1. Źródła prawa gospodarczego

Źródła prawa gospodarczego: to pewne wytyczne dla ustawodawcy jak ma to być prawo budowane .
1. konstytucja
2.ustawa o swobodzie działalności gospodarczej z lipca2004 -przedsiębiorca to osoba fizyczna prawna, jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawna wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą.
-ustawa reguluje podejmowanie i wykonywanie zakończenie działalności gospodarczej na terytorium RP oraz zadania administracji publicznej w tym zakresie.
3.ustawa kodeks cywilny są tam przepisy stosowane w prawie gospodarczym np.; prawo zobowiązań i zdolność prawna zdolność do czynności prawnej -działy prawa cywilnego zawierające prawo osobowe czyli zdolność prawną i zdolność do czynności prawnej
-prawa zobowiązań
-prawa spadkowe
-prawa rzeczowe
-zdolność prawna to zdolność do bycia stroną zdolność do określonych czynności prawnych, ma ją każdy od chwili urodzenia aż do momentu śmierci nawet poczęte dziecko.
-zdolność do czynności prawnych zależy od wieku:
a. pełna zdolność mają osoby pełnoletnie wyjątek gdy 16letnia dziewczyna wstąpi w związek małżeński
b. ograniczoną zdolność mają osoby między13 a 18 rokiem życia i częściowo ubezwłasnowolnione
c. nie mają zdolności do czynności prawnej osoby całkowicie ubezwłasnowolnione.
Podmioty prawa: osoby fizyczne które mają zdolność prawną i zdolność do czynności prawnej, zdolności prawnej nie ma osoba zaginiona co uznał sąd i osoby prawne wg art33KC.
Rodzaje spółek:
-cywilna w KC
-komandytowa, akcyjna, jawna, partnerska w KSH.
4; kodeks spółek handlowych -spółka cywilna nie jest spółką handlową ale może wykonywać działalność gospodarczą. Spółka powstaje dla osiągnięcia celu gospodarczego czyli prowadzenia działalności gospodarczej, jest w prawie postrzegana że nie jest osobą prawną i nie ma osobowości prawnej. S.C. trzeba rejestrować i zaewidencjować.
5;ustawa o KRS przedsiębiorstwo może prowadzić działalność po uzyskaniu wpisu do rejestru albo po ewidencji dział. Gospodarczej. Wpisowi do ewidencji podlegają przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi (spółka kapitałowa nie jest rejestrowana jest to spółka w organizacji może podjąć działalność gospodarczą). Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru w KRS albo do działalności gospodarczej zwanej ewidencją. Spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorców.
Organy ewidencyjne:
-wójt
-burmistrz
-prezydent miasta
Wspólnicy S.C. to samodzielni przedsiębiorcy w ewidencji tam po jej umieszczeniu S.C. działa zgodnie z prawem,
-spółka kapitałowa nie jest rejestrowana w organizacji tzn., nie wpisana do rejestru ale może podjąć działalność gospodarczą
-w ustawie o KRS są podmioty które podlegają rejestracji (spółki kapitałowe, spółki prawa handlowego, stowarzyszenia)> KRS określa: kto jest właścicielem, zasadę domniemania prawdziwości, zasadę jawności.
-każde przedsiębiorstwo uzyskuje wpis do PKD jest to pomocne urzędnikom w odnalezieniu czym się zajmuje.
Działalność agroturystyczna nie jest działalnością rolną mówi o tym art.3 ustawy, przepisów nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa, rybactwa śródlądowego a także wynajmowanie przez rolników pokoi i sprzedaż posiłków domowych , świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.
Działalność gospodarcza-art.2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej-to zarobkowa działalność wytwórcza budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie i rozpoznawanie wydobywanie kopalin ze złóż a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

2. Prokura, firma, konsument

I. Pojęcie konsumenta

1. Znaczenie definicji konsumenta

Po dokonaniu nowelizacji kodeksu cywilnego ustawą z 14.2.2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw¹ definicja „konsumenta” została umiejscowiona w części ogólnej KC w art. 22¹, zgodnie z którym: za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Dotychczas odpowiednią definicję zawierał art. 384 § 3 KC, znajdujący się w ogólnych przepisach o zobowiązaniach umownych. Ustawodawca jednak uznał, iż obecnie jest to zagadnienie o podstawowej doniosłości dla całego prawa cywilnego i dlatego zmienił miejsce tej definicji w systematyce KC. Niemniej i na tle poprzedniego stanu prawnego nie mogło być wątpliwości co do generalnego charakteru definicji „konsumenta” w sferze prywatnoprawnej. Pojęcie „konsumenta” jest bowiem nierozerwalnie związane z obrotem gospodarczym, a ten opiera się właśnie na zobowiązaniach umownych². Ponadto należy dodać, że definicję „konsumenta” wprowadzono do KC w związku z konstruowaniem systemowej ochrony interesów konsumenta. Przyznane przez normę cywilnoprawną na rzecz podmiotu stosunku prawnego prawa podmiotowe mają służyć ochronie jego interesów indywidualnych. Tymczasem występująca dysproporcja siły między profesjonalistą a konsumentem powoduje faktyczną niemożność realizacji przez konsumenta przyznanych mu uprawnień, ponieważ w obrocie gospodarczym jest on stroną typowo słabszą. Niezbędne jest zatem wprowadzenie dodatkowych uprawnień dla konsumenta w celu rzeczywistego usunięcia skutków naruszenia jego interesu. Urzeczywistnieniu tych celów służyć ma funkcja ochronna prawa, w szczególności zaś funkcja ochronna sensu stricto, czyli tzw. funkcja opiekuńcza, której oddziaływanie stanowi domenę prawa cywilnego³.

2. Aspekt podmiotowy definicji „konsumenta”

Definicja wprowadza znacznie węższy zakres podmiotowej kwalifikacji konsumenta, ponieważ konsumentem może być obecnie wyłącznie osoba fizyczna. Komisja Kodyfikacyjna uznała bowiem, że utrzymywanie szerszego pojęcia konsumenta prowadzi do pogorszenia sytuacji polskich przedsiębiorstw w porównaniu z przedsiębiorstwami zagranicznymi⁴. W konsekwencji definicję „konsumenta” umieszczono w dziale odnoszącym się do osób fizycznych. Ponadto należy uznać, że szersza koncepcja pozostaje w sprzeczności z przesłankami uzasadniającymi ochronę konsumenta⁵. Minimalistycznie określony konsument powinien zatem stanowić regułę w hipotezie norm konstruujących szczególny mechanizm ochronny oraz powinien być punktem odniesienia dla ewentualnych tendencji rozszerzających zakres działania tych norm. Ustawodawca może bowiem potraktować również i inne podmioty w określonej sytuacji jak konsumentów, może także określone podmioty objąć taką samą ochroną, jaka przysługuje konsumentom.

3. Aspekt funkcjonalny

Rodzaj podmiotowości prawnej nie jest warunkiem sine qua non gwarantującym ex lege ochronę prawną. Od strony funkcjonalnej bowiem definicja konsumenta w sensie negatywnym wskazuje na bezpośredni związek z działalnością gospodarczą lub zawodową. Konstrukcja taka sprawia, że kontrahent prowadzący działalność gospodarczą lub zawodową będzie musiał każdorazowo wykazać charakter i cel dokonywanej przez siebie czynności prawnej. W szczególności powinien dowieść, że po jego stronie dana czynność prawna nie jest czynnością handlową lub zawodową.

4. Kryterium działalności gospodarczej lub zawodowej

Pewne wątpliwości interpretacyjne pojawiają się w kontekście „przedmiotu związania”, który dotyczy działalności gospodarczej i zawodowej. Kodeks cywilny nie zawiera definicji pojęcia „działalność gospodarcza”. Wprawdzie pojęcie „działalności gospodarczej” zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 1 ustawy - Prawo działalności gospodarczej⁶, ale definicja tam zawarta nie posiada charakteru uniwersalnego, ponieważ skonstruowana została na użytek tejże ustawy - i to o charakterze publicznoprawnym. Dlatego też przy konotacji pojęcia „działalność gospodarcza” w znaczeniu użytym w art. 22¹ KC należy odwołać się do dyrektyw semantycznych oraz uwzględnić określony stan faktyczny w kontekście całego ustawodawstwa⁷. W literaturze oraz orzecznictwie do najbardziej charakterystycznych właściwości wskazujących na gospodarczy charakter działalności zalicza się: profesjonalizm, dążenie do osiągnięcia jak najlepszego wyniku ekonomicznego lub racjonalność gospodarowania, działanie na własny rachunek, powtarzalność działań oraz uczestnictwo w obrocie gospodarczym⁸. W treści omawianego artykułu, jak również w wielu innych przepisach prawa, pojawia się nadto pojęcie „działalności zawodowej”. Terminem tym można objąć każdą działalność wykonywaną w sposób profesjonalny, która formalnie rzecz biorąc nie posiada cech działalności gospodarczej. W szczególności dotyczy to tzw. wolnych zawodów, jak i działalności w zakresie wykonywania władzy publicznej. W tym ostatnim aspekcie pojęcie „konsumenta” wykracza poza sferę obrotu gospodarczego. Niemniej z uwagi na charakter instytucji prawnych związanych z ochroną interesu konsumenta praktyczna użyteczność tego kryterium będzie raczej niewielka.

5. Kryterium związku z działalnością gospodarczą

Ujęcie „związku” między dokonywaną czynnością a prowadzoną działalnością gospodarczą lub zawodową może być ograniczone do związku bezpośredniego, a może też obejmować jakiekolwiek przejawy działania podmiotu prowadzącego tę działalność⁹.

Pojęcie czynności „pozostającej w związku” z prowadzoną działalnością gospodarczą (przedsiębiorstwem¹⁰) jest pojęciem szerszym aniżeli pojęcie czynności „w zakresie” działalności gospodarczej (przedsiębiorstwa). Wydaje się, że zakres przedsiębiorstwa wiąże się ze statutowym przedmiotem działalności danego podmiotu. Natomiast związek z ową działalnością obejmuje ponadto czynności, które służą tej działalności lub w jakikolwiek inny sposób jej dotyczą¹¹. Można zaryzykować twierdzenie, iż czynności dokonywane w zakresie przedsiębiorstwa pozostają w bezpośrednim związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Nie oznacza to jednak, że pozostałe czynności wykazują jedynie związek pośredni z tą działalnością¹².

II. Firma

1. Pojęcie i charakter prawny firmy

Zgodnie z art. 632 kodeksu spółek handlowych (KSH) przepisy o firmie zawarte w kodeksie handlowym (KH) zostały utrzymane w mocy do czasu wydania nowych przepisów w tym względzie. Te nowe przepisy znalazły się obecnie w art. 43^1-43¹⁰ KC. Zgodnie z art. 43¹ KC przedsiębiorca działa pod firmą.

W stosunku do dotychczasowego rozumienia tej instytucji formuła firmy skonstruowana jest znacznie szerzej, a przy tym odmienny jest aspekt jej rozumienia. Po pierwsze, na tle KH firma odnosiła się jedynie do spółek prawa handlowego. Natomiast KC odnosi firmę do wszystkich przedsiębiorców. Firmą mogą się zatem posługiwać zarówno osoby fizyczne, jak i prawne, a także tzw. niepełne osoby prawne, które prowadzą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową. Po drugie, ustawodawca opowiedział się za podmiotowym ujęciem znaczenia firmy. Dotychczas firma postrzegana była głównie w aspekcie przedmiotowym. Oznaczała bowiem nazwę przedsiębiorstwa prowadzonego przez niektóre podmioty. Tak rozumiana firma stanowiła przedmiot praw przedsiębiorcy. W świetle dawnego art. 55 KC należała ona w konsekwencji do składników niematerialnych przedsiębiorstwa, służących do realizacji określonych zadań gospodarczych. Obecnie firma jest oznaczeniem służącym przede wszystkim wyróżnianiu przedsiębiorców w obrocie prawnym. Służy zatem identyfikacji podmiotowej.

2. Rozporządzenia firmą

Prawo do firmy jest prawem majątkowym związanym nierozerwalnie z przedsiębiorcą. Stanowi jego dobro osobiste. Dlatego też nie może być ono zbyte (art. 43⁹ § 1 KC). Przedsiębiorca może jednak upoważnić inną osobę do korzystania z firmy na zasadzie licencji, pod warunkiem, że nie wprowadza to w błąd.

3. Zasady prawa firmowego

Podobnie jak na tle KH, również i teraz można sformułować katalog zasad dotyczących firmy. Należą do nich przede wszystkim zasady: jawności (obowiązek zgłoszenia i wpisania firmy do właściwego rejestru - art. 43² § 2 KC), prawdziwości (nakaz zgodności brzmienia firmy ze statusem prawnym i faktycznym oraz zakaz wprowadzania w błąd - art. 43⁵, 43³ § 2 KC), ciągłości (kontynuacja używania pierwotnego brzmienia firmy, mimo zajścia okoliczności, które uzasadniałyby zmianę tego brzmienia - art. 43⁷, 43⁸ KC), wyłączności (firma przedsiębiorcy powinna odróżniać się dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku - art. 43³ § 1 KC) oraz jedności (przedsiębiorca może posiadać tylko jedną firmę).

