czwórniki, ELEKTROTECHNIKA, Teoria obwodów


POLITECHNIKA GDAŃSKA

WYDZIAŁ ELEKTRONIKI, TELEKOMUNIKACJI I INFORMATYKI

KATEDRA SYSTEMÓW ELEKTRONIKI MORSKIEJ

TECHNIKA ANALOGOWA

MATERIAŁY POMOCNICZE

DLA STUDENTÓW SEM.3. KIERUNKÓW EiT + AiR

OPRACOWAŁ:

KRZYSZTOF KORBUT

2005

Kompendium podstawowych wiadomości, definicji,

opisów i wzorów obejmujących materiał przewidziany

programem studiów dla semestru 3. przedmiotu

TECHNIKA ANALOGOWA

RÓWNANIA CZWÓRNIKÓW

0x08 graphic

Równanie impedancyjne 0x01 graphic
0x01 graphic

Równanie admitancyjne 0x01 graphic
0x01 graphic

Równanie łańcuchowe 0x01 graphic
0x01 graphic

Równanie łańcuchowe odwrotne 0x01 graphic
0x01 graphic

Równanie hybrydowe 0x01 graphic
0x01 graphic

Równanie hybrydowe odwrotne 0x01 graphic
0x01 graphic

CZWÓRNIK ODWRACALNY

z12 = z21

y12 = y21

det a =1

det b =1

h12 =  h21

f12 =  f21

CZWÓRNIK SYMETRYCZNY

z11 = z22

y11 = y22

a11 = a22

b11 = b22

det h =1

det f =1


[z]

[y]

[a]

[b]

[h]

[f]

ZALEŻNOŚCI MIĘDZY ELEMENTAMI MACIERZY CHARAKTERYSTYCZNYCH

[z]

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

[y]

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

[a]

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

[b]

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

[h]

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

[f]

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic


CZWÓRNIKI OSOBLIWE (ZDEGENEROWANE)

Czwórniki zerowe

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

SCHEMAT

(LUB SYMBOL)

RÓWNANIA

PRZYKŁADOWE MACIERZE CHARAKTERYSTYCZNE

INNE ISTNIEJĄCE

MACIERZE CHAR.

BRAK

MACIERZY

0x01 graphic

U1 = U2

I1 = I2

0x01 graphic
0x01 graphic

[b] [f]

[z] [y]

0x01 graphic

U1 = U2

I1 = I2

0x01 graphic
0x01 graphic

[b] [f]

[z] [y]

0x01 graphic

U1 = U2 Z I2

I1 = I2

0x01 graphic
0x01 graphic

[b] [h] [f]

[z]

0x01 graphic

U1 = U2

I1 = Y U2 I2

0x01 graphic
0x01 graphic

[b] [h] [f]

[y]

0x01 graphic

U1 = Z1 I1

U2 = Z2 I2

0x01 graphic
0x01 graphic

[h] [f]

[a] [b]

0x01 graphic

I1 = 0

U2 = μ U1

0x01 graphic
0x01 graphic

----

[b] [z] [y] [h]

0x01 graphic

U1 = 0

U2 = ρ I1

0x01 graphic
0x01 graphic

----

[b] [y] [h] [f]

0x01 graphic

I1 = 0

I2 = γ U1

0x01 graphic
0x01 graphic

----

[b] [z] [h] [f]

0x01 graphic

U1 = 0

I2 = β I1

0x01 graphic
0x01 graphic

----

[b] [z] [y] [f]

0x01 graphic

U1 = 1/n U2

I1 = n I2

0x01 graphic
0x01 graphic

[b] [f]

[z] [y]

0x01 graphic

U1 = r I2

I1 = 1/r U2

0x01 graphic
0x01 graphic

[b] [y]

[h] [f]

0x01 graphic

U1 = 1/n U2

I1 = n I2

0x01 graphic
0x01 graphic

[b] [f]

[z] [y]

