09

We wzorze (4.19) a_A i a_B oznaczają kąty, które tworzą normalne do linii ugięcia z. kierunkiem działania siły P w miejscu A jej^przyłożenia i w rozpatrywanym punkcie J? linii ugięcia.

Zależność (4.19) została wyprowadzona dla takiego kierunku działania siły gnącej P, że jej składowa Psma_A, działająca w kierunku stycznym, jest skierowana w stronę punktu B. Gdyby składowa ta miała zwrot przeciwny, wówczas we wzorze (4.19) należałoby zmienić znak przy sina^, co jest równoważne przyjęciu ujemnej wartości kąta a_A.

Zastosowanie równania (4.19) w praktyce wymaga znajomości własności plastycznych giętego materiału, reprezentowanych w nim przez współczynnik X. Wartości tego współczynnika wyznacza się na podstawie znanego przebiegu krzywej gięcia w sposób omówiony w pkt 1.1.2.

Przy założonej geometrii procesu gięcia, znanych warunkach jego realizacji ! znanym materiale, równanie (4.19) umożliwia dość dokładne obliczenie momentów_gną-cych, momentów obrotowych oraz sił potrzebnych do realizacji różnych procesów gięcia, W pewnych przypadkach znajduje również zastosowanie do takiego zaprojektowania narzędzi, które zapewni minimalną wartość siły kształtowania przy jednoczesnym uzyskaniu wymaganej dokładności kształtu giętego przedmiotu.

Przykłady zastosowania zależności (4.19) omówiono w pkt 1.3, 1.4.

1.3. Gięcie blachy na zaginarce

Gięcie blachy na zaginarce polega na kształtowaniu jej za pomocą ruchomej szczęld gnącej przemieszczającej się ruchem obrotowym wokół środka krzywizny nieruchomego wzornika. Kształtowana blacha owija się stopniowo na jego walcowej powierzchni. Proces ten pokazano schematycznie na rys. 4.6.

Rys. 4.6. Schemat gięcia blach na zaginarce

równa w przybliżeniu długości ramienia jest to ramię, tym bardziej uzyskany kszl

Linię zagięcia blachy można podzielić na trzy odcinki:

—    odcinek BB, który przylega do powierzchni wzornika, a więc ma stałą krzywiznę;

—    odcinek BA, którego krzywizna zmniejsza się od wartości 1/r w punk-cie B do zera w punkcie A, przy czym zaginana blacha nie przylega do powierzchni wzornika i szczęki gnącej,

—    prosty odcinek zewnętrzny, leżący poza punktem A.

O dokładności owijania decyduj e długość odcinka przejściowego BA, siły P względem punktu B. Im krótsze ; linii zagięcia zbliża się do zarysu wzor-

76