1.Przedmiot i zadania dydaktyki.

Dydaktyka jest nauką teoretyczną-diagnostyczną i

prognostyczną oraz praktyczną(stosujemy zad.instrumentalno-tech

A więc odpowiada na pytania, jak to rozwiązać.

Przedmiotem jej badań jest kształcenie i samokształcenie,

służy także wychowaniu, rozwojowi kształtowaniu osobowości ucznia.

Dzieli się na ogólną(problemy wspólne i podstawowe dla nauczania)

i szczegółowe(Problemy poszczególnych przedmiotów)czyli metodyki.

2.pojęcia:

kształcenie:

-to nauczanie i uczenie się

-jest organizowane w instytucjach

wyższych np:studia

-jest to działanie planowe,wielostronne,

ukierunkowane na realizację określonych

celów i wymagające systematycznego

i długotrwałego wysiłku

-rezultatem kształcenia jest wykształcenie,

które odnosi się do całej osobowości

nauczanie:

-może być domowe lub zinstytucjonalizowane

-jest systematyczne,planowe,

bezpośrednie kierowane procesem uczenia się

-jest organizowane przez szkołę

-powinno być organizowane aby

uczenie się pod kierunkiem nauczycielabyłoaktywne

-jest to samodzielne dochodzenie

do wiedzy i umiejętności

uczenie się:

-planowy,zamierzony,

złożony proces którego siłą napędową

są motywy uczenia się a rezultatem

wiadomości,umiejętności,nawyki

-opiera się na bezpośrednim poznaniu lub doświadczeniu

w toku którego powstają nowe formy zachowania się i działania

lub ulegają modyfikacji zachowania wcześniej nabyte

-uczenie się wymaga aktywności jednostki

-może przybrać różne formy indywidualne,grupowe,zbiorowe

-rezultatem uczenia się są umiejętności,wiadomości,postawy

samokształcenie:

-kształcenie bez udziału instytucji

-nabywanie wykształcenia w toku działalności własnej

3.Dydaktyka herbartowska (tradycyjna)

-nauczyciel jest aktywny, układa pytania i zadania

-nauczyciel decyduje

-najważniejszy cel to wychowanie silnego człowieka

-występują kary a także dyscyplina(jeżeli uczeń

się nie podporządkował to był karany)

-jest to dydaktyka pamięci

-przedmioty humanistyczna

-ważna jest wiedza

J.F Herbart(XIX w.) jest autorem systemu

tradycyjnego (nauczanie wychowujące)

gdzie nauczyciel zajmuje uprzywilejowaną

pozycję)kary , nawet cielesne, katedra

dla nauczyciela, BN. Dużo nauki pamięciowej).

Głównym zadaniem było przekazywanie

wiedzy przez nauczyciela.

Wg Herbarta najwyższym celem

wychowania jest ukształtowanie

silnych charakterów poprzez kierowanie

dziećmi i młodzieżą , karność

oraz ściśle z nią związane

naczanie. A więc stałe zatrudnianie

dzieci, pielęgnacja ich fizycznego

rozwoju, karność wdrażanie do porządku.

4.Dydaktyka deweyowska (progresywistyczna)

-aktywny jest uczeń

-jest to dydaktyka myślenia

-dominuje wiedza użyteczna tzn potrzebna w życiu

-zadawanie prac problemowych

-ważne są umiejętności

.Etapy myślenia wg Dewey`a (rozw. Probl.

· odczucie trudności

· określenie, nazwanie trudności

· wyszukiwanie pomysłu rozwiązania

· formułowanie hipotezy

· rozwiązywanie problemu

Dewey stworzył system przeciwstawny ,

gdzie najważniejszy jest uczeń.

To progresywizm. Wiele doświadczeń,

nauk przyrodniczych, mało pamięciówki ,

uczeń wybiera, czego chce się uczyć.

Dydaktyka związania nie tyle z teorią

uczenia się-czynności nauczyciela

powinny być determinowane przez

czynności poznawcze uczniów.

5. Tendencje przemian w dydaktyce współczesnej:

-jest różnorodność jeżeli chodzi o wybór szkoły

-dydaktykę współczesną łączy się z wartościami

-traktowanie człowieka jako całej osobowości

-odchodzi się od dydaktyki technicznej

na rzecz podmiotowości, szacunku

Współczesne tendencje

wiążą edukację z wartościami

pojawią się nawet nazwa

dydaktyka wartości.

Ważny jest rozwój osobowości.

We współczesnej dydaktyce

odchodzi się od dydaktyki

technologicznej w kierunku

nurtu humanistycznego w

kierunku odkrywania komunikatywn,

umiejętności słuchania,

empatia , wsparcie edukacyjne.

Istnieje wiele systemów dydaktycznych.

Dydaktykę można

uprawiać na 3 sposoby:

1. Jako dyscyplinę empiryczno

-analityczną-model

prakseologiczny(praktyczny),

badania ilościowe, pomiary

i statystyki, eksperymenty.

Stosuje się przy wielu

osobach badanych albo

przy sprawdzaniu wyników nauczania.

2. Jako dyscyplinę humanistyczną

-badania jakościowe,

rozmowy, dyskusje,

empatia przy słuchaniu,

podmiotowość drugiego

człowieka. Stosuje się

przy kilku badanych i

przy próbie podsumowania

zjawiska, opisania go i wyjaśnienia.

3. Jako dyscyplinę komplementarną

-badania ilościowo-jakościowe.

6. Cele edukacyjne. Wartości.

-źródłem celów kształcenia jest system wartości

Wartości- to co jest dla nas ważne,

to co kieruje naszym życiem.

Aksjologia- to nauka, która zajmuje się wartościami

-wartości ważne dla człowieka

to te, które służą prawidłowemu

rozwojowi człowieka

Cele kształcenia: to cele nauczania

i cele uczenia się

Wartości uniwersalne- to

takie które przetrwały wiele lat:

1. dobro- należy odróżnić

dobro od zła, dobro kształci wolę dziecka.

2. Piękno(moralne, duszy), prawidłowy

rozwój emocjonalny jest wtedy kiedy

dziecko jest otoczone „pięknem”

3. Prawda- kształci, doskonali intelekt,

człowiek dąży do prawdy.

Wartości i przekonania człowieka stanowią jego ideały.

Cele nauczania- dotyczą uczniów

i opisują zmiany jakie chcemy w

nich uzyskać charakteryzując stan końcowy.

Cele nauczania określa się w dydaktyce

jako zamierzone wartości uczniów.

W skład tych właściwości wchodzą wiadomości,

umiejętności, nawyki, postawy. To

zamierzony wynik nauczania.

Rodzaje celów:

1. Ogólne:

-wskazują kierunki dążeń pedagogicznych

(kształtowanie dumy narodowej,

szacunku dla ludzi starszych)

-jest to wychowanie w kierunku pomocy

2. operacyjne:

-są bardziej sprecyzowane

-stanowią dokładny opis wyników

, które maja być uzyskane

-są formułowane jako

zamierzone osiągnięcia

-cel ogólny rozkładany

jest na cel operacyjny

-cele operacyjne są łatwe do osiągnięcia

Klasyfikacja celów nauczania:

Wyróżniamy 3 ujęcia:

1. Ujęcie tradycyjne- przedstawia się

charakterystykę jednego lub więcej celów

nie stosując żadnej klasyfikacji(szk.herbat)

2. Ujęcie opisowe- W. Okoń wyróżnia dwie strony:

a) rzeczową:

-są to wiadomości, umiejętności, nawyki

-to przede wszystkim poznawanie świata

w społeczeństwie, technice, sztuce

-to przygotowanie uczniów do

działalności praktycznej

-to kształtowanie u uczniów

nawykowych przekonań i poglądów

3. osobowościową:

-to poznawanie samego siebie,

rozwijanie sprawności umysłowych,

zdolności poznawczych(myślenie, wyobraźnię)

-to kształtowanie potrzeb, motywacji,

zainteresowań, zamiłowań

-to wdrażanie do samoedukacji

-to potrzeby duchowe, intelektualne

-to rozwijanie motywacji

7. Na czym polega operacjonalizacja celów nauczania?

OPERACJONALIZACJA- to zamiana celów

ogólnych na cele operacyjne

w toku operacjonalizacji cele

ogólne ulegają następującym zmianom:

1.Cele są jasno sprecyzowane

(tzn. pozbawione luźnych wyrażeń)

2.Cele są konkretne

(potrafię coś zrobić, wyliczyć)

3.Cele są uszczegółowione

4.Cele są upodmiotowane

(tzn. dotyczą konkretnego dziecka)

Dlaczego operacjonalizujemy cele ogólne?