4. Ochrona prawa do firmy

Firma jako nazwa przedsiębiorcy pozostaje pod ochroną prawa cywilnego. Środki tej ochrony przewidziane są w art. 43¹⁰ KC. Przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, a w razie dokonanego naruszenia może żądać usunięcia jego skutków. Przepis ten ma charakter autonomiczny względem art. 24 KC, zatem wyłącza jego zastosowanie. Przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji również nie znajdą tu zastosowania, ponieważ regulują ochronę oznaczeń przedsiębiorstwa, a nie przedsiębiorcy. Zbieg ewentualnych roszczeń może nastąpić wówczas, kiedy firma przedsiębiorcy pokrywać będzie się z nazwą przedsiębiorstwa.

III. Prokura

1. Pojęcie prokury

Instytucję prokury, podobnie jak w przypadku firmy, ustawodawca recypował do KC z przepisów KH (art. 60-65). Po dokonaniu koniecznych zmian, głównie z uwagi na znacznie szerszy zakres podmiotowy jej funkcjonowania, prokura została włączona do przepisów części ogólnej KC w art. 109^1-109⁹. Nowe przepisy nie zmieniają samej istoty tej instytucji, a jedynie wprowadzają pewne modyfikacje, których potrzeba wynika z dotychczasowych doświadczeń w obrocie handlowym (gospodarczym). Definicję „prokury” zawiera art. 109¹ § 1 KC, zgodnie z którym:

prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.

Prokura jest zatem pełnomocnictwem stanowiącym umocowanie do działania w imieniu przedsiębiorcy¹³. Źródło tego umocowania wynika z jednostronnej czynności prawnej o charakterze upoważniającym, która sama przez się nie rodzi po stronie pełnomocnika zwanego prokurentem obowiązku wykonania umocowania. Skuteczność udzielenia pełnomocnictwa, w tym i prokury, nie zależy jednak od istnienia stosunku podstawowego (wewnętrznego), wynikającego z umowy zawartej między przedsiębiorcą a prokurentem. Niemniej w praktyce obrotu taki stosunek zwykle istnieje.

2. Zakres prokury

Ze względu na zakres umocowania prokura jest odrębnym rodzajem pełnomocnictwa wyartykułowanym obok pełnomocnictwa ogólnego, pełnomocnictwa rodzajowego oraz pełnomocnictwa do poszczególnej czynności. Charakteryzuje się jednakowym, stypizowanym przez ustawę zakresem uprawnień prokurenta. W stosunku do pełnomocnictwa ogólnego przedmiotowy zakres prokury jest znacznie szerszy, ponieważ obejmuje wszelkie czynności sądowe i pozasądowe, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a nie tylko czynności zwykłego zarządu. Pojęcie „przedsiębiorstwa” użyte tu zostało w znaczeniu funkcjonalnym i oznacza działalność gospodarczą. Prowadzenie przedsiębiorstwa (działalności gospodarczej) należy odróżnić od prowadzenia spraw. Prowadzenie spraw należy bowiem do wewnętrznej sfery działalności określonego podmiotu. Prokura natomiast, jako rodzaj pełnomocnictwa, stanowi kategorię prawną z zakresu reprezentacji. Odnosi się zatem do stosunków zewnętrznych, zachodzących pomiędzy przedsiębiorcą a osobami trzecimi. Ustawowo określony zakres umocowania ma charakter bezwzględnie wiążący, w związku z czym nie można prokury ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej, np. w przypadku prokury oddziałowej. Cecha ta również odróżnia prokurę od pełnomocnictwa ogólnego, a służyć ma bezpieczeństwu obrotu. Prokura nie jest jednak pełnomocnictwem nieograniczonym. Granice umocowania określone są przede wszystkim w art. 109³ KC i dotyczą od strony negatywnej zbycia przedsiębiorstwa, dokonania czynności prawnej, na podstawie której następuje oddanie go do czasowego korzystania, oraz zbywania i obciążania nieruchomości. U podstaw takiego rozwiązania legło przekonanie, iż poza granicami prokury należy konsekwentnie lokować wszelkie czynności, które pozbawiają przedsiębiorcę prawa do korzystania z przedsiębiorstwa. We wszystkich tych przypadkach wymagane jest pełnomocnictwo do poszczególnej czynności. Ustawodawca stara się w ten sposób chronić mocodawcę przed samodzielną, a zbyt daleko idącą ingerencją ze strony prokurenta i zmusza tym samym przedsiębiorcę do czuwania nad podstawami swojej egzystencji.

3. Udzielenie prokury

Obecnie prokury może udzielić przedsiębiorca, a nie tylko spółka prawa handlowego. Legitymacja ta jednak nie przysługuje każdemu przedsiębiorcy, lecz tylko temu, który podlega obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców. Prokura może być udzielona tylko osobie fizycznej, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Udzielenie prokury jest bowiem aktem najwyższego zaufania ze strony mocodawcy, a wobec osoby prawnej jest ono raczej nie do pomyślenia. Ponadto funkcjonowanie osoby prawnej w roli prokurenta naruszałoby zasadę pewności i bezpieczeństwa obrotu, gdyż ta działa poprzez swoje organy, których skład może ulegać zmianom. W art. 109² § 1 KC przyjęto, że prokura powinna być udzielona w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Również do dokonania przez prokurenta czynności prawnej, do ważności której potrzebna jest szczególna forma, wystarczy zwykła forma pisemna prokury. Art. 99 § KC nie ma tu bowiem zastosowania.

Udzielenie prokury przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru przedsiębiorców.

4. Rodzaje prokury

Kodeks cywilny wyróżnia prokurę łączną i prokurę oddzielną (art. 109⁴ § 1) oraz prokurę oddziałową (art. 109⁵). Prokura łączna przypomina reprezentację łączną, co polega na tym, że przy dokonywaniu czynności prawnych konieczne jest współdziałanie prokurentów. Sposób wykonywania prokury łącznej określa mocodawca. Może on polegać na łącznym działaniu wszystkich prokurentów, lub niektórych z nich, bądź to w zespołach wskazanych przez mocodawcę, bądź to dowolnie dobranych. W odniesieniu do reprezentacji biernej reguła ta nie ma zastosowania, w związku z czym oświadczenia kierowane do przedsiębiorcy lub doręczenie pism mogą być dokonane wobec jednego tylko prokurenta. Udzielenie i sposób wykonywania prokury łącznej powinny być zgłoszone do rejestru przedsiębiorców. Prokura oddzielna polega zaś na tym, że przedsiębiorcę może skutecznie reprezentować tylko jeden prokurent, mimo iż ustanowiono kilku prokurentów. Natomiast pod pojęciem prokury oddziałowej (filialnej) rozumie się prokurę o ograniczonym przez mocodawcę zakresie umocowania do reprezentacji, mianowicie tylko do spraw związanych z oddziałem przedsiębiorstwa z wyłączeniem tych samych spraw, które dotyczą całego przedsiębiorstwa lub innych oddziałów.

5. Przeniesienie i wygaśnięcie prokury

Za wzorem art. 63 KH ustawodawca również w KC ustanowił zakaz przenoszenia prokury (art. 109⁶). Prokurent może jednak ustanowić pełnomocnika do poszczególnej czynności lub pewnego rodzaju czynności.

Wygaśnięcie prokury oznacza ustanie umocowania prokurenta, który traci tym samym prawo do reprezentowania przedsiębiorcy wobec osób trzecich. Przyczyna wygaśnięcia prokury może wynikać z jej odwołania, zrzeczenia się przez prokurenta oraz z mocy prawa¹⁴. Zasadę odwołalności wyraża przepis, bezwzględnie obowiązujący, zawarty w art. 109⁷ § 1 KC. Niedopuszczalne jest zatem zrzeczenie się odwołalności prokury. Możliwość zrzeczenia się, tudzież odrzucenia, prokury jest powszechnie akceptowana w literaturze¹⁵. Jeżeli zaś chodzi o przyczyny wygaśnięcia prokury z mocy prawa, to zawiera je art. 109⁷ § 2-3. Należy do nich wykreślenie przedsiębiorcy z rejestru, ogłoszenie upadłości, otwarcie likwidacji oraz przekształcenie przedsiębiorcy, a także śmierć prokurenta. Natomiast śmierć przedsiębiorcy czy utrata przez niego zdolności do czynności prawnych nie powodują wygaśnięcia prokury. Wygaśniecie prokury przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru przedsiębiorców.

3. Przedsiębiorca, kto jest, a kto nie jest?

Przedsiębiorcą - w ujęciu prawnym podmiot prawa, który prowadzi we własnym imieniu działalność gospodarczą (art. 43¹ KC; art. 4 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej).

Przytoczoną tu definicję uważa się za wspólną dla całego systemu prawa - niektóre akty prawne definiują pojęcie przedsiębiorca odmiennie jak to zestawiono w poniższej tabeli, ale każda z tych definicji znajduje zastosowanie tylko i wyłącznie przy wykładni przepisów aktu, który ją zawiera.

Kwestia językowa

Należy zwrócić uwagę na podobieństwo znaczeniowe (a nawet występującą w szerokim zakresie równoznaczność) pojęć: "przedsiębiorstwo" i "przedsiębiorca". Ta sama spółka handlowa dla ekonomisty jest "przedsiębiorstwem", a dla prawnika obrotu gospodarczego - "przedsiębiorcą".

W języku potocznym i publicystyce utrwaliło się nazewnictwo: "przedsiębiorca" w odniesieniu do osoby fizycznej (np. właściciela przedsiębiorstwa) i "przedsiębiorstwo" w odniesieniu do podmiotu gospodarczego będącego jego własnością. Tymczasem z punktu widzenia prawa gospodarczego "przedsiębiorcą" jest właśnie podmiot gospodarczy, a nie jego właściciel (osoba fizyczna), zaś "przedsiębiorstwo" to termin prawa cywilnego oznaczający zespół składników przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Oba znaczenia terminu "przedsiębiorca" zlewają się w jedno w wypadku najprostszej formy podmiotu gospodarczego, jaki stanowi działalność gospodarcza osoby fizycznej.

Definicje ustawowe

Jednostka redakcyjna	Definicja
art. 43 ^1 KC	Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w np. 33 ^1 § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
art. 4 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej	Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.
art. 5 Prawa upadłościowego i naprawczego	Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
art. 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji	Przedsiębiorcami, w rozumieniu ustawy, są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej.
art. 4 ustawy o o ochronie konkurencji i konsumentów	Ilekroć w ustawie jest mowa o przedsiębiorcy - rozumie się przez to przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a także: osobę fizyczną, osobę prawną, a także jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną, organizującą lub świadczącą usługi o charakterze użyteczności publicznej, które nie są działalnością gospodarczą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, osobę fizyczną wykonującą zawód we własnym imieniu i na własny rachunek lub prowadzącą działalność w ramach wykonywania takiego zawodu, osobę fizyczną, która posiada kontrolę, w rozumieniu pkt 4, nad co najmniej jednym przedsiębiorcą, choćby nie prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli podejmuje dalsze działania podlegające kontroli koncentracji, o której mowa w art. 13, związek przedsiębiorców w rozumieniu pkt 2 - na potrzeby przepisów dotyczących praktyk ograniczających konkurencję oraz praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów;
art. 3 ustawy o cenach	Przedsiębiorca - podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a także osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego.
art. 479² KPC	Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Od 25.09.03 wchodzi w życie wiele zmian w kodeksie cywilnym. Precyzują one, czym jest przedsiębiorca oraz jego oznaczenie na potrzeby obrotu cywilnoprawnego, zmieniają odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa, ściśle określają prokurę, itp.
W myśl nowych przepisów przedsiębiorcą jest
-osoba fizyczna,
-osoba prawna
-jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadzący we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
Przedsiębiorca powyższy działa pod firmą, którą ujawnia się we właściwym rejestrze.
Firma przedsiębiorcy nie może wprowadzać w błąd co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca tej działalności a także źródeł zaopatrzenia. Jeśli istnieje kilka firm przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność na tym samym rynku, firmy te winny się dostatecznie od siebie odróżniać.
Firma osoby fizycznej a firma osoby prawnej
Firmą osoby fizycznej jest imię i nazwisko tej osoby. Do firmy można włączyć pseudonim lub też określenie wskazujące na przedmiot działalności, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie wybranych.
Firma osoby prawnej jest jej nazwa, która zawiera określenie formy prawnej, która może być podana w skrócie, ponadto wskazywać przedmiot działalności, siedzibę lub inne określenia dowolnie wybrane. Firma osoby prawnej może również zawierać imię i nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej, jeśli służy to ukazaniu związków tej osoby z powstaniem lub działalnością przedsiębiorcy.
Firma oddziału osoby prawnej zawiera pełną nazwę tej osoby, określenie "oddział", ze wskazaniem miejscowości, w której oddział ma siedzibę. Nabywca przedsiębiorstwa może nadal prowadzić działalność pod dotychczasową nazwą, powinien jednak umieścić dodatek wskazujący firmę lub nazwisko nabywcy /chyb że strony postanowiły inaczej/. Przedsiębiorca może upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania z swojej firmy, gdy nie wprowadza to innych w błąd.
Firma jest związana z przedsiębiorcą w związku z tym nie może być zbyta /jak można sprzedać swoje nazwisko?/.
Można natomiast sprzedać nazwę przedsiębiorstwa.

