Pytania:
Skutki złego wyrównania stada
Narysować program światła, opisać i główne zasady stosowania
Opisać i podać indeksy jakości białka i żółtka. Co się ocenia?
Jak się zmienia zapotrzebowanie na paszę i od czego zależy?
Zapotrzebowanie na wapń od 1-dniowego pisklęcia do zakończenia nieśności.
Drób KOLOS 2
ĆWICZENIA 6 Pytanie o odchow kurczat hodowlanych i kontrola
UZYTKOWANIE NIESNE KUR
Masa ograniczona do minimum-mniejsez zapotrzebowanie bytowe
W produkcji towarowej stosuje się tylko mieszance miedzylioniowe i miedzyrodowe.Nie ma znaczenia barwa pior,Kazda ferma musi ptaki utylizowac ,jeśli były zdrowe jako dodatek do pasz , pasztetów.Kolor pior nie wplywa na barwe znoszonych jaj
W Polsce uzytkuje się ptaki wytwarzane na fermach - mieszance miedzyliniowe i miedzyrodowe wywodzone się od ras- kur NH-brazowe upierzenie , LH-biale
Ze stad towarowych kur niesnych uzyskujemy tylko jaja niezaplodnione.Zaplodnienie przyspiesza starzenie się jaj.Eliminowane sa kogutki
W Polsce sa 3 fermy zarodowe - reprodukcja kur niesnych (tu sa tez koguty) -zyja by się rozmnazac.Cel - jak najwiecej jaj zaplodnionych-Mienia , Wszew , Instytut Zootechniki w Dusznikach.Hoduje się tu -Messa(Mienia) , Rosa , Astra(Dusznik) Wszystkie to kury kolorowe
CO ZROBIC BY OSIAGNAC SUKCES?
ODCHÓW:
Budynki - b. Duza powierzchnia.Odchów pisklat na sciolce.Karmidla , poidla , sprzet do ogrzewania , wentylatory.Piskleta do 2 tyg nie maja termoregulacji , na poczatku 30-32 st C temp powietrza w miejscu bytowania ptakow - musza być czujniki temperatury
Wychowalnia przygotowane na przyjecie pisklat.Czyste sprzety , powiezchnie , ich dezynfekcja.Sucha podloga i rowno rozlozona sciolka.Ilosc i rozmieszczenie sprzetu do karmienia i pojenia dostosowane do obsady ptakow - łatwy dostep
SCIÓŁKA - dobrze chlonie wydaliny ptakow.Należy dac tyle by była wystarzajaca na okres bytowania.Nie wolno zmieniac sciolki podczas bytowania ptakow - stres gdy trzeba doscielic sciolke.Unikanie sytuacji stresowych
WILGOTNOSC WZGLEDNA -65% - pylenie sciolki
Stado musi być wyrównane pod względem masy ciala - musi być duzo karmidel i poidel
WENTYLACJA:
predkosc ruchu powietrza nie wieksza niż 0,15m/sek
nawiew swiezego powietrza tak ustawiony by unikac opadania zimnego powietrza na piskleta
TEMPERATURA:
zapewnienie piskletom wlasciwej temp przez pierwsze 2 tyg piskleta nie maja jeszcze rozwinietej termoregulacji
wstepne nagrzanie budynku przez 24 do 36h by uzyskac temp sciolki 28-30 st C a w strefie bytowania pisklat 30-32 st C.Nawet w dobrze ogrzanych pomieszczeniach sciolka ma temp nizsza od powietrza o ok. 2-3 st
okreslic optymalna temp w wychowalni na podstawie obserwacji zachowania pisklat - pozwala na trafne dostosowanie temp otoczenia do temp ciala - kazda grupa pisklat ma inne wymagania
KONTROLA - Proba losowa z roznych miejsc 100 ptakow - wazenie indywidualne
Podtawowe cele:
utrzymanie masy ciala kurek w calym okresie odchowu zgodnie ze standardem dla danego rodu lub linii
uzyskanie w momencie osiagniecia dojrzalosci plciowej masy ciala kurek zgodnej ze standardem dla danego rodu lub linii
dobre wyrownanie stada pod względem masy ciala.Stado uwaza się za bardzo dobrze wyrównane gdy masa ciala co najmniej 80% zwazonych ptakow miesci się w przedziale sredniej arytmetycznej +/- 10% sredniej masy ciala
Dobrze wyrownane -75-80% , srednio 70-75% , zle - ponizej 70%
METODA KONTROLI
cotygodniowe wazenie indywidualne lub grupowe( proba min 100 sztuk)
