojęcia stos adm.-prawnego

Syt procesowe- są instrumentem przy pomocy którego następuje wydanie aktu adm.

9. ŻRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO

Źródłem prawa wg Ochendowskiego jest sam akt w którym zawarte są normy prawne.

Źródłem prawa jest forma w której normy prawne powstają i są ogłaszane.

Podział źródła prawa:

1) podział z punktu widzenia pozycji organu który stanowi źródło prawa

-źródła prawa stanowione przez centralne organy państwa

-źródła prawa stanowione przez organy terenowe

2) podział z punktu widzenia zakresu obowiązywania:

-przepisy powszechnie obowiązujące

-przepisy wewnętrznie obowiązujące

10. ZAGADNIENIA HIERARCHII ŻRÓDEŁ PRAWA

1. Źródła prawa niższego szczebla nie mogą naruszać źródeł prawa wyższego szczebla

2.wskazana jest jedność porządku pr. i dążenie do zapewn. jednolitość i spójność jego dział.

3.Źródła prawa niższego szczebla czerpią swoje uzasadnienie ze źródeł pr. szczebla wyższego

4.Organ upoważniony na niższym szczeblu sam opracowuje treść stanowionej normy

5. Wszystkie normy są uzależnione od organu, który je wydał.

6. Źródła prawa obowiązują wszystkich adresatów na równi a adresaci ci nie są w stanie zmienić tych norm.

11. KONSTYTUCJA JAKO ŹRÓDŁO PRAWA ADM

Konstytucja -ustawa zasadnicza powinna regulować podstawowe materie ustawowe. Konstytucja w swoich przepisach winna wyznaczać i wskazywać podstawowe reguły zorganizowania społeczeństwa, które następnie winny znaleźć rozwiniecie w poszczególnych aktach ustawowych. Filipek wymienia takie materie ustawowe:

-podstawowe prawa jednostki

-ustrój polityczny społeczny i gospodarczy

-mechanizm wyłaniania władz publicznych i podstawowe zasady sprawowania władzy

12. USTAWA JAKO ŹRÓDŁO PRAWA ADM

Ustawa-akt który zawiera przepisy powszechnie obowiązujące co znajduje wyraz w tym że:

1.ustawa obowiązuje na terenie całego kraju nawet wówczas gdy skierowana jest do jakiejś jego części

2.ustawie podporządkowane są wszystkie podmioty działające w obrębie danego systemu prawnego

3.wszystkie inne źródła prawa winny być ustawie podporządkowane

Ustawa jako akt podstawowy regulujący porządek prawny, powinna determinować formalno-prawną pozycję innych źródeł prawa.

13. MATERIA USTAWOWA

Ustawą powinny być regulowane:

1)obowiązki i uprawnienia obywateli

2)określenie zakresu podstawowych struktur działania prawa

3)określenie form działania organów państwa

4)ustanowienie sankcji i odpowiedzialności za naruszenie prawa

14. PROCES USTAWODAWCZY

Delegacja ustawowa musi zawierać wskazówki dla organu w zakresie materii która ma być regulowana danym aktem. Ta zgodność materialna odnosi się do wskazań w zakresie danego aktu podustawowego. Legitymacja ustawowa przysługuje:posłom, senatorom, prezydentowi, RM, grupie co najmniej 100 000 mieszkańców posiadających czynne prawo wyborcze. Ten katalog jest katalogiem zamkniętym. Głównym podmiotem inicjującym proces ustawodawczy jest RM która wraz z projektem ustawy winna przedłożyć projekty aktów wykonawczych jak również stosowne analizy dotyczące skutków uchwalenia danej ustawy. W praktyce regulacje te są łamane co powoduje że uchwalona ustawa z uwagi na brak przepisów wykonawczych nie może być w sposób prawidłowy stosowana. W procesie ustawodawczym obok sejmu uczestniczą senat i prezydent. Może uczestniczyć w nim także Trybunał Konst.-gdy prezydent zwróci się do niego o zbadanie zgodności przedłożonej mu do podpisania ustawy z konstytuc. Gdy TK stwierdzi zgodność ustawy z konstytucją prezydent musi ją podpisać, w przypadku stwierdzenia niekonstytucyjność jakiegoś przepisu bądź gr.przepisów prezydent może ustawę podpisać z wyłączeniem zakwestionowanych przep., bądź odmówić jej podpisania, całkowita niezgodność-nie ma co podpisywać. Prezydent uczestniczy w ostatnim etapie procesu ustaw. i sprawuje końcową formę kontroli projektu ustawy przed podpisaniem. Jeżeli stwierdzi zgodność-podpisuje projekt ustawy i przekazuje do publikacji w DZ U., jeżeli nie zgadza się z jej treścią-odmawia podpisania-zgłasza veto. Projekt ustawy trafia ponownie przed obrady sejmu, który może odrzucić wniesione veto i prezydent zobowiązany jest ją podpisać lub sejm nie odrzuca veta -projekt ustawy upada.

15. AKTY ZRÓWNANE SWOJĄ MOCĄ Z USTAWĄ

W polskim prawie występuje sytuacja że obok ustaw funkcjonują akty normatywne które nie są ustawami jednakże ich pozycja prawna-status jest równy ustawie. Chodzi o:

1. na mocy nowelizacji z 2.08.1926 konstytucji z 17.03.1921 prezydent RP na wniosek RM mógł wydawać rozporządzenia z mocą ustawy

2. na mocy konstytucji z 3.04.1935 prezydent RP mógł wydawać dekrety z mocą ustawy

3. w latach 1952-1989 Rada Państwa mogła wydawać dekrety z mocą ustawy.

4Mała konstyt z1992 przewidywała możliwość wydaw rozporządzeń z mocą ustawy przez RM

5. Obowiązująca konstytucja z 2.04.1997 przewiduje możliwość wydania na wniosek RM przez prezydenta rozporządzeń z mocą ustawy w okresie stanu nadzwyczajnego.

16. UMOWA MIĘDZYNARODOWA JAKO ŹRÓDŁO PRAWA ADM

Umowa międzynarodowa po jej ogłoszeniu w DZ U stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana chyba że jej stosowanie uzależnione jest od wydania ustawy. Jeżeli wystąpi rozbieżność między przepisem ustawy a przepisem umowy międzynarodowej to pierwszeństwo ma przepis zamieszczony w umowie międzynarodowej przed przepisem ustawowym.

17. ROZPORZĄDZENIAE JAKO ŹRÓDŁO PRAWA ADM

Rozporządzenia są aktami normatywnymi wydawanymi na podst. upoważnień ustawowych przez organy władzy wykonawczej i stanowi przejaw prawodawstwa delegowanego. Wydanie rozporządzenia jest uzależnione od ściśle określonej delegacji ustawowej, jest przepisem prawa powszechnie obowiązującego i zajmuje pozycję niższa podległą względem ustawy. Rozporządzenia są ogłaszane w Dz. U. Treść rozporządzenia w każdym przypadku uzależniona jest od woli ustawodawcy który będzie wyznaczał zakres w delegacji ustawowej. Musi wskazywać: organ, zakres, wskazówki.

Podmioty uprawnione do wydawania rozporządzeń:

-prezydent RP, RM, prezes RM, ministrowie kierujący działem administracji, przewodniczący komitetów wchodzących w skład RM, KRR i TV- katalog ten jest zamknięty.

Utrata mocy obowiązującej przez rozporządzenie:

1)upływ czasu na jakie rozporządzenie było wydane

2)uchylane mocą innego rozporządzenia

3)uchylenie aktu prawnego stanowiącego podstawę prawną jego wydania

4)uchylenie przepisu stanowiącego podstawę wydania rozporządzenia

18. ZARZĄDZENIE JAKO ŹRÓDŁO PRAWA ADM

Zarządzenia wydają: prezydent, prezes RM, ministrowie.

Zarządzenia maja status przepisów wewnętrznie obowiązujących, obowiązują jedynie podmioty podległe organowi wydającemu dany akt. Zarządzenia nie mogą być podstawa prawną decyzji adm. i nie są wiążące dla sędziów. Zarządzenia są wydawane kiedy przewid. to stosowana delegacja ustawowa w której ma być wskazany: organ, zakres, wytyczne

Zarządzenia są ogłaszane w Monitorze Polskim.

Poza konstytucyjnym porządkiem prawnym zarządzenia mogą wydawać: kierownicy urzędów centralnych,terenowe organy adm. rządowej zespolonej i nie zespolonej,organy zakładów ad.

19. UCHWAŁY RADY MINISTRÓW JAKO ŹRÓDŁO PRAWA ADM

Uchwały RM będące źródłem prawa można podzielić na 2 grupy :

1) uchwały które są podejmowane w ramach szczegółowej delegacji ustawowej - podlegają opublikowaniu w Monitorze Polskim i są przepisami wewnętrznie obowiązującymi.

2)uchwały podejmowane przez RM w oparciu o upoważnienie generalne- uchwały samoistne

nie są ogłaszane i z formalnego punktu widzenia nie przysługuje im status przepisu wew. obowiązującego, jednakże w rzeczywistości taki charakter będzie im przysługiwał.

20. AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO - POJĘCIE

Pojęcie aktu prawa miejscowego:

1)ujęcie pozytywne-przez APM rozumiemy przepis powszechnie obowiązujący w rozumieniu konstytucji czyli akt adresowany do wszystkich grup podmiotów porządku prawnego. Mający umocowanie w delegacji ustawowej. Obow. na oznaczonej części terytor. kraju. Wydawany przez organ jednostki sam teryt lub terenowy organ adm rządowej zespolonej lub nie zespol.

2)ujęcie negatywne-w ramach tego pojęcia APM nie wchodzą przepisy wewnętrzne i przepisy stanowione przez samorządy specjalne.

21. AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO - RODZAJE

Rodzaje APM:

1.STATUTY - akty ustrojowe

2.Akty zawierające przepisy wykonawcze-wydawane na podstawie konkretnej, indywidualnej delegacji ustrojowej. Wydają je:organy stanowiące i kontrolne jednostek sam. terytorialnego, terenowe org. administracji rządowej.

3.Przepisy porządkowe-wydawane w celu uregulowania spraw które nie zostały uregulowane w innych przepisach powszechnie obowiązujących a występuje zagrożenie dla życia, zdrowia ludzkiego czy też konieczność zapewnienia bezpieczeństwa, spokoju, ochrony mienia. Wydają je: org. samorządu terytorialnego z wyjątkiem województwa i wojewoda.

22. NADZÓR NAD AKTAMI PRAWA MIEJSCOWEGO

APM stanowione przez org. samorządu terytorialnego - organem nadzoru jest wojewoda lub w zakresie spraw finansowych Regionalna Izba Obrachunkowa. Przepisy samorządowe dają możliwość wniesienia skargi na uchwałę do sądu adm. z powodu naruszenia interesu prawn. APM stanowione przez org. adm. rządowej - nadzór sprawuje prezes RM.

23. STATUTY

Przepisy w nich zawarte regulują formy zależności organizacyjnej i funkcjonalnej danej jedn. organizacyjnej adm. państwowej oraz status organizacyjny i podział kompetencji w jej obrębie. Zwykle jest swoistym źródłem pr. uzewnętrzniającym samodzielność i niezależność jedn. administracji zdecentralizowanej wobec organów powołanych do jej nadzorowania. Najczęściej opracowane są przez daną jednostkę w której będą obowiązywały, zatwierdzane są przez organ nadzoru. Statut utrwala strukturę organizacyjną i podział kompetencji.

Rodzaje statutów:

1. statuty jako APM (statut gminy, powiatu, województwa samorządowego)

2. statuty jako akty regulujące organizację aparatu pomocniczego organu adm. publicznej (statut urzędu wojew. ,ministerstwa ,poszczególnych urzędów centralnych)

3. statuty jako akty regulujące organizacje zakładów adm. (szkół, zakł. opieki zdrowotnej)

24. REGULAMINY

Służą określeniu przesłanek, zasad i trybu podejmowania powtarzających się działań w ramach pewnych rygorów adm.-prawnych w stosunku do nieskonkretyzowanych z góry adresatów, którzy z mocy prawa albo z własnej woli pozostawać będą w stosunku prawnym z administracją publiczną.

Moc prawna regulaminu - podział:

1)regulaminy stanowią podstawę dla wydania decyzji administracyjnej

2)regulaminy określające zasady funkcjonowania aparatów pomocniczych organów adm. pub

3) regulaminy określające zasady korzystania z zakładów administracyjnych

25. WYTYCZNE, OKÓLNIKI, INSTRUKCJE IPOLECENIE JAKO ŹRÓDŁO PRAWA

Są to przepisy które nie mogą stanowić podstawy prawnej rozstrzygnięć podejmowanych przez organy administracji, natomiast przepisy te mogą stanowić zwłaszcza dla organów funkcjonujących w ramach administracji rządowej formę wskazań interpretacyjnych sposobu rozumienia interpretacji przepisów zwłaszcza powszechnie obowiązujących.

26. ZWYCZAJ JAKO ŹRÓDŁO PRAWA

Zwyczaj -pozaprawny nawyk postępowania, przestrzegany praktycznie w obrębie danej struktury jednostki organizacyjnej adm. w podobnych sytuacjach w określonym czasie. Nośnikiem zwyczaju są ludzie pracujący w adm. Zwyczaj mieści się zawsze wewnątrz adm. jednak są sytuacje kiedy zwyczaj i jego normy wpływają lub oddziaływują na sferę zewnętrzną .Jest kreowany w ramach danej struktury lub jednostki organ. Zwyczaj nie jest trwały i może być w każdym momencie zniesiony.

27. DOKTRYNA JAKO ŹRÓDŁO PRAWA

Obejmuje swoim zakresem poglądy przedstawicieli nauki w danej dziedzinie. Nie stanowi bezpośrednio podstawy wydawanych przez administrację rozstrzygnięć. Jednakże adm. podejmując rozstrzygnięcia będzie mogła kierować się poglądami doktryny czyli sposobami odczytania interpretacji stosowanych przez nią norm prawnych.

28. ORZECZNICTWO SĄDOWE JAKO ŹRÓDŁO PRAWA

Orzecznictwo sądowe odgrywa istotna rolę w procesie stosowania prawa jak również oddziaływuje na proces tworzenia prawa - wychwytuje występujące luki w prawie i stara się zapełnić je odpowiednią treścią normatywną. Wyrok sadowy wiąże organa administracji w jednej konkretnej sprawie, jest wyznacznikiem dla org. adm. w analogicznych sprawach, nie jest przepisem powszechnie obowiązującym.

29. OGŁASZANIE AKTÓW NORMATYWNYCH

Aby akt prawny mógł obowiązywać musi być opublikowany w sposób prawnie przewidywany.

Reguły i zasady przy ogłaszaniu aktów normatywnych:

1. obowiązek ogłoszenia aktu normatywnego jako warunek jego obowiązywania

2. akty normatywne ogłasza się niezwłocznie (niezwłoczność oznacza możliwe najszybsze ogłoszenie jakie w danym momencie jest możliwe do zrealizowania)

3. przyjęta jest w ustawie zasada że przepis prawa powszechnie obowiązującego wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. 4. Aktowi normatywnemu można nadać wsteczną moc obowiązywania jeżeli nie jest to sprzeczne z zasadą demokratycznego państwa prawa

5. Akt wykonawczy do ustawy nie może wejść wcześniej w życie niż ustawa zawierająca delegację ustawową

6. Odmienne regulacje dotyczące ogłoszenia przepisów powszechnie obowiązujących mogą zawierać ustawy szczególne

7. Dz. Urzędowe winny być udostępniane przez organy które je wydają i prowadzą ich zbiory.

30,31,32 DZIENNIK USTAW, MONITOR POLSKI , WOJEW. DZIENNIK URZĘDOWY

Rodzaje dzienników:

1. DZ Ustaw RP UST nr 9 -konstytucja ,ratyfikowane umowy międzynarodowe ,ustawy, akty zrównane swoją mocą z ustawami ,rozporządzenia ,wyroki TK

2. DZ.Urzędowy RP Monitor Polski- art. 10 ustawy -przepisy wewnętrznie obowiązujące czyli zarządzenia i uchwały RM ,wyniki wyborów do samorządu teryt, nominacje sędziowskie, informacje o wolnych stanowiskach sędziowskich, nominacje profesorskie, regulamin Sejmu, zarządzenia org. centralnych ,GUS

3. DZ. Urzędowy RP Monitor Polski 3-art. 11 ustawy-poświęcony sprawom gospodarczym

4. Dz. Urzędowy Ministrów kierujących działami adm. rządowej -art. 12-akty sfery wewnętrznej (do podmiotów podległych danemu ministrowi)

5. DZ. Urzędowy Urzędów Centralnych -art. 12 Urzędy Statystyczne

6. Woj. Dzienniki Urzędowe- art. 13 ustawy-akty prawa miejscowego, wojewody, organu adm. nie zespolonej, organu samorządu teryt, statut i regulamin Urzędu Wojewódzkiego, statuty związków komunalnych, porozumienia zawierane przez organy jednostek sam teryt i porozumienia między tymi organami a organami adm. rządowej.

Urzędowy Dziennik Ustaw RP, Dziennik RP Monitor Polski wydaje Prezes RM przy pomocy Kancelarii Prezesa RM i Rządowego Centrum Legislacji. Dzienniki urzędowe ministrów kierujących działami adm. rządowej i dzienniki urzędowe urzędów centralnych wydają odpowiedni ministrowie i kierownicy urzędów centralnych. Wojewódzki dziennik urzędowy wydaje wojewoda. Na podstawie odrębnych ustaw wydawane są dzienniki urzędowe (dziennik urzędowy komitetu badań naukowych, dziennik urzędowy NBP)

33. PODMIOTY ADMINISTRACJI-PIERWOTNE I POCHODNE

Państwo jest pierwotnym podmiotem adm. który jednocześnie dysponuje własnym pierwotnym władztwem. Mianem pochodnych podmiotów administracji zdecentralizowanej określamy osoby prawne prawa publicznego (korporacje, zakłady, fundacje) które są związane z państwem, gdyż swoje istnienie zawdzięczają porządkowi prawnemu obowiąz. w państwie i są zobowiązane do podporządkowania się temu ustanowionemu porządkowi praw.

