1. Źródła prawa gospodarczego
- znowelizowany i dostosowany do potrzeb gospodarczych Kodeks Cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 roku, rozszerzający zasadę wolności umów, wprowadzający zasadę równego traktowania podmiotów prywatnych i państwowych, wprowadzający nowe treści (np. o papierach wartościowych, leasingu);
- Ustawa z dnia 23 grudnia 1988 roku o działalności gospodarczej (Dz.U. z 1988 r. Nr 41, poz. 324 z późniejszymi zmianami);
- Ustawa z dnia 19 listopada 1999 roku - Prawo Działalności Gospodarczej (Dz.U. z 1999 r. Nr 101, poz. 1178 z późniejszymi zmianami);
- Ustawa z dnia 15 września 2000 roku - Kodeks Spółek Handlowych (Dz.U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późniejszymi zmianami);
- Ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 roku - Przepisy Wprowadzające Ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. z 1999 r. Nr 121, poz. 770 z późniejszymi zmianami);
- Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 roku o Gospodarce Nieruchomościami (Dz.U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741 i z 1998r. Nr 106, poz. 668);
- Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 roku o Spółdzielniach Mieszkaniowych (Dz.U. z 2000 r. Nr 4, poz. 27);
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku o Usługach Turystycznych (Dz.U. z 1997 r. Nr 133, poz. 884 z późniejszymi zmianami);
- Inne, o znaczeniu gospodarczym przepisy prawa;
- Orzecznictwo sądowe, a zwłaszcza Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Sądów Apelacyjnych, o charakterze gospodarczym;
- Prawo Unii Europejskiej.
2. PROKURA - jest szczególnym rodzajem pełnomocnictwa dla osoby fizycznej posiadającej pełną zdolność prawną, którego może udzielić każdy przedsiębiorca wpisany do KRS. Uprawnia ona prokurenta z mocy prawa do dokonywania wszelkich czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa zarobkowego. Wyjątki, kiedy prokurent musi mieć wyraźne upoważnienie:
zbycie przedsiębiorstwa
wydzierżawienie przedsiębiorstwa i ustanowienie jego użytkowania
zbycie i obciążenie przedsiębiorstwa.
Prokurent jest osobą wyposażoną w najszersze uprawnienia. Prokury można udzielić kilku osobom jednocześnie. Rodzaje prokury:
prokura samodzielna - prokurent działa samodzielnie;
prokura łączna - do ważności czynności prawnej potrzebne jest współdziałanie wszystkich łącznie ustanowionych prokurentów;
prokura oddziałowa.
Prokura może być w każdej chwili odwołana. Ze względu na zakres uprawnień prokurenta prokury nie można przenieść na inną osobę. Prokurent ma jednak prawo ustanowić pełnomocnika dla poszczególnych czynności lub pewnego rodzaju czynności.
Prokura wygasa z mocy prawa z chwilą przejścia spółki w stan likwidacji, a także we wszystkich innych przypadkach, kiedy nie ma możliwości dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa spółki. Upada również w razie ogłoszenia upadłości spółki.
FIRMA - to nazwa podmiotu gospodarczego ujętego w Kodeksie Cywilnym zgodnie z którym firma to imię i nazwisko osoby fizycznej lub nazwa osoby prawnej czy ułomnej osoby prawnej.
Przedsiębiorca musi działać pod firmą - oznacza to w praktyce na przykład, że na umowach, innych dokumentach lub w jakichkolwiek innych formach komunikacji podmiotu z otoczeniem (np. w ofertach, reklamach, ogłoszeniach itp.), powinna widnieć pełna nazwa firmy. W praktyce, powinna to być przynajmniej skrótowa nazwa i jakiekolwiek inne dane, dzięki którym określony podmiot gospodarczy można zidentyfikować (adres, PESEL, numer NIP, REGON itd.).
Firmę przedsiębiorcy ujawnia się we właściwym rejestrze - firma jest jawna i każdy może ją poznać.
Zgodnie z art. 431 KC spółka z o.o. jest przedsiębiorcą, gdyż posiada osobowość prawną i prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą. Występowanie pod firmą jest więc możliwe gdy przedsiębiorca prowadzi przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym. Obecna regulacja art. 551 KC odnoszona jest do prowadzenia działalności gospodarczej. Tak więc gdy mówimy o prowadzeniu przedsiębiorstwa, nie ma obecnie powodu do odwoływania się do jakichś innych kategorii pojęciowych poza wyraźnie zdefiniowanymi.
Firma pełni funkcję indywidualizującą przedsiębiorcę w stosunkach obrotu. Firma jest rodzajem oznaczenia przedsiębiorcy. Nie wchodzi ona obecnie w skład pojęcia przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym, gdyż to nazwa jako oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo jest jego elementem. Firmą osoby prawnej jest jej nazwa. Nie jest więc możliwe występowanie nazwy, która nie byłaby tożsama z firmą. Kodeks cywilny zawiera określenie zasad konstruowania firmy osoby prawnej. Jeżeli przepisy szczególne nie regulują zasad konstruowania firmy, to obowiązują reguły występujące w kodeksie cywilnym. Dlatego też na wstępie zostaną przedstawione generalne zasady wprowadzone do kodeksu cywilnego, a następnie zaprezentowane są przepisy szczególne, wynikające z k.s.h.
Firma przedsiębiorcy może być skonstruowana w zasadzie dowolnie, z tym jednak, że powinny obowiązywać zasady prawa firmowego (o których mowa będzie poniżej). Z art. 455 KC wynika, co powinno znaleźć się w firmie przedsiębiorcy: określenie formy prawnej, tj. w tym przypadku sformułowanie „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”, przedmiot działalności (np. handel hurtowy), siedzibę spółki i inne określenia dowolnie obrane. Zasady te nie mają zastosowania do spółki z o.o. Art. 435 § 2 KC dopuszcza możliwość dodania skrótu formy prawnej. Regulacja powyższa nie jest wolna od kontrowersji. Przede wszystkim trzeba podkreślić, że pominięty został tu element bardzo istotny określenia korpusu firmy. Przyjąć należy, że obowiązkowo należy skonstruować korpus, który może być tożsamy z przedmiotem działalności, ale nie jest to zależność konieczna. Z art. 160 k.s.h. wynika, że korpus może być obrany dowolnie. Tak więc jeżeli przedmiot działalności stanowi uzupełnienie korpusu, to może on być potraktowany jako dodatek. Zgodnie z przyjętymi zasadami obowiązującymi spółki kapitałowe przyjąć należy, żę dodatek powinien być skonstruowany w języku polskim.
Wobec wyraźnej regulacji (art. 435 § 4 KC) przyjąć należy dopuszczalność stosowania skrótu firmy. Tak więc skrócony może być nie tylko dodatek określający formę prawną, ale także może być skrócona cała firma. W tym przypadku zasady stosowania skrótów powinny być postrzegane w kontekście zasady prawdziwości.
Ustawodawca szczegółowo uregulował sytuację firmy osoby prawnej z wykorzystaniem nazwiska lub pseudonimu osoby fizycznej. Jeżeli służy to ukazaniu związku tej osoby z powstaniem lub działalnością przedsiębiorcy, firma osoby prawnej może zawierać nazwisko jak i pseudonim. Umieszczenie w firmie nazwiska albo pseudonimu osoby fizycznej wymaga zgody tej osoby, a w razie jej śmierci zgody jej małżonka i dzieci. Zgoda ta musi być udzielona przez wszystkich wskazanych.
Zakaz umieszczania w firmie nazwisk (pseudonimów) osób fizycznych odnosi się tylko do sytuacji, w której nazwisko (pseudonim) zawarte w firmie może być skojarzone przez przeciętnego uczestnika obrotu z konkretną osobą fizyczną (której nazwisko jest powszechnie znane. Nie można przyjąć by zakaz ten dotyczył używania w firmie jakichkolwiek nazwisk.
Zasady prawa firmowego Przedsiębiorcę obowiązują tzw. zasady prawa firmowego. Należy do nich zaliczyć: zasadę wyłączności (art. 433 § 1 KC), zasadę prawdziwości (art. 433 § 2 KC), zasadę jawności (art. 432 § 2, art. 437 KC), zasadę jedności (art. 436 KC), zasadę ciągłości (art. 438 § 3, art. 437 zd. 2 KC).
Zasada wyłączności polega na tym, że firma spółki z o.o. powinna odróżniać się dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku. Obowiązek odróżnialności firmy ma charakter ograniczony, tj. dotyczący przedsiębiorców działających na tym samym rynku. Nie jest możliwe ustalenie, czy rynkiem tym jest tylko miasto, czy województwo. Zależy to od skali prowadzonej działalności. Decydujący jest tu także profil działalności. Jeżeli działalność jest prowadzona na tym samym rynku, ale dotyczy zupełnie różnych sfer działalności, to obowiązuje zasada wyłączności.
Zasada prawdziwości oznacza, że firma nie może wprowadzać w błąd. Wskazane są przykładowe możliwości wprowadzenia w błąd takie jak: określenie osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia. Zasada ta powinna być odnoszona szerzej do wszelkich elementów, które mogłyby wprowadzić w błąd, zarówno dodatki jak i sam korpus. Wprowadzające w błąd może być w szczególności określenie formy prawnej i nazwanie spółki z o.o. np. fundacją.
Zasada jawności wyrażona jest w art. 432 § 2 KC. Firma musi być ujawniona we właściwym rejestrze, przez co uczestnicy obrotu mają możliwość dostępu do informacji o firmie. Zasada ta jest potwierdzona dodatkowo w art. 437 KC. Każda zmiana firmy wymaga ujawnienia.
Zasada jedności związana jest z przypadkiem gdy spółka działa w oparciu o struktury oddziałowe. Firma oddziału powinna zawierać pełną nazwę spółki z o.o. oraz określenie oddziałów, ze wskazaniem miejscowości, w której oddział ma swoją siedzibę.
Zasada ciągłości wiąże się z możliwością korzystania z firmy poprzednika. W razie przekształcenia spółki z o.o. może ona zachować dotychczasową firmę z wyjątkiem określenia wskazującego formę prawną („spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”), jeżeli uległa ona zmianie. Ponadto kto nabywa przedsiębiorstwo spółki może je nadal prowadzić pod dotychczasową nazwą. Powinien jednak umieścić dodatek wskazujący firmę lub nazwisko nabywcy, chyba że strony postanowiły inaczej.
Z zasadą prawdziwości ma pewien związek art. 439 KC, zgodnie z którym przedsiębiorca może upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania ze swojej firmy jeżeli nie wprowadza to w błąd. Obecne przepisy kodeksu cywilnego wyraźnie formułują instrumenty ochronne prawa do firmy. Firma jest dobrem osobistym, a więc ochrona zależy od dwóch przesłanek: zachowania osoby trzeciej zagrażającej lub naruszającej firmę uprawnionego oraz bezprawności tego zachowania. Ochrona prawa do firmy przedsiębiorstwa państwowego przysługuje niezależnie od tego czy przedsiębiorca używa swojej firmy w stosunkach obrotu.
Przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem może żądać: powstrzymania działań zagrażających prawu do firmy, usunięcia skutków naruszenia prawa do firmy, złożenia oświadczeń w odpowiedniej treści i formie, naprawienie szkody majątkowej, wydania korzyści uzyskanych przez osobę, która dopuszcza się naruszenia.
Pojęcie konsumenta stanowi przedmiot zainteresowań nauk ekonomicznych i prawnych. W języku potocznym określenia „konsument” używa się dla określenia osoby, która nabywa towary na własny użytek.
W literaturze ekonomicznej, szczególnie tej, która podejmuje problematykę zachowania nabywcy czy poświęconej marketingowi brak jest uporządkowania pojęciowego, często zamiennie stosowane jak: klient, konsument (spożywca), nabywca, użytkownik, odbiorca, kupujący.
Określenie „klient” jest używane dla oznaczenia każdego podmiotu, zarówno osoby fizycznej, jak i przedsiębiorcy, który jest potencjalnie zainteresowany nabyciem towaru lub usługi.
Konsument w znaczeniu ekonomicznym to podmiot, który spożywa, zużywa nabyte produkty. Odmienny zakres pojęciowy wiąże się z terminem „nabywca”, którym może być osoba kupująca produkt, chociaż nie musi on być użytkowany przez osobę.
Normatywna definicja konsumenta zawarta jest w Kodeksie Cywilnym. Stanowi on, ze konsument to osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej nawiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
Podobnie brzmiący zapis znajduje się w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów (z 15.12.2000r.). Podkreśla on, że konsument jest podmiotem nieprofesjonalnym. Konsument jest ogniwem łańcucha prowadzącego od producenta poprzez dystrybutora importera. Charakterystyczne jest to, że nabywa lub użytkuje dobra czy usługi bez przedłużania cyklu ekonomicznego w ramach handlu lub wykonywanego zawodu.
Ochrona konsumentów jest szerokim pojęciem, obejmującym działania podejmowane w wielu płaszczyznach. Znajduje ona odniesienie w przepisach Konstytucji. Art. 76 stanowi, że władze publiczne chronią konsumentów, użytkowników i najemników przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Ustawa zasadnicza nakłada na władze publiczne obowiązek ochrony praw konsumentów, użytkowników, najemców ale nie precyzuje środków tej ochrony, skutków naruszeń, trybu postępowania, odsyłając do przepisów rangi ustawowej. Istotne jest jednak to, że prawo konsumentów do ochrony zostało umieszczone w katalogu wolności i praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych, bowiem konsumenci jako podmioty nieprofesjonalne mają słabszą pozycję w procesie wymiany. Przyczyn tego zjawiska jest wiele: przymusowość sytuacji, w jakiej konsument się znajduje, brak odpowiedniego przygotowania do zawierania umów, często miało czytelne regulacje prawne, niedostateczna znajomość zasad kształtowania stosunków umownych. Przezwyciężenie wielu z nich leży poza konsumentem, dlatego też państwo za pośrednictwem właściwych organów podejmuje działania zmierzające do zrównoważenia pozycji konsumenta na rynku wobec silniejszych od niego przedsiębiorców, a także ochrony jego podstawowych praw.
Wyznaczniki działania państwa w tej sferze określa polityka konsumencka, będąca integralną częścią polityki społeczno - gospodarczej rządu. Polityka konsumencka powiązana jest przede wszystkim z polityką konkurencji. Powinna prowadzić do realizacji podstawowych praw konsumentów:
Prawa do bezpieczeństwa zdrowotnego - oznacza wymóg określenia cech bezpieczeństwa produktów oraz stworzenia systemu zapobiegającego przedostawaniu się do obrotu wyrobów niebezpiecznych oraz stworzenie procedur szybkiego ostrzegania i wycofywania takich produktów z obrotu.
Prawa do bezpieczeństwa ekonomicznego - państwo powinno stworzyć instrumenty zapobiegające narzucaniu konsumentom przez przedsiębiorców posiadających na rynku pozycję monopolistyczną lub dominującą, niekorzystnych warunków umów, stosowania nadmiernie wygórowanych cen, nierzetelnych praktyk handlowych i marketingowych.
Prawa do edukacji informacji - zapewnienie możliwości świadomego podejmowania decyzji przy wyborze towarów i usług. Dlatego też powinni być oni rzetelnie informowani o cenach, warunkach bezpiecznego korzystania z rzeczy, procedurach reklamacyjnych.
Prawa do dostępu do wymiaru sprawiedliwości - konsumenci powinni mieć możliwość korzystania z łatwo dostępnych procedur dochodzenia pozwalających na szybkie, uczciwe i tanie rozstrzygnięcie spraw. Państwo powinno również zapewnić pomoc w egzekwowaniu przez konsumentów swoich praw.
Prawa do reprezentacji - należy ułatwić i wspierać działalność organizacji konsumenckich, ale przede wszystkim zapewnić konsumentom warunki do prezentowania swego stanowiska za pośrednictwem tychże organizacji. Na słuszne interesy konsumentów należy spojrzeć przez pryzmat katalogu praw konsumentów. To one wypełniają treścią pojęcie słusznych interesów konsumentów. Są zwykle naruszane w relacjach z przedsiębiorcami, dlatego dobrze się stało, że nienaruszalność praw konsumentów została podniesiona do jednej z zasad, na której opiera się ustawa o swobodzie działalności gospodarczej.
3. Przedsiębiorca - kto nie jest a kto jest.
Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w np. 33 1 § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.(Art. 431 K.C.)
Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.(art. 4 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej)
Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.( art. 5 Prawa upadłościowego i naprawczego)
Przedsiębiorcami, w rozumieniu ustawy, są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej.
Ilekroć w ustawie jest mowa o przedsiębiorcy - rozumie się przez to przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a także:
* osobę fizyczną, osobę prawną, a także jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, organizującą lub świadczącą usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej,
* osobę fizyczną wykonującą zawód we własnym imieniu i na własny rachunek lub prowadzącą działalność w ramach wykonywania takiego zawodu,
* osobę fizyczną, która posiada kontrolę, w rozumieniu pkt 4, nad co najmniej jednym przedsiębiorcą, choćby nie prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli podejmuje dalsze działania podlegające kontroli koncentracji, o której mowa w art. 13,
* związek przedsiębiorców w rozumieniu pkt 2 - na potrzeby przepisów dotyczących praktyk ograniczających konkurencję oraz praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów;(art. 4 ustawy o o ochronie konkurencji i konsumentów)
Przedsiębiorca - podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a także osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego.(art. 3 ustawy o cenach)
Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.( art. 479² K.P.C.)
NIE MA ZAPISU KTO NIE JEST PRZEDSIĘBIORCĄ(przynajmniej ja nie znalazłem) JEDNAK LOGICZNIE RZECZ BIORĄC, TO PRZEDSIĘBIORCĄ NIE JEST TEN KTO NIE SPEŁNIA DEFINICJI PRZEDSIĘBIORCY.
4. Przedsiębiorstwo
Definicja:
W znaczeniu funkcjonalnym - stała działalność zawodowa(art. 583, 744 i 765 k.c. oraz art. 181 prawa spółdzielczego), a mianowicie działalność gospodarcza(produkcja dóbr, handel, usługi) uprawniona samodzielnie w celach zarobkowych. Działalność tę jeśli jest legalna chroni prawo. Jest ona prawem podmiotowym przedsiębiorcy ukształtowanym i chronionym nie tylko przez przepisy kodeksu cywilnego, lecz także przez przepisy pozakodeksowe, np. przepisy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji;
W znaczeniu przedmiotowym - „zespół środków produkcji”, czyli kompleks majątkowy odpowiednio zorganizowany w celu prowadzenia określonej działalności gospodarczo-zarobkowej. Określenie ustawowe przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym zostało zawarte w art. 551, 552 i 751 k.c.
Pojęcie przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym występuje także wtedy, gdy ustawa posługuje się nim na określenie przedmiotu pewnej czynności, np. sprzedaż, dzierżawa, nieodpłatnego przekazania(art. 39 i 40 k.c., art. 552 k.c.), lub przedmiotu określonych praw, np. prawa własności;
W znaczeniu podmiotowym - występuje zarówno w przepisach kodeksu cywilnego(art. 33 k.c.), jak i w wielu przepisach pozakodeksowych(np. art. 1 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych). Dotyczy podmiotu praw i obowiązków. Wykształciło się w gospodarce kapitalistycznej w drodze długiej ewolucji historycznej, w następstwie ograniczenia ryzyka związanego z działalnością gospodarczą. Doprowadzono do oddzielenia majątku właściciela przedsiębiorstwa od majątku samego przedsiębiorstwa i wyłączenia osobistej odpowiedzialności właściciela przedsiębiorstwa;
Termin „przedsiębiorstwo” występuje niejednokrotnie jak element nazwy konkretnego przedsiębiorstwa.
Prawa:
Majątkowe - dotyczą dóbr materialnych i niematerialnych(np. patenty, licencje, know-how);
Niemajątkowe - prawo do firmy, klienteli, itp.
