Ruch okrężny w gospodarce:

Proponuję przejść od razu do modelu IV omawianego na wykładzie

Modele 1-3 były na ćwiczeniach

Model I: najprostszy, 2 podmioty (gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa), 4 strumienie (2 rzeczowe, 2 pieniężne), zamknięty obieg, nie ma ingerencji państwa, na tym modelu tylko dobra konsumpcyjne

W modelu II pojawia się strumień dóbr kapitałowych.

S= Oszczędności, I = kredyty inwestycyjne

S=I - podstawowy warunek w gospodarce rynkowej

S oraz I planowane (ex ante) mogą nie być równe (może być S<I lub S>I)

Natomiast S oraz I faktyczne (ex post) muszą być równe - dla ich wyrównania stosuje się stopy procentowe

Gdyby był problem z odczytaniem:

Zielone strzałki to dobra i usługi, pieniądze, dochody, usługi czynników produkcji

W modelu III pojawia się dodatkowy podmiot - Państwo.

Zielony - dotyczy sfery budżetowej i jest tam zakup dóbr i usług oraz zapłata za te dobra i usługi

Czerwony: podatek bezpośredni od dochodu, transfery płatnicze, podatek dochodowy od zysku, subwencje, dotacje

Model IV (z wykładu):

I omówienie w książce, z której pochodzi:

„ROZWAŻMY przepływ dóbr i usług oraz obieg pieniądza w gospodarce. Przedstawia to rys. 1. Mimo że tak przedstawiona gospodarka jest siłą rzeczy znacznie uproszczona, to jednak analiza obiegu okrężnego w tym systemie umożliwia dokładne wyjaśnienie sposobów mierzenia dochodu narodowego i poznanie istoty równowagi ekonomicznej.

W gospodarce istnieją dwa podstawowe rodzaje podmiotów: gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa. Synchronizacja podejmowanych przez nich decyzji ekonomicznych następuje na dwóch głównych zespołach rynków - czynników produkcji oraz dóbr i usług. Gospodarstwa domowe, aby móc egzystować, potrzebują towarów produkowanych przez firmy, które je sprzedają na rynku dóbr i usług. Powoduje to przepływ dóbr i usług od przedsiębiorstw do gospodarstw domowych, a w stronę przeciwną — strumienia wydatków. Jednocześnie gospodarstwa domowe są właścicielami czynników wytwórczych (kapitału, pracy i ziemi), niezbędnych dla prowadzenia działalności produkcyjnej przez przedsiębiorstwa, i mogą je sprzedawać na rynku czynników wytwórczych. Kiedy to nastąpi wyprowadzony zostanie strumień dochodów — w postaci płac, procentów, rent i zysków — od firm do gospodarstw domowych.

W tak określonym systemie pełnią również ważną rolę instytucje finansowe i rząd. Banki przejmują oszczędności gospodarstw domowych i firm, przeznaczając je na wydatki inwestycyjne przedsiębiorstw i pożyczki dla gospodarstw domowych. Z kolei rząd pobiera podatki od dwóch podstawowych uczestników życia gospodarczego, przeznaczając je na zakup dóbr i usług oraz płatności transferowe, które otrzymują gospodarstwa domowe. Pozycje transferowe nie wchodzą w skład dochodu narodowego, gdyż nie stanowią wydatków państwa na towary i usługi. Zalicza się do nich wydatki z zakresu zabezpieczenia społecznego (emerytury, renty dla weteranów wojennych itp.) oraz procent od długu państwowego.

We współczesnym świecie każdy kraj prowadzi wymianę handlową z pozostałymi. Informuje o tym wielkość zwana eksportem netto oznaczająca różnice miedzy eksportem a importem. Jeżeli eksport przekracza import, wówczas eksport netto jest dodatni i powiększa obieg dóbr i usług, natomiast w przeciwnym przypadku — pomniejsza go. Eksport netto przedstawiony jest w centralnej części rys. 1.”

---