obliczanie sredniej masy ciala i zmiennosci tej cechy
porownanie uzyskanych wynikow z krzywa wzrostu
Należy mieć odp instrukcje konkretnego stada- np. ile srednio powinny przyrastac , odpowiednia masa przy wchodzeniu kur w niesnosc
Wazenie na wagach z pamiecia komputerowa
CZYNNIKI WPLYWAJACE NA WYNIKI ODCHOWU KURCZAT
zla jakosc pisklat przeznaczonych do odchowu
zle wyrownanie stada
PRZYCZYNY: ZLEGO WYRÓWNANIA
przekroczenie norm obsady na 1m2
niedostateczna dlugosc linii karmidel - brak swobodnego dostepu do paszy
zle zbilansowane dawki pokarmowe
nieprawidlowe skrocenie dzioba
wolne opierzanie kurczat
zle warunki klimatyczne w pomieszczeniach , zbyt niska lub zbyt wysoka temp - obecnosc CO2 - szkodliwych gazow , amoniak - podatne na infekcje , rany się trudno goja , H2S - sciolka mokra - procesy gnilne
nieodpowiednia profilaktyka
zle dobrany program profilaktyczny
wadliwe wykonanie szczepien - z woda , iniekcja , zraszanie , ptaki musza być szczepione w odpowiednim czasie i przeciwko takim patogenom jakie wystepuja na obszarze wokół fermy
WPLYW ZLEGO WYROWNANIA MASY CIALA W STADZIE W OKRESIE ODCHOWU NA WYNIKI PRODUKCYJNE STADA NIOSEK:
nierownomierne wchodzenie stada w niesnosc -dluzszy okres rozniesienia stada
duza zmiennosc masy znoszonych jaj
nizsza niesnosc
krotszy okres uzytkowania stada
kanibalizm
wieksze brakowanie i upadki
PTEROFAGI I KANIBALIZM W ODCHOWIE KURCZAT
Przyczyny |
Przeciwdzialanie |
Duza zmiennosc masy ciala |
Stosowanie czerwonego swiatla |
Wone opierzanie |
|
Za duze natezenie swiatla w wychowalni |
|
Niedostatyczna wentylacja |
|
Za duza obsada na 1 m2 |
|
Nuda |
Rozsypywanie ziarna w sciolce |
Bledy zywienia |
Podanie do wody soli kuchennej Zle samopoczucie ptakow |
Niedobór aminokw egzogennych- Nieprawidlowe opierzanie |
|
Niedoor wit B12 |
|
Niedobór zw min |
|
Odchow konczy się 2 tyg okresem- odchow przedniesny - bezposrednio poprzedzajacy wejscie kur w niesnosc- zmniejszamy dlugosc dnia , zywienie
ZMIANY ZACHODZACE W WYGLADZIE MLODYCH KURCZAT NA KROTKO PRZED OSIAGNIECIEM DOJRZALOSCI PLCIOWEJ:
grzebien i dzwonki - wybarwiaja się na intensywny czerwony kolor i wyraznie się powiekszaja
jama brzuszna - zwieksza się je pojemnosc
kosci lonowe - staja się elastyczne , powieksza się odstep miedzy wyrostkami kosci lonowych
odbyt -staje się szeroki bladorozowy i rozpulchniony
oczy -teczowka wybarwia się na pomaranczowo-czerwony kolor
CWICZENIA 7
KRZYWA NIESNOSCI
Okres przdniesny - 2-3 tyg - pojawiaja się pierwsze jajka
Okres produkcyjny od 20-90% niesnosci - okres dojrzewania stada
Niesnosc 10% - poczatek okr niesnosci - stado zaczyna dojrzewac
50% -stado jest dojrzałe Od 10-50% - okres rozniesienia -2 tygodnie
szczyt niesnosci >90%.Opadanie niesnosci zalezy od technologii chowu i zywienia a także od starzenia się organizmu
Kury znosza wieksze jajka - wydłuza się okres produkcji.W nocy kura nie znosi jaj.Im starsza kura tym czesciej pech zołtkowy ulega resorbcji.Długosc okresu niesnosci jest cecha genetyczna i jej koniec jest nieunikniony
--- sterowana hormonalnie przerwa w niesnosci - wymiana pior (kilkanascie tygodni)
Po 80 tyg - zrzucanie pior - niesnosc w stadzie spada,Likwidacja stada - odnosnie do poziomu produkcji .Niesnosc ponizej 70% niesnosci.Wiek kur 80 tygodni
W zaleznosci od koszttów - zuzycie paszy do produkcji
Przymuszowe pierzenie- wymuszona przerwa , kury maja odpoczynek (kilka niesnosci) potem stymuluje się je do produkcji niesnej(nie likwiduje się stada)
KRZYWA NIESNOSCI