Cechy:
Odrębna i samodzielna pod względem gospodarczym, organizacyjnym, finansowo-majątkowym i prawnym jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą lub zajmująca się świadczeniem usług(także niematerialnych, np. w dziedzinie kultury) w celu zaspokojenia cudzych potrzeb(„na zbyt”);
Działalność ta opiera się na zasadzie odpłatności i rentowności, co w odniesieniu do niektórych podmiotów przejawia się w ich zarobkowym(dochodowym) celu działalności;
Przedsiębiorstwem nie jest więc taka jednostka organizacyjna, której celem nie jest działalność zarobkowa(np. stowarzyszenia), ani też jednostka, dla której działalność zarobkowa ma jedynie charakter uboczny(np. niektóre organizacje społeczne);
Przedsiębiorstwo jako całość:
Przedsiębiorstwo stanowi całość w znaczeniu gospodarczym - przedmiotem jego działalności jest pewien zamknięty proces gospodarczy, a ponadto ma ono do wykonania własne zadania gospodarcze;
Całość organizacyjna - zorganizowany zespół ludzki(załoga) oraz autonomiczna struktura organizacyjna;
Całość majątkowa przedsiębiorstwa - opiera ono swą działalność na wyodrębnionym kompleksie środków majątkowych, oddzielnie ewidencjonowanych i bilansowanych; jest ono samowystarczalne pod względem finansowym(samofinansujące się), a także rozlicza się z wyników swej działalności;
Przedsiębiorstwo stanowi całość w znaczeniu prawnym, ponieważ jest wyposażone w podmiotowość prawną. Są tu możliwe trzy rozwiązania:
Osobowość prawną ma samo przedsiębiorstwo(np. przedsiębiorstwo państwowe, spółdzielcze, spółka z o.o., spółka akcyjna);
Przedsiębiorstwo samo nie występuje jako podmiot stosunków prawnych, lecz osoby fizyczne, dla których przedsiębiorstwo jest przedmiotem ich praw(np. zakład rzemieślniczy, spółka prawa cywilnego, jednoosobowe przedsiębiorstwo prywatne);
Przedsiębiorstwo nie ma co prawda osobowości prawnej, ma jednak zdolność prawną i sądową(handlowe spółki osobowe - art. 8 § 1 k.s.h.).
5. Działalność gospodarcza - definicja.
Według ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, obowiązującej od 21 sierpnia 2004, działalność gospodarcza jest to działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa.
Działalnością gospodarczą nie jest samo wniesienie wkładów na pokrycie udziałów w spółce, a więc ograniczenie się tylko do uczestnictwa kapitałowego w przedsięwzięciu gospodarczym.
6.Formy prowadzenia działalności gospodarczej (spółki handlowe, spółka europejska, spółdzielnia, przedsiębiorstwo państwowe, czy spółka cywilna też jest przedsiębiorcą?)
Spółki handlowe dzielimy na osobowe i kapitałowe.
Spółka jawna - jest to spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową (art. 22 ustęp 1). Przez prowadzenie przedsiębiorstwa rozumieć należy prowadzenie działalności gospodarczej. Prowadzenie jej pod własną firmą oznacza, że działalność gospodarczą prowadzi sama firma (nie wspólnicy jak w spółce cywilnej). Spółka jawna ma prawo i obowiązek prowadzenia działalności pod firmą. Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwisko lub firmę co najmniej jednego wspólnika z dodatkiem "spółka jawna". Wspólnikami spółki jawnej mogą być osoby fizyczne, osoby prawne a także ułomne osoby prawne , np. osobowe spółki handlowe. Wspólników spółki jawnej obciąża obowiązek lojalności wobec spółki - powinni się powstrzymać od wszelkiej działalności sprzecznej z interesem spółki, Szczególnym przejawem obowiązku lojalności jest tzw. Zakaz konkurencji- zakaz zajmowania się interesami konkurencyjnymi spółki, chyba że wspólnicy wyrażą zgodę.
Powstanie spółki jawnej
Umowa spółki jawnej zawiera:
- nazwę firmy oraz jej siedzibę
- określenie ilości i rodzaju wkładów wnoszonych przez wspólników do spółki (czy to są środki pieniężne, aporty, oferowane usługi)
- rodzaj prowadzonej działalności
- okres na jaki wspólnicy zamierzają otworzyć spółkę, jeżeli takowy wprowadzają
Umowa zostaje zawarta na piśmie w obecności notariusza
Przedsiębiorstwo musi posiadać nazwę firmy, lub nazwę wszystkich wspólników, albo nazwę jednego z nich pod którym będzie prowadziło działalność gospodarczą. Po nazwie należy dodać skrót "sp.j."
Do obowiązków i praw wspólników należą:
- reprezentowanie spółki na zewnątrz
- udziału w zyskach wypracowanych przez spółkę
- współpraca wspólników powinna odbywać się tylko i wyłącznie na dobro spółki
Jeżeli jeden ze wspólników nie działa zgodnie z założeniami zawartymi w statucie spółki, można odebrać mu prawo reprezentowania spółki na zewnątrz. Takie postanowienie może zatwierdzić jedynie sąd prawomocnym wyrokiem sądowym.
Jeżeli do spółki chce przystąpić kolejna osoba, to odpowiada ona za zobowiązania spółki zawarte przed dniem jej przystąpienia. Podobna prawidłowość występuje jeżeli do spółki jawnej, prowadzonej przez jedną osobę przystępuje kolejna, wtedy odpowiada ona za zobowiązania tej spółki, zawarte w przeddzień utworzenia spółki.
Stosunki wewnętrzne spółki
Zarządzanie spółką nie może być powierzone jednemu wspólnikowi, to prawo należy do wszystkich pełnoprawnych wspólników
Każdy wspólnik może prowadzić sprawy spółki, jeżeli one nie przekraczają jego kompetencji
Prowadzenie i reprezentowanie spółki na zewnątrz może być powierzone jednemu lub kilku wspólnikom, ta decyzja musi być zatwierdzona przez wszystkich wspólników i umieszczona w umowie spółki. Decyzja taka może być również podjęta na zasadzie uchwały skonstruowanej i popartej przez wspólników
Za prowadzenie spółki żaden ze wspólników nie otrzymuje wynagrodzenia
Sąd może odebrać prawo do prowadzenia spółki wspólnikowi, jeżeli ku temu ma potwierdzone prawem powody
Gdy nastąpią ewentualne wątpliwości to wszystkie wkłady wnoszone przez wspólników uważane są na mocy prawa za równe
Żaden wspólnik nie jest upoważniony do podnoszenia swojego wkładu wniesionego do spółki
Kapitałowy udział wspólników jest równy wkładowi zawartemu w umowie
Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach, niezależnie od wielkości wniesionego wkładu
Jedynie umowa lub prawomocne postanowienie sądu może zwolnić wspólnika z udziału w zyskach spółki
Każdy wspólnik może zażądać z końcem roku obrotowego wypłaty części zysku, która przeznaczona dla niego
Rozwiązanie spółki jawnej i wystąpienie wspólnika
Rozwiązanie spółki jawnej następuje z przyczyn nieprzewidziany przez wspólników w umowie, poprzez wspólną uchwalę wszystkich właścicieli spółki, oraz poprzez ogłoszenie upadłości spółki. Unieważnienie spółki może odbyć się z powodu śmierci jednego ze wspólników, wypowiedzenia umowy przez wspólnika albo wierzyciela, poprzez prawomocne orzeczenie sądu. W sytuacji kiedy spółka została zawarta na czas nieokreślony, a jeden ze wspólników chce wystąpić ze spółki, musi złożyć odpowiednie pismo na sześć miesięcy przed końcem roku obrotowego. Pismo to przekazuje się wszystkim wspólnikom.
Likwidacja
Likwidacja spółki jawnej musi przebiegać zgodnie ze wszystkimi przepisami zawartymi w kodeksie spółek handlowych. Zalicza się do nich następujące elementy:
Spółkę, która jest w trakcie likwidacji prowadzi się z dodaniem oznaczenia "w likwidacji"
Osobami przeprowadzającymi likwidację mogą być wszyscy wspólnicy, lub wyznaczone do tego osoby spośród nich, lub osoba z zewnątrz jeżeli wszyscy wspólnicy wyrażą na to zgodę i umowa spółki na to zezwala
Sądowi rejonowemu należy przedłożyć dokument, który zawiera imiona likwidatorów wraz z ich dokładnym adresem zamieszkania oraz sposobem w jaki będą w tym czasie reprezentować spółkę
W sprawach spornych gdzie decyzja likwidatorów musi zapaść, decyduje ich większość. Jednostką nadrzędną, która ma ostateczne słowo w podejmowaniu trudnych decyzji są wspólnicy, bądź umowa spółki spisana przez nich
Do zadań likwidatorów należy ściągnięcie należności, zapłata wierzycielom, upłynnienie majątku oraz zakończenie wszelkich innych bieżących spraw spółki jawnej
Gdy majątek został już upłynniony, to spłaca się nim zaległe zobowiązania, a resztę dzieli się pomiędzy wspólników proporcjonalnie do wielkości zawartych w umowie.
Spółka przestaje istnieć kiedy zostanie wykreślona z rejestru spółek.
Spółka partnerska
Ten rodzaj spółki, która działa na zasadach opisanych w prawie handlowym, powoływana jest przez partnerów w celu wykonywania przez nich wolnych zawodów.
Spółka partnerska, która działa na rynku musi zostać utworzona zgodnie z obowiązującym kodeksem spółek handlowych, a mianowicie:
Partnerami w tej spółce mogą być wyłącznie osoby, które posiadają prawo do wykonywania wolnych zawodów takich jak np. adwokat, architekt, lekarza itp.
Działanie spółki partnerskiej określają przepisy, które odnoszą się również do spółek cywilnych, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
Nazwa spółki powinna zawierać: nazwisko partnera (co najmniej jednego), w nazwie powinien być określony wolny zawód, który spółka prowadzi oraz dodatkowe oznaczenia "partner" lub "spółka partnerska". Dozwolone jest stosowanie skrótu "sp.p."
Umowa spółki spisana przed podjęciem działalności powinna zawierać:
Rodzaj wolnego zawodu, który przedsiębiorstwo będzie wykonywać podczas działalności
Dane osobiste partnerów, którzy zobowiązali się ponosić niczym nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki
Nazwiska partnerów którzy zostali wyznaczeni do reprezentowania spółki na zewnątrz
Nazwę oraz adres siedziby spółki
Podanie czasu trwania spółki, jeżeli takowy wyznaczą partnerzy
Określenie wielkości i rodzaju wnoszonych do spółki wkładów rzeczowych (aporty), pieniężnych, czy innych
Umowa powinna być spisane w formie aktu notarialnego zawarta pod rygorem nieważności
Spółka partnerska powstaje z chwilą wpisania do rejestru spółek handlowych
Odniesienie do osób trzecich:
Żaden z partnerów nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania innego partnera, wynikające z niedopatrzeń lub niewłaściwych działań, które wpływają na straty spółki. Wszelkie wierzytelności ponosi ten partner który je zaciągnął. Podobna sytuacja występuje wtedy, gdy osoby zatrudnione przez jednego partnera na podstawie umowy o pracę, działają na niekorzyść spółki. Wtedy sprawą zajmuje się wspólnik który ich zatrudnił, naprawiając poniesione przez te osoby straty.
Występuje również możliwość polegająca na objęciu odpowiedzialności za zobowiązania spółki przez jednego lub kilku wyznaczonych partnerów spółki
Wszyscy z partnerów mają prawo reprezentować spółkę na zewnątrz, chyba że umowa spółki stanowi inaczej
Odebranie jednemu z partnerów możliwości reprezentowania spółki na zewnątrz musi być przegłosowane przez partnerów, znaczącą ilością głosów
Zarząd:
Umowa spółki może wprowadzać organ zarządzający, który będzie zajmował się prowadzeniem spółki oraz reprezentowaniem jej na zewnątrz.
Zarząd składa się z następujących elementów:
Jednego lub kilku członków
W zarządzie mogą zasiadać wspólnicy lub osoby nie związane ze spółką, lecz posiadające ku temu odpowiednie kwalifikacje
Członek zarządu powoływany jest i odwoływany przez wspólników.
Jeżeli zarząd posiada więcej niż jednego członka, w tym wypadku wyznacza się osobę, która będzie reprezentowała spółkę na zewnątrz. Wszystkie zasady powinna określać umowa spółki. Jeżeli umowa na ten temat milczy i nie przedstawia żadnych postanowień, wtedy do składania oświadczeń typowane są dwie osoby z zarządu
Członek, który obecnie jest w zarządzie spółki, nie może działać w innej konkurencyjnej firmie. Dotyczy to osób, które mają więcej niż 10% udziałów w tej spółce.
Rozwiązanie spółki
Rozwiązanie tego typu spółki następuje z chwilą:
Jednomyślnej uchwały wspólników
Naruszenia jednego z punktów zawartych w umowie spółki
Utraty przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnych zawodów
Prawomocnego wyroku sądowego, zabraniającego istnienia spółki
Gdy w spółce pozostaje tylko jeden partner
Partner który utracił prawo do wykonywania wolnego zawodu, powinien opuścić spółkę przed końcem roku obrotowego.
Spółka komandytowa
Jest to spółka osobowa, która charakteryzuje się tym, że w jej strukturach własnościowych przynajmniej jeden ze wspólników musi odpowiadać za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem osobistym - jest nim komplementariusz. Natomiast pozostali wspólnicy odpowiadają tylko wkładem wniesionym do spółki (komandytariusze).
W skład nazwy spółki komandytowej powinno wchodzić:
Nazwiska wszystkich, lub jednego komplementariusza oraz oznaczenie za nazwą "spółka komandytowa"
Prawo handlowe pozwala stosować skrót "sp.k."
Nazwisko komandytariusza nie może widnieć w nazwie firmy, jeżeli tak się stanie, automatycznie komandytariusz staje się komplementariuszem.
Umowa spółki zawiera:
Nazwę firmy oraz czas jej trwania jeżeli spółka założona jest na czas określony
Przedmiot działalności
Określenie wkładów jakie wnoszą poszczególni wspólnicy do spółki oraz ich skrupulatna wycena
Określenie wysokości sumy komandytowej, do której odpowiadają komandytariusze za zobowiązania spółki wobec wierzycieli
Umowa powinna być spisana w obecności notariusza pod rygorem nieważności
Zdarzyć się może, że wkładem wnoszonym przez komandytariusza, nie będą środki pieniężne, lecz środki rzeczowe (aporty), wtedy należy wycenić taki środek i zawrzeć wyniki oraz dane osoby wnoszącej w umowie
Spółka zaczyna działalność w momencie wpisu do rejestru spółek handlowych
Stosunek wobec osób trzecich:
Spółka komandytowa reprezentowana jest wyłącznie przez komlementariuszy, którzy mają zagwarantowane w umowie, wyłączne prawo reprezentowania spółki na zewnątrz, natomiast komandytariusz również może reprezentować spółkę, lecz tylko jako pełnomocnik (chyba że umowa spółki stanowi inaczej).
Stosunki wewnętrzne spółki:
Komandytariusz jako wspólnik posiadający ograniczone prawa w spółce, nie może prowadzić spraw spółki, chyba że umowa stanowi inaczej
Jeżeli sprawy bieżące przekraczają zwykły poziom czynności, na dalsze prowadzenie tych spraw komandytariusz potrzebuje zgody komplementariusza
Komandytariusz uzyskuje zyski ze spółki, które są wprost proporcjonalne do wysokości wkładów wniesionych przez niego do spółki, oraz odpowiada za straty tylko do wysokości wniesionego wkładu
Spółka komandytowo - akcyjna
Spółka prawa handlowego działa na rynku w oparciu o kodeks spółek handlowych. Działa pod własną firmą, która jak każde przedsiębiorstwo dąży do osiągnięcia jak największego zysku. Przynajmniej jeden ze wspólników musi odpowiadać za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, zarówno osobistym jak i spółki (komplementariusz), a kolejny jest akcjonariuszem:
- kapitał zakładowy firmy nie powinien być mniejszy niż 50 000 zł
- w nazwie firmy powinna być nazwa wszystkich komplementariuszy, bądź jednego, wskazanego przez pozostałych. Na końcu nazwy musi znajdować się skrót spółki "S.K.A.", lub oznaczenie "spółka komandytowo - akcyjna"
- akcjonariusz jedynie jest zobowiązany do postanowień zawartych w statucie spółki
Powstanie spółki:
Osoby które zawierają umowę spółki i podpisują statut, stają się automatycznie właścicielami firmy (umowę podpisują wyłącznie komplementariusze)
Statut spółki zawiera następujące elementy:
- wysokość kapitału zakładowego
- formę organizacji akcji, ustalenie wartości nominalnej, ilość, rodzaj (imienne czy na okaziciela)
- dane osobiste komplementariuszy oraz ich siedziby
Statut zostaje sporządzony przez notariusza w formie aktu, zawieranego pod rygorem nieważności
Komplementariusz ma prawo, wnieść do spółki określony wkład, lecz taki zabieg nie zwalnia go z obowiązków, które na nim ciążą
Spółkę na zewnątrz reprezentują komplemantarusze, gdyż tylko oni mają do tego prawo
Sytuacja wewnętrzna
Gdy spółka posiada więcej niż 25 akcjonariuszy, w takim przypadku trzeba utworzyć radę nadzorczą. Akcjonariuszy powołuje walne zgromadzenie.
Zarówno akcjonariusze jak i komplementariusze uczestniczą w części wygospodarowanego zysku przez spółkę, proporcjonalnie do wniesionego do niej wkładu.
Likwidacja spółki:
Przyczyny które zostały przewidziane w statucie
Walne zgromadzenie akcjonariuszy podjęło uchwałę, która rozwiązuje spółkę
Śmierć jednego wspólnika
Akcjonariusz nie może wypowiedzieć umowy spółki i zwrócić posiadane przez niego akcje
Spółki kapitałowe
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Spółka tego typu może być utworzona przez jedną lub więcej osób. Działalność oraz formę organizacyjną tej spółki z góry określa kodeks handlowy.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością powstaje poprzez:
Zawarcie umowy pomiędzy wspólnikami w formie aktu notarialnego
Pokrycie kapitału zakładowego przez wspólników z wkładów wniesionych przez nich do spółki oraz gdy jeden z nich jest właścicielem udziałów tego przedsiębiorstwa i zakupił je po cenie wyższej niż nominalna, zobowiązany jest wnieś także nadwyżkę z udziałów
Powołanie zarządu, który będzie reprezentował spółkę na zewnątrz
Powołanie również komisji rewizyjnej bądź rady nadzorczej, jeżeli tego wymaga umowa spółki
Wpis do rejestru spółek handlowych
Dopuszczalne jest używanie skrótu "sp. z o.o."
Umowa spółki z o.o. powinna zawierać:
Nazwę spółki oraz adres jej siedziby
Rodzaj działalności jaki będzie prowadzić
Wysokość posiadanego kapitału zakładowego
Ilość udziałów jakie może posiadać jeden wspólnik
Wartość nominalna udziałów
Umowa powinna być spisana w obecności notariusza pod rygorem nieważności.
Przedmiot działalności
kapitał spółki z o.o. zostaje podzielony na udziały o równej, bądź nierównej wartości, oraz zostaje określona w umowie liczba udziałów, które może posiadać jeden wspólnik
wysokość kapitału zakładowego nie powinna być mniejsza niż 50 000 złotych
nominalna wartość nie może być niższa niż 500 zł
kapitał zakładowy zostaje pokryty przez wspólników poprzez wkłady wnoszone do spółki, czy to w formie pieniężnej czy też rzeczowej (aporty)
jeżeli przedmiotem wkładu wnoszonego do spółki jest środek rzeczowy, wtedy w umowie trzeba wyszczególnić wartość tego aportu oraz wspólnika, który go wnosi
umowa spółki może zobowiązywać wspólników do uiszczania określonej wysokości dopłat składanych na rzecz spółki, w zależności wielkości posiadanych udziałów. Tego rodzaju zobowiązania wspólników określa w pełni odpowiednie punkty umowy przegłosowane wcześniej przez wspólników
zarząd spółki prowadzi księgę udziałów gdzie wypisane są szczegółowe dane wspólników oraz wysokość ich udziałów
Organy spółki
Zarząd:
Zarząd spółki z ograniczoną odpowiedzialnością składa się z kilku lub jednego członka. Do zarządu powołać można także wspólników lub osoby nie związane ze spółką, chyba że umowa stanowi inaczej. Członek jest powoływany i odwoływane przez wspólników na mocy głosowania, decyduje wtedy większość.