0x01 graphic

U1 = r I2

I1 = 1/r U2

0x01 graphic
0x01 graphic

[b] [y]

[h] [f]

TYPOWE CZWÓRNIKI PRAWIDŁOWE

SCHEMAT

MACIERZ ŁAŃCUCHOWA [a]

PRZYKŁADOWE MACIERZE

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

TRANSMITANCJE CZWÓRNIKÓW

Transmitancje czwórnika nieobciążonego

0x08 graphic
Transmitancja napięciowa 0x01 graphic

Transmitancja prądowo - napięciowa 0x01 graphic

0x08 graphic
Transmitancja prądowa 0x01 graphic

Transmitancja napięciowo - prądowa 0x01 graphic

Hu(s)

z21 / z11

─ y21 / y22

1 / a11

det b /b22

─ h21 / det h

f21

Hi(s)

z21 / z22

─ y21 / y11

1 / a22

det b /b11

─ h21

f21 / det f

Hui(s)

z21 / det z

─ y21

1 / a12

det b /b12

─ h21 / h11

f21 / f22

Hiu(s)

z21

─ y21 / det y

1 / a21

det b /b21

─ h21 / h22

f21 / f11

Transmitancje czwórnika obciążonego

0x08 graphic
0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

PARAMETRY ROBOCZE CZWÓRNIKÓW

0x08 graphic

Impedancje zastępcze

0x08 graphic

Impedancja wejściowa

Impedancja wyjściowa

Zi

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

Zo

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

ET

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

0x01 graphic

Wzmocnienia

Wzmocnienie napięciowe 0x01 graphic
Wzmocnienie napięciowe efektywne 0x01 graphic

Wzmocnienie prądowe 0x01 graphic
Wzmocnienie prądowe efektywne 0x01 graphic

Wzmocnienie mocy 0x01 graphic
Wzmocnienie mocy efektywne 0x01 graphic

Maksymalne wzmocnienie mocy 0x01 graphic

CHARAKTERYSTYKI CZWÓRNIKÓW

Charakterystyki częstotliwościowe

H(jω) = H(s)|s = jω = |H(jω)|·exp{jarg[H(jω)]} = A(ω)·exp[jφ(ω)]

A(ω) = |H(jω)|· - amplitudowa charakterystyka częstotliwościowa

φ(ω) = arg[H(jω)] - fazowa charakterystyka częstotliwościowa

H(jω) = Re[H(jω)] + jIm[H(jω)] = P(ω) + jQ(ω)

P(ω) = Re[H(jω)] - rzeczywista charakterystyka częstotliwościowa

Q(ω) = Im[H(jω)] - urojona charakterystyka częstotliwościowa

Wykres Nyquista - parametryczny wykres H(jω) na płaszczyźnie zespolonej (dla -∞ < ω < +∞ )

Podstawowy warunek realizowalności układu stabilnego - spełnienie warunku przyczynowości: h(t) ≡ 0 dla t < 0

Kryterium Paleya - Wienera: 0x01 graphic

Charakterystyki czasowe

Odpowiedź impulsowa h(t) = y(t)|x(t) = δ(t) = L-1[H(s)]

Odpowiedź jednostkowa r(t) = y(t)|x(t) = 1(t) = L-1[H(s)/s]

Związki między charakterystykami czasowymi: 0x01 graphic
h(t) = r'(t) + r(0+)δ(t)

Odpowiedź y(t) układu opisanego charakterystykami czasowymi na dowolne pobudzenie x(t):

0x01 graphic
0x01 graphic

Bieguny transmitancji i składniki charakterystyk czasowych

Położenie bieguna

Składnik czasowego zapisu odpowiedzi

p = 0

L-1[0x01 graphic
] = 1(t)

p = α

L-1[0x01 graphic
] = exp(αt)·1(t)

p1,2 = ± jω0

L-1[0x01 graphic
] = L-1[0x01 graphic
] = 2·cos(ω0t)·1(t)

p1,2 = α ± jω0

L-1[0x01 graphic
] = L-1[0x01 graphic
] = 2·exp(αt)·cos(ω0t)·1(t)