-dlatego, że łatwo je sprawdzić

-dlatego, że łączą celez mat.naucz

8. taksonomia celów Niemierski

Zaproponowana przez B. Niemierkę

taksonomia obejmuje dwa poziomy i cztery kategorie.

Taksonomia celów nauczania		Określenie wieloznaczne czynności ucznia	Określenie konkretnych czynności ucznia
I Poziom wiadomości	A. Zapamiętanie wiadomości	Uczeń powinien wiedzieć	Uczeń potrafi nazwać, zdefiniować, wymienić,Zidentyfikować, wyliczyć
		B. Zrozumienie wiadomości	Uczeń powinien rozumieć	Uczeń potrafi streścić, wyjaśnić, zilustrować, rozróżniać, zinterpretować, uporządkować
	II Poziom umiejętności	Stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych	Uczeń potrafi praktycznie wykorzystać wiadomości, przy czym cel nie może być zbyt odległy od celów osiąg anych w czasie ćwiczeń	Uczeń potrafi rozwiązać, skonstruować, zastosować, porównać, sklasyfikować, narysować, scharakteryzować, zmierzyć, wybrać sposób, zaprojektować, wykreślić
		Stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych	Uczeń potrafi formułowa ć problemy, dokonywać analizy i syntezy nowych zjawisk.	Uczeń potrafi dowieść, przewidzieć, zanalizować, wykryć, ocenić, zaproponować, zaplanować, wnioskować

9.Taksonomia celów praktycznych.

-To Umiejętności praktyczne,

inaczej psychomotoryczne są czynnościami

łączącymi myślenie z ruchem fizycznym.

Są to, np.: pisanie, rysowanie, taniec itp..

*B. Niemierski swoją taksonomię celów

praktycznych oparł na dwóch poziomach celów:

„działania” i „umiejętności”.

*Taksonomia celów działania praktycznego powstała,

by ułatwić nauczycielowi i uczniowi

ustalenie płaszczyzny działania i określenia,

o jakie działanie dokładnie chodzi.

9.Omów taksonomię celów praktycznych B. Niemierki

Poziom 1.KategoriA:naśladowanie działania

Podstawą jest obserwacja, komentarz

słowny odgrywa mniejszą rolę,

dzielimy działania na etapy

np. kandydat na kierowcę obserwuje

i poprawnie naśladuje pojedyncze

czynności instruktora.

Kategoria B:odtwarzanie działania

Odtwarzanie działania w całości,

a nie w etapach, charakterystyczne jest

tu trzymanie się wzoru np. podczas jazdy próbnej

po mieście kandydat na kierowcę

wykonuje polecenia instruktora dotyczące

kierunku jazdy i rodzaju manewru,

ale sam kontroluje przebieg poszczególnych czynności.

Poziom 2 kategoriaC:sprawność działania

w stałych warunkach.

Sprawne wykonanie działania

tylko w tych okolicznościach,

które znamy i które się nie zmieniają np.:

” początkujący kierowca ”jeździ już sam

po mieście -najchętniej znanymi uliczkami,

bez pasażerów, unikając godzin

szczytu i skrętu w lewo, tylko w lecie

Kategoria D:sprawność działania

w zmiennych warunkach.

Wykonywanie działania w sytuacjach

nietypowych, nowych dla ucznia np

„doświadczony kierowca” dla którego

warunki drogowe i atmosferyczne nie

stanowią przeszkody dla kierowcy,

wręcz przeciwnie-mobilizują do

pełnego wykorzystania umiejętności.

.10.porownaj konc. Informacyjna czynnosciowa

Treść nauczania traktuje się jako

system elementów.

jeśli za najmniejszy element uwaza się

wiadomości to jest to koncepcja treści-nformacyjna:

- infor, oparta na wiadomościach

• akcentująca zapamiętaniei odtwarzanie wiadomości

- informacyjnie bogata, ale czynnościowo uboga

Jeśli za najmniejszy element uważa się

czynność to mamy koncepcje czynnościową:

-oparta na czynnościach, umiejętnościach

- akcentująca wytwarzanie i zastosowanie wiadomości

• czynnościowo bogata a informacyjnie uboga

11. Plan i program nauczania

są dokumentami stanowiącymi podstawę

organizacji pracy dydaktyczno-wych

danego typu szkoły oraz nauczycieli

poszczególnych przedmiotów.

Na bazie programu nauczania każdy

nauczyciel jest zobowiązany do opracowania

rozkładu materiału nauczania o następującym układzie

1numer lekcji, dział,

liczba zaplanowanych godzin,

tematy jednostek lekcyjnych, okres

Nauki, środki dydaktyczne, uwagi

2numer lekcji, tematy

jednostek metodycznych,

liczba godzin, metody, środki

dydaktyczne , uwagi

PLAN NAUCZANIA	PROGRAM NAUCZANIA
1) Zawiera: - Wykaz przedmiotów realizowanych w danej szkole, - Liczbę godzin przeznaczonych na realizację każdego przedmiotu, - Rozkład przedmiotu na poszczególne lata nauki	1) Zawiera: - Uwagi wstępne dotyczące celów i zadań nauczania danego przedmiotu, - Materiał nauczania w postaci kolejnych haseł programowych, - Uwagi o realizacji programu.
2) Czas nauki poszczególnych przedmiotów zależy od: - Zakresu materiału, - Korelacji z innymi przedmiotami	2) Każdy nauczyciel zobowiązany jest znać: - Program nauczanego przez siebie przedmiotu w danej klasie, - Program nauczania tego przedmiotu w klasach niższych i wyższych, - Program nauczania przedmiotów pokrewnych.
Rozkład przedmiotu na poszczególne lata nauki zależy: - Znaczenia danego przedmiotu dla uczenia się innych przedmiotów, - Konkretnego zawodu, - Stopnia złożoności treści danego przedmiotu.	3) Ustala, jakie umiejętności, wiadomości i nawyki uczniowie powinni opanować w ramach nauczania danego przedmiotu i w jakiej kolejności
4) Kolejność wprowadzania przedmiotu zależy też od wymagań stawianych danemu profilowi kształcenia oraz od struktury organizacyjnej nauczania, która obejmuje: - Szczebel propedeutyczny - klasy I - III, - Szczebel wstępnej systematyki - klasy IV - VIII, - Szczebel systematyczny - szkoły średnie	4) Podobnie jak plan, program jest dokumentem zatwierdzonym przez władze oświatowe, ale z możliwością wprowadzenia zmian przez zespoły przedmiotowo - metodyczne. Istnieje możliwość tworzenia programów autorskich. W szkołach niepublicznych tworzą je sami nauczyciele, w szkołach publicznych zespoły nauczycieli. Taki program można realizować tylko po zatwierdzeniu przez ministerstwo.

