|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
I. U PROGU CZASÓW NOWOŻYTNYCH
|
|
Zajęcia organizacyjne. Zapoznanie z kryteriami oceniania.
|
|
|
|
|
|
Wielkie podróże i odkrycia geograficzne.
|
przyczyny odkryć geograficznych,
wybrane elementy cywilizacji Indian Ameryki Środkowej Południowej
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: karawela, astrolabium, busola,
daty: 12 X 1492 r., 1519-1522,
postaci: Krzysztof Kolumb, Vasco da Gama,
Ferdynand Magellan, Amerigo Vespucci;
wyżej wymienione pojęcia,
przyczyny podejmowania przez
Europejczyków dalekich podróży,
znaczenie wpływu nowości nawigacyjnych dla rozwoju żeglarstwa;
wskazać na mapie: trasy podróży:
Krzysztofa Kolumba, Ferdynanda
Magellana, państwa, które podejmowały najwięcej wypraw (Hiszpanię, Portugalię, Anglię, Francję),
zaznaczyć na taśmie czasu daty
wypraw: Krzysztofa Kolumba,
analizować źródła historyczne i na ich podstawie opowiedzieć o warunkach podróży dalekomorskich.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Wielkie odkrycia geograficzne”, atlasy, album z serii Tak żyli ludzie. W okresie wielkich odkryć, taśma czasu, wydawnictwo multimedialne Optimus Pascal Historia Świata prezentuje cywilizacje Indian Ameryki Środkowej i Południowej,
rozmowa nauczająca, ćwiczenia z taśmą czasu, praca z mapą, podręcznikiem, materiałem ilustracyjnym i tekstami źródłowymi prezentującymi wielkich odkrywców i ich podróże, praca w grupach - napisanie fragmentu dziennika pokładowego, wykreślenie trasy żeglugi jednego ze znanych podróżników, pokaz, wykonanie zadań w zeszycie ćwiczeń
|
|
|
|
|
Wpływ odkryć geograficznych na przemiany cywilizacyjne.
|
wybrane elementy cywilizacji Indian Ameryki Środkowej i Południowej,
zmiany w życiu codziennym będące skutkiem odkryć geograficznych
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
że rok 1492 uznawany jest przez
niektórych historyków za umowny
koniec .średniowiecza i początek
wyżej wymienione pojęcia,
wpływ odkryć na zmiany gospodarcze w Europie;
wskazać na mapie: państwa, które uzyskały najwięcej zdobyczy terytorialnych (Hiszpanię, Portugalię, Anglię, Francję), gdzie znajdowały się państwa Inków, Azteków, Majów,
opowiedzieć o wybranych osiągnięciach cywilizacyjnych Indian,
oceniać postępowanie kolonizatorów względem ludności podbitej,
klasyfikować konsekwencje odkryć geograficznych na pozytywne i negatywne,
zaznaczyć na taśmie czasu datę przyjmowaną umownie za koniec średniowiecza i początek czasów nowożytnych.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Wielkie odkrycia geograficzne”, mapa polityczna współczesnego świata, atlasy, album z serii Tak żyli ludzie. W okresie wielkich odkryć, taśma czasu, wydawnictwo multimedialne Optimus Pascal Historia Świata prezentujące cywilizacje Indian Ameryki Środkowej i Południowej,
rozmowa nauczająca, burza mózgów - „Najważniejsze skutki odkryć geograficznych., ćwiczenia z taśmą czasu, praca z mapą, pokaz, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, drama - inscenizacja „Na plantacji”
|
|
|
|
|
Humanizm . nowy styl patrzenia na Świat i człowieka.
|
hasła głoszone przez humanistów,
zmiany w życiu codziennym
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
jakie poglądy głosili humaniści;
wyżej wymienione pojęcia,
na czym polega różnica w poglądach humanistów i filozofów średniowiecza;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
wskazać na mapie: Włochy,
opowiedzieć o zmianach w życiu codziennym, jakie wystąpiły w XIX w.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia; atlasy, przezrocza, filmy, albumy, ilustracje, zdjęcia pocztówki przedstawiające sceny z życia epoki renesansu, taśma czasu,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, wykonanie żądań w zeszycie ucznia, pokaz mody z XVI w., drama -dialog „Rozmowa dwóch humanistów”.
|
|
|
|
|
Twórcy sztuki renesansowej i ich dzieła.
|
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: renesans, odrodzenie,
postaci: Leonardo da Vinci, Michał Anioł Buonarotti, Rafael Santi,
główne dzieła twórców renesansu;
wyżej wymienione pojęcia,
że sztuka renesansu nawiązywała do antyku;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
wskazać na mapie miasta włoskie, stanowiące centra kultury renesansu,
podać przykłady dzieł wybitnych twórców renesansu,
zaznaczyć na taśmie czasu epoki renesansu,
wskazać charakterystyczne elementy architektury renesansu.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia; atlasy, przezrocza, filmy, albumy, ilustracje, zdjęcia pocztówki przedstawiające sceny z życia epoki renesansu, taśma czasu,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, wykonanie żądań w zeszycie ucznia, pokaz, krzyżówka obrazkowa,
|
|
|
|
|
Rozłam w Kościele katolickim . powstanie wyznań protestanckich.
|
rozłam w Kościele katolickim - powstanie wyznań protestanckich,
podobieństwa i różnice między katolicyzmem a protestantyzmem
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: reformacja, protestantyzm,
postaci: Marcin Luter, Jan Kalwin, Henryk VIII,
nazwy wyznań powstałych w wyniku reformacji: kalwinizm, anglikanizm, luteranizm;
wyżej wymienione pojęcia,
dlaczego Marcin Luter wystąpił przeciwko Kościołowi katolickiemu;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
wskazać na mapie państwa, w których rozwinęła się reformacja,
wskazać podobieństwa i różnice między katolicyzmem a protestantyzmem.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, tekst źródłowy, taśma czasu,
rozmowa nauczająca, ćwiczenia z taśmą czasu, praca z mapą, tekstem źródłowym, wykonanie żądań w zeszycie ucznia, drama - „Ogłoszenie tez przez Marcina Lutra”.
|
|
|
|
|
Konflikty religijne XVI-wiecznej Europy, a współczesny ruch ekumeniczny.
|
konflikt między chrześcijanami w Europie w XVI w.,
ekumenizm - pojednanie i porozumienie między chrześcijanami
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
czym był Indeks ksiąg zakazanych;
wyżej wymienione pojęcia;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
wskazać na mapie: państwa, w których miały miejsce wojny religijne, religijny podział Europy, jaki wystąpił w XVI w.,
ocenić skutki reformacji,
wyjaśnić ideę ekumenizmu.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, tekst źródłowy,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, tekstem źródłowym, wykonanie żądań w zeszycie ucznia, debata - „za i przeciw” - „Czy chrześcijanie mają szansę na zjednoczenie?”
|
|
|
|
|
Architektura i sztuka w Polsce złotego wieku.
|
najsłynniejsze zabytki polskiego renesansu,
tolerancja religijna w Polsce.
