0000007

16 Leki anksjolityczne (anksjolityki) i zaburzenia lękowe

•    objawy psychiczne

•    objawy behawioralne

•    objawy somatyczne (wegetatywne) oraz metaboliczne.

Należy jednak podkreślić, że u części chorych wymieniona triada może nie występować, a w obrazie klinicznym może dominować jedna lub dwie składowe zespołu: np. objawy psychiczne i behawioralne, lub tylko objawy somatyczne. W tabeli 2.3 przedstawiono bliższą charakterystykę poszczególnych grup objawów zespołu lękowego.

Powszechnie wyodrębnia się dwa podstawowe warianty zaburzeń lękowych:

•    lęk uogólniony, tzw. lęk wolno płynący lub lęk przewlekły » lęk napadowy, nazywany też lękiem występującym epizodycznie lub lękiem panicznym („napady paniki”).

Przyczyny wymienionych zaburzeń są różne, oba stany wymagają też różniącego się postępowania leczniczego. W tabelach 2.4 i 2.5 zestawiono podstawowe cechy lęku uogólnionego i lęku napadowego (panicznego).

Jak już wspomniano — lęk może występować jako „samodzielne” zaburzenie psychiczne i stanowi wówczas jedną z postaci zaburzeń nerwicowych, jest też pospolitym zjawiskiem w innych zaburzeniach psychicznych, których wykaz przedstawiono w tabeli 2.1.

Lękowi przypisywane jest również szczególne znaczenie w patogenezie grupy schorzeń określanych nazwą „choroby psychosomatyczne”, w których specyficzna transformacja lęku ma prowadzić do pojawienia się różnorodnych objawów narządowych.

Zaburzenia lękowe są pospolitym zjawiskiem w uzależnieniu od alkoholu oraz od innych substancji. Typowo występują w zespołach abstynencyjnych związanych z przerwaniem przyjmowania substancji uzależniających: niektóre substancje mogą indukować lęk (m.in. kofeina, amfetamina, substancje psychomimetyczne).

Tabela 2.1. Zaburzenia psychiczne, w przebiegu których występuje lęk

« Zespół lęku uogólnionego (wolno płynącego, przewlekłego) o przyczynach nerwicowych

•    Zespół lęku epizodycznego, napadowego („napady paniki”) o przyczynach nerwicowych

•    Zaburzenia psychiczne pourazowe » Fobie (nerwica fobii)

« Zespoły natręctw

•    Depresje

•    Psychozy schizofreniczne a Zaburzenia świadomości:

—    majaczenie

—    halucynoza ostra

« Zespoły abstynencyjne związane z odstawieniem:

—    alkoholu

—    benzodiazepin

—    barbituranów

—    innych substancji

•    Zatrucie:

—    amfetaminą

—    benzenem

—    kannabis

—    kofeiną

—    LSD

—    innymi substancjami 9 Nietolerancja:

—    kwasu acetylosalicylowego

—    penicyliny

—    innych substancji