Balistyka i badanie broni

Broń to nie tylko colt, czy beretta, ale każde urządzenie, które:
-jest przystosowane do rażenia pociskami na znaczną odległość
-wyrzuca pociski z lufy bądź też innej części, która jest jej odpowiednikiem, co następuje na skutek sprężenia gazów powstałych w wyniku spalania się materiału miotającego (np.prochu).
-użyte zgodnie z przeznaczeniem stanowi zagrożenie dla zdrowia lub życia.

Ta definicja straciła nieco na aktualności w wyniku postępu techniki. Teraz do broni palnej zalicza się również:

• broń rakietową

• pneumatyczną

• miotającą substancje niestałe (gaz, ogień)

• elektryczną

• laserową

Broń palną w kryminalistyce dzielimy:

1) Wg. rodzaju lufy na:
a. gwintowana
-krótka (pistolety i rewolwery)
-krótko-średnia (pistolety maszynowe np. Uzi)
-średnia (pistolety maszynowe)
- długa (karabiny, karabinki, sztucery)
b. gładkolufowa
-długa (dubeltówka)
-krótka (np. rakietnica)
c.lufy karabinowe gładkie i gwintowane
2) Wg. przeznaczenia
- wojskowa
- myśliwska
-sportowa
3) Wg. producenta
- typowa (seryjna)
- nietypowa:
przeraniana (tuningowana) i samodziałowa
4) Wg. substancji wyrzucanej z lufy
- ostra
- gazowa

Jako dodatkowe kryteria uznaje się również system broni, kraj producenta, kaliber. Kaliber jest to średnica jej lufy, w przypadku luf gwintowanych średnica mierzona między przeciwległymi polami.

Amunicja





W badaniach kryminalistycznych bierze się pod uwagę wymiary naboju, jego kształt i ciężar, materiał użyty do produkcji naboju i łuski, producenta, serię i rok produkcji.
Cechy grupowe określa się też na podstawie zespolenia pocisku z łuską, kształtu kryzy, masy pocisku i łuski, składu chemicznego i budowy.
Mając do dyspozycji łuskę i wiedzę o miejscu, z którego strzał został oddany i kierunku strzału można ustalić z jakiego typu broni strzelano. Ustala się to na podstawie kąta i odległości wyrzutu łusek, charakterystycznych dla konkretnego typu.
Do identyfikacji indywidualnej wykorzystuje się (podobnie jak w mechanoskopii) ślady pozostawione przez gwint lufy (narzędzie) na łusce (przedmiocie).
Na tej podstawie ustalamy:

1) cechy grupowe
- rodzaj amunicji - kaliber pocisku
- system broni
2)cechy indywidualne
- czy pocisk wystrzelony został z danego egzemplarza broni
- czy broń ta była już "notowana"

Oczywiście takie badania nie są możliwe w przypadku pocisku wystrzelonego z broni gładkolufowej, bo jak sama jej nazwa wskazuje, broń ta ma gładką lufę. Narzędzia używane do badań śladów na pociskach to mikroskopy stereoskopowy i porównawczy.
Ślady na łuskach moga powstać już podczas ładowania amunicji. Później kolejno każda część broni pozostawia charakterystyczne dla siebie uszkodzenia.
I tak: ślad iglicy na spłonce, czółka trzonu zamka, pazura wyciągu i wyrzutnika.
Wzajemne położenie śladów pazura i wyrzutnika daje pojęcie o typie broni.
W przypadku łuski naboju wystrzelonego z rewolweru liczba śladów ogranicza się do śladów grota iglicy oraz komory nabojowej bębenka.

Na podstawie badań łuski ustala się:
1) w identyfikacji grupowej
- rodzaj naboju
- kaliber
- system
- typ
2)w identyfikacji indywidualnej
- czy nabój (łuska) został wystrzelony z konkretnego egzemplarza broni

Odległość z jakiej został oddany strzał i kierunek strzału stwierdza się przy przestrzale szyb na podstawie wielkości i stożkowatego kształtu przestrzeliny o wierzchołku skierowanym w kierunku, z którego padł strzał.
W przypadku dwóch przestrzelin łatwiej jest ustalić kierunek i kąt oddania strzału. Badanie pozwala nie tylko na określenie odległości i kierunku, ale czasem też na wstępne ustalenie typu broni. Wykorzystuje się także występujące w obrębie przestrzeliny osmalenia i drobiny prochu.