34. OSOBY PRAWNE PRAWA PUBLICZNEGO

Państwo wykonuje postawione przed nim zadania poprzez wykorzystanie własnych organów lub przy wykorzystaniu mniej lub bardziej samodzielnych podmiotów. Gdy podmioty te są pod względem organizacyjnym i prawnym usamodzielnione to wówczas określane są mianem osób prawnych prawa publicznego.

Osoby prawne prawa publicznego:korporacje(samorządy), zakłady(administracyjne),fundacje

Samodzielność prawna w/w podmiotów umożliwia im wykonywanie adm. na własna odpow.

35. DEFINICJE ORGANU ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

Wg Bocia - def. w znaczeniu prawniczym. Składowe definicji:

1)człowiek lub grupa ludzi (organ monokratyczny lub kolegialny)

2)znajdujący się w strukturze organizacyjnej państwa lub samorządu terytorialnego

3)powołany w celu realizacji norm prawa adm. w sposób i ze skutkami właściwymi temu pr.

4)w granicach przyznanych mu przez prawo kompetencji

W definicji tej organ adm. publ. utożsamiany jest z człowiekiem pełniącym lub piastującym funkcje organu. Organ istnieje nie od momentu jego utworzenia ale od momentu powołania piastuna organu.

36. POJĘCIE ORGANU ADMINISTRUJĄCEGO

Organ administrujący - każdy podmiot któremu prawo przydaje funkcje administrowania a przydanie to nastąpiło. Organy administrujące:

- organy adm. publicznej

- inne organy państwowe powołane do realizacji funkcji wynikających z ich charakteru lecz wykonuje również funkcje adm. -prezydent RP

- uprawnieni kierownicy państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych funkcjonujących na obszarze województwa, którym wojewoda w drodze porozumienia przekazał do realizacji zadania z zakresu adm. publicznej

- kierownicy jednostek organizacyjnych powiatu uprawnieni przez starostę do wydawania w imieniu starosty decyzji adm.

-organy jednostek organizacyjnych gminy upoważnione do załatwiania indywidualnych spraw

-odpowiednio upoważnione organy wykonawcze jednostek pomocniczych samorządu teryt.

-organy organizacji społ. powołane do realizacji zadań wynikających z celów społ. poszczeg. organizacji oraz wykonujące funkcje zlecone z zakresu adm. publicznej

-podmioty prywatne odpowiednio upoważnione do realizacji funkcji z zakresu adm. publicz.

37. POJĘCIE URZĘDU

Pojęcie urzędu występuje w 3 znaczeniach:

1. pojęcie odwołuje się do wyodrębnienia zespołu, zbioru kompetencji - mówimy o prawach i obowiązkach związanych z określonym organem adm. publicznej (np. Minister, Wojewoda). Utworzenie urzędu nie jest tożsame z powołaniem organu.

2. urząd oznacza szczególną nazwę organu adm. publicznej (np. urząd skarbowy celny). Jest to umowna nazwa organu ponieważ w tych organach faktycznie organem jest naczelnik.

Ten organ jednoosobowy nie może być utożsamiany z całym urzędem

3. urząd jako zorganizowany zespół osób i środków rzeczowych przydany organowi adm. do pomocy w wykonywaniu jego funkcji, w tym znaczeniu urzędem będzie: ministerstwo, starosta, urząd gminy.

38. POJĘCIE KOMPETENCJI

Jest to konstrukcja łącząca prawo z prawną formą działania administracji. Określane są zawsze w drodze ustawowej lub w drodze aktu wykonawczego - jako forma uzupełniająca.

Kompetencje mogą być określone w sposób zupełny(zamknięty) lub w sposób otwarty. Ujęcia kompetencji:

1.statyczne-obrazuje wszystkie kompetencje przysługujące poszczególnym organom z całości porządku prawnego.

2.dynamiczne-obrazuje przesłanki formułowania kompetencji i wiązania ich z określonym w strukturze poziomem organizacji, warunki ich uruchomienia a także skutki ich realizacji.

W ujęciu dynamicznym kompetencje można zdefiniować jako zdolność organu administrującego do skonkretyzowanego aktualizowania w drodze odpowiedniego postępowania potencjalnego obowiązku działania sformułowanego przez prawo.

39. POJĘCIE WŁAŚCIWOŚCI ORGANU ADMINISTRACYJNEGO I JEGO RODZAJE

Każdy organ adm. jest zobowiązany do przestrzegania swojej właściwości. Naruszenie przez organ adm. swojej właściwości skutkuje wydaniem aktu adm. ,który obarczony jest wadą uzasadniającą stwierdzenie jego nieważności. Rodzaje właściwości:

1. rzeczowa - określa jakiego rodzaju sprawy przynależą do kompetencji określonego organu. Są wyznaczane przez przepisy prawa materialnego.

2. miejscowa -umożliwia terytorialne ustalenie organu uprawnionego do podjęcia aktu adm.

3. instancyjna - związana z tokiem postępowania adm. - wskazuje który organ na danym etapie postępowania adm. jest właściwy do rozpatrzenia danej sprawy.

4. funkcjonalna - wskazuje które komórki org. w danym organie będą uprawnione do rozpatrzenia i podjęcia rozstrzygnięcia.

5. lokalna (delegowana)- możliwość przeniesienia uprawnień decyzyjnych w wyniku stosownej uchwały lub zawartego porozumienia.

40. NACZELNE ORGANY ADM. PUBLICZNEJ

Naczelny organ adm. rządowej

1. organy powołane przez prezydenta bezpośrednio czy to po uprzednim wyborze przez Sejm którego właściwość obejmuje obszar całego kraju

2. organ taki jest zwierzchni wobec pozostałych organów adm. w strukturze adm. rządowej i ich właściwość rozciąga się na obszar całego kraju .

Tak widziane pojecie org. naczelnego będzie obejmować RM i organy wchodzące w jej skład (prezesa RM i ministrów)

41. CENTRALNE ORGANY ADMINISTARCJI PUBLICZNEJ

Klasyfikacje organów administracji publicznej.

1. Wg podziału struktury administracyjnej dzieli się je na organy administracji rządowej np. wojewoda, minister, i samorządowej np. starosta, RG oraz organy pozostałych struktur adm.

2. Wg składu osobowego, dzieli się na organy jednoosobowe - monokratyczne i kolegialne np. KRRiTV czy sejmik wojewódzki.

3. Ze względu na terytorialny zakres działania dzieli się je na organy szczebla centralnego oraz terenowego.

Konstytucja mówi o centralnych konstytucyjnych organach administracji ale w nauce i ustawodawstwie do dzisiaj dzieli się organy tego szczebla na naczelne i centralne.

Konstytucja nie reguluje sytuacji centr. org.adm. rządowej. Są one tworzone w drodze aktów rangi ustawy lub niższych. Lista organów nie jest stała. Organy te są zazwyczaj monokratycz. np. Wyższy Urząd Górniczy - org. centr. jest szef urzędu, a cały urząd to organ pomocniczy.

Gdy organ nosi nazwę komitetu lub komisji - jest to organ kolegialny.

Organy zwierzchnie do organów centralnych to: RM, Premier, poszczególni ministrowie.

Centralne organy są powoływane najczęściej przez Premiera.

Zgodnie z ustawą z 8.08.1996 r. minister do którego zakresu działania należy nadzór nad określonym urz.centr., przedstawia sprawy dotyczące tego urzędu na posiedzeniach RM. Może on również:

- składać Prezesowi RM wniosek o nadanie urz. centr. statutu,

- złożyć wniosek o powołanie i odwołanie kierownika urz. centr.

- powoływać zastępców kierownika

- wykonywać funkcje kontrolne

Centralne organy administracyjne są org. zwierzchnimi teryt.org. adm. z którymi tworzą tzw. quazi-resorty (w sensie organizacyjnym). Organy w terenie to zazwyczaj org.rządowej adm. specjalnej(urzędy celne) i (rzadko) terenowe org.adm.ogólnej.

Klasyfikacja org. centr. adm.

• podległe Sejmowi:

• Główny Inspektor Pracy

• Główny Inspektor Ochrony Danych Osobowych

• podległe RM(przykłady):

• Komitet Obrony Kraju(częściowo)

• Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów

• podległe Prezesowi RM:

• Prezes Agencji ds. Inwestycji Zagranicznych

• Prezes Agencji Rynku Rolnego

• Prezes Głównego Urzędu Statystycznego

• Prezes Głównego Urzędu Miar

• Prezes Państwowej Agencji Atomistyki

• Komisja Papierów wartościowych

• Szef Urzędu Ochrony Państwa

• podległe poszczególnym ministrom(przykłady):

• Ministrowi Edukacji Narodowej - Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych

• Ministrowi Obrony Narodowej - Szef Obrony Cywilnej Kraju

• Ministrowi Pracy i Polityki Społecznej - Prezes Krajowego Urzędu Pracy, - Prezes ZUS

• Ministrowi Finansów - Prezes Głównego Urzędu Ceł

- Prezes Państwowego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń

• Ministrowi Zdrowia i Opieki Społecznej - Główny Inspektor Sanitarny

- Główny Inspektor Ochrony Środowiska

42. PREZYDENT JAKO ORGAN ADMINISTRUJĄCY

Prezydent jest org. państwa, a nie organem administracji. Jest organem władzy wykonawczej - kompetencje prezydenta w sferze administrowania:

- w sferze stosunków zagranicznych ma podwójną rolę: jest zwierzchnikiem całej polityki zagranicznej oraz ma uprawnienia wyłączne(ratyfikuje umowy międzynarodowe)

- prawodawstwo nadzwyczajne - możliwość wprowadzenia stanu wojennego i wyjątkowego

- prawodawstwo zwykłe - może wykorzystać inicjatywę ustawodawczą, bierze udział w procesie ustawodawczym, wydaje akty wykonawcze do ustawy

- sfera obsadzania stanowisk - zatwierdza skład RM, poszczególnych ministrów, stanowiska generalskie, sędziów

- sfera o charakterze organizacyjnym i decyzyjnym - wzajemne relacje Prezydent i RM, ma prawo zwoływać Radę Gabinetową

43. RADA MINISTRÓW

Rada Ministrów (Rząd) działa kolegialnie.

Prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną RP, kieruje administracją rządową.

W skład Rady Ministrów wchodzą: Prezes rady ministrów (czyli premier), wiceprezesi (wicepremierzy), ministrowie resortowi, ministrowie „bez teki”, przewodniczący komitetów określonych w ustawach (np.: Komitet Integracji Europejskiej, Komitet Badań Naukowych) oraz Prezes Najwyższej Izby Kontroli.
Ministrów można podzielić na takich, którzy kierują danym działem ministerstwa - resortem, oraz takich, którzy sprawują określone funkcje określone przez Prezesa rady Ministrów - są to tzw. ministrowie zadaniowi.

Rada Ministrów jako drugi obok Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej organ państwa w zakresie władzy wykonawczej wyodrębniony organizacyjnie funkcjonalnie i kompetencyjnie. W art.146 ust 2 Ustawy Zasadniczej z kwietnia 1997 roku zawarto zasadę domniemania właściwości Rady Ministrów w dziedzinie polityki państwa. Jeśli powstaje wątpliwość w gestii jakiego organu leży dane zadanie, a postanowienia prawne dotyczące organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego go nie obejmują, należy ono jednoznacznie do Rady Ministrów. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej, kieruje całością administracji a także decyduje we wszystkich sprawach, których konstytucja i ustawy nie zastrzegają dla Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, samorządu lub innego organu administracji państwa. W zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji i ustawach Rada Ministrów w szczególności:
- zapewnia wykonanie ustaw
- wydaje rozporządzenia
- kontroluje i koordynuje pracę organów administracji rządowej
- chroni interesy Skarbu Państwa
- uchwala projekt budżetu państwa
- kieruje wykonaniem budżetu oraz uchwala zamknięcie rachunków państwowych i sprawozdanie z wykonania budżetu,
- zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny,
- zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa,
- sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi,
- zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne umowy międzynarodowe,
- sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju oraz określ corocznie liczbę obywateli powoływanej do czynnej służby wojskowej,
- określa organizację i tryb swojej pracy.
Prawem powoływania Rady Ministrów dysponuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, który rozpoczyna proces tworzenia rządu od desygnowania Prezesa Rady Ministrów - zostaje nim polityk reprezentujący najliczniejszą partię polityczną w Sejmie lub przedstawiciel koalicji. Premier szefem rządu zostaje, gdy utworzy rząd. Skład Rady Ministrów proponuje premier Prezydentowi przy współpracy Sejmu. W ciągu 14 dni od pierwszego posiedzenia Sejmu lub od dnia przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów Prezydent powołuje tak wybrany rząd i odbiera od nich przysięgę i wręcza nominacje. Prezes Rady Ministrów w ciągu 14 dni od powołania przez Prezydenta Rzeczypospolitej polskiej przedstawia sejmowi program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. Wotum zaufania Sejm uchwala bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. W razie nie powołania Rady Ministrów lub nie udzielenia jej wotum zaufania, Sejm w ciągu 14 dni od upływu terminu określonego w ustawach wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz wybranych przez niego członków Rady Ministrów bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Prezydent Rzeczypospolitej polskiej powołuje tak wybraną Radę Ministrów i odbiera od nich przysięgę. W razie nie powołania rządu z inicjatywy Sejmu Prezydent w ciągu 14 dni powołuje Prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek pozostałych członków Rady Ministrów oraz odbiera od nich przysięgę. Sejm w ciągu 14 dni od powołania Rady Ministrów przez Prezydenta udziela jej wotum zaufania zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. W razie nie udzielenia Radzie Ministrów wotum zaufania Prezydent skraca kadencję sejmu i zarządza nowe wybory.

Rada ministrów podlega odpowiedzialności:
• politycznej - gdy między polityką realizowaną przez Radę Ministrów a postulowaną przez większość parlamentarną występuje widoczna rozbieżność, gdy większość ta nie aprobuje polityki rządu. Rada Ministrów powołuje się do dymisji lub parlament wyraża jej wotum nieufności.
• Konstytucyjnej - ma charakter prawnokarny, za naruszenie przez członek Rady Ministrów konstytucji lub ustaw - tzw. delikt konstytucyjny. Skutkiem jest postawienie w stan oskarżenia przed Trybunał Stanu, który decyduje o winie i karze. Odpowiedzialność ta ma zawsze indywidualny charakter.
Wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej może zgłosić prezydent lub conajmniej 115 posłów. Wniosek składany jest do sejmu a rozpatruje go Sejmowa Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej.
Prezes Rady Ministrów reprezentuje radę, kieruje jej pracami, wydaje rozporządzenia, zapewnia wykonanie polityki Rady Ministrów i określa sposoby jej wykonania, koordynuje i kontroluje pracę członków Rady Ministrów, sprawuje nadzór nad samorządem terytorialnym w granicach i formach określonych w Konstytucji i ustawach. Jest także zwierzchnikiem służbowym pracowników administracji rządowej.
Członkowie Rady Ministrów nie mogą prowadzić działalności sprzecznej z jego obowiązkami publicznymi. Konstytucja z 1997 roku nie wprowadza wyraźnego zakazu łączenia stanowiska członka Rady Ministrów z innymi funkcjami publicznymi. Jednakże na mocy ustawy o Trybunale Konstytucyjnym jego członkowie nie mogą piastować innych funkcji(analogicznie Trybunał Stanu, Rzecznik Praw Obywatelskich, Prezes NIK). Gdyby te osoby zostały powołane w skład Rady Ministrów muszą zrzec się dotychczas sprawowanych funkcji.

44. KOMPETENCJE RADY MINISTRÓW

Kompetencje rządu formułowane przez Konstytucje zgodnie z którą Rada Ministrów w szczególności:
• Zapewnia wykonanie ustaw
• Wydaje rozporządzenia
• Koordynuje i kontroluje pracę organów administracji rządowej
• Chroni interesy Skarbu Państwa
• Uchwala projekt budżetu państwa
• Kieruje wykonaniem budżetu państwa oraz uchwala zamknięcie rachunków państwowych i sprawozdanie z wykonania budżetu państwa oraz porządek publiczny
• Zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa
• Sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami międzynarodowymi
• Zawiera i wypowiada inne umowy międzynarodowe
• Sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju oraz określa corocznie liczbę obywateli powoływanych do czynnej służby wojskowej
• Określa organizację i tryb swojej pracy
Nowym rozwiązaniem konstytucyjnym jest przyznanie Radzie Ministrów domniemania kompetencji polegającego na upoważnieniu jej do rozstrzygania wszystkich spraw z zakresu polityki państwa, nie zastrzeżonych dla innych organów państwowych i samorządu terytorialnego.
Niemniej podstawową i po raz pierwszy obowiązującą regulacją systemową jest cytowana już ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. Ustawa ta normuje sytuację Rady Ministrów w miarę kompletnie i kompleksowo w obrębie trzech funkcji obejmujących:
• Organizowanie
• Działania merytoryczne
• Decydowanie
Rada Ministrów działa w myśl ustanowionego przez siebie regulaminu. Decyduje o drodze uzgodnienia, a subsydiarnie w drodze głosowania większością głosów. Posiedzenia Rady obsługiwane są przez sekretarza.
Organy wewnętrzne i pomocnicze Rady Ministrów:
• Stałe komitety rady ministrów jako organy pomocnicze i opiniodawcze: Ekonomiczny, Rozwoju regionalnego, Społeczno polityczny, Spraw obronnych
Również Prezes Rady ministrów może z inicjatywy własnej lub z inicjatywy Rady Ministrów tworzyć:
• Komitety do rozpatrywania określonej sprawy
• Rady i zespoły, jako organy pomocnicze lub opiniodawczo-doradcze
• Komisje wspólne

Kompetencje wzgl. podmiotów wewnętrznych(poszczególnych ministerstw, administracji rządowej w terenie(zespolonej i niezespolonej):

• uprawnienia nadzorcze

• kontrolne

• koordynacyjne

• stanowi też prawo powszechnie obowiązujące, nadaje statuty jednostkom podległym, wydaje decyzje indywidualne

45. FUNKCJONOWANIE RM

RM jest org. kolegialnym, pracami RM kieruje Prezes RM, w okresie nieobecności Prezesa lub też niemożliwości wykonywania przez niego obowiązków kieruje nimi wyznaczony przez Prezesa RM minister. RM funkcjonuje na posiedzeniach.

