By: John Schember

Wersja 0.9.5.

(2.11.2012)

PORTABLE

FREEWARE

http://calibre-ebook.com/

Szybki start w programie C A L I B R E

Przekład:

Robert Wiśniewski

http://chomikuj.pl/bobwis

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Instalowanie CALIBRE

3. Główne okno biblioteki

4. Typowe zadania

4.1. Zadanie 1: Organizacja pracy

4.2. Zadanie 2: Konwersja

4.2.1. Pojęcia podstawowe

4.2.2. Dlaczego istnieją różne formaty e-booków ?

4.2.3. Podstawy konwersji

4.2.4. Konwersja bardziej skomplikowana

4.2.5. Ograniczenia konwersji

4.2.6. PDB - Nie wszystko jest tworzone jednakowo

4.2.7. DRM - Trucizna konwersji

4.3. Zadanie 3: Ściąganie nowości internetowych

4.4. Zadanie 4: Interakcja z czytnikami e-booków

4.4.1. Wstawianie e-booka do czytnika zewnętrznego

4.4.2. Opcjonalna konfiguracja czytnika e-booków

4.5. Zadanie 5: Przeglądarka e-booków

5. Gdzie uzyskać pomoc

1. Wprowadzenie

CALIBRE jest bezpłatnym (Open Source) narzędziem do zarządzania e-bookami. Wystarczy uruchomić program, a CALIBRE pozwoli na organizowanie kolekcji, transformację e-booków w różne formaty oraz współdziałać z czytnikami e-booków. Wszystko to wykonuje się w prosty i intuicyjny sposób. Program jest kompatybilny z MS Windows (XP, Vista i 7) jak również z Apple OS X oraz z różnymi odmianami Linux. Autorem programu jest Kovid Goyal, który nadal rozwija CALIBRE. Wiele osób na całym świecie, w tym również ja, uczestniczy w rozbudowie tego programu. W oryginalnym przewodniku i dokumentacji on-line stosowana jest nazwa calibre zamiast Calibre lub CALIBRE .

Celem calibre jest uproszczenie zarządzania kolekcją e-booków. Realizujemy to różnymi sposobami:

• Program calibre organizuje kolekcję jako bazę danych, dzięki czemu można łatwo w razie potrzeby odszukać e-booki. Calibre łatwo obsługuje kolekcję dowolnego rozmiaru dzięki wbudowanym wielu narzędziom do manipulowania metadanymi książek, tytułami, nazwiskami autorów, oceną książki, itp.
  

• Program calibre konwertuje e-booki miedzy różnymi formatami.
  

• Program calibre obsługuje stale rosnącą liczbę czytników e-booków, w tym takich jak Kindle, Sony, Nook i wiele innych.

Calibre składa się z trzech funkcjonalnych grup:

• Graficzny interfejs użytkownika (GUI). Jest to typowy tryb współdziałania z baza danych. Cała podstawowa funkcjonalność calibre jest dostępna z poziomu GUI.
  

• Kolekcja wiersza poleceń (CLI) przeznaczona dla zaawansowanych operacji Przykładowo, narzędzia wiersza poleceń są stosowane w wielu serwisach książek do ich przekształcania.

• Aplikacja czytania e-booków dostępna z poziomu GUI.

2. Instalowanie CALIBRE

Proces instalacji zaczyna sie od ściągnięcia instalatora z Internetu do systemu operacyjnego. Uruchamiamy instalator, a po zakończeniu jego pracy, uruchamiamy calibre. Ukaże się nam wtedy kreator ustawień wstępnych pomocny przy początkowej konfiguracji programu. Pierwsza strona tego kreatora pozwala na wybór języka interfejsu i zmianę miejsca przechowywania naszych e-booków.

Gdy po raz pierwszy uruchamiamy calibre, wspomniane wyżej miejsce przeznaczenia nie musi zawierać kolekcji e-booków, ale może być pustym katalogiem wyłącznie do korzystania przez calibre. Program calibre zarządza e-bookami w swój własny sposób. Możemy myśleć o tym katalogu przeznaczenia jako o czarnej skrzynce. Nie musimy w nim nic robić. Program zarządza za nas jego zawartością. Gdy korzystaliśmy już wcześniej z calibre i instalujmy nową wersję, lub gdy przesunęliśmy swoją bibliotekę, wówczas można wskazać katalog zawierający ta bibliotekę, a calibre będzie z niej korzystał.

Kliknięcie przycisku Następny pokazuje zestaw czytników e-booków do wyboru. Gdy naszego czytnika nie ma na tej liście, lub gdy korzystamy z więcej niż jednego czytnika, nie trzeba wpadać w panikę - wystarczy wybrać opcję Generic. Taki wybór przeprowadza optymalizację konwersji do formatów o wymaganych rozmiarach. Kliknąć przycisk Następny oraz Koniec.