Jakie składniki powinna zawierać "firma" firmy
Każdy przedsiębiorca działa pod określoną "firmą". Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą lub przedsiębiorstwo, niezależnie od ich formy prawnej, prowadzi je pod określoną nazwą. W odniesieniu do przedsiębiorców nazwa ta jest określana właśnie mianem "firmy". W kwestiach wyboru "firmy"nie można sobie pozwolić na całkowitą dowolność. Ustawodawca licznymi uregulowaniami ograniczył swobodę przy określaniu naszej "firmy". W niniejszym artykule opisuje jakie składniki powinna zawierać "firma" firmy z uwzględnieniem poszczególnych form prowadzenia działalności gospodarczej.
Opisuję jakie składniki powinna zawierać firma osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, nazwa spółki cywilnej, firma spółki jawnej, firma spółki partnerskiej, firma spółki komandytowej, firma spółki komandytowo-akcyjnej, firma spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i firma spółki akcyjnej.
1. Zasady ogólne dotyczące "firmy"
Każdy przedsiębiorca jest określany za pomocą "firmy". Można powiedzieć, że "firma" to jest nazwą danego przedsiębiorcy. "Firma" związana jest ściśle z przedsiębiorcą. Tylko przedsiębiorca może posiadać firmę.
Przedsiębiorcami mogą być osoby fizyczne, osoba prawne i jednostki organizacyjne nie będące osobami prawnymi, którym jednak ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadzące we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.
Przedsiębiorca działa pod firmą, czyli pod określoną nazwą. Firma ta musi być ujawniona we właściwym rejestrze.
Firma przedsiębiorcy musi się odróżniać dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku.
Firma nie może wprowadzać w błąd, w szczególności co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia.
Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych.
Firmą osoby prawnej jest jej nazwa.
Firma zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej, które może być podane w skrócie, a ponadto może wskazywać na przedmiot działalności, siedzibę tej osoby oraz inne określenia dowolnie obrane.
Firma osoby prawnej może zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej, jeżeli służy to okazaniu związków tej osoby z powstaniem lub działalnością przedsiębiorcy. Umieszczenie w firmie nazwiska albo pseudonimu osoby fizycznej wymaga pisemnej zgody tej osoby, a w razie jej śmierci - zgody jej małżonka i dzieci.
Przedsiębiorca może posługiwać się skrótem firmy.
Firma oddziału osoby prawnej zawiera pełną nazwę tej osoby oraz określenie "oddział" ze wskazaniem miejscowości, w której oddział ma siedzibę.
Zmiana firmy wymaga ujawnienia w odpowiednim rejestrze. W razie przekształcenia osoby prawnej można zachować jej dotychczasową firmę z wyjątkiem określenia wskazującego formę prawną osoby prawnej, jeżeli uległa ona zmianie. To samo dotyczy przekształcenia spółki osobowej.
W przypadku utraty członkostwa przez wspólnika, którego nazwisko było umieszczone w firmie, spółka może zachować w swojej firmie nazwisko byłego wspólnika tylko za wyrażoną na piśmie jego zgodą, a w razie jego śmierci - za zgodą jego małżonka i dzieci. Podobne zasady obowiązują odpowiednio w wypadku kontynuowania działalności gospodarczej osoby fizycznej przez inną osobę fizyczną będącą jej następcą prawnym.
Kto nabywa przedsiębiorstwo, może je nadal prowadzić pod dotychczasową nazwą. Powinien jednak umieścić dodatek wskazujący firmę lub nazwisko nabywcy, chyba że strony postanowiły inaczej.
Warto wiedzieć, że firma nie może być zbyta. Ale przedsiębiorca może upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania ze swojej firmy, jeżeli nie wprowadza to w błąd.
Przedsiębiorca, którego prawo do firmy zostało zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać usunięcia jego skutków, złożenia oświadczenia lub oświadczeń w odpowiedniej treści i formie, naprawienia na zasadach ogólnych szkody majątkowej lub wydania korzyści uzyskanej przez osobę, która dopuściła się naruszenia.
2. Firma osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą.
Jak już wyżej zostało powiedziane, osoba fizyczna prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową jest przedsiębiorcą. W tym przypadku na firmę takiego przedsiębiorcy składa się przede wszystkim imię i nazwisko danej osoby fizycznej. Oczywiście można włączyć do firmy pseudonim lub określenie wskazujące na przedmiot działalności danego przedsiębiorcy, miejsce prowadzenia tej działalności oraz innych określeń dowolnie obranych.
3. Nazwa spółki cywilnej.
Spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą. Przedsiębiorcami są wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Jak pamiętamy pod firmą może działać tylko przedsiębiorca, w związku z tym spółka cywilna nie może działać pod firmą. Pod własną firmą działają tu tylko wspólnicy tej spółki cywilnej. W przypadku spółki cywilnej mamy do czynienia z wspólnym przedsiębiorstwem wspólników spółki cywilnej. Natomiast przedsiębiorstwo może być wyróżniane "nazwą". Nazwa przedsiębiorstwa jest oznaczeniem indywidualizującym przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnioną część. Z teoretycznego punktu widzenia spółkę cywilna określa się więc za pomocą jej nazw a nie firmy. Wydawać się by się mogło, że podział na "firmę" i na "nazwę"jest w tej sytuacji sztuczny. Niemniej jednak taki podział istnieje i dlatego o nim wspominam. Tyle teorii. A jak to wygląda w praktyce? Nie ma ustalonych reguł dotyczących nazw spółek cywilnych. W związku z tym istnieje w tej kwestii pewna dowolność. Nazwą spółki cywilnej mogą być np. imiona i nazwiska wszystkich jej wspólników z dodatkiem "spółka cywilna" Moim zdaniem, dobrze by było gdyby nazwa spółki cywilnej była związana z rodzajem działalności prowadzonej przez spółkę. Warto nadać spółce taką nazwę, żeby nadawała się do wykorzystywania jej później w celach marketingowych, w reklamach, itp.. Uwaga ta dotyczy także firmy każdego innego przedsiębiorcy.
Pod adresem www.zdg.pl/spolki.htm można znaleźć więcej informacji na temat spółki cywilnej.
4. Firma spółki jawnej.
Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie "spółka jawna"
Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.j."
Pod adresem http://www.zdg.pl/spolki.htm można znaleźć więcej informacji na temat spółki jawnej.
5. Firma spółki partnerskiej.
Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie "i partner" bądź "i partnerzy" albo "spółka partnerska"oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce.
Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.p."
Firmy z oznaczeniem "i partner" bądź "i partnerzy" albo "spółka partnerska" oraz skrótu "sp.p."może używać tylko spółka partnerska.
6. Firma spółki komandytowej.
Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowa".
Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp.k."
Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem "spółka komandytowa". Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną.
Nazwisko komandytariusza nie może być zamieszczane w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska lub firmy (nazwy) komandytariusza w firmie spółki, komandytariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz. A pamiętajmy, że komplementariusz za zobowiązania względem wierzycieli odpowiada bez ograniczenia.
Pod adresem www.zdg.pl/spolki.htm można znaleźć więcej informacji na temat spółki komandytowej.
7. Firma spółki komandytowo-akcyjnej.
Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie "spółka komandytowo-akcyjna".
Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "S.K.A.".
Jeżeli komplementariuszem jest osoba prawna, firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem "spółka komandytowo-akcyjna". Nie wyklucza to zamieszczenia nazwiska komplementariusza, który jest osobą fizyczną.
Nazwisko albo firma (nazwa) akcjonariusza nie może być zamieszczone w firmie spółki. W przypadku zamieszczenia nazwiska albo firmy (nazwy) akcjonariusza w firmie spółki akcjonariusz ten odpowiada wobec osób trzecich tak jak komplementariusz.
8. Firma spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Firma spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być dobrana dowolnie; powinna jednak zawierać dodatkowe oznaczenie "spółka z ograniczoną odpowiedzialnością"
Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "spółka z o.o." lub "sp. z o.o.".
Pod adresem www.zdg.pl/spolki.htm można znaleźć więcej informacji na temat spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
9. Firma spółki akcyjnej.
Firma spółki akcyjnej może być obrana dowolnie; powinna zawierać dodatkowe oznaczenie "spółka akcyjna".
Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "S.A."
Przedstawione informacje są podstawowymi regulacjami dotyczącymi firmy poszczególnych przedsiębiorców. Należy brać je pod uwagę przy ustalaniu firmy, czyli nazwy danego przedsiębiorcy.

4. Przedsiębiorstwo

Przedsiębiorstwo, zespół osobowych, rzeczowych oraz finansowych czynników wytwórczych zorganizowanych i skoordynowanych w celu prowadzenia działalności gospodarczej związanej z wytwarzaniem dóbr oraz świadczeniem usług - a zatem podejmowanym przedsięwzięciem gospodarczym - i wytwarzania w ten sposób nowych wartości, tworzących w sumie dochód narodowy.

Ten ostatni element odróżnia przedsiębiorstwo od gospodarstwa domowego, będącego drugim podmiotem sfery realnej gospodarki, które jest tylko beneficjentem wytwarzanych przez przedsiębiorstwo dóbr i usług. Cechami charakteryzującymi przedsiębiorstwa są odrębności: ekonomiczna, organizacyjna, prawna oraz techniczno-produkcyjna, jak również racjonalność ekonomiczna oraz przedsiębiorczość.

Osoba tworząca przedsiębiorstwo z rozproszonych i często pojedynczo nieproduktywnych składników zasobów gospodarczych jest określana mianem przedsiębiorcy. W polskiej praktyce gospodarczej przedsiębiorstwa funkcjonują w różnych formach organizacyjno-prawnych, którymi są: spółki prawa cywilnego i handlowego, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie oraz jednoosobowe formy prowadzenia działalności gospodarczej.
Przedsiębiorstwo wg art. 55 z indeksem pierwszym KC - jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);

2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;

3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości;

4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;

5. koncesje, licencje i zezwolenia;

6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;

7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;

8. tajemnice przedsiębiorstwa;

9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

5. Działalność gospodarcza - definicja

Działalność gospodarcza - forma aktywności przedsiębiorców działających na rynku.

Definicje legalne

W prawie polskim istnieją następujące definicje legalne działalności gospodarczej:

• ustawa o swobodzie działalności gospodarczej^[1]:

zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

• ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych:

działalność zarobkową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzoną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w dalszej części tej ustawy.

• ustawa o VAT:

działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jeszcze inaczej definiuje działalność gospodarczą np. ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych.

Podział

Działalność gospodarczą, możemy podzielić ze względu na kilka kryteriów:

1. Dochodowość

• działalność gospodarcza mająca na celu przynoszenie dochodu - taką działalność prowadzą przede wszystkim przedsiębiorstwa prywatne,

• działalność gospodarcza nie mająca za główny cel osiąganie korzyści finansowych - taka działalność jest nastawiona na osiąganie korzyści ekonomicznych sensu largo. Działalność taka prowadzą np. przedsiębiorstwa komunalne, których głównym celem jest jak najlepsze zaspokajanie potrzeb społeczności lokalnej, nie zaś generowanie zysku,

• działalność non-profit - działalność nie przynosząca zysku finansowego. Ma ona natomiast przynosić korzyści w szerokim znaczeniu (np. rozwój przedsiębiorczości, nauka, szkolenie, pomoc chorym, itp.). Działalność taka nie może generować przychodu swojemu właścicielowi. Dla tego też, prowadzona jest ona najczęściej w formie fundacji.

Swobodę działalności

• działalność regulowana - działalność gospodarcza, której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków, określonych przepisami prawa.^[2] Będzie to zatem m.in. działalność w zakresie^[3]:

• poszukiwania i wydobywania kopalin ze złóż,

• wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją,

• wytwarzania i obrotu paliwami i energią,

• ochrony osób i mienia,

• rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych,

• przewozów lotniczych,

• działalność nieregulowana - jest to działalność, jaka może być prowadzona według przepisów ogólnych, m.in. ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

7. KRS

Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) - rodzaj rejestru publicznego prowadzony przez wybrane sądy rejonowe i Ministerstwo Sprawiedliwości.

KRS składa się z trzech osobnych rejestrów:

• przedsiębiorców (tu wpisuje się w szczególności spółki jawne, spółki partnerskie, spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne, spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, jednostki badawczo-rozwojowe, przedsiębiorców tzw. zagranicznych, towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, inne osoby jeżeli wykonują działalność gospodarczą i nie podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru stowarzyszeń i fundacji, oddziały przedsiębiorstw zagranicznych działających na terytorium Polski).