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: Wawel, arras, tolerancja,
postaci: Bona, Zygmunt I Stary, Zygmunt II August;
wyżej wymienione pojęcia,
istotę wkładu ostatnich władców z dynastii Jagiellonów w rozwój kultury;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
wskazać na mapie Polski miejsca, gdzie znajdują się zabytki architektury renesansu,
wyjaśnia, na czym poległa zasada tolerancji religijnej.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, przeźrocza, filmy, albumy, ilustracje, zdjęcia, pocztówki przedstawiające zabytki sztuki i architektury renesansu w Polsce, tekst źródłowy, słowniki, encyklopedie,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, projekcja filmu, pokaz, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, praca w grupach - przygotowanie planszy, albumów, prezentujących zabytki sztuki i architektury renesansu w Polsce oraz regionie, opracowanie mapek przedstawiających lokalizacje zabytków architektury renesansu w Polsce
|
|
|
|
|
Wybitni przedstawiciele polskiego renesansu i ich wpływ na rozwój
|
zasługi dla kultury polskiej Jana Kochanowskiego, Mikołaja Reja, Mikołaja Kopernika
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
postaci: Jan Kochanowski, Mikołaj Rej, Mikołaj Kopernik;
istotę wkładu wymienionych postaci w rozwój kultury i nauki polskiej,
na czym poległo przełomowe znaczenie odkrycia Kopernika;
wskazać na mapie Polski miejsca związane z Mikołajem Kopernikiem - Frombork, Toruń,
dostrzec wpływ twórczości Mikołaja Reja na rozwój języka polskiego.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, przeźrocza, słowniki, encyklopedie,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, praca w grupach - przygotowanie planszy, prezentujących sylwetki wybitnych przedstawicieli polskiego renesansu
|
|
|
|
|
Zwiedzamy zabytki architektury renesansowej . wycieczka.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Społeczeństwo polskie w XVI w.
|
granice Rzeczypospolitej Obojga Narodów,
położenie mieszczan i chłopów,
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: szlachta, magnat, gołota, stan,
z jakich stanów składało się społeczeństwo polskie;
wyżej wymienione pojęcia,
różnice w położeniu ekonomicznym i prawnym poszczególnych stanów;
wskazać na mapie granice Rzeczypospolitej w XVI w. i jej sąsiadów,
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
scharakteryzować podstawowe różnice między stanami, dotyczące zajęć, trybu życia, strojów.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Rzeczpospolita w XVI w.”, tablica genealogiczna Jagiellonów, tekst źródłowy opisujący np. mieszczaństwo, ilustracje prezentujące stroje szlachty, mieszczan i chłopów,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, tekstem źródłowym, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, ćwiczenia dramowe - „Rozmowa między panem, chłopem i mieszczaninem”
|
|
|
|
|
W czasach złotej wolności szlacheckiej.
|
szlachta - jej przywileje, udział w rządach
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: przywilej, sejm walny, wolna elekcja,
z jakich stanów sejmujących składał się sejm walny;
wyżej wymienione pojęcia,
proces kształtowania się sejmu walnego,
wpływ przywilejów na umocnienie się pozycji szlachty;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
na podstawie tablicy genealogicznej odczytać imiona ostatnich władców z dynastii Jagiellonów,
wyjaśnić na czym poległy rządy szlachty.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Rzeczpospolita w XVI w.”, tablica genealogiczna Jagiellonów, tekst źródłowy opisujący obrady sejmu walnego,
rozmowa nauczająca, praca z podręcznikiem, tekstem .źródłowym, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, drama - stop klatka „Sejm walny”, inscenizacja . „Pierwsza wolna elekcja”.
|
|
|
|
|
Lekcja powtórzeniowa - Epoka renesansu - nowy obraz świata i człowieka.
|
|
|
|
|
|
Pisemny sprawdzian wiadomości.
|
|
|
|
|
II. BAROK PEŁEN KONTRASTÓW
|
|
Filozofia, nauka i sztuka w epoce baroku.
|
odmienne postawy życiowe - religijność i asceza obok korzystania z uciech życia,
kontrasty życia codziennego,
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: barok, opera, misteria,
przedstawicieli filozofii XVII w.: Galileusz, Isaac Newton, Kartezjusz,
wybitnych kompozytorów: Jan Sebastian Bach, Claudio Monteverdi, Georg Friedrich Haendel,
twórców architektury i malarstwa: Giovanni Bernini, Peter Paul Rubens, Jan Vermeer van Delft,
podstawowe cechy sztuki i architektury baroku;
wyżej wymienione pojęcia,
na czym polegały kontrasty w życiu codziennym w dobie baroku,
główne założenie sztuki barokowej - oddziaływanie na uczucia religijne;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
analizować źródła ikonograficzne, na ich podstawie wskazać zabytki architektury baroku i omówić podstawowe cechy,
wskazać i zaprezentować zabytek architektury barokowej w swoim regionie.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, przeźrocza, filmy, albumy, ilustracje, zdjęcia pocztówki przedstawiające zabytki, sztuki i architektury barokowej w Polsce, nagrania z fragmentami utworów barokowych, albumy z reprodukcjami malarstwa XVII w., słowniki, encyklopedie,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, projekcja filmu, pokaz, sporządzenie karty zabytku architektury baroku znajdującego się w regionie, wykonanie zadań w zeszycie ucznia.
|
|
|
|
|
Konflikty zbrojne z Rosji w czasach Stefana Batorego.
|
sąsiedzi Rzeczypospolitej i zagrożenia z ich strony,
Stefan Batory - wojny z Moskwą
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: husaria, piechota wybraniecka,
dlaczego o Rzeczypospolitej w XVII w. mówimy, że była państwem wielonarodowościowym;
przyczyny wojen Rzeczypospolitej z Rosją,
wyżej wymienione pojęcia,
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
zaznaczyć na taśmie czasu datę rozejmu, kończącego wojnę z Rosją o Inflanty,
wskazać na mapie: państwo moskiewskie, Inflanty, zmiany terytorialne, jakie nastąpiły w wyniku wojen z Rosją,
na podstawie podręcznika, lustracji opowiedzieć o uzbrojeniu husarii, piechoty wybranieckiej.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Rzeczpospolita w XVII w.., atlasy, reprodukcja obrazu J. Matejki Batory pod Pskowem, ilustracje przedstawiające uzbrojenie husarii, piechoty wybranieckiej,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, wykreślenie mapki konturowej przedstawiającej kształt.
|
|
|
|
|
Wojny Rzeczypospolitej ze Szwecji i Turcji w XVII stuleciu.
|
Jan III Sobieski - pogromca Turków.
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
daty: 1655 r., 1672 r., 1683 r.,
postaci: Stefan Czarniecki, Jan III Sobieski;
przyczyny wojen z sąsiadami,
znaczenie zwycięstwa Jana III Sobieskiego w bitwie pod Wiedniem,
wpływ wojen na sytuację polityczną i gospodarczą Rzeczypospolitej;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
zaznaczyć na taśmie czasu daty najważniejszych bitew, stoczonych przez Rzeczpospolitą w XVII w.,
wskazać na mapie: państwa, z którymi Rzeczpospolita w XVII w. prowadziła wojny, zmiany terytorialne, jakie nastąpiły w wyniku wojen.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, przeźrocza, fragmenty filmów Potop, Pan Wołodyjowski, albumy przedstawiające reprodukcje obrazów batalistycznych, słowniki, encyklopedie.
rozmowa nauczająca, praca z mapą, projekcja fragmentów filmów, wykonanie zadań w zeszycie ćwiczeń, drama - wywiad z Janem III Sobieskim po bitwie pod Wiedniem, przygotowanie makiety bitwy pod Wiedniem
|
|
|
|
|
Sarmatyzm . ideologia i styl życia szlachty polskiej epoki baroku.
|
obyczajowość i strój szlachecki,
wybrane przykłady polskiej kultury barokowej
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: sarmata, sarmatyzm, kalwaria,
jakie cechy przypisywali sobie sarmaci,
przykłady literatury barokowej, np. żywoty świętych Piotra Skargi, Pamiętniki Jana Chryzostoma Paska;
wyżej wymienione pojęcia,
w jaki sposób szlachta podkreślała swoją wyższość i odrębność w państwie,
wpływ sztuki barokowej na ożywienie uczuć religijnych;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
wskazać zabytki architektury baroku w swoim regionie,
na podstawie ilustracji opisać typowy dwór szlachecki z XVII w.,
rozpoznać i opisać strój szlachcica z XVII w., wykorzystując pojęcia żupan, kontusz.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, przeźrocza, albumy, ilustracje, zdjęcia, pocztówki przedstawiające zabytki sztuki i architektury baroku w Polsce, słowniki, encyklopedie,
rozmowa nauczająca, pokaz, sporządzenie karty zabytku architektury baroku znajdującego się w regionie, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, wystawa prezentująca stroje szlacheckie (miniatury dla lalek), konkurs . „Kartka z pamiętnika Sarmaty”.
|
|
|
|
III. MYŚLICIELE PROPONUJĄ ZMIANY
|
|
Przemiany w kulturze i życiu codziennym epoki oświecenia.
|
osiągnięcia nauki doby oświecenia i ich zastosowanie w praktyce,
zmiany w życiu codziennym w XVIII w.