12.Autorski program nauczania

Każdy program autorski, mimo

swojego indywidualnego charakteru,

musi spełniać wymogi określone w

Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej

z dnia 6 stycznia 2009 r.

-każdy program autorski musi uzyskać:

program wychowania przedszkolnego

pozytywną opinię nauczyciela mianowanego

lu dyplomowanego, posiadającego wykszt

wyższe i kwalifikacje do pracy w przedszkolu;

program nauczania ogólnego -

pozytywną opinię nauczyciela mianowanego

lub dyplomowanego, posiadającego wykszt

wyższe w zakresie zgodnym z zakresem

treści nauczania, które program obejmuje;
.

13.Scharakteryzuj ogniwa (momenty)

procesu nauczania i uczenia się.

1.uświadomienie uczniom celów i zadań

-wywołanie motywacji, zainteresowanie

2.zaznajomienie uczniów z nowym materiałem

-słowo żywe lub drukowane,

środki poglądowe ze strony uczniów

obserwacja, gromadzenie materiału.

3.kierowanie procesami uogólnienia.-

w świadomości uczniów tworzą się nowe

pojęcia, jeśli potrafi zamiennie się posługiwać

tymi pojęciami i znaczeniami

oznacza to że opanował to pojęcie.

4.utrwalanie wiadomości uczniów

polega na logicznym opanowaniu i

zrozumieniu treści a potem jej

powtarzaniu i ćwiczeniu.

5.kształtowanie umiejętności nawyków

z przyzwyczajeń to wykonywane

świadomie czynności umysłowe

i fizyczne których ćwiczenie może

przekształcić je w nawyk.

6.wiązanie teori z praktyką

7.kontrola i ocena wyników nauczania

-samokontrola , nauczyciel musi

zaś pamiętać o prawidłowym

przebiegu procesu kształcenia,

uwzględnianiu poszczególnych ogniw.

14. Relacje pomiędzy nauczaniem a uczeniem się?

-są to dwa zintegrowane procesy

-te dwa pojęcia łączy: wspólny cel,

wspólne treści, metody i formy

-to ciąg wspólnych działań nauczyciel

i i uczniów systematycznie powtarzający się

, planowy

-zmierza do osiągnięcia wcześniej

zaplanowanych rezultatów

-prowadzi do celowych zmian w sfererze:

1. poznawczo- myślącej formy zachowań

2. emocjonalnej- postawy, przekonania, wartości

3. psychomotorycznej- zwanej ruchami ciała

To dwa procesy , które warunkują

skuteczność kształcenia. Uczenie się

to intelektualna czynność ucznia,

zapewniająca mu przyswojenie wiedzy .

W procesie kształcenia powinna

występować równowaga między nauczaniem

a świadomym uczeniem się, inaczej odbija

się to niekorzystie na wynikach pracy dydaktycznej

.Relacje między uczeniem się

a nauczaniem prowadzą do sformuowania

3 typów dydaktyki postępowania:

1. Uczenia się sztucznego-

uczeń styka się z treścią

2. Uczenia się naturalnego-

podstawa to sytuacja z życia ,

3. sposób ich rozwiązywania

przez próby i błędy.

4. Uczenia się jako poznawanie przez myślenie

15. Kształcenie wielostronne wg Okonia

-obejmuje stronę zmysłową,

umysłową, praktyczną

-celem kształcenia jest

rozwój jednostki

-występuje wszechstronny

rozwój jednostki

-rozwój osobowości,

która rozwija się pod względem:

a)intelektualnym- nauka pisania,

asymilowanie wiedzy, poznawanie,

odkrywanie wiedzy

b)emocjonalnym-

jak dziecko sobie radzi z emocjami?

-jak znosi krytykę?

-czy potrafi się komunikować?

-jak porozumiewa się z rówieśnikami

16. zasady kształcenia

1. Uświadamianie uczniom

celów i zadań kształcenia

• zadaniem nauczyciela jest

mobilizowanie uczniów do nauki

-należy uświadomić cele i zadania kształcenia

-pozytywna motywacja uczenia się

-dostosowanie poziomu pracy do zdol. uczn

-podawanie informacji w zrozumiałej formie

-urozmaicenie metod pracy

-stosowanie środków dydakt

-wiązanie nauki szkolnej z życiem

b) Poznawanie nowych faktów

-poznawanie poprzez rzeczywistość

-poznawanie poprzez słowo druk lub mów

-poznawanie przez bezpośrednie zetknięcie

-poznawanie za pomocą środków poglądowych

-przez obserwację-zamierzone planowe

spostrzeganie przedmiotów i zjawisk.

Obserwacja powinna być odpowiednio przygotowana

-> nauczyciel formułuje cel, zadania,

sposób obserwacji natomiast uczeń notuje wyniki,

spostrzega, formułuje wnioski

-„istota żywego słowa”

c)Nabywanie nowych pojęć

-podobieństwa, różnice, zastosowanie pojęć

-pojęcie odzwierciedla ogólne

cechy rzeczy i zjawisk

-kształtowanie pojęć ma charakter złożony,

jest rezultatem świadomego wysiłku myślowego

4. Poznawanie prawidłowości

i systematyzowanie wiedzy

-utrwalenie wiedzy

wyróżniamy:

1. Prawidłowości I rzędu->

wykrywanie i formułowanie prawidłowości

proste z łańcuchów pojęć

2. Zestawienie kilku prawidłowości które

może prowadzić do wykrycia nowej prawidłowości

-w wykrywaniu formułowanie prawidłowości

istotną rolę odgrywa obserwacja ,

doświadczenia i wiedza

5. Przechodzenie od teorii do praktyki

-wiedza ma znaczenie, gdy potrafi

się ją wykorzystać w życiu codziennym

+umiejętności- zdolność posługiwania

się nabytą wiedzą

+nawyk

6. wykonywanie zadań praktyczno-wytwórczych

-praktyka posiada duże walory

poznawcze i wychowawcze,

-pozwala lepiej zapamiętać i

zrozumieć wiadomości,

-pobudza działającego ucznia

do aktywności intelektualnej,

sprzyja rozwojowi samodzielności,

-praktyka jest źródłem poznania,

weryfikuje poznanie i służy przekształceniu rzeczyw.

-aby przynosiło coś korzyść.

7. sprawdzanie i ocena osiągnięć

• sprawdzanie osiągnięć uczniów

i usuwanie braków:

• społeczne-proces dydaktyczny jako

proces społeczny podlega

społecznej kontroli

• psychologiczne-wynika z potrzeb

orientacji przedmiotu

• dydaktyczne- wykrywanie i

usuwanie luk, doskonalenie

• procesu nauczania odpowiedzialność, rzetelność

kontrola- badanie aktualnego i

poprzedniego stanu wynik początkowy

i końcowy usprawnienie działania

ocena

- adekwatna ocena stan faktyczny

-obiektywna

-wyczerpująca

sprawiedliwa ocena kształtuje

autorytet nauczyciela i dalej mobilizuje ucz.

17. Które zasady nauczania są szczególnie

istotne z punktu widzenia współczesnej szkoły.?

Ważna jest zasada świadomego i aktywnego uczestnictwa,

wcześniej właściwie absolutnie pomijana, od ucznia wymagano

jedyni zapamiętywanie materiału, obecnie uczeń sam analizuje materiał,

określa , co ważne a co drugorzędne. Dla mnie równie ważna jest

także zasada związku teorii z praktyką,

18.NAUCZANIE PODAJĄCE

Od czego zależy efektywność?