Rejestr przedsiębiorców składa się z 6 działów: W Dziale I rejestru zamieszcza się dane o nazwie lub firmie podmiotu,oznaczenie formy prawnej prowadzonej działalności, siedzibę i adres oraz ewentualne oddziały danego przedsiębiorcy. W dalszej części wyżej wymienionego działu można znaleźć informacje na temat wcześniejszej rejestracji przedsiębiorcy bądź dane na temat przekształcenia, połączenia lub podziału spółek. Zamieszczona jest w nim również informacja o numerach NIP i REGON. Istotnym elementem działu I jest informacja o umowie spółki lub statucie, na podstawie którego działa przedsiębiorca. Dział II rejestru zawiera informacje o sposobie reprezentacji podmiotu oraz dane osób wchodzących w skład organu uprawnionego wraz ze sposobem reprezentacji lub wspólników uprawnionych do reprezentacji spółki osobowej. W dalszej części działu można znaleźć informacje o organie nadzoru, jeżeli występuje oraz o jego składzie osobowym. Dział niniejszy zawiera także informacje o prokurze, osobach pełniących tą funkcję i rodzaju udzielonej prokury. W Dziale III rejestru wykazany jest przedmiot działalności przedsiębiorcy według kodów Polskiej Klasyfikacji Działalności, wzmianka o złożeniu rocznego sprawozdania finansowego, uchwały o jego zatwierdzeniu. Sprawozdania z działalności jednostki oraz o złożeniu opinii biegłego rewidenta z badania sprawozdania finansowego, jeżeli przedmiotowe sprawozdanie podlegało badaniu - wraz ze wskazaniem okresu, za który zostały złożone wszystkie wymienione wcześniej dokumenty. Dział IV rejestru pełni szczególną funkcję ostrzegawczą, bo zawarte są w nim informacje o powstaniu zaległości podatkowych, celnych oraz z tytułu składek za ubezpieczenia społeczne a także umorzenie postępowania egzekucyjnego, prowadzonego przeciwko dłużnikowi z uwagi na fakt, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych. Zawiera on również informacje o zabezpieczeniu majątku dłużnika w postępowaniu upadłościowym poprzez zawieszenie prowadzonych przeciwko niemu egzekucji, o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości z uwagi na fakt, że majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. W Dziale V rejestru przedsiębiorców zamieszcza się wzmiankę o powołaniu i odwołaniu kuratora. Dział VI zawiera informacje o otwarciu i zakończeniu likwidacji, ustanowieniu zarządu i zarządu komisarycznego, dane likwidatorów bądź zarządców wraz ze sposobem reprezentacji. W dziale tym podlegają również ujawnieniu dane o połączeniu lub przekształceniu przedsiębiorcy, informacja o ogłoszeniu upadłości, wszczęciu postępowania naprawczego wraz z danymi syndyka albo zarządcy przymusowego. Wpisy do rejestru przedsiębiorców podlegają obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym;

• stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej: Zakres podmiotów podlegających ujawnieniu w tym rejestrze określa załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów wchodzących w skład Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowej treści wpisów w tych rejestrach (Dz. U. z 2000 r., Nr 117, poz. 1237 z późn. zm.).

• dłużników niewypłacalnych: jego celem jest rejestracja a następnie publiczne ujawnianie przypadków niesolidności lub nieudolności w spłacie długów przez przedsiębiorców, fakty przymusowego egzekwowania takich długów z wykorzystaniem egzekucji administracyjnej i cywilnej, jak również ogłoszenia upadłości i inne zdarzenia istotne w postępowaniu upadłościowym. Ujawniając takie informacje potencjalni wierzyciele mogą uniknąć nawiązania stosunków prawnych z partnerami o niepewnym stanie majątkowym, zagrożonym toczącym się postępowaniem egzekucyjnym lub upadłościowym.

Wpis do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych może być dokonany na wniosek lub też z urzędu na podstawie art. 55 ustawy o KRS.

KRS działa od 1 stycznia 2001 roku w oparciu o ustawę z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. z 2001 Nr 17, poz. 209 z późniejszymi zmianami). Zastąpił istniejący poprzednio rejestr handlowy. W odróżnieniu od poprzedniego rejestru handlowego, którego poziom dostępności był ograniczony ze względów technicznych, Krajowy Rejestr Sądowy daje możliwość uzyskania informacji o każdym przedsiębiorcy podlegającemu obowiązkowi wpisu do KRS w formie odpisu, wyciągu lub odpowiedniego zaświadczenia w kilkudziesięciu ekspozyturach Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego na terenie całego kraju.


KRS pełni dwie zasadnicze funkcje: informacyjną i legalizacyjną. Funkcja informacyjna polega na tym, że KRS stanowi ogólnopolską bazę danych o podmiotach uczestniczących w obrocie gospodarczym. Funkcja legalizacyjna polega na tym, że dopiero wpis do rejestru pozwala na dokonywanie dalszych czynności prawnych (często jest to jednoznaczne z uzyskaniem osobowości prawnej). Celem zapewnienia prawdziwości danych zawartych w rejestrze, jak również ich zupełności, w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym zawarto domniemanie prawdziwości wpisów w rejestrze. Jednakże w przypadku wykrycia niezgodności stanu faktycznego z zapisem rejestrowym, do dyspozycji sądu rejestrowego oddano środki prawne mające za zadanie przywrócenie stanu zgodnego z obowiązującymi przepisami. Środki te mają za zadnie ochronę podstawowych zasad ustrojowych, zawartych w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym.

KRS jest jawny pod względem formalnym - każdy zainteresowany ma prawo zapoznać się z danymi wpisanymi do rejestru, otrzymać odpis, wyciąg lub zaświadczenie dotyczące danych zawartych w rejestrze. Każdy zainteresowany podmiot ma prawo przeglądać akta rejestrowe podmiotów podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców w siedzibie sądu rejestrowego. Odpisy i wyciągi można pobierać w ekspozyturach Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego.

Krajowy Rejestr Sądowy prowadzony jest w systemie informatycznym przez wydziały gospodarcze Krajowego Rejestru Sądowego, znajdujące się w sądach rejonowych. W obecnym kształcie funkcjonuje 27 wydziałów gospodarczych w 21 sądach rejonowych, mających siedzibę w miastach, będących siedzibą wojewody i obejmujące swoją właściwością obszar całego województwa.

9. Koncesja

Koncesja - jest to władczy akt administracyjny wydawany przez organ koncesyjny. Akt ten upoważnia koncesjonariusza do prowadzenia ściśle określonej działalności gospodarczej. Koncesjonowanie wprowadza się w przypadku działalności, które mają szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny.

Koncesja jest przejawem reglamentacji działalności gospodarczej dokonywanej przez państwo. Wyraża ona akt zgody władz publicznych na podjęcie i prowadzenie działalności przez określonego przedsiębiorcę. Zawiera w sobie cechy pozwolenia, a zarazem różni się od niego tym że jest udzielana w pewnym tylko zakresie działalności gospodarczej.

Klasyczna koncepcja koncesji

Za klasyczny model koncepcji uznaje się konstrukcje prawną powstałą we Francji (wraz z modyfikacjami wykształconymi przez naukę niemiecką). Modelowy (uznawany do dzisiaj za klasyczny) schemat koncesji charakteryzuje się następującymi cechami:

• Koncesja jest najczęściej udzielana w takich sferach działalności, które uprzednio były objęte monopolem ze strony państwa. Monopol ten mógł wynikać z przepisów prawa, lub być tzw. monopolem faktycznym gdy pewne zachowania uznawano za tak istotne ze względu na interes państwa i potrzeby obywateli, że jedynie państwo mogło zapewnić je na pożądanym poziomie (tzw. service public fr.). Udzielenie jednostce koncesji powodowało tym samym przełamanie monopolu i przekazanie podmiotowi prywatnemu praw, które przysługiwały uprzednio wyłącznie samemu państwu. W koncesjach klasycznych przyznawano uprawnienia koncesyjnego jedynie względem dóbr publicznych, nie udzielano natomiast uprawnień w zakresie tzw. majątku skarbowego (w stosunku do niego posługiwano się instrumentami prawa prywatnego)

• Koncesjonariuszom przyznawano zazwyczaj wyłączność w odniesieniu do prowadzonej działalności (miało to polepszyć sytuację ekonomiczną koncesjonariusza i umożliwić mu osiągnięcie zysków)

• Wykonując wynikające z koncesji uprawnienia koncesjonariusz nie tylko prowadzi określona działalność gospodarczą, ale równocześnie realizuje pewne, ściśle określone, zadania publiczne. Koncesja upoważniała podmiot prywatny do działania w obrębie sfery administracji publicznej. Przekazywano wówczas koncesjonariuszowi cząstkę władzy administracyjnej aby wykonywał on ją w jego imieniu (związane to było z tym że prowadził on działalność społecznie użyteczną zaspokajając podstawowe potrzeby bytowe społeczeństwa. Uprawnienia władcze dawały możliwość stosowania tych samych środków, które były dostępne administracji. W ten sposób koncesjonariusz stawał się podmiotem władztwa administracyjnego, nie tylko zaspokajał on swój interes, ale również zobowiązany był również pełnić funkcje publiczne.

• Na koncesjonariusza nakładano zazwyczaj szereg specyficznych obowiązków. Obciążenia te miały gwarantować wykonywanie spoczywających na podmiocie zadań gospodarczych na odpowiednim poziomie. Jednocześnie organy koncesyjne sprawowały wnikliwy nadzór nad przestrzeganiem przez koncesjonariusza wszystkich obowiązków i powinności.

• Koncesje są kontraktami długoterminowymi

W genezie i kształceniu się koncesji dostrzega się więc początki tzw. procesu prywatyzacji administracji wraz ze wszystkimi kontrowersjami i problemami z tym związanymi.

Recepcja koncesji w Polsce

W Polsce przyjęto model koncesjonowania z dość licznymi modyfikacjami. Podstawa do wprowadzenia koncesji znajduje się w Konstytucji. Wprowadza ona zasadę swobody gospodarczej jednocześnie zastrzegając w art. 216 ust. 3 możliwość ustanowienia monopolu, zastrzegając, że może to nastąpić tylko w ustawie. Regulacje takie zawiera o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z późn. zm.) zawierające przepisy o charakterze lex generalis. Przepisy są zamieszczone w rozdziale 4 (Koncesje oraz regulowana działalność gospodarcza) art. 46 - 76.

Rodzaje działalności koncesjonowanej wymienione są enumeratywnie w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. W myśl art. 46 wspomnianej ustawy działalnością koncesjonowaną jest:

1. poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin ze złóż, bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych.

2. wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym.

3. wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucja i obrót paliwami i energią.

4. ochrona osób i mienia.

5. rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych.

6. przewozy lotnicze.

Wszystkie z wymienionych rodzajów działalności koncesjonowanej są szczegółowo uregulowane w stosownych ustawach. Z uwagi na to, że katalog działalności koncesjonowanej jest katalogiem zamkniętym to wprowadzenie koncesjonowania innych dziedzin działalności gospodarczej wymaga zmiany wspomnianej ustawy. Koncesja jest udzielana na czas określony. Czas ten nie może być krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy.

Art. 54. Konstytucji RP zakazuje koncesjonowania prasy.

Koncesja ogranicza zasadę swobody działalności gospodarczej wprowadzając szczególne przesłanki jej wykonywania i uzależniając je od zgody organu koncesyjnego. Spośród regulacji koncesji w prawie polskim jako podstawowe odstępstwa od modelowego ujęcia instytucji koncesji można wskazać;

• Jedynie w koncesjach udzielanych w prawie górniczym da się powiedzieć, że są wydawane w sferze zastrzeżonej na rzecz państwa (złoża i kopaliny stanowiące części składowe nieruchomości gruntowych stanowią własność państwa)

• Również jedynie w przypadku koncesji wydawanych w oparciu o prawo górnicze ustawodawca gwarantuje koncesjonariuszowi wyłączność prowadzenia działalności gospodarczej na określonym terenie.

• Nie wszystkie udzielane w Polsce koncesje uprawniają do wykonywania zadań publicznych. Taką kompetencje przewidują np. koncesje wydawane w oparciu o ust. Prawo energetyczne jednak nie ma ich już w koncesjach uzyskiwanych na podstawie ust. O ochronie osób i mienia. Wykonywanie działalności gospodarczej mocno sprzężonej z jednoczesnym realizowaniem zadań publicznych jest charakterystyczne dla tzw. sektorów infrastrukturalnych gospodarki (w szczególności energetyka i telekomunikacji)

• Posiadacze niektórych koncesji zostali upoważnieni do przez ustawodawcę do ingerowania w sytuację prawno - rzeczową podmiotu innych osób, przy czym ta kompetencja ma charakter wyraźnie publicznoprawny. Przedsiębiorcy mogą podejmować dozwolone im działania w sposób jednostronny, zaś osoby których działania te dotyczą muszą biernie znosić ingerencje w ich nieruchomości.


Ogólnie można powiedzieć, że do modelowego ujęcia koncesji najbardziej zbliżają się koncesje energetyczne oraz górnicze. Najbardziej od teoretycznego ujęcia oddala się koncesja na ochronę osób i mienia. Należy również podkreślić, że cechy koncesji realizują zezwolenia telekomunikacyjne, na zbiorowe zaopatrywanie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków, oraz zezwolenia występujące w prawie farmaceutycznym. Z tego też powodu wielu autorów twierdzi że, pojęcie koncesji w prawie polskim jest używane przez ustawodawcę niedbale. Niektóre koncesje powinny być zastąpione przez zezwolenie, natomiast pewne zezwolenia powinny być przekształcone w koncesje^[1].