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: oświecenie, klasycyzm,
przedstawicieli filozofii: Jan Jakub Rousseau, Monteskiusz, Wolter,
przedstawicieli nauki: Karol Linneusz, Benjamin Franklin, James Watt,
wybitnych kompozytorów: Wolfgang Amadeusz Mozart, Ludwig van Beethoven, Joseph Haydn,
główne założenia filozofii oświecenia;
wyżej wymienione pojęcia,
wpływ odkryć i wynalazków na poszerzenie wiedzy człowieka, o świecie i przemiany w życiu codziennym;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
wskazać na mapie państwa, w których w XVIII w. rozwinęła się oświata,
opisać budowle reprezentujące styl klasycystyczny i wskazać elementy nawiązujące do antyku,
opisać stroje noszone w Europie w XVIII w.,
na podstawie słowników, encyklopedii uzupełnić informacje o wybitnych przedstawicielach epoki oświecenia.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Europa w XVIII w.”, przeźrocza, filmy, albumy, ilustracje, zdjęcia pocztówki przedstawiające zabytki, sztuki i architektury klasycystycznej, nagrania z fragmentami utworów wybitnych kompozytorów XVIII w., słowniki, encyklopedie,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, projekcja filmu, pokaz, sporządzenie projektu zwiedzania zabytku klasycystycznego, konkurs - „Młody meloman”, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, wystawa prezentująca stroje z XVIII w., (miniatury dla lalek), gra dydaktyczna (poker kryterialny) - „Wybitni przedstawiciele epoki oświecenia”.
|
|
|
|
|
Osiągnięcia nauki i filozofii XVIII w.
|
krytyka absolutyzmu przez filozofów,
nowa koncepcja władzy zaproponowana przez Monteskiusza,
realizacja zasad równości w rewolucyjnej Francji
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: liberalizm, absolutyzm, rewolucja,
wyżej wymienione pojęcia,
na czym opierał się trójpodział władzy wprowadzony przez Monteskiusza,
znaczenie Deklaracji praw człowieka i obywatela dla wprowadzenia poszanowania podstawowych praw człowieka;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
zaznaczyć na taśmie czasu datę rewolucji francuskiej,
ocenić wpływ idei oświecenia na ustrój współczesnych państw demokratycznych,
przedstawić najważniejsze konsekwencje rewolucji francuskiej.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa świata w XVIII w., atlasy, taśma czasu, tekst źródłowy, np. Monteskiusz o władzy, kaseta z nagraniem Marsylianki,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, taśmą czasu, tekstem źródłowym, wykreślenie schematu obrazującego koncepcję władzy zaproponowaną przez Monteskiusza, praca w grupach -wykonanie plakatu prezentującego hasła rewolucji francuskiej, ćwiczenie dramowe - „Wehikuł czasu” - uczestnik wydarzeń z 1789 r. sporządza raport na temat wpływu idei rewolucji francuskiej na ustroje współczesnych państw demokratycznych, wykonanie zadań w zeszycie ćwiczeń.
|
|
|
|
|
Powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki.
|
Stany Zjednoczone Ameryki - pierwsze państwo w świecie posiadające konstytucję,
ideały wolności, równości praw człowieka we współczesnym świecie
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: kolonia, konstytucja, kadencja,
postać: Jerzy Waszyngton,
nazwiska Polaków walczących o wolność Stanów Zjednoczonych - T. Kościuszki i K. Pułaskiego,
główne hasła zawarte w Deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych;
wyżej wymienione pojęcia,
wpływ myśli oświecenia na współczesne systemy polityczne;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
zaznaczyć na taśmie czasu daty: uchwalenia Deklaracji niepodległości Stanów Zjednoczonych,
podać przykłady łamania praw człowieka we współczesnym świecie.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa Ameryki w XVIII w., atlasy, taśma czasu, tekst źródłowy Deklaracja niepodległości Stanów Zjednoczonych, portrety Jerzego Waszyngtona, Tadeusza Kościuszki i Kazimierza Pułaskiego,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, taśmą czasu, tekstem źródłowym, pokaz, wykonanie zadań w zeszycie ucznia
|
|
|
|
|
Rzeczpospolita w czasach ostatniego króla.
|
najważniejsze przejawy rozkładu wewnętrznego Rzeczypospolitej,
konieczność przeprowadzenia reform,
sztuka czasów Stanisława Augusta Poniatowskiego.
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: liberum veto, mecenat, obiady czwartkowe,
postaci: Stanisław August Poniatowski, Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj, Ignacy Krasicki, Stanisław Konarski;
wyżej wymienione pojęcia,
rolę króla w rozwoju oświaty i kultury w Polsce w XVIII w.,
znaczenie działalności Komisji
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
rozpoznać zabytki w stylu klasycystycznym,
sporządzić kartę zabytku w stylu klasycystycznym, znajdującego się w regionie,
zaznaczyć na taśmie czasu daty: elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego, powołania Komisji Edukacji Narodowej,
analizować źródła historyczne.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, przeźrocza, filmy np. Wideoteka MEN. Historia cz. 3 Architektura klasycystyczna w Polsce, albumy, ilustracje, zdjęcia pocztówki przedstawiające zabytki architektury i sztuki klasycystycznej, słowniki, encyklopedie,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, pokaz, drama - inscenizacja „Obiady czwartkowe”, opracowanie plansz prezentujących dorobek kulturalny epoki Stanisława Augusta Poniatowskiego, wykonanie zadań w zeszycie ucznia
|
|
|
|
|
Próby naprawy państwa w XVIII w.
|
próby reform - Konstytucja 3 maja,
dzień 3 maja świętem państwowym we współczesnej Polsce
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: liberum veto, sejm skonfederowany, konstytucja,
daty: 1772 r., 1788-1792, 3 V 1791 r.,
postaci: Stanisław Małachowski, Tadeusz Rejtan, Stanisław August Poniatowski,
że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie, a drugą na świecie;
wyżej wymienione pojęcia,
że Konstytucja była doniosłym aktem zmierzającym do naprawy państwa;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
zaznaczyć na taśmie czasu daty: I rozbioru Polski, Sejmu Wielkiego, uchwalenia Konstytucji 3 maja,
analizować źródła aktowe - Konstytucja 3 maja i na jego podstawie wymienić najważniejsze postanowienia dokumentu,
opowiedzieć, w jaki sposób współcześnie świętujemy rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Rzeczpospolita w okresie rozbiorów”, atlasy, reprodukcje obrazów Jana Matejki, np. Konstytucja 3 maja, Rejtan, słowniki, encyklopedie,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, pokaz, drama - „Ogłoszenie Konstytucji 3 maja., wykonanie zadań w zeszycie ucznia
|
|
|
|
|
|
Rzeczpospolita w okresie rozbiorów.