Członek zarządu nie podlega ograniczeniom wynikającym z reprezentowania spółki na zewnątrz
Gdy zarząd spółki jest wieloosobowy wtedy sprawy związane z reprezentowaniem spółki przenosi się na jedną lub dwie osoby, które są członkami zarządu
Dowolny członek zarządu ma prawo zajmować się sprawami spółki
Zabrania się członkom zarządu prowadzenia spraw firm konkurencyjnych, lub bycia zatrudnionym w innych spółkach prawa handlowego (jawna, cywilna, komandytowa, komandytowo-akcyjna)
Zakaz ten dotyczy członków którzy posiadają więcej niż 10% udziałów w spółce
Umowa spisana wcześniej przez wspólników może powołać do życia rade nadzorczą bądź komisję rewizyjną
W sytuacji kiedy kapitał w spółce z o.o. wynosi ponad 500 000 zł oraz wspólników jest więcej niż 25, należy wtedy powołać organ nadzorczy, który zajmie się prowadzeniem spółki
Do organów nadzorczych spółki nie mogą należeć członkowie zarządu, likwidatorzy, kierownicy oddziału lub zakładu, główni księgowi, radcy prawni lub adwokaci
Spółka akcyjna
Spółka tą może być założona przez jednego lub większą ilość osób. Natomiast nie może być zawiązana przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością
Wymagane jest aby statut spółki został sporządzony w formie aktu notarialnego
- osoby, które podpisują statut, to założyciele spółki
- akcjonariusze, którzy posiadają akcje spółki, nie odpowiadają za jej zobowiązania
Statut powinien zawierać:
Przedmiot działalności oraz nazwę, siedzibę spółki z dokładnym adresem
Okres na jaki została utworzona spółka, jeżeli takowy istnieje
Wielkość kwoty która została wpłacona, na poczet kapitału zakładowego, aby utworzyć spółkę akcyjną
Określenie wartości nominalnej akcji oraz ich ilość, z zaznaczeniem, czy akcje są imienne czy na okaziciela
Jeżeli akcje są różnego rodzaju należy określić ich wielkość oraz ilość, przed wprowadzeniem ich do publicznego obiegu
Dokładne dane wszystkich wspólników spółki
Należy podać liczbę oraz nazwiska Rady Nadzorczej spółki oraz ustalić ilość członków poszczególnych organów organizacyjnych, które będą zasiadać w zarządzie spółki lub w radzie nadzorczej
Ustalenie i podanie kosztów spółki, które zostały poniesione na działania manipulacyjne związane z założeniem spółki
kapitał zakładowy został podzielony na akcje o równej wartości nominalnej
gdy spółka posiada tylko 1 właściciela, który posiada wszystkie akcje firmy, wykonuje on wtedy wszystkie zadania walnego zgromadzenia akcjonariuszy zgodzie z ustanowionymi wcześniej przepisami
- sytuacja wygląda troszkę inaczej wtedy, gdy wszystkie akcje danej firmy są w "ręku" jednego akcjonariusza, nie związanego w żaden inny sposób z firmą. W tym przypadku oświadczenie woli, którą powinna podejmować rada nadzorcza, wygłasza jeden akcjonariusz w formie pisemnej
za nazwą firmy musi się znaleźć określenie rodzaju spółki w tym przypadku "spółka akcyjna", bądź "S.A."
minimalny kapitał zakładowy powinien wynosić 5 000 000 złotych
rozpoczęcie działalności następuje z chwilą wpisania spółki do krajowego rejestru spółek handlowych
Prawa i obowiązki akcjonariuszy
Dokument zawierający prawa oraz obowiązki powinien być sporządzony na piśmie i zawierać:
dokładny adres oraz nazwę spółki akcyjnej
numer pod którym spółka widnieje w krajowym rejestrze spółek handlowych
data wystawienia akcji oraz data rejestracji spółki
wartość nominalną akcji i rodzaj, ilość, numer oraz uprawnienia które w jakiś sposób szczególny uprawniają właściciela akcji
wartość dokonanej wpłaty na zakup akcji
Wszelkie ograniczenia związane z rozporządzaniem akcjami
Obowiązki wobec spółki akcyjnej związane z posiadaniem przez akcjonariusza akcji spółki
Dokument akcji - jest to dokument, który jest opatrzony pieczątką oraz podpisem zarządu, uprawnia posiadacza do udziału w części osiągniętego zysku, oraz wszelkich dywidend.
Przyszły posiadacz akcji może starać się o otrzymanie owego dokumentu w miesiąc po rozpoczęciu działalności przez spółkę akcyjną
Wymagane jest wniesienie całej kwoty za zakupione akcje
Akcje które akcjonariusz nabył są w pełni zbywalne i podlegają dalszej odsprzedaży
Zarząd spółki
Zobowiązany jest prowadzić księgę akcyjną oraz świadectw tymczasowych, tzw. księgę akcyjną
Do jego obowiązków należy prowadzenie spraw bieżących spółki oraz reprezentowanie jej na zewnątrz
Zarząd może się składać z jednego, lub większej ilości członków
- do zarządu można powołać osoby nie związane ze spółką, które spełniają odpowiednie wymagania, mogą to także być akcjonariusze spółki
- członków zarządu powołuje oraz odwołuje odpowiedni organ organizacyjny w tym wypadku rada nadzorcza
- kiedy członek zarządu nie spełnia postawionych przed nim wymagań może zostać odwołany lub zawieszony nawet przez walne zgromadzenie akcjonariuszy
- zarząd powoływany jest na okres nie dłuższy niż 5 lat
- każdy z członków zarządu zobowiązany jest do prowadzenia spraw spółki
- reprezentowanie spółki na zewnątrz dotyczy wykonywania wszelkich czynności niezbędnych prawidłowemu funkcjonowaniu spółki zarówno w sprawach sądowych jaki i pozasądowych.
- szczegółowe zasady reprezentowania spółki akcyjnej przez zarząd wieloosobowy określa statut
d) członek zarządu bez zgody rady nadzorczej nie ma prawa podejmować innej pracy w konkurencyjnych firmach, bądź zasiadać w radach nadzorczych, czy zarządach
Nadzór spółki akcyjnej
rada nadzorcza - ocenia prace zarządu oraz kontroluje działalność spółki składa się z akcjonariuszy którzy posiadają odpowiednie kwalifikacje do wykonania tego rodzaju prac
do jej kompetencji należy również odwoływanie i powoływanie nowych członków zarządu oraz delegowanie akcjonariuszy do zarządu w celu wykonywania tymczasowych zadań
składa się minimum z trzech członków powołanych przez walne zgromadzenie akcjonariuszy, jednak poszczególny statut spółki może stanowić inaczej
Spółka europejska
Societas Europaea -jednolita forma spółki, podlegająca bezpośrednio stosowanemu wtórnemu prawu wspólnotowemu, posiadająca dzięki temu identyczną regulację we wszystkich krajach członkowskich i przez to mogąca swobodnie przenosić swoją siedzibę, przekształcać się lub łączyć ponad granicami, nie będąc związana przepisami prawa krajowego.
Może powstać poprzez:
transgraniczną fuzję spółek akcyjnych mających siedziby na obszarze UE, jeżeli co najmniej dwie z nich podlegają prawu różnych państw członkowskich;
utworzenie grupy kapitałowej spółek europejskich przez spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością;
utworzenie spółki zależnej przez co najmniej dwie spółki w rozumieniu art. 48 ust. 2 TWE;
przekształcenie spółki akcyjnej podlegającej wyłącznie prawu krajowemu
utworzenie przez spółkę europejską innej jednoosobowej spółki w tej formie.
Kapitał zakładowy spółki musi wynosić minimum 120 000 euro
Spółdzielnia
Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Spółdzielnia może prowadzić działalność społeczną i oświatowo kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska.
Jest osobą prawną typu korporacyjnego. Jej substratem są osoby członków, nie kapitał, mimo że członkowie są zobowiązani do wniesienia środków. Jest zrzeszeniem dobrowolnym.
Powstanie spółdzielni:
Założyciele to co najmniej 10 osób fizycznych lub 3 osoby prawne. Spółdzielnia podlega wpisowi do KRS i z tą chwilą uzyskuje osobowość prawną.
Rodzaje spółdzielni
-mieszkaniowe
-pracy
-produkcji rolnej
-kółek rolniczych
Organy spółdzielni:
-walne zgromadzenie
-rada nadzorcza
-zarząd
Walne zgromadzenie- najwyższy organ spółdzielni, do jego kompetencji należy
uchwalanie kierunków rozwoju działalności gospodarczej, społecznej i kulturalnej
rozpatrywanie sprawozdań rady nadzorczej
podejmowanie uchwał w sprawie podziału nadwyżki bilansowej
-||- uchwał w sprawie zbycia nieruchomości
Uchwalanie zmian statutu
Głosowania- jeden członek jeden głos bez względu na posiadane udziały.
Rada nadzorcza sprawuje kontrolę i nadzór nad działalnością spółdzielni
Uchwalanie planów gosp. Spółdzielni
Badanie sprawozdań okresowych i finansowych
Dokonywanie ocen wykonania przez spółdzielnię jej zadań gosp.
Podejmowanie uchwał w sprawie nabycia i obciążenia nieruchomości lub nabycia zakładu lub innej jednostki org.
Rozpatrywanie skarg na działalność zarządu
Zarząd - kieruje działalnością spółdzielni i reprezentuje ją na zewnątrz. Przysługuje mu domniemanie kompetencji - wszelkie decyzje których podjęcie nie zostało zastrzeżone do kompetencji innych organów należy do zarządu. Może być jednoosobowy.
Przedsiębiorstwo państwowe
Jest samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się przedsiębiorcą wyposażonym w osobowość prawną. Jest osobą prawną typu fundacyjnego. Stanowi wyodrębnioną od Skarbu Państwa masę majątkową. Skarb nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania przedsiębiorstwa. Niezależne od organów państwowych, mają jedynie ograniczone kompetencje wobec PP wynikające z ustawy. Organem takim może być centralny organ administracji państwowej, NBP i banki państwowe. Organ założycielski odgrywa zasadniczą rolę przy powoływaniu przedsiębiorstwa, inicjując powstanie przedsiębiorstwa i ustalając jego akt założycielski.
Organy przedsiębiorstwa państwowego i jego reprezentacja
Dyrektor
Rada pracownicza
Ogólne zebranie pracowników
Dyrektor - organ o charakterze zarządzającym. Reprezentuje przedsiębiorstwo, jego kompetencje to te które nie są zastrzeżone dla innych organów. Do czynności prawnej obejmującej rozporządzenie prawem wartości 5000zł lub mogącej spowodować powstanie zobowiązania nie przekraczającej tej kwoty dyrektor upoważniony jest jednoosobowo. Aby podjąć decyzje powyżej tej kwoty konieczna jest reprezentacja łączna: dyrektor z pełnomocnikiem. Do reprezentacji biernej umocowani są jednoosobowo dyrektor przedsiębiorstwa i pełnomocnicy.
Do kompetencji ogólnego zebrania pracowników należy:
Uchwalenie statutu przedsiębiorstwa (na wniosek Dyrka)
Odejmowanie decyzji w sprawie podziału zysku przedsiębiorstwa przeznaczonego dla załogi
Uchwalenie wieloletnich planów przedsiębiorstwa
Rada pracownicza:
Podejmowanie uchwał w sprawie powołania i odwołania dyrektora
Przyjmowanie sprawozdania rocznego i zatwierdzenie bilansu przedsięb.
Podejmowanie uchwał w sprawie inwestycji
Wyrażanie zgody na oddanie należących do przedsiębiorstwa środków trwałych do korzystania osobom trzecim lub zbycie takich środków
Podejmowanie uchwał w sprawie łączenia i podziału przedsiębiorstwa
Czy spółka cywilna też jest przedsiębiorcą?
Z określenia przedsiębiorcy w art. 4 u.s.d.g. wynika, że przedsiębiorcą nie jest spółka cywilna (art. 4 ust 3). Przedsiębiorcami są natomiast wspólnicy spółki cywilnej.
7. Krajowy Rejestr Sądowy
Krajowy Rejestr Sądowy jest rejestrem publicznym, który służy do gromadzenia informacji o różnych podmiotach, min. o fundacjach, stowarzyszeniach, przedsiębiorcach. Organizacje pozarządowe rejestrują się w KRS oraz zgłaszają tam różne ważne informacje, zdarzenia, np. zmianę władz, zmianę statutu, rozpoczęcie działalności gospodarczej i zakończenie działalności.
Wpis do KRS ma charakter konstytutywny, co oznacza, że dopiero od momentu jego dokonania organizacja może rozpocząć działalność, dla której została powołana. KRS pełni więc funkcję legalizacyjną dla stowarzyszeń i fundacji.
Krajowy Rejestr Sądowy składa się z trzech części:
rejestru przedsiębiorców,
rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej,
rejestru dłużników niewypłacalnych.
Rejestr jest prowadzony w systemie informatycznym i stanowi ogromną bazę danych.
Rejestr prowadzą rejonowe sądy gospodarcze (zwane sądami rejestrowymi). Jeden sąd rejestrowy obejmuje obszar województwa lub jego część. Siedziby Wydziałów Gospodarczych Krajowego Rejestru Sądowego znajdują się w 21 miastach.(27 siedzib)
Do KRS zgłasza się m. in. następujące informacje:
oznaczenie rodzaju organizacji (czyli czy jest to stowarzyszenie, fundacja czy związek stowarzyszeń),
nazwę organizacji,
dane o wcześniejszej rejestracji, jeśli miała miejsce (czyli nazwa rejestru, nazwa sądu prowadzącego rejestr, numer w rejestrze),
siedzibę organizacji,
adres organizacji,
informacje o statucie (informacje o sporządzeniu lub zmianie statutu, co obejmuje: datę sporządzenia lub zmiany statutu, w przypadku zaś zmiany statutu także oznaczenie zmienionych paragrafów, w wypadku ustalenia nowego tekstu statutu - zaznaczenie tej okoliczności),
czas, na jaki została utworzona organizacja,
organ sprawujący nadzór (np. minister, starosta powiatu),
organ uprawniony do reprezentacji organizacji (jego nazwa, sposób reprezentacji, dane osób wchodzących w skład np. zarządu),
organ nadzoru wewnętrznego w organizacji, np. rada fundacji, komisja rewizyjna (jego nazwę i dane osób wchodzących w skład),
numer REGON,
numer NIP,
dane posiadanych przez organizację jednostek terenowych lub oddziałów (nazwę, siedzibę, adres jednostki terenowej),
wniosek o ubieganie się o status pożytku publicznego,
wniosek o zarejestrowanie działalności gospodarczej.
Ewidencja działalności gospodarczej
Ewidencja Działalności Gospodarczej to ewidencja osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą (również na podstawie koncesji i zezwoleń). Osoba fizyczna, chcąca rozpocząć działalność gospodarczą, musi złożyć zgłoszenie o wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Ewidencja ta jest jawna i prowadzą ją gminy. Organem ewidencyjnym jest: wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Dokonuje on wpisu do ewidencji działalności gospodarczej.
W zgłoszeniu, należy podać:
imię i nazwisko przedsiębiorcy oraz adres zamieszkania,
nazwę przedsiębiorcy (potocznie: nazwę firmy; nieobowiązkowo),
numer, datę i miejsce wydania dokumentu tożsamości,
numer ewidencyjny PESEL,
numer identyfikacji podatkowej NIP,
adres zakładu głównego / siedziby,
przedmiot wykonywanej działalności gospodarczej określony zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD),
miejsce/-a wykonywania działalności - np. adres/-y zakładu usługowego czy prowadzonego sklepu,
datę rozpoczęcia działalności
Wszystkie zmiany dotyczące stanu faktycznego i prawnego (każdą zmianę danych, które zostały podane przy wpisie) oraz fakt zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej (wykreślenie firmy) należy zgłosić organowi ewidencyjnemu w ciągu 14 dni od ich zaistnienia! Koszt każdorazowej zmiany we wpisie to 50 zł. Zawiadomienie o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej nie podlega opłacie.
Opłata za zgłoszenie do ewidencji działalności gospodarczej wynosi 100 zł. Każda gmina może - uchwałą rady gminy/miasta - zwolnić pewne grupy z opłaty za wpis do ewidencji działalności gospodarczej.
Osobowymi spółkami handlowymi są spółki: jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo akcyjna.
Cechy spółek osobowych:
Brak osobowości prawnej,
Kierowanie sprawami spółki przez wspólników,
Osobista odpowiedzialność za zobowiązania spółki,
Dopuszczanie wnoszenia wkładów w postaci pracy wspólnika,
Jednomyślność w podejmowaniu decyzji kolektywnych,
Możliwość wypowiedzenia udziału w spółce,
Nieobligatoryjność przeprowadzenia procedury likwidacji po rozwiązaniu spółki.
Spółka jawna. Jest spółką osobową, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Przez prowadzenie przedsiębiorstwa należy rozumieć prowadzenie działalności gospodarczej. Działalność prowadzi sama spółka jawna (nie wspólnicy). Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwisko lub firmę co najmniej jednego wspólnika z dodatkiem „spółka jawna”. Wspólnikami mogą być osoby fizyczne, osoby prawne, a także ułomne osoby prawne, np. osobowe spółki handlowe.
Do zawiązania spółki jawnej potrzebne jest zawarcie umowy spółki w formie pisemnej, pod rygorem nie ważności. Umowa spółki powinna zawierać:
Określenie firmy i siedziby spółki,
Określenie wkładów wnoszonych przez wspólników i ich wartość,
Określenie przedmiotu działalności spółki oraz czasu jej trwania o ile czas ten jest oznaczony .
Poza wymienionymi obligatoryjnymi postanowieniami umowa spółki jawnej może zawierać wiele innych postanowień, na które wskazują odpowiednie przepisu kodeksu spółek handlowych. Po zawarciu umowy spółki wspólnicy winni zgłosić spółkę do rejestracji w KRS. Zgłoszenie obejmuje :
Firmę i siedzibę,
Przedmiot jej działalności,
Imiona i nazwiska (firmy) wspólników, ich adresy lub adresy doręczeń,
Nazwiska i imiona osób uprawnionych do reprezentowania spółki sposób tej reprezentacji,
Zgłoszeniu podlegają również wszelkie zmiany Powyższych danych. Spółka jawna powstaje z chwilą wpisu do rejestru, wpis ma charakter konstytutywny.
Spółka jest właścicielem swojego majątku. W trakcie trwania stosunku spółki wspólnikowi nie przysługują żadne uprawnienia do majątku spółki. Uprawnienia te powstają z chwilą ustania stosunku spółki: po wypowiedzeniu udziału i po rozwiązaniu spółki. Pierwotna wysokość udziału kapitałowego jest funkcją wartości wkładu wniesionego przez wspólnika do spółki. Wkłady mogą mieć rozmaitą postać i obejmują szeroki katalog praw i dóbr. Mogą polegać na przeniesieniu własności ruchomości i nieruchomości lub obciążeniu na rzecz spółki, wniesieniu wierzytelności , praw na dobrach niematerialnych, usług świadczonych na rzecz spółki. KSH nie wprowadza żadnych wymagań co do minimalnej wartość wkładów do spółki.
Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zysku i na równi z pozostałymi wspólnikami uczestniczy w stratach spółki, bez względu na rodzaj i wartość wniesionego wkładu. Umowa spółki może zmieniać udział w zysku i stratach przypadających na poszczególnych wspólników. W szczególności umowa może udział w zysku i stratach różnicować w zależności od wartości wniesionego wkładu . Może również zwalniać określonych wspólników z udziału w stratach, Ne może natomiast pozbawiać wspólnika do prawa zysku spółki.
Spółka jawna może być reprezentowana przez wspólników lub prokurentów - pełnomocników.
Spółka jest odpowiedzialna za zaciągnięte zobowiązania, odpowiedzialność wspólników na charakter subsydiarny w stosunku do odpowiedzialności samej spółki, wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika dopiero gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna - gdyż wartość majątku spółki będzie niewystarczająca dla zaspokojenia wierzyciela. Wspólnicy ponoszą osobista i nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki - wyznacza go wysokość zobowiązania spółki. Wspólnicy ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania spółki.
Wspólnik może wypowiedzieć umowę spółki na 6 miesięcy przed końcem roku obrachunkowego ( jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej). nie powoduje jednak to rozwiązana spółki jeżeli spółka ma więcej niż dwóch wspólników.
Rozwiązanie spółki oznacza rozwiązanie umowy spółki pomiędzy wszystkimi wspólnikami, co prowadzi do likwidacji majątku, a następnie do wykreślenia z rejestru. Rozwiązanie spółki powodują następujące zdarzenia:
Przyczyny przewidziane w umowie spółki,
Jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,
Ogłoszenie upadłości spółki,
Śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,
Wypowiedzenie umowy spółki,
Prawomocne orzeczenie sądu o rozwiązaniu spółki.
Likwidacja polega na zakończeniu działalności przez spółkę, ściągnięciu przysługujących jej wierzytelności, wypełnieniu wszystkich zobowiązań i sprzedaży majątku spółki. Po dokonaniu tych zobowiązań pozostały majątek dzieli się pomiędzy wspólników stosownie do odpowiednich postanowień. Rzeczy wniesione przez wspólników tylko do używania zwraca się im w naturze. Likwidacja spółki Ne jest obowiązkowa i wspólnicy mogą postanowić o innym sposobie zakończenia działalności przez spółkę.
Spółka partnerska. Utworzona przez wspólników, partnerów w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. (W Polsce od 1 styczna 2001r.)
Do zawiązania spółki partnerskiej konieczne jest zawarcie umowy spółki w formie aktu notarialnego przez co najmniej dwóch partnerów. Umowa powinna zawierać:
Określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce,
Przedmiot działalności spółki,
Imiona i nazwiska partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, o ile tacy występują,
W przypadku gdy spółkę reprezentują niektórzy tylko partnerzy- ich imiona , firmę, siedzibę spółki,
Czas trwania spółki,
Określenie wkładów wnoszonych przez partnerów do spółki oraz ich wartość.
Po zawarciu umowy spółki należy ją zgłosić do KRS, zgłoszenie obejmuje:
Firmę, siedzibę spółki, adres,
Imiona i nazwiska partnerów oraz ich adresy,
O ile umowa przewiduje ograniczenie w prawie poszczególnych partnerów do reprezentacji spółki ,
Imiona i nazwiska partnerów, którzy ponoszą nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, o ile tacy występują,
Spółka powstaje w chwilą wpisu do KRS, wpis ma charakter konstytutywny.
Każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie chyba ż umowa stanowi inaczej.
Umowa spółki może przewidywać wprowadzenie w spółce partnerskiej organu zarządzającego- zarządu.
Rozwiązanie spółki powodują:
Przyczyny przewidziane w umowie spółki
Jednomyślna uchwała wszystkich partnerów,
Ogłoszenie upadłości spółki,
Utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania zawodu,
Prawomocne orzeczenie sądu,
Śmierć partnera,
Ogłoszenie jego upadłości,
Wypowiedzenie umowy spółki przez partnera lub jego wierzyciela
Spółka komandytowa. Spółka mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą , w której wobec wierzycieli za zobowiązania bez ograniczenia odpowiada co najmniej jeden wspólnik ( komplementariusz ) a odpowiedzialność co najmniej jednego zwanego komandytariuszem jest ograniczona do tzw. sumy komandytowej. Wspólnikami spółko komandytowej mogą być osoby fizyczne , osoby prawne, a także ułomne osoby prawne.
Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie spółka komandytowa.
Do powstania spółki komandytowej konieczne jest zawarcie umowy spółki przez co najmniej dwóch wspólników: komplementariusza i komandytariusza , umowa musi być zawarta w formie aktu notarialnego i określać co najmniej:
Firmę i siedzibę spółki
Przedmiot działalności
Czas trwania spółki
Określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika wraz z określeniem ich wartości oraz sumę komandytową.
Po zawarciu umowy powinna być ona zgłoszona do KRS celem rejestracji
Zgłoszenie do KRS obejmuje:
Firmę i siedzibę spółki
Przedmiot działalności
Imiona i nazwiska komplementariuszy i komandytariuszy ,
Imiona nazwiska osób uprawnionych do reprezentowania spółki
Sumę komandytową
Praca i usługi nie mogą stanowić przedmiotu wkładu do spółki, chyba że obok pracy wnosi się także wkład majątkowy o wartości co najmniej równej sumie komandytowej
Prowadzenie spółki komandytowej stanowi prawo i obowiązek komplementariuszy . umowa spółki może jednak przyznać to prawo komandytariuszom. Reprezentacja spółki należy wyłącznie do komplementariuszy, komandytariusze takiego prawa nie mają.
Odpowiedzialność komlementariuszy za zobowiązania spółki jest taka jak wspólników w spółce jawnej, natomiast komandytariuszy jest ograniczona do sumy komandytowej .
Spółka komandytowo-akcyjna. Spółka w której zostały przemieszane elementy charakterystyczne dla spółek osobowych i kapitałowych. Elementy kapitałowe(zgromadzenie akcjonariuszy i rady nadzorczej, akcje, kapitał zakładowy itp.)
Sp.k-a jest spółką mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, za zobowiązania odpowiedzialny jest co najmniej jeden wspólnik.
Do powstania spółki niezbędne jest sporządzenie statutu spółki w formie atu notarialnego. Statut powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze, powinien zawierać:
Oznaczenie i siedzibę firmy
Przedmiot działalności
Czas trwania spółki
Oznaczenie wkładów wnoszonych przez poszczególnych komplementariuszy
Wysokość kapitału zakładowego i sposób jego zebrania
Wartość nominalną akcji
Imiona i nazwiska komplementariuszy ich adresy lub siedziby
Organizację walnego zgromadzenia i rady nadzorczej
Spółka powinna być zgłoszona do KRS zgłoszenie obejmuje:
Firmę, siedzibę i adres
Przedmiot działalności
Wysokość kapitały zakładowego
Liczbę i wartość nominalną akcji
Wymienienie osób reprezentujących spółkę
Czas trwania spółki
Zaznaczenie wniesionych aportów o ile takie zostały wniesione
Spółka powstaje z chwilą wpisania do KRS
Rozwiązanie spółki jest możliwe:
z przyczyn przewidzianych w statucie;
uchwałą walnego zgromadzenia (jednomyślna uchwała wszystkich wspólników);
przez ogłoszenie upadłości spółki;
z innych przyczyn przewidzianych prawem lub statutem
Reprezentacja spółki:
co do zasady reprezentacją zajmują się komplementariusze ( jednakże mogą zostać oni na mocy statutu lub prawomocnego orzeczenia sądowego pozbawieni tego prawa, a późniejsze pozbawienie komplementariusza prawa reprezentacji będzie wymagało zmiany statutu i zgody wszystkich pozostałych komplementariuszy ),
akcjonariusz reprezentuje spółkę ewentualnie jako pełnomocnik ( w przypadku jednak, gdy dokona w imieniu spółki czynności prawnej, a nie ujawni swego pełnomocnictwa, przekroczy jego zakres lub będzie działał bez pełnomocnictwa, to za skutki tejże czynności wobec osób trzecich poniesie pełną odpowiedzialność; podobnie pełną odpowiedzialność będzie akcjonariusz ponosił wobec osób trzecich za zobowiązania spółki, gdy jego nazwisko lub firma zostanie umieszczone w firmie spółki ).
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Spółka może zostać utworzona przez jedną lub więcej osób, w każdym celu prawnie dopuszczalnym, spółka z o.o. jest spółką handlową o kapitałowym charakterze działającą o w oparciu o kapitał zakładowy podzielony na udziały ponosząc odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki. Firma spółki z o.o. może być wybrana dowolnie, powinna jednak zawierać dodatek „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”
Umowa powinna zawierać
firmę i siedzibę
przedmiot jej działalności
wysokość kapitału min 50 000 zł.
Okoliczność czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział
Czas trwania jeżeli jest oznaczony
Po zawarciu umowy powinno nastąpić wniesienie uzgodnionych wkładów powołanie zarządu oraz rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej.
Wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50zł.
Do powstania spółki z o.o. wymaga się: zawarcia umowy spółki, wniesienia przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego (w razie objęcia udziału za cenę wyższą od wartości nominalnej także wniesienia nadwyżki), powołania zarządu, ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej (w spółkach, w których kapitał przewyższa kwotę 500 000zł, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu), wpisu do rejestru przedsiębiorców.
Zarząd zgłasza zawiązanie spółki do sądu rejestrowego (KRS) właściwego ze względu na siedzibę spółki w celu wpisania spółki do rejestru, w terminie sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki. Wniosek o wpis spółki do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu.
Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki.
Rozwiązanie spółki powodują:
przyczyny przewidziane w umowie spółki np. upływ czasu na jaki została zawarta spółka,
śmierć wspólnika, niemożność powołania określonego organu spółki,
uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza,
ogłoszenie upadłości spółki - jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia spółki z rejestru; spółka nie ulega rozwiązaniu, jeśli postępowanie kończy się układem albo z innych przyczyn zostaje uchylone lub umorzone,
inne przyczyny przewidziane prawem - to przede wszystkim orzeczenia sądowe o rozwiązaniu spółki,
Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji, z chwilą wykreślenia spółki z rejestru. Otwarcie likwidacji następuje z dniem uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu spółki przez sąd, powzięcia przez wspólników uchwał o rozwiązaniu spółki lub zaistnienia innej przyczyny jej rozwiązania. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodatkiem "w likwidacji". Likwidatorami są członkowie zarządu, chyba że umowa spółki lub uchwała wspólników stanowi inaczej.
W przypadku upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia z rejestru. Wniosek o wykreślenie z rejestru składa syndyk.
Spółka akcyjna.
Statut spółka powinien określać:
firmę i siedzibę
przedmiot jej działalności
wysokość kapitału min 50 000 zł.
Okoliczność czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział
Czas trwania jeżeli jest oznaczony
Liczbę członków zarządu i rady nadzorczej oraz podmiot uprawniony do ustalenia składu zarządu i rady nadzorczej
Pismo przeznaczone do ogłoszeń jeżeli spółka zamierza dokonywać ogłoszeń poza Monitorem Sądowym i Gospodarczym
Ponadto powinien zawierać jeszcze postanowienia dotyczące:
Liczby i rodzajów tytułów uczestnictwa w zysku lub podziale majątku spółki oraz związanych z nią praw
Wszelkich związanych z akcjami obowiązków świadczenia na rzecz spółki, poza obowiązkiem wpłacenia należności na akcje
Warunków i sposobów umorzenia akcji
Uprawnień osobistych przyznanych akcjonariuszom
akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki, ryzyko ponoszą jedynie do wysokości wniesionego kapitału oraz czerpią zyski (np.: w postaci dywidendy),
minimalny kapitał akcyjny wynosi 500 000 złotych.
Rodzaje akcji: imienne i na okaziciela, aportowe i gotówkowe, zwykłe i uprzywilejowane; są niepodzielne,
cena emisyjna nie może być niższa od nominalnej,
zysk dzielony jest proporcjonalnie do wysokości posiadanych udziałów.
Organami spółki są:
zarząd - powoływany maksymalnie na 5 lat, reprezentujący spółkę na zewnątrz i prowadzący jej sprawy
rada nadzorcza - wykonująca stały nadzór nad zarządem, składa się z minimum 3 członków, w spółkach publicznych - minimum 5 osób, powoływanych i odwoływanych przez zgromadzenie akcjonariuszy
walne zgromadzenie
Rozwiązanie spółki:
z przyczyn przewidzianych w statucie;
w wyniku uchwały walnego zgromadzenia;
upadłości (bankructwa);
innych przyczyn wymienionych w KSH;
8. Spółki handlowe osobowe i kapitałowe
ODPOWIEDŹ ZNAJDUJE SIĘ W PYTANIU NR. 6 DO SPÓŁKI EUROPEJSKIEJ I NR. 7 OD EWIDENCJI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ…MNIEJ WIĘCEJ :P
9. Koncesja- co jest objęte, na czym polega zezwolenie i działalność regulowana
Koncesja- czas nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 50 lat
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej ustanawia wymóg uzyskania koncesji w następujących dziedzinach:
- poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych
- - wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym
- - wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią
- - ochrony osób i mienia
Zezwolenie- Wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie określonym w niektórych przepisach wymaga uprzedniego uzyskania zezwolenia.
Zezwolenie należy uzyskać w zakresie określonym w przepisach:
- ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
- ustawy z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych
- ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych
- ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
Działalność regulowana- Rejestr działalności regulowanej zastąpił w niektórych przypadkach konieczność uzyskiwania zezwolenia.
Jeżeli przepis odrębnej ustawy stanowi, że dany rodzaj działalności jest działalnością regulowaną, przedsiębiorca może wykonywać tę działalność, jeżeli spełni szczególne warunki określone przepisami tej odrębnej ustawy i uzyska wpis w rejestrze działalności regulowanej.
By uzyskać wpis przedsiębiorca powinien złożyć stosowny wniosek oraz oświadczenie o spełnieniu wymaganych przez prawo warunków
Do działalności regulowanej należą następujące rodzaje działalności gospodarczej:
- przechowywanie dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców o czasowym okresie przechowywania
- konfekcjonowanie i obrót środkami ochrony roślin
- usługi detektywistyczne
- prowadzenie przedsiębiorstwa składowego (domu składowego)
- organizowanie wyścigów konnych
10. Umowy
OFERTA
Oferta - jeden ze sposobów zawarcia umowy, polegający na złożeniu przez oferenta oświadczenia woli drugiej stronie, zwanej tradycyjnie oblatem.
Oświadczenie woli
Zgodnie z art. 66 § 1 k.c., oświadczenie woli musi zawierać istotne postanowienia przyszłej (oferowanej) umowy. Oprócz Essentialia negotii oświadczenie woli musi zawierać stanowczą propozycję zawarcia umowy.
Ofertą nie będzie więc oświadczenie, które zawiera w swej treści jedynie elementy informacyjne. Takie oświadczenie (wszelkie ogłoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje, skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób), zgodnie z art. 71 k.c., będzie jedynie zaproszeniem do zawarcia umowy (do 2003 roku nazywało się ono zaproszeniem do rokowań, co jak się wydaje, lepiej tłumaczy charakter).
Oprócz istotnych postanowień umowy oferta może oczywiście zawierać także inne elementy przyszłej umowy, a więc Accidentalia negotii czy Naturalia negotii.
Oblat
Wbrew literalnemu brzmieniu art. 66 § 1 ("drugiej stronie") kc przyjmuje się powszechnie, że oferta może być złożona nie tylko indywidualnie oznaczonemu podmiotowi, ale również bliżej nie oznaczonej grupie podmiotów (publicznie).
Związanie oferenta ofertą, termin związania
Oferent może oczywiście określić w ofercie termin oczekiwania na odpowiedź oblata. Termin ten może oznaczyć zupełnie dowolnie. Nie można więc skutecznie podnosić zarzutów, że termin ten był zbyt krótki.
Sytuacja komplikuje się, gdy oferta nie określa tego terminu. W takich sytuacjach zastosować należy normę z art. 66 § 2 k.c., która przewiduje następujące rozwiązania:
* jeżeli oferta została złożona w obecności drugiej strony lub za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość - przestaje wiązać, jeśli nie zostanie zaakceptowana niezwłocznie. Niezwłocznie nie znaczy bynajmniej natychmiast, oblatowi pozostawia się nieco czasu na zastanowienie, jest to jednak okres niezwykle krótki (np. w przypadku oferty składanej telefonicznie - do czasu zakończenia połączenia)
* jeżeli zaś oferta została złożona w inny sposób (de facto chodzi tu o sytuacje złożenia oferty pomiędzy nieobecnymi) - przestaje wiązać wraz z upływem "czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia". Przykładowo - w przypadku poczty należałoby przyjąć okres kilkudniowy (tyle mniej więcej potrwa doręczenie oferty oblatowi, a następnie doręczenie ewentualnej akceptacji oblata oferentowi).
W przypadku ofert w postaci elektronicznej oferta wiąże oferenta, jeżeli oblat niezwłocznie potwierdzi jej otrzymanie. Ofertami w postaci elektronicznej nie są jednak oferty przesyłane za pomocą poczty elektronicznej (art. 66¹ § 4 k.c.)
W przypadku śmierci związanie ofertą przechodzi w zasadzie na spadkobierców. Nie reguluje tego co prawda kodeks, niemniej rozwiązanie takie jest powszechnie akceptowane. Wyjątki od powyższej reguły mogą oczywiście wynikać z treści oferty, z ustawy, czy z okoliczności towarzyszących danej ofercie (np. oferowana umowa musi zostać wykonana przez ściśle określoną osobę, np. ze względu na jej uzdolnienia artystyczne).
Milczenie oblata
W myśl panujących poglądów milczenie oblata może oznaczać zgodę na zawarcie umowy wówczas, gdy przepis prawny wyraźnie tak stanowi lub ustali się obowiązywanie takiej reguły znaczeniowej w stosunkach pomiędzy nim a oferentem.
Wyraźną podstawę prawną zawiera art. 68² k.c., według którego dorozumiane przyjęcie oferty możliwe jest jeżeli:
* oblat jest osobą prowadzącą działalność gospodarczą
* oferta zawarcia umowy dotyczy umowy mieszczącej się w "ramach działalności" oblata
* oferent pozostaje w stałych stosunkach z oblatem; ta przesłanka budzi najwięcej wątpliwości.
Podstawę taką daje również art. 69 k.c., w myśl którego umowa dochodzi do skutku poprzez samo przystąpienie do wykonania, jeżeli dojście oświadczenia o przyjęciu oferty do oferenta nie jest konieczne według:
* ustalonego zwyczaju,
* treści oferty; w szczególności jeżeli oferent żąda niezłocznego wykonania umowy.
Opóźnienie odpowiedzi
Może się zdarzyć, że oblat zaakceptuje ofertę w czasie właściwym (patrz wyżej co do okresu związania ofertą), jednakże akceptacja ta dotrze do oferenta z opóźnieniem (przykładowo - z powodu nieterminowego doręczenia listu przez pocztę). Tego typu sytuacji dotyczy art. 67 k.c. Umowa zostaje skutecznie zawarta, chyba, że oferent niezwłocznie po otrzymaniu opóźnionej odpowiedzi zawiadomi oblata, że wskutek opóźnienia odpowiedzi poczytuję umowę za niezawartą.
Odwołanie oferty
W stosunkach między przedsiębiorcami oferta może być odwołana. Jest to możliwe jedynie przed zawarciem umowy, tak więc oświadczenie o odwołaniu musi zostać złożone oblatowi przed wysłaniem przez niego oświadczenia o przyjęciu oferty. Oferty nie można odwołać, jeżeli wynika to z jej treści (oferta nieodwołalna) lub określono w niej termin przyjęcia.
Dopuszczalne jest również odwołanie oferty nieskierowanej do indywidualnego podmiotu, ale do bliżej nieokreślonej zbiorowości. W takiej sytuacji oferta może zostać cofnięta, co jednak nie ma wpływu na umowy zawarte wskutek oświadczeń oblatów, złożonych przed odwołaniem oferty.