dostepna w instrukcji prowadzenia stada- wydajnosc kur w % w poszczegolnych tyg produkcji
Hodowca może porownac z wlasna , narusowana krzywa
% niesnosci=liczba zniesionych jaj x 100/liczba kur x liczba dni liczony raz w tygodniu
Podstawowy wskaznik - rzutuje na oplacalnosc produkcji w jakim okresie jest stado , szczyt , okres rozniesienia , likwidacja stada
Wiele rzeczy wyczytujemy z wygladu krzywej - szybkie rozniesienie ,powolny spadek nie pozniej niż po 8 tyg - szczyt
Kury niesne pozniej zaczynaja się niesc , maja krotki szczyt i gwaltowny spadek
ROZKLAD MASY JAJ
Masa jaja szybko wzrasta.W szczycie 55-65g troche jaj wiekszych nie powinno być jaj malych. Najwieksza masa jaja przy koncu niesnosci.Po szczycie srednia masa jaj nadal rosnie
WSKAZNIKI PRODUKCYJNE (masowe)
LICZBA JAJ OD NIOSKI w stosunku do stanu sredniego stada(szt)
Srednia produkcyjna= liczba zniesionych jaj/srednia liczba niosek (ile jaj przeciętnie zniosla jedna kura)
LICZBA JAJ OD NIOSKI w stosunku do stanu poczatkowego stada - tyle ile kur zostalo wprowadzonych do kurnika= liczba zniesionych jaj/poczatkowa liczba niosek
Roznica miedzy tymi wskaznikami w stadzie dobrym o ok. 10 jaj od kury sugeruje o upadku w stadzie
SMIERTELNOSC W %= liczba niosek padlych / l niosek stanu poczatk X 100 (dop 7%)
PRZEZYWALNOSC %=liczba niosek stanu koncowego/l niosek stanu poczatkowego x100 (93%)
ZUZYCIE PASZY NA PRODUKCJE 1 JAJA (g/1 jajo)=masa spozytej paszy/ liczba zniesionych jaj.Zalezy od niesnosci kury
ZUZYCIE PASZY NA PROD 1 KG jaj (kg/1kg jaj) Zalezy od niesnosci kury= masa spozytej paszy/ masa zniesionych jaj
Liczony w stosunku do poczatku ( a nie za 1 tydz) niesnosc rosnie-zuzycie paszy maleje
ZUZYCIE PASZY ZALEZY OD
% niesnosci wiek rosnie niesnosc maleje , zuzycie rosnie
masy ciala - rosnie zuzycie , rosnie masa
masy jaja -rosnie zuzycie paszy maleje
jakosci i formy paszy im lepsza maleje zuzycie
warunkow utrzymania
Zuzycie paszy - ilosc paszy która kura otrzyma i zniesie 1 kg jaj
ORIENTACYJNE WYNIKI PRODUKCYJNE
-Masa ciała nioski 1,3-2,0kg
Wiek rozpoczecia niesnosci 18-19 tyg
Dł okresu produkcji niesnej 53-60 tyg
Wiek likwdacji stada 72-80 tyg
Liczba ja od nioski w stosunku do stanu sredniego stada 290-320 jaj
Liczba jaj od nioski w stosunku do stanu poczat stada 280-310 jaj
Srednia masa jaja 63-65 g
Zuzycie paszy na 1 kg jaj 2,2 - 2,4 kg
% upadkow w okr pop do 7%
dzienne spozycie wody 250-300ml
dzienne spozycie paszy 115-125g
PROGRAM SWIATLA
Wprowadzenie stada w niesnosc możliwe wczesnie ale po uzyskaniu dojrzalosci somatycznej.Najczestszym popelnianym bledem jest nadmierne przyspieszenie dojrzalosci plciowej
NASTEPSTWA PRZEDWCZESNEJ DOJRZALOSCI PLCIOWEJ
ptaki nie osiagaja max produkcji
niska masa jaj
duza czestotliwosc znoszenia jaj dwuzoltkowych
-//-//-// -//- ze znieksztalcona skorupa
wypadanie jajowodu i zaparcia jaja (smierc)
kanibalizm
wieksez upadki
SWITLO pobudza regulacje beurohormonalna - SKRYPT!!!!!!!!!!—folikulina - odkladanie skladnikow pok w pech jajnikowych
Bodziec swietlny + rozwiniety jajnik - po kilkunastu dniach jajko
............................+ dobrze rozw jajnik - jajo po tygodniu
Wydłuzenie dnia- rozwoj jajnika i jajowodu , Ptaki dzikie - legi na wiosne.kontrola wzrostu i rozwoju fizycznego .Jeśli nie przekracza 10 h - zatrzymany rozwoj
Ok. 11 h dnia - rozwoj jajnika
W ciagu 2 tygodni - rozniesienie stada.Stymulacja trwa przez okres przedniesny do szczytu niesnosci. Dalsze wydluzanie dnia powoduje stres i spadek niesnosci - nie można skaracac dnia.