|
I rozbiór Rzeczypospolitej,
walka zbrojna „insurekcja kościuszkowska”,
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
daty: 1793 r., 24 III 1794 r., 1795 r.,
postaci: Tadeusz Kościuszko, gen. Jan Henryk Dąbrowski, Wojciech Bartos, Jan Kiliński;
wyżej wymienione pojęcia,
przyczyny wybuchu powstania kościuszkowskiego;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
zaznaczyć na taśmie czasu daty: II i III rozbioru Rzeczypospolitej, powstania kościuszkowskiego,
uzasadnić, że upadek Rzeczypospolitej był procesem długofalowym, na który miały wpływ zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne czynniki,
analizować źródła, np. Akt powstania,
wskazać na mapie ziemie utracone przez Rzeczpospolitą w II i III rozbiorze.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Rzeczpospolita w okresie rozbiorów., atlasy, reprodukcje obrazów Jana Matejki, np. Bitwa pod Racławicami, słowniki, encyklopedie,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, pokaz, drama - „Przysięga Kościuszki na Rynku w Krakowie”, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, metaplan „Czy musiało dojść do upadku Rzeczypospolitej?”
|
|
|
|
|
Lekcja powtórzeniowa . Wybitni myśliciele XVII-XVIII w. i ich wpływ na
kształtowanie się nowego wizerunku społeczeństwa.
|
|
|
|
|
|
Pisemny sprawdzian wiadomości.
|
|
|
|
|
IV. WIELKIE ZMIANY CYWILIZACYJNE XIX W.
|
|
Przemiany gospodarcze i ich wpływ na tworzenie się nowej struktury
|
przemiany społeczne - zwiększenie zakresu swobód demokratycznych,
walka o polepszenie warunków bytowych,
ruch równouprawnienia kobiet
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: fabryka, przewrót przemysłowy, płodozmian, burżuazja, proletariat, urbanizacja, uwłaszczenie, powszechne prawo wyborcze,
wyżej wymienione pojęcia,
na czym polegała rewolucja przemysłowa,
główne przyczyny Wiosny Ludów,
jakich praw i dlaczego domagało się społeczeństwo,
związek między rozwojem przemysłu a procesem urbanizacyjnym;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
zaznaczyć na taśmie czasu datę Wiosny Ludów,
wskazać na mapie państwa, w których: doszło do wybuchu Wiosny Ludów, najszybciej rozwiała się rewolucja przemysłowa,
na podstawie źródeł historycznych (teksty, ilustracje) opowiedzieć o: wyglądzie miasta XIX-wiecznego, pracy w fabryce,
przedstawić zmiany, jakie wystąpiły na wsi w XIX w.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa świata w XIX w., atlasy, przeźrocza, fragmenty filmów np. Chłopi, Ziemia Obiecana, ilustracje, zdjęcia, pocztówki przedstawiające wieś i miasto w XIX w., przedmioty codziennego użytku wykorzystywane w XIX w., słowniki, encyklopedie,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, projekcja fragmentów filmów, pokaz, kartka z pamiętnika - „Jeden dzień z życia robotnika”, praca w grupach . przygotowanie reportażu „Ślady z przeszłości - moja miejscowość w XIX w.”, wykonanie zadań w zeszycie ucznia
|
|
|
|
|
Rewolucja naukowo-techniczna.
|
cywilizacja naukowo-techniczna,
wpływ wynalazków i odkryć na polepszenie warunków życia codziennego
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: cywilizacja naukowo-techniczna,
wybitnych twórców nauki: Tomasz Edison, Aleksander Graham Bell, Wilhelm Roentgen, Ludwik Pasteur Maria Skłodowska-Curie i ich osiągnięcia;
wyżej wymienione pojęcia,
wpływ osiągnięć naukowo-technicznych na warunki życia ludzi;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
wskazać i uzasadnić, na które
dziedziny życia rewolucja naukowo-techniczna miała największy wpływ.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, słowniki, encyklopedie, przedmioty prezentujące osiągnięcia nauki i techniki XIX w. ilustracje strojów z epoki,
rozmowa nauczająca, projekcja filmu, pokaz, wykonanie zadań w zeszycie ucznia; realizacja jednego projektu:
„Światowa wystawa nauki i techniki” - prezentacja dorobku i wybitnych przedstawicieli XIX stulecia, „.Maria Skłodowska-Curie” - reportaż o wielkiej kobiecie w szkolnej gazecie.
|
|
|
|
|
|
Różnice w poziomie życia poszczególnych warstw społeczeństwa XIX w.,
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: impresjonizm, realizm,
wybitnych twórców kultury XIX w.;
z czego wynikały różnice w poziomie życia poszczególnych warstw społeczeństwa XIX w.;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
rozpoznać wybitne dzieła malarstwa okresu realizmu i impresjonizmu,
wykazać na wybranych przykładach, że sztuka XIX w. nawiązywała do dawnych epok.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, słowniki, encyklopedie, ilustracje strojów z epoki, albumy z reprodukcjami malarstwa impresjonistycznego i realistycznego,
rozmowa nauczająca, pokaz, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, realizacja projektu -„W XIX-wiecznym salonie” - prezentacja mody, obyczajów, kuchni
|
|
|
|
|
|
Życie codzienne Polaków pod zaborami.
|
podział ziem polskich między zaborców,
życie codzienne pod zaborami,
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: płodozmian, uwłaszczenie;
wyżej wymienione pojęcia,
dlaczego gospodarka Galicji stała na bardzo niskim poziomie,
z czego wynikały różnice w zagospodarowaniu i organizacji ziem w trzech zaborach;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
uzasadnić, że Kraków w XIX w. był centrum życia kulturalnego,
wskazać na mapie i nazwać ziemie polskie, leżące w zaborze austriackim, rosyjskim i pruskim,
opowiedzieć o warunkach życia w trzech zaborach,
wskazać, które ze współczesnych dużych ośrodków przemysłowych mają swój początek w XIX w.,
określić, pod jakim zaborem znajdowała się miejscowość, w której mieszka.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Ziemie polskie
w XIX w.”, atlasy, przeźrocza, fragmenty filmów np. Chłopi, Ziemia Obiecana, Nad Niemnem, ilustracje, zdjęcia, pocztówki przedstawiające wieś i miasto w XIX w., przedmioty codziennego użytku wykorzystywane w XIX w., słowniki, encyklopedie,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, projekcja fragmentów filmów, pokaz, wywiad np. z galicyjskim chłopem, łódzkim robotnikiem, wycieczka: „Przez ulice i place naszego XIX-wiecznego miasteczka”, wykonanie zadań w zeszycie ucznia
|
|
|
|
|
Polacy walczą o wolność u boku Napoleona.