Efektywność nauczania w tym modelu zależy:

-klarowności nauczania

-zapowiedzi organizującej

-wywołania nastawienia

-nawiązania do wiedzy uprzedniej

-klarowności wypowiedzi:

wypowiedź może być klarowna lub mętna czyli:

a)klarowna wypowiedź- nauczyciel

dobrze przygotował się do lekcji,

ma dobrze opanowane wiadomości,

które chce przekazać, zapamiętał najważniejsze

elementy wypowiedzi

nauczyciel przed przystąpieniem

do lekcji powinien:

-upewnić się czy dobrze rozumie materiał

-nauczyć się kluczowych pojęć i wiad.

-uważnie korzystać z notatek

b)mętność wypowiedzi- nauczyciel nie ma

dobrze opanowanych wiadomości które

chce przekazać uczniom, mówi

niezrozumiale, zawile

-liczby informacji, wskazówek

-zapału nauczyciela i efektywnością tego zapału

19. Zadania przedlekcyjne w modelu podającym:

1. nauczyciel musi ustalić cele i

dobrać odpowiednie treści:

3 rodzaje wiedzy:

a)wiedza deklaratywna- to wiedza

o czymś lub wiedza, że coś jest prawdą.

b)wiedza proceduralna- to wiedza jak coś zrobić

c)wiedza kontekstowa- to wiedza

kiedy posłużyć się określoną wiedzą

deklaratywną i proceduralną

2. ustalenie wiedzy uprzedniej uczniów

i struktur poznawczych wiążących

się z przewidywanym materiałem nauczania

3.wybranie odpowiedniego czynnika

organizującego materiał oraz wywołanie nastawienia

4. zaplanowanie czasu i przestrzeni

5.zapowiedź organizująca-wypowiedź

nauczyciela poprzedzająca

prezentację materialu nauczania.

20. zdania polekcyjne w modelu podającym:

-znalezienie odpowiednich metod

kontroli przyswajania wiedzy

-należy sprawdzić opanowanie głównych idei

-kontrola i ocena opanowanego materiału

-sprawdziany i oceny- sposób

dostarczania informacji zwrotnych

-nauczyciel powinien informować

uczniów co będzie na sprawdzianie

inf zwrotna?????

22. zadania przedlekcyjne:POJĘĆ

PLANOWANIE

-Nauczyciel planuje których pojęć

ma nauczyć i w jaki sposób tych pojęć nauczyć

--||- musi zdefiniować i

zanalizować wybrane pojęcia

-n-el musi zdecydować jakimi

przykładami i nieprzykładami się posłużyć

zadania przedlekcyjne

-podanie celów objaśnienie uczn

jak lekcja będzie przebiegała

-wywołanie nastawienia

gotowości do nauki

-umotywowanie

-krótka przemowa nauczyciela

co będzie na lekcji, pytania skierowane

do uczniów dotyczące poprzedniej lekcji

Do zadań przedlekcyjnych nauczyciela należą:

• Dobór pojęć podstawowe źródła

z których nauczyciel czerpie

pojęcia do nauczania na lekcjach

to program szkolny lub uzupełniające

go dokumenty: przewodniki metodyczne,

podręcznik dla nauczyciela. Są tam zawarte

wskazówki jak odpowiednio dobierać pojęcia

. Znajomość podstawowych pojęć z

poruszonego tematu ma wpływ na rozwój

lekcji oraz kontynuacje i rozszerzanie tematu

na lekcjach następnych. Poznanie tych

pojęć ma kluczowe znaczenie dla zrozumienia

idei naczelnej. Często w danym temacie jest

duzo pojęć, nauczyciel nie zdoła nauczyć ich

wszystkich, musi zatem wybrać te , które

chciałaby zamieścić w danej klasie,

a także zdecydować , które z listy słów

potraktować jako pojęcia do nauczania

bezpośredniego. Musi wtedy wyrobić

sobie zdanie, jakie terminy są najważniejsze

dla zrozumienia materiału. Dobierając

pojęcia należy pamiętać, że nauczanie

pojęć wymaga czegoś więcej niż

doprowadzanie uczniów do poprawnego

definiowania nowych słów

• Definiowanie pojęć-ważna jest ,

skąd nauczyciel czerpie definicje

pojęcia i zbiór cech istotnych-

najlepiej do specjalistów danej dziedziny

-analiza pojęcia-a więc dobranie

przykładów i nie przykładów tak,

aby odpowiadały cechom istotnym,

przykłady muszą mieć sens,

a przykłady z cechami nieistotnymi

muszą być podawane po przykładach

z cechami istotnymi.

• Dobór i układ przykładów

i nie przykładów- wg stopnia trudności

- Wybór metody:

-dedukcyjna-od reguły do przykładu.

. Najpierw nauczyciel podaje definicje,

potem by utrwalić zrozumienie

, pokazuje przykłady i nie przykłady.

-Indukcyjna- od przykładu do reguły.

Najpierw prezentowane są przykłady

i nie przykłady, a uczniowie sami

odkrywają definicję. Tę metodę stosuje się

gdy uczniowie mają już jakieś pojęcie

o nauczonej rzeczy, a przedmiotem

lekcji jest wykrywanie występowania

lub nieobecności jakiś cech

istotnych danej rzeczy.

23. Zadania polekcyjne w modelu

nauczania pojęć i ich związek z info zwrotną.

Nauczyciel sprawdza opanowanie pojęć.

Podstawą opanowania pojęć

jest znajomość jego cech istotnych

.Analizując pojęcia, oddzielamy cechy

istotne od nieistotnych, dzięki czemu możemy

dokonywać różnic i klasyfikować. Uczeń powinien.

• Umieć zdefiniować pojęcie

i znać cechy istotne pojęcia.

• Umieć rozpoznawać

przykłady i nie przykłady

• Uwzględnić cechy istotn

ocenić przykłady i nie przykłady

• Wykazać się znajomością

cech istotnych i powiązań

między cechami istotnymi.

Sporządzając sprawdzian opano. pojęć,

nauczyciel powinien uwzględniać

wiele rozmaitych zasad.

Choćby tę że wśród zadań powinny być

i takie, które sprawdzają zdolność

uczenia do generalizacji wiedzy,

to jest do rozpoznawania nie znanych

wcześniej przykładów. Wykorzystywać

można rozmaite rodzaje zadań.

Prawda/fałsz, wyboru, przyporządkowania,

krótkich odpowiedzi, luk, krótkich rozprawek.

Sprawdziany można wykorzystać

dla celów diagnostycznych.

Analiza błędów popełnionych przez

uczniów może wykazać,

czy uczeń poprawnie opanował pojęcia,

czy nie nadaje mu zbyt szerokiego

zakresu , czy włącza doń zbliżone

nie przykłady lub czy nie są przykładami

pojęcia. Jeśli któryś z tych przypadków zachodzi

, uczniowie wymagają dodatkowej nauki.

25. zadania PRZEDLEKCYJNE I POLEKC.

NAUCZ. BEZPOSREDNIEGO

Zadania przedlekcyjne:

• opracowanie celów-

poprawnie postawione cele

dotyczą uczniów i określają

odpowiedni poziom wykonania

• analiza zadań - zadania złożone

należy podzielić na sensowne

części składowe, należy pamiętać,

ze większość umiejętności składa się

z innych prostszych i że uczeń

nie może nauczyć się umiejętności

póki nie opanuje jej części składowej

zadania polekcyjne:

organizacja samodzielnych ćwiczeń.

Większość zawiera się w pracy

domowej, która stanowi okazję

do posługiwania się nową wiedzą i umieJ.

Kontrola opanowania wiedzy i umiejętności

- powinna opierać się

na testach sprawnościowych

28.ZAD.PRZEDL. I POLEKC.