Przyjęcie, odrzucenie, zmiany w ofercie
Oblat może:
* przyjąć ofertę w całości bez zmian, co doprowadzi do zawarcia umowy,
* odrzucić ofertę.
Oblat nie ma w zasadzie możliwości dokonać zmian i uzupełnień w treści oferty. Nie może więc jednocześnie dokonać przyjęcia oferty i zmian w niej. Zmiany możliwe są dopiero po odrzuceniu poprzez złożenie swojej ofertę. W takiej sytuacji nastąpi odwrócenie ról - dotychczasowy oferent stanie się oblatem, dotychczasowy oblat - oferentem (czasem zwany jest również kontroferentem). Powyższe wynika jasno z art. 68 k.c.
Powyższa zasada obowiązywała bez wyjątków do 2003 roku, kiedy to dokonano w niej dość poważnego wyłomu, uzasadnianego koniecznością uproszczenia i ułatwienia obrotu profesjonalnego.
W obrocie profesjonalnym oblat może przyjąć ofertę z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień (przyjęcie modyfikujące), jeżeli:
* zmiany lub uzupełnienia nie zmieniają istotnie treści oferty,
* w ofercie nie zastrzeżono, że może być przyjęta jedynie bez zastrzeżeń.
Zabezpieczeniem interesów oferenta jest możliwość sprzeciwienia się zawarciu umowy w kształcie wynikającym z akceptacji z zastrzeżeniami. Sprzeciw taki powinien zostać wyrażony niezwłocznie.
Przyjęcie lub odrzucenie oferty są oświadczeniem woli oblata. Należy wskazać, że w obrocie oświadczenie to często składane będzie poprzed przystąpienie (umowa adhezyjna).
UMOWA SPRZEDAŻY
Sprzedaż - umowa cywilna, w której: ...sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. (art.535 kc)
Charakterystyka umowy sprzedaży
Sprzedaż jest umową:
* konsensualną (z wyjątkiem sprzedaży rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku lub rzeczy przyszłych, gdzie sprzedaż jest umową realną)
* odpłatną
* wzajemną (art. 487 § 2 kc)
* zobowiązującą, z reguły wywołuje też skutki rozporządzające (art. 155, 510, 1052 kc)
* kauzalną
Forma umowy
* jeżeli przedmiotem sprzedaży jest przedsiębiorstwo, wymagana jest forma pisemna z podpisami stron poświadczonymi notarialnie (art. 75 § 1 kc) (pod rygorem nieważności - ad solemnitatem)
* jeżeli przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość, prawo użytkowania wieczystego lub spadek, wymagana jest forma aktu notarialnego (art. 158 i 237 kc w związku z art. 75 § 4 kc oraz art. 1052 § 3 kc) (pod rygorem nieważności - ad solemnitatem)
* jeżeli przy sprzedaży zastrzeżono prawo własności rzeczy sprzedanej, a rzecz została wydana kupującemu, to zastrzeżenie takie powinno być potwierdzone pismem (art. 590 kc); skuteczność zastrzeżenia wobec wierzycieli kupującego zależy od tego, czy pismo ma datę pewną (art. 81 kc
* przy sprzedaży na raty zastrzeżenie natychmiastowej wymagalności ceny może być dokonane tylko na piśmie przy zawarciu umowy (art. 586 § 1),
* jeżeli umowa sprzedaży wymagała szczególnej formy, a sprzedawca na jej podstawie wykonuje zastrzeżone w niej prawo odkupu, musi zachować tę samą formę (art. 593 § 2 kc)
Elementy umowy sprzedaży
Postanowienia istotne przedmiotowo (Essentialia negotii), czyli elementy konstrukcyjne niezbędne do zakwalifikowania konkretnej umowy jako umowy sprzedaży to:
* określenie stron
* określenie przedmiotu świadczeń stron
* określenie ceny
Strony umowy sprzedaży
Stroną umowy sprzedaży może być każdy podmiot - osoba fizyczna lub prawna, jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznała zdolność prawną
Przedmiot umowy sprzedaży
Przedmiotem umowy sprzedaży, a więc świadczenia sprzedawcy mogą być:
* rzeczy oznaczone indywidualnie bądź tylko co do gatunku
* energie: elektryczna, wysokich ciśnień, gazowa, wodna, cieplna
* prawa majątkowe zbywalne
* zespoły rzeczy i praw
Przy czym rzecz będąca przedmiotem umowy sprzedaży nie musi stanowić własności sprzedawcy. Oprócz tego przedmiot umowy sprzedaży nie musi mieć ściśle skonkretyzowanej postaci w chwili zawierania umowy ale może dotyczyć rzeczy mającej powstać w przyszłości.
Ponadto ustawodawca polski wprowadził pewne ograniczenia co do przedmiotu sprzedaży. Nie mogą być przedmiotem umowy sprzedaży np. zabytki historyczne o dużym znaczeniu dla całego narodu. Istnieją też kategorie rzeczy, co do których potrzebne jest spełnienie dodatkowych formalności, jak np. broń palna czy narkotyki.
Cena
Kupujący jest obowiązany do zapłaty sumy pieniężnej (ceny) określonej - w zakresie obrotu krajowego - co do zasady w walucie polskiej, której wysokość ma odpowiadać wartości przedmiotu sprzedaży (czyli cena ma być ekwiwalentna). Ekwiwalentność ceny jest rozumiana subiektywnie i może odbiegać od obiektywnej wartości rzeczy.
Obowiązki stron umowy sprzedaży
Obowiązki sprzedawcy (art. 535 kc):
* obowiązek przeniesienia własności sprzedawanej rzeczy na kupującego
* obowiązek wydania rzeczy kupującemu
Obowiązki kupującego:
* obowiązek zapłaty ceny
* obowiązek odebrania kupionej rzeczy
Szczególne rodzaje sprzedaży
Sprzedaż na raty
Podstawowe cechy tego rodzaju sprzedaży to:
* sprzedawcą musi być profesjonalista (osoba zawodowo trudniąca się sprzedażą), kupującym - osoba fizyczna
* profesjonalista musi zawrzeć umowę w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa
* przedmiotem sprzedaży może być wyłącznie rzecz ruchoma
* świadczenie umowne kupującego powinno być rozłożone w czasie, czyli cena jest płatna w ratach
* świadczenie umowne sprzedawcy, a mianowicie wydanie rzeczy powinno być spełnione przed całkowitym spełnieniem świadczenia wzajemnego kupującego
Zastrzeżenie własności rzeczy sprzedanej
Strony mogą zamieścić w umowie zastrzeżenie własności sprzedanego przedmiotu na rzecz sprzedawcy aż do chwili zapłaty ceny (pactum reservati dominii), skutkiem czego zastrzeżenie własności nie bezpodstawnie uważa się za sposób zabezpieczenia wierzytelności sprzedawcy o zapłatę ceny.
Sprzedaż z prawem odkupu
Do umowy sprzedaży strony mogą wprowadzić postanowienie, że sprzedawca ma uprawnienie odkupienia od kupującego przedmiotu sprzedaży, aby stać się ponownie jego właścicielem (dochodzi wówczas do powstania prawa akcesoryjnego). Zastrzeżenie prawa odkupu może pełnić funkcję zabezpieczającą, jednakże wiąże się z pewnym ryzykiem dla sprzedawcy, ponieważ - jako skuteczne tylko między stronami - nie pozbawia kupującego faktycznej możności wykonywania wszelkich praw właściciela, które mu w pełni przysługują, a w tym np. sprzedaży rzeczy osobie trzeciej.
Sprzedaż z prawem pierwokupu
Prawo pierwokupu, ogranicza uprawnionego (właściciela) co do swobody rozporządzania przedmiotem sprzedaży. Prawo pierwokupu może wypływać bądź z przepisu prawa (ustawowe prawo pierwokupu), bądź z czynności prawnej (umowne prawo pierwokupu może zostać zastrzeżone np. w umowie sprzedaży, darowizny, dzierżawy, najmu). Prawo pierwokupu nie może być zastrzeżone na wypadek innej umowy niż sprzedaż (np. umowy darowizny przy czym może mieć w niej swe źródło). Prawo pierwokupu stanowi zastrzeżenie uprawnienia pierwszeństwa przy kupnie oznaczonej rzeczy w razie, gdyby rzecz ta była komukolwiek sprzedawana. Obowiązek respektowania tego uprawnienia spoczywa na sprzedawcy rzeczy.
UMOWA DZIERŻAWY
Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.
Krok 1: STRONY UMOWY
Jak w każdej umowie należy bardzo precyzyjnie określić strony umowy.
Jeśli umowę podpisują osoby fizyczne, wystarczy podać ich imiona, nazwiska, daty urodzenia, imiona rodziców, adres do korespondencji, numery okumentów tożsamości, ewentualnie numery PESEL.
Jeżeli osoby fizyczne prowadzą działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej wtedy trzeba podać nazwę tej działalności, jak również numer NIP. Warto również aby osoby takie przedstawiły odpis zaświadczenia z Ewidencji Działalności Gospodarczej.
W przypadku spółek konieczne jest wskazanie adresu siedziby, numeru wpisu do KRS i osoby uprawnionej do reprezentacji. Warto również przy podpisywaniu umowy przedstawić odpis z KRS.
Krok 2 OPIS PRZEDMIOTU
Umowa powinna również zawierać dokładny opis przedmiotu dzierżawy.
Gdy dzierżawiony jest grunt należy określić jego położenie (miejscowość, ulicę), powierzchnię i numer ewidencyjny działki oraz numer księgi wieczystej, prowadzonej dla tego gruntu. W takim wypadku do umowy można dołączyć odpis z księgi wieczystej prowadzonej dla tej nieruchomości.
Jeśli przedmiotem umowy jest urządzenie (np. samochód) - należy wskazać jego nazwę, rok produkcji, numer fabryczny.
Krok 3 PRZEZNACZENIE PRZEDMIOTU
W umowie należy precyzyjnie określić przeznaczenie przedmiotu dzierżawy (np. prowadzenie upraw rolnych, prowadzenie parkingu). Jeśli na danym gruncie ma być prowadzona działalność gospodarcza, należy wskazać jej rodzaj (np. w sytuacji, gdy grunt został wydzierżawiony pod prowadzenie parkingu, dzierżawca nie może bez zgody wydzierżawiającego prowadzić tam baru).
Krok 4 STAN TECHNICZNY
Dzierżawca w umowie powinien oświadczyć, że znany jest mu stan techniczny przedmiotu dzierżawy. Strony również mogą sporządzić protokół z przekazania przedmiotu umowy, w którym jednocześnie określą jej stan techniczny. Protokół taki będzie stanowił załącznik do umowy.
Krok 5 OKRES UMOWY
Obowiązkowo należy wskazać datę i miejsce sporządzenia umowy.
Umowa dzierżawy jest umową terminową. Należy zatem wskazać czas trwania dzierżawy - może to być czas oznaczony (np. dwa lata), jak i nieoznaczony (dzierżawa skończy się wówczas, gdy upłynie jej okres wypowiedzenia).
Umowę zawartą na dłużej niż 30 lat uważa się za zawartą na czas nieoznaczony.
Krok 6 CZYNSZ
Dzierżawa jest umową odpłatną. Dlatego koniecznie trzeba w umowie trzeba wskazać wysokości czynszu oraz terminu i sposobu jego zapłaty (np. zapłata do 15. następnego miesiąca na wskazany rachunek bankowy wydzierżawiającego).
Jeśli czynsz zostanie zastrzeżony w ułamkowej części pożytków, a nie w pieniądzach, trzeba wówczas zaznaczyć, o jakie pożytki chodzi i w jakiej ilości, np. 30 kg śliwek za każdy rok dzierżawy gdy dzierżawiony jest sad. Można również zastrzec, że w razie braku takich plonów, zapłacony zostanie czynsz w pieniądzu.
Krok 7 KOSZTY DODATKOWE
W związku z dzierżawą istnieje konieczność ponoszenia innych kosztów np. ubezpieczenia, zużycia mediów, wywozu śmieci. Strony powinny zapisać w umowie sposób rozliczeń tych dodatkowych kosztów ( kto zapłaci za nie i jak strony się rozliczą).
Krok 8 ZOBOWIĄZANIA DZIERŻAWCY
W umowie warto wymienić również zobowiązania dzierżawcy do używania przedmiotu tylko zgodnie z przeznaczeniem, do niepoddzierżawiania go czy do zwrócenia go w stanie niepogorszonym.
Krok 9 PODPISY
Strony powinny własnoręcznie podpisać umowę.
UMOWA NAJMU
Umowa najmu - w polskim prawie cywilnym umowa, w której wynajmujący zobowiązuje się oddać przedmiot najmu do używania najemcy, na czas oznaczony lub nieoznaczony, w zamian za wynagrodzenie w postaci czynszu płaconego przez najemcę. Przedmiotem najmu mogą być rzeczy ruchome, jak również nieruchomości, a także części rzeczy jako całości lub nawet jej części składowe. Wyłączone z najmu są rzeczy zużywalne a także prawa. Wynajmujący ma obowiązek wydania najemcy rzeczy w stanie przydatnym do umówionego użytku i utrzymywanie go w odpowiednim stanie przez cały czas trwania umowy na swój koszt. Najemca ma obowiązek płacenia czynszu,który może być ustalony w pieniądzach lub innych świadczeniach, a także używania rzeczy w sposób przewidziany w umowie i sprawowania nad nią pieczy. Stosunek najmu wygasa automatycznie z upływem okresu na jaki umowa została zawarta.Jeśli czas nie został oznaczony wygasa na skutek wypowiedzenia.
Uregulowanie prawne
Przepisy dotyczące umowy najmu znajdują się w Kodeksie cywilnym (księga trzecia: Zobowiązania, tytuł XVII: Najem i dzierżawa, dział I: Najem) w artykułach od 659 do 692. Ponadto zasady najmu lokali mieszkalnych zawarte są w ustawie z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2005 nr 31, poz. 266 ze zm.)
Umowy pokrewne
Najem od dzierżawy różni się zakresem uprawnień najemcy, który może tylko używać rzeczy, podczas gdy dzierżawcy przysługuje ponadto prawo przynoszących przez rzecz pożytków (plonów, zysków). Dzierżawę od najmu rozróżnia także zakres przedmiotowy umowy. Dzierżawione mogą być także prawa (np. prawo do użytkowania wieczystego).
Natomiast najem i użyczenie odróżnia odpłatność, gdyż umowa najmu jest zawsze odpłatna, a użyczenie jest umową nieodpłatną.
UMOWA O DZIEŁO
Umowa o dzieło - umowa cywilnoprawna określona Kodeksem cywilnym art. 627-646. Zakres tej umowy określa Art. 627. Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Umowa o dzieło jest umową: zobowiązującą, odpłatną, wzajemną oraz konsensualną. Warunkiem zaistnienia umowy o dzieło jest określenie w umowie dzieła jakie ma wykonać przyjmujący zamówienie. Dziełem może być dowolna rzecz, utwór, program komputerowy.
Poprzez zawarcie umowy o dzieło wykonawca zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, to znaczy zobowiązuje się do uzyskania pewnego wyniku swoich działań, a zamawiający, czyli pracodawca, do wypłaty wynagrodzenia określonego w umowie. Wysokość wynagrodzenia powinna być określona w umowie, choć niekoniecznie kwotowo, zamiast tego mogą znaleźć się tam wskazówki do określenia wynagrodzenia po zakończeniu pracy, wskazówki te miałyby określić, czego spodziewa się zamawiający i za co mógłby zapłacić wyższe wynagrodzenie, a co będzie odpowiadało za to, że wykonawca otrzyma znacznie niższe wynagrodzenie.
Dzieło może mieć także charakter działalności twórczej - więc niematerialnej.
Materialny rezultat umowy powinien być z góry określony (uszycie ubrania, remont budynku, naprawa powierzonej rzeczy).
Za dzieło można również uznać rezultat niematerialny, gdy przedmiotem świadczenia jest np. nauczenie określonej umiejętności czy przeszkolenie do zawodu lub osiągnięcie ustalonego rezultatu. Przedmiotem umowy o dzieło może być np. sporządzenie bilansu, wykonanie zdjęć, stworzenie programu komputerowego, witryny internetowej (dzieło materialne) lub organizacja koncertu, konferencji, prezentacji nowego produktu firmy (dzieło niematerialne). Doprowadzenie do określonego z góry rezultatu dla zamawiającego może być także przedmiotem umowy o dzieło, jeżeli taki rezultat możliwy jest do zdefiniowania. Tak więc np. wykonanie analizy prawnej konkretnej sytuacji lub doprowadzenie do konkretnej sytuacji może być dziełem, podczas gdy usługa stałej konsultacji prawnej dziełem nie jest.
Prawnicy "zlecenie" nazywają "umową starannego działania", a "dzieło" - "umową rezultatu". Celem umowy o dzieło jest osiągnięcie określonego w jej treści rezultatu, podczas gdy celem umowy zlecenia jest samo działanie (praca), które nie musi doprowadzić do osiągnięcia określonego rezultatu. Umowa o dzieło powinna być uwieńczona konkretnym i sprawdzalnym rezultatem, wynagradzany jest sam rezultat a nie samo działanie. Czyli np. uzyskanie obrotu jest dziełem, ale praca z klientem na rzecz obrotu jest zleceniem.
UMOWA POŻYCZKI
Umowa pożyczki - umowa, w ramach, której pożyczkodawca oddaje na własność pożyczkobiorcy pieniądze lub rzeczy oznaczone, co do gatunku, a pożyczkobiorca zobowiązuje się do oddania tej samej ilości pieniędzy lub rzeczy po upływie ustalonego w umowie czasu. Jeżeli termin zwrotu pożyczki nie został przez strony w umowie oznaczony, dłużnik obowiązany jest ją zwrócić w ciągu sześciu tygodni od wypowiedzenia przez dającego pożyczkę. W zależności od woli stron pożyczka może być odpłatna lub nieodpłatna. Najczęstsza formą odpłatności za pożyczkę pieniężną są odsetki, ustawowe lub ustalone przez strony. Pożyczone rzeczy lub pieniądze przechodzą na własność pożyczkobiorcy, który ma pełne prawo rozporządzania nimi.
UMOWA O ROBOTY BUDOWLANE
Umowa o roboty budowlane - rodzaj umowy cywilnoprawnej.
Wzajemne zobowiązania stron umowy przedstawiają się w podstawowym przypadku następująco:
* Wykonawca zobowiązuje się do wykonania umówionego obiektu zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej.
* Inwestor zobowiązuje się do:
* wykonania czynności związanych z przygotowaniem robót wymaganych przepisami (m.in. wydania projektu i terenu pod budowę)
* przekazania projektu budowlanego
* odebrania obiektu oraz
* zapłacenia ceny.
Wynagrodzenie wykonawcy
Jeżeli strony umówiły się o wynagrodzenie ryczałtowe, przyjmujący zamówienie nie może żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w czasie zawierania umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac (art. 632 k.c.). Przepis ten dotyczy umów o dzieło, ale zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego może być stosowany w drodze analogii do umowy o roboty budowlane (wyrok SN z 15 czerwca 2007, sygn. V CSK 63/07).
Rozróżnienie umowy o roboty budowlane i umowy o dzieło
Przy rozróżnieniu umowy o roboty budowlane od innych umów prawa cywilnego (przede wszystkim od umowy o dzieło najważniejsze znaczenie ma ustalenie, czy proces inwestycyjny był wykonywany według rygorów i procedur przewidzianych przepisami prawa budowlanego.
UMOWA FACTORINGU
Faktoring - rodzaj transakcji handlowych wykształconych w praktyce anglosaskich instytucji finansowych i w rozwiniętej już postaci przeniesionych na grunt europejski w latach pięćdziesiątych XX wieku.
W kategoriach ekonomicznych faktoring jest konkurencyjnym wobec kredytu bankowego sposobem zapewnienia przedsiębiorstwu środków finansowych o charakterze obrotowym, a czasem również sposobem zabezpieczenia przed nieściągalnością należności.