Gratulujemy ! Zakończyliście pomyślnie instalację i konfigurację calibre Gdy potem zachcecie ponownie uruchomić kreator ustawień wstępnych, kliknijcie w pasku narzędzi strzałkę skierowaną w dół po prawej stronie przycisku Preferencje (wygląda jak trzy przekładnie zębate), po czym wybierzcie, po czym w rozwiniętym menu wybierzcie opcję Uruchom kreatora ustawień wstępnych.

3. Główne okno biblioteki

Po zamknięciu okienka kreatora ustawień wstępnych ukaże się nam główne okno aplikacji. Istnieje tu kilka ważnych składników. Warto na nie zwrócić uwagę.

Centralnym miejscem ekranu jest główna lista książek. Zajmuje ona podstawową część okna i wyświetla książki zestawione w tabeli.

Bezpośrednio nad główną listą książek znajduje się obszar wyszukiwania (dalej będzie to dokładniej omówione), a nad nim pasek narzędzi.

Gdy podłączymy obsługiwany czytnik e-booków do komputera, wówczas w pasku tym przed i za ikoną biblioteki książek pojawi się ikona wysyłania wybranego e-booka do czytnika oraz ikona wyboru urządzenia (czytnika zewnętrznego e-booków)

Można przełączać się między przeglądaniem książek zawartych w bibliotece za pomocą czytnika wbudowanego w program, a ich przeglądaniem za pomocą czytnika zewnętrznego przez klikanie odpowiednich ikon.

Panel po lewej stronie okna jest przeglądarką etykiet Tag Browser, która zawiera rodzaje oraz liczby metadanych w książkach zawartych w bibliotece. Kliknięcie określonej pozycji wyświetla na głównej liście tylko te książki, które spełniają wymagania wybranej pozycji (więcej informacji - patrz dalej).

Panel po prawej stronie okna pokazuje szczegóły aktualnie wybranej książki, w tym jej okładkę. Po podwójnym kliknięciu w tym obszarze, otworzy się inne okno zawierające więcej informacji o tej książce

Na dole okna po prawej stronie znajdują się trzy ikony oraz ikona napisem liczby zadań.

• Ikona z etykietką bagażową Luggage Tag
  włącza / wyłącza panel widoku przeglądarki etykiet, o którym wcześniej była mowa (więcej informacji patrz dalej).

• Ikona z zakrzywioną strzałką Cover Flow
  aktywuje płynny widok okładek książek. Wyświetlane są one w postaci podobnej albumu fotograficznego. Wybrana książka znajduje się w środku podglądu, podczas gdy dla pozostałych widoczne są jedynie ich narożniki. Można przechodzić między tymi okładkami za pomocą klawiszy kierunkowych ← lub →. Ponowne kliknięcie ikony z zakrzywioną strzałką ukrywa płynny widok okładek książek.
  

• Ikona z książką Book
  włącza / wyłącza widok panelu szczegółów aktualnie wybranej książki o którym wcześniej była mowa.
  

• Wirująca ikona postępu Spinning Progress
  z towarzyszącym napisem jest najważniejszym elementem interfejsu. Gdy program Calibre pracuje nad jakimś zadaniem (np. konwersja, wysyłanie książek do czytnika, ściąganie nowości internetowych, itp.), ikona obraca się i wyświetla liczbą aktualnie realizowanych zadań. Można kliknąć tą ikonę aby wyświetlić okno ze szczegółami wykonywanego zadania.

4. Typowe zadania

W rozdziale tym omówimy klika typowych zadań:

• Organizowanie kolekcji e-booków

• Konwersja

• Ściąganie nowości internetowych News

• Praca z czytnikami

• Przeglądanie książek

4.1. Zadanie 1: Organizacja pracy

Pierwszą częścią organizacji pracy jest pobieranie e-booków do biblioteki programu calibre.

W tym celu klikamy przycisk
w pasku narzędzi na górze okna, po czym w otworzonym okienku dialogowym e-booki, które chcemy zaimportować do calibre. Przy tym imporcie tworzona jest kopia wybranej książki i przechowywana w miejscy wskazanym w kreatorze ustawień wstępnych przy początkowej konfiguracji programu. Po dodaniu e-booka, calibre nie korzysta już z oryginalnego pliku.

Podczas importu książki, calibre próbuje odczytać metadane Metadata z e-booka. Metadane są informacjami dotyczącymi książki przechowywanymi w samym e-booku. Różne formaty przechowują różne informacje. Często niektóre informacje są niekompletne lub działają niepoprawnie. Nie należy się tym przejmować. Program calibre pozwoli na poprawę metadanych.

Wystarczy w tym kliknąć tytuł książki na głównej liście, po czym kliknąć przycisk
. Otworzy się okno edytora metadanych, w którym można łatwo skorygować metadane wypełniając pola tytułu i autora, po czym kliknąć na dole okna przycisk Pobierz metadane. Calibre wyświetli informacje w miarę możliwości dopasowane do wprowadzonych już danych. Jeśli jest ich więcej niż jedna, wygląda na to, ze operacja została wykonana pomyślnie. Można teraz uzupełnić brakujące informacje.