SCHEMAT PROGRAMU SWIATLA
Wydłuzenie dnia + 1 h swiatla / dobe co tydzien
Pozniej 1 , 0,5 , 15 min / dobe co tydzien
Dlugi dzien max 17 h swiatla /dobe
Min 14 h swiatla / dobe
NIE WOLNO:
W okresie odchowu - wydluzenie dnia
Zbyt gwaltownie wydłuzac dnia w okresie rozniesienia
W okresie niesnosci - nie wolno skracac dnia. Na poczatku u pisklat do 2-3 tyg daje się im 22 h i skaraca gwałtownie do 8 h żeby 3-tyg mialy już krotki dzien.Po szczycie można wydłuzac dzien by utrzymac dluzej szczyt
CWICZENIA
PROGRAM SWIATŁA
Korzysci
1)Wczesne rozpoczecie niesnosci - nizszy koszt odchowu
2)Unikniecie przedwczesnejdojrzałosci
wieksza i bardziej rownomierna masa jaj
mniejsza smiertelnosc (mniej przypadkow wypadania jajowodu)
3)Rownoczesne wejscie w niesnosc
krotszy okres rozniesienia
wczesniejsze osiagnicie szczytu niesnosci
wysoki i długo utrzymujacy się szczyt niesnosci
4)Powolne obnizenie niesnosci po szczycie
- wysoka produkcja
dlugi okres oplacalnej produkcji
5)Unikniecie sezonowej produkcji
stala produkcja przez caly rok
wieksze mozliwosci zbytu
ZYWIENIE
Woda decyduje o zyciu
Spozycie wody zalezy od ilosci pobranej paszy i od temperatury otoczenia.Nioska na 1 g paszy -2 g wody- temp 16 st C.Przy b wysokiej temp kura mniej je a pije nawet 5 g wody na 1 g paszy.Gdy temp nizsze - apetyt rosnie- pobranie wody utrzymuje się na tym samym poziomie
SKUTKI NIEDOBORU WODY:
Głodujacy ptak może stracic niemal caly swój zapas glikogenu i tluszczu , polowe bialka , ok. 40% wagi zywej a mimo to zyc nadal , gdy tymczasem utrata 10% wody powoduje powazne zaburzenia a utrata 20% -smierc
Niedobór wody :ograniczona ilosc poidel na klatke:biegunka (u ptakow mlodych) - wrazliwy przewod pokarmowy+choroby
kokcydioza - krwawa biegunka wywolywana przez pierwotniaki (Eimeria)bytuja w przewodzie pok u zdrowych zwierzat , zbyt masowe rozmnozenie krwawieniapsuja nabłonek.Choroba inwazyjna łatwo się rozprzestrzeniajaca.Srodek prewencyjny -kokcydiostatyk - chroni mlody organizm przed choroba inwazyjna.Wplywa obnizajaco na niesnosc.W okresie przednienym jest wycofywany ponieważ okres karencji 3-5 dni
puloroza - biala biegunka pisklat , kurczeta zarazaja się od matek
Odwodnienie powoduje tez przegrzanie - najbardziej u kurczat (gdy wysoka temp wydalaja wodnisty kal a nie potrafia pozniej pokryc strat tej wody)
PASZE
Mieszanka pełnoporcjowa - jedyna pasza stos w zywieniu ptakow,Wartosc odzywcza mieszanek pelnoporcjowych bilansujemy uwzgledniajac energie , bialko , wlokna , wapn i fosfor
Energie metaboliczna ( w 1 kg paszy) -limituje wielkosc dziennego spozycia paszy
zapotrzebowanie metaboliczne org
zapotrzebowanie produkcyjne ( na jaja , mase )
termoregulacja
Wartosc energetyczna mieszanki zalezy od : masy ciala , % niesnosci , temperatury otoczenia
Białko ogólne (%) -bilansowanie aminokwasów egzogennych (białko jaja tzw „wzorcem białka”)
odnowienie tkanek
rozwój masy ciała
wzrost pior
niesnosc (gł zółtka)
Procent białka w mieszance zalezy od : wieku kurczat , % niesnosci , wielkosci dziennego spozycia paszy. W jednym jaju o masie ok. 60 g nioska traci:
90 kcal EM , 40g wody , 7g białka.Zbilansowanie dotyczy przede wszystkim lizyny , met , cystyny , tyrozyny i treoniny
Włókno surowe (%) - polisachrydy nieskrobinowe - celuloza , lignina
ptaki nie produkuja enzymow endogennych trawiacych włókno pokarmowe perystaltyka jelit . Procent włókna w mieszance zalezy od dod enzymów paszowych , wieku kurczat , % niesnosci.
