062 (10)

Anna Turowska-Kóska, Małgorzata Grześkowiak

—    odmrożonych części ciała nie należy pocierać kryształki lodu mogłyby pogłębić uszkodzenia,

2.    Odmrożenia II⁰:

—    przerwanie narażenia na zimno, przeniesienie poszkodowanego do ogrzanego pomieszczenia,

—    zdjęcie mokrej odzieży,

—    odmrożonych części ciała nie należy pocierać kryształki lodu mogłyby pogłębić uszkodzenia, należy jc ogrzać własnymi dłońmi oraz okryć, jeśli dostępny, jałowym, suchym opatrunkiem,

poszkodowanego powinno się okryć np. kocem, w celu zahamowania dalszej utraty ciepła,

3.    Odmrożenia 111°:

—    przerwanie narażenia na zimno, przeniesienie poszkodowanego do ogrzanego pomieszczenia,

—    zdjęcie mokrej odzieży,

—    ogrzewania części ciała najbardziej narażonych — szczególnie kończyn w ciepłej wodzie, innych części ciała, takich jak nos czy uszy, własnymi dłońmi,

—    po osuszeniu ogrzanych części ciała należy okryć te miejsca, jeśli dostępny, jałowym, suchym opatrunkiem, w przypadku odmrożeń stóp opatrunek można umieścić także między palcami,

—    wskazane okrycie np. kocem, w celu zahamowania dalszej utraty ciepła,

—    ciepłe płyny do picia.

11.4. Utonięcie

Definicja — tonięcie to nic innego jak duszenie z powodu zalewania wodą dróg oddechowych.

Mechanizm tonięcia

Wyróżnia się następujące fazy tonięcia:

1.    Wstrzymanie oddechu.

Na początku poszkodowany broni się przed zalaniem wodą |H)przez wstrzymanie oddechu, ale jak długo może nie oddychać? Do momentu, gdy gromadzący się w jego organizmie dwutlenek węgla (ponieważ nie ma wymiany gazowej) osiągnie laki poziom, żc dojdzie do pobudzenia ośrodka oddechowego i wznowienia oddychania już niezależnie od woli poszkodowanego.

2.    Rozpoczęcie oddychania.

Ponieważ woda może zalewać jamę ustną i dalej przedostawać się do dróg oddechowych poszkodowany broni się przed tym i zaczyna ją połykać.

3.    Połykanie wody.

Jak długo może połykać wodę? Do momentu, gdy żołądek będzie całkowicie wypełniony i odruchowo dojdzie do wymiotów.

Wpływ czynników środowiska na organizm

Należy pamiętać, że u poszkodowanego nie ma wymiany gazowej w płucach już od pewnego czasu i oprócz podwyższonego poziomu dwutlenku węgla współistnieje obniżony poziom tlenu.

4.    Woda zaczyna przedostawać się do dróg oddechowych.

Dochodzi do odruchowego kurczu krtani (woda drażni krtań i dochodzi do zamknięcia strun głosowych). Kurcz krtani nic trwa długo. Pogłębiające się niedotlenienie poszkodowanego (który nie oddycha) doprowadza do utraty świadomości, otwarcia obkurczoncj krtani (ponieważ dochodzi do zwiotczenie mięśni) i swobodnego przedostawania się wody do płuc.

5.    Zalewanie wodą płuc.

Skutki tonięcia

Tonięcie w wodzie słodkiej:

Woda słodka w porównaniu z krwią ma niższe stężenie jonów, jest hipoosmotyczna. U tonącego woda słodka znajdująca się w płucach przenika przez pęcherzyki płucne do naczyń włosowatych krążenia płucnego (na zasadzie wyrównywania ciśnień). Dalej rozprowadzana jest w naczyniach układu krążenia powodując hcmolizę krwinek czerw onych (hemoliza jest równoznaczna zc zniszczeniem komórek, z których na skutek icłi rozpadu uwalnia się potas. Dochodzi do hiperpota.se-mii. która może spowodować migotanie komór serca i śmierć poszkodowanego).

Przy tonięciu w wodzie słodkiej, w płucach poszkodowanego nic ma wody, ponieważ cała przeniknęła do układu krążenia (rys. 73).

l unięcie w wodzie słonej:

Woda słona w porównaniu / krwią ma wyższe stężenie jonów —jest hiperosmotyczna. U tonącego woda słona znajdująca się w płucach powoduje napływanie wody z naczyń włosowatych krążenia płucnego do pęcherzyków płucnych (na zasadzie wyrównywania ciśnień) powodując obrzęk płuc (mimo, że woda jest w' płucach to dodatkowo dochodzi do przemieszczenia wody z. krążenia do płuc).

Należy pamiętać, że woda znajdująca się w płucach jest wymieszana z. wieloma składnikami, które się tain znajdują np. śluzem, surfaktanlem (czynnik powierzchniowo czynny) itp. i w efekcie w płucach znajduje się pienista wydzielina, a nic „czysta woda" (rys. 74).

125