W oknie edytora metadanych, powyżej przycisku Pobierz metadane, po prawej stronie okładki, znajduje się przycisk Pobierz okładkę. Gdy książka nie wyświetla okładki, można kliknąć ten przycisk aby calibre spróbował ją ściągnąć z Internetu.

Teraz gdy mamy już książki w bibliotece programu calibre, istnieje kilka sposobów ich wyszukiwania w naszej kolekcji. Szukanie Searching jest jednym z najszybszych sposobów. Nad tabelą biblioteki w głównym oknie programu znajduje się pasek szukania z ikoną lornetki po lewej stronie pola tekstowego. Można go traktować jako wyszukiwarkę Google wbudowaną w calibre.

Wystarczy wpisać kilka słów kluczowych w tym polu tekstowym, np. autora, tytuł lub cokolwiek innego znajdującego się w metadanych książki. Po kliknięciu przycisku Szukaj, ukażą się na liście pozycje odfiltrowanych wyników. Pozostałe książki nadal znajdują się w naszej kolekcji, ale nie są wyświetlane na liście.

Można również korzystać z wcześniej wspomnianej przeglądarki etykietek Tag Browser znajdującej się w lewym panelu ekranu do przeszukiwania naszych kolekcji. Gdy nie możemy niczego znaleźć w tabeli biblioteki, kliknąć na dole okna po prawej stronie ikonę przeglądarki etykietek aby wyświetlić jej panel. Wyświetla on ikony podgrup kolekcji książek wyświetlanych głównym oknie. Kliknięcie strzałek przy tych ikonach rozwija takie podgrupy jak: Autorzy, Języki, Cykle, Formaty, Wydawcy, Oceny, Newsy, Etykiety, Identyfikatory oraz Wyszukiwania, co powoduje wyświetlenie książek spełniających odpowiednie kryteria.

Podkreśla się, że pozycje znalezione w przeglądarce etykietek są dodawane do paska wyszukiwania. Zatem wyszukiwarka etykietek jest w istocie rzeczy innym sposobem szybkiego wyszukiwania. Można wpisywać zapytania bezpośrednio w pasku wyszukiwania i oczekiwać na wyniki.

4.2. Zadanie 2: Konwersja

Konwersja jest zapewne najbardziej przydatną i ale i najbardziej złożoną operacją oferowaną przez calibre. Trzy najbardziej popularne aktualnie czytniki e-booków, to: Amazon Kindle, Sony Reader oraz Barns & Noble Nook. Niestety, nie wszystkie z nich czytają te same rodzaje e-booków. Różnorodność ta jest znana ze świata muzyki, gdzie można napotkać na takie formaty jak np. WMA, MP3 oraz AAC. W świecie e-booków, występują te same problemy. Jest to istna wieża Babel.

4.2.1. Pojęcia podstawowe

Gdy dokonaliście zakupu e-booka przeznaczonego do przeglądania w czytniku, np. Amazon Kindle, Sony Reader oraz Barns & Noble Nook, nie musicie się niczym martwić. Jednak warto wiedzieć co nieco o najważniejszych formatach i o tym jakie formaty obsługuje nasz czytnik e-booków oraz jak się przeprowadza konwersje między tymi formatami. Niezależnie od typowych sklepów z e-bookami, istnieje wiele stron internetowych oferujących bezpłatne e-booki, bardziej lub mniej znanych autorów. Ikona pobierania książek
w pasku narzędzi pozwala w otwieranym okienku dialogowym na łatwe porównywanie sklepów internetowych. Można przeszukiwać różne sklepy (przez zaznaczanie lub odznaczanie pól po lewej stronie ich nazw) oraz wybierać sklepu oferujące najniższą ceną lub wymagany format poszukiwanej książki. Warto zwrócić uwagę że opcja ta łączy nas również ze sklepami podrzędnymi.

Często można ściągać książki elektroniczne w różnych formatach, ale nie zawsze można je znaleźć w formacie obsługiwanym przez posiadany czytnik e-booków. W takich przypadkach przydaje się konwersja. Istnieje więc duża szansa, że pobrany e-book będzie można przekształcić w format wymagany przez czytnik, jeśli tylko nasz e-book nie korzysta z ograniczeń praw autorskich oraz urządzeń (DRM) chroniących przed kopiowaniem.

W dalszej części rozdziału poświęconego konwersji, skoncentrujemy się na czytnik poniższych czytnikach:

• Amazon Kindle, który obsługuje Mobipocket format aka MOBI

• Sony Reader ( np. linia PRS 600) który obsługuje format EPUB

• Barnes & Noble Nook, który obsługuje format EPUB.