MODEL WE WSPÓŁPRACY

Zadania przedlekcyjne

1.dobór treści

2.organizacja zespołów

- nauczyciel musi wziąć pod u

wagę cele które chce osiągnąć,

skład rasowy i etniczny klasy

3.materiały i przewodniki -

teksty muszą być interesujące i

nie za trudne. Przewodniki

przygotowane przez nauczycieli

powinny wykazywać to co najważniejsze.

Uczniowie powinni zrozumieć na

czym polega ich rola na lekcji.

Zadania polekcyjne:

Wyrażenie uznania dla pracy

i osiągnięć. zadania polekcyjne

sprowadzają się do nagradzania

grup i pojedynczych uczniów.

30.ZAD. PRZEDL I POLEKC MODEL

NAUCZ. PROBLEMOWEGO

Zadania przedlekcyjne

8. wybór celów

9. zaprojektowanie sytuacji problemowej

10. wyposażenie i organizacja -

logistyczna (pomoce naukowe

- fragmenty książki, filmu)

zadania polekcyjne:

1. kontrola i ocena- sprawdzanie

zrozumienia, listy kontrolne,

ocena możliwości uczenia się

33.WADY I ZALETY TYPOLOGII

TRAD. METOD NAUCZNIA

WADY:

• zaliczanie do jednej grupy metod,

które wymagają różnego

zaangażowania uczącego się

• oderwanie poznania

umysłowego od praktyki

• nie mieści metod

wypracowanych później

ZALETY:

- zapewnia utrwalenie zdobytej wiedzy

• ułatwia kontrole i ocen s

topnia opanowania tej wiedzy

35 metody PODAJACE I ICHWYKORZYST W PRAKT, SZK,

.CECHY WZROSTU EFKTYW NAUCZANIA:

a) wiedza uprzednia - aby zdobyć

wiedzę na nowy temat, musimy

mieć wiadomości pokrewne, aby wiedza

pokrywała się, łączyła, uzupełniała;

wiedzę należy dawkować, podawać

w odpowiedniej ilości, systematycznie

do niej nawiązywać; działa jak filtr dla

nowych informacji i tym samym decyduje

w jakim stopniu wiadomości podawane

przez nauczyciela zintegrują się z wiedzą

ucznia i zostaną zapamiętane.

b) technika wywołania nastawienia -

posługuje się nią nauczyciel na początku

lekcji podającej w celu przygotowania

uczniów do uczenia się i łączności tzw.

między umysłami, a wiadomościami,

które zostaną przedstawione.

100. organizująca zapowiedz - bezpośrednie

poznawanie przedmiotów;

wstępne uporządkowanie,

poprzez omawiany materiał

wypowiedz nauczyciela poprzedza

prezentacja materiału nauczani

• ma nawiązywać do wiedzy

uprzedniej uczniów

500. klarowność wypowiedzi -

cecha nauczania, która nieodmiennie

wykazuje wpływ na uczenie się

i jego efekty;

- upewnić się, że dobrze rozumie materiał;

• wyćwiczyć się, nauczyć kluczowych

wiadomości i pojęć;

- uważnie korzystać z notatek;

36. Metoda problemowE I

ICH WYKORZ, W PRAKTYCE

-zaliczana do grupy metod

samodzielnego dochodzenia do wiedzy,

-zmusza wychowanka do stawiania

pytań, problemów (problema grec. - zad, zagadni

-stawiając pytania należy pamiętać,

że nie każde pytanie jest problemem,

• musi najpierw zaistnieć syt.problem.,

a potem dopiero nauczyciel może

postawić pytanie problemowe,

- można postawić tylko1 pyt.problem,

Metody problemowe (gry dydaktyczne)

2. Burza mózgów

-zwana inaczej giełdą pomysłów

lub metodą odroczonego wartościowania,

- notujemy pomysły, a potem je oceniamy,

3. Metoda sytuacyjna

-polega na wprowadzeniu uczniów w

jakąś złożoną sytuację, gdzie szuka

się jej rozwiązania, są racje za i przeciw,

-zadaniem uczniów jest zrozumienie sytuacji

podjęcie decyzji w sprawie jej rozwiązania

i przewidzenie skutków,

-sytuacje, które są uczniom przedstawiane

są sytuacjami fikcyjnymi, mogą one być nowe,

fazy: I opis sytuacji w formie słownej

(film, przeźrocza, fotografie),

II analiza sytuacji przez uczniów

III udzielenie odpowiedzi na pytanie,

-metoda sytuacyjna jest zbliżona

do metody przypadków

4.Metoda symulacyjna- inscenizacja

-odtwarzanie pewnych sytuacji

wymagających rozwiązania,

• są to sytuacje, które

kiedyś miały miejsce,

-mają charakter retrospektywny

a jednocześnie autentyczny

(jest to bardzo trudne)

d) metoda inscenizacyjna:

-polega na graniu różnych ról,

odtwarzaniu pewnych wydarzeń

rzeczywistych, fikcyjnych, minionych,

4,Metoda przypadków

37.GRY DYDAKTYCZNE IICH STAOSOW.

Gra jest ćwiczeniem — «zabawą»

w której przestrzega się ściśle określonych

zasad, jest działaniem wykonywanym

dla przyjemności, dlatego

można być pewny jej

skuteczności w procesie kształcenia.
Gry dydaktyczne można podzielić na:

• funkcyjne

• decyzyjne,

• planowe,

• symulacyjne.     

Gra funkcyjna to postępowanie

dydaktyczne, w którym przez

opis przypadku (przygotowany przez nauczyciela),

zostają przydzielone określone role graczom

, którzy próbują rozwiązać sytuacje problemową

o charakterze konfliktu.
Gra decyzyjna to metoda dydaktyczna

wykorzystywana do kształtowania u

uczniów umiejętności kierowniczych

związanych z podejmowaniem trafnych decyzji.

Metoda ta wymaga od nauczyciela

przygotowania scenariuszu zajęć, rozpisania

ról uczestnikom zajęć, kontrolowania przebiegu

dyskusji oraz podsumowania.
Gra planowa to metoda, która ma

bardzo dokładnie zaplanowany przebieg.

Kształtuje umiejętności podejmowania decyzji

przez powiązanie uczestników z konkretną sytuacją,

odgrywanie określonych ról,, rozwiązywanie

problemu wynikającego z danej sytuacji.
     Gra symulacyjna polega na rozwiązaniu

wziętego z życia problemu, przedstawionego

przez graczy (uczniów), którzy symulują

zaistnienie sytuacji prawdziwej, dochodzą

do pewnych rozwiązań i porównują je

z rozwiązaniami faktycznymi. Gracze

dyskutują na nurtujący uch problem,

poprzez dyskusję wyszukują współzależności

oraz wymieniają się informacjami.

38.Metody EKSPONUJACE,

waloryzująceI ICH WYKORZ.

Waloryzacyjne (metody eksponujące

wartości, wpływające na takie składniki

osobowości jak uczucia, szczególnie

wyższe, przekonania światopoglądowe,

postawy, system wartości i charakter):
a)impresywne-

-sprowadzają się do organizowania

uczestnictwa dzieci i młodzieży

czy dorosłych w odpowiednio

eksponowanych wartościach społecznych,

moralnych, estetycznych, naukowych;

(łac. impressio - wrażenie, odczucie, przeżycie)

-Metoda polega tu na wywoływaniu

takich czynności uczniów, jak:

*zdobywanie informacji o dziele

eksponowanym i jego twórcy,

*pełne skupienia uczestnictwo

w toku ekspozycji dzieła,

*stosowna forma aktywności własnej

uczestników, wyrażająca główną ideę dzieła,

wykorzystanie w edukacji szkolnej:

-metodę tą można stosować wobec

utworu literackiego, jak i przedstawienia

teatralnego, wartościowego filmu,

dzieł sztuki plastycznej, utworów

muzycznych czy opisu czynów ludzkich,

b)ekspresyjne:

-polegają na stwarzaniu sytuacji,

w których uczestnicy sami wytwarzają

bądź odtwarzają dane wartości, wyrażając

niejako siebie, a zarazem je odtwarzają

-czynny udział uczniów w przedstawieniu

szkolnym w roli aktorów, scenografów,

reżyserów, organizatorów widowni,

a nawet autorów prostszych

dzieł scenicznych.