|
Legiony Polskie we Włoszech,
Powstanie Mazurka Dąbrowskiego
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: emigrant, koalicja, Legiony Polskie,
daty: 1797 r., 1807 r., 1815 r.,
postaci: gen. Jan Henryk Dąbrowski, Napoleon Bonaparte, Józef Wybicki, książę Józef Poniatowski,
w jakich okolicznościach powstał hymn narodowy;
wyżej wymienione pojęcia,
starania Polaków o odbudowę państwa i potrafi o nich opowiedzieć,
dlaczego Polacy wiązali nadzieje na odzyskanie niepodległości z Napoleonem;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
zaznaczyć na taśmie czasu daty: utworzenia Legionów Polskich, powstania i likwidacji Księstwa Warszawskiego,
wskazać na mapie Księstwo Warszawskie.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Ziemie polskie w XIX w.”, atlasy, mapki konturowe, kaseta z nagraniem Mazurka Dąbrowskiego, słowniki, encyklopedie, portrety: Napoleona Bonapartego, Józefa Wybickiego, księcia Józefa Poniatowskiego, gen. Jana Henryka Dąbrowskiego,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, wykonanie zadań w zeszycie ucznia
|
|
|
|
|
Walka narodowowyzwoleńcza Polaków na przykładzie wybranych
|
wybrane epizody i postaci powstań narodowych,
Polacy w walce o wolność innych narodów
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: wojna partyzancka,
daty: 29/30 XI 1830 r., 1846 r., 1848 r., 1863 r.,
postaci: gen. Józef Bem, gen. Józef
miejsca bitew stoczonych w powstaniu listopadowym;
wyżej wymienione pojęcia,
dlaczego Polacy podejmowali w XIX w. walkę zbrojną,
wpływ niewłaściwych decyzji na efekty walki,
znaczenie hasła „Za Waszą i naszą wolność”;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
zaznaczyć na taśmie czasu daty powstań narodowych,
zanalizować przyczyny klęski powstań narodowych,
wskazać na mapie obszary objęte walkami powstańczymi.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Ziemie polskie w XIX w.”, atlasy, mapki konturowe, kaseta z nagraniem Warszawianki, słowniki, encyklopedie, portret: gen. Józefa Bema, reprodukcje obrazów prezentujące sceny z powstań narodowych,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, debata „za i przeciw” - „Walczyć czy pogodzić się z niewolą”, pokaz, zaznaczenie na mapie konturowej obszarów objętych przez powstania narodowe,
drama - wywiad z gen. Józefem Bemem w „Gazecie Węgierskiej”: „Za Waszą i naszą wolność”,
wykonanie zadań w zeszycie ucznia, metaplan: „Dlaczego przegraliśmy powstania narodowe?”
|
|
|
|
|
Walka Polaków o utrzymanie języka i ziemi ojczystej.
|
walka o ziemię i polski stan posiadania,
strajk dzieci wrzesińskich
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: rugi pruskie, germanizacja, praca organiczna,
wyżej wymienione pojęcia,
w jaki sposób zaborcy realizowali politykę wynarodowienia Polaków,
cele polityki germanizacyjnej,
dlaczego Polacy podejmowali próby ratowania tożsamości i bytu narodowego,
dlaczego doszło do strajku szkolnego we Wrześni;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
dokonać oceny działalności Polaków, zmierzającej do utrzymania tradycji, języka i kultury narodowej,
przedstawić przykłady pracy organicznej,
analizować źródła historyczne i na ich podstawie omówić przykłady walki o polskość,
wskazać na mapie ziemie polskie, będące pod zaborem Prus, Rosji i Austrii.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Ziemie polskie w XIX w.”, atlasy, teksty źródłowe mówiące o strajku we Wrześni,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, list opisujący sytuację w wybranym zaborze, elementy dramy -wejście w rolę: „Zgadnij, gdzie mieszkamy”, wykonanie zadań w zeszycie ucznia
|
|
|
|
|
Kultura polska XIX w. na straży obrony języka i tradycji narodowych.
|
wybitni artyści polscy w XIX w. i ich rola w utrzymaniu polskości
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
twórców literatury: Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Maria Konopnicka, Eliza Orzeszkowa, Bolesław Prus, Henryk Sienkiewicz, Stanisław Wyspiański i tytuły ich najwybitniejszych dzieł,
twórców malarstwa i muzyki: Stanisław Wyspiański, Jan Matejko, Artur Grottger, Józef Chełmoński, Stanisław Moniuszko, Feliks Nowowiejski;
dlaczego Polacy podejmowali próby ratowania tożsamości i bytu narodowego,
rolę literatury i sztuki w „krzepieniu serc”;
ocenić działalności Polaków zmierzającej do utrzymania tradycji, języka i kultury narodowej.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Ziemie polskie w XIX w.”, atlasy, kaseta z nagraniem Roty,
rozmowa nauczająca, poker kryterialny „Którzy twórcy mieli największy wpływ na utrzymanie polskości?”, wykonanie zadań w zeszycie ucznia
|
|
|
|
|
Lekcja powtórzeniowa: Dwie drogi do niepodległości.
|
|
|
|
|
|
Pisemny sprawdzian wiadomości.
|
|
|
|
|
V. MIĘDZY DEMOKRACJĄ A DYKTATURĄ
|
|
Przyczyny wybuchu i działania zbrojne w I wojnie światowej.
|
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: państwa centralne, ententa, komunizm, bolszewizm,
postaci: Mikołaj II, Lenin;
wyżej wymienione pojęcia,
przyczyny wybuchu I wojny światowej,
przyczyny wybuchu rewolucji w Rosji,
na jakich zasadach opierał się ustrój wprowadzony w Rosji w 1917 r.?
prawidłowo operować pojęciami
poznanymi w trakcie lekcji,
zaznaczyć na taśmie czasu daty: wybuchu wojny, rewolucji w Rosji,
wskazać na mapie: państwa, które odgrywały dominującą rolę na początku XX w., główne państwa
biorące udział w wojnie, obszary, na których toczyły się walki,
na podstawie filmów i materiałów
ilustracyjnych opowiedzieć o postępie techniki wojskowej.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapy: „Europa w 2. Połowie XIX w.., „Pierwsza wojna .światowa”, „Europa 1918-1939”, atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, film dokumentalny prezentujący walki na frontach I wojny światowej,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśmą czasu, projekcja filmu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, praca w grupach - przygotowanie wywiadu, relacji, korespondencji, gazety, reportażu z pola bitwy
|
|
|
|
|
Nowy kształt Europy zmiany terytorialne i polityczne po I wojnie światowej.
|
finał wojny - nowa mapa Europy
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: rozejm, proklamacja,
daty: 11 XI 1918 r., 1919 r.;
wyżej wymienione pojęcia,
zmiany, jakie zaszły w Europie po
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
zaznaczyć na taśmie czasu daty: zakończenia wojny, podpisania pokoju w Wersalu,
wskazać na mapie: główne państwa biorące udział w konferencji w Wersalu,
państwa, które odrodziły się i powstały po I wojnie światowej,
opowiedzieć o zmianach, jakie nastąpiły w Europie po I wojnie światowej.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapy: „Europa w 2. Połowie XIX w.”, „Europa 1918-1939”, atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, film dokumentalny prezentujący walki na frontach I wojny światowej,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśma czasu, projekcja filmu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, dyskusja punktowana - „Bilans I wojny światowej”.
|
|
|
|
|
Działania Polaków zmierzające do odzyskania niepodległości w latach
|
walka Polaków o wolność w czasie I wojny
dzień 11 listopada 1918 r.
