LABORATORIUM TECHNOLOGII WYTWARZANIA I NAPRAW
Nazwisko i imię:	Kostrzak Krzysztof						Grupa:		V MA
Temat ćwiczenia:	Montaż układu rozrządu.						Numer ćwiczenia:
Data wykonania ćwiczenia:		16.12.98		Data oddania sprawozdania:		19.01.99
Prowadzący:			Ocena:			Podpis:

Przedstawiony montaż układu rozrządu został wykonany dla silnika firmy Sulzer

6 ZL 40/48. Jest to silnik średnioobrotowy, nienawrotny, pracujący na śrubę nastawną i prądnicę wałową.

1. Wałek rozrządu.

a) Montaż krzywek. Krzywki napędzające zawory dolotowe i wylotowe oraz pompy wtry- skowe osadzone są skurczowo na wale rozrządu metodą hydrauliczną. Przestawianie krzywek jest możliwe tylko po wtłoczeniu oleju pod bardzo wysokim ciśnieniem ( około 1200 kG/cm² ) do spiralnych rowków w otworze krzywki, co powoduje jego powiększenie. Przy montażu nowych krzywek na wale, trzeba je wstępnie ustawić na wale wyjętym z silnika, zachowując dokładność od - 10^O do + 10^O na obwodzie i +/- 5 mm w kierunku wzdłużnym. Za punkt odniesienia w kierunku obwodowym służy rysa na kole wału rozrządu.

Bezwzględnym warunkiem jest, aby wał rozrządu, stożkowy wałek przyrządu montażowego oraz otwór montowanej krzywki były absolutnie czyste i bez jakichkolwiek nierówności lub wgnieceń. Wał rozrządu i wałek stożkowy należy lekko posmarować olejem mineralnym. Nie wolno używać smaru z dwusiarczkiem molibdenu, gdyż zmniejszyłoby to przyczepność skurczowo osadzonych części. Przebieg montażu krzywki:

• stożkowy wałek 2 przykręcić za pomocą wrzeciona gwintowanego 7 i nakrętki 10 do wału rozrządu,

• krzywkę wsunąć ostrożnie ręką jak można najdalej na stożkowy wałek, zwrócić uwagę czy krzywka została prawidłowo nałożona ( strzałka na czołowej płaszczyźnie krzywki musi zgadzać się z kierunkiem obrotów wału rozrządu ),

• połączyć krzywkę z pompą olejową przewodem wysokociśnieniowym,

• korpus przyrządu 3 nakręcić na wrzeciono 7 tak, aby oparł się o krzywkę,

• wytworzyć w pompie ciśnienie rzędu 1200 kG/cm² co spowoduje powiększenie się otworu krzywki,

• jednocześnie należy obracać pokrętłem korpusu przyrządu 3, aby krzywkę przesunąć przez wałek stożkowy, gdy krzywka znajdzie się na wale rozrządu ,dalej można ją przesuwać ręcznie pod warunkiem, że ciśnienie jest wystarczająco wysokie,

• krzywkę należy przesunąć na miejsce jej osadzenia i wyłączyć pompę, w ten sposób zakłada się w określonej kolejności pozostałe krzywki, to samo dotyczy koła zębatego, tarcz zamachowych oraz pierścieni oporowych łożyska ustalającego.

b) Ustawianie krzywek na wale rozrządu. Na gotowym silniku nie potrzeba przesuwać krzywek, ponieważ zostały one już osadzone we właściwych położeniach przez producenta. Na skutek awarii może się zdarzyć, że krzywka zmieni swoje położenie. Warunkiem prawidłowego ustawienia krzywek jest, aby koła napędu wału rozrządu były zazębione w prawidłowych położeniach. Wał korbowy musi być tak ustawiony aby tłok na 6 cylindrze był w GMP w suwie pracy. W tym położeniu rysy na czołowych płaszczyznach krzywek zaworowych i paliwowych powinny być skierowane ku górze w jednej płaszczyźnie. Obracając wałem korbowym należy go ustawić w kolejnych położeniach kątowych podanych w specjalnych tabelach i dla tych położeń sprawdzić przy pomocy przymiaru kontrolnego ustawienie krzywek danego cylindra. Jeżeli kontrola wykaże, że krzywka musi być przestawiona, wówczas trzeba podłączyć pompę olejową i wytworzyć odpowiednie ciśnienie umożliwiające jej obrót. Na bocznych powierzchniach krzywek znajdują się dwa otwory, w które można włożyć klucz czopikowy, krzywkę odpowiednio ustawić i w tym położeniu utrzymać dopóki ciśnienie oleju nie spadnie. W czasie przestawiania krzywki należy sprawdzić czy w kierunku osiowym jest ona prawidłowo ustawiona. Krzywki powinny być tak ustawione, aby rolka wodzika wystawała jednakowo z obu stron poza krawędzie krzywki.