W kategoriach prawnych natomiast specyficznym stosunkiem prawnym, w którym uczestniczą co najmniej trzy podmioty - faktor, przedsiębiorca (faktorant), który w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zbywa towary lub świadczy usługi za odroczonym terminem płatności, oraz klienci faktoranta (dłużnicy).
Faktoring jest rodzajem specjalistycznego pośrednictwa handlowego, w którym wyspecjalizowana instytucja finansowa (z reguły spółka z udziałem banku) nabywa w drodze cesji od przedsiębiorstw handlowych lub przemysłowych roszczenie o zapłatę należnych im kwot z różnego rodzaju źródeł zobowiązanych, a zwłaszcza sprzedaży.
Umowę faktoringu zaliczać należy do tzw. umów nienazwanych. Dopuszczalność zawierania umów faktoringowych wynika z zasady swobody umów (art. 353¹ Kodeksu cywilnego).
Faktoring uważany jest za umowę łączącą elementy różnych umów, np. cesji wierzytelności i umowy zlecenia, jednakże bez całkowitego utożsamienia jej z którąkolwiek z tych umów. Faktor w ramach umowy zobowiązuje się do wykonania czynności dodatkowych, niezwiązanych już bezpośrednio z samą cesją.
Faktoring może zostać także zdefiniowany na podstawie tekstu Układu Europejskiego podpisanego przez Polskę (ustanawiającego stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską z jednej strony, a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi z drugiej), gdzie zaliczany jest do usług finansowych. Zgodnie z brzmieniem tego dokumentu usługą taką jest każda usługa o charakterze finansowym, świadczona przez usługodawcę finansowego.
Również zarządzenie Prezesa Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z 9 września 1992 roku w sprawie ochrony znaków towarowych wymienia expressis verbis faktoring jako usługę o charakterze finansowym.
Podmioty faktoringu
Podmiotami biorącymi udział w faktoringu są:
* strony umowy faktoringu:
o Faktorant (klient) - przedsiębiorca trudniący się sprzedażą, dostawą towarów lub swiadczeniem usług;.
o Faktor - termin ten wywodzi się z języka łacińskiego (facere) i oznacza podmiot działający (czyniący) za pośrednika. Z praktyki światowej wynika, że faktorami z reguły są:
+ instytucje bankowe
+ wyspecjalizowane spółki faktoringowe
Zaangażowanie banków w transakcje faktoringowe jest w pełni zrozumiałe i uzasadnione zważywszy, że czynności prawne i faktyczne, jakie wiążą się z istotą faktoringu z natury swej nadają się do włączenia ich do katalogu. Pierwsze spółki faktoringowe powstały w USA. Ich działalność przejawia się głównie w nabywaniu wierzytelności od sprzedawców (dostawców) czy usługodawców oraz udzielaniu kredytów. W ten sposób spółki faktoringowe stały się konkurentami banków i ich tradycyjnej działalności. Nie ma przeszkód prawnych ani faktycznych, aby działalność faktoringową mogła prowadzić osoba fizyczna, zajmując się nią w sposób profesjonalny. W prawie polskim podmiotem gospodarczym może być osoba fizyczna.
* Dłużnik (nie jest stroną umowy) - odbiorca towarów lub usług zobowiązany do zapłaty. Nabywcą towarów i usług w stosunku faktoringowym może być każdy, kto taki towar nabył lub na rzecz kogo wydano usługę. Mogą być nimi w szczególności przedsiębiorstwa produkcyjne, handlowe, czy usługowe, które tym razem były nabywcami określonych dóbr i usług. W stosunku faktoringowym oraz w stosunku między sprzedawcą (dostawcą) lub usługodawcą a nabywcami towarów lub usług, każda ze stron może być wierzycielem i dłużnikiem, ponieważ chodzi o zobowiązania wzajemne.
Klauzule stosowane w umowie faktoringu
* Klauzula del credere - mocą tej klauzuli faktor godzi się na ponoszenie względem przedsiębiorcy odpowiedzialności za to, że dłużnik spełni ciążące na nim świadczenie. Jeżeli zaś dłużnik nie uczyniłby tego (np. z powodu niewypłacalności), to faktor jest zobowiązany do spełnienia świadczenia własnym kosztem. W sferze faktoringu będzie chodziło o zapłacenie przedsiębiorcy pełnej kwoty wierzytelności przelanej na faktora pomniejszonej o prowizję należną faktorowi. Jeżeli wypłaci on już zaliczkę, to odpowiedzialność ta obejmuje resztę należności przedsiębiorcy.
* Klauzula wyłączności - jest wyrazem założenia, że faktorowi opłaca się (ma w tym interes prawny i ekonomiczny), aby podmiot gospodarczy zawierając z nim umowę uczynił przedmiotem faktoringu wszystkie wierzytelności i aby nie zawierał podobnych umów z innymi faktorami. Zamieszczenie tego rodzaju klauzuli w umowie skutkuje także w stosunku do oddziałów, filii czy agencji prowadzonych przez ten podmiot, chyba że w umowie inaczej postanowiono. W razie gdy kontrahent faktora nie dotrzymuje pod tym względem postanowień umowy, może mu przysługiwać prawo do wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym lub nawet odstąpienia od umowy.
* Klauzula eksportowa - oznacza, że przedsiębiorca będący eksporterem towarów i usług ograniczy eksport bądź do niektórych krajów, lub zawierać będzie stosowane umowy tylko na niektóre (w umowie wyszczególnione) towary lub usługi. Wiąże się to z reguły z ułatwieniem dla faktora egzekucji przelanych na niego wierzytelności.
Podstawowe funkcje faktoringu
* Funkcja finansowania działalności - polega przede wszystkim na finansowaniu przez faktora cyklu rozliczeniowego transakcji. Oznacza to, że faktor (firma faktoringowa/bank) zaliczkuje posiadaną należność płacąc cenę kupna, pomniejszoną o procent, prowizję i ewentualnie marżę stanowiącą zarobek faktora za wykonanie dodatkowych czynności. Część ceny kupna (20-30%) zatrzymywana jest przez faktora na pokrycie dodatkowych kosztów do czasu wykupienia wierzytelności przez dłużnika. Głównym powodem wypłacenia przez faktora jedynie części wartości należności jest zamiar ograniczenia ryzyka. Jednak zamrożenie środków przedsiębiorstwa na dłuższy czas może doprowadzić do trudności przy finansowaniu kolejnych cykli produkcji i zbytu towarów czy surowców. Dlatego bardzo ważne jest uzyskanie przez niego gotówki na poczet przyszłych rozliczeń, nawet w formie kredytu zaliczkowego, na który faktorant wyraża zgodę podpisując umowę. W zależności więc od momentu zakupu wierzytelności i momentu jej ostatecznego rozliczenia, wyróżnia się dwie metody finansowania faktoranta tzw. metodę awansową i dyskontową:
*o Metoda awansowa - do natychmiastowej dyspozycji przedsiębiorcy stawia się zaliczkę obejmującą od 50% do 95% wartości faktury. Warunkiem uruchomienia tych środków jest udokumentowanie przez przedsiębiorcę faktu powstania wierzytelności. Dokumentami uwierzytelniającymi są kopie faktur, dokumentów wysyłkowych lub innych załączników świadczących o realizowaniu dostawy. Pozostała kwota wartości dostawy zostaje zaksięgowana na koncie zablokowanym do momentu wpływu pełnej kwoty należności od odbiorcy lub terminu płatności. Istnieje również możliwość przyznania przez faktora, oprócz zaliczek, także kredytów na finansowanie działalności obrotowej bądź inwestycyjnej.
*o Metoda dyskontowa - polega na zakupie wierzytelności przedsiębiorcy przez faktora z terminem natychmiastowej wymagalności (faktorant otrzymuje natychmiast środki pieniężne). W tym przypadku faktor odlicza od ceny zakupu stawkę dyskonta przyznanego odbiorcom przez przedsiębiorcę oraz opłatę za świadczone przez siebie usługi. Wysokość potrąconej kwoty wynosi 4% do 6% ceny zakupu wierzytelności. Po potrąceniu wyżej wymienionych opłat pozostałość kwoty przekazywana jest na rachunek bieżący przedsiębiorcy do jego dyspozycji.
* Funkcja administracyjna (usługowa) - występuje wówczas, gdy faktor poza nabyciem wierzytelności świadczy na rzecz przedsiębiorcy określone usługi. Często są to funkcje techniczne związane z księgowaniem, dokonywaniem rozliczeń transakcji bezgotówkowych, również elektronicznych oraz sporządzanie wyciągów z kont, dokonywanie zestawień obrotów itp. Stwarza to zatem szansę na obniżenie kosztów osobowych i zwiększenie zysku. Istniejące możliwości wykorzystania nowoczesnych technologii transmisji i przetwarzania informacji pozwalają koncentrować obrót wierzytelnościami oraz umożliwiają wykorzystanie w dużej skali wzajemnych kompensat oraz elastycznych źródeł finansowania majątku obrotowego. Funkcja administracyjna nie musi więc być kojarzona jedynie z obsługa wierzytelności w przedsiębiorstwie, może również wpływać na skuteczność zarządzania przedsiębiorstwem zarówno w sferze produkcji, jak też sprzedaży. Praktyka bowiem dowodzi istnienia ścisłego związku pomiędzy efektywnością zarządzania a skutecznością monitorowania i windykacji wierzytelności.
* Funkcja gwarancyjna (del credere - podjęcie ryzyka) - polega na zakupie wierzytelności przedsiębiorstwa przez faktora, z wyłączeniem prawa regresu wobec sprzedającego wierzytelność, bez względu na ryzyko występujące przy ściąganiu środków pieniężnych od dłużnika. Oznacza to, że faktor zobowiązany jest do zapłacenia swojemu klientowi w uzgodnionych terminach kwot przejętych wierzytelności. Istnieje jednak po stronie faktora możliwość prawa regresu wówczas, gdy kwota przejętych wierzytelności ulegnie zmniejszeniu wskutek np. uzasadnionych reklamacji odbiorcy towaru (usługi) czy zwrotów towaru. Przyjmując na siebie tego typu zobowiązanie faktor musi właściwie ocenić zdolność dłużnika do zapłaty należności. Dlatego szczegółowo analizuje jego sytuację finansową, terminowość regulowania zobowiązań finansowych czy też opinię, jaką cieszy się wśród przedsiębiorstw i banków. Po dokonaniu oceny wiarygodności dłużnika faktor podejmuje decyzję o włączeniu go (bądź nie) do kręgu tych, za których zobowiązania jest gotów ponosić odpowiedzialność, do wysokości jednak ustalonego limitu. Przy takim zobowiązaniu faktor ma możliwość ograniczyć występujące ryzyko poprzez postawienie swojemu klientowi szeregu warunków formalnych. Przede wszystkim, klient może być zobowiązany do zaoferowania swojemu faktorowi do zakupu wszystkich posiadanych wierzytelności - bieżących oraz przeszłych - powstających w okresie obowiązywania umowy. Pozwala to faktorowi rozłożyć ryzyko oraz zapobiec przejmowaniu wierzytelności od dłużników o wątpliwej płynności finansowej. Faktor może także zastrzec w umowie prawo zmniejszenia lub cofnięcia przyznanego uprzednio limitu. Innym wymogiem stawianym przez faktora może być okres rozliczenia zakupionych wierzytelności powstałych najczęściej na warunkach kredytu kupieckiego, co najwyżej do 90-120 dni, w szczególnych przypadkach do 180 dni. Często zatem z wierzytelnością faktor zakupuje prawo własności towaru dostarczanego odbiorcy, które to prawo faktorant z reguły zastrzega sobie wobec swojego partnera, na wypadek nie dokonania przez niego zapłaty. Warto podkreślić, że w praktyce faktor nie przejmuje wszystkich wierzytelności. Wyznacza bowiem dla poszczególnych dłużników limity, w ramach których przejmuje wierzytelności i decyduje się na podjęcie ryzyka. Bezregresowy zakup wierzytelności nie oznacza także natychmiastowej zapłaty za nią. Rozliczenie następuje bowiem w uzgodnionych terminach, bądź w momencie faktycznego wpływu kwoty należności od odbiorcy.
Formy faktoringu
* Faktoring pełny (bez regresu) - wraz z cesją wierzytelności na faktora przechodzi ryzyko niewypłacalności dłużnika i w przypadku gdy dłużnik nie jest w stanie spłacić wierzytelności, faktor nie ma prawa regresu w stosunku do zbywcy wierzytelności. Ta forma faktoringu jest korzystna dla zbywcy wierzytelności, bowiem po dokonaniu transakcji sprzedaży towaru lub usługi na rzecz dłużnika faktorant od razu dysponuje środkami finansowymi i wyzbywa się odpowiedzialności za ewentualną niewypłacalność dłużnika. Ciężar odpowiedzialności za niewypłacalność dłużnika spoczywa na faktorze, który przy tej formie faktoringu analizuje głównie sytuacją finansową dłużnika, jako zobowiązanego do zapłaty.
* Faktoring niepełny (z regresem) - dokonanie cesji wierzytelności nie obejmuje przejęcia ryzyka niewypłacalności dłużnika wobec faktora. Jest to de facto zaciągnięcie kredytu krótkoterminowego przez faktoranta, bowiem w przypadku nie dokonania zapłaty przez dłużnika, on musi to uczynić na rzecz faktora. Ta forma faktoringu powinna w pierwszej kolejności znaleźć zastosowanie przy finansowaniu kredytów kupieckich udzielanych przez dostawcę dla godnych zaufania odbiorców, kiedy wydłużone terminy płatności wynikają ze specyfiki prowadzonej działalności. Faktorant ponosi odpowiedzialność wobec faktora i musi o tym pamiętać, wnioskując o udzielenie faktoringu niepełnego, bowiem obciążają go skutki niespłacenia kwoty wierzytelności w terminie.
* Faktoring mieszany - to połączenie faktoringu pełnego i niepełnego. Faktor przejmuje ryzyko odpowiedzialności dłużnika wyłącznie do pewnej kwoty, natomiast odpowiedzialność spoczywa nadal na faktorancie. Rozwiązanie to jest rozłożeniem odpowiedzialności między faktora i faktoranta.
Treść umowy faktoringu
Treść umowy faktoringu obejmuje z reguły dwie części. Część pierwsza, podstawowa, obejmuje postanowienia składające się niejako na "ogólne warunki " takich umów. Są one dlatego nazywane w praktyce "warunkami standardowymi". Część druga umowy faktoringu obejmuje postanowienia szczegółowe. Na ogół bywa tak, że przedmiotem transakcji są jedynie postanowienia szczegółowe. Jeżeli bowiem przedsiębiorcy nie odpowiadają "warunki ogólne" sformułowane w pierwszej części umowy, to po prostu nie przystępuje w ogóle do pertraktacji co do warunków szczegółowych.
Już z pierwszej części umowy powinno wynikać, czy strony doprowadzą do skutku faktoring właściwy, czy też, poprzestaną na faktoringu niewłaściwym. Należy zatem powiedzieć wyraźnie o tym, czy bank faktoringowy bierze na siebie ryzyko wypłacalności dłużnika, czy też że będzie ono nadal obarczać przedsiębiorcę. W przedstawionej części umowy należy wskazać umowy zawarte pomiędzy przedsiębiorcą a jego dłużnikiem, a z których wynikają wierzytelności przelewane przez przedsiębiorcę na bank faktoringowy. Wskazanie to powinno obejmować co najmniej dokładne oznaczenie stron tamtych umów, daty ich zawarcia, ich przedmioty oraz terminy spełnienia świadczeń na rzecz przedsiębiorcy. Jeżeli między przedsiębiorcą a jego dłużnikami zawarte zostały umowy dodatkowe (zwane w praktyce "aneksami"), to powinny one być wyszczególnione już w części podstawowej z podaniem takich samych danych, jak w wypadku umów pierwotnych. Umowa faktoringu obejmuje nierzadko kilka (kilkanaście) umów dostawy, sprzedaży, czy o usługi, jakie doszły do skutku między przedsiębiorcą a jego partnerami. W takiej sytuacji występuje szereg różnych terminów zapłaty należności przedsiębiorcy. Podmioty umowy mogą wówczas uzgodnić tzw. średni termin płatności dla wszystkich tych wierzytelności (z ang. average due date). Należy też określić kwotę należną sprzedawcy (dostawcy) czy usługodawcy z tytułu cesji ich wierzytelności. W części podstawowej musi też być określona wysokość prowizji należnej faktorowi. Wysokość ta może być podana w wielkości bezwzględnej lub w odpowiednim procencie (stopa procentowa) w stosunku do wielkości wierzytelności. Na wysokość prowizji wpływa oczywiście nie tylko kwota (wielkość) wierzytelności, ale i pozycja ekonomiczno-prawna nabywcy towarów i usług, zabezpieczenie wierzytelności, przedmiot towarów i usług objętych umowami sprzedaży, dostawy lub umowami o usługi, a także terminy (długie czy krótkie) spełnienia świadczenia przed dłużnika (dłużników). Oprócz zwykłej prowizji, strony mogą sobie zastrzec dla faktora prowizje dodatkową, wynikającą z reguły z zakresu czynności dodatkowych, których ma podjąć się faktor. Oprócz prowizji zwykłej i dodatkowej możliwa jest też prowizja podwyższona. Stosowana jest przy faktoringu właściwym (pełnym) i tylko z tym faktoringiem jest ona w praktyce obrotu wiązana. Podwyższenie prowizji wiąże się tu bowiem z przyjęciem przez faktora ryzyka wypłacalności dłużnika. Należy również zawrzeć postanowienia co do obowiązku płacenia odsetek za korzystanie z cudzego kapitału oraz odsetek za opóźnienie, poza tym umowa powinna zawierać wszystkie inne dane niezbędne dla zawarcia umowy, a więc oznaczenie stron z podaniem adresu, ewentualnych pełnomocników (prokurentów), czas trwania umowy (ściśle określony lub na czas nieoznaczony).
Integralną część kontraktu faktoringowego stanowią warunki szczegółowe. W tej części umowy zawarte są postanowienia poszerzające zakres świadczeń faktora na rzecz faktoranta. Musi się tu znaleźć także dokładny opis świadczeń dodatkowych. Faktor na mocy dodatkowego porozumienia może świadczyć inne usługi, takie jak:
* działalność reklamową i marketingową
* kojarzenie dostawców i odbiorców
* wybór agentów handlowych
* doradztwo prawne i ekonomiczne
* prowadzenie postępowań spornych
Usługi te mogą obejmować ponadto:
* inkaso należności
* windykację należności
* wykupywanie faktur na okres dłuższy, niż to wynika z terminu płatności wskazanego na dokumencie
* ustalenie okresu tolerancji
* prowadzenie rozliczeń transakcji pomiędzy faktorantem i dłużnikiem oraz informowanie go o terminowości wywiązywania się dłużnika z płatności
* kierowanie upomnień do opieszałych dłużników
* zbieranie informacji i gromadzenie danych statystycznych o istotnym znaczeniu gospodarczym dla faktoranta
* opracowanie projektów rozwoju faktoranta.
W części drugiej umowy faktoringowej strony określają również szczegółowe prawa i obowiązki. W praktyce obrotu umowy mogą zawierać:
* zakres uprawnień faktora
* zakres obowiązków sprzedawcy (dostawcy) lub usługodawcy.
UMOWA FRANCHISINGU
Umowa franchisingu łączy uzależnienie jednego przedsiębiorcy od drugiego z pewną samodzielnością podmiotu podległego, działającego na własny rachunek. Podstawową zaletą takiego kontraktu z punktu widzenia uczestnika sieci jest uzyskiwanie technologii i skutecznych metod zarządzania na czytelnych zasadach, zaś dla udostępniającego know-how, czyli dla franchisodawcy, jest to droga szybkiej ekspansji za cudze, bo franchisobiorcy, pieniądze.
