062 (10)

Anna Turowska-Koska, Małgorzata Grześkowiak

—    odmrożonych części ciała nie należy pocierać kryształki lodu mogłyby pogłębić uszkodzenia,

2.    Odmrożenia 11°:

—    przerwanie narażenia na zimno, przeniesienie poszkodowanego do ogrzanego pomieszczenia,

—    zdjęcie mokrej odzieży,

—    odmrożonych części ciała nie należy pocierać — kryształki lodu mogłyby pogłębić uszkodzenia, należy je ogrzać własnymi dłońmi oraz okryć, jeśli dostępny, jałowym, suchym opatrunkiem,

poszkodowanego powinno się okryć np. kocem, w celu zahamowania dalszej utraty' ciepła,

3.    Odmrożenia III":

—    przerwanie narażenia na zimno, przeniesienie poszkodowanego do ogrzanego pomieszczenia,

—    zdjęcie mokrej odzieży,

—    ogrzewania części ciała najbardziej narażonych — szczególnie kończyn w ciepłej wodzie, innych części ciała, takich jak nos czy' uszy, własnymi dłońmi.

—    po osuszeniu ogrzanych części ciała należy okryć te miejsca, jeśli dostępny, jałowym, suchym opatrunkiem, w przypadku odmrożeń stóp opatrunek można umieścić także między palcami,

—    wskazane okrycie np. kocem, w celu zahamowania dalszej utraty ciepła,

—    ciepłe płyny do picia.

11.4. Utonięcie

Definicja — tonięcie to nic innego jak duszenie z powodu zalewania wodą dróg oddechowych.

Mechanizm tonięcia

Wyróżnia się następujące fazy tonięcia:

1.    Wstrzymanie oddechu.

Na początku {>oszkodowany broni się przed zalaniem wodą [HJprzez wstrzymanie oddechu, ale jak długo może nie oddychać? Do momentu, gdy gromadzący się w jego organizmie dwutlenek węgla (ponieważ nie ma wymiany gazowej) osiągnie luki poziom, że dojdzie do pobudzenia ośrodka oddechowego i wznowienia oddychania już niezależnie od woli poszkodowanego.

2.    Rozpoczęcie oddychania.

Ponieważ woda może zalewać jamę ustną i dalej przedostawać się do dróg oddechowych poszkodowany broni się przed tym i zaczyna ją połykać.

3.    Połykanie wody.

Jak długo może połykać wodę? Do momentu, gdy żołądek będzie całkowicie wypełniony i odruchowo dojdzie do wymiotów.

Należy pamiętać, że u poszkodowanego nie ma wymiany gazowej w płucach już od pewnego czasu i oprócz podwyższonego poziomu dwutlenku węgla współistnieje obniżony poziom tlenu.

4.    Woda zaczyna przedostawać się do dróg oddechowych.

Dochodzi do odruchowego kurczu krtani (woda drażni krtań i dochodzi do zamknięcia strun głosowych). Kurcz krtani nic trwa długo. Pogłębiające się niedotlenienie poszkodowanego (który nie oddycha) doprowadza do utraty świadomości, otwarcia obkurczonej krtani (ponieważ dochodzi do zwiotczenie mięśni) i swobodnego przedostawania się wody do pluć.

5.    Zalewanie wodą płuc.

Skutki tonięcia

Tonięcie w wodzie słodkiej:

Woda słodka w porównaniu z krwią ma niższe stężenie jonów', jest hipoosmotyczna. U tonącego woda słodka znajdująca się u' płucach przenika przez pęcherzyki płucne do naczyń włosowatych krążenia płucnego (na zasadzie wyrównywania ciśnień). Dalej rozprowadzana jest w naczyniach układu krążenia powodując heniołizę krwinek czerwonych (hemoliza jest równoznaczna zc zniszczeniem komórek, z których na skutek ich rozpadu uwalnia się potas. Dochodzi do hiperpotasc-mii. która może spowodować migotanie komór serca i śmierć poszkodowanego).

Przy tonięciu w wodzie słodkiej, w płucach poszkodowanego nie ma wody, ponieważ cała przeniknęła do układu krążenia (rys. 73).

l unięcie w wodzie słonej:

Woda słona w porównaniu z krwią ma wyższe stężenie jonów — jest hiperosmotycz.na. U tonącego woda słona znajdująca się w płucach powoduje napływanie wody z naczyń włosowatych krążenia płucnego do pęcherzyków płucnych (na zasadzie wyrównywania ciśnień) powodując obrzęk płuc (mimo, że woda jest w^r płucach to dodatkowo dochodzi do przemieszczenia wody z krążenia do płuc).

Należy pamiętać, że w oda znajdująca się w płucach jest wymieszana z wieloma składnikami, które się tain znajdują np. śluzem, surfaktanlem (czynnik powierzchniowo czynny) itp. i w efekcie w^r płucach znajduje się pienista wydzielina, a nic „czysta woda” (rys. 74).

125