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
postaci: Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Ignacy Jan Paderewski;
znaczenie działalności i walki Polaków w latach I wojny światowej dla odzyskania niepodległości,
dlaczego dzień: 11 listopada obchodzony jest jako święto państwowe;
zaznaczyć na taśmie czasu datę odzyskania przez Polskę niepodległości,
opowiedzieć o wydarzeniach, jakie miały miejsce w dniach 10-11 listopada 1918 r.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Odbudowa państwa polskiego”, atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, film dokumentalny przedstawiający wydarzenia związane z odzyskaniem przez Polskę niepodległości np. ... i zdrada cz. 1,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśma czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, projekcja filmu, praca w grupach - wykonanie albumów prezentujących sylwetki Polaków związanych z odzyskaniem niepodległości, przygotowanie akademii związanej z obchodami dnia 11 listopada
|
|
|
|
|
Kształtowanie się granic państwa polskiego.
|
walka o granice - powstanie wielkopolskie, powstania śląskie, wojna polsko-rosyjska
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
daty: 27 XII 1918 r., 1919 r., 1920 r., 15 VIII 1920 r., 1921 r.,
wyżej wymienione pojęcia,
znaczenie działalności i walki Polaków dla kształtu terytorialnego państwa,
przyczyny wybuchu powstań:
wielkopolskiego i śląskich,
przyczyny wojny polsko-rosyjskiej,
znaczenie „cudu nad Wisłą”,
dlaczego dzień 15 sierpnia obchodzony jest jako święto Wojska Polskiego;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
zaznaczyć na taśmie czasu daty: wybuchu powstania wielkopolskiego, powstań śląskich, bitwy warszawskiej, . opowiedzieć na podstawie mapy, jak ukształtowały się granice Polski.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapy „Odbudowa państwa polskiego., atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, film dokumentalny przedstawiający wydarzenia związane z odzyskaniem przez Polskę niepodległości np. ... i zdrada cz. 1,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśma czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, projekcja filmu, praca w grupach - wykonanie albumów prezentujących sylwetki Polaków związanych z odzyskaniem niepodległości, zaznaczenie na mapie konturowej: obszarów objętych przez powstania, wojnę polsko-rosyjską, granic II Rzeczypospolitej, drama - wywiad z powstańcem śląskim.
|
|
|
|
|
Rządy komunistyczne w Związku Radzieckim w okresie międzywojennym.
|
przywódca ZSRR - Józef Stalin,
życie społeczeństwa ZSRR w warunkach dyktatury,
zagrożenia ze strony ZSRR: dla pokoju światowego, dla Polski.
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: dyktator, komunizm, policja polityczna,
wyżej wymienione pojęcia,
różnice między państwem demokratycznym a rządzonym przez dyktatora,
zasady, na których opierał się komunizm,
zagrożenia bezpieczeństwa Polski wynikające z agresywnej polityki ZSRR;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
zaznaczyć na taśmie czasu datę utworzenia ZSRR,
przedstawić działania Stalina zmierzające do ograniczenia wolności jednostki,
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Europa 1918-1939”, atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, filmy dokumentalne przedstawiające wydarzenia związane z rządami dyktatorów, np. Droga ku wojnie. Część - ZSRR; Stalin - demon zbrodni i zła,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśma czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, projekcja fragmentów filmów
|
|
|
|
|
Włochy i Niemcy pod rządami dyktatorów.
|
przywódca Niemiec - Hitler,
życie społeczeństwa Niemiec warunkach dyktatury,
zagrożenia ze strony Niemiec: dla pokoju światowego, dla Polski
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: dyktator, faszyzm, nazizm, kanclerz, swastyka, policja polityczna, obóz koncentracyjny,
daty: 1922 r., 1933 r., 1938 r.,
postaci: Adolf Hitler, Benito Mussolini;
wyżej wymienione pojęcia,
różnice między państwem demokratycznym a rządzonym przez dyktatora,
zasady, na których opierał się komunizm,
zagrożenia bezpieczeństwa Polski wynikające z agresywnej polityki Niemiec;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
zaznaczyć na taśmie czasu daty: objęcia funkcji kanclerza przez Adolfa Hitlera, zajęcia Austrii przez Adolfa Hitlera, przedstawić działania dyktatorów zmierzające do ograniczenia wolności jednostki,
wskazać na mapie: Niemcy, Włochy, obszary zajęte przez Hitlera w latach 1938-1939.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Europa 1918-1939”, atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, filmy dokumentalne przedstawiające wydarzenia związane z rządami dyktatorów np. Droga ku wojnie. Część . Niemcy,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśmą czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, projekcja fragmentów filmów
|
|
|
|
|
Wybuch II wojny światowej.
|
największa wojna w dziejach ludzkości - totalny charakter wojny i jej globalny zasięg
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: koalicja antyhitlerowska, wojna totalna,
daty: 1 IX 1939 r., 1941 r., 1945 r., 6 VIII 1945 r.;
wyżej wymienione pojęcia,
przyczyny wybuchu II wojny światowej;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
przedstawić najważniejsze wydarzenia II wojny światowej,
zaznaczyć na taśmie czasu daty: wybuchu II wojny światowej, agresji
Niemiec na ZSRR, zakończenia wojny w Europie, zrzucenia bomby atomowej,
wskazać na mapie: kontynenty, na których trwały działania zbrojne, państwa będące głównymi uczestnikami wojny.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „świat podczas II wojny światowej”, atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, filmy dokumentalne przedstawiające wydarzenia związane z działaniami zbrojnymi na frontach II wojny światowej, prezentujące jej totalny charakter,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśma czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, projekcja fragmentów filmów
|
antyhitlerowska, wojna totalna,
|
|
|
|
Społeczeństwo polskie w latach II wojny światowej.
|
Polska pod rządami okupantów,
żołnierze polscy na frontach II wojny światowej
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: okupant, łagier,
daty: 1 IX 1939 r., 17 IX 1939 r., 1 VIII 1944 r.,
postać: Władysław Sikorski;
wyżej wymienione pojęcia,
przyczyny wybuchu powstania warszawskiego,
cele działalności rządu emigracyjnego;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
omówić formy terroru stosowane wobec ludności polskiej i żydowskiej,
zaznaczyć na taśmie czasu daty: ataku
Niemiec na Polskę, agresji ZSRR na Polskę, wybuchu powstania warszawskiego,
lokalizować na mapie: miejsca bitew, w których wzięli udział żołnierze polscy, ziemie polskie będące pod okupacją niemiecką i sowiecką.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapy: „Europa w latach II wojny światowej”, „Polska w latach II wojny światowej”, atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, fragmenty filmów dokumentalnych i fabularnych przedstawiających wydarzenia związane z okupacją ziem polskich w latach II wojny światowej, encyklopedie, słowniki,
rozmowa auczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśma czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, projekcja fragmentów filmów, przygotowanie kroniki powstania warszawskiego - praca w grupach, wykonanie tabeli - „Dwie okupacje”,
|
|
|
|
|
Europa i świat w okresie zimnej wojny.
|
podział powojennej Europy na dwa bloki wojskowo - polityczne,
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: żelazna kurtyna, NATO,
wyżej wymienione pojęcia,
dlaczego nastąpił podział Europy,
zagrożenia wynikające z wyścigu zbrojeń;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
podać przykłady wrogości między ZSRR a Stanami Zjednoczonymi,
zaznaczyć na taśmie czasu daty
powstania NATO i Układu Warszawskiego,
wskazać na mapie: ZSRR, Stany Zjednoczone, linię podziału Europy,
państwa należące do bloków NATO i Układ Warszawski.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Europa po II wojnie światowej”, „świat po II wojnie światowej”, atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, filmy dokumentalne, ilustracje przedstawiające nowoczesne uzbrojenie i zagrożenia wynikające z jego użycia,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśma czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, projekcje fragmentów filmów.
|
|
|
|
|
Życie codzienne w krajach demokracji ludowej po II wojnie światowej.
|
pod rządami komunistów - społeczeństwo zniewolone,
nieudane próby przywrócenia demokracji na Węgrzech, w Czechosłowacji i Polsce
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
daty: 1956 r., 1978 r., 13 XII 1981 r.,
postaci: Jan Paweł II, Lech Wałęsa;
dlaczego w Polsce wielokrotnie
dochodziło do wystąpień społeczeństwa polskiego przeciwko władzy,
dlaczego Jan Paweł II uznawany jest za autorytet;
przedstawić wybrane przykłady z życia codziennego w państwach komunistycznych,
zaznaczyć na taśmie czasu daty: wystąpień społeczeństwa polskiego
przeciwko władzy, wyboru Karola Wojtyły na papieża, wprowadzenia
stanu wojennego, wskazać na mapie: Poznań, Gdańsk, Radom, Czechosłowacje, Węgry,
opowiedzieć o próbach obalenia komunizmu.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa: „Europa po II wojnie światowej”, „Polska po II wojnie światowej”, atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, fragmenty filmów dokumentalnych, zdjęcia prezentujące wydarzenia z walk z systemem komunistycznym, fotografie postaci: Jan Paweł II, Lech Wałęsa,
rozmowa nauczaj ca, praca z mapą, materiałem źródłowym, podręcznikiem, taśma czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, spotkanie z uczestnikiem wydarzeń np. grudnia 1970 r., projekcja fragmentów filmów.
|
|
|
|
|
Upadek komunizmu w Europie w 1989 r.
|
upadek komunizmu w 1989 r.