Balistyka zajmuje się także badaniem pocisków, śladów ich użycia na przedmiotach czy ciele, a także łusek, jeśli pocisk takową posiada. Balistyka jest to nauka zajmująca się ruchem pocisku. Ruch pocisku składa się z dwóch etapów:
- ruch pocisku w lufie pod wpływem gazów powstałych podczas spalania ładunku prochowego;
- ruch pocisku poza lufą od momentu wylotu z przewodu lufy do natrafienia na cel

Balistyka zewnętrzna i wewnętrzna zajmuje się siłami działającymi na pocisk.

Balistyka wewnętrzna - ruch pocisku w przewodzie lufy pod działaniem gazów prochowych oraz innych czynników mających wpływ na ten ruch.

Balistyka zewnętrzna - ruch pocisku po opuszczeniu przewodu lufy oraz jego prędkość, kąt podniesienia

Balistyka celu - to zachowanie się pocisku po trafieniu w cel, np. w ciało

Balistyka pośrednia - zajmuje się ruchem pocisku po opuszczeniu przezeń lufy, ale przed ustaniem oddziaływania gazów

Zjawisko strzału - gazy prochowe oddziaływują na dno pocisku wprawiając w ruch pocisk, który przemieszczając się do przodu wrzyna się w gwint i tym samym jest wprawiany w ruch obrotowy zwiększający jego prędkość i wyrzucany z lufy. Ciśnienie gazów prochowych powstających podczas spalania określa się ciśnieniem forsującym.

Tor pocisku - linia zakreślona przez środek ciężkości poruszającego się pocisku

Balistyka zagłębia się w takie zagadnienia jak:

określenie miejsca, w którym został znaleziony pocisk albo jego ślad, a także łuska, kierunek strzału, określenie toru lotu pocisku, pozycja sprawcy i pozycja ofiary w chwili oddania strzału, sposób oddania strzału - bezpośredni lub rykoszetowy, ustalenie ilości strzałów, rodzaju broni, stwierdzenie czy strzał został oddany z konkretnej broni na podstawie m.in. śladów powstałych podczas przechodzenia pocisku przez lufę, śladów na łuskach i na uszkodzonych przez pocisk przedmiotach

Pocisk trafiając w cel pozostawia po sobie otwór wlotowy, kanał i (jeśli nie utknie w trafionym przedmiocie) kanał wylotowy. Kanał umożliwia ustalenie toru lotu pocisku, miejsce przebywania strzelającego i postrzelonego. Pocisk w ciele człowieka powoduje przerwanie ciągłości tkanek, czyli rozerwanie skóry, strzał oddany z bliskiej odległości pozostawia drobiny prochu i osmala brzegi tak powstałej rany, przesuwając się w głąb uszkadza narządy, kości, mięśnie, naczynia krwionośne. Może odbić się rykoszetem od twardych kości zmieniając tym samym tor lotu i kierunek kanału. Wychodząc na zewnątrz pozostawia otwór wylotowy większy od wlotowego.

Zabezpieczając pocisk lub łuskę leżące na podłożu trzeba korzystać z pęsety z gumowymi końcówkami. Pozwoli to uniknąć naniesienia śladów i uszkodzenia już istniejących. Pociski lub łuski z kilku miejsc pakujemy oddzielnie. Pociski tkwiące w przedmiocie zabezpiecza się wraz z przedmiotem albo jego częścią. Jeśli nie ma takiej możliwości, to trzeba wydobyć pocisk tak, aby go nie uszkodzić i żeby narzędzie w tym celu użyte nie miało kontaktu z płaszczem pocisku.

---