Charakter prawny stosunku koncesyjnego i koncesji

Koncesjonowanie stanowi ciąg działań organu koncesyjnego oraz czynności wnioskodawcy, które toczą się na podstawie przepisów ustawy oraz przepisów k.p.a. i mają na celu wydanie decyzji administracyjnej dotyczącej wydania lub odmowy wydania koncesji bądź jej promesy, a także zmiany warunków koncesjonowania Luc cofnięcia koncesji. Proces ten obejmuje także kontrolę działalności gospodarczej ze strony organu koncesyjnego. Proces koncesjonowania znajduje zwieńczenie w wydaniu aktu administracyjnego przyjmującego postać decyzji. Przy analizowaniu charakteru koncesji jako decyzji administracyjnej często eksponowana jest jej uznaniowość (swoboda uznania organu koncesyjnego), cecha ta jest często wskazywana jako wyróżnik w stosunku do innych administracyjnych form reglamentacji administracyjnej (np. zezwoleń). Kwestia uznaniowości aktu koncesyjnego jest przedmiotem dyskusji doktrynalnych^[2]. Powodem kontrowersji jest stosowanie różnorodnych przesłanek udzielenia koncesji (nie tyle w ust. O swobodzie działalności gospodarczej, ale raczej w ustawach szczególnych), zawsze jednak odmowa zgody na udzielenie koncesji musi mieć podstawę w konkretnym przepisie prawa. Kolejne cechy decyzji koncesyjnej^[3] to;

• Koncesja jest aktem administracyjnym o charakterze konstytutywnym

• Wydawany jest tylko na wniosek zainteresowanego podmiotu przez organ administracyjny.

Na podstawie szczegółowych przepisów ustawowych^[4].

1. Podmiotowi gospodarczemu nie podporządkowanemu organowi ją wydającemu

2. Określający szczegółowe uprawnienia do prowadzenia działalności gospodarczej w sferze pranie zastrzeżonej na rzecz państwa

3. Koncesja jest stosunkiem długotrwałym

Należy również podkreślić, że poza elementami decyzji wymienionymi w k.p.a^[5] decyzja koncesyjna musi zawierać elementy dodatkowe (wymieniane w przepisach szczególnych; np. ustawa Prawo energetyczne przewiduje obowiązek określenia w koncesji m.in.; zakresu działalności objętej koncesją, datę rozpoczęcia oraz warunki wykonania, datę ważności koncesji, szczególne warunki wykonywania działalności mającej na celu właściwą obsługę odbiorców, zabezpieczenia środowiska w trakcie oraz po zaprzestaniu działalności itp.).

Postępowanie koncesyjne

Jedną z podstawowych cech koncesji wyróżniającą ją formalnie od zezwolenia jest wyodrębnienie ogólnej regulacji dotyczącej postępowania o dzielenie koncesji w ust. O swobodzie działalności gospodarczej^[6]. W akcie koncesyjnym - a szerzej w stosunku koncesyjnym - zachodzącym między organem koncesyjnym a koncesjonariuszem przeplatają się elementy klasycznego stosunku administracyjno - prawnego z elementami dodatkowymi, czyniącymi zeń szczególną postać stosunku administracyjno - gospodarczego. Nadal występuje w nim podległość kompetencyjna petenta, wyrażająca typową dla stosunków administracyjnych nierównorzędność podmiotów. Jednak jest ona ograniczona obowiązkiem organu (wynikającym z powinności ochrony - realizowania - interesu publicznego) jakim jest zabezpieczenie określonej ilości i jakości świadczeń koncesyjnych. Organ koncesyjny nie tylko może ale musi dokonać wyboru koncesjonariusza. Zaspokojenie potrzeb społecznych jawi się tu jako cel podstawowy działań organu administracji publicznej. Organ koncesyjny może nie przyznać koncesji jakiemuś konkretnemu wnioskodawcy, nie może jej jednak nie przyznać nikomu, a więc w efekcie koncesja musi być przyznana. W obecnym stanie prawnym nie ma jednak odpowiedzi na pytanie co się stanie jeśli w sytuacji gdy konieczne jest udzielenie koncesji nie zgłosi się po nią żaden podmiot. Pytanie to jest związane z kolejną cechą wyróżniającą stosunek koncesyjny. W przeciwieństwie bowiem do stosunku administracyjnego, który jest obowiązkowy, stosunek koncesyjny jest woluntatywny. Postępowanie inicjowane jest złożenie wniosku przez podmiot zainteresowany w uzyskaniu koncesji. Treść wniosku określona jest przepisy; jak mówi ust. O swobodzie działalności gospodarczej

Art. 49. 1. Wniosek o udzielenie lub o zmianę koncesji zawiera:

1. firmę przedsiębiorcy, oznaczenie jego siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu oraz adresu głównego miejsca wykonywania działalności gospodarczej;

2. numer w rejestrze przedsiębiorców lub w ewidencji oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP);

3. określenie rodzaju i zakresu wykonywania działalności gospodarczej, na którą ma być udzielona koncesja.

2. We wniosku, o którym mowa w ust. 1, należy podać także informacje oraz dołączyć dokumenty określone w przepisach regulujących działalność gospodarczą wymagającą uzyskania koncesji.

Należy jednak pamiętać o odrębnych regulacjach znajdujących się w ustawach szczególnych. Organ koncesyjny może wezwać wnioskodawcę do uzupełnienia (w wyznaczonym terminie) brakującej dokumentacji poświadczającej, że spełnia ona warunki określone przepisami prawa, wymagane do wykonywania określonej działalności gospodarczej (pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia). Może on również dokonać sprawdzenia faktów podanych we wniosku o udzielenie koncesji w celu stwierdzenia, czy przedsiębiorca spełnia warunki wykonywania działalności objętej koncesją. Organ jest obowiązany przekazać szczegółową informację o warunkach, niezwłocznie po wszczęciu postępowania w sprawie udzielenia koncesji. Standardowe postępowanie doznaje dwóch dalszych modyfikacji ;

• Gdy liczba koncesji jaką zamierza udzielić organ jest mniejsza od liczby zgłoszonych wniosków (zakładając, że przedsiębiorcy spełniają wszystkie wymagania), wówczas po ogłoszeniu liczby przewidywanych koncesji w dzienniku urzędowym Monitor Polski przeprowadzany jest przetarg. O tym który z ubiegających się podmiotów dostanie koncesję decyduje wysokość opłaty jaką deklarują poszczególni przedsiębiorcy^[7] .

• Drugą modyfikacją jest instytucja promesy, jak stwierdza ustawa

Art. 60.

1. Przedsiębiorca, który zamierza podjąć działalność gospodarczą wymagającą uzyskania koncesji, może ubiegać się o przyrzeczenie wydania koncesji, zwane dalej "promesą". W promesie uzależnia się udzielenie koncesji od spełnienia warunków wykonywania działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji.

2. W postępowaniu o udzielenie promesy stosuje się przepisy dotyczące udzielenia koncesji, z wyłączeniem art. 52-54.

3. W promesie ustala się okres jej ważności, z tym że nie może on być krótszy niż 6 miesięcy.

4. W okresie ważności promesy nie można odmówić udzielenia koncesji na wykonywanie działalności gospodarczej określonej w promesie, chyba że:

1. uległy zmianie dane zawarte we wniosku o udzielenie promesy;

2. wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków określonych w promesie;

3. wystąpiły okoliczności, o których mowa w art. 56 ust. 1 pkt 1 i 2.

Konstrukcja ta w rzeczywistości niemalże przekształca samą decyzje o przyznaniu koncesji w akt deklaratoryjny, ponieważ organ dokonuje tu samozwiązania. Samo przyznanie koncesji następuje niejako samoistnie po spełnieniu przesłanek, akt koncesji jest formalnym potwierdzeniem. Ciężar rzeczywistego podjęcia decyzji o przyznaniu koncesji przesuwa się w stronę aktu promesy. Pozwala to działać przedsiębiorcy w większym zaufaniu do przyszłych działań organu.

Ust o swobodzie działalności gospodarczej stwierdza, że organem udzielającym koncesję jest minister właściwy ze względu na przedmiot działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji. przepisy szczególne wprowadzają jednak liczne odstępstwa od tej reguły, przyznając te uprawnienia innym podmiotom (np. Prezesowi URE . Co więcej, w wielu przypadkach centralizacja kompetencji koncesyjnych jest koniecznością, nie dotyczy to jednak wszystkich dziedzin objętych w Polsce koniecznością uzyskania koncesji np. w prawie energetycznym samą decyzje wydaje Prezes URE jednak procedura przygotowania koncesji przewidziana przez przepisy ustawy (oraz kontroli wykonania decyzji) zastała przeniesiona na niższe jednostki organizacyjne powodując faktyczną decentralizację^[8] rozwiązanie takie powoduje, że trudno mówić , że rzeczywistych rozstrzygnięć w sprawie koncesji dokonuje Prezes URE, choć to on jest wskazany w ustawie^[9]. Należy zauważyć, że chociaż koncesja wydawana jest w formie decyzji doznaje silnej modyfikacji zasada trwałości decyzji wprowadzona w k.p.a. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej i ustawy szczególne wprowadzają liczne przypadki, gdy zmiana decyzji koncesyjnej jest możliwa w przypadkach nieprzewidzianych w k.p.a.

Koncesja a zezwolenie

Do różnic między koncesją a zezwoleniem zalicza się m.in.^[10]:

• zezwolenie nie oznacza rezygnacji państwa z monopolu i najczęściej nie dotyczy działalności nieobjętej monopolem.

• zezwolenia są wydawanie w wyniku sprawdzenia możliwości wykonywania działalności przez danego przedsiębiorcę, który spełnia wszystkie warunki (nie ma więc w nich elementu uznaniowości)

• udzielenie zezwolenia następuje w trybie k.p.a., bez istotnych modyfikacji

• zezwolenia jako decyzje administracyjne podlegają ochronie przed zmianą i modyfikacjami według przepisów k.p.a.

• zezwolenia mają charakter decyzji związanej

• często wydanie zezwolenia wiąże się z wyrażeniem zgody na utworzenie (w sensie prawnym) organizacji, za pomocą której można prowadzić działalność gospodarczą

• o zezwolenie mogą ubiegać się również podmioty państwowe

Zezwolenie, koncesja, a może licencja?

Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej może wiązać się dodatkowo z obowiązkiem uzyskania przez przedsiębiorcę np.: koncesji, licencji, wpisu do rejestru działalności regulowanej, zgody lub zezwolenia na prowadzenie określonego rodzaju działalności gospodarczej.

Ponadto w niektórych przypadkach prowadzenie działalność gospodarczej uzależnione jest od posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych przez przedsiębiorcę lub zatrudnionego pracownika.

Osoby zmierzające rozpocząć działalność objętą koncesjonowaniem lub licencjonowaniem - powinny przed podjęciem jakichkolwiek inwestycji związanych z przystosowaniem firmy do tego rodzaju działalności - wystąpić do odpowiednich organów o uzyskanie promesy (przyrzeczenia wydania koncesji).

Koncesja

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej ustanawia wymóg uzyskania koncesji w następujących dziedzinach:

- poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych

- wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym

- wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią

- ochrony osób i mienia

- rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych

- przewozów lotniczych.

Szczegółowy zakres i warunki wykonywania działalności gospodarczej podlegającej koncesjonowaniu określają przepisy odrębnych ustaw.

Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana i cofnięcie koncesji lub ograniczenie jej zakresu należy do ministra właściwego ze względu na przedmiot działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji.

Koncesji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca złoży wniosek o udzielenie koncesji na czas krótszy.

Licencja

Uzyskania licencji wymaga wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie

określonym w przepisach:

- ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym

- ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym

Rejestr działalności regulowanej

Rejestr działalności regulowanej zastąpił w niektórych przypadkach konieczność uzyskiwania zezwolenia.

Jeżeli przepis odrębnej ustawy stanowi, że dany rodzaj działalności jest działalnością regulowaną, przedsiębiorca może wykonywać tę działalność, jeżeli spełni szczególne warunki określone przepisami tej odrębnej ustawy i uzyska wpis w rejestrze działalności regulowanej.

By uzyskać wpis przedsiębiorca powinien złożyć stosowny wniosek oraz oświadczenie o spełnieniu wymaganych przez prawo warunków.

Do działalności regulowanej należą następujące rodzaje działalności gospodarczej:

- przechowywanie dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców o czasowym okresie przechowywania

- konfekcjonowanie i obrót środkami ochrony roślin

- usługi detektywistyczne

- prowadzenie przedsiębiorstwa składowego (domu składowego)

- organizowanie wyścigów konnych

- prowadzenie indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej, grupowej praktyki lekarskiej, oraz kształcenie podyplomowe lekarzy i lekarzy dentystów

- obrót materiałem siewnym

- wytwarzanie i magazynowanie biokomponentów

- prowadzenie indywidualnej praktyki pielęgniarek, położnych, indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarek, położnych albo grupowej praktyki pielęgniarek, położnych, a także kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych

- działalność pocztowa nie wymagająca zezwolenia

- prowadzenie stacji kontroli pojazdów i ośrodka szkolenia kierowców, pracowni psychologicznej dla instruktorów, egzaminatorów i kierowców

- organizacja profesjonalnego współzawodnictwa sportowego

- działalność telekomunikacyjna

- organizowanie imprez turystycznych oraz pośredniczenie na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych

- usługi turystyczne obejmujące polowania wykonywane przez cudzoziemców na terytorium RP oraz polowania za granicą

- działalność kantorowa

- wyrób i rozlew wyrobów winiarskich, wyrób i rozlew napojów spirytusowych, wyrób, oczyszczanie, skażanie, odwadnianie alkoholu etylowego

- organizowanie kursów dokształcających dla kierowców przewożących towary niebezpieczne

Zgoda

Uzyskania zgody wymaga prowadzenie systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych w zakresie określonym w przepisach ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami

Zezwolenie

Wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie określonym w niektórych przepisach wymaga uprzedniego uzyskania zezwolenia.