PARAMETRY FALOWE CZWÓRNIKÓW

Definicje parametrów falowych

Impedancja falowa wejściowa 0x01 graphic

Impedancja falowa wyjściowa 0x01 graphic

Impedancja falowa (średnia) 0x01 graphic

Przekładnia impedancyjna 0x01 graphic
(dla czwórnika symetrycznego: p = 1)

Przekładnia energetyczna 0x01 graphic
(dla czwórnika odwracalnego: pe = 1)

Współczynnik przenoszenia falowego 0x01 graphic

a - współczynnik tłumienia falowego b - współczynnik przesunięcia fazowego

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

0x01 graphic
0x01 graphic
0x01 graphic

Dopasowanie falowe

0x08 graphic
Obustronne dopasowanie falowe:

ZW = Zf i => 0x01 graphic

ZL = Zf 0 => 0x01 graphic

wtedy: ZW = Zi ZL = Z0

exp(-g) = (1 / p) · (U2 / U1 ) = p · (I2 / I1 ) =>

Dla czwórnika symetrycznego (gdy p = 1): |U2| = |U1| · exp(-a); arg(U2) = arg(U1) - b

ŁĄCZENIE CZWÓRNIKÓW

Połączenie łańcuchowe (kaskadowe)

0x08 graphic

[a] = [a1] × [a2]

Połączenie równoległe Połączenie szeregowe

0x08 graphic

Połączenia mieszane: szeregowo - równoległe równoległo - szeregowe

0x08 graphic

Połączenie łańcuchowe czwórników jest zawsze regularne. Inne połączenia wymagają sprawdzenia warunku regularności (różnego dla różnych połączeń).

0x08 graphic

Przykład: równoległe połączenie dwóch czwórników spełnia warunek regularności, gdy w układach pokazanych obok

U0`= U0``= 0

CHARAKTERYSTYKI FILTRÓW ( I )

Charakterystyka maksymalnie płaska (Butterwortha)

0x01 graphic

0x08 graphic

0x01 graphic

n = 1 p1 = -ωg H(1)(s) =0x01 graphic

n = 2 p1,2 = -ωg/√2 ± jωg/√2 H(2)(s) =0x01 graphic

n = 3 p1,3 = -ωg/2 ± jωg√3/2; p2 = -ωg

H(3)(s) =0x01 graphic

Położenie biegunów transmitancji filtrów dolnoprzepustowych o maksymalnie płaskiej charakterystyce amplitudowej na płaszczyźnie zespolonej

0x08 graphic

CHARAKTERYSTYKI FILTRÓW ( II )

Charakterystyka równomiernie falista (Czebyszewa)

0x08 graphic

     0x01 graphic

Tn(x)  -  wielomian Czebyszewa st. n

{dla |x|≤1: Tn(x) = cos[n·arccos(x)]}

ε  -  współczynnik falistości  (ε ≤ 1)

aF = 10lg(1+ε2) - falistość

charakterystyki logarytmicznej

ω 3dB = ωg·ch[(1/n)·arch(1/ε)]

[dla ε = 1 ω 3dB = ωg ]

Wielomiany Czebyszewa (niższych stopni):

T1(x) = x T2(x) = 2x2 - 1 T3(x) = 4x3 - 3x T4(x) = 8x4 - 8x2 + 1

0x08 graphic
0x01 graphic

aF = 1 dB

(ε = 0,5088)

aF = 2 dB

(ε = 0,7648)

aF = 3 dB

(ε = 1)