4.2.2. Dlaczego istnieją różne formaty e-booków ?

Powstaje tu pytanie, dlaczego istnieje tyle formatów e-booków ? W istocie rzeczy jest to przede wszystkim związane ze stałym postępem technologii. Podobnie jak przejście z VHS do DVD z teraz do Blu-Ray, starsze formaty zastępowane są nowymi formatami, lepiej dostosowanymi do potrzeb współczesnego życia codziennego i do nowoczesnych czytników. Dobrym tego przykładem są starsze książki wydawane w latach 90-tych, dostosowane do czytników PDA. Urządzenia te były bardzo ograniczone pod względem możliwości wyświetlania. Dzisiejsze czytniki e-booków są o wiele bardziej zaawansowane. Mogą one wyświetlać duże obrazy i obsługiwać złożone formatowanie . Te nowe urządzenia wymagają aktualizacji formatów w celu wykorzystania tych możliwości.

Inną ważną przyczyną jest wyłączność. Wielu oferentów kontroluje ich własnościowe formaty, aby były niezależne od formatów innych firm. Dlatego formaty te są często patentowane i poddawane licencji w celu ochrony przed korzystaniem przez innych. W ten sposób są one blokowane przed innymi użytkownikami korzystających z różnych platform. Stosunkowo nowe książki elektroniczne e-book podlegają tym samy regułom co VHS lub HD-DVD oraz Blu-Ray.

Format EPUB pochodzący z Digital Publishing Forum jest standardem przemysłowym, który redukuje te trudności. Jednak rodzi on nowe problemy kompatybilności z systemami DRM.

4.2.3. Podstawy konwersji

Pierwszą rzeczą jaka jest potrzebna przy korzystaniu z książek elektronicznych jest upewnienie się jakie formaty e-booków obsługuje nasz czytnik. Przykładowo, czytnik Kindle obsługuje formaty AZW, MOBI, PRC, AZW1, TPZ, PDF oraz TXT, podczas gdy czytnik PRS line firmy Sony obsługuje formaty EPUB, LRF, LRX, RTF, PDF oraz TXT.

Nie trzeba się zbytnio przejmować tymi różnicami, ponieważ wszystkie główne czytniki e-booków obsługują wiele różnych formatów. Nawet przy zmianie liter, trzeba tylko zwracać uwagę tylko na preferowane formaty czytników, ponieważ zapewniają one najlepsze formatowanie. Jak wcześniej wspomniano, czytnik Kindle jest niezbędny do czytania plików MOBI, a czytniki Sony Reader line (PRS) oraz Nook są niezbędne tylko do czytania plików EPUB. Jednak warto pamiętać, że można przekształcać różne formaty (np. AZV do MOBI), ponieważ czytnik Kindle obsługuje AZW i MOBI. Konwersja jest w zasadzie potrzebna tylko do wypełniania pustych przestrzeni.

Przykładowo, gdy chcemy czytać plik EPUB w czytniku Kindle, możemy przekształcić plik EPUB do MOBI.

Konwersja formatów e-booków w programie calibre jest prosta i łatwa:

• Otworzyć calibre i zaznaczyć na liście biblioteki e-book przeznaczony do konwersji
  

• Podłączyć czytnik e-booków do komputera. Program calibre wykryje go wkrótce i zacznie skanować czytnik książki
  

• Kliknąć przycisk Wyślij do urządzenia
  w pasku narzędzi.
  

• Program calibre jest na tyle inteligentny, że wie czy książka ma format obsługiwany przez czytnik. Jeśli nie, zapyta czy chcemy ten plik przekształcić. Odpowiadamy twierdząco i po zakończeniu konwersji, książka zostanie wstawiona do czytnika.

I to wszystko co trzeba było zrobić. Wykonanie tego zadania jest prostsze od opisu, ponieważ wszystko co było do wykonania, to wybór książki i kliknięcie przycisku Wyślij do urządzenia. Program calibre sprawdza format i inicjuje transformację (jeśli trzeba).

4.2.4. Konwersja bardziej skomplikowana

Konwersja automatyczna jest najłatwiejszym sposobem postępowania i zwykle to nam wystarcza. Jednak istnieje wiele opcji pozwalających na sterowanie procesem konwersji.

Kliknąć przycisk
w górnym pasku narzędzi. Otwierane okno wygląda na bardzo skomplikowane, ale jego obsługa jest prosta i sprowadza się do wyboru głównych opcji, które domyślnie są ustawione jako poprawne. Większość z tych opcji wymaga zmian tylko w specjalnych przypadkach. Istnieje jedna główna opcja, którą trzeba zmieniać. Znajduje się ona w prawym górnym rogu okna w postaci rozwijalnej listy:

Steruje ona formatem generowanym przez konwersję. Posiadacze czytników Kindle, mogą wybrać opcję MOBI, a posiadacze czytników Sony and Nok, mogą wybrać opcję EPUB.

W okienku dialogowym konwersji istnieje kilka pozycji do sprawdzenia przed kliknięciem przycisku OK rozpoczynającego konwersję. Pierwszą rzeczą jest kliknięcie po lewej stronie okna zakładki Metadane oraz wprowadzić niezbędne zmiany.