-Jako reguła - zasada- jest to, że posiedzenia odbywają się w stałych term. określonych przez Prezesa RM., który posiedzenia te zwołuje, ustala porządek obrad i przewodniczy tym posiedzeniom. Od strony technicznej posiedzenia RM przygotowuje i obsługuje sekretarz RM. Członkowie RM otrzymują informacje o porządku obrad na 5 dni przed posiedzeniem. Obok trybu zwykłego mogą być zwoływane posiedzenia w trybie nagłym tzn. poza przewidzianym porządkiem prac RM. W posiedzeniu musi wziąć udział większość członków RM. -Jako reguła - zasada jest to, że posiedzenia RM są niejawne. Rozstrzygnięcia zapadają w drodze uzgodnienia, jeżeli uzgodnienie nie jest możliwe może być przeprowadzone głosowanie i rozstrzygnięcie zapada zwykłą większością głosów obecnych na posiedzeniu członków RM. Członek RM, który nie zgadza się z podjętym rozstrzygnięciem może zgłosić zastrzeżenie czyli odrębne stanowisko.

46. ORGANY WEWNĘTRZNE RM

Organy te powoływane są przez prezesa RM z jego własnej inicjatywy lub na wniosek innego członka RM i następuje to w drodze zarządzenia czyli w drodze przepisu wewnętrznie obow. Wyróżniamy nst. organy wewnętrzne RM:

- stały komitet bądź stałe komitety RM - inicjują, przygotowują i uzgadniają rozstrzygnięcia podejmowane przez RM.

- komitety do rozpatrywania określonych kategorii spraw lub określonej sprawy.

- rady i zespoły opiniodawcze lub doradcze - zajmują się wypowiadaniem w sprawach należących do kompetencji RM lub Prezesa RM.

- komisje do opracowania projektów kodyfikacji określonej dziedziny prawa - powoływane w drodze rozporządzenia RM.

- komisja wspólna rządu i zainteresowanej instytucji lud środowiska - powoływane w drodze rozporządzenia w uzgodnieniu z zainteresowaną instytucją lud środowiskiem.

Obok organów wewnętrznych RM może ustanowić pełnomocnika rządu do określonych spraw, których przekazanie członkom RM nie jest celowe. Pełnomocnikiem rządu może być sekretarz stanu lub podsekretarz stanu(wiceminister lub wojewoda).Pełnomocnik jest powoływany i odwoływany przez Prezesa RM.

47. PREZES RM

Prezes RM jest podmiotem który spełnia 2 funkcje:

- wchodzi w skład RM i zajmuje w tym organie szczególną pozycję ponieważ przewodniczy mu i kieruje jego pracami jak również jest w jakieś części dysponentem uprawnień i kompetencji przysługujących RM,

-jednocześnie prezes RM jest jednoosobowym organem adm. publicznej dysponującym własnymi niezależnymi kompetencjami.

48. KOMPETENCJE PREZESA RM

Prezes RM jest jednoosobowym org. adm. publicznej dysponującym własnymi niezależnymi kompetencjami. Kompetencje Prezesa RM wynikają w szczególności z Art. 148 Konstytucji.

• Kompetencje z zakresu zwierzchnictwa osobowego: Prezes RM powołanie i odwołanie min. podsekretarzy stanów, wojewodów, prezesa SKO jak również członków.
• Kompetencji z zakresu zwierzchnictwa służbowego: Prezes RM m.in. ustala zakres działania wicepremierów RM, wyznacza Ministrom zakres spraw w których działają oni z jego upoważnienia, może żądać informacji, dokumentów i sprawozdań dotyczących poszczególnych spraw lub rodzajów spraw od wszelkich org. adm. rządowej.
• Kompetencje z zakresu nadzoru nad podmiotami nie podporządkowanymi - Prezes RM sprawuje nadzór nad: org. jednostek samorządu terytor. w zakresie ustaw samorządowych, i nad działalnością samorz. zawodowych w zakresie wykonywania przez nie zadań adm. publ.

• Kompetencje z zakresu stanowienia prawa: Prezes RM jest uprawniony do wydawania rozporządzeń - jeżeli w delegacji ustawowej zostanie wskazany jako org. uprawniony wydaje przepisy prawa powszechnie obowiązującego oraz zarządzenia - czyli przepisy wew. obow.

• Kompetencje z zakresu spraw administracyjno-porządkowych: powoływanie organów wew. RM, kierowanie.
• Kompetencje z zakresu stanowienia prawa: Prezes RM będzie wydawał decyzje administracyjne wówczas gdy przepis prawa będzie przewidywał taką możliwość.

49. KANCELARIA PREZESA RM

Jest to aparat pomocniczy RM, Prezesa RM jak również wiceprezesów RM, który nie stoi na czele żadnego resortu. Jest również aparatem pomocniczym dla kolegium do spraw Służb Specjalnych oraz Rady Legislacyjnej. Pełni funkcję aparatu pomocniczego dla Pełnomocnika Rządu oraz dla organów wewnętrznych RM.

Pracami kancelarii kieruje Szef Kancelarii Prezesa RM. Do zadań kancelarii należy:

- Kontrola realizacji zadań wskazanych przez Prezesa RM i ministrów,

- Wydawanie Dziennika Ustaw RP i Dziennika Urzędowego RP „Monitor Polski”
- Obsługa spraw kadrowych osób zajmujących kierownicze stanowiska w państwie
- Obsługa informacyjna oraz prasowa RM, Prezesa RM i org. wewnętrznych

50. MINISTROWIE

Ministrowie występują w dwojakim charakterze:
- są członkami organu kolegialnego RM

- są to monokratyczne organy adm. publicznej kierujące określonym działem adm. rządowej (to którym bądź którymi działami adm. rządowej kieruje Minister określa Prezes RM)

Wyróżniamy 4 rodzaje ministrów:

1) minister kierujący określonym działem administracji 2) minister w skaldzie RM

3) minister bez teki 4) minister kierownicy urzędu centralnego

51. KOMPETENCJE MINISTRÓW

Zadania i kompetencje ministra określone są:
• w akcie o powołaniu urzędu ministra
• w akcie określającym szczegółowy zakres działania ministra
• w innych ustawach i niższych aktach normatywnych
Całość funkcji ministra można w najogólniejszym ujęciu rozdzielić na:
• funkcje prawotwórcze ( gdzie minister wydaje rozporządzenia i zarządzenia)
• funkcje polegające na wydawaniu decyzji administracyjnych
• funkcje kierowania resortem nie obejmujące działalności prawotwórczej i decyzyjnej
• funkcje szczególne wynikające ze specjalnego statusu ministra w określonej sferze

• ministrowi przysługuje prawo zwierzchności służbowej w stosunku do podległych lub nadzorowanych centr.org.adm.rządowej

• ministrowie inicjują i opracowują politykę RM w stosunku do działu którym kierują.
  

52.MINISTERSTWO JAKO APARAT POMOCNICZY MINISTRÓW

Ministerstwo-to urząd czyli zespół osób i środków rzeczowych przy pomocy których minister wykonuje swoje zadania.

Ministerstwa tworzy, znosi lub przekształca RM w drodze rozporządzenia.

W skład ministerstwa wchodzą:

1. sekretarze i podsekretarze stanu(czyli wiceministrowie)

2. gabinet polityczny ministra (około 10osób - pomocą w zakresie wprowadzana przepisów)

3. dyrektor generalny ministerstwa (związany ze służbą cywilną) -nadzór nad działalnością ministerstwa oraz zatwierdzanie regulaminów poszczególnych komórek organizacyjnych ministerstwa i jednostek podległych ministerstwu.

53. AGENCJE JAKO PODMIOTY WYKONUJĄCE ZADANIA Z ZAKRESU ADM. PUB.

Agencja jest jednostką mogącą posiadać różny charakter i status prawny, która została utworzona do wykonywania wydzielonych zadań adm. pub. Często o charakterze gospodarczym i finansowym oraz usytuowana w strukturze aparatu centralnego adm. poprzez podporządkowanie nadzorowi organu naczelnego
Cechy:

- podmioty funkcjonujące na podstawie ustawy

- statut nadaje im Prezes RM

- posiadają osobowość prawną

- mogą samodzielnie prowadzić politykę w zakresie powierzonych im spraw

- organami agencji są Prezes Agencji oraz Rada Nadzorcza

54.ADMINISTRACJA PUBLICZNA W WOJEWÓDZTWIE

ADMINISTRACJA PUBLICZNA

W WOJEWÓDZTWI

ADMINISTRACJA RZĄDOWA ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA

W WOJEWÓDZTWIE W WOJEWÓDZTWIE

ORGANY ADM. ORGANY ADM.

ZESPOLONEJ NIEZESPOLONEJ

Administracja rządowa w terenie występuje jedynie na szczeblu województwa, natomiast na szczeblu powiatu i gminy zadania administracji rządowej wykonują organy administracji samorządowej.

Administrację rządową na szczeblu województwa wykonują następujące organy:

1. Wojewoda

2. działający pod zwierzchnictwem wojewody Kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach w imieniu:

- wojewody, z ustawowego upoważnienia

- własnym, jeżeli ustawy tak stanowią

3. Organy adm. niezespolonej

4.Organy samorządu teryt. jeżeli wykonywanie zadań wynika z ustawy lub zawartego poroz.

5. działający pod zwierzchnictwem starosty Kierownicy powiatowych służb inspekcji i straży , wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach.

6. Organy innych samorządów jeżeli wykonywanie zadań adm. rządowej następuje na podstawie ustawy lub porozumienia.

55.WOJEWODA I JEGO FUNKCJE

Wojewodę powołuje i odwołuje Prezes RM na wniosek ministra właściwego do spraw adm. Wicewojewodów powołuje Prezes RM na wniosek wojewody, który także określa zakres kompetencji i zadań wicewojewodów. Dymisja rządu pociąga za sobą konieczność złożenia dymisji przez wojewodów, w ciągu 3 m-cy nowy Prezes RM może je przyjąć lub odmówić ich przyjęcia. Wojewoda wykonuje swoje zadania przy pomocy:

1. I i II wicewojewody

2. Kierowników zespolonych inspekcji i straży

3. Dyrektora generalnego urzędu wojewódzkiego

4. Dyrektorów wydziałów urzędu wojewódzkiego

Funkcje wojewody:

1. Jest przedstawicielem RM w województwie,

2. Jest zwierzchnikiem zespolonej administracji rządowej,

3. Jest organem nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego,

4. Jest organem wyższego stopnia w rozumieniu KPA, jeżeli przepis szczególny tak stanowi

5. Jest reprezentantem Skarbu Państwa

56. ORGANIZACJA ZESPOLONEJ ADM. RZĄDOWEJ W WOJEWÓDZTWIE

Określa ją Statut urzędu wojewódzkiego. Statut ten jest nadawany prze wojewodę i zatwierdzany prze Prezesa RM, i podlega on ogłoszeniu w woj. Dzienniku urzędowym.

Statut UW zawiera:

- nazwę i siedzibę urzędu

- wykaz nazw stanowisk dyr. wydziałów, nazwy wydziałów i komórek równorzędnych

- zakres zadań wydziałów i komórek równorzędnych

- nazwy kierowników służb inspekcji i straży (org. adm. zespolonej)

- nazwy komend, inspektoratów, i innych jednostek oraz ich zakresy zadań

57. URZĄD WOJEWÓDZKI, UPOWAŻNIENIA DLA PRACOWNIKÓW I POROZUMIENIA ZAWIERANE PRZEZ ORG. ADM. RZĄDOWEJ

Urząd wojewódzki stanowi aparat pomocniczy wojewody i realizuje zadania wynikające ze sprawowania przez wojewodę funkcji przedstawiciela Rządu na obszarze województwa oraz terenowego organu rządowej administracji ogólnej.

Wojewoda może upoważnić na piśmie pracowników UW ( w wąskim rozumieniu, czyli pracowników służb, inspekcji i staży) do załatwiania określonych spraw w jego imieniu, w tym do wydawania decyzji administracyjnych .

Wojewoda może na obszarze województwa zawierać porozumienia z :

- org. JST

- kierownikami państwowych osób prawnych(przedsiębiorstwa państwowe)

- kierownikami innych państw. jedn. org.

Zakres regulacji objętych porozumieniem:

- zakres przekazywanych zadań, czyli jakie zadania wojew. przekazuje danemu podmiotowi

- zakres nadzoru wojewody nad powierzonymi sprawami(np.kryterium celowości, rzetelności, gospodarności)

- porozumienie może określić dodatk. uprawnienia nadzorcze(np. możliwość uchylania przez wojewodę uchwał organów j.t.s. w sprawach objętych porozumieniem i kierowanie ich do ponownego rozpatrzenia albo wydanie przez niego zarządzenia zastępczego)

- forma i wielkość środków finansowych związanych z realizacją przekazanych zadań

- termin wejścia w życie i obowiązywania porozumienia(może być bezterminowe) - jako akt prawa miejscowego porozumienie publikowane jest w Woj. Dzienniku Urzędowym

58. DELEGATURY URZĘDU WOJEWÓDZKIEGO

Delegatury tworzone są w celu wspierania działania wojewódzkich organów zesp. adm. rząd. Możliwość utworzenia delegatury Urz. Woj. musi przewidywać statut (tworzenie delegatur jest fakultatywne). Do wojewody należy wyznaczenie zakresu spraw, które podlegają załatwieniu przez delegaturę.

59. KOLEGIUM WOJEWODY

Do pomocy wojewoda może wykorzystywać kolegium doradcze wojewody - jest to organ o charakterze opiniodawczo-doradczym. W skład kolegium wchodzą:

- wicewojewodowie

- dyrektor generalny Urz. Woj.

- komendant wojew. Policji i straży pożarnej

- inne osoby wymienione w statucie UW

W pracach kolegium mogą być zapraszane inne osoby ze wzgl. na poruszaną tematykę.

Wojewoda może powoływać zespoły doradcze. Są one powoływane do rozwiązania konkretnego zadania stojącego przed wojewodą. Utworzenie tego zespołu jest fakultatywne.

60. AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO ADM. RZĄDOWEJ

Akty prawa miejscowego są aktami powszechnie obowiązującymi (czyli dotyczą wszystkich mieszkańców oraz podmioty znajdujące się pod działaniem tych organów stanowiących takie normy prawne). Najważniejszą cechą odróżniającą przepisy prawa miejscowego od przepisów powszechnie obowiązujących jest lokalny charakter miejsca obowiązywania tych norm, gdyż nie obowiązują one poza obszarem na jakim zostały określone.
Obecnie obowiązująca Konstytucja zawiera przepisy dotyczące terenowych źródeł prawa, które Konstytucja nazywa aktami prawa miejscowego. Art.87 ust.2 Konstytucji zalicza akty prawa miejscowego do źródeł prawa powszechnie obowiązującego na obszarze działania organów, które je ustanowiły. Według art.94 Konstytucji terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów, zaś zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa. Według art.88 ust.1 Konstytucji warunkiem wejścia w życie aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie. Obecnie wydawanie aktów reguluje ustawa z dnia 05.06.1998r. o samorządzie województwa (Rozdział 8 art. 89 do art.91).
Terenowymi organami adm. rządowej są wojewodowie oraz kierownicy urzędów rejonowych, zespolonych służb, inspekcji i straży. Terenowe organy adm. rządowej mogą wydawać akty wykonawcze prawa miejscowego jedynie w granicach upoważnienia ustawowego. Wojewoda jako terenowy organ adm. rządowej jest organem monokratycznym i swoim działaniem reprezentuje rząd, może wydawać akty powszechnie obowiązujące prawa miejscowego oraz przepisy porządkowe. Przepisy porządkowe wydawane są w formie rozporządzeń i mogą mieć formę aktu samoistnego gdy zostaną spełnione dwa podstawowe warunki, tj. brak uregulowania w innych ustawach i przepisach powszechnie obowiązujących oraz istnienie zagrożenia dla dóbr określonych ustawowo (życia, zdrowia i mienia obywateli). Aktami wykonawczymi pozostałych organów są zarządzenia i mają one charakter wewnętrzny dot. organów służbowo i funkcjonalnie powiązanych z danym organem.
Wojewoda wydaje także przepisy porządkowe w formie rozporządzeń porządkowych. W przeciwieństwie do przepisów wykonawczych przepisy porządkowe mogą przewidywać za ich naruszenie karę grzywny wymierzoną w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach. Dlatego akt prawa miejscowego stanowiący przepisy porządkowe może zawierać przepisy karne, przy czym jedyną sankcją karną może być kara grzywny w granicach określonych przepisami kodeksu wykroczeń. Obecnie, po uwzględnieniu zmian, kodeks wykroczeń przewiduje, że grzywnę wymierza się w wysokości od 20zł do 5000zł. W postępowaniu mandatowym- w drodze mandatu karnego- grzywny wymierza się w wysokości od 10zł do 500zł. Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego reguluje ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych.
Nadzór nad aktami prawa miejscowego, stanowionymi przez wojewodę oraz organy rządowej administracji niezespolonej sprawuje Prezes RM. Prezes RM uchyla, w trybie nadzoru, akty prawa miejscowego jeżeli są one niezgodne z ustawami lub aktami wydanymi w celu ich wykonania (z rozporządzeniami). Prezes RM ma uprawnienia do uchylenia aktu prawa miejscowego z powodu niezgodności takiego aktu z polityką rządu lub naruszeniem zasad rzetelności i gospodarności. Akt Prezesa RM podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Ustawa o administracji rządowej w województwie stanowi, iż Prezes RM ustala, w drodze rozporządzenia, tryb kontroli aktów prawa miejscowego ustanowionych przez wojewodę i organy administracji. Każdy czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego ( wydanym w sprawie z zakresu administracji publicznej), może po bezskutecznym wezwaniu organu, który wydał przepis lub organu uprawnionego do uchylenia przepisu w trybie nadzoru, do usunięcia naruszenia zaskarżyć przepis do sądu administracyjnego
Akty stanowione przez sejmik województwa, wojewodę i org. adm. niezespolonej a także przez rade powiatu i gminy podlegają ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym, który jest wydawany przez wojewodę. Dzień wydania Dz.Urz. jest dniem ogłoszenia aktu prawa miejscowego. Akty prawa miejscowego wchodzą w życie po upływie 14 dni od ich ogłoszenia, jeżeli nie stanowią inaczej. Rozporządzenia porządkowe wojewody i powiatowe przepisy porządkowe ogłasza się również w środkach masowego przekazu oraz w drodze obwieszczeń jak również w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie.