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
postaci: Lech Wałęsa, Michaił Gorbaczow, Tadeusz Mazowiecki;
okoliczności zwołania Okrągłego Stołu i znaczenie jego obrad,
na czym polegało przełomowe znaczenie wydarzeń 1989 r., . symbolikę zburzenia muru berlińskiego;
zaznaczyć na taśmie czasu daty: upadku rządów komunistycznych w państwach europejskich,
scharakteryzować zmiany wprowadzone przez rząd Tadeusza Mazowieckiego,
wskazać na mapie państwa, w których obalony został komunizm.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapy: „Europa po II wojnie światowej”, „Polska po II wojnie światowej”, atlasy, teksty źródłowe, fotografie postaci: Lech Wałęsa, Michaił Gorbaczow, Tadeusz Mazowiecki,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, materiałem źródłowym, podręcznikiem, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, wycieczka pod pomnik upamiętniający wydarzenia z walk z systemem.
|
|
|
|
|
Lekcja powtórzeniowa: Demokratyczne i totalitarne formy rządów w XX w.
|
|
|
|
|
|
Pisemny sprawdzian wiadomości.
|
|
|
|
|
VI. DOBRODZIEJSTWA I PRZEKLEŃSTWA CYWILIZACJI XX W.
|
|
Osiągnięcia naukowo-techniczne i kulturalne okresu międzywojennego.
|
postęp naukowo-techniczny w latach 1918-1939 i jego wpływ na życie codzienne,
wybrane przemiany społeczne,
przemiany w kulturze - rozwój kultury masowej, radia, filmu, wzrost popularności kultury amerykańskiej
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: emancypacja, penicylina
postaci: Aleksander Fleming,
najważniejsze osiągnięcia nauki i techniki okresu międzywojennego;
wyżej wymienione pojęcia,
wpływ wynalazków i odkryć naukowo-technicznych na zmiany w życiu codziennym ludzi okresu międzywojennego i ich znaczenie we współczesnym świecie;
omówić najważniejsze zjawiska w kulturze okresu międzywojennego,
zaznaczyć na taśmie czasu datę okresu międzywojennego,
wskazać na mapie Stany Zjednoczone.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Europa 1918-1939”, atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, przedmioty codziennego użytku pochodzące z omawianego okresu, nagrania prezentujące muzykę lat międzywojennych, filmy, ilustracje, zdjęcia obrazujące postęp naukowo-techniczny w latach 1918-1939 i jego wpływ na życie codzienne,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśma czasu, pokaz, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, projekt - „Lata dwudzieste, lata trzydzieste” - prezentacja mody, muzyki, tańca, obyczajów lat międzywojennych
|
|
|
|
|
Sukcesy II Rzeczypospolitej na polu gospodarki, nauki i oświaty.
|
najważniejsze osiągnięcia gospodarcze II Rzeczypospolitej
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: mniejszość narodowa, analfabetyzm,
instytucje władzy II Rzeczypospolitej,
jakie mniejszości narodowe zamieszkiwały II Rzeczypospolitą;
wyżej wymienione pojęcia,
znaczenie reform dla umocnienia odrodzonego państwa;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
zaznaczyć na taśmie czasu datę odzyskania
przez Polskę niepodległości
wskazać na mapie: granice II Rzeczypospolitej, sąsiadów II Rzeczypospolitej, Gdynię, największe miasta II RP: Warszawę, Poznań, Kraków, Łódź, Wilno, Lwów, Centralny Okręg Przemysłowy, obszary zamieszkane przez mniejszości narodowe.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „II Rzeczpospolita 1918-1939”, atlasy, teksty źródłowe, źródła statystyczne dotyczące gospodarki i mniejszości narodowych,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśmą czasu, materiałem źródłowym, wykonanie zadań w zeszycie ucznia
|
|
|
|
|
Kultura polska okresu międzywojennego.
|
problemy życia codziennego,
osiągnięcia w dziedzinie oświaty, nauki, kultury, sportu
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
przedstawicieli literatury: Władysław Reymont, Maria Dąbrowska, Jarosław Iwaszkiewicz, Kornel Makuszyński, Julian Tuwim;
wpływ wprowadzenia powszechnego nauczania na obniżenie się poziomu analfabetyzmu;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
opowiedzieć o zmianach, jakie wystąpiły w życiu codziennym
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „II Rzeczpospolita 1918-1939”, atlasy, teksty źródłowe, filmy dokumentalne prezentujące sceny z życia okresu międzywojennego, fragmenty literatury,
rozmowa nauczająca, praca z podręcznikiem, materiałem źródłowym, projekcja fragmentów filmów, wykonanie zadań w zeszycie ucznia
|
|
|
|
|
Człowiek wobec wielkich przemian cywilizacyjnych drugiej połowy XX w.
|
postęp naukowo-techniczny - korzyści i zagrożenia dla ludzkości,
nowe zjawiska w kulturze np. rozwój środków masowego przekazu, kultura młodzieżowa
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: broń masowej zagłady, Internet, kultura masowa,
największe osiągnięcia drugiej połowy XX w.;
wyżej wymienione pojęcia,
że postęp może zarówno służyć, jak i szkodzić człowiekowi,
wpływ postępu naukowo-technicznego na zmiany w życiu ludzi;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
zaznaczyć na taśmie czasu datę pierwszego lądowania na Księżycu,
wskazać na mapie: państwa wysoko rozwinięte, obszary, gdzie panuje bieda - kraje Trzeciego Świata.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa ..wiat po 1945 r.., atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, fragmenty filmów dokumentalnych i popularnonaukowych, pokazujących największe osiągnięcia 2. połowy XX w. i wynikające z nich zagrożenia oraz zmiany w życiu ludzi,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśma czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, projekcja fragmentów filmów, dyskusja.
|
|
|
|
|
Odbudowa kraju po zniszczeniach II wojny światowej.
|
odbudowa kraju po zniszczeniach wojennych,
życie codzienne w mieście i na wsi,
kultura Polski powojennej
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
wybitnych twórców literatury i kultury: Tadeusz Różewicz, Zbigniew Herbert, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, Andrzej Wajda, Jerzy Hoffman, Krzysztof Penderecki,
jaką nazwę nosiło państwo polskie w latach 1952-1989,
osiągnięcia polskiej gospodarki w okresie powojennym;
wyżej wymienione pojęcia,
że Polacy włożyli wielki wysiłek w odbudowę swojego kraju,
jakie trudności dnia codziennego musieli pokonywać mieszkańcy Polski Ludowej;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
opowiedzieć o zmianach w życiu codziennym, jakie wystąpiły po II wojnie światowej,
przedstawić sposoby spędzania wolnego czasu przez mieszkańców PRL,
wskazać na mapie granice Polski Ludowej.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Polska po II wojnie światowej”, atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu, fragmenty filmów, np. Dom,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem taśmą czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, projekcja fragmentów filmów.