Warto również kliknąć zakładkę Wygląd i zachowanie. Popularną jest tutaj opcja Usuń odstępy między akapitami. W takim przypadku akapity będą formatowane z wcięciem na początku zamiast oddzielania ich pustym wierszem. Uzyskuje się w ten sposób wygląd bardziej podobny do drukowanych książek niż wygląd domyślny jak na stronach Web.

Następnie kliknąć zakładkę Ustawienia strony. Gdy nie wybraliśmy żadnego czytnika w okienku kreatora ustawień wstępnych, możemy to teraz tutaj zrobić. Profile wyjściowy i źródłowy pozwalają na specjalizowaną optymalizację wyspecyfikowanego urządzenia. Pamiętać o tym, że nie wszystkie formaty są obsługiwane przez niektóre profile.

I to wszystko co jest podstawą opcji konwersji. Każda opcja w omawianym okienku dialogowym ma swój własny, skrócony opis wyświetlany po wskazaniu jej kursorem myszki. Warto zapoznać się z nimi i korzystać z tych opcji w dostosowaniu do swoich potrzeb. Opcje ustawione w tym okienku dialogowym odnoszą sie do każdej wybranej książki.

Ilekroć klikniemy przycisk konwersji po wybraniu określonej książki, zapamiętane będą opcje zastosowane przy ostatniej konwersji, Jednak zmiany te nie będą wprowadzane do innych książek znajdujących się już w bibliotece.

Kliknięcie przycisku OK zamyka to okienko dialogowe i rozpoczyna zadanie konwertowania. Obracająca się ikonka w prawym dolnym rogu głównego okna programu (o czym była już wcześniej mowa), jest indykatorem pracy i wyświetla liczbę zadań. Jej kliknięcie pokazuje aktualnie wykonywane zadania. Po zakończeniu konwersji, liczba wyświetlanych zadań przy obracającej się ikonce jest zmniejszana o jeden. Gdy licznik pokazuje zero, ikonka przestaje się obracać.

Z chwilą zakończenia konwersji, kliknąć strzałkę skierowaną w dół po prawej stronie przycisku Wyślij do urządzenia w pasku narzędzi. W otworzonym menu podrzędnym wybrać opcję Wyślij określony format (najlepszym wyborem jest główna pamięć). Otworzy się okienko dialogowe oczekujące wyboru formatu do wysłania. Jeśli nie wybierzemy formatu i wyślemy plik do urządzenia, zostanie wybrany format preferowany dla danego czytnika.

4.2.5. Ograniczenia konwersji

Konwersja między formatami e-booków ma pewne ograniczenia. Jednym z nich przy korzystaniu z takich narzędzi jak calibre jest niemożliwość edycji zawartości książek przed konwersją. Program calibre po prostu przesuwa istniejącą zawartość i środowisko z jednego formatu do drugiego. Calibre nie jest narzędziem do edycji. Gdy trzeba zmienić tekst lub środowisko, trzeba w tym celu korzystać z dedukowanych narzędzi, np. takich jak Sigil lub Book Designer.

Innym problemem, jaki często wysteruje podczas konwersji są braki lub niekompletne formatowanie. Nie wszystkie format e-booków obsługują to samo formatowanie, a więc szczegóły środowiska mogą zostać utracone przy konwersji z jednego formatu w drugi. Niektóre atrybuty, takie jak pogrubienie lub kursywa są w większości przypadków zachowywane, ale środowiska złożonych stron nie zawsze. Formaty MOBI oraz EPUB obsługują złożone formatowanie, a więc nie trzeba się zbytnio martwić. Jednak format MOBI nie obsługuje wszystkich formatów obsługiwanych przez EPUB. Do tych ważnych wyjątków należą marginesy i kroje czcionek.

Na koniec przypominamy, że konwersja jedynie przesuwa wejście z jednego formatu w drugi. Do wyjścia nie jest dodawane nic czego nie było na wejściu. Gdy wejście jest źle sformatowane, to samo będzie z wyjściem.

W oknie konwersji istnieją jeszcze inne specjalne opcje. Zakładka Szukaj i zmień oraz zakładka Przetwarzanie heurystyczne pozwalają na wykonywanie pewnych modyfikacji w zawartościach książek Jednak z opcji tych należy korzystać z ostrożnością. Z uwagi na to, że mogą one w pewnym stopniu modyfikować zawartość, istnieje możliwość przypadkowej utraty czegoś. Najlepiej nie korzystać z tych opcji jeśli nie mamy pewności co robimy.

4.2.6. PDB - Nie wszystko jest tworzone jednakowo

Jest to szczególnie ważne dla właścicieli pierwszej generacji czytników Nook. Firma Barnes & Noble sprzedawała e-booki w formatach EPUB i PDB, które były obsługiwane przez Nook.

