Marek Biesiada 22-26.09.08

Konspekt lekcji WOS

w klasie II B (PG 1) II A, II B, II C (PG 5)

Temat: Państwo demokratyczne.

1. Cele dydaktyczno-wychowawcze.

Po lekcji uczeń potrafi:

• Wyjaśnić terminy: „reżim polityczny”, „państwo demokratyczne”, „suwerenność”, „pluralizm”, „inicjatywa ludowa”, „weto ludowe”, „opozycja”, „idea”, „ideologia”, „separacja władz”, „współdziałanie władz”.

• Wymienić zasady państwa demokratycznego.

• Wskazać kiedy zasady demokracji bywają łamane.

• Opisać krótko, na czym polega zasada państwa prawnego.

2. Metody:

• rozmowa nauczająca,

• wykład,

• praca z podręcznikiem,

3. Środki dydaktyczne:

• podręcznik,

4. Tok lekcji:

Czynności nauczyciela	Czynności uczniów	Uwagi
1	2	3
I. Czynności organizacyjno - porządkowe. sprawdzenie listy obecności zapisanie tematu lekcji do dziennika
Rekapitulacja wtórna: ?	Odpowiadają wyznaczeni uczniowie
Realizacja nowych treści: Temat: Państwo demokratyczne. 1. Państwo demokratyczne Co to jest państwo demokratyczne? 2. Zasada suwerenności narodu Co to jest zasada suwerenności narodu? Co to jest inicjatywa ludowa? Co to jest weto ludowe? 3. Zasada pluralizmu Co to jest zasada pluralizmu? Jakie są rodzaje pluralizmu? Co to jest pluralizm polityczny? Co to jest opozycja? Dlaczego jest potrzebna opozycja? Co to jest pluralizm społeczny? Co to jest pluralizm ideowy? Co to jest pluralizm ekonomiczny? 4. Zasada podziału władz Co to jest zasada podziału władz? 5. Zasada państwa prawnego Na czym polega zasada państwa prawnego? 6. Społeczeństwo obywatelskie Co to jest społeczeństwo obywatelskie?	Uczniowie zapisują temat do zeszytu. I. Kuczałek, D. Ura, M. Urban, Wiedza o społeczeństwie, cz. 1, Warszawa 1999, s. 28. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 1. Państwo demokratyczne jest państwem prawa realizującym zasady: suwerenności narodu, pluralizmu, podziału władz. I. Kuczałek, D. Ura, M. Urban, Wiedza o społeczeństwie, cz. 1, Warszawa 1999, s. 28. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 2. Zasada suwerenności narodu Oznacza, że źródłem władzy jest naród (ogół obywateli), który jest uprawniony do decydowania i ostatecznego rozstrzygania w sprawach najważniejszych dla państwa w sposób pośredni, wybierając prezydenta, parlament, organy samorządu terytorialnego itp. Obywatele mogą też sprawować władzę w sposób bezpośredni, uczestnicząc w referendum lub korzystając z prawa weta ludowego i inicjatywy ludowej. Inicjatywa ludowa - określona prawnie liczba obywateli może wszcząć postępowanie ustawodawcze. Weto ludowe - prawo ludności do występowania przeciwko uchwalonej ustawie. I. Kuczałek, D. Ura, M. Urban, Wiedza o społeczeństwie, cz. 1, Warszawa 1999, s. 28-29. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 3. Zasada pluralizmu realizowana jest w płaszczyźnie: politycznej, społecznej, ideowej. pluralizm polityczny polega na tym, że w państwie istnieje wiele partii. Są niezależne od władz państwowych i od siebie wzajemnie. Mogą samodzielnie tworzyć strukturę organizacyjną i programy. Mają różną tożsamość ideową, która wyraża się w ich programach. Mogą też swobodnie ze sobą rywalizować (w ramach prawa i ustalonych reguł) o poparcie wyborców, dzięki któremu niektóre z nich będą rządzić państwem, a inne będą tworzyć opozycję parlamentarną bądź pozaparlamentarną opozycja - ugrupowanie polityczne, które tworzą przedstawiciele partii zasiadających w parlamencie, ale nie biorących udziału w tworzeniu rządu (opozycja parlamentarna); opozycja pozaparlamentarna tworzona jest przez partie, które nie mają swoich przedstawicieli w parlamencie (nie uzyskały w wyborach minimum wymaganych głosów, np. w Polsce 5% w wyborach do Sejmu); opozycja publicznie ocenia politykę rządu, przedstawia alternatywne rozwiązania określonych problemów, wpływać na treść uchwalonych ustaw. pluralizm społeczny - istnienie wielu różnych grup i organizacji społecznych pluralizm ideowy - różnorodność przekonań religijnych, politycznych oraz obyczajów i postaw społecznych pluralizm ekonomiczny - występowanie różnych form własności, podmiotów gospodarczych, mechanizmów wolnego rynku. I. Kuczałek, D. Ura, M. Urban, Wiedza o społeczeństwie, cz. 1, Warszawa 1999, s. 29. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 4. Zasada podziału władz a) polega na tym, że władza państwowa dzieli się na: ustawodawczą wykonawczą sądowniczą b) zasada podziału władzy występuje w dwóch wersjach: Separacja władz polega na tym, że władza ustawodawcza jest oddzielona od wykonawczej i konstytucja nie zezwala na ingerencje jednego podmiotu władzy w działanie drugiego. W praktyce oznacza to, że ona organy władzy mogą się nawzajem skutecznie blokować. Dlatego dla rozwiązywania problemów i podjęcia ostatecznej decyzji konieczne jest wypracowanie mechanizmów prowadzenia negocjacji, które doprowadzą do kompromisowego rozstrzygnięcia. Współdziałanie władz polega na tym, że istnieje konstytucyjny obowiązek współdziałania władz, muszą one się wzajemnie dopełniać i inspirować, mając na uwadze efektywne rozwiązanie problemów. I. Kuczałek, D. Ura, M. Urban, Wiedza o społeczeństwie, cz. 1, Warszawa 1999, s. 29. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 5. Zasada państwa prawnego - polega na tym, że: organy państwa działają na podstawie prawa i w granicach prawa, stanowione przepisy prawne są stabilne, ogłoszone są we właściwym czasie, prawo nie działa wstecz, prawa i wolności obywateli są zagwarantowywane w konstytucji i ustawach oraz dokumentach międzynarodowych, przejętych przez państwo, wszyscy obywatele są również wobec prawa i mają możliwość dobrowolnego uczestnictwa w życiu publicznym. I. Kuczałek, D. Ura, M. Urban, Wiedza o społeczeństwie, cz. 1, Warszawa 1999, s. 30. Uczniowie odpowiadają na zadane przez nauczyciela pytanie. 6. Społeczeństwo obywatelskie Tworzą obywatele, którzy znają swoje prawa i umieją z nich korzystać. Czynnie uczestniczą w życiu publicznym, rozwiązując problemy lokalne, regionalne czy ogólnokrajowe. Ważne jest to, że potrafią je rozwiązywać wspólnie i racjonalnie. Mają więc decydujący wpływ na własne sprawy. Tworzą w tym celu dobrowolne instytucje i organizacje. Są to: związki zawodowe, wyznaniowe, stowarzyszenia, organizacje pracodawców, spółki, organizacje samorządowe itp. Za pośrednictwem niezależnej prasy, radia, telewizji wpływ na kształtowanie opinii publicznej oraz rozwiązywanie problemów społecznych, gospodarczych i politycznych kraju. Społeczeństwo obywatelskie tworzy środowisko społeczne, w którym działa państwo. Jeśli państwo jest demokratyczne, to społeczeństwo obywatelskie ma sprzyjające warunki rozwoju i jest otwarte na inne kultury i społeczeństwa. W państwach niedemokratycznych społeczeństwo ma utrudniony rozwój, ponieważ aktywność obywateli jest kontrolowana przez instytucje państwowe lub partyjne. Mimo utrudnionych warunków i w tych państwach mogą powstawać wspólnoty obywateli dla rozwiązania doraźnych problemów lokalnych. Obywatele mogą też organizować się w celu prowadzenia walki o godność człowieka i jego prawa. Przykładem takiej działalności społecznej było powstanie ruchu społecznego „Solidarność” w okresie PRL, które doprowadziło do zmiany ustroju.
Rekapitulacja pierwotna ?	Odpowiadają wyznaczeni uczniowie
V. Zadanie pracy domowej	Zadanie 7 i 8/ s.33
VI. Ocena pracy uczniów na lekcji.	Odpowiadają wyznaczeni przez nauczyciela uczniowie, którzy mogą posługiwać się podręcznikiem i zapisem w zeszytach.	Uczniowie aktywni otrzymują oceny.

1

---