-Podobnie wartościowe -przykłady prac

zespołowych bądź indywidualnych to

wytworzenie obrazu, rzeźby, filmu

krótkometrażowego, zorganizowanie

wystawy prac uczniowskich, inscenizacja

wydarzeń historycznych czy happening

lub psychodrama na zadany temat z

dziedziny stosunków międzyludzkich.

39. Metody praktyczne I ICH WYKORZ.

Praktyczne:
-metody realizacji zajęć wyrównawczych;
-metody ćwiczeniowe;

41. Formy organizacyjne kształcenia:

a)„formy organizacyjne kształcenia”
Formy organizacyjne -mówią

o organizacyjnej stronie pracy dydakty

,wskazują jak organizować tę pracę

stosownie do tego, kto, gdzie, kiedy

i w jakim celu ma być przedmiotem kształcenia.

b)Dobór form organizacyjnych zależy od:
- celów i zadań kształcenia
- właściwości przedmiotu nauczania
- wyposażenia szkoły w środki dydak.
- liczby uczniów
- miejsca pracy
- czasu pracy

100. Podział form organizacyjnych kształcenia.
     Kryteria podziału:
     - liczba uczniów
     - miejsce pracy uczniów
     - czas trwania zajęć dydaktycznych.
     
     a)Ze względu na liczbę uczniów

biorących udział w procesie

dydaktycznym wyróżnia się:
- nauczanie jednostkowe
- nauczanie grupowe
- nauczanie zbiorowe (frontalne)

b)Ze względu na miejsce

pracy formy dzieli się na:
- zajęcia szkolne

(nauka w klasie podczas lekcji,

praca w laboratorium, warsztacie szkolnymitp
- zajęcia pozaszkolne (praca domowa,

wycieczka, zajęcia w zakładach

produkcyjnych itp.)
NAUCZANIE JEDNOSTKOWE
Polega na tym, że uczeń realizuje

określone zadania dydaktyczne

indywidualnie, korzystając przy

tym z bezpośredniej lub

pośredniej pomocy nauczyciela.

42.Wycieczka jako szczeg,forma kszt.

WYCIECZKA- bezpośrednie

zaznajamianie uczniów z określonymi

przedmiotami, często w ich naturalnym

środowisku, zjawiskami i procesami przyrodn

technicznymi, społecznymi i kulturowymi

pod kątem widzenia wcześniej ustalonych

celów pedagogicznych, wycieczką szkolną

nazywamy każde zorganizowane wyjście

uczniów poza teren szkoły w celach poznawczych,

wychowawczych lub zdrowotno- rekreacyjnych.
Wycieczka powinna być:
-zaplanowana;
-celowa;
-realizująca założone zadanie;

Fazy wycieczki:
1) Przygotowanie i planowanie (organizacja):
-temat i cel wycieczki;
-ustalenie trasy i terminu;
-ustalenie sposobu dotarcia do celu;
-miejsce pobytu, zakwaterowanie;
-ustalenie obiektów- zabytków;
-rozmowa z rodzicami;
-zebranie funduszy;
-ubezpieczenie dzieci;
-sprawdzenie biura turystycznego,

kierowcy;
-apteczka;
-poinformowanie uczniów;
-powrót i czas trwania;
-dodatkowi opiekunowie;
-przygotowanie ewentualnych pytań;
-uwzględnienie zasad, regulaminu wyc,
2) realizacja wycieczki:
-realizujemy zadania i cele;
-aby dzieci się nie nudziły

(np. zabawy, pomocne przybory);
3) Podsumowanie, analiza:
-czy zamierzone cele

zostały zrealizowane
Cele wycieczki:
-dokonanie obserwacji np.

zjawisk geograficznych;
-zaznajomienie uczniów z faktami,

które mówią o przeszłości bliższej lub dalszej;
-pogłębianie wiedzy;
-podsumowanie materiału;
-porównanie;

43 ROLA:Zajęcia pozalekcyjne i pozaszk.

spełniają następujące funkcje:

-kształcącą,

-integrującą,

-rekreacyjno-rozrywkową.

Zajęcia pozalekcyjne służą

rozszerzaniu i pogłębianiu wiedzy,

rozwijaniu zainteresowań nauką,

sztuką, techniką i życiem społecznym.

. Realizacja zajęć pozalekcyjnych

we współczesnej szkole.

Organizowane w szkole zajęcia

pozalekcyjne mają na celu ujawnianie

zainteresowań i uzdolnień uczniów

oraz propagowanie alternatywnych

sposobów spędzania wolnego czasu,

a w tym szczególnie:

-	Stymulowanie postaw twórczych, swobodne wyrażanie siebie ruchem i komunikowanie się z innymi, dążenie do rozwijania własnej osobowości poprzez własną działalność w czasie zajęć.
-	Wyzwalanie możliwości kreacyjnych, zaspokajanie potrzeby twórczej aktywności, rozwijanie zdolności recytatorskich, aktorskich i muzycznych, wdrażanie do łatwiejszego nawiązywania kontaktów międzyludzkich, odnajdywania swego miejsca w grupie.
-	Kształtowanie postaw proekologicznych, budzenie wrażliwości na piękno przyrody.

44. na czympolega

PRZYGOTOWANIE RZECZOWE I

METODYCZNE LEKCJI

Na przygotowanie rzeczowe składa się

nagromadzenie, uporządkowanie

wiedzy nauczyciela oraz przygotowanie

odpowiednich materiałów i

pomocy szkolnych,

na przygotowanie metodyczne

zaś - zaplanowanie lekcji,

sposobów opracowania tematu

lekcji, zaciekawienia

najważniejszymi problemami,

powiązania z praktyką,

utrwalenia wiadomości sprawności.

45.rodzaje zadań domowych

A) Rodzaje zadań domowych

i ich różnicowanie.
W. Okoń przyjmuje

cztery grupy zadań domowych
a) opanowanie nowego materiału
utrwalanie materiału

przyswojonego
c) kształtowanie umiejętności

i nawyków
d) rozwijanie samodzielności

i twórczości uczniów.

Podział zadań domowych

ze względu na zachodzące relacje.
1) prace polekcyjne, utrwalające

opanowany na lekcji materiał

i wdrażający do praktycznego

stosowania przyswojonej wiedzy.
2) Prace uzupełniające, rozszerzające

przerobiony na lekcji materiał i

rozwijające zdolności poznawcze
3) Prace przedlekcyjne,

przygotowujące do nowej lekcji.
Wszystkie wymienione rodzaje

pracy domowej można stosować

na wszystkich szczeblach nauki szkolnej.

B) Różnicowanie zadań domowych
-Ważne jest różnicowanie zadań

domowych ze względu na

różny stopień intelektualny uczniów.

-Zróżnicowana nauka domowa

powinna umożliwiać wszystkim uczniom

osiągnięcie wyższych efektów w nauce,

a przede wszystkim ma pomóc uczniom.

-zróżnicowane zadawanie pracy nie

jest łatwe ale jeśli nauczyciel

jest zainteresowany rozwojem wszystkich

uczniów powinien właściwie obciążać

uczniów pracą domowa.
-Efektem barku zróżnicowania zadań

jest to ,że uczniowie powyżej i poniżej

przeciętnej nie osiągają rezultatów

odpowiadających ich możliwościom.