W istocie rzeczy, PDB nie jest formatem e-booków. Jest on tylko pojemnikiem formatów e-booków. Można o nim myśleć jako o pliku archiwum ZIP. Można wstawiać różne pliki do pliku ZIP tylko po to aby mieć jeden plik zamiast kilku. Jest to typowe gdy PDB tworzy e-booki. Istnieje ponad 28 formatów e-booków jakie można wstawiać do pojemnika PDB i dlatego o tym informujemy i ostrzegamy.

Każdy czytnik e-booków, np. taki jak Nook, obsługujący PDB, nie obsługuje wszystkich formatów jakie mogą znajdować się w pliku PDB. W plikach PDB najczęściej znajdują się tam formaty PalmDoc (również znane jako „textread” lub Aportis) oraz eReader. Pierwszy z nich nie obsługuje żadnych formatów ani obrazów, a drugi obsługuje tylko podstawowe obraz 8-bitowe. Pliki PDB sprzedawane przez Barnes & Noble znajdują się w formacie eReader.

Gdy przekształcamy format PDB do korzystania w czytniku NOK, należy zachować ostrożność przy wyborze opcji wyjściowych PDB i ustawianiu formatu eReader. W przeciwnym razie konwersja może utracić niektóre obrazy i uszkodzić formatowanie.

4.2.7. DRM - Trucizna konwersji

DRM jest skrótem od Digital Rights Management (zarządzanie prawami cyfrowymi). Czym jest DRM i do czego jest potrzebny ? Pomyślmy przez chwilę o książkach jako o obiektach fizycznych. Możemy je znaleźć u rożnych sprzedawców. Jednak gdy coś zrobimy z taką książką, możemy ją utracić. E-booki są plikami komputerowymi, które można kopiować wielokrotnie. DRM został stworzony do ochrony przed masowym kopiowaniem plików elektronicznych. Niektórzy użytkownicy czytników e-booków powinni pamiętać, że jest to również sposób z jakiego mogą korzystać firmy chroniące przed kopiowaniem swoich zbiorów przez inne branże.

DRM wprowadza (lub anuluje) różne prawa użytkownika końcowego zaproponowane przez wydawców lub sprzedawców. Niektóre e-booki chronione przez DRM mogą być czytane na więcej niż jednym urządzeniu. Niektóre DRM pozwalają na częściowe kopiowanie i drukowanie. Niektóre pozwalają również na ich pożyczanie tak jak zwykłe książki. Wystarczy wstawić e-book do czytnika, a DRM ograniczy nam czynności niedozwolone.

E-booka z DRM nie można przekształcać na inne formaty. Dzieje się tak dlatego, że konwersja sama w sobie wymaga usunięcia DRM. Nie wszystkie formaty e-booków obsługują system DRM i różne formaty e-booków obsługują różne zestawy przywilejów gwarantowanych przez DRM. Nie ma sposobu na przesunięcie DRM z zawartością podczas konwersji. DRM na to nie pozwala.

Można się pokusić o spojrzenie na różne sposoby usuwania DRM z e-booków w celu ułatwienia sobie konwersji. Jednak ostrzegamy przed tym !

W USA istnieje prawo znane jako Digital Millennium Copyright ACT (DMCA). Prawo to zabrania obchodzenia systemu ochrony przed kopiowaniem DRM. Czyni ono również nielegalnym tworzenie narzędzi i środków do obchodzenia tego systemu. Nie wszyscy żyją w USA, ale wiele krajów ma swoje podobne prawa. Można sprawdzać swoje wewnętrzne prawa krajowe nawet wtedy gdy chcemy tylko czytać książki EPUB legalnie ściągnięte lub kupione. Gdy nie lubimy takich głupot przekaż swoją opinię na ten temat prawodawcom w swoim kraju.

4.3. Zadanie 3: Ściąganie nowości internetowych

Możliwość ta jest często przeoczana, zwłaszcza przez użytkowników korzystających z Amazon Kindle. Jest ona wbudowana w calibre i pozwala na ściąganie newsów z rożnych źródeł. Obsługiwane jest 842 różnych źródeł nowości internetowych z całego świata, w tym bezpłatnych oraz płatnych. Realną korzyścią posiadania calibre jest zarządzanie nowymi subskrypcjami jest to, że można ściągać odpowiednie zawartości do czytania we własnym czytniku. Jednak można również czytać te nowości internetowe na swoim komputerze. Gdy chcemy czytać newsy w czytniku, najlepiej przejść do preferencji klikając poniższy przycisk:

Wybrać opcje Zmień zachowanie calibre i w sekcji Interfejs kliknąć przycisk Zachowanie oraz wybrać opcję Preferowany format docelowy (format MOBI dla Kindle lub EPUB dla Sony Readers oraz Nook.