Wapn ogólny (%) - niska przyswajalnosc malejace z wiekiemfunkcje metaboliczne (mineralizacja kosci , kalcyfikacja) skorupy , pobudliwosc tkanek , udzial w owulacji
Procent wapnia w mieszance zalezy od :wieku ptaków , % niesnosci , dziennego spozycia paszy
Fosfor przyswajalny (%) - przyswajalnosc z fitynianow roslinnych 30-40 % funkcje metaboliczne (mineralizacja kosci , kalcyfikacja skorupy , fosfolipidy membranowe)
ProcentP w niesnosci zalezy od wieku ptakow , % niesnosci , wielkosci spozycia , zawartosci Ca w paszy ,obecnosci fitazy w paszy.
WAPN potrzebny w : procesie kostnienia , potrzeby bytowe , udzial w procencie owulacji
Proces kostnienia Ca:P=2:1 +wit B3
Proces kalcyfikacji skorupy Ca:P=5:1+wit D
Skorupa jaja zawiera weglan wapnia 93,5%.W przecietnej skorupie (6g) zaw Ca (2g).Przyswajanie u kur mlodych(ok. 50%) pod koniec produkcji tylko 30%.Im wieksza niesnosc tym wiecej wapnia w paszy.Pod koniec produkcji kura potrzebuje wiecej wapnia bo mniej go wykorzysta
Wapn powinien być podawany w formie kamyczkow i w godzinach pozniejszych gdy tworzy się skorupa
UDZIAL SKLADNIKOW POK W PASZY DLA KUR
Skladniki pokarmowe |
Udział % |
Obecnie udział % |
Pasze weglowodanowe :sruty zbozowe -dostarczaja en - kukurydziana , pszenna , owsiana , jeczmienne -łuskane z zyta i z pszenzyta , dostarczaja troche bialka |
60-80% |
60-80% |
Pasze białkowe - roslinne , sruty poekstrakcyjne-sojowa , arachidowa , rzepakowa „00” |
10-20% |
13-20% |
Pasze białkowe -zwirzece -maczki - miesne , miesno-kostna ,rybna ,mleko odtłuszczone w proszku |
3-10% |
Brak!! |
Pasze witaminowe susz z lucerny , drozdze pastewne (witB) |
2-5% |
2-5% |
Dodatki mineralno-witaminowe , aminokwasy syntetyczne , kreda pastewna , fosforany , sol kuchenna , premixy paszowe |
1-4% |
1-4% |
Trojmetyloamina (TMA) rybi zapach jaj
ZASADY ZYWIENIA
Okres odchowu (16 tyg)
Cel: osiagniecie standardu masy ciała przy małej zmiennosci
wzrost ptakow
proces kostnienia
zmiana upierzenia
Szybko zmienia się zapotrzebowanie pokarmowe stale rosnaca ilosc dzoiennie pobranej paszy
W okresie odchowu stosuje się 2-3 mieszanki
OKRES PRZEDNIESNY
Cel: przygotowanie do niesnosci
wzrost ptakow
gromadzenie rezerw wapnia
zmienia się zapotrzebowanie pokarmowe rosnie ilosc dziennie pobranej paszy
na bialko - rozwoj ukl rozrodczego
na wapn -rezerwe w jamach kosci długich
OKRES ODCHOWU
Okres niesnosci
Cel:uzyskanie duzej liczby jaj o jakosci zgodnej ze standardem:
zakoneczenie wzrostu
niesnosc Ustala się dzienne zapotrzebowanie paszy , Ustala się dzienne zapotrzebowanie pokarmowe
Zywienie fazowe kur niosek!!