n = 2

b0 = 1,1025

b1 = 1,0977

b0 = 0,8231

b1 = 0,8038

b0 = 0,7071

b1 = 0,6436

n = 3

b0 = 0,4913

b1 = 1,2384

b2 = 0,9884

b0 = 0,3269

b1 = 1,0222

b2 = 0,7378

b0 = 0,2500

b1 = 0,9276

b2 = 0,5960

n = 4

b0 = 0,2756

b1 = 0,7426

b2 = 1,4539

b3 = 0,9528

b0 = 0,2058

b1 = 0,5168

b2 = 1,2609

b3 = 0,7162

b0 = 0,1768

b1 = 0,4038

b2 = 1,1685

b3 = 0,5804

Transformacja charakterystyk dolnoprzepustowych

Układ

dolnoprzepustowy

Układ

górnoprzepustowy

Układ

środkowooprzepustowy

Układ

środkowozaporowy

s ω

s = ωg2/s' ω = -ωg/ω'

s = s'+ω02/s' ω = ω'-ω0/ω'

s=ω02s'/(ω02+s'2) ω=ω02ω'/(ω02-ω'2)

0x01 graphic
L

0x01 graphic
C = 1/ω02L

0x01 graphic
L, C = 1/ω02L

0x01 graphic
L, C = 1/ω02L

0x01 graphic
C

0x01 graphic
L = 1/ω02C

0x01 graphic
C, L = 1/ω02C

0x01 graphic
C, L = 1/ω02C

STABILNOŚĆ UKŁADU TRANSMISYJNEGO

Definicja stabilnego układu transmisyjnego

Układ stabilny (względem pobudzenia) - każdy sygnał wejściowy (lokalnie całkowalny i ograniczony dla 0 ≤ t < ∞) wywołuje odpowiedź również ograniczoną:

0x01 graphic

Omawiane jest również pojęcie stabilności układu autonomicznego (tzn. układu, w którym jedyną przyczyną występowania sygnałów wyjściowych są niezerowe warunki początkowe, zaś sygnały wejściowe są tożsamościowo równe zeru) - i wtedy mówi się o stabilności układu względem warunków początkowych.

Warunki stabilności układu transmisyjnego

Każda transmitancja układu transmisyjnego SLS (skupionego liniowego i stacjonarnego) jest funkcją wymierną zmiennej s o rzeczywistych współczynnikach:

0x01 graphic

Ll(s) = al·sl + al-1·sl-1 +…+ a1·s1 + a0 = al(s - z1)(s - z2)…(s - zl)

Mm(s) = bm·sm + bm-1·sm-1 +…+ b1·s1 + b0 = bm(s - p1)(s - p2)…(s - pm)

Warunkiem koniecznym i dostatecznym, aby układ transmisyjny SLSB (bezźródłowy) był stabilny względem pobudzenia jest warunek:

A. w odniesieniu do charakterystyk czasowych: h(t) = a0·δ(t) + h0(t), przy czym 0x01 graphic
h0(t) = 0

B. w odniesieniu do transmitancji: 1. stopnie wielomianów licznika i mianownika spełniają     nierówność: l - m ≤ 0                                                    2. wszystkie bieguny transmitancji (czyli pierwiastki     wielomianu mianownika) leżą w lewej     półpłaszczyźnie, czyli Re pi < 0. (Uwaga: nie ma     żadnych wymagań co do położenia zer transmitancji,     czyli pierwiastków wielomianu licznika.)

Wielomian W(s) = an·sn + an-1·sn-1 +…+ a1·s1 + a0 jest nazywany WIELOMIANEM HURWITZA, jeśli jego wszystkie zera (pierwiastki wielomianu) mają ujemne części rzeczywiste, tzn. wszystkie leżą w lewej półpłaszczyźnie Re s < 0.

Warunek konieczny: Jeśli wielomian W(s) jest wielomianem Hurwitza, to wszystkie współczynniki wielomianu są dodatnie.

KRYTERIA STABILNOŚCI UKŁADU

KRYTERIUM HURWITZA - LIÈNARDA: Wielomian W(s) o wszystkich współczynnikach dodatnich jest wtedy i tylko wtedy wielomianem Hurwitza, kiedy wszystkie parzyste (lub wszystkie nieparzyste) minory główne macierzy Hurwitza są dodatnie.