Uczniowie miej zdolni napotykają trudności

w samodzielnym rozwiązaniu pracy domowej,

wskutek czego zniechęcają się do nauki

. Z kolei zbyt niski stopień trudności w

stosunku do uczniów zdolnych wpływa

na obniżenie ich motywacji i

zainteresowań nawet obniżenie nauki.

46.PRACA DOM-

potrzeba czy koniecznosc

Praca domowa uczniów jest

formą obowiązkowych, wykonywanych

zwykle w domu, zajęć szkolnych

uczniów, których celem jest

rozszerzenie, pogłębienie i utrwalenie

ich wiedzy oraz wdrożenie do

samodzielności w posługiwaniu

się wiedzą, w zbieraniu informacji,

w dokonywaniu obserwacji,

rozwiązywaniu zagadnień oraz

pisemnym ich opracowaniu.

Praca domowa wiąże się ściśle

z procesem nauczania, którego

podstawową formą jest lekcja.

Praca domowa ma na celu ich

utrwalanie lub przygotowane się do

nowej lekcji. Praca domowa ucznia

stanowi w obecnym systemie

nauczania niezbędny składnik

procesu dydaktyczno - wychow,

jest bowiem jednym ze środków

realizacji ważnych zadań tego procesu.

W związku z tym zadawanie pracy

domowej powinno być dobrze przemyślane.

Konieczne jest więc dokładne

uświadomienie sobie, jakie zadania

dydaktyczne spełnia praca domowa,

czy ma ona na celu:

1.utrwalenie, przyswojenie

opracowanego w szkole materiału,

2. uzupełnienie, poszerzenie

i pogłębienie tego materiału,

3.sprawdzenie stopnia

przyswojenia wiadomości

i zdobycia umiejętności,

4. samodzielne opracowanie

nowego materiału.

Odpowiednio zadawana

i umiejętnie wykorzystana praca

domowa ma duże znaczenie

wychowawcze: kształci nie tylko

umysł, ale i charakter dziecka,

uczy bowiem staranności,

dokładności, systematyczności,

wyrabia wytrwałość,

obowiązkowość i pilność.

Prace samodzielne rozwijają

inicjatywę i pomysłowość,

uczą samokrytyki,

a jednocześnie dają

wiarę we własne siły, kształcą

samodzielność, wyrabiają

poczucie odpowiedzialności.

47.JAKIE SĄMOŻLIWOŚCI

STOSOWANIA ZADAŃ TWÓRCZYCH

W RAMACH PRACY DOMOWEJ

praca domowa stanowi uzupełnienie

i ciąg dalszy pracy lekcyjnej,

umożliwia pogłębienie i utrwalenie

wiedzy ucznia, a przede wszystkim

wdrożenie go do samodzielności

w myśleniu i posługiwaniu się wiedzą,

w realizowaniu samodzielnych

zadań twórczych;

Cele pracy domowej:

-opanowanie nowego materiału;

-utrwalenie materiału

przyswojonego;

-kształtowanie umiejęt i nawyk

-rozwijanie samodzielności i

twórczości uczniów;

Rodzaje/Treść (tematyka)

pracy domowej:

-przygotowanie materiału

do nowej lekcji;

-zadania domowe, które

mają na celu utrwalenie

przyswojonego materiału(pamięciowe

opanowanie wierszy lub

innych tekstów, praca pisemna);

-prace domowe, mające

na celu kształtowanie umiejętn

nawyków, przyzwyczajeń;

Funkcje pracy domowej:

-pobudzenie aktywn uczn;

-zaspokojenie lub pobudzenie

zainteresowań;

-wzbudzenie pragnienia

wiedzy, chęci uczenia się;

-rozwijanie samodzielności

myślenia i działania;

-opanowanie i utrwalenie

treści programowych;

-rozwijanie sprawności

w uczeniu się;

-opanowanie i utrwalenie

treści programowych;

48.ISTOTA I RODZAJE

SRODKOW DYDAKTYCZNYCH

Środki dydaktyczne -

są to przedmioty, które

dostarczając uczniom określonych

bodźców zmysłowych

oddziałujących na ich wzrok,

słuch, dotyk itd. ułatwiają im

bezpośrednie i pośrednie

poznawanie rzeczywistości.

Podział śr. dyd. na:

a) wzrokowe (przedm.

naturalne, maszyny,

narzędzia, preparaty,

modele, obrazy ruchome

i nieruchome, schematy,

symbole, tzn. słowa, l

itery i cyfry, diagramy itp.);

b) słuchowe (płyty gramofonowe

i taśmy magnetofonowe

wraz z urządzeniami,

aparaty radiowe,

instrumenty muzyczne itd.);

100. wzrokowo-słuchowe

101. (telewizory, projektory);

d) częściowo automatyzujące

proces nauczania

(podręczniki programowe,

maszyny dydaktyczne,

laboratoria językowe itd.)

49.FUNKCJE ŚRODKOW

I WYKORZ, W PROC.DYDAKTYCZ

funkcje śr. dyd.:

a) poznawcza (służy

bezpośredniemu poznawaniu

przez uczniów określonych

fragmentów rzeczywistości);

b) kształcąca (jest narzędziem

rozwijania zdolności

poznawczych oraz uczuć

i woli dzieci i młodzieży);

100. dydaktyczna (stanowi

istotne źródło

zdobywanych przez

uczniów wiadomości i

umiejętności, ułatwia

utrwalanie przerobionego

materiału, weryfikację

hipotez, sprawdzenie

stopnia opanowani

wiedzy itp.);

d) praktyczna i badawcza.

50.

Funkcje podręcznika

• Informacyjna - podaje

informacje odpowiednio

usystematyzowane pod

względem logicznym,

merytorycznym i psychologicznym

• Badawcza - problemowe

ujęcie przekazywanych

treści, prezentacja sposobów

rozwiązania

• Operacyjna - dostarcza

impulsów do działania

praktycznego poprzez

odpowiednio skonstruowane

zadania i ćwiczenia

• Integrująca - uporządkowanie

i koordynacja

przekazywanej wiedzy

• Samokształceniowa - rozwija

zdolności poznawcze,

zainteresowanie i

umożliwia opanowanie

podstawowych technik uczenia się

• Kontrolno - oceniająca

- umożliwia samokontrolę

i samoocenę umiejętności i

wiedzy

• Wychowawcza - umiejętność

kształtowania przekonań i postaw

51.FUNKCJE SPRAWDZANIA

OSIAGNIEC SZKOLNYCH    

 Poprzez sprawdzanie osiągnięć

szkolnych W. Okoń rozumie

jedno z ogniw procesu

dydaktycznego, w którym

nauczyciel stosuje różne

sposoby kontroli, a jednocześnie

ocenie podlega efektywność

pracy dydaktyczno

• wychowawczej nauczyciela.
     Ze sprawdzaniem osiągnięć

uczniów wiąże się pojęcie

kontroli, oceny i pomiaru.

Ocena szkolna to wyrażenie

przez nauczyciela opinii w

stosunku do osiągnięć ucznia.

Może być wyrażona w formie

stopnia szkolnego, pisemnej

lub ustnej opinii, bądź poprzez

zewnętrzne przejawy

zachowania nauczyciela.
Sprawdzanie osiągnięć

dokonywane na różnych

etapach kształcenia może

pełnić różne funkcje. Może mieć

formę kontroli bieżącej lub okresowej.
     Kontrola bieżąca, nazywana

sprawdzianem kształtującym,

ma miejsce w całym procesie

kształcenia. Służy ona doskonaleniu

pracy nauczyciela i uczniów.