61. POCHODNE FORMY WYK. ADM. PUBL.

Formy pochodne wykonywania adm. publ

1. samorząd terytorialny - powszechny

2. samorządy specjalne

W ramach samorządów specjalnych wyróżnia się :

1. samorząd zawodowy - związany z wyk. określonych zawodów(samorząd lekarski, adwok.)

2. samorząd zakładowy-wyst. w zakładach adm. członkami są użytkownicy danego zakł.adm.

3. samorząd pracowniczy - związany z przedsiębiorstwami Państwowymi

4. samorząd gospodarczy - grupuje, organizuje przedst.. poszcz. dziedzin życia gospodarcz.

62. KONCEPCJE SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

1. Teoria naturalistyczna - Przyjmuje ona, że gmina jest starsza od państwa. Gmina jest pierwotna, a państwo jest formą federacji gmin (zbiorem gmin). Państwo ma za zadanie wspomagać gminy w zakresie wykonywanych przez nie zadań. Z tej koncepcji wynika, że gmina jako podmiot pierwotny jest nietykalna dla państwa. Gmina wykonuje stałe, niezmiennie jej przysługujące zadania i państwo jako podmiot wtórny nie może ograniczać zakresu zadań wykonywanych przez gminę.

2. Teoria państwowa - Akcentuje suwerenność państwa i oznacza, że państwu przyznaje się główną pozycję. Państwo wykonuje stojące przed nim zadania przy wykorzystaniu własnych organów, ale zadania te może przekazać do realizacji innym organom czy podmiotom.

3. Teoria polityczna - Istotę samorz. teryt. widzi się w osobowym składzie organów, a mianowicie, że organy te wyłaniane są w drodze wyborów, czyli nie są narzucane przez odpowiednie organy wyższego stopnia. Elementem tej teorii jest także zwrócenie uwagi na udział społeczeństwa w sprawowaniu admin. publicznej.

63. KONSTYTUCYJNE REGULACJE DOTYCZĄCE SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

Konstytucja w dwóch miejscach porusza problematykę samorządu terytorialnego.

Art.15 Konst. - ustrój terytorialny zapewnia decentralizację władzy publicznej.

Część zadań stojących przed państwem przekazano innym podmiotom. Rozwinięciem Art.15 jest Art.16 i rozdz. 7 Konstytucji . W myśl Art.16 - ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału teryt. stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową, a samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publ. Przysługującą w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialn.

Filary funkcjonowania sam. teryt. zawarte w Konstytucji:

1. domniemanie kompetencji po stronie samorządu terytorialnego - tzn., że sam. teryt. wykonuje wszystkie te zadania publ., które nie są mocą Konstytucji lub ustaw zastrzeżone dla innych organów władz publ.

2. domniemanie kompetencji gminy - gmina wykonuje wszystkie te zadania, które nie zostały zastrzeżone na rzecz innych jedn. sam. teryt.

3. samodzielność jedn. sam. teryt. - przejawa się w posiadaniu osobowości prawnej oraz ochronie sądowej.

4. zakres kontroli ograniczony jest do kryterium legalności

5. zapewnienie sam. teryt. odpowiednich środków finansowych na realizacje stojących przed nimi zadań.

64. POJĘCIE WSPÓLNOTY SAMORZĄDOWEJ

Wspólnota samorządowa - tworzą ją wszyscy mieszkańcy dane jedn. sam. terytorialnego.

65. OSOBOWOŚĆ PRAWNA JEDN. SAM. TERYT.

Jednostki samorządu terytorialnego posiadają osobowość prawną.

Gdy chodzi o osobowość cywilno - prawną wszyscy autorzy przyznają jednostkom samorządu terytorialnego ten rodzaj osobowości - umożliwia ona im udział w życiu prawnym oraz bycie stroną prawną wszelkich stosunków cywilno- prawnych.

Sporna jest kwestia osobowości publiczno - prawnej jednakże większość autorów przyznaje ją jednostkom samorządu terytorialnego - umożliwia ona im stanowienie aktów prawa miejscowego oraz autoryzowanych, władczych rozstrzygnięć .

66. SAMODZIELNOŚĆ JEDN. SAM. TERYT.

Z osobowością prawną jednostek samorządu terytorialnego wiąże się nierozerwalnie ich samodzielność i niezależność. Jednostka sam. tertyt. jest odrębnym podmiotem prawa zarówno w sferze prawa cywilnego jak i w sferze prawa publicznego. Samodzielność jedn. samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej, realizowanej, w zależności od naruszenia granic samodzielności, zarówno przez sądy powszechne, jak i sądy administr.

67. TWORZENIE, ŁĄCZENIE, PODZIAŁ I ZNOSZENIE JEDNOSTEK SAM.TERYT.

Zmiana liczby województw wymaga drogi ustawowej, natomiast zmiana granic województw następuje na drodze rozporządzenia RM.

Tworzenie, łączenie, dzielenie i znoszenie powiatów następuje w drodze rozporządzenia RM, które jest wydawane po zasięgnięciu opinii tych organów jednostek samorządu terytor., których to dotyczy. Przy tworzeniu, łączeniu, dzieleniu i znoszeniu powiatów i ustalaniu ich granic należy dążyć do tego, aby powiat obejmował możliwie jednorodny obszar ze względu na układ osadniczy i przestrzenny oraz więzi społeczne i gospodarcze zapewniające zdolność wykonywania zadań publicznych.

Tworzenie, łączenie, dzielenie i znoszenie gmin, ustalanie ich granic i siedzib władz następuje w rozporządzeniu RM po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami. Należy dążyć do tego, aby gmina obejmowała możliwie jednorodny obszar ze względu na układ osadniczy i przestrzenny.

68. ZADANIA JEDN. SAM.TERYT.(GMINY, POWIATU I WOJEWÓDZTWA SAMORZ.)

Wszystkie zadania samorządu dzielą się na zadania własne i zadania zlecone. Zadania własne wynikają z :

• Ustaw

• Zawartych porozumień

Zadania samorządu

własne zlecone

ustawa porozumienie ustawa porozumienie (adm.rz.)

obligatoryjne

fakultatywne

Samorząd województwa wykonuje zadania o charakterze wojewódzkim określone ustawami. Zadania województwa są zadaniami własnymi, należą do nich m.in.:

• Edukacja publiczna-w tym szkolnictwo wyższe

• Promocja i ochrona zdrowia

• Pomoc społeczna

• Ochrona środowiska

• Bezpieczeństwo publiczne

• Drogi publiczne

• Transport

Obok tych zadań własnych ustawy mogą określić, iż jakieś zadanie należące do zadań województwa jest realizowane jako zadanie z zakresu adm. rządowej wykonywane przez zarząd województwa.

Województwo może zawierać porozumienia z innymi j.s.t na realizację zadań stojących przed województwem. Może też zawierać porozumienia z org.adm.rządowej na realizację zadań z zakresu tej administracji.

Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym. Zadania powiatu nie mogą naruszać zakresu działań gmin. Zadania powiatu dzielą się na zadania własne i zadania z zakresu adm. rządowej. Zadania te mogą być przekazywane powiatowi bądź w drodze ustawy bądź w drodze porozumień z org. adm. rządowej.

Powiat może też realizować zadania przejęte od innych jedn. sam. teryt. w drodze porozumień. Powiat na uzasadniony wniosek zainteresowanej gminy przekazuje jej zadania z zakresu swojej właściwości na warunkach określ. w porozumieniu.

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Jeżeli ustawy nie stanowią inaczej rozstrzyganie w sprawach publicznych o znaczeniu lokalnym należy do gminy.

Zadania gminy dzielą się na zadania własne i zadania zlecone z zakresu adm. rządowej. Zadania własne gminy mogą być obligatoryjne lub fakultatywne. Jeżeli ustawodawca nakłada na gminę obowiązek realizacji nowego zadania, jest zobowiązany do zapewnienia koniecznych środków finansowych na jego realizację.

Zadaniem gminy jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb i obejmuje następujące grupy spraw:

• Infrastruktura techniczna(drogi, mosty, kanalizacja, wodociągi)

• Infrastruktura społeczna( działania w zakresie służby zdrowia, pomocy społecznej)

• Porządku i bezpieczeństwa publicznego

• Ład przestrzenny i ekologiczny

Gminy wykonują zadania w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

69. KONTRAKT WOJEWÓDZKI

Kontrakt wojewódzki jest umową między rządem a władzami samorządowymi, w ramach której - z Budżetu Państwa - województwa otrzymują określoną ilość pieniędzy na realizację inwestycji m.in. z zakresu infrastruktury drogowej, systemu ochrony zdrowia, bazy oświatowo-wychowawczej, infrastruktury sportowej, turystyczno-wypoczynkowej, czy też kulturalnej.

Kontrakt określa, w jaki sposób realizowane będą - finansowane z budżetu centralnego - inwestycje zgłoszone w regionach. Decyzje o przeznaczeniu środków podejmuje zarząd województwa, natomiast nad prawidłowością wydatkowania środków czuwa urząd wojewódzki.

70. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA JEDN. SAM. TERYT.

Działalność gospodarcza gminy (dz.g.gm.) - działalność prowadzona przez gminę w sferze produkcji, świadczenia dóbr i usług. Gmina jest odpowiedzialna za zapewnienie mieszkańcom świadczeń w sferze użyteczności publicznej, której najbardziej charakter. przejawami są: dostarczanie wody i odpr. ścieków, centralne ogrzewanie, kom. miejska itp. Natomiast spór dotyczy możliwości prowadzenia działalności gospodarczej przez gminę w sferze wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej.

W sferze użyteczności publicznej gmina może wykorzystać formę zakładu budżetowego lub spółki prawa handlowego, a także umowę cywilnoprawną o świadczenie takich usług przez osoby fizyczne lub osoby prawne, natomiast w pozostałym zakresie tylko formę kapitałowej spółki prawa handlowego.

Działalność gospodarcza powiatu (dz.g.pow.) - działalność prowadzona przez powiat w sferze produkcji, świadczenia dóbr i usług. Zgodnie z ustawą o samorządzie powiatowym, powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakterze użyteczności publicznej. Do form prowadzenia przez powiat tej działalności stosuje się w pełni przepisy ustawy o gospodarce komunalnej.

Działalność gospodarcza województwa (dz.g.woj.) - działalność prowadzona przez województwo w sferze produkcji, świadczenia dóbr i usług. W zakresie prowadzenia przez województwo działalności komunalnej stosuje się przepisy ustawy o gospodarce komunalnej której zasięg zastosowania został rozciągnięty na wszystkie rodzaje jednostek samorządu ter.

71. FORMY SPRAWOWANIA WŁADZY

1.BEZPOŚREDNIA- realizowana w drodze wyborów powszechnych oraz w dr. referendum.

2.POŚREDNIA- realizowana za pośrednictwem organów poszczególnych jedn. sam. terytorial.

W drodze wyborów powszechnych mieszkańcy wspólnot samorządowych wybierają organy stanowiące i kontrolne, natomiast mieszkańcy gminy wybierają dodatkowo organ wykonaw.

72. REFERENDUM OBLIGATORYJNE.

Referendum obligatoryjne jest przeprowadzane w sprawie odwołania organu stanowiącego i kontrolnego, jak również w sprawie odwołania wójta, burmistrza, prezydenta miasta. W gminie referendum obligatoryjne może być przeprowadzone w sprawie samoopodatkowania się. Referendum jest ważne gdy weźmie w nim udział 30% uprawnionych do głosowania. Jeżeli nie ma takiej frekwencji to mamy do czynienia z forma konsultacji społecznej.

Referendum może być przeprowadzone bądź na wniosek 1/10 mieszkańców uprawnionych do głosowania lub też na wniosek org. stanowiącego jedn. Ustawodawca wprowadził ograniczenie czasowe, gdy chodzi o odwołanie org. stanowiącego( nie wcześniej niż po 12 m-cach od dnia wyborów i nie później niż 6 m-cy przed końcem kadencji)

73. REFERENDUM FAKULTATYWNE.

Ref. fakultatywne jest przeprowadzane w każdej sprawie ważnej dla danej wspólnoty sam.

74. JAWNOŚĆ DZIAŁANIA ORGANÓW JEDNOSTEK SAMORZĄDU TERYT.

Działalność organów powiatu jest jawna. Ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustaw. Jawność działania organów powiatu obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje rady powiatu i posiedzenia jej komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów powiatu i komisji rady powiatu.

Zasady dostępu do dokumentów i korzystania z nich określa statut powiatu.

75. RADA GMINY

Rada gminy jest organem stanowiącym i kontrolnym, rozpatruje i rozstrzyga w formie uchwał wszystkie sprawy należących do jej kompetencji, określone art.18 ustawy o samorządzie gminnym oraz w innych ustawach i przepisach wykonawczych. Rada gminy obraduje na sesjach zwoływanych przez jej przewodniczącego zgodnie z planem pracy, nie rzadziej niż raz na kwartał. Informacja o terminie, miejscu i porządku obrad podawana jest do wiadomości publicznej. Działalność rady gminy jest jawna, obywatele mają prawo wstępu na sesje. Organizowanie pracy rady gminy i prowadzenie jej obrad jest zadaniem przewodnicz. rady. Z przebiegu sesji sporządza się protokół. Podjęte przez radę gminy uchwały przechowuje się w urzędzie gminy wraz z protokołami z sesji i ewidencjonuje w rejestrze.

Art.18 ustawy samorządowej przyjmuje zasadę domniemania właściwości rady, przekazując jej wszystkie sprawy z zakresu działania gminy jeśli ustawy nie stanowią inaczej. W ustawie tej jest katalog najważniejszych spraw gminy. W skład rady gminy wchodzą radni w liczbie co najmniej 15 w gminie do 4 tys mieszkańców. Kadencja rady trwa 4 lata. Organizacje wewnętrzną i tryb pracy rady określa statut gminy. Rada obraduje na sesjach. Sesję zwołuje przewodniczący rady „w miarę potrzeby”, ale nie rzadziej niż raz na kwartał(posiedzenie zwyczajne).Istnieje obowiązek zwołania sesji, jeśli o to wniesie zarząd albo co najmniej ¼ ustawowej liczby radnych(posiedzenie nadzwyczajne)

76. RADA POWIATU

Rada powiatu jest organem stanowiącym i kontrolnym powiatu. W jej skłąd wchodzą radni w liczbie 20 w powiatach liczących do 40 tys.mieszk. oraz po 5 na każde kolejne rozpoczęte 20 tys. Radni są wybierani w wyborach bezpośrednich. Ustawa o samorządzie powiatowym wymienia katalog spraw należących do wyłącznej właściwości rady powiatu. Są to m.in.

-Stanowienie aktów prawa miejscowego, - Wybór i odwołanie zarządu powiatu,- Podejm. uchwał w sprawie wysokości podatków i opłat w granicach okr. ustawami itp.

Rada może powoływać ze swego grona komisje do określonych zadań. Rada powiatu obraduje na sesjach zwoływanych w miarę potrzeby, co najmniej raz na kwartał.

Organizację wewnętrzną oraz tryb pracy rady i komisji powołanych przez radę oraz zasady tworzenia klubów radnych określa statut powiatu.

77. SEJMIK WOJEWÓDZTWA

W skład sejmiku województwa wchodzą radni w liczbie 45 w woj. Liczących do 2 milionów mieszkańców oraz po 5 radnych na każde kolejne rozpoczęte 500 000 mieszkańców.

Kadencja trwa 4 lata od dnia wyboru. Do sejmiku wojewódzkiego należą podst. kompetencje zastrzeżone na rzecz samorządu wojewódzkiego(stanowiące i kontrolne). W ramach kompetencji rada podejmuje uchwały. Mogą to być :

- Strategie rozwoju województwa, - Budżet województwa, -Plan zagospodarowania przestrzennego, - Uchwały o wyborze członków org. województwa itp.

W ramach działalności kontrolnej sejmik województwa rozpatruje sprawozdania z działalności zarządu wojew. i sprawozdania z wykonania budżetu.

Organizację wewnętrzną i tryb pracy rady i jej organów określa statut województwa.

Sejmik obraduje na sesjach, które zwołuje przewodniczący sejmiku „w miarę potrzeby” , ale nie rzadziej niż raz na kwartał(posiedzenia zwyczajne). Istnieje obowiązek zwołania sesji, jeśli o to wniesie zarząd albo co najmniej ¼ ustawowej liczby radnych(posiedzenie nadzw.)

78. ZASADY FUNKCJONOWANIA ORGANÓW STANOWIĄCYCH I KONTROLNYCH

Punktem wyjścia reformy administracji publicznej państwa są zasady ustrojowe przyjęte w Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., mianowicie:
1. zasada unitarności państwa 2. zasada decentralizacji władzy publicznej
3. zasada pomocniczości 4. zasada przysługiwania samorządowi istotnej części zadań publicznych zasada domniemania kompetencji samorządu, przy domniemaniu komp. gminy

1. ORGANY STANOWIĄCE I KONTROLNE

W gminie- Rada Gminy, Miasta

W powiecie - Rada Powiatu

W województwie - Sejmik Wojewódzki

2. ORGANY WYKONAWCZE

W gminie wójt, burmistrz, prezydent miasta

W powiecie i województwie Zarząd Powiatu, Zarząd Województwa

ZASADY FUNKCJONOWANIA ORGANÓW STANOWIĄCYCH I KONTROLNYCH W J. S.T.

- Liczebność uzależniona jest od liczby mieszkańców w danej jednostce samorządu teryt.