Macierz Hurwitza i jej minory główne

0x01 graphic

KRYTERIUM ROUTHA - HURWITZA: Wielomian W(s) jest wtedy i tylko wtedy wielomianem Hurwitza, kiedy wszystkie elementy pierwszej kolumny tablicy Routha są dodatnie.

Tablica współczynników Routha

0x01 graphic

KRYTERIUM CZĘŚCI PARZYSTEJ I NIEPARZYSTEJ WIELOMIANU: Wielomian W(s) o wszystkich współczynnikach dodatnich jest wtedy i tylko wtedy wielomianem Hurwitza, kiedy wielomiany P(s) oraz Q(s) , będące parzystą i nieparzystą częścią wielomianu W(s) , mają wyłącznie pojedyncze zera leżące na osi urojonej, przy czym zera te są różne i wzajemnie przeplatają się.

KRYTERIUM CZĘSTOTLIWOŚCIOWE: Wielomian W(s) jest wtedy i tylko wtedy wielomianem Hurwitza, kiedy przy zmianie pulsacji ω od zera do +∞ faza φ(ω) = argW(jω) zmienia się w sposób ciągły od φ(0) = 0 do φ(∞) = nπ/2 (t. zn. przyrost fazy wynosi n·π/2).

STABILNOŚĆ UKŁADU ZE SPRZĘŻENIEM ZWROTNYM

Transmitancja układu ze sprzężeniem zwrotnym

0x08 graphic

H1(s)·Xi(s) = Y(s) H2(s)·Y(s) = XF(s)

Xi(s) = X(s) + XF(s)

Y(s) = H1(s)·X(s) + H1(s)·H2(s)·Y(s)

Y(s)·[1 - H1(s)·H2(s)] = H1(s)·X(s)

H(s)0x01 graphic

Stosunek zwrotny (transmitancja układu otwartego) T(s) = XF(s)/XI(s) = H1(s)·H2(s)

Różnica zwrotna F(s) = 1 - H1(s)·H2(s) = 1 - T(s)

Dodatnie sprzężenie zwrotne - gdy Xi(s) = X(s) + XF(s) - węzeł sumacyjny.

Ujemne sprzężenie zwrotne - gdy Xi(s) = X(s) - XF(s) - węzeł różnicowy.

Częstotliwościowe kryterium stabilności układu zamkniętego (kryterium Nyquista)

0x08 graphic

Układ zamknięty (ze sprzężeniem zwrotnym) o transmitancji H(s) jest stabilny wtedy i tylko wtedy, gdy przyrost fazy różnicy zwrotnej F(jω) = 1 - H1(jω)·H2(jω) dla pulsacji zmieniającej się od zera do +∞ [ω∈[0,+∞)] jest równy zeru.

Inaczej: Układ zamknięty o transmitancji H(s) jest stabilny wtedy i tylko wtedy, gdy wykres Nyquista transmitancji układu otwartego (czyli stosunku zwrotnego) T(jω) = H1(jω)·H2(jω) dla  ω∈(-∞,+∞) nie obejmuje punktu s = +1.

0x08 graphic

Wyznaczanie marginesów stabilności:

Δφ = arg T(jω1) margines fazy

ΔA = 1/a = 1/|T(jω2)| margines amplitudy

NIEOZNACZONA MACIERZ ADMITANCYJNA

Czwórnik o strukturze trójnikowej

0x08 graphic

Praca trójnika - przy przyjęciu zewnętrznego zacisku odniesienia - może być opisana układem trzech równań liniowych:

0x01 graphic
=> 0x01 graphic

Po zsumowaniu stronami tych trzech równań

0x01 graphic

To równanie będzie spełnione zawsze tylko wtedy gdy 0x01 graphic
.

Można również wykazać, że musi także być spełniony warunek: 0x01 graphic
.