Jeśli w paszy jest niedobór wapnia - slabsze skorupki , slabsze kosci , jaja bezskorupowe , zaprzestanie niesnosci
W chowie klatkowym - wapn jest dostarczany do jaj z kosci wiecej niż moe pobrac i przyswoic kura nioska”zmeczenie klatkowe niosek”
ZUZYCIE PASZY NA PRODUKCJE JAJ
Zuzycie paszy = masa spozytej paszy (kg) / masa zniesionych jaj (kg).Wynosi 2,2 -2,4 kg paszy /1 kg jaj
Zalezy od:
% niesnosci (im wyzszy % niesnosci tym nizsze zuzycie paszy na 1kg jaj , wiek - niesnosc spada zuzycie rosnie)
masy ciała nioski zwieksza apetyt - zwieksza się zuzycie
masy jaja - ziwksza się masa-susycie maleje
jakosci i formy paszy
czynniki srodowiskowe
zbilansowania wartosci odzywczej
uzytych komponentów
formy granulowane czy sypke
im lepsza pasz tym mniejsze zuzycie
temperatury czy wyzsza czy nizsza to zuzycie rosnie
warunkow utrzymania
temperatura
strat paszy
Podawanie granulek sprzyja kanibalizmowi (kura szybko je i się nudzi)
CZYNNIKI POWODUJACE STRATY PASZY
Wadliwa konstrukcja karmideł—12%
Nadmiar paszy w karmnikach--6%
po brzegi 30%
2/3 wys-7%
½ wys -2 %
1/3 wys -1,3%
Niska temp -10%
Gryzonie -1%
Pasozyty i choroby -7%
Rozsypywanie karmy -5%
Ogółem straty mogą wynosic do 40% podanej paszy
METODY KARMIENIA
Zywienie do woli - brojlery
Zywienie kontrolowane
dostosowanie ilosciowe dawki pok:
odchów kurczat stad niesnych rodzicielskich towarowych
stada rodzicielskie kur niesnych i miesnych
stada towarowe kur niesnych
2)regulowanie wartosci odzywczej dawki pok.
odchów kurczat stad rodzicielskich i towarowych
stada towarowe kur niesnych
stada rodziceilskie kur niesnych i miesnosniesnych
3)wprowadzenie dni bez paszy
odchów kurczat stad rodzicielskich miesnych
CELE KONTROLOWANEGO ZYWIENIA:
dostosowanie wartosci odzywczej do potrzeb bytowych i produkcyjnych
oszczednosc paszy
utrzymanie standardów i niskiej zmiennosci masy
ograniczenie otłuszczenia
pozadane opoznienie dojrzałosci plciowej
zwiekszenie produkcji jaj i masy jaj
poprawa wskazników produkcji
CWICZENIA 9
Zywienie kogutów - kontrola zywienia -utrzymywane w oddzielnych pomieszczeniach od kurek.W celu uzyskania wynikow takich jak w standardach - daje to wurównanie stada - lepsze zaplodnienie , dłuzszy okres plodnosci.Jeśli koguty dobrze sa odchowane(kontrolowane zywienie - koszty zywienia sa mniejsze
Kogutki odchowane osobno , kurki osobno - kontrola zywienia.Nastepnie łaczy się oba stada
Koguty potrzebuja ok. 11-12% białka w pszy , 0,3 % waonia i 0,4 fosforu.Ze względu na odmienne potrzeby skladnikow pok (jeśli ptaki przebywaja razem a nie w klatkach)należy uniemozliwic kogutom wyjadanie z kurkowych karmideł >Stosuje się specjalne karmidła z małymi otworami na głowy dla kur , a dla kogutów karmidła sa wysoko usytuowywane
OCENA JAKOSCI JAJ SPOZYWCZYCH
Bardziej wartosciowe jaja to jaja zagniazdownikow -ze względu na skladniki pokarmowe
POWTORZ SKLAD JAJA-Procenty
Im wieksza komora powietrzna tym starsze jajo
W przecietnym jaju -31,9% zółtko , 55,8% białko , skorupa -12,3%
WODA - najwiecej jest jej w białku .U jaja starego duzo wody przenika do zółtka—rozciaga to błone witelinowa otaczajaca zoltko-jest plaskie
Rozpuszczenie struktury zelowej utrata CO2 zmiana pH
Najcenniejsze skladniki sa w zoltku - bialko i tłuszcze.