- Kadencja trwa 4 lata licząc od dnia wyborów

- Organy kolegialne rozstrzygają w głosowaniu w formie uchwał art. 14, ust. P samorządzie gminnym, występuje identyczna zasada we wszystkich organach, uchwały zapadają zwykłą większością głosów w obecności, co najmniej połowy ustawowego składu Rady.

- Głosowanie o charakterze kwalifikowanym, gdy ustawodawca przewiduje:

• Podwyższone quorum

79. RADNI I ICH POZYCJA

Radę tworzą radni wybierani w trakcie wyborów - powszechnych, równych i bezpośrednich.

Radni mają obowiązek kierować się dobrem wspólnoty samorządowej. Radny utrzymuje stałą wieź z mieszkańcami oraz ich organizacjami, a w szczególności przyjmuje zgłaszane przez mieszkańców gminy postulaty i przedstawia je organom gminy do rozpatrzenia, nie jest jednak związany instrukcjami wyborców. Powinien się przy tym kierować interesami gminy i przestrzegać prawa, a także brać udział w pracach instytucji samorządowych do których został wybrany lub desygnowany. Do obowiązków radnych oprócz udziału w sesjach rady i pracy w komisjach należy pełnienie dyżurów, podczas których przyjmują interesantów.

Sytuacja prawna radnego. Unormowanie prawne w zakresie wyznaczenia sytuacji prawnej radnego, gminnego, powiatowego, czy wojewódzkiego, są bardzo rozbudowane. Uprawnienia radnych:

1.bezwzględny wymóg - radnym osoba stanie się dopiero po złożeniu ślubowania, tzn. że osoba, która wygrała wybory, nie będzie mogła stać się radnym jeżeli nie złoży ślubowania;

2.o charakterze porządkowym - radny dysponuje mandatem wolnym

3.ochrona prawna - radny korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych - zwiększenie zagrożenia odpowiedzialnością karną;

4.obowiązki radnego - jest obowiązany brać udział w pracach organu, czy też ciał wew. organu stanowiącego lub wykonawczego.

5.Nie może łączyć mandatu z mandatem w innych organach jednostek samorządu teryt.;

6.Nie mogą prowadzić dział. Gosp.na własny rachunek z wykorzystaniem mienia komunal;

7.Ochrona stosunku pracy radnego - z radnym nie można rozwiązać umowy o pracę bez uzyskania zgody organu stanowiącego i kontrolnego.

8.pracodawca jest zobowiązany zwolnić radnego od pracy zawodowej w celu umożliwienia mu udziału w pracach organu samorządu

9.prawo składania interpelacji i pytań- składane są do organu wykonawczego i do tych podmiotów w danej jednostce samorządowej, które wykonują zadania na rzecz tej jednostki;

10.prawo tworzenia klubów radnych - wystąpi to uprawnienie wówczas, gdy statut jednostki samorządu terytorialnego będzie to przewidywał;

11.nie wynika z ustaw samorządowych, ale z kodeksu postępowania administracyjnego

80. WÓJT BURMISTRZ I PREZYDENT MIASTA

Wójt (burmistrz, prezydent) jest przewodniczącym zarządu gminy, wybieranym przez rade gminy ze składu rady lub spoza niej. Jest on jednocześnie kierownikiem urzędu gminy (miasta) czyli aparatu pomocniczego zarządu i przewodniczącego. Wójt reprezentuje gminę na zewnątrz, kieruje bieżącymi sprawami gminy, organizuje pracę zarządu. W sprawach nie cierpiących zwłoki wójt może zastąpić zarząd (nie może tylko wydawać przepisów porządkowych). Wójt jest upoważniony do wydawania decyzji administracyjnych, może tez upoważnić pracownika urzędu do wydawania decyzji admin.

Funkcje wójta, burmistrza, prezydenta miasta:

-jest organem wykonawczym w gminie

-reprezentuje jednostkę samorządową na zewnątrz

-jest kierownikiem urzędu gminy

-wydaje decyzje administracyjne

-jest zwierzchnikiem pracowników urzędu gminy

* służbowym - wydaje wiążące polecenia służbowe

* osobowym -decyduje o zatrudni.,zwolnieniu,wynagrodz.,awansie,nagrodach,premiach,url.

81.ZARZĄD POWIATU

Zarząd powiatu jest organem wykonawczym powiatu. W skład zarządu powiatu wchodzą starosta jako jego przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie. Ustawodawca zastrzegł, że członkostwa w zarządzie powiatu nie można łączyć z członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego oraz z zatrudnieniem w administracji rządowej, a także z mandatem posła i senatora.

Rada powiatu wybiera zarząd w liczbie od 3 do 5 osób, w tym starostę i wicestarostę, w ciągu 3 miesięcy od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy, w przeciwnym razie ulega rozwiązaniu z mocy prawa i przeprowadza się wybory przedtermin.

Starosta jest wybierany bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym. Następnie, na wniosek starosty rada wybiera wicestarostę oraz pozostałych członków zarządu, zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.

Rada powiatu może odwołać starostę:

- poprzez podjęcie uchwały w spr. nieudzielenia zarządowi absolutorium z wykonania budż.

- poprzez podjęcie uchwały o odwołaniu starosty z innej przyczyny niż nieudz. absolutorium.

Do zadań zarządu powiatu należy w szczególności:

1) przygotowywanie projektów uchwał rady,

2) wykonywanie uchwał rady,

3) gospodarowanie mieniem powiatu,

4) wykonywanie budżetu powiatu,

5) zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu.

Zarząd wykonuje zadania powiatu przy pomocy starostwa powiatowego oraz jednostek organizacyjnych powiatu, w tym powiatowego urzędu pracy. Starostwo powiatowe stanowi aparat pomocniczy zarządu powiatu. Organizację i zasady funkcjonowania starostwa określa regulamin organizacyjny uchwalony przez radę powiatu na wniosek zarządu powiatu. Kierownikiem starostwa powiatowego jest starosta, który jest zarazem zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa

Ustawa określa (art. 34), że starosta organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego, kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz. W sprawach nie cierpiących zwłoki, związanych z zagrożeniem interesu publicznego, zagrażających bezpośrednio zdrowiu i życiu oraz w sprawach mogących spowodować znaczne straty materialne starosta podejmuje niezbędne czynności należące do właściwości zarządu powiatu. Starosta sprawując zwierzchnictwo w stosunku do powiatowych służb, inspekcji i straży:

1. powołuje i odwołuje kierowników tych jednostek, w uzgodnieniu z wojewodą, a także wykonuje wobec nich czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej,

2. zatwierdza programy ich działania,

3. uzgadnia wspólne działanie tych jednostek na obszarze powiatu,

4. w sytuacjach szczególnych kieruje wspólnymi działaniami tych jednostek,

5. zleca w uzasadnionych przypadkach przeprowadzenie kontroli.

W indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości powiatu decyzje administracyjne wydaje starosta, chyba że przepisy szczególne przewidują wydawanie decyzji przez zarząd powiatu

82.Zarząd województwa samorządowego

Zarząd województwa jest według ustawy (art. 31) organem wykonawczym województwa. W skład zarządu, liczącego 5 osób, wchodzi marszałek województwa jako jego przewodniczący, wicemarszałek lub 2 wicemarszałków i pozostali członkowie. Ustawodawca zastrzegł, że członkostwa w zarządzie województwa nie można łączyć z członkostwem w organie innej jednostki samorządu terytorialnego oraz z zatrudnieniem w administracji rządowej, a także z mandatem posła i senatora (zasada incompatibilitas).

Ustawa zastrzega (art. 32), że sejmik województwa musi wybrać zarząd województwa, w tym marszałka województwa i nie więcej niż 2 wicemarszałków, w ciągu 3 miesięcy od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy. Jeżeli sejmik nie dokona wyboru w powyższym terminie, ulega rozwiązaniu z mocy prawa, po czym przeprowadza się wybory przedterminowe. Do czasu wyboru zarządu przez nowy sejmik Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wyznacza osobę, która w tym okresie pełni funkcję organów samorządu województwa.

Sejmik województwa wybiera marszałka województwa bezwzględną większością głosów ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym. Wicemarszałkowie oraz pozostali członkowie zarządu są wybierani na wniosek marszałka. Do ich wyboru wymagane jest uzyskanie tylko zwykłej większości głosów, przy obecności co najmniej połowy ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym. Ustawa dopuszcza, aby marszałek, wicemarszałkowie i pozostali członkowie zarządu województwa mogli być wybrani spoza składu sejmiku województwa.

Sejmik województwa może odwołać marszałka województwa (co jest równoznaczne z odwołaniem całego zarządu):

a) poprzez podjęcie uchwały w sprawie nieudzielenia zarządowi absolutorium z wykonania budżetu (art. 34), chyba że po zakończeniu roku budżetowego zarząd województwa został odwołany z innej przyczyny. Uchwałę w sprawie absolutorium sejmik podejmuje bezwzględną większością głosów ustawowego składu sejmiku.

b) poprzez podjęcie uchwały o odwołaniu marszałka województwa z innej przyczyny niż nieudzielenie absolutorium (art. 37). Wniosek w takiej sprawie składa co najmniej 1/4 ustawowego składu sejmiku, w formie pisemnej wraz z uzasadnieniem. Odwołanie marszałka województwa następuje większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym. Jeżeli wniosek o odwołanie marszałka województwa nie uzyskał wymaganej większości głosów, kolejny wniosek o odwołanie może być zgłoszony nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od poprzedniego głosowania.

Odwołanie marszałka województwa albo złożenie przez niego rezygnacji jest, odpowiednio, równoznaczne z odwołaniem całego zarządu województwa albo złożeniem rezygnacji przez cały zarząd województwa.

Poszczególnych członków zarządu województwa odwołuje sejmik województwa, na uzasadniony wniosek marszałka województwa, zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym. W przypadku złożenia rezygnacji przez marszałka województwa jej przyjęcie następuje zwykłą większością głosów.

Ustawa zastrzega (art. 39), w przypadku odwołania albo rezygnacji całego zarządu sejmik województwa winien dokonać wyboru nowego zarządu, odpowiednio, w ciągu 3 miesięcy od dnia odwołania albo od dnia przyjęcia rezygnacji. W przypadku niedokonania wyboru nowego zarządu we wskazanym wcześniej terminie, sejmik ulega rozwiązaniu z mocy prawa i przeprowadza się wybory przedterminowe. W razie odwołania członka zarządu niebędącego jego przewodniczącym, sejmik województwa dokonuje wyboru nowego członka zarządu w terminie 1 miesiąca od dnia odwołania.

Zarząd województwa wykonuje zadania należące do samorządu województwa, niezastrzeżone na rzecz sejmiku województwa i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych. Do zadań zarządu województwa w szczególności należy (art. 41):

1) wykonywanie uchwał sejmiku województwa,

2) gospodarowanie mieniem województwa, w tym wykonywanie praw z akcji i udziałów posiadanych przez województwo,

3) przygotowywanie projektu i wykonywanie budżetu województwa,

4) przygotowywanie projektów strategii rozwoju województwa, planu zagospodarowania przestrzennego i programów wojewódzkich oraz ich wykonywanie,

5) organizowanie współpracy ze strukturami samorządu regionalnego w innych krajach i z międzynarodowymi zrzeszeniami regionalnymi,

6) kierowanie, koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym powoływanie i odwoływanie ich kierowników,

7) uchwalanie regulaminu organizacyjnego urzędu marszałkowskiego.

Marszałek województwa organizuje pracę zarządu województwa i urzędu marszałkowskiego, kieruje bieżącymi sprawami województwa oraz reprezentuje województwo na zewnątrz. W sprawach niecierpiących zwłoki, związanych z bezpośrednim zagrożeniem interesu publicznego, zagrażających bezpośrednio zdrowiu i życiu oraz w sprawach mogących spowodować znaczne straty materialne marszałek województwa podejmuje niezbędne czynności należące do właściwości zarządu województwa. Czynności podjęte w tym trybie wymagają przedstawienia do zatwierdzenia na najbliższym posiedzeniu zarządu województwa.

Marszałek województwa jest kierownikiem urzędu marszałkowskiego, zwierzchnikiem służbowym pracowników tego urzędu i kierowników wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych. Na wniosek marszałka, sejmik województwa powołuje i odwołuje skarbnika województwa (głównego księgowego budżetu województwa), bezwzględną większością głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowego składu sejmiku, w głosowaniu tajnym.

Jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej marszałek województwa wydaje decyzje w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej (decyzje administracyjne). Marszałek może upoważnić wicemarszałków, pozostałych członków zarządu województwa, pracowników urzędu marszałkowskiego oraz kierowników wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych do wydawania w jego imieniu wspomnianych decyzji. Decyzje wydane przez zarząd województwa w sprawach z zakresu administracji publicznej podpisuje marszałek. W decyzji wymienia się imiona i nazwiska członków zarządu, którzy brali udział w wydaniu decyzji.

Zarząd województwa wykonuje zadania województwa przy pomocy urzędu marszałkowskiego i wojewódzkich samorządowych jednostek organizacyjnych lub wojewódzkich osób prawnych.

83.Jednostki pomocnicze w gminie

- Jednostki pomocnicze nie są elementem podziału terytorialnego kraju.

- Występowanie ich w gminach jest fakultatywne (mogą być a nie muszą).

- Mogą obejmować obszar całej gminy lub tylko jej części.

- Zakres zadań jednostek pom. uzależniony jest od Rady Gminy

- Funkcje organu stnowiąco-kontrolnego i organu wykon. uzależniono jest od statutu gminy.

- Jednostki pomocnicze w gminie mogą nosić nazwę: sołectwo, dzielnica, osiedla, nazwa zwyczajowo przyjęta, przysiółek, gromada, osada lub numery.

Powołanie jednostek pomocniczych:

-Statut gminy musi przewidywać jej istnienie,

-W statucie jest zawarty sposób tworzenia, łączenia i likwidowania jednostek pom.

-Podmiotem tworzącym jest Rada Gminy w drodze uchwały przy wymagane jest przeprowadzenie konsultacji z mieszkańcami zamieszkującymi na danym terenie, formy konsultacji musi przewidywać statut nie jest to zawarte w ustawie

-Powołanie jednostek pomocniczych wiąże się z nadaniem jej statutu.

Organy jednostek pomocniczych:

-Sołectwo - organem stanowiącym i kontrolnym jest zebranie wiejski, org. wykonawczym jest sołtys, który może do pomocy organ opiniodawczo-doradczy, jakim jest rada sołectwa.

- Osiedla - organ stanowiący-kontrolny -Rada osiedla lub ogólne zabranie mieszkańców osiedla, organ wykonawczy- zarząd osiedla.

-Dzielnica - organ stanowiący-kontrolny -Rada Dzielnicy, organ wyk. - zarząd dzielnicy.

84. Związki komunalne

Funkcjonują na poziomi gmin lub powiatów. Charakteryzują się wspólnymi cechami:

- Mogą być tworzone tylko przez jednostki sam. teryt. usytuowane na tym samym poziomie

- Nie występują na poziomie woj. samorządowego

- Związki komunalne służą wspólnemu wykonywaniu zadań przewidzianych dla danego typu jednostek samorządu terytorialnego.

- Wyróżniamy związki komunalne: dobrowolne i przymusowe

- Utworzenie zw kom skutkuje powołaniem do życia nowego podmiotu prawa który ma osobowość prawną, nabywa się ja z chwila wejścia w żucie statutu związku kom. Posiada również osobowość publiczno-prawną.

- Związki komunalne wykonują zadania w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność (w syt. gdy dane zadanie przekracza możliwości danego związku zaległości pokrywają organizacje tworzące ten związek komunalny).

Powoływanie związków komunalnych.

1. podjęcie uchwały zainteresowanych jedn. samorządu tryt. o zamiarze utworzenia zw kom.

2. przekazanie uchwały wojewodzie

3. uchwała o przyjęciu statutu związku kom. podejmowane przez organy stanowiące i kontrolne jednostek samorządu terytorialnego zainteresowane utworzeniem danego związku

4. rejestracja statutu związku komunalnego przez ministra ds. wewnętrznych i administracji.

5. ogłoszenie statutu w Woj. Dz. Urzędowym. Z chwilą ogłoszenia związek kom nabywa osobowość prawną.

Statut Związku Komunalnego

1. Określa nazwę i siedzibę związku kom. Nadzór nad związkiem pełni Wojewoda właściwy dla siedziby związku komunalnego.

2. Zadania do realizacji

3. Uczestnicy i czas trwania związku komunalnego

4. Reguluje zasady korzystania z obiektów i urządzeń związku

5. Określa zasady udziału w kosztach, zyskach i stratach zw kom.

6. Zasady przystępowania i występowania ze związku (dobrowolność)

Organy związku komunalnego:

Organ stanowiący i kontrolny - zgromadzenie zw kom

Organ wykonawczy - Zarząd związku kom

Zgromadzenie związku kom tworzone jest przez uczestników danego związku: przedstawiciele gmin, powiatów lub inne osoby.

Zarząd zw kom jest wyłaniany przez zgromadzenie, członkami zarządu są osoby będące członkami zgromadzenia, ustawa dopuszcza by 1/3 członków pochodziła spoza zgromadz.

Decyzje podejmuje zarząd związku kom jest to organ kolegialny.

Częstotliwość spotkań określony jest w statucie.

Związek komunalny jest podmiotem dobrowolnym.

85. Porozumienia komunalne

W nich stronami są jednostki samorządu terytorialnego.

Wyróżniamy porozumienia:

- Poziome (zwierane są na tym samym poziomi np.gmina-gmina, zmiana właściwości miejsc.)

- Pionowe (zawierane między jednostkami usytuowanymi na różnym poziomie np. gmina-powiat, następuje zmiana właściwości rzeczowej i może nastąpić zmiana właściwości miejsc.)

Charakter prawny porozumienia:

Miedzy podmiotami występuje stosunek równości. Spory wynikające z zawartych porozumień rozstrzygają Sądy powszechne. Porozumienie jest z zakresu prawa publicznego gdyż jest to instytucja publiczno prawna.