Macierz [Y0] opisująca pracę trójnika niezależnie od przyjęcia węzła odniesienia nazywana jest NIEOZNACZONĄ MACIERZĄ ADMITANCYJNĄ. W macierzy tej suma elementów każdej kolumny równa jest zeru oraz suma elementów każdego wiersza równa jest zeru.

0x08 graphic

Przyjęcie jednego z zacisków trójnika (np. nr 3) jako zacisku odniesienia- napięcie tego zacisku jest równe zeru (U3= 0, zaś U10 = U13 oraz U20 = U23). Trójnik pracuje teraz jako czwórnik (w konfiguracji „W3” - zacisk 3 jest wspólnym zaciskiem dla wejścia i wyjścia czwórnika). W równaniu macierzowym - usunięcie wiersza i kolumny odpowiadających określonej końcówce:

0x01 graphic

Obrót trójnika

0x08 graphic
Opis tranzystora pracującego w konfiguracji WB: [YB] = 0x01 graphic

Odtwarzanie macierzy nieoznaczonej:

[Y0] = 0x01 graphic

Opis tego tranzystora pracującego w konfiguracji WE - z macierzy nieoznaczonej wycięte zostają wiersz i kolumna odpowiadające emiterowi. Konfiguracja WE - to czwórnik o zaciskach wejściowych B - E i o zaciskach wyjściowych K - E. Konieczne jest więc przestawienie kolejności wierszy i kolumn powstałej macierzy.

[YE] = 0x01 graphic

PRZYKŁADY RACHUNKOWE

0x08 graphic
ZADANIE 1. Napisać charakterystyczną macierz admitancyjną i charakterystyczną macierz łańcuchową czwórnika typu Π o schemacie pokazanym na rysunku.

0x08 graphic

ZADANIE 2. Dla czwórnika typu „zmostkowane T ”, którego schemat pokazany jest na rysunku obok, napisać charakterystyczną macierz impedancyjną oraz macierz admitancyjną.

0x08 graphic
ZADANIE 3. Dla czwórnika o podanym schemacie napisać jego charakterystyczną macierz łańcuchową [a] oraz macierz łańcuchową odwrotną [b]. Obliczenia przeprowadzić przy założeniu f = 15,9 kHz.

0x08 graphic

ZADANIE 4. Obliczyć (według definicji) elementy charakterystycznej macierzy impedancyjnej [z] czwórnika o schemacie pokazanym obok.

0x08 graphic
ZADANIE 5. Na rysunku obok pokazany jest jeden z najczęściej rozważanych schematów zastępczych tranzystora pracującego w konfiguracji „wspólny emiter”. Dla tego czwórnika obliczyć jego macierze: łańcuchową [a] oraz hybrydową [h].

ZADANIE 6. Pewien czwórnik posiada charakterystyczną macierz admitancyjną o postaci:

0x01 graphic

Na podstawie tej macierzy określić właściwości czwórnika oraz narysować jego schemat zastępczy (dowolnego typu).

ZADANIE 7. Określić właściwości oraz narysować schemat zastępczy czwórnika opisanego macierzą admitancyjną o postaci 0x01 graphic

ZADANIE 8. Dana jest charakterystyczna macierz łańcuchowa pewnego czwórnika:

0x01 graphic

Określić klasę tego czwórnika. Przyjmując, że obliczenia elementów macierzy zostały wykonane dla pobudzenia sygnałem harmonicznym o pulsacji ω = 106 rd/s, obliczyć elementy zastępczego schematu typu Π tego czwórnika.

ZADANIE 9. Utworzyć schemat zastępczy czwórnika opisanego macierzą impedancyjną

[z] = 0x01 graphic

ZADANIE 10. Obliczyć macierz łańcuchową [a] czwórnika, który jest kaskadowym połączeniem dwóch czwórników, opisanych macierzami [a1] i [a2]. Napisać również macierz łańcuchową czwórnika, który powstanie z kaskadowego połączenia tych samych czwórników składowych, lecz w odwrotnej kolejności.