Zezwolenie należy uzyskać w zakresie określonym w przepisach: \

- ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

- ustawy z dnia 29 lipca 1992 r. o grach i zakładach wzajemnych

- ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych

- ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

- ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii

- ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, w zakresie produkcji tablic rejestracyjnych

- ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowym

- ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych

- ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych

- ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe

- ustawy z dnia 21 lipca 2000 r. - Prawo telekomunikacyjne

- ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych

- ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach

- ustawy z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach

- ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków

- ustawy z dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych, w zakresie prowadzenia laboratorium referencyjnego

- ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne

- ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym

- ustawy z dnia 19 lutego 2004 r. o rybołówstwie

- ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze

- ustawy z dnia 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych

- ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej

- ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym

- ustawy z dnia 12 czerwca 2003 r. - Prawo pocztowe

- ustawy z dnia 23 stycznia 2004 r. o podatku akcyzowym

- ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych

- ustawy z dnia 21 stycznia 2005 r. o doświadczeniach na zwierzętach

- w art. 19a ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach

Uzyskania zezwolenia albo dokonania zgłoszenia wymaga wykonywanie działalności związanej z narażeniem na działanie promieniowania jonizującego, określonej w ustawie z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe

Uzyskania zezwolenia wymaga także prowadzenie warsztatu w zakresie określonym w przepisach ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o systemie tachografów cyfrowych.

12. Mały przedsiębiorca, mikro i średni.

Mikro przedsiębiorcy zatrudnienie + obrót netto
Art. 104.
Za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Mały przedsiębiorca
Art. 105.
Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz
2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.
Średni przedsiębiorca
Art. 106.
Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz
2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.

13. jak może prowadzić działalność gospodarczą cudzoziemiec w Polsce

Cudzoziemcy mają również prawo korzystać z obowiązującej polskich obywateli swobody podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej. Jednak nie wszyscy cudzoziemcy mogą to robić na takich samych zasadach.


Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej uznaje za osobę zagraniczną:

- każdą osobę fizyczna mająca miejsce zamieszkania za granicą, nieposiadającą obywatelstwa polskiego;

- osobę prawną z siedzibą za granicą,

- jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną posiadającą zdolność prawną, z siedzibą za granicą.



A. Osoby zagraniczne:

- z państw Unii Europejskiej (Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy, Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii),

- z państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależacych do Unii Europejskiej (Norwegia, Islandia, Lichtenstein) oraz

- z państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych ze Wspólnotą Europejską (Szwajcaria

mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą w Polsce na takich samych zasadach jak obywatele polscy.

 


B. Cudzoziemcy, obywatele innych państw niż wyżej wymienione w pkt A, którzy:
1) posiadają w Rzeczypospolitej Polskiej:
a) zezwolenie na osiedlenie się,
b) zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich,
c) zezwolenie na zamieszkanie na czas oznaczony udzielone w związku z okolicznościami, o których mowa w art.53 ust.1pkt.7,13,14 lub 16 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. Nr 234, poz.1694 z późn.zm.),
d) zgodę na pobyt tolerowany,
e) status uchodźcy,

f) ochronę uzupełniającą,
2) korzystają w Rzeczypospolitej Polskiej z ochrony czasowej,
3) posiadają ważną Kartę Polaka,
4) są członkami rodzin w rozumieniu art.2 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz.U.Nr144,poz.1043 z późn. zm.), dołączającymi do obywateli państw, o których mowa w pkt. I, lub przebywającymi z nimi,


mogą również podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach jak obywatele polscy dokonując wpisu do ewidencji działalności gospodarczej:


- w gminie właściwej dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy pod warunkiem, ze osoba zagraniczna posiada miejsce zamieszkania (meldunek czasowy) w danej miejscowości w Rzeczypospolitej Polskiej,


- w gminie właściwej według głównego miejsca wykonywanej działalności na terytorium Polski, gdy osoba zagraniczna zachowuje miejsce stałego pobytu poza terytorium Polski (art. 7a ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej, Dz. U. Nr 101, poz. 1178 z późn.zm.).


C. Osoby zagraniczne inne niż wymienione powyżej w pkt A i pkt B mają prawo do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej wyłącznie w formie spółki:

- komandytowej,

- komandytowo-akcyjnej,

- z ograniczoną odpowiedzialnością i

- akcyjnej,

a także do przystępowania do takich spółek oraz obejmowania bądź nabywania ich udziałów lub akcji, o ile międzynarodowe nie stanowią inaczej.


Działalność ta jest rejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym.


D. Oddziały

 i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych

 
Przedsiębiorcą zagranicznym jest osoba zagraniczna wykonującą działalność gospodarczą za granicą.

 
Jeżeli osoba zagraniczna zarejestruje się w polskiej ewidencji działalności gospodarczej lub polskim KRS, to jest polskim przedsiębiorcą (działającym wg prawa polskiego).

 
Natomiast, jeżeli cudzoziemiec jest przedsiębiorcą zarejestrowanym w innym państwie, to może (w ramach swojej zagranicznej działalności) tworzyć w Polsce jedynie oddziały lub przedstawicielstwa swojego przedsiębiorstwa.

 
Dla wykonywania działalności na terenie Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorcy zagraniczni mogą, na zasadzie wzajemności, o ile ratyfikowane umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, tworzyć oddziały lub przedstawicielstwa z siedzibą na terytorium RP.

 
Przy ich tworzeniu przez przedsiębiorców zagranicznych z państw członkowskich Unii Europejskiej i państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) obowiązują takie same zasady jak w przypadku przedsiębiorców polskich.

 
Jak założyć przedstawicielstwo w Polsce


Utworzenie przedstawicielstwa osoby zagranicznej wymaga wpisu do rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców


Przedmiotem działalności takiego przedstawicielstwa może być wyłącznie prowadzenie działalności w zakresie reklamy i promocji samego przedsiębiorcy zagranicznego


Także osoby zagraniczne powołane do promocji gospodarki kraju ich siedziby mogą utworzyć przedstawicielstwo, jeżeli zakres takiego przedstawicielstwa obejmuje wyłącznie promocję i reklamę gospodarki tego kraju.

 
Wniosek o wpis do rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych zawierać powinien:

1) nazwę, siedzibę i formę prawną przedsiębiorcy zagranicznego;

2) przedmiot działalności gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego;

3) imię, nazwisko oraz adres na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osoby upoważnionej w przedstawicielstwie do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego;

4) adres przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.


Do wniosku należy dołączyć:

1) jeżeli przedsiębiorca zagraniczny działa na podstawie aktu założycielskiego, umowy lub statutu - odpis tego dokumentu;

2) jeżeli przedsiębiorca zagraniczny istnieje lub wykonuje działalność na podstawie wpisu do rejestru - odpis z tego rejestru;

3) oświadczenie przedsiębiorcy zagranicznego o ustanowieniu przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

4) dokument potwierdzający tytuł prawny przedsiębiorcy zagranicznego do lokalu (nieruchomości), w którym działalność będzie wykonywana.

 
Wspomniane dokumenty, sporządzone w języku obcym, należy przedstawić wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język polski.


Rejestr przedstawicielstw jest jawny.


Przedsiębiorca zagraniczny, który utworzył przedstawicielstwo, jest obowiązany:


1) używać do oznaczenia przedstawicielstwa oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów "przedstawicielstwo w Polsce";

2) prowadzić dla przedstawicielstwa oddzielną rachunkowość w języku polskim zgodnie z przepisami o rachunkowości;

3) zgłaszać ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wszelkie zmiany stanu faktycznego i prawnego w zakresie danych objętych wnioskiem o wpis do rejestru, oraz o rozpoczęciu likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego i jej ukończeniu, a także o utracie przez przedsiębiorcę zagranicznego prawa wykonywania działalności gospodarczej lub rozporządzania swoim majątkiem - w terminie 14 dni od dnia wystąpienia tych zdarzeń.

 Oddziały przedsiębiorcy zagranicznego

 
Przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego, a rozpoczęcie działalności w ramach oddziału następuje po uzyskaniu wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców KRS.

 
Przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział jest obowiązany ustanowić osobę upoważnioną w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego, a ponadto powinien:

• używać do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów „oddział w Polsce”,

• prowadzić dla oddziału oddzielną rachunkowość w języku polskim zgodnie z przepisami o rachunkowości,

• zgłaszać Ministrowi Gospodarki (w terminie 14 od zaistnienia danych okoliczności) wszelkie zmiany stanu faktycznego i prawnego w zakresie okoliczności uzasadniających wydanie decyzji o zakazie wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę zagranicznego w ramach oddziału (na przykład gdy oddział rażąco narusza polskie prawo, nastąpiło otwarcie likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego lub przedsiębiorca utracił prawo wykonywania działalności gospodarczej), a także wówczas gdy działalność przedsiębiorcy zagranicznego zagraża bezpieczeństwu i obronności państwa, ochronie tajemnicy państwowej czy innemu ważnemu interesowi publicznemu.

 
Do likwidacji oddziału przedsiębiorcy zagranicznego stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych o likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

 
Zgłoszenie oddziału przedsiębiorcy zagranicznego do KRS następuje na formularzu wniosku rejestrowego KRS-W10, do którego należy załączyć urzędowe formularze konieczne do zgłoszenia odpowiedniej formy prawnej przedsiębiorcy.

 
Będą to - w każdym przypadku - druki: KRS-WK z danymi osób uprawnionych do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego (także osób wchodzących w skład organu nadzoru, jeśli taki jest przewidziany) oraz KRS-WM opisujący przedmiot działalności 


Oprócz obligatoryjnych informacji wynikających z przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym przedsiębiorca zagraniczny jest obowiązany:

- podać imię i nazwisko oraz adres na terytorium Polski osoby upoważnionej w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego (na formularzu KRS-WJ),

- dołączyć poświadczony notarialnie wzór podpisu tej osoby,

- złożyć odpis aktu założycielskiego, umowy lub statutu, na podstawie, którego działa przedsiębiorca zagraniczny oraz uwierzytelnione tłumaczenie na język polski takiego dokumentu.


Jeżeli przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział istnieje lub wykonuje działalność na podstawie wpisu do rejestru, do akt rejestrowych oddziału należy także złożyć odpis z tego rejestru wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na  polski.

 
W przypadku, gdy przedsiębiorca zagraniczny utworzył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej więcej niż jeden oddział, złożenie wymaganych wyżej dokumentów (ale nie urzędowych formularzy) może nastąpić w aktach jednego z oddziałów.

W takim przypadku w aktach rejestrowych pozostałych oddziałów należy wskazać oddział, w którego aktach dokumenty zostały złożone, oznaczyć sąd, w którym te akta się znajdują i numer oddziału w rejestrze.

    
Do zgłoszenia należy jednocześnie dołączyć dowód uiszczenia wpisu sądowego (w kwocie 1.000 zł) oraz opłaty za ogłoszenie wpisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (500 zł).

 

Wykaz wniosków do KRS i odpowiednich załączników

 

Symbol formularza	Symbole załączników dla danego formularza	Uwagi
KRS-W10 Wniosek o rejestrację podmiotu w rejestrze przedsiębiorców	KRS-WL - Prokurenci KRS-WJ - Reprezentant podmiotu zagranicznego KRS-WK - Organy Skarbowe w Polsce Urzędy skarbowe w Twojej okolicy Urzędy skarbowe w Panoramie Firm! UrzedySkarbowe.Pf.pl  podmiotu / wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki KRS-WM - Przedmiot działania KRS-ZN - Sprawozdania finansowe i inne dokumenty	Załączniki obligatoryjne KRS-WM KRS-WK KRS-WJ
KRS-Z10 Wniosek o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców	KRS-ZL - Zmiana - prokurenci KRS-ZJ - Zmiana reprezentant podmiotu zagranicznego KRS-WK - Organy podmiotu / wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki KRS-ZK - Zmiana - organy podmiotu / wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki KRS-ZM - Zmiana - przedmiot działalności KRS-ZN - Sprawozdania finansowe i inne dokumenty KRS-ZY - numer identyfikacyjny REGON, numer identyfikacji podatkowej NIP	Ilość i rodzaj załączników zależna jest od konkretnego stanu faktycznego.
KRS-Z30 Sprawozdania finansowe i inne dokumenty
KRS-Z40 Zaległość podatkowa, celna, na rzecz ZUS
KRS-Z41 Wierzytelność	KRS-ZP - Wierzyciele
KRS-Z42 Wierzyciele - zmiana
KRS-Z61 Likwidacja, rozwiązanie / unieważnienie	KRS-ZR - Likwidator, zarządca, przedstawiciel / reprezentant upadłego KRS-ZY - numer identyfikacyjny REGON, numer identyfikacji podatkowej NIP KRS-WK - Organy podmiotu / wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki KRS-ZK - Zmiana - organy podmiotu / wspólnicy uprawnieni do reprezentowania spółki
KRS-Z67 Postępowanie układowe	KRS-ZY - numer identyfikacyjny REGON, numer identyfikacji podatkowej NIP
KRS-X2 Wykreślenia podmiotu z Krajowego Rejestru Sądowego	KRS-ZS - Zmiana - połączenie, podział, przekształcenie

 

 

14. Zasady ogólne prowadzenia działalności gospodarczej

W obliczu głębokich przemian zachodzących w świecie Okrągły Stół z Caux, skupiający liderów biznesu z Europy, Japonii i Stanów Zjednoczonych, deklaruje zaktywizowanie kół biznesu i przemysłu jako istotnej siły wyznaczającej kierunek globalnych przemian.