Franczyza (ang. franchising) - system sprzedaży towarów, usług lub technologii, który jest oparty na ścisłej i ciągłej współpracy pomiędzy prawnie i finansowo odrębnymi i niezależnymi przedsiębiorstwami - franczyzodawcą (FD) i jego indywidualnymi franczyzobiorcami (FB). Franchising zakłada też przepływ know-how od FD do FB przez cały czas obowiązywania umowy franczyzowej.
Cechy franczyzy
Istota systemu polega na tym, że FD nadaje swoim poszczególnym FB prawo oraz nakłada na nich obowiązek prowadzenia działalności zgodnie z jego koncepcją. W ramach umowy sporządzonej na piśmie oraz w zamian za bezpośrednie lub pośrednie świadczenia finansowe uprawnienie to upoważnia indywidualnego FB do korzystania z nazwy handlowej FD, jego znaku towarowego lub usługowego, metod prowadzenia działalności gospodarczej, wiedzy technicznej, systemów postępowania i innych praw własności intelektualnej lub przemysłowej, a także do korzystania ze stałej pomocy handlowej i technicznej FD.
Słowniczek pojęć
* franczyza (ang. franchising) - udzielenie praw (i przyjęcie obowiązków) poprzez zawarcie umowy franczyzy; drugie znaczenie tego słowa
* umowa franczyzy (ang. franchise agreement) - umowa pomiędzy franczyzodawcą a franczyzobiorcą, której przedmiotem jest franczyza, będąca sumą określonych praw i obowiązków
* franczyzobiorca (ang. franchisee) - strona umowy uzyskująca prawa (i przyjmująca obowiązki) składające się na franczyzę; wyraz analogiczny do kredytobiorcy (od: kredyt)
* franczyzodawca (ang. franchisor) - strona umowy udzielająca praw (i nakładająca obowiązki) franczyzy; wyraz analogiczny do kredytodawcy (od: kredyt)
11) Przedawnienie roszczeń z umowy sprzedaży, dzierżawy, najmu, o dzieło, pożyczki, o roboty budowlane, factoringu, franchisingu .
a)umowa sprzedaży
Roszczenia z tytułu sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, roszczenia rzemieślników oraz roszczenia prowadzących gospodarstwa rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych przedawniają się z upływem dwóch lat zgodnie z art.554 KC, jednocześnie termin przedawnienia roszczeń związanych z działalnością gospodarczą wynosi 3 lata zgodnie z art.118 KC, w związku z czym powstaje wątpliwość, jaki termin przedawnienia obowiązuje, umowa sprzedaży jest zawierana przez przedsiębiorcę w związku z prowadzona przez niego działalnością gospodarczą.
umowa sprzedaży konsumenckiej
Kupujący traci przysługujące mu uprawnienia, jeżeli nie dokona tzw. aktów staranności przed upływem terminu wskazanego w ustawie, również jeżeli przed upływem dwóch miesięcy od stwierdzenia niezgodności towaru konsumpcyjnego z umowa nie zawiadomi o tym sprzedawcy. Niezależnie od tego sprzedawca odpowiada za niezgodność towaru konsumpcyjnego w przypadku jej stwierdzenia przed upływem 2 lat (jeżeli towar był wymieniany termin ten biegnie na nowo). Jeżeli przedmiotem transakcji jest przedmiot używany, strony mogą skrócić ten okres, ale nie poniżej 1 roku. Roszczenia kupującego określone w art.8 ustawy przedawniają się z upływem roku od stwierdzenia przez kupującego niezgodności towaru z umową, przedawnienie nie biegnie w czasie wykonywania naprawy lub wymiany, nie dłużej jednak niż przez 3 miesiące
b)umowa o dzieło
Na podstawie art. 646 KC roszczenia z umowy o dzieło (w tym np. roszczenie o zapłatę za wykonane dzieło) przedawniają się z upływem 2 lat od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane.
c)umowa dzierżawy i najmu
Roszczenie o zapłatę czynszu z umowy dzierżawy przedawnia się z upływem
3 lat od momentu gdy roszczenie stało się wymagalne (jest to świadczenie o
charakterze okresowym).
d)umowa o roboty budowlane
Roszczenia wynikające z umowy o roboty budowlane, zawartej pomiędzy jednostkami gospodarki uspołecznionej, z których przynajmniej jedna nie podlega państwowemu arbitrażowi gospodarczemu, przedawniają się z upływem 2 lat stosownie do dyspozycji art. 646 KC.
e)umowa pożyczki
Przedawnienie roszczeń o zwrot pożyczki następuje zgodnie z ogólnymi terminami przedawnienia roszczeń. Jeżeli umowa pożyczki zawarta została pomiędzy przedsiębiorcami i umowa ta związana była z prowadzeniem działalności gospodarczej termin przedawnienia wynosi 3 lata od dnia, w którym zwrot pożyczki miał nastąpić. Jeżeli pożyczka nie była związana z prowadzeniem działalności gospodarczej, termin przedawnienia wynosi lat 10.
f)umowa factoringu i franchisingu
(niestety nic konkretnego nie znalazłam na ten tych umów, ani w książce, ani w necie, ale tutaj też chyba będą chyba 2 lata, poszukam jeszcze i najwyżej dośle)
zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
Mały przedsiębiorca - określenie osoby prowadzącej działalność gospodarczą w niewielkim rozmiarze.
W myśl art. 105 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz
Średni przedsiębiorca - w myśl art. 106 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, to przedsiębiorca który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz
13. Zasady prowadzenia działalności gospodarczej w RP przez cudzoziemców
Cudzoziemcy, którzy nie są obywatelami jednego z krajów Unii Europejskiej mogą wykonywać działalność gospodarczą w Polsce na takich samych zasadach jak obywatele Polski, jeśli posiadają:
zezwolenie na osiedlenie się,
zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich,
zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony udzielone:
w celu połączenia z rodziną,
cudzoziemcowi, który w innym kraju UE uzyskał zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego WE oraz jego małżonkowi,
zgodę na pobyt tolerowany,
status uchodźcy,
korzystają w Rzeczypospolitej Polskiej z ochrony czasowej
Cudzoziemcy, którzy nie posiadają jednego z pozwoleń wymienionych powyżej mają prawo do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej wyłącznie w formie spółki: komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej, a także do przystępowania do takich spółek oraz obejmowania bądź nabywania ich udziałów lub akcji.
Cudzoziemcy, którzy mogą prowadzić działalność gospodarczą w Polsce, na takich samych zasadach jak obywatele Polscy, muszą zarejestrować prowadzoną przez siebie działalność gospodarczą. Rejestracji dokonuje się w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania cudzoziemca.
Opłata za wpis do ewidencji działalności gospodarczej wynosi 100 zł. Za zmianę wpisu trzeba zapłacić 50 zł.
Wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej musi zawierać:
dane cudzoziemca (imię i nazwisko oraz numer PESEL jeśli cudzoziemiec go posiada),
miejsce zamieszkania oraz miejsce wykonywania działalności gospodarczej jeśli jest ono inne niż miejsce zamieszkania,
wskazanie rodzaju wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności Gospodarczej (PKD). Rozporządzenie Rady Ministrów z 20.01.2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności, dostępne jest w gminie.
datę rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej powinno być doręczone cudzoziemcowi nie później niż w ciągu 14 dni od dnia zgłoszenia. Od decyzji odmownej cudzoziemiec może złożyć odwołanie do Wojewody, a potem skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Cudzoziemiec rozpoczynający działalność gospodarczą musi uzyskać numer REGON oraz NIP.
NIP czyli Numer Identyfikacji Podatkowej jest numerem nadawanym wszystkim podatnikom. Numer nadaje naczelnik urzędu skarbowego. Cudzoziemcy, którzy nie posiadają numeru NIP muszą złożyć wniosek o jego nadanie. Jeśli cudzoziemiec posiada już numer NIP musi złożyć tylko wniosek o jego aktualizację, w związku z rozpoczęciem działalności gospodarczej. Numer REGON jest numerem identyfikacyjnym nadawanym podmiotom prowadzonym działalność gospodarczą. Numer REGON nadawany jest do celów statystycznych. Wniosek o nadanie numeru REGON i NIP lub aktualizację numeru NIP składa się do gminy razem z wnioskiem o wpis do ewidencji. Nie pobiera się opłat za przyjęcie wniosku o nadanie REGON i NIP.
Osoba rozpoczynająca działalność gospodarczą musi dokonać zgłoszenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w celu zarejestrowania zakładanej firmy jako płatnika składek ubezpieczenia społecznego. Osoby prowadzące działalność gospodarczą muszą płacić składki na ubezpieczenie społeczne.
Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej cudzoziemiec musi dokonać zgłoszenia w urzędzie skarbowym. Przedsiębiorca musi rozliczać się z uzyskiwanych dochodów i płacić podatki, w szczególność podatek VAT.
Wykonywanie działalności gospodarczej bez wymaganego zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, wpisu do rejestru działalności gospodarczej lub wymaganego zezwolenia jest wykroczeniem i podlega karze ograniczenia wolności lub grzywnie.
Cudzoziemcy, którzy nie mogą wykonywać działalności gospodarczej na takich samych zasadach jako obywatele Polscy, mogą prowadzić działalność gospodarczą w formie spółki komandytowej, komandytowo - akcyjnej, spółki z ograniczoną odpowiedzialności lub spółki akcyjnej. Cudzoziemcy mogą być wspólnikami w spółce i zasiadać w zarządzie lub radzie nadzorczej spółki.
Cudzoziemiec, chcący założyć spółkę lub być wspólnikiem musi posiadać zezwolenie na pobyt na terytorium Polski, zazwyczaj będzie to zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony. Generalną zasadą jest, że cudzoziemcy ci muszą posiadać zezwolenie na pracę na terytorium RP. Wojewoda wydaje decyzję o udzieleniu zezwolenia na pracę bez względu na sytuację na lokalnym rynku pracy cudzoziemcom, którzy są właścicielami lub współwłaścicielami firm lub cudzoziemcom pełniącym funkcję w zarządach osób prawnych prowadzących działalność gospodarczą, pod warunkiem, że zatrudniają, co najmniej 50 pracowników i działalność firmy przyczynia się do wzrostu inwestycji, transferu technologii, wprowadzenia korzystnych inwestycji lub tworzenia nowych miejsc pracy. (Więcej na temat udzielania zezwoleń na pracę w Polsce i wykonywania pracy zobacz: Praca).
Spółki muszą być zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Wykonywanie pewnych rodzajów działalności gospodarczej wymaga uzyskania koncesji lub zezwolenia. Przyczyny wprowadzenia ograniczeń są spowodowane przez ważny interes państwa, zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego oraz porządku publicznego, a także ze względu na konieczność kontroli pewnych sfer działalności gospodarczej. Koncesje udzielane są w przypadku działalności gospodarczej ważnej ze względu na interes państwa. Zezwolenie udzielane jest gdyż podmiot ubiegający się o zezwolenie spełnia warunki przewidziane prawem.
Uzyskania koncesji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie:
poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych,
wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym,
wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią,
ochrony osób i mienia,
rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych,
przewozów lotniczych.
Ogólną regułą jest, że zezwolenia udziela minister właściwy ze względu na przedmiot działalności gospodarczej objętej koncesją. Koncesje udzielane są na okres od 5 lat do 50.
Dziedziny, w których wymagane jest zezwolenie jest ograniczone do 27 dziedzin. Zezwolenie wymagane jest między innymi w przypadku handlu alkoholem, działalności bankowej, maklerskiej, wytwarzania tablic rejestracyjnych do samochodów, wytwarzania leków, transportu drogowego czy prowadzenia działalności pocztowej. Szczegółowe zasady udzielania zezwoleń i warunki, jakie musi spełnić osoba ubiegająca się o zezwolenie, a także organy właściwe do udzielenia zezwolenia określają odrębne ustawy regulujące działalność objętą zezwoleniem. Zezwolenie udzielane jest w sytuacji, gdy osoba ubiegająca się o nie spełnia warunki przewidziane w odrębnych ustawach. Jeśli podmiot spełnia warunki, organ udzielający zezwolenia nie może odmówić jego wydania.
Zasady udzielania zezwoleń i koncesji, jak również pełną listę dziedzin, do wykonywania których wymagane jest zezwolenie, określa ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.
14. Ogólne zasady prowadzenia działalności gospodarczej
Zasady przyjęte przez podczas obrad okrągłego stołu w Caux
Zasady ogólne:
Zasada 1. Odpowiedzialność w prowadzeniu działalności gospodarczej: od odpowiedzialności wobec akcjonariuszy ku koncepcji odpowiedzialności wobec interesariuszy
O społecznej wartości danego przedsięwzięcia gospodarczego decyduje poziom zamożności i zatrudnienia, jakie ono zapewnia, jak również dostarczane na rynek produkty i usługi o cenie odpowiadającej ich jakości. Aby wytwarzać taką wartość, firmy muszą utrzymać swoją ekonomiczną kondycję i potencjał, jednakże samo przetrwanie nie jest tu celem wystarczającym.
Firmy mają do odegrania istotną rolę w poprawie warunków życia wszystkich swoich klientów, pracowników i akcjonariuszy poprzez dzielenie z nimi wytworzonego w procesie gospodarczym bogactwa. Także dostawcy i konkurenci mają prawo oczekiwać od firm honorowania zobowiązań w duchu uczciwości i rzetelności. Firmy, jako odpowiedzialni członkowie społeczności - lokalnych, narodowych, regionalnych i globalnych - mają swój udział w kształtowaniu ich przyszłości.
Zasada 2. Ekonomiczne i społeczne oddziaływanie biznesu: ku innowacjom, sprawiedliwości i wspólnocie światowej
Firmy zakładane za granicą w celu podejmowania działalności produkcyjnej lub handlowej również tam powinny - poprzez tworzenie nowych miejsc pracy i zwiększanie siły nabywczej obywateli - powinny przyczyniać się do społecznego postępu. Firmy także wspierać prawa człowieka i edukację oraz przyczyniać się do wzrostu zamożności i ożywienia gospodarczego krajów, w których działają.
Firmy winny przyczyniać się do rozwoju ekonomicznego i społecznego nie tylko tych krajów, w których działają, ale także - poprzez efektywne i rozważne wykorzystywanie zasobów naturalnych, stosowanie się do zasad wolnej i uczciwej konkurencji, a także położenie nacisku na innowacje w technologii, na metody produkcji, marketingu i komunikacji - do rozwoju całej wspólnoty światowej.
Zasada 3. Postępowanie w biznesie: wyjście poza literę prawa ku duchowi zaufania
Akceptując słuszność uregulowań prawnych dotyczących tajemnicy handlowej, firmy powinny uznać, że szczerość, otwartość, prawdomówność, dotrzymywanie obietnic i przejrzystość (transparency) działania przyczyniają się nie tylko do zwiększenia własnej wiarygodności i stabilności, ale także do łagodzenia napięć pomiędzy firmami i usprawniania zawieranych przez nie transakcji, szczególnie na poziomie międzynarodowym.
Zasada 4. Poszanowanie dla reguł prawnych
Dla uniknięcia napięć oraz w celu promowania coraz swobodniejszego handlu, równych warunków konkurencji, jak również uczciwego i bezstronnego traktowania wszystkich uczestników, firmy powinny szanować zarówno prawo międzynarodowe, jak i lokalne. Ponadto powinny one uświadomić sobie, że niektóre działania, chociaż legalne, mogą przynieść niepomyślne skutki.
Zasada 5. Wspieranie wielostronnej wymiany handlowej
Firmy powinny wspierać wielostronne układy handlowe ustalone przez GATT/Światową Organizację Handlu i podobne międzynarodowe porozumienia. Powinny współuczestniczyć w staraniach na rzecz promowania postępowej i rozsądnej liberalizacji handlu oraz złagodzenia tych lokalnych ograniczeń, które w sposób bezzasadny szkodzą globalnej wymianie. Winny jednak respektować przy tym cele polityki narodowej.
Zasada 6. Szacunek dla środowiska naturalnego
Każda firma powinna chronić i - gdzie to jest możliwe - przyczyniać się do poprawy stanu środowiska, promując zarazem jego długofalowy rozwój i nie dopuszczając do marnotrawstwa zasobów naturalnych.
Zasada 7. Unikanie działań sprzecznych z prawem
Firma nie powinna brać i dawać łapówek ani też osłaniać tego rodzaju procederu, nie powinna uczestniczyć w praniu brudnych pieniędzy czy innych działaniach korupcyjnych. Przeciwnie, powinna nawiązywać współpracę z innymi firmami i organizacjami w celu eliminowania tych praktyk. Nie powinna handlować bronią lub materiałami, które mogą zostać użyte w działalności terrorystycznej, handlu narkotykami oraz przestępczości zorganizowanej.
Zasady postępowania wobec interesariuszy
Klienci
Jesteśmy zwolennikami godnego traktowania wszystkich klientów, niezależnie od tego, czy kupują produkty lub usługi bezpośrednio od nas, czy też nabywają je na rynku w inny sposób. Dlatego też mamy obowiązek:
* oferować naszym klientom produkty i usługi najwyższej jakości, zgodnie z ich wymaganiami;
* uczciwie traktować klientów we wszystkich aspektach naszych gospodarczych działań, włączając w to wysoki poziom usług i środków, które mają przynieść zadośćuczynienie niezadowolonym;
* dołożyć wszelkich starań, aby nasze produkty i usługi przyczyniały się do zachowania lub polepszenia zdrowia oraz bezpieczeństwa naszych klientów, a także jakości środowiska naturalnego;
* dbać, aby charakter oferowanych produktów oraz działań marketingowych i reklamowych nie naruszał zasady poszanowania ludzkiej godności; oraz
* szanować integralność kulturową klientów.
Pracownicy
Jesteśmy zwolennikami poszanowania godności każdego pracownika i traktowania interesów pracowniczych z należną powagą. Dlatego też mamy obowiązek:
* tworzyć miejsca pracy i zapewniać wynagrodzenie, które poprawi warunki życia pracowników;
* zapewnić takie warunki pracy, które szanują zdrowie pracownika i jego godność;
* być uczciwym w kontaktach z pracownikami i prowadzić politykę jawności informacji, ograniczaną jedynie przez przepisy prawne i wymogi konkurencji;
* słuchać uważnie i - gdzie jest to możliwe - stosować się do sugestii, propozycji, żądań i zażaleń pracowników;
* kiedy pojawi się konflikt, podejmować negocjacje w dobrej wierze;
* unikać praktyk dyskryminacyjnych i zagwarantować pracownikom równość traktowania oraz szans niezależnie od płci, wieku, koloru skóry i wyznania;
* promować w firmie zatrudnianie pracowników niepełnosprawnych tam, gdzie mogą być autentycznie użyteczni;
* w miejscu pracy chronić pracowników przed możliwymi do uniknięcia obrażeniami i chorobami;
* zachęcać pracowników i pomagać im w zdobywaniu przydatnych oraz dających się wykorzystać także w innych zawodach umiejętności i wiedzy; oraz
* być wrażliwym na wiążące się często z decyzjami gospodarczymi poważne problemy bezrobocia i współpracować z rządami, organizacjami pracowniczymi oraz innymi agendami w celu rozwiązania tych kwestii.
Właściciele / inwestorzy
Cenimy zaufanie, które pokładają w nas inwestorzy. Dlatego też mamy obowiązek:
* profesjonalnie i rzetelnie zarządzać, by zapewnić uczciwe i konkurencyjne zyski z poczynionych inwestycji;
* ujawniać właścicielom / inwestorom istotne informacje pod warunkiem przestrzegania zobowiązań prawnych i ograniczeń wynikających z zasady konkurencji;
* mieć w swej pieczy, chronić i powiększać aktywa właścicieli / inwestorów; oraz
* uwzględniać żądania, sugestie, skargi i formalne postanowienia właścicieli / inwestorów.