0x08 graphic
[a1] = 0x01 graphic
[a2] = 0x01 graphic

ZADANIE 11. Czwórnik jest opisany charakterystyczną macierzą łańcuchową o postaci:

0x01 graphic

Czwórnik jest pobudzany ze źródła napięcia harmonicznego, którego rezystancja wewnętrzna wynosi RW = 1Ω, a obciążeniem czwórnika jest rezystancja RL = 2Ω . Obliczyć następujące parametry robocze czwórnika: impedancję wejściową, impedancję wyjściową, wzmocnienie napięciowe, skuteczne wzmocnienie napięciowe, wzmocnienie prądowe.

ZADANIE 12. Obliczyć maksymalne wzmocnienie mocy czwórnika opisanego charakterystyczną macierzą impedancyjną 0x01 graphic

ZADANIE 13. Obliczyć maksymalne wzmocnienie mocy czwórnika opisanego charakterystyczną macierzą łańcuchową 0x01 graphic
.

0x08 graphic
ZADANIE 14. Dla czwórnika typu Γ, pracującego w układzie pokazanym na rysunku, obliczyć wszystkie podstawowe parametry robocze, tzn.: Zi, Z0, Ki, Kie, Ku, Kue, Kp, Kpe, Kpmax .

0x08 graphic
ZADANIE 15. Obliczyć parametry falowe czwórnika pokazanego na rysunku, przy założeniu, że rezystancja R wynosi R = 150 Ω. Jaka powinna być wartość R, aby: A. Zfo = 2 · Zfi , B. Zfo = Zfi .

0x08 graphic
ZADANIE 16. Dla czwórnika pokazanego na rysunku (zwanego tłumikiem oporowym) obliczyć parametry falowe oraz tłumienie mocy sygnału transmitowanego przez czwórnik. Do obliczeń przyjąć: R1 = 100 Ω, K = 8.

ZADANIE 17. Zaprojektować oporowy tłumik mocy o rezystancji charakterystycznej R = 75 Ω , którego tłumienie mocy wynosić będzie 3 dB .

0x08 graphic

ZADANIE 18. Obliczyć i naszkicować amplitudową i fazową częstotliwościową (napięciową) charakterystykę czwórnika o podanym obok schemacie.

ZADANIE 19.  Dla układu o schemacie pokazanym na rysunku obliczyć transmitancję napięciową i prądową. Przyjmując, że pobudzeniem układu jest sygnał o postaci u1(t) = U·1(t) obliczyć napięcie wyjściowe u0(t). na rozwartych zaciskach wyjściowych układu. Naszkicować amplitudową charakterystykę częstotliwościową tego układu.

0x08 graphic

0x08 graphic
ZADANIE 20. Czwórnik ma schemat pokazany na rysunku. Obliczyć transmitancję napięciową tego czwórnika oraz jego odpowiedź impulsową. Obliczenia liczbowe wykonać w trzech przypadkach, przyjmując: R = 2 Ω;  C = 0,25F oraz: 1. β1 = 1, 2. β2 = 3, 3. β3 = 5.

0x08 graphic
ZADANIE 21. Dla czwórnika o podanym obok schemacie obliczyć transmitancję napięciową oraz narysować częstotliwościową charakterystykę amplitudową.

ZADANIE 22. Określić stabilność układów o następujących wielomianach charakterystycznych:

W1(s) = s5 + 3·s4 + 4·s3 + 9·s2 + 13·s + 6

W2(s) = s5 + 4·s4 - 3·s3 + 2·s2 + 10·s + 9

W3(s) = s5 + 2·s4 + s3 + 6·s2 + 12

W4(s) = s5 + 4·s4 + 10·s3 + 11·s2 + 7·s + 2

ZADANIE 23. Wielomian charakterystyczny układu ma postać:

W(s) = s3 + 5·s2 + K·s + 1

Określić zakres wartości K, dla których układ będzie stabilny

ZADANIE 24. Zbadać stabilność układu, którego transmitancja opisana jest wzorem:

H(s) =0x01 graphic
.