Kontrola końcowa, określana

sprawdzianem sumującym,

zamyka proces kształcenia obejmując

opracowany wcześniej dział programu.

52.formy i metody

sprawdzania(kontroli)

1. metody konwencjonalne

a wśród nich m.in.:

• ustne sprawdzanie wiadom

• prace pisemne,

• prace praktyczne,

• posługiwanie się książką,

• obserwacja,

2) metody tekstowe:

• testy luk, które wymagają

od ucznia uzupełnienia w

zadaniu brakujących słów,

co stwarza konieczność

przypomnienia sobie

właściwej odpowiedzi,

• testy wyboru, które dają

możliwość opowiedzenia

się za jednym (lub kilkoma)

z wymienionych wariantów odp

• testy stanowiące kombinację

testów luk i wyboru.

RODZAJE DIAGNOZ:

a) diagnostyczną

(wstępną, na wejściu),

b)formatywną

(w trakcie, kształtującą,

ukierunkowującą),

c)sumatywną (na wyjściu,

sumującą, sumaryczną,

podsumowującą, atestującą,

poświadczającą, zbiorczą).

.

53.TESTYOSIAGNIĘĆ SZKOLNYCH

I ICH WYKORZYSTANIE W NAUCE

RODZAJE TESTÓW:

• ustny - stosowani

gdy badani mają

słabo opanowaną

technikę pisania i czytania

• pisemny - uczeń zapisuje

swoje rozwiązania

zadań w formie krótkiej

odp, rysunków, zakreśleń

lub wskazuje prawidłową odpowiedz

• praktyczny - uczeń demonstruje

sposób wykonania działań

lub wytwór fizyczny jego pracy

• standaryzowany -

są te testy profesjonalne,

które przeszły proces prób,

ulepszeń i normowania.

• nieformalny - są one często

opracowywane przez nauczycieli

54.ocena i samoocena w

nauczaniu szkolnym

A)OCENA przybiera

najczęściej postać stopnia,

ale może być też wyrażona przez

opis, aprobatę lub dezaprobatę,

plus lub minus, recenzję, itp

. Ocena może być alternatywna.

Podstawowe rodzaje ocen

zależnie od jej miejsca, czasu, funkcji

1. diagnostyczna - poprzedza

rozpoczęcie procesu

nauczania i uczenia się, ma na celu

określenie poziomu intelektualnego

klasy i poszczególnych uczniów

2. formatywna - wyraża stopień

realizacji założonych celów

w aspekcie danej jednostki

metodycznej, danej jednostki

lekcyjnej lub danego ćwiczenia

3. sumatywna - określa

stopień opanowania

wiedzy i umiejętności

całych partii materiału z

danego zakresu (większa

dawka materiału, np.

semestralna, roczna)

4. alternatywna - czy uczeń

osiągnął umiejętność,

czy nie, czy opanował materiał

5. kwantytatywna - określa

w sposób ilościowy

stopień osiągnięcia

danego celu

Kryteria oceniania

1. ogólne - wyrażające

stopień i podane w

ogólnych hasłach programowych,

to minimum programowe

• zrozumienie i stopień

opanowania danej

teorii, zagadnienia

• znajomość podstawowych

definicji, faktów, pojęć

- umiejętność zastos wiedzy

• umiejętność rozwiązywania

zadań, problemów

2. szczegółowe - dotyczące

specyfiki poszczególnych

przedmiotów, konkretnego

przedmiotu na konkretnym

szczeblu kształcenia, rozwijające

kryteria ogólne w

stosunku do danych treści,

tworzone przez nauczyciela.

B)SAMOOCENA -

55. 55.JAKIE WARTOŚCI PRZYNOSI

KONTROLA BEZ OCENIANIA

należy pamiętać, że kontrola

jest środkiem do podnoszenia

poziomu kształcenia i ustalania

jego wyników, więc nie powinna

być wyłącznie okazją do

wystawiania ocen. Kontrola

bez oceniania to przede wszystkim

zmniejszenie stresu ucznia,

a tym samym, bardziej realne

zaobserwowania wszystkich

zdobytych przez niego umiejętn

i wiadomości, oraz metod

jego pracy i jej poziomu.

56. UCZEŃJAKO PODMIOT I

PARTNER W PROCESIE KSZTAŁ

W procesie dydaktyczno -

wychow uczeń jako podmiot

w znacznym stopniu powinie

decydować o treściach,

metodach i wynikach

kształcenia, oraz w pewnym

stopniu winien ponosić

odpowiedzialność za

swoje postępy w nauce.

Postawa ta ma sprzyjać

kształtowaniu jednostek

samodzielnych i twórczych,

umiejących wzbogacić własną

wiedzę i doświadczenie

poprzez samodzielne uczenie

się i rozwiązywanie

problemów szkolnych,

praktycznych i życiowych.

58. Rodzaje niepowodzeń

Niepowodzenia szkolne

stanowią znaczne rozbieżności

pomiędzy dydaktycznym

i wychowawczymi

wymaganiami szkoły

a wynikami w nauce

i zachowaniem ucznia.

NIEPOWODZENIA	SZKOLNE
-WYCHOWAWCZE	-DYDAKTYCZNE
-JAWNE	-UKRYTE
-PRZEJŚCIOWE	-TRWAŁE
-DRUGOROCZNOŚĆ	-ODSIEW

59.Przyczyny niepowodzeń w szkole

ZALEŻNE OD UCZNIA	NIEZALEŻNE OD UCZNIA
- LENISTWO	- DŁUGOTRWAŁA CHOROBA
- NIECHĘĆ DO NAUKI	- ZŁA ATMOSFERA W RODZINIE
-NIEODPOWIEDNIE ZACHOWANIEW SZKOLE	- NIEDOSTATKI DYDAKTYCZNE

Wśród przyczyn niepowodzeń

szkolnych wymienia się czynniki:

• społeczne

• ekonomiczne

• biopsychiczne (nadpobudliwość)

#dydaktyczne(błędy metodyczne,

niewystarczająca znajomość

ucznia, brak opieki nad

uczniami ze strony szkoły)

60.PRZEZWYCIĘŻENIE NIEPOWODZEŃ

W NAUCE SZKOLNEJ

Metody i środki walki

z niepowodzeniami:

a) możliwe wczesne

niepowodzenia i przyjście

uczniowi z pomocą.

Sprzyja temu uważna

obserwacja dzieci, którym

nauka zaczyna sprawiać

trudności. Zainteresowanie

się nimi, udzielanie

pomocy przez n-la,

pomoc ze strony rówieśników

grupa wyrównawcza.

b) zapewnienie dzieciom

dobrego opanowania

języka ojczystego i

matematyki. Dziecko

źle czytające jest

potencjalnym kandydatem

na złego ucznia.

100. dobra atmosfera

wychowania w

klasie i w szkole,

w której zarówno

nauczyciela

jak i rówieśników

interesują niepowodzenia

dziecka i wywołują

chęć przyjścia z pomocą.

500. atmosfera domu i częste

kontakty n-la z rodzicami.

e) uczniowie musza czuć

się potrzebni aby

identyfikować się

ze swoją klasą i

szkołą.

f) zaangażowanie całej szkoły

w zapobieganie niepowodz

poprzez różne formy

działalności obliczonej

na powstawanie więzi

między n-lami a młodzieżą szkolną.

-rozwijanie sprawności

w uczeniu się;

-kształtowanie nawyków

systematycznego, dokładnego

i chętnego podejmowania zadań;

-rozwijanie inicjatywy,

pomysłowości, zdoln twórczych;

-budzenie pozytywnych

emocji, wiary we własne

możliwości, pozytywnego

stosunku do nauki;

---