Następnie kliknąć przycisk
w pasku narzędzi aby otworzyć harmonogram ściągania. Wśród wielu źródeł wybrać naszym zdaniem najlepszy serwis i ustawić go do automatycznego ściągania w odpowiednim dla nas czasie. Gdy nie chcemy korzystać z automatycznego harmonogramu ściągania i wolimy to robić ręcznie, możemy skorzystać z tej opcji. Wystarczy w tym celu kliknąć przycisk Pobierz teraz, który pojawia się na dole okna po wskazaniu wymaganego źródła.

W harmonogramie ściągania newsów można rozwijać różne kategorie przez klikanie strzałek po lewej stronie grup językowych i oglądać interesujące nas źródła. Po znalezieniu odpowiedniego, wybrać go i zaznaczyć po prawej stronie opcję Zaplanuj do pobrania lub kliknąć przycisk Pobierz teraz. Można również ustawić jak często i kiedy chcemy ściągać newsy. Po ściągnięciu, wybrana zawartość będzie przekształcona do e-booka zgodnie z ustawionymi preferencjami.

Domyślnie, gdy mamy podłączony czytnik e-booków, calibre automatycznie przenosi ściągane nowości do czytnika. Gdy wolimy ręcznie uruchamiać czytnik, usuwamy we wcześniej opisanych preferencjach opcję Automatycznie przesyłaj pobrane newsy na czytnik. Ponadto, gdy chcemy kierować newsy automatycznie do czytnika, warto zaznaczyć opcję Usuń wiadomości z biblioteki gdy są automatycznie wysyłane do czytnika.

4.4. Zadanie 4: Interakcja z czytnikami e-booków

Wg mojego rozeznania, ludzie zaczynają czytać e-booki inaczej niż zwykłe książki, co jest spowodowane samymi czytnikami. Dlatego zająłem się kolekcjonowaniem książek. Program calibre obsługuje w pełni szeroki zakres czytników e-booków Łącznie, program ten obsługuje ponad 40 różnych czytników e-booków. Wszystkie od urządzeń eInk takich jak Kindle, Sony oraz Nook, do telefonów komórkowych i tabletów.

4.4.1. Wstawianie e-booka do czytnika zewnętrznego

Podłączyć swój czytnik e-booków do l komputera i uruchomić calibre jeśli jeszcze tego nie zrobiliśmy. Gdy nasz urządzenie jest obsługiwane przez calibre, wówczas w pasku narzędzi po oby stronach przycisku biblioteki Library pojawiają się dwie dodatkowe ikony: urządzenia Device i wysyłki do urządzenia Send to Device.

Kliknięcie ikony urządzenia Device zmienia główną listę biblioteki książek na listę e-booków przechowywanych w czytniku. Gdy chcemy wysłać nowy e-book do tego czytnika należy wrócić do biblioteki książek, wybrać wymagany e-book i kliknąć przycisk wysyłki do urządzenia Send to Device. W istocie rzeczy jest to proste. Często stosowanym poleceniem, jest wybranie e-booka w  czytniku i kliknięcie poniższego przycisku w górnym pasku narzędzi, co usuwa książkę z czytnika e-booków

Gdy chcemy odświeżyć zawartość e-booków przechowywanych w czytniku, kliknąć strzałkę skierowana w dół, znajdującą się po prawej stronie ikony urządzenia Device.

Zobaczymy wtedy ikonę wysuwania (z trójkątem skierowanym wierzchołkiem w gorę wewnątrz koła). Kliknięcie tej ikony odłącza nasz czytnik od komputera. Zawsze należy korzystać z tej ikony przed odłączeniem czytnika. Gdy tego nie zrobimy, mogą pojawić się kłopoty.

4.4.2. Opcjonalna konfiguracja czytnika e-booków

Istnieje kilka sposobów konfigurowania calibre do współpracy z czytnikiem zewnętrznym, ale wspomnimy tu tylko o dwóch z nich, najczęściej stosowanych.

Kliknąć przycisk
w pasku narzędzi. W otworzonym okienku dialogowym, w sekcji Importuj / eksportuj kliknąć przycisk:

Otworzy się nowe okienko dialogowe, w którym można dostosować zapisany szablon w celu zmiany miejsca zapisywania e-booków czytnika. Gdy mamy doświadczenie z programami tagów muzycznych gdzie deklaruje się lokalizacje zapisywania, operacja ta nie powinna sprawić kłopotu. Gdy mamy urządzenie takie jak Kindle lub Sony Reader nie będzie to zbyt przydatne ani bezpieczne i lepiej pozostawić ustawienia domyślne. Gdy mamy urządzenie takie jak Cybook Gen 3, które obsługuje foldery, będzie to bardzo przydatne i celowe. Istnieje wiele zmiennych (opisy znajdują się w polu Zapisz szablon), które można wykorzystać do zmiany miejsca zapisywania książek. Przyjrzyjmy się podstawowemu przykładowi: {author_sort}/{title} - {authors}. Tutaj {title} można zastąpić tytułem książki, a {authors} można zastąpić autorem książki i książka zostanie wstawiona do ulubionego folderu. Wszystkie zastąpienia wykonane w zapisywanym szablonie znajda się na liście pod polem tekstowym.

