Ostre zaburzenia krążenia mózgowego
Udar mózgu
Omówienie:
Udar mózgu jest najczęstszą przyczyną kalectwa i trzecią pod względem częstości przyczyną zgonów (po chorobach serca i nowotworach).
Pod względem ekonomicznym jest to choroba „rujnująca” - z powodu wysokich kosztów hospitalizacji i pozbawienia pacjentów zdolności do pracy, jak i kosztów rehabilitacji.
Choroba jest również znacznym obciążeniem emocjonalnym dla pacjentów i ich rodzin.
Udary niedokrwienne
Udary zakrzepowe
Miażdżyca tętnic: tworzenie blaszek miażdżycowych prowadzi do zwężenia naczyń i adhezji płytek krwi, a w następstwie do zamknięcia tętnicy i zawału zaopatrywanego przez nią obszaru.
Udary zatorowe
zakrzep odrywa się z proksymalnego odcinka układu krążenia i zatrzymuje w naczyniu obwodowym.
Najczęstszymi źródłami materiału zatorowego są serce i duże naczynia (tętnice szyjne, kręgowe).
Udary krwotoczne
Krwotok śródmózgowy (krwawienie bezpośrednio do miąższu mózgowego)
Etiologia: następstwo przewlekłego nadciśnienia tętniczego
Patofizjologia: małe naczynia wewnątrzmózgowe są uszkadzane przez trwające nadciśnienie, co prowadzi do ich pęknięcia i krwotoku.
Krwotoki najczęściej występują w skorupie i torebce wewnętrznej, wzgórzu, moście i móżdżku.
Krwotok podpajęczynówkowy (skutek pęknięcia tętniaka)
Obraz kliniczny
Tętnica środkowa mózgu:
przeciwstronne porażenie połowicze, zniesienie czucia, niedowidzenie połowicze jednoimienne
Tętnica przednia mózgu:
niedowład i upośledzenie czucia w obrębie przeciwstronnej kończyny dolnej, nietrzymanie moczu
Tętnica tylna mózgu:
niedowidzenie połowicze jednoimienne - zawał kory wzrokowej
Układ kręgowo-podstawny:
zespół Wallenberga wiąże się z uszkodzeniem pnia mózgu i móżdżku
Ocena:
ABC:
Należy ocenić drożność dróg oddechowych oraz czynność oddychania i krążenia.
Pacjenci ci znajdują się w stanie potencjalnego zagrożenia życia.
Należy zapewnić im takie środki bezpieczeństwa jak: droga dożylna, monitorowanie czynności serca, możliwość podania tlenu.
Leczenie
Udar niedokrwienny
Leczenie nadciśnienia (gdy skurczowe RR > 220 mm Hg lub rozkurczowe > 120 mm Hg - nagłe obniżenie ciśnienia zwiększa obszar zawału). Celem jest utrzymanie RR rozkurczowego na poziomie ok. 100 mm Hg (nitroprusydek sodu, labetalol, hydralazyna)
Leczenie przeciwzakrzepowe (heparyna, gdy wykluczono krwotok śródmózgowy)
Leki przeciwpłytkowe (aspiryna)
Leczenie operacyjne (gdy obrzęk móżdżku - wklinowanie)
Leczenie trombolityczne (gdy początek objawów w ostatnich 3 godzinach)
Udar krwotoczny - pilna konsultacja neurochirurgiczna.
Terapia podtrzymująca obejmuje różne metody obniżania ciśnienia śródczaszkowego (hiperwentylacja, nimodypina - zmniejszenie skurczu naczyniowego, podawanie mannitolu i leków moczopędnych)