Dostawcy
Nasze stosunki z dostawcami i podwykonawcami muszą opierać się na wzajemnym szacunku. Dlatego też mamy obowiązek:
* dążyć do uczciwości i prawdomówności we wszystkich naszych działaniach, włączając w to politykę cenową, licencyjną i udzielanie prawa sprzedaży;
* dbać, by nasza działalność gospodarcza była wolna od działań wymuszających i niepotrzebnych roszczeń sądowych;
* sprzyjać długoterminowej stabilizacji w relacjach z dostawcami stosownie do wartości, jakości, konkurencyjności i solidności;
* dzielić się z dostawcami informacjami i włączać ich w nasz proces planowania;
* płacić dostawcom w terminie i zgodnie z przyjętymi zasadami; oraz
* poszukiwać, zachęcać i dobierać takich dostawców i podwykonawców, którzy zatrudniając pracowników przestrzegają zasady poszanowania ludzkiej godności.
Konkurenci
Jesteśmy przekonani, że uczciwa konkurencja gospodarcza jest jednym z podstawowych warunków wzrostu dobrobytu narodów oraz czynnikiem, który umożliwi ostatecznie sprawiedliwy podział dóbr i usług. Dlatego też mamy obowiązek:
* popierać wolny rynek handlu i inwestycji;
* promować zachowania konkurencyjne, które są korzystne dla społeczeństwa i środowiska oraz są wyrazem wzajemnego szacunku między konkurentami;
* unikać zarówno prób, jak i samego udziału w podejrzanych korzyściach materialnych lub przysługach mających na celu zdobycie przewagi nad konkurentem;
* szanować materialne i intelektualne prawa własności; oraz
* odmawiać przyjmowania informacji uzyskanych w sposób nieuczciwy i nieetyczny, np. poprzez szpiegostwo przemysłowe.
Wspólnoty lokalne
Jesteśmy przekonani, że będąc obywatelami globalnej wspólnoty, możemy wzmacniać te siły reformatorskie i ruchy obrońców praw człowieka, które są aktywne w społeczeństwach, gdzie działamy. Mamy zatem w tych społeczeństwach obowiązek:
* szanować prawa człowieka i instytucje demokratyczne oraz promować je tam, gdzie to jest możliwe;
* uznawać prawne zobowiązania rządów wobec społeczeństwa jako całości i wspierać politykę publiczną oraz działania, które mają na celu promowanie ludzkiego rozwoju poprzez harmonijne stosunki pomiędzy gospodarką i innymi obszarami życia społecznego;
* współpracować z tymi siłami społecznymi, które przyczyniają się do podnoszenia poziomu zdrowia, edukacji, zamożności oraz bezpieczeństwa w miejscu pracy;
* promować i stymulować trwały rozwój oraz odgrywać wiodącą rolę w działaniach na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska naturalnego, a także mieć pieczę nad zasobami naturalnymi Ziemi;
* popierać pokój, bezpieczeństwo, różnorodność i społeczną integrację;
* szanować integralność kultur lokalnych; oraz
* być dobrym obywatelem wspólnoty poprzez łożenie na cele charytatywne, edukacyjne i kulturalne oraz sprzyjanie uczestnictwu pracowników w życiu społecznym i inicjatywach obywatelskich.
15. Czynności przy rozpoczynaniu działalności gospodarczej jako osoby fizyczne.
Osoba fizyczna zamierzająca indywidualnie prowadzić działalność gospodarczą powinna stawić się w Urzędzie Gminy lub Urzędzie Miasta, który prowadzi ewidencje działalności gospodarczej i wypełnić stosowny druk tzn. wniosek o wpis do ewidencji działalności gospodarczej.
W formularzu tym należy:
• podać imię i nazwisko, PESEL i adres zamieszkania dokonującego zgłoszenia
• oznaczyć miejsce wykonywania działalności- wskazać adres siedziby głównej, oddziału lub inne miejsca prowadzenia działalności
• określić przedmiot wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD) - najlepiej jest wpisać wszystkie możliwe rodzaje prowadzonej działalności, gdyż rozszerzenie wiąże się z opłatą za każdy wpis
• wskazać datę rozpoczęcia działalności
Dokonując zgłoszenia można również podać nazwiska ewentualnych pełnomocników, numery telefonów kontaktowych. Jeżeli już prowadzisz działalność gospodarczą, musisz to zaznaczyć.
W przypadku spółek cywilnych każdy ze wspólników składa wiosek indywidualnie. Każdy powinien się zarejestrować jako odrębny przedsiębiorca. Wpis do Ewidencji działalności gospodarczej kosztuje 100 zł, zmiana wpisu - 50 zł. Rada gminy może jednak wprowadzić zwolnienie od tych opłat.
W ciągu 14 dni od dnia zgłoszenia doręczane jest zaświadczenie o wpisie do Ewidencji działalności gospodarczej. Jest to ważny dokument, który należy zachować w aktach firmy.
Wszelkie zmiany w danych zgłoszonych do ewidencji trzeba aktualizować w terminie 14 dni od dnia ich zmiany. O likwidacji firmy należy również poinformować urząd - wpis zostanie wówczas wykreślony z ewidencji. Podobnie przy zmianie miejsca zamieszkania (przeniesienia na teren innej gminy) - zaświadczenie o wpisie do ewidencji zostanie przesłane i wpisane z urzędu do prowadzonej w tej gminie Ewidencji działalności gospodarczej.
W przypadku niektórych rodzajów działalności konieczne jest uzyskanie koncesji lub zezwolenia. Koncesji wymaga prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie (na podstawie Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej:
• poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych,
• wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym,
• wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią,
• ochrony osób i mienia,
• przewozów lotniczych,
• rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych.
Dla niektórych rodzajów działalności wprowadzony został obowiązek uzyskania zezwolenia. Zezwolenia wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie określonym w przepisach odrębnych ustaw. Konieczność uzyskania takich zezwoleń wynika m.in. z przepisów ustaw: o działalności ubezpieczeniowej, o transporcie drogowym, prawo farmaceutyczne, o obrocie instrumentami finansowymi, itd.
Spółki handlowe i inni przedsiębiorcy
Rejestracji spółek prawa handlowego, fundacji oraz stowarzyszeń prowadzących działalność gospodarczą dokonuje się w KRS. Wraz z wypełnionym wnioskiem osoby, które będą działać w imieniu spółki składają przed sądem swoje podpisy albo ich uwierzytelnione notarialnie wzory.
Zmiany informacji zgłoszonych w KRS należy dokonać w ciągu 14 dni a wykreślenia w ciągu 7 dni od zakończenia działalności. Z rejestracją firmy wiążą się koszty 150 zł (rejestracja osoby fizycznej) lub 1000 zł (rejestracja innych przedsiębiorców). Zmiana wpisu to koszt rzędu: odpowiednio 80 zł i 400 zł. Natomiast wykreślenie kosztuje 80 zł i 300 zł.
GUS
Z wpisem do ewidencji czy rejestru, w terminie do 14 dni od ich otrzymania, należy udać się do wojewódzkiego oddziału Urzędu Statystycznego, celem nadania numeru statystycznego REGON. Jeśli działalność jest prowadzona w formie spółki cywilnej REGON jest nadawany spółce. Do wniosku o nadanie numeru statystycznego (RG-1) należy dołączyć odpis, wyciąg lub zaświadczenia z ewidencji działalności gospodarczej potwierdzające podjęcie działalności gospodarczej. Wniosek można złożyć również za pośrednictwem Internetu (warunkiem jest posiadanie bezpiecznego podpisu elektronicznego).
Druk zgłoszenia zawiera m.in.: nazwę, dane teleadresowe, podstawową i szczególną formę prawną, formę własności i finansowania, stan aktywności prawnej i ekonomicznej, rodzaj prowadzonej działalności, informację o rejestracji prawnej (w przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą dodatkowo - nazwisko i imiona, adres zamieszkania, numer PESEL).
Okres oczekiwania na zaświadczenie o wydaniu REGON wynosi 7 dni. Uzyskanie numeru statystycznego jest bezpłatne.
Bank
Po uzyskaniu numeru REGON można założyć firmowe konto (podstawowy rachunek bankowy). Nie wszyscy przedsiębiorcy muszą takie konto posiadać, ale numer konta trzeba podać wypełniając zgłoszenie identyfikacyjne (aktualizacyjne) NIP. Rachunek firmowy przydaje się również w przypadku rozliczeń z ZUS (istnieje obowiązek bezgotówkowego rozliczania się z tą instytucją). Posiadanie rachunku firmowego wiąże się z opłatami nawet do kilkudziesięciu złotych miesięcznie za jego prowadzenie.
Urząd Skarbowy
Każdy podatnik powinien posiadać swój Numer Identyfikacji Podatkowej (NIP). Jeżeli zamierza się indywidualnie prowadzić działalność gospodarczą będzie używać się numeru, który już jest w posiadaniu, a do urzędu skarbowego składa się zgłoszenie identyfikacyjne NIP-1. W przypadku pozostałych podmiotów (poza osobami fizycznymi jedynie uczestniczącymi w spółkach nie mających osobowości prawnej, które wypełniają formularz NIP-3) wypełnia się druk NIP-2. Nadanie numeru NIP jest bezpłatne.
Dwie następne czynności związane z formalnościami w urzędzie skarbowym dotyczą wyboru:
• formy opodatkowania podatkiem dochodowym
• bycia albo nie podatnikiem podatku VAT
Druk wyboru formy podatku dochodowego zawiera podstawowe dane o przedsiębiorcy oraz jego deklarację co do formy opodatkowania - ryczałtowe (karta podatkowa lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych) lub na zasadach ogólnych. Należy pamiętać, że w zależności od rodzaju działalności twój wybór może być ograniczony.
Osoba rozpoczynająca działalność (wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu VAT) z mocy prawa jest zwolniona z podatku od towarów i usług, może jednak zrezygnować z tego zwolnienia przed dokonaniem pierwszej czynności opodatkowanej (sprzedaży towaru lub wykonania usługi) poprzez wypełnienie formularza VAT-R lub pisemne zawiadomienie naczelnika Urzędu Skarbowego o zamiarze rezygnacji. W przypadku, gdy podatnik (spółka) będzie przeprowadzał transakcje wewnątrzwspólnotowe zobowiązany jest złożyć formularz VAT-R/UE. Opłata skarbowa z tytułu rejestracji podatnika VAT wynosi 170 zł.
Jeżeli jakiekolwiek dane podane w formularzach NIP lub VAT ulegną zmianie należy zaktualizować zgłoszenie w terminie 14 dni od momentu zaistnienia zmiany. W przeciwnym razie grożą poważne sankcje.
ZUS
W terminie siedmiu dni od daty rozpoczęcia działalności (którą określa się samemu) przedsiębiorca powinien zgłosić się do jednostki ZUS właściwej ze względu na siedzibę przedsiębiorstwa i zarejestrować się jako płatnik składek. W celu zgłoszenia firmy należy wypełnić formularz ZUS ZFA lub ZUS ZPA (zgłoszenie płatnika składek).
Reguła jest taka, że za pracowników płaci się wszystkie ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe), ubezpieczenie zdrowotne (stanowiące część podatku dochodowego) oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. W celu zgłoszenia ubezpieczonego należy wypełnić formularze ZUS ZUA i ZUS ZZA (ubezpieczenie społeczne i zdrowotne). W przypadku osób fizycznych prowadzących działalność indywidualną, ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne, a na pozostałe ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy, muszą one płacić składki od podstawy wynoszącej przynajmniej 60% przeciętnego wynagrodzenia.
Od 24 sierpnia 2005 r. nowo zakładane firmy płacą kilkakrotnie niższe składki na ubezpieczenia społeczne ZUS. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ZUS (emerytalne i rentowe) w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
16. Rękojmia a niezgodność towaru z umową, gwarancja
RĘKOJMIA A NIEZGODNOŚĆ TOWARU Z UMOWĄ
W związku z wejściem w życie z dniem 1 stycznia 2003 roku przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego (Dz. U Nr 141 poz. 1176) obecnie funkcjonują dwa systemy odpowiedzialności sprzedawcy wobec konsumenta za wady sprzedanego towaru. W stosunku do towarów zakupionych w 2002 roku nadal obowiązują przepisy dotyczące rękojmi za wady towaru sprzedanego określone w Kodeksie Cywilnym. Natomiast w stosunku do produktów zakupionych w 2003 r. sprzedawca odpowiada wobec konsumenta za niezgodność towaru z umową. Pojęcie niezgodności towaru z umową jest pojęciem szerszym niż wady towaru. Na podstawie rękojmi sprzedawca ponosił odpowiedzialność za wadę fizyczną (pomijając wadę prawną) tj. określając językiem popularnym, za niedoskonałość techniczną towaru zmniejszającą jego wartość lub użyteczność ze względu na cel w umowie oznaczony lub jeżeli rzecz nie miała właściwości o jakich zapewniano przy zakupie. Niezgodność towaru z umową występuje gdy towar nie spełnia powszechnych rozsądnych oczekiwań kupującego i nie nadaje się do celu do jakiego towar tego rodzaju jest zwykle używany oraz gdy jego właściwości nie odpowiadają właściwościom cechującym towar tego rodzaju, obejmuje to: zarówno dotychczasowe pojęcie wady fizycznej lub prawnej jak i niekompletność rzeczy, brak cech funkcjonalności, względy estetyczne, brak instrukcji użytkowania, indywidualne uzgodnienia między stronami, jak również brak właściwości towaru deklarowanych w składanych publicznie zapewnieniach, to jest w reklamach.
Nowe przepisy regulujące sprzedaż konsumencką przedłużyły również termin odpowiedzialności sprzedawcy. Rękojmia trwała rok od daty wydania towaru, a odpowiedzialność z tytułu niezgodności towaru z umową trwa 2 lata. Pod rządami przepisów obowiązujących do dnia 31 grudnia 2002 roku (decyduje data zawarcia umowy) konsument tracił uprawnienia z rękojmi gdy zgłosił sprzedawcy wadę po upływie 1 miesiąca od jej ujawnienia. Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2003 r. na zawiadomienie sprzedawcy o niezgodności towaru z umową konsument ma 2 miesiące od daty ujawnienia tej niezgodności.
Ważnym nowym uprawnieniem konsumentów, które ułatwia dochodzenie roszczeń jest ustanowienie w art. 4 ust. 1 wymienionej na wstępie ustawy domniemania prawnego, że jeżeli niezgodność towaru z umową została stwierdzona w ciągu 6 miesięcy od dnia zakupu to domniemywa się, że istniała ona w chwili wydania towaru. Wówczas to na sprzedawcy spoczywa ciężar udowodnienia, iż towar w chwili wydania kupującemu był zgodny z umową. Po upływie wskazanych 6 miesięcy zgodnie z treścią art. 6 kodeksu cywilnego to konsument winien tę niezgodność udowodnić.
Nowe przepisy zmieniły też kolejność uprawnień konsumenta w przypadku niezgodności towaru z umową. Dotychczas korzystając z rękojmi, w przypadku wystąpienia wady towaru, konsument mógł żądać zwrotu ceny lub obniżenia ceny. Uprawnienie uzależnione było od charakteru wady istotnego lub nieistotnego. Sprzedawca to żądanie kupującego przy pierwszej reklamacji mógł "zablokować" proponując niezwłoczną wymianę towaru oznaczonego tylko co do gatunku tj. wymienialnego, produkowanego fabrycznie lub niezwłoczną naprawę towaru określonego co do tożsamości tj. wyprodukowanego przez sprzedawcę na indywidualne zamówienie.
Obecnie zgłaszając roszczenie w przypadku niezgodności towaru z umową konsument może żądać naprawy lub wymiany według swojego wyboru. Jeżeli naprawa lub wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów to konsumentowi przysługuje prawo domagania się stosownego obniżenia ceny lub prawo odstąpienia od umowy tj. żądanie zwrotu ceny za zwrotem towaru. Od umowy nie można odstąpić gdy niezgodność towaru z umową jest nieistotna. Uprawnienia do zwrotu ceny lub jej obniżenia przysługują, gdy naprawa i wymiana nie została przez sprzedawcę wykonana w odpowiednim czasie lub naprawa i wymiana narażałaby kupującego na znaczne niezgodności (np. wielokrotność nieskutecznych napraw, która pozbawia konsumenta możliwości użytkowania zakupionego towaru).
Nieodpłatność naprawy i wymiany oznacza, że sprzedawca ma również obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez kupującego tj. kosztów demontażu, dostarczenia, robocizny, materiałów oraz ponownego zamontowania i uruchomienia towaru.
Pod rządami przepisów kodeksu cywilnego oraz przepisów wykonawczych obowiązujących do dnia 31 grudnia 2002 roku sprzedawca był zobowiązany sporządzić pisemną reklamację, jeżeli reklamację zgłaszaną ustnie, nie załatwiał natychmiast. Nadto przy składaniu reklamacji towaru o dużych gabarytach i wadze powyżej 10 kilogramów nie trzeba było dostarczać go do sklepu. Obecnie to konsument jest zobowiązany powiadomić sprzedawcę o niezgodności towaru z umową, a w przypadku zasadności reklamacji sprzedawca pokrywa również koszt transportu towaru do sklepu.
Po otrzymaniu reklamacji sprzedawca jest zobowiązany ustosunkować się do żądań konsumenta w terminie 14 dni. Jeżeli tego nie uczyni - uważa się, że uznał je za uzasadnione. Zrealizować zaś żądanie konsumenta winien w odpowiednim czasie. Niestety ustawa nie określa tego pojęcia "odpowiedni" w sposób umożliwiający jego wyliczenie. Pod rządami przepisów dotychczasowych sprzedawca był zobowiązany załatwić reklamację wad towaru w terminie 14 lub 21 dni.
Nowe przepisy o sprzedaży konsumenckiej stosuje się również do umów o dzieło będące rzeczą ruchomą zawartych z konsumentami po 1 stycznia 2003 roku. Gdy przedmiotem umowy o dzieło są czynności np. czyszczenie chemiczne odzieży, to mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego o odpowiedzialności wykonawcy z tytułu rękojmi za wady dzieła.
Gwarancje udzielane przy sprzedaży mają charakter umowny i są różnie kształtowane przez poszczególnych gwarantów. Konsumentowi uprawnionemu z gwarancji przysługują takie roszczenia jakie gwarant określił w treści karty gwarancyjnej. Należy więc dokładnie zapoznać się z jej tekstem. Nie jest gwarancją oświadczenie o jej udzieleniu, które nie kształtuje obowiązków gwaranta np. oświadczenie "udziela się gwarancji na okres 5 lat". Gwarancja na sprzedany towar konsumpcyjny nie wyłącza nie ogranicza ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru z umową.
GWARANCJA
Nazwę gwarancji noszą dwie różne instytucje prawne z zupełnie ze sobą nie związanych gałęzi prawa:
W prawie międzynarodowym gwarancja to uprawnienie określonego państwa (bądź organizacji międzynarodowej) do ochrony określonego stanu rzeczy istniejącego w innym państwie (np. statusu grupy ludności, nienaruszalności granic, neutralności itp.). Uprawnienie to może zostać zastrzeżone w umowie międzynarodowej lub udzielone jednostronnie.
W prawie cywilnym gwarancja odnosi się do gwarancji jakości rzeczy sprzedanej bądź gwarancji samoistnej (autonomicznej), której szczególną formą jest gwarancja bankowa.
Gwarancja jakości to ogół dodatkowych uprawnień, których zbywca rzeczy lub prawa może udzielić jego nabywcy. Sprowadzają się one zazwyczaj do zobowiązania, że zbywca zapewni nabywcy możliwość korzystania z rzeczy lub prawa bez zakłóceń (np. bez awarii). Są sankcjonowane możliwością żądania przez nabywcę, by zbywca przywrócił rzecz do należytego stanu na swój koszt (tzn. dokonał naprawy albo wymienił rzecz) bądź nawet możliwością odstąpienia od umowy. Jeśli zbywca udziela nabywcy gwarancji nie podając konkretnych jej warunków, mają zastosowanie "domyślne" przepisy o gwarancji z art. 577-582 Kodeksu cywilnego. Gwarancja jest ważnym elementem konkurencji handlowej.