W wyniku zawartego porozumienia komunalnego nie jest tworzony nowy podmiot prawa, podmiot, z którym zostało zawarte porozumienie przejmuje zadania i wykonuje je przy wykorzystaniu własnych form organizacyjnych. Jeżeli w następstwie zawartego porozumienia nastąpi przekazanie uprawnień decyzyjnych to dla prawnie skutecznego obowiązywania zawartego porozumienia wymagane jest opublikowanie w Woj. Dz. Urzędowym.

Cechy charakterystyczne porozumienia

1. Dobrowolność - nie można zmuszać jednostki samorządu terytorialnego do zawarcia stosownego porozumienia

2. Równość podmiotów w ramach stosunku prawnego tz znajdują się w identycznej pozycji prawnej - jednostka przekazująca jak i przejmująca nie maja możliwości oddziaływania na drugi podmiot.

3. Stronami tych porozumień są zawsze jednostki samorządu terytorialnego

4. Porozumienia komunalne regulowane są normami prawa amin.

86. Nadzór nad jednostkami samorządowymi

Nadzór - to forma ingerowania w jednostki podległe -wyróżnia je władczy charakter form jego realizacji. Jest to kontrola z możliwością prawa do wydania dyrektywy o zmianie kierunku działania. Nadzór wg. Bocia:
Nadzór oznacza badanie działalności danego podmiotu administrującego - to badanie połączone jest z możliwością pomocy, wpływu, a także modyfikacji powadzonej działalności i te elementy dokonywane są przez organ zwierzchni organizacyjnie bądź funkcjonalnie. To badanie i te możliwości wpływu przeprowadzone są w celu zapewnienia zgodności tej działalności z prawem, a w określonych przypadkach zgodności z pewnymi wartościami które określone są przepisami prawa.
Rodzaje nadzoru

Nadzór prewencyjny polega na wyprzedzającym działaniu w stosun. do pod. nadzorowanego

Nadzór weryfikacyjny (represyjny) zmierza do doprowadzenia do stanu zgodnego z uznanym za prawidłowy. Inny podział:

Nadzór bezpośredni. Zakres ingerencji związany z umiejscowieniem podmiotu nadzorującego nad nadzorowanym, czyli sprawowany przez organ bezpośrednio wyższego stopnia.

Nadzór zwierzchni-sprawowany przez stojący na czele, szczycie danego układu organizacyjnego i jest on sprawowany s stosunku do wszystkich organów należących do danego układu organizacyjnego.

Organy bezpośrednio wskazane w ustawie jako organy nadzoru.

Prezes Rady Ministrów, Wojewoda, Regionalna Izba Obrachunkowa w spr. finansowych.,

Sejm, Minister właściwy ds. Adm. publ. ,Samorządowe Kolegium Odwoławcze-organ nadzoru instancyjnego

Kontrola sądowa

Kontrola sądowa jest tradycyjna formą zagwarantowania zgodnego z prawem działania admin w jej stosunkach z obywatelami. Sądownictwo admin. polega na orzekaniu o legalności aktów admin. przez organy o charakterze sądowym. Organ sądowy kontroluje powstały akt administracyjny z punktu widzenia jego zgodności z prawem i orzeka o jego ważności z tego właśnie punktu widzenia.

87. Samorządowe kolegium odwoławcze.

Samorządowe kolegium odwoławcze jest organem wyższego stopnia w rozumieniu przepisów KPA i ordynacji podatkowej, jest uprawnione do rozpatrywania spraw z zakresu adm. publ. rozstrzyganych przez jednostki samorządu terytorialnego chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. W szczególności kolegium jest organem właściwym do rozpatrywania odwołań od decyzji, zażaleń na postanowienia, żądań wznowienia postępowania i stwierdzenie nieważności decyzji. Kolegia te są jednostkami budżetowymi.

Organami kolegium są: zgromadzenie ogólne kolegium i prezes kolegium. Kolegium orzeka w składzie 3 osobowym, chyba ze przepisy szczególne stanowią inaczej.

88. Regionalna Izba Obrachunkowa.

RIO są organami nadzoru nad działalnością samorządów terytorialnych w zakresie spraw budżetowych. W szczególności izby sprawują nadzór na działalnością samorządu teryt. w zakresie spraw finansowych oraz dokonują kontroli gospodarki finansowej i zamówień publicznych następujących podmiotów:

- Jednostek samorządu terytorialnego, - Związków międzygminnych, - Stowarzyszeń gmin oraz stowarzyszeń gmin i powiatów, - Związków powiatów - Stowarzyszeń powiatów,

- Samorządowych jednostek organizacyjnych mających osobowość prawną

- Innych podmiotów, w zakresie wykorzystywania przez nie dotacji przyznawanych z budżetów jednostek samorządu teryt.

Kontrola przeprowadzana jest w oparciu o kryterium legalności i zgodności dokumentacji ze stanem faktycznym a także celowości, rzetelności i gospodarności.

89. Izba rzemieślnicza i cechy.

W skład samorządu zawodowego zaliczamy:

- Izby rzemieślnicze i cechy

- Samorząd w zakresie wolnych zawodów: np lekarski, adwokacki itp.

Izby rzemieślnicze i cechy - unormowane w ustawie z 22-03-1989 o rzemiośle. Rzemiosłem jest zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną ewentualnie spółkę cywilną osób fizycznych z udziałem kwalifikowanej pracy własnej, w imieniu własnym i na własny rachunek przy zatrudnieniu do 50 osób najemnych.

Organy samorządu zawodowego:

- Cechy

- Izby rzemieślnicze

- Związek rzemiosła polskiego

Cechy to społeczno zawodowe i gospodarcze organizacje zrzeszające rzemieślników w oparciu o zasadę dobrowolności. Rzemieślnik, który zgłosi akces do cechu i zostanie do niego przyjęty ma status rzemieślnika cechowego. Podstawą utworzenia cechu jest uchwalenie statutu cechu przez min 10 członków. Zadanie o charakterze niewładczym ograniczają się do utrwalania więzi środowiskowych i postaw zgodnych z etyka danego środowiska i prowadzeniu działalności społeczno-organizatorskiej.

Izby rzemieślnicze to społeczno zawodowe organizacje zrzeszające cechy na zasadzie dobrowolności. Zadania izb:

- Izby reprezentują wchodzące w ich skład cechy przed organami administracji publicznej

- Izby organizują egzaminy na rzemieślników

Związek rzemiosła polskiego to organizacja ogólnopolska reprezentująca rzemiosło którą powołują do życia cechy i izby rzemieślnicze. Zadania:

- charakterze niewładczym, pomocniczym dla członków tworzących ten związek (w celu realizacji zadań statutowych).

- Reprezentacja środowiska w kraju i za granicą rozwija działalności społ-organizatorską.

Wszystkie te podmioty (cechy, izby, związek rzemiosła polskiego) funkcjonują po wpisaniu do rejestru sądowego. Podstawowym aktem prawnym wyznaczającym warunki funkcjonowania tych podmiotów jest statut uchwalony na zjazdach i wlanych zgromadzeniach.

90. Samorząd wolnych zawodów.

Funkcjonowanie wolnych zawodów podlega ścisłej regulacji prawnej, w tej regulacji zawarte są: cele korporacji, jej budowa itp. Cechy wolnych zawodów:

1. Nikt nie może określać metod działania w obrębie wolnych zawodów,

2. Wykonywanie zawodu wg indywidualnej sprawności zarówno fizycznej jak i umysłowej,

3. Uzyskanie odpowiedniego wykształcenia,

4. Posiadanie swojego Samorządu Zawodowego

5. Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej.

91. Zakład administracyjny

Zakładem administracyjnym jest jednostka organizacyjna powołana do świadczenia usług niematerialnych na podstawie nawiązanego z użytkownikiem stosunku adm - prawnego. Cechy zakładu administracyjnego (Boć).

1. Jest powołany w celu świadczenia usług niematerialnych,

2. Elementy ekonomiczne są na drugim planie

3. Różne podstawy prawne tworzenia zakładu administracyjnym

4. Korzystanie z zakładu adm. ograniczone jest do użytkowników

5. Korzystanie z zak. adm. jest dobrowolne bądź przymusowe

6. Między zakładem administracyjnym a użytkownikiem nawiązany zostaje stosunek administracyjno-prawny zwany stosunkiem zakładowym ,

7. Z zasady nie posiadają osobowości prawnej,

8. Generalnie podlegają budżetowi centralnemu, bądź budżetowi jednostki sam. terytorialn.

92. Organizacje społeczne wykonujące funkcje zlecone.

Z zagadnieniem podmiotów administrujących wiąże się instytucja funkcji zleconych administracji publicznej.
Poprzez tę instytucję następuje rozszerzenie kategorii podmiotów administrujących poprzez włączanie w realizację zadań i kompetencji administracji jednostek organizacyjnych spoza aparatu państwowego.
FUNKCJE ZLECONE to instytucja polegająca na tym, że podmiot nie będący częścią aparatu administracji publicznej otrzymuje w drodze ustawy lub aktu wydanego na podstawie ustawy kompetencje do podejmowania działań ze sfery administracji obejmujących wydawanie rozstrzygnięć w formach takich jak jest to właściwe organom administracji.
Istotnym elementem funkcji zleconych jest to, ze adresat otrzymuje te funkcje na stałe, tj. do odwołania w tej samej drodze w jakiej je otrzymał. funkcję te wykonuje on we własnym imieniu l w sposób właściwy organom administracyjnym, tj. z możliwością stosowania przymusu państwowego.
Otrzymując funkcje zlecone administracji i realizując je określony podmiot nie zatraca swojego podstawowego charakteru, np. organizacji społecznej i nie staje się organem administracji. W zakresie jednak tych funkcji ma on prawo zachowywać się tak jak organ i podejmować rozstrzygnięcia charakterystyczne dla organu np. akty administracyjne.
Od funkcji zleconych odróżnia się zadania zlecone, którą to kategorią obejmowane jest przekazywanie wykonania działań ze sfery administracji publicznej, ale nie posiadających charakteru władczych rozstrzygnięć administracyjnych.

93. Stowarzyszenia.

Jednostki terytorialne w celu wspierania idei samorządu teryt oraz obrony wspólnych interesów mogą tworzyć stowarzyszenia. Funkcjonują one w oparciu o przepisy Ustaw samorządowych oraz Ustawy o stowarzyszeniach. Ustawa o stowarzyszeniach określa organizację, zadania i tryb pracy. Stowarzyszenia mogą być tworzone przez jednostki funkcjonujące na różnych poziomach.

94. Podział terytorialny - pojęcie.

Podział terytorialny umożliwia sprawniejsze wykonywanie zadań związanych zaspokojeniem potrzeb obywateli.

Definicja: podział teryt. to względnie trwałe rozczłonkowanie przestrzeni państwa dokonywane dla określonej grupy, określonych jednostek organizacyjnych państwa lub jednostek niepaństwowych wykonujących zadania państwowe. Podział jest dokonywany z potrzeb wynikających w danym momencie, dla realizacji określonych celów pod kątem organów które będą na rachunek państwa i w jego imieniu wykonywać zadania stojące przed państwem.

95. Rodzaje podziałów terytorialnych

- Podział zasadniczy tworzony jest dla organów o kompetencji ogólnej posiadających podstawowe znaczenie dla danej jednostki podziału (podział na gminy, powiaty, województwa).

- Podział pomocniczy tworzony jest dla organów o charakterze pomocniczym dla w stosunku dla organów o znaczeniu podstawowym. (Niekiedy wskazuje się, że w zamian tego podziału jest podział gminy na sołectwa).

- Podziały specjalne - tworzone dla wykonywania zadań poszczególnych rodzajów administracji niezespolonej (cecha charakterystyczna - nie pokrywają się z podziałem zasadniczym)

96. Czynniki kształtujące podział terytorialny.

1. Uwarunkowania geograficzne - odgrywały znaczną rolę w czasach wcześniejszych obecnie schodzą na dalszy plan.

2. Uwarunkowania demograficzne czyli stosunki ludnościowe - w ramach przeprowadzanych podziałów brana jest pod uwagę: liczba mieszkańców, wspólne tradycje kulturowe, wspólny język, możliwości rozwijania się bez występowania mniejszości zwłaszcza narodowych.

3. Uwarunkowania gospodarcze - wskazuje się na elementy - przy jednostkach funkcjonujących na szczeblu podstawowym (gminy) - podkreślające jednolity charakter ( jednorodny). W przypadku szczeble -rejonu (województwo) akcentuje się różnorodność, dąży się do tego by w województwie mogły funkcjonować różne gałęzie przemysłu.

4. Istotna rola miasta - miasto stało się miejscem, w którym zlokalizowane są głównie podstawowe instytucje związane z funkcjonowaniem społeczeństwa zarówno w zakresie administracji, sprawiedliwości, kultury, sztuki, oświaty, edukacji. Z drugiej jednak strony mieszkańcy miasta opuszczają je i przenoszą się na tereny podmiejskie.

97. Podział czynności podejmowanych przez administrację.

(wg K. Ziemiańskiego) Działanie administracji:

1. Czynności prawne

a. Sfera zewnętrzna (orientacja działań amin na zewnątrz, poza ramy samej amin.)

* Czynności publiczno-prawne

- czynności jednostronne (adresowane do podmiotów administracji: akty nadzoru, akty zajęcia stanowiska)

- czynności wielostronne (związki komunalne, porozumienia, umowy prawa publicznego)

*Czynności prawa prywatnego

- czynności jednostronne

- czynności wielostronne

b. Sfera wewnętrzna (nie wykraczanie poza ramy amin)

*Akty generalna (statuty, regulaminy, akty zakładowe)

*Akty indywidualne (polecenia służbowe, rozkaz, akty władcze)

2. Czynności faktyczne

*Czynności społeczno-organizatorskie

• Czynności zew kierowane do podmiotów poza amin

• Czynności wew kierowanie do podmiotów wewnątrz admin

*Czynności materialno-techniczne

• Stera zewnętrzna

• Zaświadczenia

• Wezwanie

• Protokół

• Doręczenie

• Stera wewnętrzna

• Notatki służbowe

• Adnotacja urzędowa

• Rejestry prowadzone przez organ administracji

98. Inne działania administracji publicznej.

umowa cywilnoprawna(regulowana przez przepisy prawa cywilnego, ale także przez prawo administracyjne w zakresie uprawnień i obowiązków organu adm., ma zastosowanie głównie w przypadkach gdy adm nabywa lub zbywa określone składniki majątkowe, spory wynikłe na podstawie tych umów rozstrzygają sądy powszechne);

umowa administracyjne (może być zawarta z osobą w stosunku do której w innym przypadku musiałby być wydany akt adm., umowę tę zawiera organ adm ze stroną bądź stronami, może ona powodować nawiązywanie, zmianę lub znoszenie stosunków; w polski prawie nie występuje),

ugoda adm(ma charakter ugody pomiędzy stronami postępowania adm zawieranej przed organem przed którym toczy się post adm, może być zawarta tylko w indywidualnej spr.adm)

porozumienie adm.(jest instrumentem organizowania działalności podmiotów w sferze przydzielonych im zadań w szczególności obejmować może sferę stosunków adm, porozumienia mogą zawierać: gminy z organami adm rządowej w sprawie przejmowania przez gminę zadań z zakresu adm rządowej, gminy między sobą w sprawie powierzenia jednej z nich określonych zadań publicznych, województwo z innymi województwami oraz jednostkami lokalnego samorządu teryt. w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych, powiat z organami adm rządowej w sprawie wykonywania zadań publicznych z zakresu adm rządowej, powiat z jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego w sprawie powierzenia prowadzenia zadań publicznych, a także z województwem.),

przyrzeczenia - promesa(szczególny rodzaj oświadczenia organu adm przez które zobowiązuje się on do podjęcia określonego działania albo do dopuszczenia do pewnego działania, nie jest w Polsce uregulowana, promesę wydaje się w drodze decyzji adm).

99. Akty generalnie i akty indywidualne.

Czynności adm: w układzie wewnętrznym działania skierowane na podmioty i osoby wewnątrz administracji, w układzie zewnętrzem skierowane na podmioty i osoby na zewnątrz administracji.

a) akty generalne -

- akty normatywne : układzie zewnętrznym to: rozporządzenia, a w układzie wew: statuty, regulaminy (nadaje zarząd powiatu organizacją podległym),

- akty zakładowe

b) indywidualne(w układzie zew: decyzje administracyjne, postanowienia, a w układzie wew: polecenia służbowe, rozkazy, polecenia zakładowe (w przypadku zakładów admin.)

100. Pojęcie aktu administracyjnego.

Jest to władcze działanie prawne organu administracyjnego, skierowane na wywołanie konkretnych, indywidualnie oznaczonych skutków prawnych.

- Akt adm. musi pochodzić od uprawnionego organu oraz musi mieć podstawę prawną do jego wydania.

- Akt adm. musi spełniać prawne wymogi, co do formy działania administracji, jaką przewidują przepisy prawa dla jego wydawania.

- Akt adm. charakteryzują się podwójną konkretnością w zakresie oznaczenia adresata i zamieszczonego w nim rozstrzygnięcia.

Brak któregoś z elementów wskazuje ze nie mamy do czynienia z aktem indywidualnym..

101. Rodzaje aktów administracyjnych.

I

- Akty konstytutywne - Ten akt ma charakter twórczy- tworzy, zmienia lub znosi stosunek prawny. Skutki prawne występują nie z mocy ustawy, lecz z mocy aktu amin. i wywoływane są z chwilą wydania, a niekiedy ogłoszenia lub doręczenia aktu. Aktem konstytutywnym można wydawać postanowienia.

- Akty deklaratoryjne - (Akt potwierdzający coś) akt taki stwierdza ze pewien stosunek prawny zaistniał i ze określone strony faktycznie odpowiadają normom pranym. Z uwagi na spełnienie norm prawnych przez dany stan faktyczny, dla adresata aktu wynikają określone uprawnienia bądź obowiązki. Akt taki działa od chwili gdy zaistniał dany stan faktyczny odpowiadający normie prawnej. Akty deklaratoryjne posiadają pewne elementy konstytutywne, ponieważ potwierdzają ze zaistniały wszystkie przesłanki uzasadniające nabycie prawa do nałożenia obowiązku i dopiero z chwilą wydania tego aktu można w sposób skutecznie prawny powołać się na zamieszczone w nim prawa. Musi nastąpić zbieżność stanu faktycznego ze stanem prawnym, wtedy osoba nabywa uprawnienia lub obowiązki. Organ amin tylko potwierdza tę zbieżność np. świadectwo maturalne.

