Kampania edukacyjna
„Dom bez błędów”
Odcinek 12
PSB radzi:
Więźby dachowe
i izolacje dachu
Konstrukcje dachowe i elementy izolacji dachu
Dach to element budynku, który jest konstrukcją wieńczącą budynek i chroniącą jego wnętrze przed niekorzystnym wpływem czynników atmosferycznych. W dużym stopniu wpływa również na jego wygląd i charakter. Aby dach mógł poprawnie spełniać swoją rolę, niezbędne jest właściwe dobranie i wykonanie więźby dachowej (konstrukcja nośna), a także odpowiednia izolacja dachu.
W składach budowlanych Grupy PSB dostępne są materiały izolacji termicznej (m.in. firm: ISOVER, PAROC, ROCKWOOL, URSA, TERMO ORGANIKA) a także pełna gama folii dachowych (m.in. firm: DORKEN, FOLIAREX, ICOPAL).
Więźba dachowa
Materiał
W domach jednorodzinnych i części wielorodzinnych, najbardziej popularnym typem konstrukcji dachu są konstrukcje drewniane. Konstrukcje dachów wykonuje się głównie z drewna sosnowego, ewentualnie świerkowego, natomiast drobne elementy (wkładki, kołki, itp.) z drewna twardego: dębowego, akacjowego lub innego o podobnych właściwościach. Drewno na elementy więźby dachowej powinno być odpowiednio wysuszone (maksymalnie 20% wilgotności) oraz zabezpieczone przed działaniem czynników biologicznych oraz ognia.
Więźba może być wykonana z drewna przycinanego na budowie lub zamówionego na wymiar, z wykonanymi zaciosami i wrębami do połączenia ciesielskiego. Można też zamówić gotowe wiązary dachowe. Wiązar jest zasadniczym elementem więźby dachowej i składa się z połączonych ze sobą symetrycznie krokwi, wraz ze wzmocnieniami. Wiązar ma formę trójkąta i - pomimo wielu zmiennych obciążeń - tworzy konstrukcję sztywną.
Wybór takiej czy innej konstrukcji oraz kształtu dachu zależy od wielu czynników. Są to między innymi: przeznaczenie budynku (w tym rozmiary i rozpiętość dachu) oraz wa-runki klimatyczne (przeciętna siła wiatru, średnia ilość opadów i czas zalegania śniegu).
Rodzaje konstrukcji dachowych
Więźba krokwiowa - jest to najprostsza konstrukcja dachowa, stosowana gdy rozpiętość ścian zewnętrznych nie przekracza 6,0 m a nachylenie połaci dachowej 40÷60O. Podstawowym elementem nośnym jest para krokwi, połączonych ze sobą w kalenicy, o długości max. 4,5 m, rozstawionych w odstępach 80÷120 cm. Ich dolne końce mogą być mocowane do poziomej belki ściągowej, stanowiącej jednocześnie konstrukcję nośną stropu lub do murłat ułożonych na stropie lub na wierzchu ścian kolankowych. Przy tego typu konstrukcji dachowej, zarówno moco-wanie krokwi do murłat, jak i murłat do konstrukcji budynku musi być bardzo solidnie wykonane, ponieważ od solidności tych połączeń zależy stabilność i bezpieczeństwo dachu
Więźba jętkowa stosowana jest tam, gdzie rozpiętość między ścianami zewnętrznymi jest wię-ksza niż 6,0 m, stosowanie więźb krokwiowych przestaje być eko-nomiczne dlatego, że dla zapew-nienia odpowiedniej sztywności konstrukcji więźby, należałoby stosować krokwie o bardzo du-żych przekrojach. Zamiast tego projektuje się więźby, w których każda para krokwi rozparta jest mniej więcej w połowie ich długości poziomym elementem zwanym jętką. Dzięki takiemu rozwiązaniu, można wykonywać dachy o rozpiętości nawet 11,0 m.
Więźba płatwiowo-kleszczowa - stosowana jest wtedy, gdy rozpiętość dachu nie przekracza 12,0 m. W konstrukcji tego typu podpory dla krokwi nie tworzą tylko murłaty, ale dodatkowo krokwie podparte są mniej więcej w połowie rozpiętości na płat-wiach pośrednich. Płatwie pod-parte są słupkami stojącymi na płatwiach stopowych lub bez-pośrednio na stropie. Całość kon-strukcji więźby dachowej usztyw-niają poziomo kleszcze - podwój-ne belki wiążące końce słupów z opartymi na nich krokwiami. Kleszcze montuje się co trzecią lub czwartą parę krokwi.