Innym użytecznym sposobem zmian konfiguracji jest wyłączenie i reorganizacja obsługiwanych formatów. Załóżmy, ze korzystamy z Cybook Gen 3 jak w powyższym przykładzie. W okienku preferencji w sekcji Zaawansowane, kliknąć przycisk Wtyczki, przejść do pola wtyczek, wybrać na liście pozycję Cybook Gen 3 Device Interface i kliknąć na dole okna przycisk Dostosuj wtyczkę. Pierwszą rzeczą przy konfiguracji urządzenia jest skorzystanie z listy formatów. Tutaj można usunąć zaznaczenia formatów jakich nie chcemy wysyłać do czytnika e-booków. Można również zmieniać kolejność formatów. Format znajdujący się na górze listy (musi być zaznaczony) będzie jedynym formatem stosowanym przy automatycznej konwersji podczas wysyłania e-booków w razie nieobsługiwanych (lub niezaznaczonych) formatów do urządzenia.

4.5. Zadanie 5: Przeglądarka e-booków

Do tej pory nie wspominałem, że calibre ma również możliwość przeglądania e-booków. Wszystko co trzeba zrobić w tym celu, to zaznaczyć na głównej liście e-book przeznaczony do czytania, po czym kliknąć w pasku narzędziowy poniższy przycisk:

Otwiera się wówczas wewnętrzna przeglądarka e-booków programu calibre.

Przeglądarka ta obsługuje wszystko czego można oczekiwać, a więc znaczniki, zakładki, nawigację zmianę rozmiary czcionki, kopiowanie do schowka, tryb pełnoekranowy, tryb odwołań, preferencje, metadane, wyszukiwanie, drukowanie, a także wyświetlanie spisu treści.

Przeglądarka ta jednak nie może czytać e-booków chronionych za pomocą DRM.

5. Gdzie uzyskać pomoc

Pierwszym miejscem szukania pomocy Help w obsłudze calibre jest okienko dialogowe preferencji otwierane znanym nam już przyciskiem:

+Wszystkie opcje (a jest ich wiele) są jasno opisane. Ponadto przytrzymanie kursora na dowolnej opcji wyświetla skróconą wskazówkę o jej przeznaczeniu. Gdy chcemy zmienić cokolwiek w calibre, zawsze znajdziemy odpowiednią opcję. Warto samodzielnie zapoznać się przynajmniej z częścią tych preferencji, np. dotyczących konwersji, które mają ustawienia domyślne.

Następnym miejscem wyszukiwania pomocy Help jest pomocnik internetowy Online User Manual. W tym celu można kliknąć w pasku narzędzi poniższy przycisk:

Otwiera to odpowiednia stronę internetową zawierającą obszerne informacje, wskazówki i rozwiązania różnych problemów związanych z korzystaniem z calibre. Warto również sprawdzić na tej stronie rozdział często zadawanych pytań i odpowiedzi Frequently Asked Questions (FAQ).

Na koniec istnieje również Calibre Forum on Mobileread, które jest oficjalnym forum internetowym pomocy dla programu calibre. Można tam znaleźć wielu użytkowników programu, którzy odpowiadają na zadawane pytania. Ponadto, na stronie tej autor programu calibre i niniejszego przewodnika uczestniczą w pomocy dla nowych użytkowników i weteranów. Jest to najlepsze miejsce uzyskiwania odpowiedzi na pytania, których nie możecie znaleźć w innej dokumentacji . Gdy znajdziecie błędy Bugs w programie calibre, prosimy również o nadsyłanie nam o tym informacji.

Tak nazwał autor ten program i dlatego będziemy się w dalszej części przekładu tego trzymali.

Nazwy tych ikon na przytoczonym rysunku podano w j, angielskim, ale zmieniają się one w zależności od wyboru języka interfejsu.

Autor nie wspomina tu o najważniejszej zalecie nowych formatów (z punktu widzenia użytkownika), jakim jest rozmiar tworzonych plików e-booków. Przykładowo, książka „The Beautiful and Damned” (Piękni i przeklęci), której autorem jest F. Scott Fitzgerald, zapisana w formacie PDF ma rozmiar 2370 KB, podczas gdy ta sama książka przekształcona do formatu EPUB ma rozmiar tylko 393 KB (przypis tłumacza).

W przypadku polskiego interfejsu programu calibre, większość okienek dialogowych jest samoobjaśniająca i nie wymaga szczegółowego opisu (przypis tłumacza).

Przykładowo, na stronie internetowej http://manual.calibre-ebook.com/calibre.pdf można znaleźć najbardziej obszerną (541 stron w formacie PDF) i aktualnie najnowszą (7 listopad 2012) dokumentację programu calibre (przypis tłumacza).

Strona 13 z 13

---