05

mi 4 podwieszonymi do głowicy przyrządu 3, zamocowanej w górnym uchwycie maszyny wytrzymałościowej. Osie tych otworów pokrywają się z osiami walcowych powierzchni szczęk 5 o promieniu R. Do szczęk tych przymocowane są cięgna elastyczne 6, zakończone strzemionami 8. Strzemiona pozwalają na szybkie łączenie cięgien 6 z belką 7 zamocowaną w dolnym uchwycie maszyny wytrzymałościowej. Przesuwanie belki 7 do dołu powoduje, za pośrednictwem strzemion 8 i cięgien 6, obrót szczęk 5 i gięcie próbki. Na próbkę działa wówczas moment zginający Af, wywoływany głównie siłą P_x występującą w cięgnach 6. Ponieważ moment ten jest w przybliżeniu stały na całej długości pomiarowej próbki 1, zagięcie tej próbki następuje wzdłuż łuku okręgu o promieniu p (rys. 4.3b).

Z powyższego opisu wynika, że podczas gięcia próbki dynamometr maszyny wy-trzymałościowej rejestnije wykres przedstawiający przebieg siły P w zależności-od rozsunięcia u uchwytów maszyny. Wykres taki, zarejestrowany dla zginania próbki ze stali niskowęglowej, pokazano na rys. 4.4. Na rysunku tym widać, że wykres rozpoczyna się krótkim odcinkiem prostej, położonej wzdłuż osi odciętych w, natomiast po zwiększeniu siły P do wartości G_x + 2G₂ (rys. 4.3), biegnie równolegle do tej osi. Następnie przyjmuje on postać krzywoliniową, która przechodzi w prostoliniową, odpowiadającą sprężystej fazie procesu gięcia próbki. Po zakończeniu tej fazy widać wyraźnie poziomy odcinek krzywej, odpowiadający fizycznej granicy plastyczności. Pozostały, długi, krzywoliniowy odcinek wykresu, o kształcie charakterystycznym dla krzywej umocnienia, przedstawia fazę statecznych odkształceń plastycznych giętej próbki. Rejestracja przebiegu siły P została zakończona wykreśleniem charakterystyki odkształceń sprężystych próbki podczas powtórnego jej zginania poprzedzonego odciążeniem.

Rys. 4.4. Wykres przedstawiający zależność między umownym naprężeniem gnącym o_g a względną krzywizną g/p_c

Wyznaczenie charakterystyki własności plastycznych określonego materiału dla procesów gięcia w postaci zależności o_g(g/p) wymaga znajomości przebiegu zależności M(g/p) dla procesu gięcia próbki o określonych wymiarach, wykonanej z tego