- Akty prawne o chartka. mieszanym - Zawierają elem. konstytutywne i deklaratoryjne

II

- Akty formalne - Akt dla, wydania którego, prawo przewiduje szczególna formę i niedochowanie jej skutkować będzie nieobowiązywalnością danego aktu.

- Akty nieformalne - Ale ich wydania wymagane jest jedynie minimum formy tzn akt taki musi być zrozumiały dla adresata, przy czym nie jest tu wymagana forma pisemna np. akty wydawane w trakcie akcji ratunkowych.

III

- Akty w znaczeniu formalnym - Akt, który został wydany w prawem przewidzianej formie i zawiera wszystkie elementy wchodzące w skład danego aktu. Spełnia wymogi przewidziane prawem.

- Akty w znaczeniu materialnym- Akt który nie zawiera wszystkich elementów przewidzianych dla prawidłowo wydanego aktu amin, jednakże zawiera minimalne wymogi, które pozwalają uznać go za obowiązujący tj. od kogo pochodzi, do kogo jest skierowany, czego dotyczy(rozstrzygnięcie), musi być podpisany przez upoważniona osobę.

IV podział ze względu na adresata

- Akty zewnętrzne - Akty kierowane do adresatów znajdujących się poza struktura administracji np. obywatela, przedsiębiorstwa.

- Akty wewnętrzne - Akty wydawane w ramach struktury organizacyjnej i kierowane do podmiotów podporządkowanych bądź znajdujących się w ramach szczególnych stosunków służbowych w tym również w relacji przełożony-podwładny.

V

- Akty pozytywne -Akty mocą których organ administracji w pełnym zakresie uwzględnia żądania skierowane do niego.

- Akty negatywne -Akt który nie będzie w całości uwzględniał żądania strony, nie oznacza to że w ramach aktów negatywnych nie będzie decyzji częściowo uwzględni. żądania strony.

VI podział związany z wolą adresata

-Akty jednostronne- Akt dla wydania którego organ amin nie musi uzyskiwać zgody adresata aktu (np. nałożenie obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia)

- Akty dwustronne - Akty, dla wydania którego wymagana jest wola organu amin i adresata (wyrażenie woli albo przez złożenie wniosku albo wyrażenie zgody na już prowadzone postępowanie) np. wydanie zgody na budowę. Organ amin w sprawach wymagających żądanie strony może uruchomić postępowanie z urzędu jednakże przed wydaniem rozstrzygnięcia organ jest zobowiązany do uzyskania zgody adresata na prowadzenie tego postępowania i wydanie decyzji, brak zgody skutkuje umorzeniem wszczętego postępowania.

VII

-Akty nakazujące - akty, mocą których na adresata nałożony jest nakaz jakiegoś zachowania, bądź też mocą tego aktu zakazano jakiegoś zachowania.

-Akty kształtujące - akty które zmieniają lub znoszą konkretny stosunek prawny np. nadanie obywatelstwa oraz wszelkie akty przyznające prawa).

-Akty ustalające - akty ustalają prawo lub prawnie istotną właściwość oraz orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, przyznanie statusu bezrobotnego.

VIII

Akty wywołujące skutki w sfera prawa cywilnego - akty amin mocą których będą występowały skutki (bądź też rodziły skutki) w sferze prawa cywilnego np. decyzja o wywłaszczeniu.

102. Akty administracyjne a wyrok sądowy.

Wyrok sądu rozstrzyga spór w sposób wiążący natomiast akt admin działa na przyszłość jako forma działania admin. Sąd przy wydawaniu wyroku jest bezstronny natomiast organ admin jest uczestnikiem prowadzonego postępowania jak również postępowanie to prowadzi i podejmuje rozstrzygnięcia. Sąd admin rozstrzyga spór miedzy obywatelem a organem admin. Dla sądu admin względy społeczne, ekonomiczne czy inne nie powinny wpływać na podejmowane rozstrzygnięcia.

- Sąd ma rozstrzygnąć czy dany akt spełnia normy prawne i może badać legalność czyli zgodność z prawem natomiast nie wolno mu zajmować się innymi sprawami. Na organ admnin są nałożone obowiązki wyjaśnienia wszystkich okoliczność rozstrzygnięcia.

- Wyrok jest rozstrzygnięciem prawnym, natomiast akt admin jest zdeterminowany normami prawnymi i celowością działania admin.

- Sąd działa zawsze na wniosek nie jest podmiotem, który sam uruchamia jakiekolwiek postępowanie. W przyp organu admin działa na wniosek lub może podejmować działania z urzędu (o tym rozstrzygają przepisy).

- Postępowanie sądowe jest ściśle sformułowane natomiast postępowanie admin prowadzone jest także w ramach określonych regulacji prawnych jednakże występują w niej większe luzy decyzyjne.

- Osoby pracujące w admin sądowej nie podejmują żadnej czynności jeśli nie bardzie takiego zarządzenia sędziego, w organie admin takie elementy nie występują

- Sąd ma wykaz swoich rozstrzygnięć, ale one nie są merytoryczne, organ admin w tym zakresie ma większe luzy.

103. Prawidłowość aktu administracyjnego.

Akt prawidłowy odpowiada wszelkim wymogom prawa procesowego i materialnego. Akt prawidłowy musi być wydany przez właściwy organ w prawem przewidzianej formie i nie może naruszać przepisów prawa materialnego.

Właściwość organów: rzeczowa, miejscowa(terytorialna), instancyjna(związana z etapem prowadzonego postępowania), funkcjonalna, przemienna bądź lokalna (działalność zmieniająca właściwość organów).

Każdy organ admin jest zobowiązany przestrzegać z urzędu swojej właściwości. Naruszenie tych przepisów skutkuje wada kwalifikowaną aktu admin stanowiącą przesłankę stwierdzenia nieważności danego aktu administr. Organ admin podejmując rozstrzygnięcie, zobowiązany jest przestrzegać wszystkich reguł procesowych w tym również dot. bezstronności. Organ prowadzący postępowanie jest zobowiązany do przestrzegania przepisów dot. wyłączenia pracownika lub organu. Podjęcie rozstrzygnięcia bez zachowania bezstronności stanowi przesłankę do uruchomienia nadzwyczajnego trybu weryfikacji ostatecznej decyzji adm. jaką jest wznowienie postępowania. Wyłączenie pracownika bądź organu może być obligatoryjne lub fakultatywne

104. Wadliwość aktu administracyjnego.

Akt admin wydany przez organ admin jest aktem prawidłowym - jest to domniemanie prawidłowości. Akt może być wydany z pewnymi uchybieniami czy wadami. Są przewidziane uwarunkowania umożliwiające korektę aktu admin. Wyróżnia się wady istotne (to taka wada której wystąpienie skutkuje koniecznością wyeliminowania aktu z obrotu prawnego, może być korygowana w ramach zwykłego trybu odwoławczego, jak również przy wykorzystaniu trybów nadzwyczajnych weryfikacji decyzji admin) i nieistotne (wada której wystąpienie w akcie admin nie będzie uzasadniała eliminacji danego aktu z porządku prawnego, może być korygowana w ramach zwykłego postępowania odwoławczego i nie powinna być korygowana w ramach trybu nadzwyczajnego).

105. Prawomocność aktu administracyjnego.

Rozróżniamy prawomocność formalną i materialną.

Prawomocność formalna: to niemożność zaskarżenia aktu w formie zwyczajnego środka prawnego. Prawomocność formalna powstaje z chwilą upływu terminu do wniesienia zwyczajnego środka prawnego lub z chwilą wydania aktu, któremu nie przysługuje środek prawny.

Prawomocność materialna oznacza że akt nie może być zmieniony ani zniesiony za równo na wniosek strony ani tez przez organ z urzędu-aktem równorzędnym natomiast nie oznacza to odporność na akty prawne wyższej rangi. Ostateczność decyzji, ani prawomocność nie chroni adresata aktu amin. przed wywłaszczeniem z prawa. Każdy akt prawomocny materialnie jest jednocześnie prawomocny formalnie, ale nie odwrotnie.

106. Elementy dodatkowe aktu administracyjnego.

Z art. 107§1 i 123 kpa wynikają podstawowe elementy aktu admin. a przepisy szczegółowe mogą przewidywać dodatkowe elementy aktu admin.

Mogą nakładać na organ admin określenie okresu obowiązywania danego aktu np. świadczenie zasiłkowe, rodzinne.

Warunek zawieszający- to taki, który został wprowadzony do aktu i akt taki czeka na spełnienie się tego warunku. Gdy warunek zostanie spełniony wówczas dany akt zacznie obowiązywać.

Warunek rozwiązujący - wtedy, gdy akt admin jest wydany i obowiązuje. Jednocześnie zawiera w sobie warunek którego spełnienie skutkuje tym ze akt admin przestaje obowiązywać.

107.Utrata mocy obowiązującej aktu administracyjnego.

1.Zrzeczenie się-odnosi się do aktów mocą których przyznane zostało prawo, nie jest możl. zrzeczenie się w przypadku aktów nakładających obowiązek bądź pozbawiających prawa.

2.Zmiana okoliczności faktycznych, np. śmierć adresata

3.Uchylenie przez organ w przypadkach przewidzianych przez prawo.

4.Uchylenie aktu adm. mocą ustawy

5.Zmiana charakteru aktu w przypadkach przez prawo przewidzianych

108. Uznanie administracyjne.

W literaturze wyznamy dwa rodzaje aktów : związane i swobodne

Akty związane (4 etapy) I. etap ustalania stanu faktycznego (postępowanie dowodowe prowadzone jest tak długo dopóki nie zostaną wyjaśnione wszystkie okoliczności faktyczne które będą miały wpływ na podjecie rozstrzygnięcia.); II etap ustalenie stanu prawnego (organ admin podejmuje działania zmierzające do wyszukania wszystkich przepisów prawa, które będą miały zastosowanie w danej sprawie, jak również organ przeprowadza wykładnie tychże przepisów); III etap tzw. subsumpcja (nastepuje zestawienie stanu faktycznego ze stanem normatywnym); IV etap wybór następstwa prawnego (podjęcie decyzji).

Decyzje uznaniowe związane - to sytuacja w której następstwo prawne jest ściśle określone a organ admin w ramach prowadzonych działań sprawdza czy sytuacja przewidziana normą prawną zaistniała. Np. przyznanie zasiłku dla bezrobotnych.

Decyzje uznaniowe swobodne - to takie w ramach których organ może samodzielnie dokonywać wyboru następstwa prawnego. Np. okresowy zasiłek z pomocy społecznej.

109. Pojecie niedookreślone.

To pojęcie nie mające ściśle wyznaczonego zakresu, nie ma precyzyjnej definicji np. interes społeczny, słuszny interes strony. Organ winien wyjaśnić treść pojęcia niedookreślonego na etapie ustalania stanu prawnego. Organ dokonuje interpretacji przepisu prawa pod wpływem stanu faktycznego, dopasowuje treść przepisu do stanu faktycznego

110. Ugoda administracyjna.

Ugoda administracyjna jest to porozumienie zawarte w formie pisemnej między stronami mającymi w toczącym się postępowaniu administracyjnym sprzeczne interesy, przed organem, który prowadzi to postępowanie w I lub II instancji, zatwierdzone przez ten organ.

Zawieranie ugody jest dopuszczone gdy:

• w postępowaniu administracyjnym uczestniczą strony, pomiędzy którymi istnieje spór;

• zawarciu ugody nie sprzeciwia się przepis prawa,

• przemawia za tym charakter sprawy,

• przyczyni się to do uproszczenia lub przyśpieszenia postępowania.

Zatem gdy sprzeczne interesy doprowadziły strony do konieczności szukania rozwiązania spraw przed organ administracyjny, w celu uproszczenia lub przyśpieszenia toczącego się już postępowania strony mogą z własnej inicjatywy bądź z inicjatywy samego organu zawrzeć pisemną ugodę, która nie będzie stała w sprzeczności z obowiązującym prawem.

Zawarcie ugody wyłącza rozstrzygnięcie sprawy w formie decyzji.

Zgodnie z ogólną zasadą polubownego załatwiania spraw spornych wyrażoną w art. 13 § 2 k.p.a. urzędnik prowadzący postępowanie administracyjne ma obowiązek nakłaniania stron do zawarcia ugody w przedmiotowej sprawie, natomiast strony mogą tą inicjatywę przyjąć, odrzucić, bądź zawrzeć ugodę z własnej inicjatywy - w każdym przypadku zgodnie z własną wolą.

Ugoda może być zawarta w każdym stadium postępowania, aż do chwili wydania decyzji w danej instancji.

W razie złożenia przez strony zgodnego oświadczenia o zamiarze zawarcia ugody organ administracji odracza wydanie decyzji i wyznacza (w formie postanowienia) termin do jej zawarcia. W przypadku jego niedotrzymania organ administracyjny, przed którym toczy się postępowanie, załatwia sprawę w drodze decyzji.

Decyzję organ wyda także, gdy strony lub jedna ze stron odstąpiły od zamiaru zawarcia ugody, albo gdy wprawdzie ugodę zawarły, ale organ odmówił jej zatwierdzenia.

Jeżeli zawarta ugoda nie spełnia tych wymogów, organ odmówi jej zatwierdzenia. Postanowienie wydane w takim przypadku nie ma charakteru decyzji administracyjnej, a jedynie poprzedza wydanie takiej decyzji.

Natomiast postanowienie zatwierdzające ugodę zastępuje akt administracyjny, wywołuje więc takie skutki jak decyzja i w zakresie egzekucji obowiązków stąd wynikających podlega przepisom postępowania egzekucyjnego w administracji.

Podpis organu administracji państwowej pod ugodą jest wyrazem tego, że ugoda została zawarta w obecności pracownika tego organu i że jest to ugoda administracyjna, a więc akt prawa publicznego, za którego zawarcie ten organ pozostaje odpowiedzialny tak, jak za decyzję.

Postanowienie, zarówno zatwierdzające ugodę, jak i odmawiające jej zatwierdzenia, powinno być wydane w ciągu 7 dni od dnia zawarcia ugody.

Na postanowienie stronom (także organizacji społecznej uczestniczącej w postępowaniu na prawach strony, prokuratorowi) służy zażalenie (art. 119 k.p.a.) oraz skarga na postanowienie do NSA (art.16 ust.1 pkt.1 Ustawy o Naczelnym Sądzie Administracyjnym).Odpis ugody doręcza się stronom łącznie z postanowieniem zatwierdzającym ugodę. Nie dotyczy to przypadku odmowy zatwierdzenia ugody przez organ.

Ugoda staje się wykonalna (w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji) z dniem, w którym postanowienie organu administracji państwowej o jej zatwierdzeniu stało się ostateczne, tzn. po upływie 7 - dniowego terminu do wniesienia zażalenia lub odmowy załatwienia zażalenia.

Jeżeli ugoda została zawarta w toku postępowania odwoławczego, decyzja organu I instancji traci moc z dniem, w którym stało się ostateczne postanowienie zatwierdzające ugodę.

Wzmiankę o tym zamieszcza się w postanowieniu (np. „ Z dniem ... postanowienie z dnia ... zatwierdzające ugodę z dnia ... stało się ostateczne wskutek upływu terminu do wniesienia zażalenia. Traci moc decyzja organu I instancji z dnia ... , syg. akt ...”).

Zatwierdzona ugoda jest równorzędna z decyzją wydaną w toku postępowania administracyjnego, odpowiada ona wymogom prawa i interesu społecznego oraz interesu stron samodzielnie kształtujących swe obowiązki i prawa.

Organ administracji państwowej, nie będąc stroną porozumienia uczestniczy w ugodzie kontrolując prawidłowość tego porozumienia. To od niego zależy, czy takie porozumienie będzie dalej funkcjonowało w obrocie prawnym, jak decyzja samego organu.

Porozumienie stron oraz zatwierdzenie tego porozumienia przez organ administracji to dwa elementy ugody administracyjnej.

Ugoda administracyjna nie określa praw i obowiązków w stosunkach prawnych pomiędzy jednostkami, ale prawa i obowiązki uczestników tej ugody do administracji publicznej. Wobec jednostki, która nie spełnia zobowiązań zawartych w ugodzie, władza publiczna może prowadzić egzekucję administracyjną.

Zawierając ugodę administracyjną jednostka godzi się na świadczenie będące spełnieniem obowiązku publiczno - prawnego. Świadczenie to obejmuje inne jeszcze jednostki za ich zgodą. Władza publiczna może domagać się od jednostki ustawowo przewidzianego obowiązku udziału w spełnianiu świadczenia.

111. Porozumienie administracyjne

Porozumienie administracyjne należy do niewładczych form działania administracji. Jest dwu- lub wielostronną czynnością z zakresu prawa administracyjnego, dokonaną przez podmioty wykonujące adm. publiczną, a dochodzącą do skutku na podstawie zgodnych oświadczeń woli tych podmiotów. Opiera się na zasadzie równości stron. Zawierane są pomiędzy podmiotami niepowiązanymi węzłami podległości organizacyjnej lub służbowej np. pomiędzy wojewodami. Porozumienie administracyjne zawarte może być tylko w sprawach objętych kompetencjami stron i regulowanych prawem administracyjnym.
Cechą charakterystyczną porozumienia administracyjnego jest to, że jego stronami są organy administracji publicznej. Właśnie to pozwala odróżnić go od umowy administracyjnej. Układ podmiotowy kształtuje się w zależności od treści porozumienia administracyjnego. Porozumienie takie jest instrumentem organizowania działalności podmiotów w sferze przydzielonych im zadań, w szczególności obejmować może sferę stosunków admi-prawnych.
Treścią porozumienia administracyjnego mogą być 3 kategorie:
1. Określenie pewnych metod współdziałania przy wykonywaniu prawem określonych zadań i kompetencji. Synchronizacja działań w czasie i przestrzeni. Np. dyrektor Urzędu Morskiego z wojewódzkim komendantem policji. Wojewódzki inspektor farmaceutyczny z wojewódzkim komendantem policji porozumienia raczej nie mogliby zawrzeć jako dwa organy zespolone z wojewodą.Wojewoda powinien im ustalić metody współdziałania poleceniem służbowym.
2. Przekazanie - Porozumienie, na mocy, którego następuje przekazanie zadania wraz z kompetencjami z sugestii administracji publicznej pomiędzy dwoma organami administracyjnymi nie będącymi względem siebie w hierarchicznym podporządkowaniu. Z momentem podpisania porozumienia organ, któremu przekazano zadanie ponosi pełną odpowiedzialność za wykonanie tego zadania i za kompetencje z tym związane. Zadanie wykonuje we własnym imieniu, na swoją rzecz i na własną odpowiedzialność organ przekazujący pozbawia się wpływu na wykonanie tego zadania.
3. Powierzenie - organ administracyjny A powierza zadanie organowi administracyjnemu B ale nie przenosi mu zadań i kompetencji do wyłącznego używania. Organ B będzie działał w imieniu i na rzecz organu A ale obydwaj odpowiedzialni za należyte wykonanie zadania.