|
cenzura, Tadeusz Różewicz, Zbigniew Herbert, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, Andrzej Wajda, Jerzy Hoffman, Krzysztof Penderecki,
|
|
|
|
Lekcja powtórzeniowa: Życie codzienne w Polsce Ludowej.
|
|
|
|
|
|
Pisemny sprawdzian wiadomości.
|
|
|
|
|
VII. W STRONĘ DEMOKRACJI I DOBROBYTU
|
|
Położenie, obszar, ludność, symbole Rzeczypospolitej Polskiej.
|
położenie, obszar, ludność, podział administracyjny,
symbole Rzeczypospolitej Polskiej - godło, flaga, hymn, święta państwowe
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: mniejszość narodowa, województwo, powiat, gmina,
jakie mniejszości narodowe zamieszkują w granicach naszego państwa i jakie prawa im przysługują,
kiedy obchodzimy święta narodowe;
wyżej wymienione pojęcia,
dlaczego należy okazywać szacunek dla symboli narodowych;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
opisać polskie symbole narodowe,
wskazać na mapie: sąsiadów Polski,
miejscowość, w której mieszka i określić, w jakim leży województwie.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Rzeczpospolita Polska - podział administracyjny”, atlasy, kalendarz z zaznaczonymi świętami państwowymi, kaseta z nagraniem Mazurka Dąbrowskiego, ilustracje przedstawiające polskie symbole narodowe,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, wykonanie zadań w zeszycie ucznia.
|
|
|
|
|
Prawa i obowiązki obywateli w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
|
konstytucja - prawa i obowiązki obywateli
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: obywatel, konstytucja,
wyżej wymienione pojęcia,
dlaczego ważne jest określenie praw i obowiązków obywateli;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
na podstawie tekstu konstytucji określić prawa i obowiązki obywateli,
zaznaczyć na taśmie czasu datę uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, tekst źródłowy . Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, taśma czasu,
rozmowa nauczająca, praca z podręcznikiem, taśmą czasu, tekstem źródłowym, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, gra symulacyjna - „Tworzymy konstytucję na miarę marzeń dziecka”.
|
|
|
|
|
Struktura władz w naszym państwie.
|
organizacja państwa - struktura władz
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: sejm, senat, prezydent, rząd, premier
główne instytucje władzy w naszym państwie;
na czym polega podział władzy w Polsce,
.na czym polegają zadania głównych instytucji władzy;
wykreślić schemat prezentujący strukturę władz w Polsce,
nazwać organy reprezentujące rodzaje władzy w Polsce.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, tekst źródłowy - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśmą czasu, tekstem źródłowym, praca w grupach - wykreślenie schematu, prezentującego strukturę władz w Polsce, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, gra symulacyjna - „Wybieramy prezydenta”.
|
|
|
|
|
Gmina podstawową jednostką samorządu terytorialnego.
|
gmina - podstawowa jednostka samorządu terytorialnego,
główne zadania samorządowych władz powiatowych i wojewódzkich
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: samorząd terytorialny, radny, wójt, burmistrz, sesja, urząd miejski (gminny),
jakie sprawy można załatwić w urzędzie;
wyżej wymienione pojęcia,
.jakie zadania wykonują samorządowe władze gminne, powiatowe, wojewódzkie;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
określić, gdzie znajduje się właściwy jego miejscu zamieszkania urząd gminny (miejski),
określić administracyjne położenie swojej miejscowości,
opisać herb swojego miasta.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa administracyjna Polski, wycinki z prasy lokalnej, herb miasta,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, taśma czasu, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, wycieczka do urzędu gminy lub spotkanie z radnym, gra symulacyjna -„Jak załatwić sprawę w urzędzie” - uczniowie organizują osiedlowe boisko do gry w piłkę.
|
|
|
|
|
Czas wielkich przemian gospodarczych.
|
praca podstawą rozwoju społeczeństwa,
dwa oblicza przemian gospodarczych,
działalność gospodarcza a środowisko naturalne człowieka
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
pojęcia: prywatyzacja, gospodarka rynkowa,
główne zajęcia ludności Polski;
wyżej wymienione pojęcia,
dlaczego człowiek prowadzi działalność gospodarczą,
że praca stanowi podstawę rozwoju społeczeństwa,
istotę zmian w gospodarce polskiej po 1989 r.,
wpływ działalności gospodarczej na środowisko i potrzebę jego ochrony;
wskazać najistotniejsze problemy związane z działalnością gospodarczą i zaproponować ich rozwiązanie,
wskazać największe zakłady w środowisku lokalnym.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, roczniki statystyczne, wycinki z prasy np. na temat bezrobocia, zanieczyszczenia środowiska,
rozmowa nauczająca, burza mózgów, praca z podręcznikiem, wykonanie zadań w zeszycie ucznia, wycieczka do Urzędu Pracy.
|
|
|
|
|
Zagrożenia wynikające z rozwoju gospodarki.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Polska droga do Unii Europejskiej i NATO.
|
powstanie i zadania Unii Europejskiej,
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
wyżej wymienione pojęcia,
główne cele działalności i zadania Unii Europejskiej;
prawidłowo operować pojęciami poznanymi w trakcie lekcji,
określić korzyści wynikające z przystąpienia Polski do Unii,
zaznaczyć na taśmie czasu daty: powołania Unii Europejskiej, przyjęcia Polski do NATO,
wskazać na mapie: siedzibę Unii Europejskiej, państwa należące do Unii Europejskiej, państwa należące do NATO.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Europa po II wojnie światowej”, atlasy, teksty źródłowe, taśma czasu,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, podręcznikiem, drzewo decyzyjne - „Czy Polska powinna przystąpić do Unii?”, wykonanie zadañ w zeszycie ucznia, analiza SWOT
|
|
|
|
|
Unia Europejska - główna organizacja jednoczącej się Europy.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Godność i prawa człowieka we współczesnym świecie.
|
godność człowieka i jego prawa,
działalność na rzecz przestrzegania praw człowieka we współczesnym świecie
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
podstawowe prawa przysługujące człowiekowi,
.nazwy organizacji stojących na straży obrony praw człowieka;
dlaczego działają organizacje
i wybitne jednostki w obronie praw człowieka;
zaznaczyć na taśmie czasu datę utworzenia ONZ,
wskazać na mapie państwa, w których łamane są prawa człowieka.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, mapa „Europa po II wojnie światowej”, atlasy, teksty źródłowe „Powszechna deklaracja praw człowieka, Konwencja praw dziecka, wycinki z prasy mówiące o przejawach łamania praw człowieka we współczesnym świecie, fragmenty filmów dokumentalnych, reportaże poruszające tę tematykę,
rozmowa nauczająca, praca z mapą, tekstem źródłowym, podręcznikiem, dyskusja, wykonanie zadań w zeszycie ucznia.
|
|
|
|
|
Przejawy łamania praw człowieka we współczesnym świecie.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Kim jestem? Dokąd zmierzam?
|
ja a inni - moje prawa i obowiązki
|
Po zakończonych zajęciach uczeń
co to znaczy być członkiem lokalnej społeczności, regionu,
różnorodność związków łączących go z poszczególnymi społecznościami;
określić swoje prawa i obowiązki w domu, szkole,
określić własne upodobania, predyspozycje, zalety, wady.
|
|
podręcznik, zeszyt ucznia, zbiory hobbystyczne, zdjęcia rodzinne,
gorące krzesło, rozmowa nauczająca, pokaz, wykonanie zadań w zeszycie ucznia
|
|
|
|
|
Lekcja powtórzeniowa: Europa podzielona czy zjednoczona?
|
|
|
|
|