Okrągły Stół powstał w 1986 roku dzięki inicjatywie Frederika Philipsa (byłego Prezesa Philips Electronics) i Oliviera Giscard d�Estaing (Wiceprezesa Zarządu INSEAD) w celu łagodzenia napięć pojawiających się z coraz większą siłą w sferze działalności gospodarczej. Stawia on sobie za zadanie rozwinięcie konstruktywnych stosunków ekonomicznych i społecznych pomiędzy krajami reprezentowanymi przez uczestników Okrągłego Stołu, a także pilne przyjęcie wspólnych zobowiązań wobec reszty świata.

Idąc za intencją Ryuzaburo Kaku, Prezesa Zarządu Canon Inc., Okrągły Stół skupia uwagę na znaczeniu globalnej wspólnej odpowiedzialności kół biznesu za zmniejszanie gospodarczych i społecznych zagrożeń dla pokoju i stabilizacji w świecie. Okrągły Stół uznaje, że wspólne przywództwo jest konieczne dla ożywienia i większego zharmonizowania świata. Kładzie nacisk na rozwój trwałej przyjaźni, zrozumienia i współpracy, opartych na wspólnym szacunku dla najwyższych wartości moralnych i na odpowiedzialnym działaniu jednostek w ich własnych sferach wpływu.

Wprowadzenie

Jesteśmy przekonani, że wspólnota światowego biznesu powinna odegrać istotną rolę w poprawie ekonomicznych i społecznych warunków życia. Jako wyraz tych aspiracji dokument niniejszy stawia sobie za cel sformułowanie światowego standardu, który mógłby stać się miarą dla zachowań w biznesie. Chcemy zainicjować proces, który rozpozna wartości wspólne i pogodzi wartości różniące, a tym samym określi akceptowalny i respektowany przez wszystkich wzorzec postępowania w biznesie.

Nasze zasady opierają się na dwóch podstawowych ideałach etycznych: kyosei i ludzkiej godności. Japońska idea kyosei oznacza: razem żyć i pracować dla wspólnego dobra, umożliwiając współpracę i wzajemną pomyślność w ramach zdrowego i uczciwego współzawodnictwa. Idea "ludzkiej godności" odwołuje się do nienaruszalności (sacredness) czy wartości każdej osoby jako celu samego w sobie, a nie tylko środka do spełnienia celów innych czy nawet wymogu większości.

W Zasadach Ogólnych (Dział 2) staramy się wyjaśnić istotę kyosei oraz idei "ludzkiej godności", podczas gdy szczegółowe Zasady postępowania wobec interesariuszy (stakeholders) (Dział 3) dotyczą ich praktycznego zastosowania.

Język i forma naszego dokumentu zawdzięczają wiele Zasadom z Minnesoty - deklaracji o postępowaniu w biznesie, rozwiniętej przez Minnesota Center for Corporate Responsibility. Instytucja ta gościła nasz komitet roboczy - w skład którego wchodzili przedstawiciele Japonii, Europy i Stanów Zjednoczonych - oraz przewodniczyła jego obradom.

Postępowanie w biznesie może wpływać na stosunki pomiędzy narodami oraz na pomyślność i dobrobyt nas wszystkich. Działalność gospodarcza bywa często pierwszym kontaktem między narodami, a poprzez sposób, w jaki powoduje społeczne i ekonomiczne zmiany, ma znaczący wpływ na poziom lęku lub zaufania odczuwany przez ludzi na całym świecie. Członkowie Okrągłego Stołu z Caux kładą główny nacisk na uporządkowanie "własnego domu" i ustalenie raczej tego, co jest słuszne, niż tego, kto ma rację.

 

DZIAŁ 1. PREAMBUŁA

Przepływ siły roboczej, kapitału, produktów i technologii prowadzi do globalizacji działalności gospodarczej, zarówno jeśli chodzi o same transakcje, jak i ich skutki.

Prawa i siły rynkowe są koniecznymi, ale nie wystarczającymi wskazówkami w działalności gospodarczej.

Odpowiedzialność kół biznesu za linię postępowania i podejmowane działania oraz poszanowanie godności i dobra wszystkich interesariuszy (stakeholders)1  mają fundamentalne znaczenie.

Wspólne wartości, włączając w to aktywne zaangażowanie w dzieło powszechnej pomyślności, są tak samo istotne dla społeczności globalnej, jak dla społeczności lokalnych.

Z tych powodów oraz dlatego że biznes może być niezwykle silnym nośnikiem korzystnych przemian społecznych, proponujemy poniższe zasady jako fundament dialogu i działań liderów gospodarczych, mając na celu wypracowanie poczucia odpowiedzialności w biznesie. Czyniąc tak, potwierdzamy konieczność uwzględniania wartości etycznych przy podejmowaniu decyzji ekonomicznych. Bez tych wartości nie jest możliwa stabilna współpraca gospodarcza i przetrwanie społeczności światowej.

 

DZIAŁ 2. ZASADY OGÓLNE

Zasada 1. Odpowiedzialność w prowadzeniu działalności gospodarczej: od odpowiedzialności wobec akcjonariuszy ku koncepcji odpowiedzialności wobec interesariuszy

O społecznej wartości danego przedsięwzięcia gospodarczego decyduje poziom zamożności i zatrudnienia, jakie ono zapewnia, jak również dostarczane na rynek produkty i usługi o cenie odpowiadającej ich jakości. Aby wytwarzać taką wartość, firmy muszą utrzymać swoją ekonomiczną kondycję i potencjał, jednakże samo przetrwanie nie jest tu celem wystarczającym.

Firmy mają do odegrania istotną rolę w poprawie warunków życia wszystkich swoich klientów, pracowników i akcjonariuszy poprzez dzielenie z nimi wytworzonego w procesie gospodarczym bogactwa. Także dostawcy i konkurenci mają prawo oczekiwać od firm honorowania zobowiązań w duchu uczciwości i rzetelności. Firmy, jako odpowiedzialni członkowie społeczności - lokalnych, narodowych, regionalnych i globalnych - mają swój udział w kształtowaniu ich przyszłości.

Zasada 2. Ekonomiczne i społeczne oddziaływanie biznesu: ku innowacjom, sprawiedliwości i wspólnocie światowej

Firmy zakładane za granicą w celu podejmowania działalności produkcyjnej lub handlowej również tam powinny - poprzez tworzenie nowych miejsc pracy i zwiększanie siły nabywczej obywateli - powinny przyczyniać się do społecznego postępu. Firmy także wspierać prawa człowieka i edukację oraz przyczyniać się do wzrostu zamożności i ożywienia gospodarczego krajów, w których działają.

Firmy winny przyczyniać się do rozwoju ekonomicznego i społecznego nie tylko tych krajów, w których działają, ale także - poprzez efektywne i rozważne wykorzystywanie zasobów naturalnych, stosowanie się do zasad wolnej i uczciwej konkurencji, a także położenie nacisku na innowacje w technologii, na metody produkcji, marketingu i komunikacji - do rozwoju całej wspólnoty światowej.

Zasada 3. Postępowanie w biznesie: wyjście poza literę prawa ku duchowi zaufania

Akceptując słuszność uregulowań prawnych dotyczących tajemnicy handlowej, firmy powinny uznać, że szczerość, otwartość, prawdomówność, dotrzymywanie obietnic i przejrzystość (transparency) działania przyczyniają się nie tylko do zwiększenia własnej wiarygodności i stabilności, ale także do łagodzenia napięć pomiędzy firmami i usprawniania zawieranych przez nie transakcji, szczególnie na poziomie międzynarodowym.

Zasada 4. Poszanowanie dla reguł prawnych

Dla uniknięcia napięć oraz w celu promowania coraz swobodniejszego handlu, równych warunków konkurencji, jak również uczciwego i bezstronnego traktowania wszystkich uczestników, firmy powinny szanować zarówno prawo międzynarodowe, jak i lokalne. Ponadto powinny one uświadomić sobie, że niektóre działania, chociaż legalne, mogą przynieść niepomyślne skutki.

Zasada 5. Wspieranie wielostronnej wymiany handlowej

Firmy powinny wspierać wielostronne układy handlowe ustalone przez GATT/Światową Organizację Handlu i podobne międzynarodowe porozumienia. Powinny współuczestniczyć w staraniach na rzecz promowania postępowej i rozsądnej liberalizacji handlu oraz złagodzenia tych lokalnych ograniczeń, które w sposób bezzasadny szkodzą globalnej wymianie. Winny jednak respektować przy tym cele polityki narodowej.

Zasada 6. Szacunek dla środowiska naturalnego

Każda firma powinna chronić i - gdzie to jest możliwe - przyczyniać się do poprawy stanu środowiska, promując zarazem jego długofalowy rozwój i nie dopuszczając do marnotrawstwa zasobów naturalnych.

Zasada 7. Unikanie działań sprzecznych z prawem

Firma nie powinna brać i dawać łapówek ani też osłaniać tego rodzaju procederu, nie powinna uczestniczyć w praniu brudnych pieniędzy czy innych działaniach korupcyjnych. Przeciwnie, powinna nawiązywać współpracę z innymi firmami i organizacjami w celu eliminowania tych praktyk. Nie powinna handlować bronią lub materiałami, które mogą zostać użyte w działalności terrorystycznej, handlu narkotykami oraz przestępczości zorganizowanej.

Dział 3. Zasady postępowania wobec interesariuszy

Klienci

Jesteśmy zwolennikami godnego traktowania wszystkich klientów, niezależnie od tego, czy kupują produkty lub usługi bezpośrednio od nas, czy też nabywają je na rynku w inny sposób. Dlatego też mamy obowiązek:

• oferować naszym klientom produkty i usługi najwyższej jakości, zgodnie z ich wymaganiami;

• uczciwie traktować klientów we wszystkich aspektach naszych gospodarczych działań, włączając w to wysoki poziom usług i środków, które mają przynieść zadośćuczynienie niezadowolonym;

• dołożyć wszelkich starań, aby nasze produkty i usługi przyczyniały się do zachowania lub polepszenia zdrowia oraz bezpieczeństwa naszych klientów, a także jakości środowiska naturalnego;

• dbać, aby charakter oferowanych produktów oraz działań marketingowych i reklamowych nie naruszał zasady poszanowania ludzkiej godności; oraz

• szanować integralność kulturową klientów.

Pracownicy

Jesteśmy zwolennikami poszanowania godności każdego pracownika i traktowania interesów pracowniczych z należną powagą. Dlatego też mamy obowiązek:

• tworzyć miejsca pracy i zapewniać wynagrodzenie, które poprawi warunki życia pracowników;

• zapewnić takie warunki pracy, które szanują zdrowie pracownika i jego godność;

• być uczciwym w kontaktach z pracownikami i prowadzić politykę jawności informacji, ograniczaną jedynie przez przepisy prawne i wymogi konkurencji;

• słuchać uważnie i - gdzie jest to możliwe - stosować się do sugestii, propozycji, żądań i zażaleń pracowników;

• kiedy pojawi się konflikt, podejmować negocjacje w dobrej wierze;

• unikać praktyk dyskryminacyjnych i zagwarantować pracownikom równość traktowania oraz szans niezależnie od płci, wieku, koloru skóry i wyznania;

• promować w firmie zatrudnianie pracowników niepełnosprawnych tam, gdzie mogą być autentycznie użyteczni;

• w miejscu pracy chronić pracowników przed możliwymi do uniknięcia obrażeniami i chorobami;

• zachęcać pracowników i pomagać im w zdobywaniu przydatnych oraz dających się wykorzystać także w innych zawodach umiejętności i wiedzy; oraz

• być wrażliwym na wiążące się często z decyzjami gospodarczymi poważne problemy bezrobocia i współpracować z rządami, organizacjami pracowniczymi oraz innymi agendami w celu rozwiązania tych kwestii.