Stare jajo rozpad białka (wydziela się amoniak), jelczenie tłuszczy - H2S .Na starszych jajach po ugotowaniu - ciemniejsza otoczkaoksydacja tłuszczu na powierzchni zoltka
W Białku -lizozym wykorzystuje się w roznych dziedzinach przemyslu
SKORUPKA - wapn -98,2% - weglan wapnia,Jakosc skorupy ma duze znaczenie praktyczne - jajo się lepiej przechowuje , gdy jest mocna skorupa-pakowanie , zbior mechaniczny , transport , wlniej się starzeja
Udziel jaj stluczonych znacznie wzrasta w miare okresu niesnosci z 2 -12% , srednio 6-10%
JAKOSC SKORUPY JEST ZDETERMINOWANA przed zniesieniem jaja:
czynniki genetyczne
wiek niosek
przedwczesna dojrzałosc plciowa
zywienie niosek
temp srodowiska
niepokojenie niosek w trakcie procesu kalcyfikacji
choroby
PO ZNIESIENIU:
zla konstrukcja klatek
za rzadkie zbieranie jaj
za mala liczba gniazd
nawyk niosek do zjadania jaj
nie przycinanie dziobów
Jakosc można okreslic jako sume charakterystycznych wyroznikow danego surowca lub produktu w pelni akceptowanych przez konsumenta
HIERARCHIA CECH JAKOSCIOWYCH JAJ W OCENIE KONSUMENTA:
swiezosc
pochodzenie - jaki system wychowu , skazenie jaj metalami ciezkimi , salmonella - mozliwosc zidentyfikowania fermy
barwa zoltka
miejsce zakupu
masa jaja
barwa skorupy
86% respondentów za najwazniejsza ceche uznało swiezosc , 81% wymaga daty zniesienia jajek , 12% daty pakowania
Kolor skorupki jest cecha genetyczna - (pochodna hematyny krwi).Zalezy tez od długosci nieprzerwanej niesnosci (braki w dostarczaniu pigmentu do gruczolu skorupowego)Nie wiaze się z zywieniem kur i systemem utrzymania
BARWA ZOLTKA - cecha zalezna głownie od zywienia i od zdolnosic do odkladania pigmentu w zoltkach - geny Czynniki dajace zabarwienie zoltka
BARWNIKI NATURALNE : ksantofile.
Nie beta karoten - bo kura szybko go przemienia w wit A
zolte -karoteny z paszy np.luteina z lucerny , zeaksantyna z kukurydzy
preparaty ziolowe zawieraja karoteny zolte (luteina , zeaksantyna)lub czerwone (kapsantyna -papryka)
BARWNIKI SYNTETYCZNE
preparaty syntetyczne zawierajace karoteny zolte(ester apo-karotenowy , lub czerwone -kantaksantyna , citranaksantyna)
Nienaturalne zabarwienie zoltka:
zielone -dziko rosnace rosliny z rodziny krzyzowych
brunatno-łososiowe -sruta bawełniana , nikarbazyna , pieparazyna)
rózowe - nadmiar barwnika czerwonego w stos do zółtego
marmurkowatość lub motylkowatosc zółtka
Z chowu przydomowego - zoltka jasno do ciemno zoltego , zima -blade , zle nigdy nie czerwone
PODSTAWOWE KRYTERIA W OCENIE JAKOSCI JAJ
|
Producent |
Konsument |
Przemysł |
Swiezosc |
X |
X |
X |
Masa |
X |
X |
X |
Kształt |
|
X |
|
Kolor skorupy |
X |
X |
|
Wytrzymałosc skorupy |
X |
X |
X |
Kolor zółtka |
X |
X |
X |
Jakosc białka-sprezysta struktura -dłuzsza swiezosc |
|
X |
X |
Ciala obce |
|
X |
X |
Zapach nie nabyty podczas transportu Własciwy , swoisty |
|
X |
X |
Jakosc ,mikrobiolog |
X |
X |
X |
OBOWIAZKOWE ELEMENTY OZNAKOWANIA NA OPAKOWANIU
Od 1.05.2004 roku - przyjete przez Polske (UE) , klasa A
Data minimalnej trwałosci lub „najlepiej spozyc ..”