112. Przyrzeczenie administracyjne.

Przyrzeczenie administracyjne (promesa) jest to oświadczenie organu, w którym zobowiązuje się on do podjęcia określonego działania albo do dopuszczenia do pewnego działania. Zobowiązanie się organu do tego, że jeśli w ściśle określonym okresie czasu osoba ubiegająca się o koncesję nie dopuści się naruszenia prawa to wówczas po ściśle określonym okresie czasu otrzyma koncesję.

113. Umowa administracyjne.

Na gruncie prawa polskiego nie występuje. Występuje w procedurze niemieckiej. Jest zawierana w tych przypadkach, w których może być zawarty akt administracyjny. Umowa taka może powodować nawiązanie, zmianę lub znoszenie stosunku administacyno-prawnego. Umowa administracyjna jest równoległą formą prawną do aktu administracyjnego i wywołuje te same skutki. Umowa admin wg prof. Filipka: * wskazuje on na ustępowanie administracji, zmonopolizowanie admin-prawnych form działania i upoważnianie do korzystania z tych form przez osoby prywatne. *Umowa admin jest możliwa do zawarcia tam gdzie prawo przedmiotowe (materialne) określa świadczenia jakie mogą być objęte umową. * Osoba, w ramach umowy admin otrzymuje autorytatywnie określony status prawny a świadczenia mają być realizowane w sposób ciągły, nieprzerwany, systematyczny natomiast admin ma być informowana o zmianach w zakresie realizowanych świadczeń i ma wyrażać zgodę na dokonanie takiej zmiany. Klient admin może korzystać z tych admin-prwanych form działania, które w danej sytuacji możliwe będą do wykorzystania. Admin zachowuje uprawnienia kontrolne względem podmiotu realizującego świadczenia a spory występujące między kontrahentami rozstrzyga sąd admin.

114. Bezczynność organu administracji.

Organ admin zobligowany jest do podejmowania określonych prawem działań jednakże tych działań nie podejmuje, lub nie podejmuje terminie przewidzianym dla danej czynności prawnej. Z bezczynnością organów admin spotykamy się w tych przypadkach w których organ admin zobowiązany jest do podjęcia autorytatywnego, władczego działania skierowanego do konkretnego adresata. Dla podjęcia jakiegoś aktu organ ma wyznaczony normą prawną okres czasu i jeżeli nie podejmie w tym czasie rozstrzygnięcia to wówczas strona danego postępowania ma prawo zwrócić się do organu wyższego stopnia z zażaleniem o bezczynność. Zażalenie to nie powoduje przeniesienia sprawy przed organ wyższego stopnia a jedynie nakłada na ten organ obowiązek przeprowadzenia postępowania zmierzającego do wyjaśnienia czy wniesione zażalenie jest zasadne. Jeżeli organ wyższego stopnia w wyniku przeprowadzonego postępowania stwierdza ze organ I instancji jest organem bezczynnym w wówczas wyznacza temu organowi nowy termin załatwienia sprawy, może również zobowiązać organ I instancji do wyciągnięcia konsekwencji porządkowych lub dyscyplinarnych wobec osoby winnej wystąpienia bezczynności. Natomiast w sytuacji w której wniesione zażalenie okazało się nieuzasadnione to organ wyższego stopnia stwierdza brak przesłanek uznania zażalenia za zasadne. Wyczerpanie toku instancji polegające na wniesieniu zażalenia do organu wyższego stopnia otwiera dopiero drogę do prawnie skutecznego wniesienia skargi do sądu administracyjnego na bezczynność organu admin.

115. Milczenie administracji.

Z milczeniem admin spotykamy się gdy przepisy prawa wyznaczają organowi admin jakiś termin w trakcie którego podejmie rozstrzygniecie lub go nie podejmie, jednakże nie podjecie rozstrzygnięcia oznaczać będzie zaistnienie skutku prawnego przewidzianego w danej normie prawnej, najczęściej ten skutek prawny będzie określony jako przyznanie prawa lub pozytywne uzgodnienie.

116.Podmiotowość administracyjno-prawna.

Jest to wyznaczona normami prawa admin zakres uprawnień i obowiązków przysługujących podmiotom funkcjonującym w ramach tegoż prawa. Pojecie to odnosi się do podmiotów administrujących jak i administrowanych. Podmiotowość ta wyznaczana jest zawsze normami prawnymi a każdy rodzaj podmiotów posiada inny zakres podmiotowości.

Grupy podmiotów w normach podmiotowości admin-prawnej:

• Organy administrujące

• Osoby fizyczne

• Osoby prawne

• Podmioty nie posiadające osobowości prawnej

• Podmioty nie sformalizowane, którym przepisy prawa admin nadają status podmiotowości.

Np. rodzina jest podmiotem posiadającym podmiotowość admin-prawna.

117.Publiczne prawa podmiotowe

Prawa, które będą przysługiwały poszczególnym podmiotom funkcjonującym w sferze określonej prawem admin, którym przysługują wolności uprawnienia bądź kompetencje (z mocy przepisów prawa admin).

Cechy publicznych praw podmiotowych:

- Mają równoważyć nierównorzedność podmiotów (w stosunku admin prawnym). zmniejszenie równorzędności w przypadku np. decyzji o zasiłku dla bezrobotnych. W tym przypadku pozycja adresata działań jest wzmocniona.

- Pozwalają na realizacje interesu publiczno-prawengo przez obywatela. Ma umocowanie w normie prawnej, oznacza możliwość skutecznego domagania się przyznania danego prawa.

- Prawa te z zasady nie podlegają sukcesji czyli nie przechodzą na inne osoby

- Prawa te są niezbywalne (nie ma możliwości przeniesienia na inne podmioty)

- Prawa te mają charakter aktualny tzn prawo to występuje w danym konkr. momencie)

- Oparte jest na normach prawnych (prawo to musi wynikać wprost z przepisu prawa powszechnie obowiązującego). Z zasady czerpią swoje źródła z normy ustawowej.

Rodzaje publicznych praw podmiotowych:

- O treści pozytywnej - sytuacja gdy adresat działania organu admin domaga się wydania aktu admin, określonego zachowania lub określonych świadczeń.

- O treści negatywnej - obywatel oczekuje zaniechania ingerencji org. adm. w jego wolności.

118. Pojęcie kontroli.

Pod pojęciem kontroli rozumiemy ciąg działań wśród których wyróżnić można działania obligatoryjne i fakultatywne.

Działania obligatoryjne w ramach procesu kontroli zaliczam: ustalenia stanu rzeczywistego, ustalenie stanu normatywnego i postulowanego oraz porównanie obu tych stanów. Natomiast elementem fakultatywnym w ciągu działań kontrolnych jest sformułowanie zaleceń pokontrolnych. Zalecenia pokontrolne wystąpią wówczas gdy podmiot przeprowadzający kontrole stwierdzi rozbieżności między stanem rzeczywistym a stanem postulowanym. W przypadku nie wystąpienia rozbieżności zalecenia pokontrolne nie występują. Celem zaleceń pokontrolnych jest nie tylko wymuszenie na podmiocie kontrolowanym usunięcie występujących nieprawidłowości, ale także stworzenie takich warunków, które uniemożliwiają wystąpienie takich rozbieżności w późniejszym okresie działalności podmiotu kontrolowanego.

Kontrola nie jest funkcją samodzielną, jest elementem służebnym zmierzającym do zapewnienia prawidłowego przebiegu procesu zarządzania. Celem kontroli nie jest wychwytywanie, doszukiwanie się nieprawidłowości lecz badanie czy działalność danego podmiotu prowadzona jest w sposób prawidłowy, zgodny z obowiązującymi normami prawnymi.

Nadzór obejmuje ustalenie rozbieżności i władną ingerencję w działalność organu nadzorującego. Ma charakter szerszy od kontroli.

119. Rodzaje kontroli.

Rodzaje kontroli w admin:

• Sądowa

• Państwowa

• Wewnętrzna

Formy kontroli:

- Kontrola społeczna sprawowana przez każdego obywatela na płaszczyźnie indywidualnej oraz jako członek wspólnoty samorządowej

- Środki masowego przekazu - na płaszczyźnie konkretnych działań oraz z punktu widzenia ogółu działań.

- Kontrola zawodowa - sprawowana przez podmioty powołane do kontroli admin tj. NIK jako organ kontroli państwowej

- Organy których działalność ukierunkowana będzie na kontrolę adresatów działań administracji tj inspekcje, policja admin.

- Kontrola sprawowana przez sądy powszechne i administracyjne

- Kontrola parlamentarna i kontrola sprawowana przez organy stanowiące i kontrolne jednostek samorządu teryt.

120. Sądowa kontrola administracyjna

Kontrola sądowa jest tradycyjną formą zagwarantowania zgodnego z prawem działania administracji w jej stosunkach z obywatelami. W toku rozwoju historycznego ukształtowały się różne typy sądowej kontroli nad administracją. Można wyróżnić:

- Kontrolę wykonywaną wyłącznie przez powołane w tym celu sądownictwo administracyjne

- Kontrolę wykonywaną przez sądy powszechne

- Typ mieszany kontroli wykonywanej w części przez sądy powszechne, a w części przez specjalistyczne sądownictwo administracyjne.

Sądownictwo administracyjne polega w zasadzie na orzekaniu o legalności aktów administracyjnych przez organy o charakterze sądowym. Organ sądowy kontroluje powstały akt administracyjny z punktu widzenia jego zgodności z prawem i orzeka o jego ważności. Sądownictwo administracyjne sprawujące kontrole legalności aktów administracyjnych jest najczęściej sądownictwem kasacyjnym. Ponadto NSA rozpatruje skargi na bezczynność organów administracyjnych oraz rozstrzyga spory o właściwość między organami samorządu terytorialnego a terenowymi organami administracji rządowej.

Kontrola sądowa działalności administracji jest tez sprawowana przez sądy powszechne, w tym sąd antymonopolowy i sądy ubezpieczeń społecznych. Natomiast do kompetencji Trybunału Konstytucyjnego należy orzekanie o zgodności z konstytucją aktów ustawodawczych oraz innych aktów normatywnych, a także rozpatrywanie skarg konstytucyjnych.

121.Kontrola wewnątrz -administracyjna i inspekcje.

Kontrola wewnętrz-administracyjna: pod tym określeniem rozumieć należy instytucje kontrolne usytuowane w systemie organów admin pub. Rodzaje:

- kontrola resortowa: jest to kontrola wykonywana w ramach struktury organizacyjnej resortu. Jest ona przejawem zachodzącego pomiędzy podmiotami pozostającymi w zależności od siebie stosunku nadzoru. W obrębie każdej jednostki organizacyjnej przełożony powinien kontrolować pracę podległych pracowników i sam podlega kontroli ze strony swego przełożonego. Kontrola resortowa jest realizowana w sposób bezpośredni przez pracowników poszczególnych komórek organizacyjnych organu nadrzędnego nad jednostką kontrolowaną, albo też jest wykonywana przez specjalne komórki organizacyjne;

- kontrola instancyjna: jest najczęściej szczególną formą wykonywania kontroli resortowej. Wiąże ona się zawsze z pewnym podporządkowaniem organu niższego organowi wyższego stopnia. Jest ona instytucją procedury administracyjnej.

- Kontrola międzyresortowa: w systemie organizacji admin rządowej istnieją organy które sprawują kontrolę działalności podmiotów usytuowanych także poza strukturą danego resortu. Wśród tego typu kontroli występują inspekcje specjalne. Inspekcje te charakteryzują się tym że ich zadaniem jest czuwanie nad realizacją określonego odcinka zadań administracji rządowej w sferze działania różnych resortów. Można je podzielić na 2 grupy: 1)o pełnym zakresie międzyresortowym(kontrola skarbowa, Inspekcja sanitarna, Inspekcja ochrony środowiska, Inspekcja handlowa); 2) o ograniczonym zakresie międzyresortowym (Inspekcja skupu i przetwórstwa artykułów rolnych, Inspekcja Ochrony roślin, Inspekcja Nasienna, Inspekcja Farmaceutyczna, Inspekcja Weterynaryjna, Inspekcja Celna);

- Kontrola prokuratorska: zadaniem prokuratury jest strzeżenie praworządności oraz czuwanie nad ściganiem przestępstw. Może ona zaskarżać do sądu niezgodne z prawem decyzje adm oraz brać udział w postępowaniu sądowym w sprawach zgodności z prawem takich decyzji oraz opiniować projekty aktów normatywnych. Jeżeli uchwała organów sam teryt albo rozporządzenie wojewody są niezgodne z prawem, prokurator zwraca się do organu który je wydał o ich zmianę lub uchylenie albo kieruje wniosek o ich uchylenie do właściwego organu nadzoru, w przypadku uchwał organów sam teryt prokurator może też wystąpić z wnioskiem o ich uchylenie do sądu adm organu adm o wszczęcie postępowania w celu usunięcia stanu niezgodnego z prawem. Prokuratorowi przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu od decyzji ostatecznej. Służy mu też skarga do sądu adm na rozstrzygnięcia organów adm publicznej w sprawie indywidualnej.

- Regionalne Izby Obrachunkowe: są to państwowe organy nadzoru i kontroli, sprawują nadzór nad działalnością jednostek sam teryt w zakresie spraw finansowych oraz dokonują kontroli gospodarki finansowej i zamówień publicznych. Izby kontrolują gospodarkę finansową na podstawie kryterium zgodności z prawem i zgodności dokumentacji ze stanem faktycznym, a w zakresie zadań zleconych także według kryterium celowości, rzetelności i gospodarności. W przypadku nieuchwalenia budżetu przez organ stanowiący jednostki sam teryt RIO ustala budżet tej jednostki w terminie do końca kwietnia roku budżetowego. Do zadań RIO należy też wydawanie opinii. Organy RIO: kolegium izby, komisja orzekająca w sprawach o naruszenie dyscypliny budżetowej. W każdej RIO tworzy się wydziały: kontroli gospodarki finansowej oraz informacji, analiz i szkoleń. Nadzór nad działalnością RIO sprawuje Prezes RM na podstawie zgodności z prawem.

- Inne formy kontroli admin: kontrola sprawowana bezpośrednio przez obywateli oraz środki masowego przekazu(prawo składania skarg, wniosków i petycji od organów władzy publicznej oraz do organizacji i instytucji społecznych. Przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań, naruszenie praworządności lub słusznych interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw. Środki masowego przekazu ujawniają i krytykują negatywne zjawiska życia społecznego i gospodarczego oraz prowadzą działalność interwencyjną, w ten sposób prowadzą kontrolę społeczną. Organy mają obowiązek udzielania mediom rzetelnych informacji zawiązanych z ich działalnością.

122. Najwyższa Izba Kontroli.

NIK-iem kieruje Prezes wybrany przez Sejm za zgodą Senatu i odpowiadający przed Sejmem za działalność Izby (ma immunitet);
- wiceprezesów (2-4) po- i odwołuje Marszałek Sejmu na wniosek Prezesa;
- Prezes za zgodą Marszałka Sejmu po- i odwołuje dyrektora generalnego.
- te podmioty Izby tworzą Kolegium NIK-u, w skład którego wchodzi jeszcze 14 członków powoływanych przez Marszałka Sejmu (ma ono spore kompetencje);
- departamenty i delegatury są jednostkami organizacyjnymi NIK-u;
- organizację wewntrzną NIK-u (w tym siedziby i zasięg delegatur) określa statut NIK-u;

Ustawowo określony zakres kontrli NIK-u:
I. Organy admin. rządowej, NBP, państowych osób prawnych i innych pań. jednostek organizacyjnych.
II. Organy samorz. teryt., samorządowe osoby prawne i inne samorz.j.o. stosując kryteria: legalności, gospodarności i rzetelności.
III. Inne organizacje i podmioty gosp. jeśli mają jakiś związek z państwem.
IV. Wszystkie jednostki wykonujące zadania z zakresu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego (legalności i gospodarności).
V. Wykonanie budżetu, Kancelarie, NSA itp.
NIK stosuje kryteria: legalności, gospodarności, celowości i rzetelności.

Najwyższa Izba Kontroli (NIK) jest organem podległym Sejmowi. Jej zadaniem jest kontrolowanie działalności organów administracji państwowej: naczelnej, centralnej i terenowej, łącznie z podległymi im jednostkami (urzędy, instytucje, zakłady).
Kontrola NIK obejmuje jednostki państwowe, ale w określonych warunkach również jednostki nie państwowe, prowadzące działalność publiczną, w szczególności gospodarczą. Zakresem kontroli tych jednostek są objęte zadania zlecane im przez państwo, formy korzystania z pomocy państwa, sposoby dysponowania funduszami społecznymi oraz wypełnianie obowiązków podatkowych.
Kontrola NIK obejmuje działalność gospodarczą, finansową oraz organizacyjno-gospodarczą pod kątem legalności, gospodarności, celowości i rzetelności.
Najwyższa Izba Kontroli przedkłada Sejmowi sprawozdania ze swojej działalności. Szczególne znaczenie ma sprawozdanie z wykonania budżetu państwa, które przedkłada Sejmowi z wnioskiem o udzielenie rządowi absolutorium.

---