Właściciele / inwestorzy

Cenimy zaufanie, które pokładają w nas inwestorzy. Dlatego też mamy obowiązek:

• profesjonalnie i rzetelnie zarządzać, by zapewnić uczciwe i konkurencyjne zyski z poczynionych inwestycji;

• ujawniać właścicielom / inwestorom istotne informacje pod warunkiem przestrzegania zobowiązań prawnych i ograniczeń wynikających z zasady konkurencji;

• mieć w swej pieczy, chronić i powiększać aktywa właścicieli / inwestorów; oraz

• uwzględniać żądania, sugestie, skargi i formalne postanowienia właścicieli / inwestorów.

Dostawcy

Nasze stosunki z dostawcami i podwykonawcami muszą opierać się na wzajemnym szacunku. Dlatego też mamy obowiązek:

• dążyć do uczciwości i prawdomówności we wszystkich naszych działaniach, włączając w to politykę cenową, licencyjną i udzielanie prawa sprzedaży;

• dbać, by nasza działalność gospodarcza była wolna od działań wymuszających i niepotrzebnych roszczeń sądowych;

• sprzyjać długoterminowej stabilizacji w relacjach z dostawcami stosownie do wartości, jakości, konkurencyjności i solidności;

• dzielić się z dostawcami informacjami i włączać ich w nasz proces planowania;

• płacić dostawcom w terminie i zgodnie z przyjętymi zasadami; oraz

• poszukiwać, zachęcać i dobierać takich dostawców i podwykonawców, którzy zatrudniając pracowników przestrzegają zasady poszanowania ludzkiej godności.

Konkurenci

Jesteśmy przekonani, że uczciwa konkurencja gospodarcza jest jednym z podstawowych warunków wzrostu dobrobytu narodów oraz czynnikiem, który umożliwi ostatecznie sprawiedliwy podział dóbr i usług. Dlatego też mamy obowiązek:

• popierać wolny rynek handlu i inwestycji;

• promować zachowania konkurencyjne, które są korzystne dla społeczeństwa i środowiska oraz są wyrazem wzajemnego szacunku między konkurentami;

• unikać zarówno prób, jak i samego udziału w podejrzanych korzyściach materialnych lub przysługach mających na celu zdobycie przewagi nad konkurentem;

• szanować materialne i intelektualne prawa własności; oraz

• odmawiać przyjmowania informacji uzyskanych w sposób nieuczciwy i nieetyczny, np. poprzez szpiegostwo przemysłowe.

Wspólnoty lokalne

Jesteśmy przekonani, że będąc obywatelami globalnej wspólnoty, możemy wzmacniać te siły reformatorskie i ruchy obrońców praw człowieka, które są aktywne w społeczeństwach, gdzie działamy. Mamy zatem w tych społeczeństwach obowiązek:

• szanować prawa człowieka i instytucje demokratyczne oraz promować je tam, gdzie to jest możliwe;

• uznawać prawne zobowiązania rządów wobec społeczeństwa jako całości i wspierać politykę publiczną oraz działania, które mają na celu promowanie ludzkiego rozwoju poprzez harmonijne stosunki pomiędzy gospodarką i innymi obszarami życia społecznego;

• współpracować z tymi siłami społecznymi, które przyczyniają się do podnoszenia poziomu zdrowia, edukacji, zamożności oraz bezpieczeństwa w miejscu pracy;

• promować i stymulować trwały rozwój oraz odgrywać wiodącą rolę w działaniach na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska naturalnego, a także mieć pieczę nad zasobami naturalnymi Ziemi;

• popierać pokój, bezpieczeństwo, różnorodność i społeczną integrację;

• szanować integralność kultur lokalnych; oraz

• być dobrym obywatelem wspólnoty poprzez łożenie na cele charytatywne, edukacyjne i kulturalne oraz sprzyjanie uczestnictwu pracowników w życiu społecznym i inicjatywach obywatelskich.

16. Rękojmia, a niezgodność towaru z umową

Rękojmia - odpowiedzialność sprzedającego względem kupującego za wady fizyczne oraz prawne sprzedawanej rzeczy. W polskim prawie cywilnym jest uregulowana w art. 556-576 Kodeksu cywilnego) przy umowie sprzedaży, ma również odpowiednie zastosowanie do innych stosunków prawnych. W przypadku sprzedaży rzeczy ruchomej z udziałem konsumentów stosuje się niezgodność towaru z umową (Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu Cywilnego (DzU 2002 Nr141, poz.1176)).

Wady fizyczne mogą polegać na:

1. zmniejszeniu wartości, użyteczności rzeczy (np. przemakalność nieprzemakalnej kurtki),

2. niekompletności (np. brak oprogramowania do komputera, brak dokumentacji i instrukcji),

3. braku określonych właściwości (np. zawyżono parametry, użyto innych materiałów).

Wada fizyczna może stanowić podstawę odpowiedzialności sprzedawcy, gdy istniała przed wydaniem rzeczy albo powstała po wydaniu rzeczy, ale z przyczyny tkwiącej już uprzednio w rzeczy.

Wady prawne mogą polegać tylko na tym, że:

1. sprzedawana rzecz nie należy do sprzedającego, lecz jest własnością osoby trzeciej,

2. sprzedawana rzecz jest obciążona prawem na rzecz osoby trzeciej (np. hipoteką albo zastawem).

Uprawnienia kupującego z tytułu rękojmi:

1. może żądać obniżenia ceny (art. 560 Kodeksu cywilnego); obniżenie ceny powinno odzwierciedlać rzeczywiste obniżenie wartości sprzedanej rzeczy;

2. może żądać usunięcia wady (art. 561 Kodeksu cywilnego); jeśli sprzedawca jest zarazem producentem kupujący może żądać naprawienia rzeczy;

3. może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad (art. 561 Kodeksu cywilnego); sprzedawca ponosi wszelkie wynikłe z tego tytułu koszty, np. transportu, ubezpieczenia, pakowania itp.;

4. może odstąpić od umowy, ale tylko w przypadku, gdy wada jest istotna, tzn. nie pozwala na użytkowanie przedmiotu zgodnie z jego przeznaczeniem (art. 561 Kodeksu cywilnego).

Aby kupujący mógł skorzystać z ww. uprawnień musi dokonać tzw. aktów staranności, tj. zbadać dostarczone mu rzeczy, zawiadomić sprzedawcę o wykrytych wadach i zgłosić swoje roszczenia.

Sposób reklamacji wybiera kupujący. Rękojmia jest skuteczna przez okres 1 roku (w przypadku budynku przez 3 lata) (art. 568 Kodeksu cywilnego) od dnia wydania towaru, z zastrzeżeniem, iż wada zostanie zgłoszona sprzedawcy nie dalej jak 1 miesiąc od chwili wykrycia tej wady, a w przypadku produktów spożywczych terminy te są krótsze. Okres ten może zostać wydłużony, gdy sprzedawca wadę podstępnie zataił. Rękojmią nie są objęte rzeczy nabyte w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.

Rękojmia i gwarancja

Jeśli konsument zakupił towar wadliwy lub zakupiony towar podczas użytkowania takim się okaże, może skorzystać z ustanowionych instrumentów ochronnych: rękojmi za wady fizyczne i prawne oraz gwarancji jakości. Rękojmia za wady fizyczne i prawne, to odpowiedzialność sprzedawcy względem kupującego, która wynika z ustawy (kodeksu cywilnego art. 556 - 576), a nie z umowy stron i dotyczy zarówno rzeczy nowych, jak i używanych. Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady sprzedanej rzeczy, nie zależy od winy sprzedawcy, gdyż oparta jest na zasadzie ryzyka i ma charakter absolutny. Sprzedawca nie może się z niej zwolnić, nie może jej ograniczyć lub wyłączyć, gdyż w umowach z udziałem konsumentów (osób fizycznych) takie działanie jest niedopuszczalne.

Nie każde uszkodzenie powstałe po zakupie towaru można reklamować. Reklamacja jest uzasadniona jeśli dotyczy wady w rozumieniu przepisów, głównie k.c., a takimi są:

- wady zmniejszające wartość rzeczy np. przez niższą od ustalonej w umowie jakość,

- wady zmniejszające użyteczność rzeczy, np. lodówka odbiega od norm technicznych ustalonych dla tego rodzaju sprzętu,

- gdy rzecz nie ma właściwości, o których istnieniu zapewniał sprzedawca,

- gdy rzecz wydano w stanie niezupełnym, niekompletnym np. brak instrukcji w języku polskim dotyczącej sposobu korzystania z rzeczy.

Sprzedawca ponosi więc odpowiedzialność z tytułu rękojmi, gdy rzecz przez niego sprzedana dotknięta jest ww. wadą, a w chwili zawarcia umowy konsument o niej nie wiedział.

Rękojmia trwa 1 rok od daty wydania rzeczy kupującemu (trzy lata dla budynków), a wszelkie oświadczenia sprzedawcy dotyczące krótszego okresu rękojmi nie mają żadnych skutków prawnych.

Aby nie utracić uprawnień z tytułu rękojmi, konsument musi zawiadomić sprzedawcę o wadzie w ciągu 1 miesiąca od daty jej wykrycia.

Z tytułu rękojmi konsumentowi przysługuje:

- odstąpienie od umowy, czyli zwrot pieniędzy za zwrotem wadliwej rzeczy ale - nie można od umowy odstąpić, jeśli sprzedawca niezwłocznie rzecz wymieni na inną, wolną od wad, albo wadę usunie. Odstąpienie od umowy jest możliwe dopiero wówczas, gdy rzecz już raz wymieniono lub naprawiono;

- obniżenie ceny;

- wymiana rzeczy wadliwej na inną, bez wad (tylko w przypadku rzeczy oznaczonych co do gatunku - takimi są rzeczy produkowane masowo, seryjnie, które można zastąpić inną, np. obuwie, odzież, sprzęt gospodarstwa domowego, meble);

- usunięcie wad (tylko przy rzeczach oznaczonych co do tożsamości - takimi są rzeczy wykonane na indywidualne zamówienie, niepowtarzalne, niezamienne, np. płaszcz uszyty na miarę).

Sprzedawca ma obowiązek przyjąć i rozpatrzyć reklamację. Odpowiedzialnym wobec konsumenta jest sprzedawca, a nie producent, hurtownik, importer lub dealer. Sprzedawca nie może do nich odsyłać konsumenta, sam musi przyjąć reklamację.

Reklamację można składać ustnie (telefonicznie lub osobiście) albo pisemnie. Najlepszą ze względów dowodowych jest forma pisemna. Protokół reklamacyjny należy sporządzić w dwóch egzemplarzach jeden dla sprzedawcy, drugi dla konsumenta.

Sprzedawca winien rozpatrzyć reklamację niezwłocznie. Generalnie, jeśli strony nie postanowiły inaczej, ma na to nie więcej niż 14 dni kalendarzowych od dnia dostarczenia towaru lub dokonania oględzin. W razie konieczności wydania opinii, lub badania w miejscu używania towaru, reklamację należy załatwić w terminie niezbędnym do przeprowadzenia tych czynności, najpóźniej w ciągu 21 dni kalendarzowych.

Szczegółowo o sposobie załatwienia reklamacji mówi rozporządzenie Rady Ministrów z 25 czerwca 2002 roku, w sprawie szczegółowych warunków zawierania i wykonywania umów sprzedaży między przedsiębiorcami a konsumentami, obowiązujące od 1 lipca 2002 roku.

Drugi instrument prawny chroniący konsumenta to gwarancja jakości. Jest to pisemne zobowiązanie gwaranta do bezpłatnego usunięcia wad lub wymiany towaru na niewadliwy. Gwarantem może być zarówno producent, hurtownik, importer, dealer, jak i sprzedawca. Udzielenie gwarancji jest nieobowiązkowe. Gwarancja jakości chroni konsumenta tylko wtedy, gdy gwarant tej ochrony udzielił. Szczegółowo sposób załatwiania reklamacji oraz przysługujące uprawnienia określa karta gwarancyjna. Jeśli karta nie określa innego terminu, gwarancja trwa 1 rok.

Od 1996 roku konsument ma prawo wyboru między realizacją uprawnień z rękojmi i gwarancji. Z uprawnień tych można korzystać jednocześnie, ale nie łącznie, np. jeśli konsument naprawia telewizor w ramach gwarancji, to w stosunku do tej samej wady nie będzie mógł korzystać z rękojmi, ale do każdej innej wady tak.

Różnice pomiędzy rękojmią i gwarancją:

	Rękojmia	Gwarancja
powstaje:	- z mocy prawa	- dobrowolna, powstaje po wydaniu dokumentu gwarancyjnego
odpowiada:	- sprzedawca	- gwarant (m.in. producent, hurtownik, dealer, sprzedawca)
czas trwania:	- 1 rok lub 3 lata	- określony w karcie gwarancyjnej lub 1 rok
przedłużenie terminu:	- terminu nie przedłuża się	- możliwość przedłużenia terminu (o czas kiedy konsument nie mógł korzystać z towaru z powodu jego wadliwości, np. towar pozostawał w serwisie) lub liczenia go od nowa
uprawnienia konsumenta:	- odstąpienie od umowy (z zastrzeżeniem art. 560 i 561 k.c.) - obniżenie ceny - wymiana - usunięcie wad	- określone w karcie gwarancyjnej lub - usunięcie wad ewentualnie wymiana
o sposobie załatwienia reklamacji decyduje:	- konsument (z zastrzeżeniem art. 560 i 561 k.c.)	- gwarant

---