ZADANIE 25. Transmitancja układu opisana jest wzorem:

H(s) =0x01 graphic

Jakie wartości muszą przyjmować współczynniki A i B, aby układ ten był stabilny.

ZADANIE 26. Stosunek zwrotny układu ze sprzężeniem zwrotnym (czyli transmitancja układu otwartego) opisany jest wzorem:

T(s)0x01 graphic
.

Określić warunki stabilności układu zamkniętego.

0x08 graphic
ZADANIE 27. Obliczyć transmitancję napięciową układu o podanym schemacie oraz podać warunki jego stabilności.

0x08 graphic
ZADANIE 28. Na rysunku pokazany jest prosty schemat zastępczy wzmacniacza operacyjnego współpracującego z  dwoma obwodami RC. Obliczyć transmitancję prądowo - napięciową układu, a następnie - przyjmując R = 1 Ω;  C = 1F - określić, w jakich warunkach układ ten będzie stabilny.

ZADANIE 29. Transmitancja napięciowa wzmacniacza dolnoprzepustowego opisana jest wzorem H(s)0x01 graphic
. Obliczyć górną częstotliwość graniczną tego wzmacniacza oraz jego wzmocnienie dla sygnałów o bardzo małych częstotliwościach (f << fg).

0x08 graphic

ZADANIE 30. Transmitancja napięciowa pewnego układu dolnoprzepustowego opisana jest wzorem:

H1(s) =0x01 graphic

Do tego układu została dołączona pętla sprzężenia zwrotnego zawierająca czwórnik (wszechprzepustowy) o transmitancji H2(s) = 1/12. Określić typ charakterystyki układu, obliczyć górną częstotliwość graniczną oraz wzmocnienie dla sygnałów o bardzo małych częstotliwościach ( f << fg ) układu pierwotnego oraz układu z zamkniętą pętlą.

0x08 graphic
ZADANIE 31. Obliczyć transmitancję napięciową układu o podanym schemacie. Przyjąwszy, że rezystancje w układzie wynoszą: R1 = R2 = R =2 kΩ, obliczyć wartości pojemności C1 i C2, aby układ był dolnoprzepustowym filtrem Butterwortha o górnej pulsacji granicznej ωg = 105 rd/s.

0x08 graphic

ZADANIE 32. Obliczyć wartości elementów układu o pokazanym schemacie, aby był on dolnoprzepustowym filtrem Czebyszewa  o  następujących  parametrach: częstotliwość graniczna fg = 16 kHz, współczynnik falistości AF = 3 dB.

8



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
czworniki (Daniel3), Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Laboratoria, 08. Czwór
czwórniki - matej, Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Laboratoria, 08. Czwórni
Czwórniki równoważne - a, Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Laboratoria, 08.
Czwórniki równoważne, Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Laboratoria, 08. Czwó
Czwórniki równoważne - c, Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Laboratoria, 08.
Czw orniki równoważne - g, Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Laboratoria, 08.
czworniki (Daniel2), Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Laboratoria, 08. Czwór
Czwórniki równoważne - d, Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Laboratoria, 08.
Twierdzenie Tevenina i Nortona Bob (3), Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Lab
Twierdzenie Tevenina i Nortona Bob (1), Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Lab
Tabelka ćw 4, Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Laboratoria, 04. Poprawianie
cw3teor, Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Laboratoria, 03. Źródło rzeczywist
Wygładzanie tętnień prądu - wykresy - Maciek, Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodó
Układy trójfazowe niesymetryczne - j, Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Labor
Poprawa współczynnika mocy, Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Laboratoria, 04
Rezonans w obwodzie szeregowym(1), Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Laborato
Thevenin (Tomaj), Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Laboratoria, 02. Twierdze
stany nieustalone, Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Laboratoria, 12. Stany n
Poprawianie współczynnika mocy, Politechnika Poznańska, Elektrotechnika, Teoria obwodów, Laboratoria

więcej podobnych podstron