c) Łożyska wału rozrządu. Wał rozrządu osadzony jest w dwuczęściowych łożyskach. Płaszczyzny podziału panewek obrócone są dokładnie o 90^O w stosunku do płaszczyzny podziału obudowy łożysk. Panewki ustalone są w określonym położeniu w pokrywach łożysk przy pomocy kołków. Tylko pokrywa łożyska ustalającego jest ustalone jednym kołkiem, pozostałe pokrywy łożysk nie są ustalone. Przy demontażu i montażu panewek nigdy nie demontować dwóch sąsiednich łożysk. Przy montażu należy podnieść wał w pobliżu zakładanego łożyska podnośnikiem hydraulicznym tak, aby dolna półpanewka po osadzeniu nie była obciążona. Przed zamontowaniem półpanewek należy je lekko zwilżyć olejem na powierzchni ślizgowej. Panewki trzeba zakładać tak, aby kołek osadzony w otworze pokrywy łożyska wszedł w otwór wykonany w płaszczyźnie podziału panewki. Po zamontowaniu pokrywy łożyska należy usunąć podnośnik, a następnie równomiernie i na przemian dokręcić obie śruby łożyskowe momentem 75 kGm i zabezpieczyć podkładkami odginanymi. Przy montażu półpierścieni oporowych kołki na bocznych powierzch-niach pokrywy łożyskowej muszą wejść w otwory półpierścieni. Luz osiowy reguluje się przez przesunięcie na wale rozrządu wewnętrznego pierścienia oporowego przy łożysku ustalającym.

d) Napęd wału rozrządu. Wał rozrządu napędzany jest przez koło zębate osadzone na wale korbowym 1 i podwójne koło pośrednie 2 i 3. Koło zębate na wale rozrządu osadzone jest skurczowo metodą hydrauliczną. Przy montażu koła pośredniego dużego 2 na małe 3 należy koło duże podgrzać do około 100^OC i szybko nasunąć na małe koło, zwracając uwagę na położenie kołka ustalającego. Przed ostygnięciem koła należy dokręcić je sześcioma śrubami złącznymi. Ustawianie kół zębatych napędu rozrządu:

• rysa na czołowej płaszczyźnie koła napędowego 1 powinna leżeć dokładnie w piono- wej osi silnika; tłok 6 cylindra leży w GMP. Dwie rysy na dużym środkowym kole pośrednim muszą być zgrane z rysą na kole napędowym 1, ponieważ małe koło pośrednie ma inną podziałkę zębów. Koło na wale rozrządu 4 musi zajmować takie położenie, aby odległość między skierowaną do środka koła rysą na zębie z górną krawędzią bloku cylindrowego wynosiła teoretycznie 401,8 mm.

e) Montaż wału rozrządu. Aby ułatwić montaż wału rozrządu można wymontować elementy napędu zaworów i pomp wtryskowych. Co najmniej jednak powinny być wyjęte drążki popychaczy, a cięgła regulacyjne pomp wtryskowych ustawione w położeniu zerowym. Odcinki między krzywkami powinny być owinięte skórą lub kartonem w celu ochrony wału przed uszkodzeniem. W celu montażu wałka mocujemy do bloku cylindrowego dwie szyny montażowe. Za pomocą lin umieścić wał na szynach. Dokładnie oczyścić czopy łożyskowe i umieścić wał na swoim miejscu w kadłubie, zwracając na prawidłowe ustawienie kół napędowych. Podnieść wał za pomocą podnośnika i założyć łożyska według pkt c). Po zamontowaniu kilku łożysk zdemontować szyny montażowe i zamontować pozostałe panewki i pokrywy. Na koniec wszystkie śruby dokręcić na przemian i równomiernie momentem 75 kGm. Połączyć z wałem napęd rozdzielacza powietrza rozruchowego.