Izolacja dachu
Izolację dachu stanowią: warstwa wstępnego krycia, izolacja cieplna i paroizolacja. Zły dobór i nieprawidłowe ułożenie materiałów izolacyjnych wiąże się z wyższymi rachunkami za ogrzewanie i szybkim zniszczeniem dachu.
Warstwa wstępnego krycia
Stanowi ją ruszt z łat i kontrłat z folią dachową. Folie dachowe (np. DORKEN, ICOPAL): chronią izolację cieplną przed deszczem, śniegiem, wiatrem i parą wodną; nie przepuszczają do ocieplenia wody, która może przenikać przez pokrycie; przepuszczają parę wodną idącą z wnętrza domu (woda wykrapla się i spływa po folii), są odporne na działanie niskiej i wysokiej temperatury, są trudno zapalne i nie rozprzestrzeniają ognia. Ze względu na stopień przepuszczania pary wodnej folie dachowe dzieli się na:
1. niskoparoprzepuszczalne (przepuszczają do 1000 gramów pary wodnej na 1 m² w ciągu 24 godzin). Przy zastosowaniu tej folii wymagana jest 3-4 cm szczelina wentylacyjna między folią a ociepleniem. Aby szczelina mogła spełniać swoje funkcje musi mieć otwory wlotowe pod okapem i wylotowe w połaci, kalenicy lub w narożach.
2. wysokoparoprzepuszczalne (>1000 g/m²/24h). Ten rodzaj folii może bezpośrednio dotykać izolacji cieplnej, nie powodując zawilgocenia izolacji i konstrukcji dachu. Szczeliną wentylacyjną jest tylko przestrzeń między wysokoparoprzepuszczalną folią a pokryciem.
Obok najbardziej popularnych folii dachowych, warstwami wstępnego krycia mogą być także płyty paroprzepuszczalne i membrany dachowe.
Izolacja cieplna
Warstwą izolacji cieplnej może być wełna mineralna lub szklana (np. URSA, ROCKWOOL, ISOVER, PAROC). Grubość tego materiału izolacyjnego nie może być mniejsza niż 20 cm. Wełna musi być tak ułożona na wcisk, aby nigdzie nie było żadnych szczelin, ale także zgnieceń. Można również stosować płyty ociepleniowe na bazie styropianu (np. TERMO ORGANIKA). Najczęściej stosowaną metodą ocieplenia jest ułożenie międzykrokwiowe.
Paroizolacja
Izolacja cieplna musi być dokładnie osłonięta od strony wnętrza folią paroizolacyjną (np. FOLIAREX). Gdyby nie ona, zbyt dużo wilgoci przedostawałaby się do ocieplenia i więźby. Folie paroizolacyjne są prawie idealnie szczelne (w ciągu doby przepuszczają zaledwie 0,5 grama wody na m²). Folie paroizolacyjne są jedno lub kilkuwarstwowe. Najczęściej wykonane są z polietylenu. Możemy wyróżnić kilka typów folii, np.: niezbrojone (najtańsze, ale także najmniej trwałe), zbrojone (polietylen zbrojony włóknem z tego samego materiału o wysokiej gęstości lub papier budowlany zbrojony siatką poliestrową), z warstwą aluminium (skutecznie ograniczają straty ciepła z wnętrza, dzięki warstwie aluminium są mocne i trwałe), z włókniny celulozowo-wiskozowej lub polipropylenowej czasem wzmacnianej siatką (absorbują wilgoć, a gdy wilgotność otoczenia jest mała oddają ją z powrotem).
Usługi Ciesielskie - domy drewniane - domy szkieletowe - konstrukcje dachowe więźby - www.lech-bud.org
6
Grupa PSB, Wełecz 142, 28-100 Busko Zdrój
Kontakt: Marzena Mysior-Syczuk, tel. (041) 378 52 23, fax. (041) 378 52 26,
e-mail: Marzena.Syczuk@grupapsb.com.pl