 | Pobierz cały dokument zobowiazania.prawo.rzymskie.doc Rozmiar 495 KB |
Zobowiązania
Pojęcie i podział zobowiązań.
Zobowiązanie(obligatio)- to stosunek prawny między dwiema lub więcej osobami, na podstawie którego jedna osoba zwana dłużnikiem (debitor) jest zobowiązana do świadczenia wobec osoby drugiej zwanej wierzycielem.(creditor)
___________________________________________________________________________
Rys historyczny:
Najdawniej istniały stosunki odpowiedzialności, jedna osoba miała władztwo nad drugą.
Genezy odpowiedzialności należy upatrywać się w deliktach.
Zobowiązania wzięły się od sankcji, dawniej załatwianej za pomocą krwawej zemsty. Później wkroczyło państwo=do zawładnięcia osobą potrzeba manus iniectio (wydane przez organ sądowy)Można było dobrowolnie się wykupić- damnum decidere. Najpierw płacono w bydle- pecus, później w pieniądzu- pecunia. Jeśli sprawca zaproponuje, to pokrzywdzony musi przyjąć.
Stopniowo do odpowiedzialności deliktowej upodabnia się odpowiedzialność oparta na akcie prawnym
Akty prawne tworzące odpowiedzialność- były formalne( per aes et libram [i związane z nimi zastrzeżenia słowne=nuncupationes] oraz stipulatio i sponsio) i nieformalne(np.mutuum)
W dawnym prawie- to tylko stosunki społeczno- ekonomiczne między ludźmi
Prawo klasyczne- zobowiązanie to węzeł prawny.( vinculum iuris)
Definicja z Instytucji Iustyniańskich:
OBLIGATIO EST IURIS VINCULUM, QUO NECESSITATE ADSTRINGIMUR ALCICUIUS SOLVENDAE SECUNDUM NOSTRAE CIVITIS IURA. ( ZOBOWIĄZANIE JEST WĘZŁEM PRAWNYM, KTÓRY NAS ZMUSZA DO ŚWIADCZENIA PEWNEJ RZECZY, WEDLE PRAW NASZEGO POAŃSTWA)
Węzeł prawny- to koncepcja powstała w toku długiej ewolucji.
Na początku zobowiązania łączy się ściśle ze źródłami zobowiązań- czyli zdarzeniami
Czynności niedozwolone czynności dozwolone-
Sprawca by uniknąć zemsty- nagradza szkód - Wymiana dóbr gospodarczych spowodowała
Gdy sam nie może to przedstawia inną osobę powstanie uroczystej pożyczki pieniężnej(nexum)
Która ma obowiązek wynagrodzenia(ręczyciel) Gdy nie mogli zwrócić-to więzieni. Aż do:
Przez przysięgę, lub uroczyste przyrzeczenie lex Poetelia Papiria z 326r. p.n.e.-zakaz więzienia,
Czyli usuwa materialny węzeł łączący wierzyciela i dłuż.
________________________________________________________________________
Dług-(debitum)
to obowiązek prawny nałożony na pewną osobę w kierunku wykonania pewnego świadczenia.
Gdy ten element niezrealizowany, to:
_________________________________________________________________________
Odpowiedzialność-
 | Pobierz cały dokument zobowiazania.prawo.rzymskie.doc rozmiar 495 KB |