2. Zawory wlotowe i wylotowe.

a) Sprężyny zaworowe. Jeżeli zachodzi konieczność wymiany sprężyny to należy ustawić tłok w GMP, aby zawór mógł oprzeć się o denko tłoka przy demontażu sprężyn. Służy do tego przyrząd do napinania sprężyn, co umożliwia wyjęcie dwuczęściowego zamka. Montaż sprężyn odbywa się za pomocą tego samego przyrządu. Przed zluzowaniem przyrządu, przy montażu, należy sprawdzić czy obie połówki zamka założone są prawidłowo. Szczelina pomiędzy połówkami zamka powinna być po obu stronach taka sama.

b) Montaż zaworów. Czyste i sprawdzone ( zregenerowane ) zawory wkładamy w gniazda zaworowe po wcześniejszym naoliwieniu trzonków zaworu olejem. Przed montażem sprężyn sprawdzić czy zawory dają się łatwo przesuwać w prowadnicach. Po montażu sprawdzić czy zawory równomiernie przylegają do swoich gniazd. Zgrubną kontrolę przylegania zamontowanego zaworu można przeprowadzić przy pomocy cienkiego paska papieru lub szczelinomierza, które wsuwa się pomiędzy przylgnię zaworu i gniazda. Dokładniejsze jest sprawdzenie wymontowanego zaworu. W tym celu jedną z przylgni należy cienko i równomiernie posmarować farbą do tuszowania, a następnie nałożyć z lekkim dociskiem zawór i obrócić go o około 1/6 obrotu w obie strony. Po rozłączeniu obu przylgni można ocenić prawidłowość przylegania na podstawie wielkości niezatuszowanej powierzchni tej przylgni, która nie była uprzednio posmarowana tuszem. W dobrze dotartym zaworze powierzchnia przylegania powinna mieć postać wąskiego, błyszczącego paska występującego w pobliżu większej średnicy przylgni.

c) Prowadnice zaworów. Prowadnice zaworów można montować przy użyciu specjalnego

3. Regulacja luzu zaworowego.

Luz zaworowy należy mierzyć na zimnym silniku pomiędzy końcem trzonka zaworu i gniazdem kulistym dźwigni zaworowej. Do regulacji luzów zaworowych rolki popychaczy muszą znajdować się na kole podstawowym krzywki. Wartości luzów:

- zawory dolotowe - 0,7 mm

- zawory wylotowe - 1,2 mm

Ponieważ jedna krzywka przypada na dwa zawory to regulacja zaworów przeprowadzić następująco:

Najpierw wyregulować luz na zaworze 1, a potem na zaworze 2. Odkręcić przeciwna- krętki 4 i 7. Pomiędzy gniazdo kuliste 5 a koniec trzonka zaworu 5 wsunąć szczelino- mierz o odpowiedniej wartości. Regulować śrubą 3 tak, aby blaszka szczelinomierza dala się przesuwać z wyraźnym oporem. Pozostawiając szczelinomierz zaciśnięty nakrętką 4 zabezpieczyć śrubę 3 przed odkręcaniem. Nie ruszając szczelinomierza na zaworze 1 drugi szczelinomierz wsunąć pod gniazdo kuliste 8 zaworu 2. Dokręcając śrubę 6 zacisnąć szczelinomierz jak na zaworze 1. Śrubę 6 zabezpieczyć przeciwna- krętką 7. Sprawdzić luzy i wyjąć szczelinomierze.

5

4

2

3

1

przyrządu lub ciekłego azotu. Przy użyciu przyrządu głowicę ustawić na obrabianej po-wierzchni bocznej tak, aby prowadnicę zawo-rową można było zakładać w położeniu pozio-mym. Otwór oraz sama prowadnica muszą być pozbawione uszkodzeń i być czyste. Powierzch-nie pasowane otworu i prowadnicy posmarować cienko olejem. Przed wciągnięciem prowadnicy należy ją ustawić dokładnie w osi głowicy. Przy użyciu niskiej temperatury prowadnicę zanurzyć w ciekłym azocie na około 5 minut, po czym zamontować ją w głowicy bez użycia siły. Po włożeniu prowadnicy w otwór, przytrzymać ją jeszcze około 30 sekund, dopóki nie nastąpi wyrównanie się temperatur.

---