Data przydatnosci nie powinna przekroczyc 28 dni od daty zniesienia i powinna być uzupełniona zaleceniem”jaja po zakupie należy przechowywac w temp chlodziarki”
PL-weterynaryjny numer identyfikacyjny
liczba pakowanych jaj
klasa jakosci jaj(klasa jaj może być uzupełniona slowem swieze)
metoda chowu dla klasy A okreslona słowami:jaj z jednego wylegu , jaja z chowu sciolkowego , jaja z chowu klatkowego , ekologiczne
klasa wagowa -XL , L , M , S - uzupelniona odpowiednim zakresem wagowym
KLASY WAGOWE JAJ SPOZYWCZYCH
Symbol |
Nazwa klasy |
Masa jaj |
XL |
b. duze |
73 i wiecej |
L |
Duze |
63-73 |
M |
Srednie |
53-63 |
S |
małe |
48-53 |
KLASY JAKOSCIOWE JAJ SPOZYWCZYCH
|
Klasa A -spozywcze do bezposr spozycia |
Klasa B -przemysłowe |
Skorupa i kutykula |
O normalnym kształcie , nie uszkodzona Nie oczyszczona ,nie myta |
Nie uszkodzona , dopuszcza się nieco zabrudzona , zniekształcona |
Komora powietrzna |
O wys nie przekraczajacej 6 mm , nieruchoma , w jajach ekstra - o wys nie przekraczajacej 4mm |
O wys do 9 mm , dop się ruchoma z zatoka do ok. ½ dł jaja |
Białko |
Przejrzyste , geste , bez cial obcych |
Przejrzyste , nieco rozszerzone , bez ciał |
Zółtko |
Słabo widoczne , kuliste , przy obracaniu jajem słabo ruchliwe , powracajace do centralnego polozenia , bez ciał obcych |
Widoczne , dop się lekko splaszczone , przy obracaniu jajem ruchliwe , bez ciał |
Tarczka zarodkowa |
niewidoczna |
Niewidoczna |
zarodek |
Swoisty , bez obcego zapachu |
-//- |
JAJO OZNACZONE :dotyczy klasy A
1)kod sposobu chowu 0-ekologiczny , 1-wolnowyviegowy , 2-sciókowy , 3-klatkowy
Kod producenta -Polska -PL , Belgia-BE
3)Weterynaryjny numer identyfikacyjny =Nr fermy +ewentualnie nr kurnika/stada
Dodatkowo na oddzielnym stemplu może widniec data zniesienia jaja
OCENA JAKOSCI JAJA SWIEZEGO OBEJMUJE
mase jej(g)
kształt jaj -indeks kształtu
wyglad skorupy -czystosc , barwa okreslana refleksometrem , uszkodzenia , wygład powierzchni
budowa - udział poszczególnych czesci % w masie jaj
jakosc białka gestego -indeks białka , jednostki Haugh'a (sprezystosc) , wystepowanie plam miesnych
jakosc zoltka -indeks zółtka (wytrzymalosc błony witelinowej) , kolor , wystepowanie plam krwistych
jakosc skorupy -grubosc skorupy (mm) ,gestosc jaja (g/cm3) , elastyczne odkształcenie (mikrometry) , wytrzymalosc na zgnieienie (kG/cm3) , indeks skorupy
JAJO KURZE
Kształt jaja
owalny - wyraznie zaznaczony tepy koniec i ostry
indeks kształtu(IK)
IK=os krótka/os długa x100%=73-78%
IK=os długa /os krótka -1,19 -1,36
Indeks białka IB=wys białka / srednica rozlewu
Jednostki Haugh'a(JH) zakres od 0-110
JH=100log (H-1,7M0.37=7,57)
Klasy białka w zaleznosci od wartosci JH-AA , A , B , C (?) SKRYPT
JEDNOSTKA HAUGHA-wysokosc białka gestego skorygowana o mase jaja
Indeks Zółtka (ok. 0,4) IŻ=wys zółtka(mm)/srednicy zółtka (mm)
Barwa zółtka -15 stopniowa skala Roch'a(fotometr lub paleta)
Gestosc jaj
zółtko -1,029g/cm3
białko -1,045 g/cm3
skorupa-2,3 g/cm3
Grubosc skorupy 0,2-0,45mm
Elastyczne odkształcenie -wzdłuz osi krótkiej od 15-40 mikrom